خانه
بررسی انتقادی روشنفکری دینی در آثار و آرای عبدالکریم سروش
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
ایمان گرایی، به نام حیرت، به کام خرافه
یافتن عیوب و خطاهای دیگران است و همواره از دیدن عیوب دیگران خوشحال می شود در حالی که ایمان، نوعی عشق ورزیدن است و فروتنی دارد، نتیجه اش بی پروایی و دلیری و فروتنی است که اینها با عقل فلسفی نسبتی ندارند. او می گوید: کشف عرفانی بر بحث های عقلانی همواره مقدم است و روش بحث فلسفی ما حداکثر یک معرفت حصولی به بار می آورد و ما را از علم حضوری غافل می کند در حالی که حقیقت، همان علم حضوری است و آن چیزی که ...
دیدگاه های دکتر سروش در موضوع "دین قدرت است" نقد شد
به مصاحبه سروش با رادیو هلند با عنوان قرآن کلام محمد است و کتاب بسط تجربه نبوی ، می بینیم که به زعم سروش، قرآن نوعی حالات عرفانی یا ذوق شاعرانه است؛ حتی تعبیر رویای پیامبرانه را دارد. سروش اصرار دارد که قرآن، برآیند اندیشه و منش پیامبر است که مثال زنبور عسل و درختی که در حجاز می روید را می زند. من هم در کتاب قرآن، گفتار الهی سهم اندکی در نقد این نظر داشته ام. سروش حتی متافیزیک پیامبر را متافیزیک ...
تاسیس علم کلام از منظر قرآن
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب قرآن و علم کلام نوشته محمد حسن قدردان قراملکی از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روانه بازار نشر شده است. در بخشی از مقدمه کتاب می خوانیم: قرآن کریم به عنوان کتاب آسمانی آیین مقدس اسلام در کنار سنت نبوی مهمترین منبع معرفت دینی محسوب می شود، لکن آن دو به تنهایی به علل مختلف از جمله تعدد و تنوع اضلاع مباحث دینی در عرصه های مختلف و طرح سوالات و مسائل ...
چرا برخی مطالعات میان رشته ای قرآن کریم تفسیر به رأی می شود
لفظی قرآن سروکار دارند و این دلالت ها محدودند. با این دیدگاه در بسیاری از حوزه هایی که قرآن ورود نکرده است مطالعات میان رشته ای هم معنا پیدا نمی کند. نکته دیگر این است که شما به عنوان قرآن پژوه باید هدف تفسیری مشخصی داشته باشید. مرحوم علامه طباطبایی می فرماید که یگانه روش فهم صحیح قرآن، تفسیر قرآن به قرآن است و اگر هر منبع دیگری را در عرض قرآن قرار دهید، مصداق تفسیر به رأی است. ایکنا ...
فصلنامه معرفت ادیان در ایستگاه 44
، این مقاله بر آن است که با روش توصیفی و تحلیلی رنج درستکاران و کامیابی شریران و پاسخ های به آن در کتاب مقدس عبری (عهد قدیم) را به بحث بگذارد. بنا بر عهد قدیم، درستکاران با هدف تطهیر و تأدیب الهی، تقبّل مسئولیت سنگین عروج دیگران، کفاره بنی اسرائیل یا همه مردم جهان، و امتحان، رنج می کشند. گاهی نیز رنج آنان به سبب گناهان پدرانشان و کامیابی شریران به دلیل درستکاری پدران آنهاست. همچنین بنا بر نظرگاهی، رنج درستکاران و کامیابی شریران فراتر از فهم عقل انسان است. گاهی نیز گفته می شود که رنج درستکاران بنا بر تقدیر خداست. انتهای پیام ...
علم دینی، علم بومی و علم اسلامی؛ محال اندیشی یا دوراندیشی
تفکیک نشوند، تعارضاتی به دنبال خواهند داشت. وظیفه علم (به معنای معرفت) پاسخ گویی به نیازهای معرفتی انسان است؛ اما وظیفه تکنولوژی پاسخ گویی به نیازهای غیرمعرفتی انسان و جهان. تکنولوژی ها چون به نیازهای غیرمعرفتی پاسخ می دهد و چون نیازهای غیر معرفتی حدی ندارند، تکنولوژی هم حدی ندارد. علم تلاش می کند به تشریح گزاره هایی که واقعیت جهان است، در حوزه برساخته های اجتماعی بپردازد. ملاک قبول گزاره عملی واقعیت ...
خلاقیت و عقلانیت نزد مشهورترین چهره نولیبرال در ایران؛ آیند و آینده در نگاه هایک
من این است که نه... (همان). او سپس عاملان اجتماعی را کنش گِرِ گزینش گر نمی داند که مسائل را همچون ابژه بینگارند. وی می گوید که انسان ها نیاز به تفکر (عملیات ذهنی از نوع شناخت) ندارند و این که اهداف یا مقاصد رفتارهایشان را به عنوان غایت در نظر بگیرند (بوردیو: 207 و 206). با این رأی او موافقیم که برخی به خطا بُعد را به برنامه (مسافت به آینده) یا به عنوان هدف در نظر گرفته (مغالطه هدف و جهت) و به ...
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی: معنویت بدون الهیات بحران آفرین است/ باید میان معنویت و تمام دانشها پیوند ...
الهیات به وجود می آورد این است که انسان را از خدا و توحید واقعی دور می کند. معنویت بدون الهیات گوهر معنویت را بازیچه اوهام، خیالات و گرایش های پست می کند و معنویت را از ساحت قدسی خود به زیر می کشد. حجت الاسلام والمسلمین سبحانی تاکید کرد: کلام ورزی و الهیات اندیشی در بستر معرفت بشری شکل می گیرد و کلام همیشه متناسب با فرهنگ و پیشرفت دانش ها سخن گفته است و دانش کلام در کنار توجه به وضعیت ...
الهیات آشوب؛ ملاحظاتی بر نظریه پیامبر مقتدر عبدالکریم سروش(1)
... بنا بر گزارش او مقالات قبض و بسط شریعت می آموخت که معرفت دینی در کنار معارف دیگر و در داد و ستد با آنها متولد می شود، پا به پای معارف بشری و بیرون دینی و البته براساس مکانیزم خاصی تحول یافته و رشد می کنند و از این رو نباید معرفت مستقلی به حساب آیند. اما از نظر سروش، او در آن هنگام از این نکته غافل بوده است که رشد معرفت دینی و نیز خود دین ، نه صرفاً در کنار معارف بشری بلکه در کنار قدرت (و ...
مجموعه مقالات تحلیلی تاریخ اسلام را در "تا راه گم نشود" بخوانید
شعار سال: جناب استاد محمد مسجدجامعی را بسیاری با نام و نشان دیپلماتیک یا به عنوان یک روحانی آداب دان، فرهیخته ای زبان دان، استراتژیستی سخن دان و دانشوری در عرصه مطالعات ادیان می شناسند. طبیعی است که از زبان یا قلم ایشان، نوشتارها و گفتارهای تخصصی ای را در خصوص کشورهای عربِ جنوب خلیج فارس یا شمال افریقا و مغرب عربی یا در باب مناسبات اسلام و مسیحیت، یا به طورکلی، اندیشه و جغرافیای سیاسی بشنوند یا بخوانند. برای نمونه، ژئوپلیتیک خلیج فارس ، چاپ اطلاعات، 1395؛ از شمال افری ...
شهید صدر کتاب نا در پرانتزی جدا از گذشته
ماندگار و خواندنی توصیف کرد و ابراز داشت: این کتاب باعث نشاط معنوی می شود و خواننده همراه با کلمات با نویسنده می آید و در متن زندگی شهید صدر قرار می گیرد. حجت الاسلام والمسلمین رهدار با اشاره به کتاب دکتر پارسانیا با عنوان جهان های علم اظهار داشت: دکتر پارسانیا در این کتاب توضیح می دهد که علم سه ساحت دارد، ساحت ثبوتی که ساحت تکوین علم است که انسان همه آن تکوینیات را درک نمی کند؛ ساحت بعد ساحت ...
گزارشی از جلسه نقد و بررسی کتاب نا به قلم دکتر برادران
. رئیس مؤسسۀ مطالعاتی تحقیقاتی فتوح اندیشه ادامه داد: آنچه در ساحت ذهن مهم است و روی گزاره معرفتی ارزش می گذارد روش برهان است؛ اگر چه در ذهن از روش های جدل و مغالطه و شعر استفاده می کنیم، اما در ساحت ذهن متقن ترین روش و اصالی ترین روش، روش برهان است. وی ادعای آقای پارسانیا را اینگونه بیان کرد که: برخلاف تصور خیلی ها علم در ساحت عینیت خیلی به برهان گره نمی خورد؛ نه اینکه برهان ...
ویژگی های به ارث برده شده حضرت ابوالفضل العباس(ع) از حضرت ام البنین (س)
حقوق دیگران که نمود آن در عشق به ولایت و امامت متجلی شد. ه: وفا و پایبندی به تعهدات. تصمیم گیری حضرت علی (علیه السلام) به ازدواج: ده سال پس از رحلت حضرت رسول(صلی الله علیه و آله) و حضرت فاطمه(س)، بنابر وصیت خود حضرت فاطمه وقتی علی(علیه السلام) به فکر گرفتن همسر دیگری بود، عاشورا در برابر دیدگانش بود. عقیل یکی از کسانی بود که نظر و گفته اش در علم انساب حجت ...
آفرینش و زیبایی؛ درباره جستارهای زیبایی شناختی دیوید هیوم ترجمه محسن کرمی
شناسی فلسفی نمی دانند و به دیگر شاخه های هنرپژوهی نظیر نقد هنری، روانشناسی هنر، تاریخ اجتماعی هنر و جامعه شناسی هنر نیز عطف توجه دارند. به این مناسبت اولین جلسه چهارشنبه های گپ و گفت نشر کرگدن در محیط اینستاگرام به صورت لایو به این کتاب اختصاص داشت. در این جلسه حسین شیخ رضایی استاد فلسفه پرسش هایی را با محسن کرمی مترجم کتاب در میان گذاشت که گزارشی از آن از نظر می گذرد. فلسفه ...
وضعیت اسلام و تشیع در اروپا و غرب در گفت وگوی شفقنا با پروفسور کثیری: امروز تشیّع به عنوان یک هویت دینی ...
که تشیّع امروزه دیگر در غرب (به ویژه در حوزه زبان آلمانی) وجود سایه ای ندارد، بلکه به اقبال عمومی رسیده است. تشیّع در حال حاضر به عنوان یک هویت دینی در اروپا و غرب مطرح است. در حقیقت تشیّع پویاترین حرکت فکری و دینی در کل دنیاست. * علی رغم تلاش های اسلام ستیزانه، مسلمانان به ارزش های خود پایبندند و حتی علی رغم تبلیغات منفی، توهین ها و تضییقات، اروپایی ها و غربی ها هر روز بیشتر از دیروز ...
برگرداندن ناکارآمدی ها به حاکمیت جفاست/ همه دولت ها در مقطعی با حاکمیت زاویه پیدا کردند
جهانبخش محبی نیا در گفت گوی تفصیلی با ایسنا می گوید: دعوایی که ما داشتیم این بود که بعد از انقلاب روسای جمهور همه بعد از روی کار آمدن با جامعه و بخشی از حاکمیت زاویه پیدا کردند. او با بیان اینکه با مبنا قرار دادن قانون اساسی خیلی از مشکلات قابل حل است، می گوید: اگر ما به همین وظایف ذکر شده در ق ...
نگاهی انتقادی به اظهارات اخیر دکتر عبدالکریم سروش؛ وداع روشنفکری دینی با دین
گرفت و حقیقتا هیچ یک از آنها را یارای آن نبود تا با او هماوردی و همانندی کند؛ نه منتقدان دینی سروش و نه روشنفکران لاییک، هیچ یک نتوانستند او را از صحنه به در برند و پروژه اش را زمین گیر کنند. اما با این وجود او نتوانست از پس انسداد نهایی این پروژه برآید و به گمان نگارنده سخنان اخیر ایشان، اذعان صریحی بود بر شکست کامل پروژه روشنفکری شان تحت عنوان روشنفکری دینی . به نظر نمی رسد پروژه ای که با هدفی مشخص ...
ظریف: انتخابات آمریکا، معادلات برخی دوستان را برای سال 1400 به هم ریخته / اگر درست بازی نکنیم ممکن است ...
را ایجاد کنند، کما این که در سال 92 با مقاومت مردم و حضورشان در پای صندوق های رأی توانستیم این شرایط را ایجاد کنیم و آمریکا و اروپا هر دو همداستان برای به نتیجه رسیدن برجام شوند. امروز بیشترین صحبت ها از سوی مقامات جدید آمریکایی در این جهت است که مایلند بدون شرط وارد برجام شوند * بایدن اعلام کرد که اگر در انتخابات پیروز شود از خروج از برجام به عنوان یک ارزش افزوده استفاده می ...
توصیه به دخالت ندادن فلسفه در فقه منطقی نیست
فارابی دانشگاه تهران به بحث در مورد فلسفه و روش های آموزش آن و نسبت فقه و فلسفه بنشینیم. *آقای دکتر! به نظر شما فلسفه در فقه چه کارایی ای می تواند داشته باشد؟ مهمترین کار علم فقه استنباط احکام شرعی از ادله اربعه است. مهمترین دلیل برای استنباط احکام شرعی نیز دلیل لفظی است. برای استنباط از دلیل لفظی دو جهت باید تمام شود. جهت سند و جهت دلالت. فقیه اگر بخواهد جهت سند ادله لفظی را ...
مقاله| کلیدهای فهم قرآن کریم
اصحاب کهف. از سوی دیگر خدای تعالی قرآن را برای هدایت عموم مردم نازل فرموده است. لذا معتقدیم زبان قرآن، زبان خاصی است که مفاد ظاهر اولیه آن، حداقل هدایت را فراهم می آورد، اما فهم عمیق تر آن نیاز به درک آن زبان دارد. از نظر آیت الله محمدهادی معرفت، قرآن در بیانات شافی و وافی خود، روشی اتخاد کرده، مجزا از روش های معمول که انسان ها در مقام محاوره اتخاد می کنند. [19] زبان قرآن کریم، با هیچیک از زبان ...
بازشناسی و سنجش انگاره این همانی وحی و تجربه دینی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا ، حجت الاسلام و المسلمین حمید نگارش، رئیس پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع) در گفت و گویی موضوع وحی و تجربه دینی دیدگاه سروش را طرح و نقد کرده است . ابتدا چند جمله از دکتر سروش می خوانم و بعد سوالاتم را می پرسم. ایشان در کتاب تجربه نبوی در صفحه28 می گویند: چون وحی تجربه دینی است تجربه دینی درباره دیگر انسان ها نیز روی می دهد پس تجربه دینی دیگران نیز ...
شالوده و اساس فکری سروش را مبانی غرب مدرن تشکیل می دهد
، منبع معرفت نیست. البته باید توجه داشت که ایشان صرفاً برای علم به معنای ( science)این روش را قائل است؛ و این منطقاً نافی وجود معارفی از قسم دیگر و در حوزه هایی دیگر نیست، ولی به هر روی بین دین و علم در این زمینه گسستی جدی پدید می آید. البته با نگاهی که ایشان به دین و وحی و قرآن دارند و آن را خوابنامه ای مه آلود و صامت و... معرفی می کند، کم کم حذف کامل دین به عنوان منبع معرفت روشن می گردد و جایی ...
از محمد سروش و داعش تا محمد (ص) رسول خدا
میردامادی با این تفسیرش فاش گفته است که اقتدای به محمد سروش (و نه محمد رسول الله صلی الله علیه و آله) نتیجه اش داعش خواهد بود. گذشته از این سروش به صراحت از حفظ اقتدار نیز گفته است و در حفظ اقتدار که میان تاسیس و استقرار، فرقی نیست. پس تلاش مذبوحانه یاسر میردامادی هم راه به جایی نمی برد و نمی توان شباهت محمد سروش و داعش (و نه محمد رسول الله) را انکار کرد. ...
تنوعی به عرض و طول تاریخ فلسفه/ نگاهی به مهم ترین آثار آنتونی کنی
ترتیب تاریخی معرفی خواهد شد. کنش، عاطفه و اراده (1963): کنی در این کتاب در پی طرح فلسفه ذهن خود است. او با محوریت دادن به عاطفه و اراده در این کتاب می کوشد نقش عوامل مهمی همچون کنش، اراده، تجربه، احساسات، امیال، لذات، حالات، حکم ها و... را با توجه به علم النفس و فلسفه ذهن جدید مشخص کند. پنج طریق: براهین قدیس توماس آکویناس برای اثبات وجود خدا(1969): او در این اثر نو توماس گرایی ...
فلسفه در جهان جدید/ حسین شیخ رضایی
فیلسوفانی همچون مرلوپونتی، لویناس یا فوکو نمی یابیم. چنین نقدی محدود به طرفداران و دوستداران فلسفه قاره ای نیست. از میان مباحث فلسفه تحلیلی نیز مواردی وجود دارد که کتاب چندان به آنها نپرداخته است. برای نمونه از آنجا که کنی معتقد است، فیزیک و فلسفه طبیعی پس از نیوتن دیگر جزو فلسفه به حساب نمی آیند(ص 18) مباحث مربوط به فیزیک و دیگر علوم مانند مسائل فلسفه علم نیز در این مجلد از قلم افتاده اند. هر دو این ...
حجت الاسلام سبحانی: معنویت بدون الهیات، انسان را بازیچه خیالات و گرایشات پست می کند
تغییر جدی نکرده است. کارکرد کلام سبحانی تصریح کرد: علم کلام، علمی است که مقولات اندیشه ای دینی را تبیین، توجیه و اثبات می کند و در برابر هجمه و چالش های اندیشه رقیب می ایستد؛ در تعریف متناسب تر، مراد از علم کلام، دانشی است که رسالت اصلی آن تنظیم بینش و نگرش انسان به خود و هستی متناسب با دریافت های بشری و منابع وحیانی است. کلام هم به تاریخ، تجربه و تعقل و به نوعی شهود و فطرت مراجعه ...
انتشار شماره سوم مجله توسعه علوم انسانی
تاریخی در تحقق مهندسی اجتماعی را واکاوی و تأکید می کند که بدون همراهی با تاریخ و درک شرایط و امکانات تاریخی و داشتن چشم انداز اخلاقی و روشن، توسعه و پیشرفت حاصل نمی شود. رئیس فرهنگستان علوم تأکید می کند که تاریخ بدون انسان وجود ندارد و انسان هم بیرون تاریخ نیست و به این جهت نمی تواند تاریخ را با طرح مهندسی اجتماعی تدوین شده در بیرون از تاریخ و مستقل از آن و طراحی شده با خرد و فهم ...
علوم انسانی کمکی به نهاد سیاست در ایران نکرده است
مانند ژان بودریار، امبرتو اکو و دیگران مورد برسی قرار گرفته است. به طور خلاصه فراواقعیت یعنی عدم توانایی انسان در تشخیص واقعیت. فراواقعیت به قول امبرتو اکو یک جعل معتبر است. در این موضوع هدف من از طرح فراواقعیت بیان آن است که آیا مشکلی که به عنوان مشکل کشور مطرح می شود، بیان یک واقعیت است یا فراواقعیت؟ آیا هدفی که باید به آن برسیم، واقعیت است یا فراواقعیت؟ در این جا علم چه کمکی می تواند به سیاست ...
پدرخوانده برگشت جوخه های ترور، به صف!/دوراهی های سرنوشت ساز
ذات گرا داشته باشیم و بگوییم این متون کلا تولید کننده خشونت اند. یک راه دیگر همین است که بر آیات انسان گرایانه بیشتر تاکید و به عنوان مثال، آیات جهاد و خونریزی را تاویل کنیم. در جامعه مذهبی، روش دوم بیشتر جواب می دهد... هیچ اندیشیده ایم چرا از لاک گرفته تا لوتر، سروش و مجتهد شبستری کوشیده اند بگویند دین با دموکراسی یا حقوق بشر سازگار است، به جای اینکه بر تضاد انگشت نهند؟ دین از منظر هویتی برای ...
چهارمین نشست ملی زنان در آموزش عالی برگزار شد
...> عضو هیئت علمی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی بیان کرد: برای رسیدن به درکی مشترک در این زمینه می توان حداقل از سه منظر توسعه، عدالت آموزشی و خانواده به مسئله نگاه کرد و البته باید قبل از آن در مورد مفاهیم مختلف مطرح در این حوزه هم به اشتراک نظر برسیم. وی به عنوان مثال، توجه به تفاوت مفاهیمی مثل جنس (sex) و جنسیت (gender) را که در حوزه مطالعات زنان مطرح هستند در رسیدن به فهم مشترک ...
