سکوت گفتمانی سنت گرایان نسبت به علوم انسانی - ایران آنلاین
سایر منابع:
سایر خبرها
چاپ دوم فلسفه در سرزمین نبوت؛ فلسفه اسلامی از آغاز تا امروز
فلسفه در سرزمین نبوت؛ فلسفه اسلامی از آغاز تا امروز نوشته سید حسین نصر با ترجمه بیت الله ندرلو به همت انتشارات علوم انسانی ترجمان در بهار 97 به چاپ دوم رسید. به گزارش پرس شیعه ، نویسنده در بخشی از مقدمه این اثر آورده است: تلاش ما در این کتاب ارائه فلسفه اسلامی در قالب آموزه ها و تاریخ آن به عنوان فلسفه ای است که در جهانی تحت نفوذ وحی فعالیت می کند، یعنی جهان اسلام با یک کتاب مقدس ما در ...
شهریار چطور خوانده شده و الهام بخش چه متفکرانی بوده است؟
به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ کتاب راهنمای خواندن شهریار ماکیاوللی از مجموعۀ راهنمای متون کلاسیک ترجمۀ مجموعۀReader’s Guide است که انتشارات کانتینیوم آن را با هدف فراهم کردن مقدمه ای روشن و مختصر برای متون کلاسیک در ادبیات و فلسفۀ غرب تهیه کرده است. راهنمای خواندن شهریار ماکیاوللی نوشتۀ میگل وَتِر در انتشارات ترجمان علوم انسانی با ترجمۀ محمد ملاعباسی به چاپ رسیده است. بی تردید ...
سخن گفتن کانت به فارسی
ایدئالیست پس کانتی است. چون این ایدئالیسم از نقد بن بست های کانت، از جمله منطقۀ نومنال و شیء فی نفسه، آغاز می شود. در فلسفۀ کانت، چنان که می دانید، سوژۀ ترافرازنده از برون به درون یا از تجربه به حس و ذهن سیر می کند. حس و ذهن با ویژگی های پیشینی خود، حکم می سازند. منطقۀ نومنال فقط بیرونی نیست، بل بیرونی است، بیرون از دسترس حس یا خرد ناب. این بیرونی ترین بیرون در ایدئالیسم آلمانی داخل در Ich یا Geist می ...
پنج نظریه تمدنی با رویکرد اسلامی/ ظرفیت نرم افزاری تمدن اسلامی در فقه شیعه
به گزارش شبکه اجتهاد ، همایش علمی دوروزه تمدن اسلامی (گذشته، حال، آینده) نقش و رسالت علمای افغانستان با حضور آیت الله علیرضا اعرافی؛ مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور و رئییس جامعه المصطفی العالمیه، حجت الاسلام والمسلمین رئیسی؛ تولیت آستان قدس رضوی، آیت الله محسنی؛ رهبرمذهبی وجهادی افغانستان و جمعی از رهبران و علمای افغانستان و اندیشمندان و پژوهشگران خارجی و داخلی، 12 تیرماه در مجتمع اقامتی ...
رهیافت بومی سازی علوم انسانی ما را به تمدن سازی می رساند
شعار سال : دکتر ابراهیم برزگر اندیشمند، پژوهشگر، نظریه پرداز و محقق معاصر ایرانی است که مطالعات و تحقیقات وسیعی را خاصه در حوزه علوم انسانی و علوم سیاسی به انجام رسانده است. او که معاون پژوهشی در دانشگاه علامه طباطبایی است، عناوینی همچون معاونت پژوهشی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی و عضویت در شورای تحول و برنامه ریزی علوم انسانی را در سابقه شغلی خود دارد. آنچه که در نظریات او از اهمیت بسیاری برخوردار بوده، ضرورتِ توجه به مسأله بومی سازی علوم انسانی است. اکنون حدود 100 سال از ورود دستاوردهای علوم مغرب زمین به ویژه علوم انسانی می گذرد و با گذشت سال های متمادی از انقلاب اسلامی همچنان با مسائل حل نشده در حوزه علوم انسانی ایران مواجه هستیم. **تولید علم و کاربست علوم انسانی با رویکردی معطوف به زیست بوم ایران و آموزه های ایرانی اسلامی: وضعیت کنونی جامعه ایران نیز به گونه ای است که اکثر ...
فقه شیعه ظرفیت تمدن سازی برای جهان دارد
متمدن ترین کشور اهل سنت نتوانست یک سال دوام بیاورد چون ظرفیت و توانمندی لازم در درون فقه آن وجود نداشت . لذا به راحتی اسلام و انقلاب آنها مصادره شد و این مصداق عینی تفاوت فقه شیعه و فقه اهل تسنن است. رییس پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه ضمن بر شمردن عوامل مو ثر در پویایی فقه تصریح کرد: باید توجه داشت که از یک طرف منابع این فقه (قرآن، سنت 14 معصوم و اصول و ...
نظریه تکامل و سازگاری آن با آموزه های دینی در نظرالوین پلنتینگا و نقدهای دنیل دنت
و مغلوب شده است.... بنابر این، بعنوان نتیجه گیری بحث به این صورت می توان بیان کرد که پلنتینگا از داستان سوپرمنِ او انتقاد کرده چون هدف دنت، نشان دادنِ کم عمق بودن تمام تلاش هایی است که برای حفظ انسجام بین علم و دین انجام می شود و می خواهد که اعتقاد دینی را به زور دست کاری کند تا به لحاظ منطقی با علم جور درآید و این که این یک سنت قدیمی است و اشخاص بزرگ و برجسته ای آن را تقویت کرده اند، دلیل نمی شود ...
جمعیت سری اخوت با زیربنای سیاست
در نخستین قرون شکوفایی تفکر اسلامی، گروهی از اندیشمندان اسلامی گرد هم آمدند و با ابداع روش و کتابت آثاری، توانستند تأثیر چشمگیری از خود بر حرکت علمی و فرهنگی مسلمین بر جای بگذارند. این گروه مخفی و پررمز و راز مشهور به اخوان الصفا هستند. برادران دانشمندی که با ملیت ایرانی و با نگرش توأمان فلسفی و عرفانی در قرن چهارم قمری در بصره و بغداد گرد هم آمدند و طریقتی را بنا نهادند که تلاشی برای تلفیق فلسفه ...
حذف شریعت در ایران هرگز به بهبود اوضاع منجر نخواهد شد/ سیدیحیی یثربی
مرجعیت دین را پذیرفته بودند و گروهی که به طور کلی معتقد بودند باید دین را کنار گذاشت. لوتر از گروه اول بود. او متن را پذیرفت و اضافات کلیسا را دور ریخت، چون به عقیده او مصوبات کلیسا جزیی از دین نبودند. اما ما در اسلام چیزی به غیر از متن نداریم. هر چه هست، متن و سنت است. دیدگاه های مجتهدین ما فهم متن است، نه ایجاد احکام و قوانین تازه. اگر قوانینی داشتیم که واضع آنها فقها بودند، می توانستیم ...
نشست نقد کتاب پارادایم جدید با حضور دلاوری و مجیدی
دوگانه ساختار و کارگزار، سوژه را پیش می کشد و با نقد فلسفه های تاریخ و فاصله گرفتن از پسامدرنیسم، محور اصلی اندیشه خود را حول این مفهوم قرار می دهد. از نظر تورن، جامعه شناسی امروز باید با در نظر گرفتن تحولات جهان معاصر در جست وجوی الگوهای تازه ای برای شناخت و فهم مسائل دنیای کنونی باشد. گزارش کامل در عطنا قرار می گیرد. با گزارش تصویری این نشست همراه باشید؛ عکس: ایوب قادری-عطنا ...
برگزیدگان دومین دوره کتاب سال یزد معرفی شدند
فیروزه ای نوشته عالیه محرابی، شرحی بر سنت حفاظت معماری نوشته محسن عباسی هرفته، یزد، یادگار تاریخ نوشته حسین مسرت به عنوان آثار برگزیده دومین دوره کتاب سال یزد معرفی شدند . همچنین کتاب های مبانی و روش فهم و نقد حدیث از دیدگاه شیخ حر عاملی با تأکید بر کتاب الفوائد الطوسیه نوشته علی محمد میرجلیلی، مسیر تحول نساجی یزد نوشته سید منصور امامی میبدی، شرایط امکان علوم اجتماعی در فلسفه غرب و ...
ملاحظاتی نقادانه درباره دو مفهوم علم دینی و علم بومی
شعار سال :از شواهد موجود چنین مشهود است که در سال های اخیر بحث درباره مفهوم نظری علم دینی و تا اندازه ای نیز علم بومی رونق یافته است. با توجه به اهمیت و اعتباری که علم science در جهان جدید پیدا کرده و نقش چشمگیری که در ایجاد تحولات همه جانبه در زندگی افراد و جوامع ایفا می کند، می توان لااقل یکی از علل جاذبه ای را که مفاهیمی نظیر علم دینی و علم بومی برای برخی از مسلمانان دارند، حدس زد. بر مبنای این فرض می توان تصور کرد که در نظر این گروه از مومنان اگر بتوان علمی اسلامی یا بومی با همان تواناییهای علم جدید به وجود آورد آنگاه زمینه برای اعاده مجد و عظمت از دست رفته ...
منطق سعی دارد قواعد درست اندیشی را به ما نشان دهد
با علم و فلسفه زمان حاضر و محدودیت های زبانی، پیچیده و دیرفهم شده است. ما نیازمند تدوین منطقی همگام با تفکر و علم روز هستیم که همه جنبه ها را پوشش دهد. اما درست یا غلط، اکنون منطق کلاسیک، منبع درسی اصلی مراکز آموزشی قرار گرفته است و به تبع، چالش های آن هم به منطق آموزان منتقل می شود. علاوه بر آن عموم مؤلفان آموزش منطق سعی زیادی در ساده سازی آن مباحث نداشته اند. در درسنامه حاضر تا حد توان و امکان ...
دومین آیین کتاب سال یزد به کار خود پایان داد
بخش اصلی این آیین، از "محمدعلی جعفری" نویسنده کتاب "خانه مغارت"، "عالیه محرابی" نویسنده کتاب های "به امضای گل سرخ" و " قلمدان های فیروزه"، "محسن عباسی هرفته" نویسنده کتاب "شرحی بر سنت حفاظت معماری در ایران" برگزیده در حوزه معماری و "حسین مسرت" از نویسندگان برجسته یزدی در حوزه یزدشناسی تجلیل به عمل آمد. هیئت داوران این آیین از "علی محمد میرجلیلی نویسنده کتاب "مبانی و روش فهم و نقد حدیث ...
صیانت از قلم/ قلمی برای وحدت و قلمی برای کثرت
به گزارش خبرنگار مهر ، متن زیر یادداشتی است که به قلم حسین علی رمضانی، مدرس دانشگاه و کارشناس علوم انسانی به مناسبت 14 تیرماه روز قلم نگاشته است: کلمات الهی؛ همه عالم از کل تا جزء را در برگرفته است و پدیده ها حامل این کلمات حضرت حق باری تعالی هستند و انسان به عنوان "حیوان ناطق" این کلمات را با ابزار معرفتی عقل و منطق به شکار خود در می آورد. کلمات طبق سنت الهی به دو طیف طیّب و خبیث قابل ...
نباید با علوم انسانی قهر کرد
دانش آموزان نمی گذارد. استاد فلسفه اظهارداشت: در برهه کنونی به جای زنده کردن پرسشگری در وجود فرزندانمان، آن را سرکوب و به اشتباه فکر می کنیم خدمت کرده ایم. داوری اردکانی با بیان اینکه اکنون وارد زمانی شده ایم که ناگزیر باید به علوم اجتماعی روی بیاوریم، افزود: در برهه کنونی به علوم انسانی و اجتماعی نیاز داریم، چرا که تعامل با جامعه و نزدیک شدن به جامعه مدنی، اقتضای علوم اجتماعی است. ...
سندرم کیارستمی و نگاهی به آینده
علم پزشکی، از دوران رنسانس به بعد، با وجود پیشرفت های شگفت انگیزش در گسترش فهم ما از نحوه کارکرد اعضای بدن و بیماری های آن، موفق نشده است وحدت لازم بین آنچه در بدن انسان می گذرد را با آنچه که در ذهن او می گذرد، ایجاد کند و آن را به طور انسجام یافته در امر تشخیص و درمان به کار گیرد. مغزپژوهی امروز تاکید دارد بسیاری از مکانیسم های شفابخش، چه آگاه و چه ناآگاه، از طریق تشکیلات سلسله اعصاب ...
علوم انسانی گرفتار معضل کمیت گرایی
هرمنوتیک در مطالعه روشمند دارید و زمانی رئالیستی انتقادی دارید، اینها همه باید مطمع نظر قرار گیرد، چون واقعا پیچیدگی کار در همین جاهاست، دیگر نمی توان برخورد سرانگشتی با علم و علوم انسانی کرد، مسائل خیلی پیچیده شده است و تقریبا می توان گفت که بغرنج شده است، به این سادگی نمی توان برخورد کلیشه ای، ساده، هیجانی و یا سیاسی با این مقوله کرد، مقوله بسیار پیچیده است و رشته های مختلفی امروز دست اندرکار ...
نقد آیت الله مصباح یزدی بر نظریه سارتر در مورد گستره مسئولیت انسان
های فردی و جمعی و همچنین مسئولیتی است که فرد در زندگی اجتماعی دارد، این مطلب از لحاظ تربیتی حایز اهمیت فراوان است، اگرچه تقریر سارتر از مسئولیت با اشکالات و ابهاماتی همراه است: سارتر در مورد مسئولیت انسان می گوید: چون انسان آزاد است، مسئول رفتار و روش خود است؛ به این معنی که این کار را چون من با کمال آزادی انجام دادم، پس من خالق عواقب آن کار هستم... . نقد ما بر سارتر این است که مسئولیت بدون اصول ...
روشنفکران ایران برنامه ای برای توسعه نداشتند
، ترویج دهنده کوشش و کار است . در این نگاه نمی توان شریعتی را مروج توسعه دانست؟ در اینجا می خواهم از شریعتی دفاع کنم؛ هرچند نگاه شریعتی را نقد می کنم. ما در تحلیل خود یک اشکال داریم که این اشکال برآمده از یک ضعف تاریخی است. ما از فرد انتظار داریم در جایگاه نهاد عمل کند. از هیچ روشنفکری نمی توان انتظار داشت که متخصص همه علوم باشد و برای همه حوزه ها پاسخ داشته باشد. بنابراین، چرا باید از ...
برخی از اهالی سیاست در ایران استفاده های مبتذلی از مفاهیم فوکویی داشتند/ فوکو سالم ترین فیلسوف مدرن ...
. محمد میلانی، دانش آموخته فلسفه غرب است. میلانی کتابی از فوکو ترجمه نکرده، اما مقالات متعددی از او درباره فوکو در نشریات مختلف منتشر شده است. او همچنین در دوره های مختلف همکاری خود با مطبوعات در دهه های گذشته گفت وگوهای متعددی را نیز در هنگام انتشار نخستین کتاب ها از فوکو در ایران، با مترجمان و صاحب نظران داشته است. از میان ترجمه های منتشر شده میلانی می توان به بودریار و ...
آزاداندیشی دینی راه تولید علم را می گشاید
علوم دقیقه نباشد و با شما هم عقیده نیستم که ما در علوم طبیعی مشکلی نداریم. اتفاقا ما در آنجا هم مشکل داریم. اگر بخواهیم مباحث را نرم افزارانه مطرح کنیم، نگاه نرم افزاری به علم، نگاهی تعریف شده است و مشخص است که رشته هایی نیز برای توجه به این سنخ نگاه نرم افزاری ایجاد شده فلسفه علم، جامعه شناسی علم و فلسفه تعلیم و تربیت که ناظر به اهداف علم و غایات آن است، از آن جمله به شمار می آید. همه این موارد، بحث ...
من، الگوریتم!
انسانی را تقلید کنند البته به گونه ای که برای ما انسان ها نیز قابل فهم باشد. تننباوم می گوید: رسیدن به این هدف ممکن است درست همانند یافتن حیات در بیرون از منظومه شمسی دور از دسترس و حتی به همان اندازه خطرناک باشد. او می افزاید: ایجاد هوش مصنوعی انسان گونه، که اصطلاحی فراگیرتر و گسترده تر است، هنوز در توان ما نیست. ما بسیار خوشحال خواهیم شد اگر بتوانیم یک سیستم بینایی به وجود آوریم که بتواند به صحنه ای نگاه کرده و بگوید چه اتفاقی در حال رخ دادن است؛ درست به همان شکلی که انسان ها این کار را می کنند. ...
آزمایش های خیالیِ ما چه ربطی به واقعیت دارند؟
ایان | دن فالک، آزمایش های فکری نقشی حیاتی در تاریخ علم بازی کرده اند. اما آیا آن ها هیچ چیز دربارۀ جهان واقع به ما می گویند؟ در کتاب گالیله با عنوان گفتگو در باب دو نظام بزرگ جهان 1 (1632)، سه مرد ایتالیایی، یک فیلسوف و دو عامی دربارۀ ساختار جهان به مباحثه می پردازند. سالویاتیِ فیلسوف از نظریۀ کپرنیکی دفاع می کند، اگرچه این نظریه مستلزم زمینی متحرک است، امری که از دیدگاه مخاطبان او، اگر نه بی معنی، مسئله سا ...
نگاه جامعه شناختی به علم و کارکردهای علوم انسانی
شعار سال : دکتر حسین کچویان استاد داتشگاه تهران و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در چهارمین روز از سومین دورۀ طرح ملی نخبگان علوم انسانی در صبح روز سه شنبه 24 مرداد 1396 ، به توضیح ماهیت علوم اجتماعی، بالاخص جامعه شناسی و کارکردهای آن پرداخت. در ادامه گزارشی از این نشست از نظر شما می گذرد. *مقدمۀ اول: بحث ما کارکردهای علم مدرن است. مفهوم کارکرده ...
داشتن مرجع تقلید برای هر مسلمان واجب است؟
تفسیر آن و علومی را که وابسته به آن است، به طور تخصصّی بداند. همین طور باید سنّت را که عبارت است از قول، عمل و تقریر (گفتار و اعمال و رضایت به اعمال دیگران) کاملاً بشناسد؛ یعنی با علوم حدیث آشنا باشد که عبارت است از: علم رجال (شرح حال راویان حدیث) و سلسله سند، درایه (فهم دلالت روایات)، شأن نزول روایات، قرائن حالیه و مقالیه، تقیّه، حقیقت و مجاز، تعارض روایات با روایات یا تعارض روایات با آیات و تزاحم ...
بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی
شعار سال: الف: علم دینی و قدسی خصوصیت علم مدرن استقلال آن از حوزه دین و معرفت است و این استقلال هرگز مانع از آن نبوده است که دین و معنویت به عنوان یکی از موضوعات و حوزه های مطالعاتی آن در نظر گرفته شود. مطالعاتی را که مردم شناسان، جامعه شناسان و یا روانشناسان نسبت به دین و امور قدسی انجام داده اند بخشی از فعالیت های علم مدرن نسبت به امور قدسی است. پرداختن علم به موضوعات معنوی ...
دیدگاه نسبی گرایان و رابطه مستقیم بین حقیقت مطلق و جزم گرایی
ادعا که یقینا به حقیقت مطلق دسترسی پیدا کرده ایم، می توان به وجود حقیقت مطلق باور داشت. وی در ادامه با رویکرد مختص خودش درباره منطق این کتاب و شخصیت هایش گفت: منطق در همه انسان ها مشترک است، به این معنی که اطلاع از منطق در سطح شهودی برای همه یکسان است، اما تفاوت در این جا مانند تفاوت در دانستن و ندانستن دستور زبان فارسی است برای فارسی زبانان. ما در دانش زبانی با هم مشترک و در مقدار منطق ...
همایش چیستی تحول علوم انسانی
این نشست نخستین حلقه از حلقات سلسله نشست هایی است که در زمینه تحول علوم انسانی و با عنوان چیستی علوم انسانی برگزار می شود. از آنجا که درباره این موضوع، هم پرسش های بسیاری مطرح است و هم تلقی ها و تفاسیر گوناگونِ درست و نادرستی درباره آن وجود دارد، دوستان لازم دیدند که جمعی از صاحب نظران را گردهم آورند تا درباره چیستی تحول علوم انسانی بحث و گفتگو کنند و به پرسش های مطرح در این زمینه پاسخ دهند. ...
رفتن فلسفه به پیرائوس (بخش نخست)
رفتن فلسفه به پیرائوس در نقد نگاه مصطفی ملکیان به اصلاح طلبی علی فردوسی: استاد علوم سیاسی و تاریخ در دانشگاه نتردام مبانی نظری اصلاح طلبی نوشته ای است که درخور توجهی مفصل و عمیق است. هم از آن رو که به یکی از جریان های بزرگ و نازدودنی امر حکومت در ایران این روزها می پردازد. و هم از آن رو که نمونة کمیاب و در نوع خود امید بخشی است از کوششی ذاتاً دموکراتیک؛ یعنی، به دست دادن یک ...