تبدیل تهدید خروج آمریکا از برجام به فرصت اصلاح ساختاری اقتصاد - بسیج
تبدیل تهدید خروج آمریکا از برجام به فرصت اصلاح ساختاری اقتصاد
سایر منابع:
سایر خبرها
هزینه عیش و نوش مرفهان را نباید مستضعفان بدهند/سریع تر ارز مسافرتی حذف شود
روانی حاکم، قیمت را به بیش از آن نرساند که البته در صورت رسمیت یافتن دلار در این رقم، ایجاد نرخ بازار آزاد با رقمی کمتر محتمل است که در این صورت برای اولین بار شاهد ایجاد دو نرخی شدن ارز با قیمت نازل تر بازار آزاد به نسبت قیمت دولتی خواهیم بود. احمد قدیری در پاسخ به سوالی پیرامون وضعیت تعرفه ها و سنگینی بار آن پس از این تغییرات خاطر نشان کرد: در صورت تثبیت دلار بر رقم پیشنهادی، لازم است ...
عرضه روی با نرخ دولتی، تامین مواد اولیه با نرخ آزاد! / مقرون به صرفه شدن واردات خاک
با نرخ ارز بازار آزاد خریداری می شود. وی اضافه کرد: طبیعتا افزایش نرخ ارز اثر با اهمیتی بر بهای تمام شده فرآور بر جای خواهد گذاشت و از سوی دیگر محدودیت هایی بر واردات خاک معدنی اعمال شده و فعلا نمی توان اقدام به واردات کرد؛ اما واردات خاک معدنی در این شرایط مقرون به صرفه تر از خرید خارج از سهمیه از بازار داخلی خواهد بود. مدیر مالی فرآور دومین چالش را الزام به تسعیر ارز با ...
خروج از بن بست مشکلات ارزی
برجام تا پیش از خروج و نهایتاٌ، خروج آمریکا از برجام، همچنین اتخاذ سیاست های بسیار سخت گیرانه دولت آمریکا نسبت به اقتصاد ایران و برقراری مجدد تحریم های ثانویه، بانک های دنیا و شبکه پولی و مالی جهانی را برای کار با ایران بسیار محتاط کرده است. مجموعه این عوامل خود را در بازار ارز نشان دادند و باعث شدند آهنگ صعودی و افزایشی نرخ ارز از یک سال گذشته آغاز شود و طی شش ماه گذشته جهش هایی سریع تر را ...
هیچ تحریمی نمی تواند قرارداد بلندمدت را لغو کند
اخبار فلزات: واقعیت آن است که پس از برجام، طرف های مقابل آن گونه که باید و شاید در امور بانکی تعهدات خود را انجام ندادند، اما با این وجود گشایش هایی در مسائل بانکی رخ داد. برخی از بانک های اروپایی همکاری خود را با کشور ما آغاز کردند و این موضوع باعث شد تا صنایع صادرکننده بتوانند بخشی از عملیات های بانکی خود را انجام دهند. با وجود این، خروج آمریکا از برجام، وضعیت مبهمی را ایجاد کرده است، بنابراین ضروری است که اقدامات برای مواجهه با این وضعیت اتخاذ شود. پس از برجام، فعالیت ها در زمینه بانکی اندکی روان تر شد. باوجود این، پس از اتفاقات یکی دو ماه اخیر درباره لغو یا باقی ماندن برجام، هنوز قضاوت درباره پیش بینی وضعیت صنعت فولاد کشور و به ویژه صادرات آن زود است. در این وضعیت برای جلوگیری از اثرگذاری بیش از حد تحریم ها بر صنعت فولاد کشور و به ویژه صادرات، باید راهبردهای مناسبی اتخاذ شود. راهبرد های لازم برای جلوگیری از آسیب دیدن صنایع دولت در وهله نخست باید کالاهایی مانند کالاهای اساسی و به ویژه فولاد که احتمال می رود در دایره تحریم قرار بگیرند، استثناء خاصی قائل شود تا تولیدکنندگان این کالاها بتوانند فعالیت های خود را در حد امکان تا دو سه ماه آینده گسترش دهند، چرا که ممکن است تحریم های جدیدی علیه ایران اعمال شود. بنابراین صادرات پرحجم در ابتدای سال، کسری ماه های آتی را جبران می کند. تشکیل کمیته ویژه: اقدام دیگری که باید انجام شود این است که به سرعت کمیته های ویژه ای برای صادرات به ویژه میان صادرکنندگان بزرگ غیر نفتی و مقام های تصمیم گیر در سطوح عالی تشکیل شود و تصمیماتی که در جلسات این کمیته گرفته می شود، الزام آور باشد. مشوق صادراتی: نکته دیگر این است که فرآیند نقل و انتقال پول به ویژه در زمینه ارز و تفاوت نرخ آن، سرعت بیشتری گیرد. علاوه بر این، باید توجه داشت کنترل بیش از حد نرخ ارز باعث تضعیف صادرات و تقویت واردات می شود. این موضوع باعث خواهد شد به دلیل تحریم های احتمالی در آینده، 300 هزار شغل وابسته به صنعت فولاد و هشت میلیون صادرات آن در خطر قرار گیرد. راهبرد دیگری که باید در این رابطه اتخاذ شود، این است که باید مشوق های صادراتی بیشتری اعمال شود تا در اوضاع دشوارتر، صادرات برای صادرکنندگان مقرون به صرفه باشد. یکی از بزرگ ترین مشوق های صادراتی برای فولادسازان برای جلوگیری از آسیب ناشی از تحریم ها، اصلاح سیاست های ارزی کشور است. در این رابطه معافیت های مالیاتی و جوایز صادراتی نیز می تواند به حفظ صادرات فولاد کشور کمک کند. پیشنهاد می شود که اگر قرار است کالاهای لوکس از قاعده دریافت ارز مرجع مستثنی شوند و ارز آزاد دریافت کنند، مابه التفاوت آن در اختیار صادرکنندگان صنایع فولاد و صنایعی قرار گیرد که به بخش خصوصی تعلق دارند. یافتن بازارهای جدید: از آنجایی که ممکن است تحریم ها صادرات فولاد کشور و بازارهای آن را تحت تاثیر خود قرار دهد، صادرکنندگان باید به دنبال پیدا کردن بازارهای جدید برای خود باشند. علاوه بر این، باید به دنبال یافتن راه های جدید برای انتقال پول ناشی از صادرات به کشور باشیم. متن کامل این یادداشت را در شماره 96 ماهنامه اخبار فلزات و در بخش نگاه ماه مطالعه نمایید. ...
خرید و فروش ارز در صرافی ها آزاد شد و دیگر قاچاق نیست، تامین ارز به جز کالای اساسی در بازار ثانویه، ارز ...
اقتصاد گردان - محسن شمشیری: رئیس کل بانک مرکزی در برنامه شبکه دوم سیما گفت: براساس سیاست های جدید ارزی کشور، علاوه بر نرخ ترجیحی بالای 4200 تومان که برای کالاهای اساسی و ضروری و دارویی در نظر گرفته شده و بر قیمت کالاها نیز نظارت قوی خواهد شد، بازار ارز با عمق و گستره بیشتری همراه می شود و نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا توسط بازار تعیین می شود، بانک مرکزی نرخ را تعیین نخواهد کرد و دخالت در تعیین نرخ ارز نمی کند. بلکه ب ...
نگاهی به تصمیمات ارزی دولت در چندماه اخیر
ی ارز خود به بازار کشور در قالب پیمان سپاری می شدند، عملاً تورم در کمترین سطح خود کنترل می شد و فشار تورمی ناشی از صادرات و همینطور فشار تورمی ناشی از واردات (با ارزهای مختلف) به کشور تحمیل نمی گردید. تنها مشکل آن، کاهش اندک صادرات بود که در زمان طولانی تر قابل حل بود. چرا که دولت عملاً با افزایش نرخ ارز از 3700 تومان به 4200 تومان، فشار هزینه ای این گروه را جبران کرده بود. با این سیاست ...
میزان خرید و فروش ارز در بازار ثانویه/ 10 درصد از ارز عرضه شده خریدار داشت
بازخبر / بازار ثانویه ارزی از روز 19 تیر ماه آغاز به کار کرد. براساس مصوبه مصوبه دولت و بانک مرزی در آن زمان، واردکنندگان کالاهای گروه سوم که کالاهای مصرفی را شامل می شود، نیاز ارزی خود را از این بازار باید تامین کنند. در اولین روز آغاز به کار این بازار، نرخ ارز معاملاتی 7523 تومان بود که در آن روزها حدود 500 تومان زیر قیمت بازار قرار داشت. با افزایش یک باره قیمت ارز در ...
تصویب دریافت مابه التفاوت نرخ ارز مرجع تا نرخ ارز رایج بازار از واردکنندگان کالاهای وارداتی خارج از ...
اقدام نماید. 2- حسب ماده (10) قانون تعزیرات حکومتی، عدم اجرای تعهدات وارد کنندگان در قبال دریافت ارز و خدمات دولتی عبارت است از تخلف از ضوابط و مقررات تعیین شده دولت در مورد واردات که منجر به عدم اجرای تعهدات و یا کاهش کمی یا کیفی کالا و یا خروج ارز از کشور گردد. تعزیرات عدم اجرای تعهدات وارد کنندگان در قبال دریافت ارز و خدمات دولتی به شرح زیر می باشد: جریمه معادل تفاوت نرخ ارز ...
لزوم تسریع دریافت مالیات بر عایدی سرمایه از بازارهای غیرمولد
از درآمدها و ذخایر ارزی کشور بسیار سختگیرانه عمل شود. به طور مشخص تخصیص ارز 4200 تومانی در شرایطی که نرخ آن در بازار آزاد نزدیک به دو برابر قیمت است و بسیاری از قیمتهای کالاها براساس آن تعدیل شده است، تنها به هدر رفت منابع ارزی کشور منجر می شود، چرا که به واسطه رانت موجود، تقاضای واردات تشدید خواهد شد. بر این اساس دولت باید اولاً منابع و مصارف ارزی کشور تا پایان سال را برآورد کند ...
دپوی میلیاردی تجهیزات پزشکی در وضعیت نابسامان اقتصادی
که پیش از این در دولت دهم تجربه دوره فشرده ای از تحریم ها را به چشم دیدند و به هزار زور و زحمت، کالاهای ضروری را وارد می کردند، کالاهای ضروری، مثل دارو، مواد اولیه دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای مصرفی پزشکی. سخنرانی ترامپ اما خیلی ها را به تکاپو واداشت و در صف مقدم، واردکنندگان تجهیزات پزشکی ایستادند. تحت تأثیر تهدیدها، نرخ ارز هم روند صعودی به خود گرفت و این بار بیمارستان ها در چالش خرید شرکت ...
خرید و فروش ارز در صرافی ها آزاد شد و دیگر قاچاق نیست، تامین ارز به جز کالای اساسی در بازار ثانویه، ارز ...
اقتصاد گردان - محسن شمشیری: رئیس کل بانک مرکزی در برنامه شبکه دوم سیما گفت: براساس سیاست های جدید ارزی کشور، علاوه بر نرخ ترجیحی بالای 4200 تومان که برای کالاهای اساسی و ضروری و دارویی در نظر گرفته شده و بر قیمت کالاها نیز نظارت قوی خواهد شد، بازار ارز با عمق و گستره بیشتری همراه می شود و نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا توسط بازار تعیین می شود، بانک مرکزی نرخ را تعیین نخواهد کرد و دخالت در تعیین نرخ ارز نمی کند. بلکه ب ...
خرید و فروش ارز در صرافی ها آزاد شد و دیگر قاچاق نیست، تامین ارز به جز کالای اساسی در بازار ثانویه، ارز ...
اقتصاد گردان - محسن شمشیری: رئیس کل بانک مرکزی در برنامه شبکه دوم سیما گفت: براساس سیاست های جدید ارزی کشور، علاوه بر نرخ ترجیحی بالای 4200 تومان که برای کالاهای اساسی و ضروری و دارویی در نظر گرفته شده و بر قیمت کالاها نیز نظارت قوی خواهد شد، بازار ارز با عمق و گستره بیشتری همراه می شود و نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا توسط بازار تعیین می شود، بانک مرکزی نرخ را تعیین نخواهد کرد و دخالت در تعیین نرخ ارز نمی کند. بلکه ب ...
ثبت سفارش گوشی تلفن همراه متوقف شد؟
واردکنندگان می توانند با ثبت سفارش و تأمین ارز مبادله ای از سامانه مربوطه واردات گوشی تلفن همراه را انجام دهند. به گزارش تسنیم، با توجه به اینکه در ابتدای سال جاری واردکنندگان این محصول اقدام به واردات محصولات با دلار نرخ 4200 تومانی کردند اما قیمت تلفنهای همراه در بازار بسیار گرانتر از این نرخ فروخته شد، گوشیهای تلفن همراه از گروه کالایی دوم به سوم منتقل شد که در واقع واردکنندگان این ردیف ...
نرخ دلار چقدر باید باشد؟
افزایشی نرخ ارز متوقف نخواهد شد، به ویژه این که حالا با قاچاق خواندن مبادلات ارزی در بازار آزاد، هزینه مبادلاتی بیشتری به خریداران و فروشندگان ارزهای خارجی تحمیل شده و همین امر منجر به بالاتر رفتن نرخ ارز شده است. تعلل در اجرای راهکار رویکرد دستوری و ارزش گذاری بیش از واقع پول ملی در مقابل اسعار خارجی، به جز تحریک خروج سرمایه، افزایش واردات و حیف ومیل کردن دارایی های خارجی کشور ...
اگر رویکرد مدیران جهادی و انقلابی باشد بن بستی وجود ندارد/ امروز باید با نذر اقتصادی به کمک تولید کننده ...
نگهداشتن مصنوعی نرخ ارز توسط دولت خبر داده بودید که دقیقاً همان مطلبی که گفتید اتفاق افتاد، مجری ثریا از دکتر کریمی پرسید که در حوزه ارز چه اتفاقی افتاده و اقدامات سیاستگذاران کشور در این زمینه چگونه بوده است؟ آیا خروج آمریکا از برجام باعث افزایش قیمت ارز در کشور شده است؟ دولت با پایین نگه داشتن نرخ ارز به کالاهای خارجی یارانه می دهد کریمی ضمن اشاره به صحبت های خود در برنامه ...
فرار سرمایه چیست؟
سال 1396 و جهشهای مکرر نرخ ارز در شرایطی که هنوز موانع جدی برای خروج سرمایه از سوی دولت اعمال نشده بود، انتظار میرود مجموع فرار سرمایه در سال قبل به میزان قابل توجهی بیشتر از رقم نه ماهه آن باشد. باید توجه داشت که برآوردهای انجام شده بدون در نظر گرفتن تخمینی از بد اظهاری های تجاری است. همچنین برخی از پژوهشگران میزان دارایی های خارجی سیستم بانکی را نیز به برآورد فرار سرمایه از روش ...
ارز مسافرتی از 4 روز آینده به بعد با نرخ آزاد/ واردات طلای خام بدون تعرفه و مالیات
عبدالناصر همتی گفت: با توجه به اینکه اقتصاد کشور در شرایط خاص قرار گرفته است بسته ارزی با تمرکز بر ساماندهی بازار پولی تدوین شده است، از این رو از 4 روز آینده به بعد ارز مسافرتی با نرخ آزاد عرضه می شود و از ابزارهای سازمان بورس برای نظارت و کنترل بر بازار ثانویه استفاده خواهیم کرد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری موج، رییس بانک مرکزی که برای تشریح بسته ارزی به برنامه ویژه خبری شبکه 2 سیما ...
لیر ترکیه به پایین ترین نرخ تاریخ خود سقوط کرد
خبرگزاری مهر: روز دوشنبه، پس از این که دولت ترامپ اعلام کرد دسترسی بدون تعرفه دولت ترکیه را به بازار آمریکا بررسی می کند، لیر ترکیه به پایین ترین سطح تاریخ خود در برابر دلار آمریکا رسید. این اقدام می تواند بر 1.66 میلیارد دلار از واردات ترکیه اثر بگذارد. این اقدام آمریکا که شب جمعه انجام شد، در پاسخ به تعرفه های تلافی جویانه ترکیه بر کالاهای آمریکا به عوض تعرفه های آمریکا بر فولاد و ...
کوپن بر می گردد؟
واردات و تولید مواد غذایی بیشتر به مبحث کیفیت آن رسیدگی می کند . لزوم حمایت غذایی از اقشار کم درآمد در قالب سبدغذایی و حتی کوپن وی با تشریح اینکه مسلماً خروج آمریکا از برجام به مانند تحریم های شدید چند سال قبل و حتی دوران دفاع مقدس نیست، بر لزوم حمایت غذایی از اقشار کم درآمد در قالب سبدغذایی و حتی کوپن تاکید کرد . اصغری با اشاره به واردات عمده روغن، گوشت، برنج و ... به کشور تصریح کرد: ما متولی کیفیت غذای کشور هستیم و درباره مبحث سبد غذایی و یا بازگشت کوپن باید در زمینه کمیت مواد غذایی و روند اجرای توزیع آن از دولت این مسئله پیگیری شود . ...
بازار خودروی ایران در ژرفای ناآرامی
به گزارش پایگاه خبری عصرخودرو ، افزایش 3 برابری نرخ ارز در طی 3 ماه اخیر، منجر به جهش قیمتی محصولات وارداتی شد تا جاییکه محصولات اقتصادی پیشین، در جایگاه خودروهای پریمیوم قرار گرفتند. ارتقای پله ای قیمت خودروهای وارداتی به شکلی بود که محصولات چینی وارد شده به کشور، در رده قیمتی قبلی خودروهای کره ای بودند و کره ای ها و ژاپنی های اقتصادی به سطح محصولات پریمیوم آلمانی و فرانسوی وارد شدند. در نهایت ...
راه حل عملی خروج از بن بست اقتصادی کشور
... ذیلا به مواردی که در کوتاه مدت باعث تثبیت شرایط اقتصادی وراه حلی برای خروج از بن بست فعلی به شمار می آید اشاره خواهم کرد. 1- افزایش فوری و بدون فوت وقت سود سپرده های بانکی حداقل به میزان 25 در صد سالیانه روز شمار بدون افزایش نرخ سود تسهیلات بانک ها و پرداخت مابه التفاوت آن توسط دولت از محل اخذ جرایم واردات کالا با ارز رانتی و ما به التفاوت افزایش نرخ ارز مازاد بر بودجه سال 1397 ...
دلار 4400 تومانی به موبایل تعلق نمی گیرد
تومانی امکان پذیر نیست، اظهار کرد: در جلسه ستاد بررسی مسائل اقتصادی با حضور معاون اول روحانی صحبت هایی مطرح شد تا بتوان موبایل های ارزان قیمت که زیر 300 دلار قیمت دارند در گروه 2 کالایی قرار گیرند اما در نهایت این مسئله از نظر فنی رد شد؛ چرا که نمی توان برای یک تعرفه دو نرخ ارز را در نظر گرفت و این امکان وجود دارد که کم اظهاری صورت گیرد. اخیرا اخبار نادرستی در ارتباط با توقف ثبت سفارش واردات تلفن همراه منتشر شده است اما واردکنندگان می توانند با ثبت سفارش و تامین ارز مبادله ای از طریق سامانه نیما واردات خود را انجام دهند. *ایسنا ...
امکان استفاده از دلار 4400 تومانی برای واردات گوشی نیست
بررسی مسائل اقتصادی با حضور معاون اول رئیس جمهوری، صحبت هایی مطرح شد تا بتوان موبایل های ارزان قیمت که زیر 300دلار قیمت دارند در گروه 2 قرار گیرند؛ اما درنهایت این مسئله از نظر فنی رد شد؛ چرا که نمی توان برای یک تعرفه دو نرخ ارز را در نظر گرفت". به این ترتیب و در شرایطی که قیمت ارز در بازار در محدود 10 هزار تومان قرار دارد نباید انتظار زیادی برای کاهش قیمت گوشی های موبایل یا ورود گوشی های ارزان قیمت به بازار داشت. ...
بازار سهام منتظر اجرای سیاست جدید ارزی/تبدیل سرمایه به دلار در صرافی ها منطقی نیست
باید در دستور کار تصمیم سازان کشور قرار گیرد که دلار به نرخ دولتی باید تنها برای فعالیت های خدماتی و مسافرتی در نظر گرفته شود. اینکه سرمایه تبدیل به دلار شود و سپس به آن سوی مرزها ارسال شود، با منطق سازگار نیست و نرخ این ارز را به بیش از 12 هزار تومان خواهد رساند. خاندوزی در برابر این پرسش که تا چه حد ادعای برخی تحلیلگران مبنی بر به صرفه نبودن تولید به نرخ کمتر از 8 تومان ...
12 نقد به سیاست جدید ارزی
از سامانه کنونی نیما، با نرخ توافقی، لازم است در خصوص سایر قیمتهای کلیدی اقتصاد (در تعامل با نرخ ارز توافقی مثلا 9 هزار تومان) سیاست دولت شفاف شود. به عبارت دیگر با نرخ ارز توافقی در بازار دوم، قاچاق سوخت و غیره مانند ماه های گذشته به آستانه های خطر خواهد رسید. سیاست دولت در سهمیه بندی یا قیمت سوخت چیست؟ در خصوص نرخ حقوق ورودی، آیا قرار است مشابه تجربه سال 1391 به دلیل جهش ارزی، نرخ حقوق ورودی ...
فروش دلارتوسط بانک های چین
... این هشتمین هفته متوالی افت ارزش یوآن است که بلندترین توالی هفتگی افت آن از زمان یکپارچه سازی مکانیزم نرخ ارز در سال 1994 تا کنون است. در هفته ای که گذشت یوآن پس از تهدیدات جدید تعرفه ای دولت ترامپ، بیشتر تحت فشار قرار گرفت. دولت آمریکا تهدید کرد که بر 200 میلیارد دلار از کالاهای چینی تعرفه ای 10 درصدی وضع خواهد کرد. چین هم روز جمعه با معرفی تعرفه های متقابل خود، اعلام کرد این ...
اجرای بسته جدید ارزی دولت از فردا در کشور
رو انتظار می رود با آزادسازی نرخ ارز، اثر آن را در کاهش نرخ ها در بازار سکه نیز ببینیم. رئیس شورای پول و اعتبار درباره اینکه چه تضمینی وجود دارد که با آزادسازی نرخ ارز، شاهد خروج سرمایه از کشور نباشیم، توضیح داد: در گذشته صرافی ها با انتقال حواله، به فرآیند خروج سرمایه کمک کردند اما در مصوبه جدید(یکشنبه شب) دولت، ورود ارز و طلای خام به کشور توسط صرافی ها و اشخاص با هماهنگی بانک مرکزی آزاد شده ...
تاثیر بسته جدید ارزی بر بازار طلا و دلار/ذخائر مطلوب کالاهای اساسی
بسته جدید دولت قیمت طلا و دلار را کاهش می دهد پورابراهیمی از کاهش قیمت ارز و سکه در بازار با اجرای درست و دقیق بسته ارزی جدید دولت خبر داد. سکه 2 ساعته 200 هزار تومان ارزان شد + جدول روند نزولی قیمت سکه در بازار کاملا احساس می شود، سکه طی 2 ساعت گذشته حدود 6 درصد اّفت قیمت داشته است. ...
از تحویل 5 هواپیما یک روز قبل از تحریم تا تصمیم بزرگترین خریدار بادام آمریکا در مقابل واردات کالای ...
المندب را از سر گرفت، ستاد تنظیم بازار نرخ مرغ را 8175 تومان ابلاغ کرد، افت دوباره نرخ سکه با کاهش تقاضای محافظه کارانه، رشد فزاینده واردات طلای هند در سال مالی 2018 و هشدار تولید کنندگان فولاد ژاپن به آمریکا را در بر دارد. تحویل پنج هواپیما، یک روز قبل از تحریم نخستین سری هواپیماهای خریداری شده توسط ایران ایر، پس از خروج آمریکا از برجام، امروز وارد تهران می شود. شرکت ...
برجام به روایت اعداد
اخبار فلزات: خروج آمریکا از برجام، دورنمای فعالیت بسیاری از شرکت های سرمایه گذاری وارد شده به ایران را نامشخص ساخته است. این مهم با تحریم های مرداد و آبان امسال شرایط سخت تری را پیش روی اقتصاد کشور قرار می دهد. ایران با وجود برخورداری از ذخایر غنی طبیعی، از منابع مالی کافی برای بهره برداری همه جانبه از آن ها برخوردار نیست، این امر ورود سرمایه گذار خارجی، برای راه اندازی طرح های بلندمدت معدنی و صنعتی را که به شدت هزینه و زمان بر هستند، بیش از پیش ضروری می کند. صنایع پتروشیمی و طرح های کلان صنعتی و معدنی مانند فولاد، سرب و روی و ... و نیز حال و روز وخیم صنعت خودروسازی کشور نیازمند توجه خاص در دو حوزه تامین سرمایه و دانش فنی و تکنولوژی است تا بتوانند با حداکثر بهره وری به تولید بپردازند. هرچند در سال های اخیر دولت تلاش کرده است تا تحت لوای برجام، روابط بین المللی را التیام بخشیده و جذب سرمایه و دانش خارجی را تسهیل کند؛ اما خروج آمریکا از برجام، ابعاد این تفاهم نامه را پیچیده تر کرده است. مشکل به همین امر نیز ختم نمی شود و وجود مشکلات بسیار در نظام اداری در کنار تهدیدات و تحریم های بین المللی منجر به کُند شدن روند جذب سرمایه خارجی شده است. در آخرین گام، خروج آمریکا از برجام به ایجاد اختلالی بزرگ در فعالیت شرکت های خارجی حاضر در ایران منجر شد؛ به نحوی که برخی از بزرگ ترین شرکت ها بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام از کشور خارج شده و یا فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورده اند. با توجه به وجود مشکلات اقتصادی فراوان در ایران و عدم وجود منابع مالی مناسب برای تحقق طرح های توسعه ای، یکی از بهترین مسیرهای تامین مالی طرح های کلان صنعتی، آماده سازی بستر مناسب برای جذب سرمایه های خارجی است، بستری که برجام برای تحقق آن تلاش بسیاری کرده است. اما تصمیم ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام، بار دیگر شرایط را دگرگون ساخته است. جذب سرمایه لازم برای به سرانجام رساندن طرح های اقتصادی کشور بسیار لازم و ضروری است؛ اما باید توجه داشت که عدم توانایی در جذب سرمایه تنها به برجام یا نبود آن برنمی گردد. در ادامه به برخی از اثرات برجام در زمینه جذب سرمایه خارجی و بهبود فضای کسب و کار در کشور پرداخته می شود. همه مشکلات از عدم وجود برجام ناشی نمی شود به گزارش ماهنامه اخبار فلزات ، صندوق بین المللی پول ( IMF )، جهانی شدن ( Globalization ) را به معنای رشد و وابستگی متقابل اقتصادی کشورها با استفاده از مبادلات کالا و خدمات و جریان های سرمایه خارجی و نیز انتقال فناوری به تمام نقاط جهان توصیف می کند. ناگفته پیداست که وضع تحریم ها علیه یک کشور، نتیجه معکوس می دهد. موضوعی که ایران قبل از برجام و پس از خروج آمریکا از برجام با آن درگیر بوده و هست. پیش از آنکه به تاثیر برجام در برخی از شاخص های اقتصادی کشور پرداخته شود تا بعضی از اثرات مثبت آن در راستای جهانی شدن مورد بررسی قرار گیرد، ذکر یک نکته ضروری است؛ آیا برهم خوردن کامل توافق بین المللی برجام منجر به بروز همه مشکلات اقتصادی در کشور می شود یا برای چالش های پیش روی کشور دلایل داخلی دیگری هم وجود دارد؟ پاسخ به این سوال پیچیدگی های خاص خود را دارد و نیازمند موشکافی دقیق از سوی مسئولان امر است. با این حال به صورت کاملا مختصر می توان این موضوع را در حوزه سرمایه گذاری بررسی کرد. طبق آمار بانک مرکزی میزان سپرده مردم در بانک ها و موسسات تا پایان سال 1396 حدود 1419 هزار میلیارد تومان بوده است که گفته می شود 1000 هزار میلیارد تومان از آن صرف ارائه تسهیلات به متقاضیان شده و مابقی نیز به عنوان ذخیره قانونی در نظر گرفته شده است. ضمن آنکه بر اساس آخرین آمار، میزان ذخیره صندوق توسعه ملی نیز بالغ بر 80 میلیارد دلار اعلام شده است. این موارد با آنکه مبالغ نسبتا کلانی را تشکیل می دهند، اما با توجه به حجم نیاز کشور باز هم یا به اندازه کافی پاسخگوی نیاز طرح ها و پروژه های کلان ملی نیستند و یا تاکنون راهکار مناسبی برای استفاده صحیح از این نقدینگی اندیشیده نشده است. البته مورد مذکور با این پیشفرض است که افزایش نقدینگی ناشی از چاپ اسکناس بدون پشتوانه صورت نگرفته باشد. به علاوه نکته قابل توجه این است که خروج عظیم ارز از کشور و یا به نوعی فرار سرمایه، در سال های اخیر شدت بیشتری پیدا کرد. طبق آمار منتشر شده از سوی صندوق بین المللی پول طی سال 96 بیش از 27 میلیارد دلار ارز از کشور خارج شده است که دلایل این خروج سرمایه، عدم تبدیل ارز به ریال توسط صادرکنندگان کشور (ناشی از ترس سقوط ارزش ریال)، خرید دارایی در خارج از کشور و سرمایه گذاری در سایر مناطق دنیا بود. این فرار سرمایه در حالی رخ داد که برخی تولیدکنندگان داخلی برای پیشبرد اهداف خود، به دنبال جذب سرمایه های خارجیِ تنها چند میلیون دلاری هستند. چرا که جذب سرمایه با مشکلات بسیاری مانند اخذ وثایق بانکی سنگین از سوی طرف خارجی، گران تر تمام شدن استفاده از فاینانس ، مشکلات نقل و انتقال ارز، ضعف در تعاملات با دنیا و تحریم های فلج کننده قبل از برجام و بعد خروج آمریکا از برجام، دست به گریبان است. در نتیجه علاوه بر اینکه دولت با استفاده از برجام و یا بدون آن، به دنبال بهبود روابط با سایر کشورهای جهان است تا بتواند سرمایه های لازم را برای حوزه های مورد نظر جذب کند، باید برای نگهداری و استفاده از سرمایه های داخلی نیز تدابیر مناسب و موثر بیندیشد. بنابراین نمی توان تمام مشکلات اقتصادی موجود در کشور را به گردن تحریم ها انداخت. سرمایه گذاری مستقیم خارجی ( Foreign Direct Investment ) در زمان برجام و پسابرجام یکی از روش های تامین مالی و جذب سرمایه، مخصوصا برای کشورهای کمتر توسعه یافته، سرمایه گذاری مستقیم خارجی یا به صورت خلاصه FDI است. این روش در تامین مالی منجر به شتاب گرفتن نرخ رشد اقتصادی، اشتغال زایی، انتقال فناوری، تقویت روابط بین المللی، افزایش در بهره وری و مواردی از این دست می شود. لذا از آن می توان به عنوان مولفه ای برای بررسی عملکرد برجام در سال های پس از توافق استفاده کرد. به صورت کلی در ایران، ورود جریان های سرمایه گذاری خارجی در سال های اخیر با عملکرد بسیار ضعیفی همراه بوده است؛ هرچند پس از برجام، شرایط اندکی بهتر شده بود. در حالی که کشور از پتانسیل بسیاری برای سرمایه گذاری در بخش های مختلف مخصوصا صنایع معدنی و فلزی برخوردار است. ضعف امروز ایران در ورود سرمایه خارجی به کشور دلایل گوناگونی مانند وابستگی اقتصاد به نفت، حضور بیش از حد دولت در بسیاری از بخش های اقتصادی، تهدیدات سیاست خارجی مانند تحریم های آمریکا، تحریم های بین المللی اقتصادی و تنش در مساله هسته ای دارد. از دیگر عوامل بازدارنده در ورود سرمایه های خارجی می توان به مسائل داخلی کشور نظیر کاهش قدرت خرید مردم، مشکلات اجتماعی، تورم و بحران های سیاسی و اقتصادی، عدم ثبات در نرخ ارز، کاهش ارزش پول، قوانین و نظام بوروکراسی سنگین در بسیاری از بخش ها اشاره کرد که از حجم تقاضای داخلی کم می کند. با تلاش های چند ساله اخیر دولت در مذاکرات برجام برای کاهش تنش های بین المللی و افزایش اعتمادسازی برای جذب سرمایه خارجی در ایران، انتظار می رفت تا روندهای بهتری در ورود سرمایه گذار خارجی اتفاق بیفتد که آن هم با خروج آمریکا از برجام دستخوش دگرگونی های نامطلوبی شده است. نمودار 1 نشان دهنده میزان ورود سرمایه خارجی ( FDI ) به کشور طی سال های 2010 تا 2017 است. چنان که پیداست میزان جذب سرمایه خارجی طی زمان انجام مذاکرات برجام یعنی از نوامبر سال 2013 تا جولای 2015 به کمترین میزان خود در یک دهه اخیر رسیده بود، اما پس از پایان مذاکرات و در سال 2016 جهشی 64 درصدی (نسبت به سال 2015) و پس از آن در سال 2017 رشد 49 درصدی (نسبت به سال 2016) در ورود سرمایه مستقیم خارجی به کشور اتفاق افتاد. نکته جالب توجه آنکه در حین انجام مذاکرات تولید ناخالص داخلی ( GDP ) کاهش یافته و پس از توافقات رشدی نسبی را در سال 2016 شاهد بوده است (نمودار 2). کاهش رتبه ریسک اعتباری کشور که از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ( OCED ) اعلام می شود نیز در سال های پس از برجام مشهود است. چنان که پس از دولت دهم و تا سال 2015 در بدترین حالت (عدد 7) قرار داشت ولی مذاکرات برجام آن را به 6 و سپس در سال 2018 به 5 رسانده است، اعداد امیدبخشی که به نظر می رسد با خروج آمریکا از برجام دوباره به حالت قبل برگردند. نمودار 3 تغییرات رتبه ریسک اعتباری ایران را از سال 2000 تا 2018 نشان می دهد چنان که پیداست با وجود تمامی تلاش های صورت گرفته در زمان پسابرجام، ایران نتوانسته است دوباره به رتبه اعتباری خود قبل از سال 1384 در زمان دولت هشتم (یعنی عدد 4) دست یابد. ادامه متن این گزارش را در ماهنامه شماره 96 اخبار فلزات بخوانید. ...