دامگه منتقدان/ نگاهی به دو گزارش-نقد راجع به احمد فردید - خبرگزاری مهر
سایر خبرها
ارزیابی اخلاقی فقه و حقوق خانواده / در فضای خانواده قواعد حقوقی باید به حداقل برسد
شرعی است و باید بگویید این نظر فقهی با منبع شرعی سازگاری ندارد و تزویج صغیره هم از این قبیل است. نقد حجت الاسلام شاکرین در ادامه نشست حجت الاسلام شاکرین نیز به ارائه بحث و نظر در این مورد پرداخت و با بیان اینکه در این بحث باید به لحاظ مبانی دقت بیشتری صورت بگیرد، اظهار داشت: هم خود مفهوم اخلاق خیلی بحث های طولانی دارد و هم برخی مباحث فلسفه اخلاقی در آن مطرح می شود که در رابطه ...
انسان کامل در عرفان ابن عربی
فی الاسلام و اصالته النشوریّه، [بی جا]، [بی تا]. ماسینیون، لویی، قوس زندگی حلاج، ترجمه ی عبدالغفور روان فرهادی، تهران، 1348ش. مولوی، جلال الدین، مثنوی، تصحیح نیکلسن، هرمس، تهران، 1382ش. ناصرخسرو، روشنایی نامه، برلین، 1341. نفّری، عبدالجبار، المواقف، تصحیح آربری، مصر، 1934م. منبع مقاله : جشن نامه ی استاد دکتر محمد خوانساری، به کوشش فرهنگستان زبان و ادب فارسی، زیر نظر حسن حبیبی، چاپ اول، 1384ش، ص109-141، کلمات کلیدی : ابن عربی , انسان کامل , ملاصدرا , ناصر خسرو ...
احوال و آثار و افکار شیخ بهایی
1864 به زبان فرانسه ترجمه شده است.(38) 6. رساله ی تضاریس الارض. این رساله در ذیل شرح چغمینی در تهران به طبع رسیده است. 7. رساله ی اعمال اسطرلاب. 8. تشریح الأفلاک. این کتاب را امام الدین لاهوری و ابوالحسن الشریف بن حاج محمد اسماعیل لاری اصطهباناتی شرح کرده اند و خود مؤلّف هم بر آن حواشی نوشته و در هندوستان و تهران به چاپ رسیده است. 9. رسالة فی نسبة اعظم الجبال الی قطر الارض ...
آموزه های ابن عربی
درباره ی خود خبر داده اولی از تقلید خلق است، زیرا اصل در عالم جهل است و علم مستفاد است و وجود است و وجود مختص خداوند است و عدم مخصوص عالم.(2) عقل محدود است، امّا از حیث فکر، نه از حیث قبول: عقل مانند قوا و حواسّ که وسایل آنند محدود است و از حدّ و مرتبه اش تجاوز نمی کند و این محدودیت در قوه ی تفکّر و نظر عقل است، نه در صفت پذیرش و قبول، که استعداد قبول آن را حدّی نیست و مواهب و معارف الهی را به ...
علی حرب مدرنیته را نافی سنت نمی داند
بر این ماده تصوف و میراث عرفانی بار می کند و یک خوانش جدیدی از این میراث تصوفی ارائه می دهد. اینجاست که می گویم ایشان هم از دو طرف استفاده می کند و هم دو طرف را نقد می کند. معمولا این طور خوانش منجر به قداست زدایی و عرفی سازی میراث می شود. برای مثال نظریه فیض فارابی راجع به بحث معنا و علم است و اینکه صورت های معرفتی از عالم بالا توسط مفیض الصور به فاعل شناسا ارائه می شود، ایشان سعی می کند از ...
ملاصدرا شارح متفلسف ابن عربی
در مواردی هم که ظاهر کلمات ابن عربی را با ظاهر شریعت و با آرای خود سازگار نمی بیند در اثر حسن ظن به وی آن کلمات و عبارات را به گونه ای توجیه و تفسیر می کند تا مگر آنها را موافق نماید.(6) پیش از ورود به موضوع مناسب آمد از نظر ملاصدرا نسبت به پیشینیانش سخن گفته شود. صدرا به تمام دانشوران پیش از خود با نظر موافق و مثبت می نگریست. تنها به متکلّمین به ویژه اشاعره- البته بی جهت- بدبین بود که آشکارا نوشت ...
در کجا ایستاده ایم؟ ایران. (روایت قدیر نصری از نشست ایران همین جایی است که ایستاده ایم )
بود که در غیاب مفهوم، خودنمایی می کرد. در همین چهارچوب، موضوع ناسیونالیسم در بحث من جایی ندارد. برای من این مفهوم کاملاً جدید است و بحث من نیست. پیشی گرفتن واقعیت ها از مفهوم و تأسیس مفهوم، ما را وادار کرده است امروزه از مشکل ایران سخن بگوییم و این مشکل بسیار بزرگی است. کسی در باب این مشکل سخنی نگفته است و این مشکل منطقی را باید کشف و فهم کرد. علوم انسانی ایران هم، به خاطر عدم درک چنین ...
آرایه های بدیعی صحیفة الرضا
است که حاوی صورت های بدیعی است. آنگاه به شرح مثال ها پرداخته می شود. بی شک برتری کلام حضرت و حکم به این امر، خالی از کمترین تعصب و طرف داری است و هدفش تنها پژوهش علمی صحیح و دقیق می باشد. با توجه به این شیوه ی بررسی، پس از تعریف هر آرایه ی ادبی، شاهد مثال های مختلفی از صحیفه ی امام رضا (علیه السلام) ذکر می شود، آنگاه ارزش و ظرافت های کلام حضرت بیان و گاهی نظر نگارندگان همراه تحلیل بیان می شود ...
همه یارانی که انقلاب از دست داد
/1393 و در آستانه ماه محرم وفات پیدا کردند. شهید بهشتی سید محمدحسین بهشتی دوم آبان ماه 1307 در محله ی لُنبان اصفهان و در خانواده ای روحانی متولد شد. تحصیلات خود را در زادگاهش آغاز کرد، اما به شوق فراگیری علوم دینی، دبیرستان را نیمه تمام رها کرد و به مدرسه ی علمیه صدر اصفهان رفت و هم زمان زبان انگلیسی را نیز آموخت. سپس به قم رفت و درس خود را نزد استادانی چون آیت الله بروجردی و ...
آقای هاشمی در ستیز با جبهه های کفر توان مند ظاهر می شد
اشاره به هجمه هایی که در دوران دوم خرداد 76 به صورت ناجوانمردانه علیه آقای هاشمی انجام می گرفت گفت: انسان نگران می شود کسانی که قبلاً جلودار اظهار این اهانت ها بودند، یک روز برای دفاع از آقای هاشمی آستین بالا زدند که البته این هم یک طراحی و وجه دیگری از اهانت ها و سرکوفت زدن هاست. وی ادامه داد: آقای هاشمی را باید در دستگاهی ارزیابی کنیم که سر و تهش معلوم باشد. این دستگاه، دستگاه انقلاب ...
ترویج آموزه های قرآنی ؛ لازمه حفظ محیط زیست از سوی دانش آموزان
صورت می گیرد و یک روش آموزشی است که باعث می شود دانش آموزان محیط طبیعی و ارتباط بین موجودات زنده وغیر زنده را لمس کنند که یکی از سفارشات قرآن کریم در باب موضوع محیط زیست می باشد. گردش علمی باعث می شود مشاهده در دانش آموزان تقویت و سؤالات مختلفی برای آنان مطرح شود که برای به دست آوردن جواب، شروع به طرح پرسش های متعدد و جمع آوری اطلاعات و یافتن معماهای به وجود آمده می کنند. منابع و مآخذ 1 ...
در غیاب عزت نفس
دوران جدید تاریخ مان پیدا کرده ایم، جست وجو کرد. هنگامی که عباس میرزا مستأصل از شکست در مقابله با روس ها پرسش معروف خود را از مرد فرانسوی طرح کرد، در واقع مبنایی را پایه گذاشت که کماکان ما بر آن پایه حرکت می کنیم و آن تقویت دولت است. اما نه تنها تقویت دولت بلکه تأسیس آن در مفهوم واقعی خود تنها از رهگذر تقویت آگاهی و از رهگذر آن، تقویت انسان ایرانی صورت می گیرد. عباس میرزا برای رسیدن به ...
نگاهی به کتاب های آیت الله هاشمی رفسنجانی
گرفته و پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن، آن را به نشر رسانده است. البته از مجموعه مجلدهای پیش بینی شده، 3-2 نسخه ای هنوز نشر نیافته ولی باقی شماره ها به رشته تحریر در آمده است. در جمع آوری این مجلدات، گروهی از پژوهشگران نیز همکاری داشته اند. در پای هر آیه، چندین برداشت نیز درج شده و توضیحاتی نیز در تبیین نحوه برداشت و استفاده از آیه آمده است تا به صورت مستقل، هر آیه مورد بحث قرار گرفته باشد . ...
مرد مصلحت چگونه می اندیشید / گفت وگویی 200 صفحه ای برای تاریخ
...، یثرب، داراحیاء التراث العربی، 1403 ق / 198ّ3م. ، باب 11 از ابواب قضای قاضی، ترجمه آن چنین است: شنیده ام که در مسجد جامع می نشینی و برای مردم فتوامی دهی، آیا درست است؟ گفتم: آری و من قصد داشتم قبل از آنکه از نزد شما بروم، نظر شما را در این مورد بدانم، من در مسجد می نشنیم، مردی می آید و در موضوعی از من سؤال می کند. اگر بدانم تابع مکتب شما نیست. طبق مذهب خودشان فتوی می دهم. مرد دیگری می آید و می ...
دین، عرفان و حکمت، سه مولفه در نظام معرفتی ایرانی، انسداد یا انفتاح!
.... سه دستگاه فکری بحث اول ما این است که سه دستگاه فکری در ایران وجود دارد که عقل مسلمانی ایرانی را شکل داده و در عمق وجودشان آشیانه کرده است. الف: نخست دین است که ایرانیان پیش از اسلام هم جانشان به آن بسته بود و پس از آمدن اسلام، بسیار سریع به آن نزدیک و دلبسته شدند. این سرعت، به این دلیل بود که زبان دین اسلام برای آنان آشنا بود، ...
فتح الفتوح ابن عربی
تعریف ما از فلسفه دارد. اگر واژه ی فلسفه را به همان معنای اصطلاحی اش برای اشاره به مکتب فکری خاصی در عالَم اسلام به کارگیریم، در این صورت ممکن نیست ابن عربی را به معنی درست کلمه فیلسوف بنامیم. امّا اگر فلسفه را به معنای بسیار گسترده تر سنّت حِکمی در نظر بگیریم، که هم در منابع اسلامی و هم در مواریث متعدّد پیش از اسلام ریشه دارد، در این صورت ابن عربی مسلّماً شایسته ی نام فیلسوف یا، چنان که شاید خود ...
مکتب ابن عربی
.... سبک شرح و بیان قونوی مسلّماً مدیون شناخت وی از سنّت فلسفی اسلامی است که این مطلب در مکاتبات او با خواجه نصیر (و:672 ه)، بزرگ ترین عالم و متکلّم احیاگر فلسفه ی ابن سینا، به وضوح تمام پیداست. قونوی با ارسال نامه ای صمیمانه به زبان فارسی به طوسی باب مکاتبه را گشود. این نامه همراه رساله ای به زبان عربی بود که حدود عقل را شرح می داد و تعدادی از سؤالات فنّی را در خصوص مواضع ابن سینا درباره ی ...
گزارش تفصیلی کرسی - معرفت اضطراری در اندیشه امامیه تا نیمه قرن پنجم -
و در مباحث مربوط به اختیار، جبر، قضا و قدر، معرفت را به صورت عام، نه به صورت معرفه الله یا معارف دینی مورد بحث قرار می دهند. وی افزود: برخی از روایات نیز معرفت اکتسابی را به صورت مطلق، نه فقط اکتساب در معرفةالله یا معارف دینی را رد می کند. مانند روایت بزنطی از امام رضا علیه السلام که پرسید، گروهی از اصحاب ما گمان می کنند معرفت (مطلق معرفت را می گوید) اکتسابی است و اگر خودشان نظر صحیح ...
انسان شناسی در تعلیم و تربیت اسلامی
برخوردار است و این اختیار با ضرورت نظام هستی منافات ندارد (همان:610). هیچ ملازمه ای میان قانون ضرورت علّی، مجبور بودن انسان و عدم ضرورت علّی و اختیار انسان وجود ندارد، بلکه ضرورت علّی در باب انسان، با در نظر گرفتن علل و مقدّمات مخصوص افعال انسان، مؤیّد اختیار او، و انکار ضرورت علّی نسبت به افعال انسان موجب محدودیّت و سلب اختیار وی می شود (ر.ک؛ همان،1380، ج 5: 612). استاد مطهّری این نظریّه را در دو ...
منابع قرآنی اندیشه های اوّلین حکمای مسلمان
عدم باشد که در مقابل دیدگاه آفرینش از مادّه موجود قبلی است. آیات مذکور و نیز آیاتِ فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَی فِی کُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَحِفْظًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ: پس آنها را [به صورت] هفت آسمان در دو هنگام مقرّر داشت و در هر آسمانی کار [مربوط به] آن را وحی فرمود و آسمان [این] دنیا را به چراغ ها آذین ...
مشاهیر شهرضا
و با همین شیوایی بود که قرآن مجید را به فارسی ترجمه کرد و ترجمه او از نخستین ترجمه های امروزی قرآن در زبان وادبیات فارسی بود که در زمان خود مورد توجه روشنفکران، دانشجویان و نسل جدید قرار گرفت. همچنین ترجمه آزاد مفاتیح الجنان، صحیفه سجادیه و کلیات دیوان الهی از دیگر آثار اوست. که همگی حاکی از سعی بلیغ ایشان در احیای معارف الهی می باشد . مرحوم آیت الله الهی قمشه ای در تفسیر و ترجمه قرآن کریم ...
گفت و گوی تاریخی 200 صفحه ای با آیت الله هاشمی رفسنجانی
التراث العربی، 1403 ق / 198ّ3م. ، باب 11 از ابواب قضای قاضی، ترجمه آن چنین است: شنیده ام که در مسجد جامع می نشینی و برای مردم فتوامی دهی، آیا درست است؟ گفتم: آری و من قصد داشتم قبل از آنکه از نزد شما بروم، نظر شما را در این مورد بدانم، من در مسجد می نشنیم، مردی می آید و در موضوعی از من سؤال می کند. اگر بدانم تابع مکتب شما نیست. طبق مذهب خودشان فتوی می دهم. مرد دیگری می آید و می شناسم که دوستدار ...
نئولیبرالیسم آرمان گرایی را متهم به ایدئولوژیک بودن می کند
اندیشه است و مراحلی را برای اندیشه در نظر می گیرد. یک قرن قبل تر از کنت، دوتراسی با نگاهی پوزیتیویستی اندیشه ها را محوری می داند و می خواهد علمی بسازد که اندیشه ها را مورد بحث قرار دهد. لذا واژه ایدئولوژی به همین معنی است و خاستگاه واژه ایدئولوژی اینجاست. در واقع logy به معنی شناخت از همان logic به معنی منطق گرفته شده است که مقصود آنها منطق مدرن و تلقی علمی( scientific ) است. idea هم که به معنی ...
چالش اصولی ها و اخباری ها
یا واجب بیّن؛ ب) حرام بیّن؛ ج) امور نامعلوم. اصولی امور نامعلوم را مباح می داند؛ به عبارت دیگر، او بر حسب مورد، به اصالة البرائه و اصالة الاباحه قائل می شود. اصولی، اصالة الاباحه را هم در کلام، هم در اصول و هم در فقه به کار می بندد. در کلام بحث بر سر این است که آیا ما اصالتاً مکلف آفریده شده ایم یا آزاد؟ مطابق نظر اصولی ها، اصل عدم تکلیف است، مگر آنکه تکلیف ثابت شود؛ اما به عقیده ...
شماره پانزدهم فرهنگ امروز منتشر شد
آدام کرش نیز ترجمه شده است. در بخش آموزه این ماه فرهنگ امروز مقاله ای از ریچارد ولین تحت عنوانمارکسیسم هایدگری چیست؟ ترجمه شده است که در آن نسبت فلسفی فاشیسم و مارکسیسم با توجه به رابطه فکری هربرت مارکوزه و مارتین هایدگر مورد بررسی قرار گرفته است. در سرویس پیشخوان همچون روال گذشته چند کتاب مورد نقد و برر سی قرار گرفت اما این بار بیشتر تلاش شد این بررسی بیشتر در قالب مصاحبه با ...
آیا کمک به گدا کمک به همنوع است؟
آگاهی و از رهگذر آن، تقویت انسان ایرانی صورت می گیرد. عباس میرزا برای رسیدن به مقصود باید به سوی تقویت نهادهای علمی می رفت و می پرسید: چگونه شخصیت ایرانی می تواند تشخص یابد و از طریق این تشخصِ خودبسنده، مقتدر، سرفراز و صاحب عزّت نفس شود. آنگاه او درمی یافت که ایرانی باید مجهز به دانش در کلیت خود شود. سهروردی بیان می کند که پیرامون حقیقت علم تأمل و تفکر می کردم هر قدر مطالعه کردم راه به ...
دیدار و گفت وگو با پروفسور دکتر محمود ارول قلیچ
.... شمس تبریزی یک هدف بیشتر ندارد و آن هم مولانا در قونیه است. شمس به قونیه می آید و با مولانا برخورد می کند. نظرش چون ساعقه ای بر جان مولانا می زند و او شروع به پرواز می کند. این که مولانا در جایی می گوید ای فرزند، نظری بر من فرود آمد ، اشاره به همین مطلب است. این سلسله نظر ها پیشینه زیادی دارد. یونس امره هم در این جا می گوید نظری که مولانا بر او افکنده، باعث ارتقاء و تحول او شده است. راجع به ...
فیلسوفان در مورد موسیقی چگونه می اندیشند؟
ارزش یک قطعه موسیقی را بسنجیم؟ رابطه میان یک قطعه موسیقی و اجرای آن چیست؟ وقتی می گوییم قطعه ای غمناک است منظورمان چیست؟ این غم در کجا قرار دارد؟ اغلب به این نوع پرسش ها، بسیار تخصصی پاسخ داده می شود؛ مانند مقاله فلسفه موسیقی در دانشنامه آنلاین استنفورد. اما من در این مقاله قصد ندارم سخت و تخصصی به موسیقی بپردازم. به نظر من، ایده های فلسفی مهم در مورد موسیقی با فردریش نیچه به پایان می رسد. از نیچه ...
زمان زرتشت
آلمان و دارمستتر و میه در فرانسه و مولتون و بعضی دیگر در انگلستان و مخصوصاً جکسن در امریکا در این باب تحقیقات زیادی کرده و نوشته اند. هم راجع به خود زردشت و کتب مقدسه ی دینی و هم راجع به اوستا و زبان اوستایی و کتب پهلوی رشته ی بحث و مطالعه مداومت داشته و تا حدی نتایجی به دست آمده است. معذلک راجع به محل و منشأ زردشت اختلاف زیادی وجود داشته و دارد که هنوز به طور قطعی حل نشده است و چنانکه آقایان اغلب می ...