نوآوری های مرحوم علامه طباطبایی در فهم دین - شبستان
نوآوری های مرحوم علامه طباطبایی در فهم دین
سایر منابع:
سایر خبرها
بازخوانی ثمرات قرآنی علامه طباطبایی در حوزه
؛ ورود یک عالم به دریای انوار احادیث کار هر کسی نیست، زیرا 80 هزار حدیث در بحارالانوار وجود دارد که ورود به آن غواص عالمی را می طلبد که بتواند احادیث را تشخیص داده و قدرت فهم محتوای آن را هم داشته باشد؛ علامه در حالی که تفسیر می نوشت، وارد تدریس تحلیلی احادیث بحار هم شد و در جلسات علمی او جمعی از بزرگمردان حوزه حضور یافتند و از مباحث ایشان استفاده کردند و این کار اندک و آسانی نیست. ایستادگی ...
اسلامی سازی علوم
سیره حاکم بر حوزه های آن زمان مخصوصاً نجف را در پیش بگیرد باید به فراگیری فقه و اصول و ادبیات عرب می پرداخت، اما می بینیم که در آثار مرحوم جعفری از علوم اسلامی گوناگونی مانند فقه، فلسفه، کلام، تفسیر قرآن و نهج البلاغه سخن به میان می آید و علاوه بر این ها به ادبیات منظوم و منثور فرهنگ ایران اسلامی پرداخته است. علامه جعفری، زمانی شارح مثنوی می شود، مثنوی که در واقع تبلور ذوق و شوق و ...
چرخش فلسفه اسلامی از امور انتزاعی به حیثیت انسانی / تا مقهور فلاسفه غربیم درجا می زنیم
بارز آن، نقدی است که لویناس بر هایدگر دارد که بسیار مهم است و ایشان عنوان می کند که فیلسوفی مانند هایدگر که انتظار می رفت در پرتو فلسفه به اخلاق و به حیث انسانی توجه کند، از آن غفلت ورزیده و این مهم ترین نقیصه تفکر هایدگر است. ایکنا به سه متفکر یعنی علامه طباطبایی، علامه جعفری و شهید مطهری اشاره کردید. کمی در مورد نقشی که آنها در این زمینه ایفا کردند، توضیح دهید. در حوزه ...
مرحوم فیرحی عمیق ترین جلوه وحدت حوزه و دانشگاه را متجلی ساخت
ا داشت که در محیط ها و مجامع گوناگون متناسب با علایق و تخصص ها حرف خود را بزند و ظاهر شود و از این نظر کاملاً استثنایی بود. من در دانشگاه تربیت مدرس هم در گروه جامعه شناسی سیاسی و در حوزه علوم سیاسی و هم در دروس و راهنمایی پایان نامه و ... از نظرات و دانش تخصصی مرحوم فیرحی بسیار استفاده می کردم. واقعاً در حوزه هایی که به او مربوط بود آدم صاحب سبک و صاحب صلاحیتی بود. همین طور ما در پژوهشک ...
المیزان؛ نتیجه بهره گیری از روایات در تفسیر قرآن به قرآن
تولیت مدرسه علمیه مروی با بیان اینکه المیزان حاصل بهره گیری از روایات در تفسیر قرآن به قرآن است، گفت: روایات حجت ذاتی قرآن کریم را تثبیت و تصدیق می کند. به گزارش شیعه پرس، آیت الله محمدباقر تحریری، عصر امروز در دومین وبینار مجازی بزرگداشت حکیم و مفسر بزرگ قرآن کریم آیت الله علامه طباطبایی (ره) که به همت مدرسه علمیه مروی برگزار شد، با بیان اینکه در فضای تفسیر لفظ مطرح می شود، عنوان کرد ...
دوره مطالعاتی مجموعه کتب تفسیر آفتاب برگزار می شود
ترکیبی از سخنرانی ها و پیام های مهم امام و مباحث مرتبط تاریخی است که باعث دقت نظر بیشتر خواننده و درک صحیح کلام امام و فهم دقیق او از شرایط تاریخی و ملاحظات خاص آن می شود. به طور مثال:امام خمینی (ره) پیام قطعنامه یا پیام قتل سلمان رشدی را در چه شرایط تاریخی و چارچوب تحلیلی، صادر کرده اند؟ در قضیه اصول 6 گانه ای که شاه مطرح می کند از آن به انقلاب شاه و مردم تعبیر می کند که براساس آن به زنان ...
تفسیر جانبدارانه برخی آیات به نفع مردان / عناصر غیرمتنی در تفسیر آیات خانواده دخالت دارند
أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ... ؛ در بحث قوامیت مرد بر زن، سلسله مراتب بیان شده است؛ یعنی خانواده مسئول و مدیرمحور است؛ در مورد شأن نزول آن دو شان بیان شده یکی از طرف شیعه و دیگری اهل تسنن؛ در شیعه نقل شده که ام سلمه در مورد تقسیمات و مناسبات خانوادگی از پیامبر(ص) پرسش کرد و این آیه نازل شد؛ فرمایش علامه طباطبایی با همه مفسران در این زمینه متفاوت و ایشان استیلا را هم در عرصه اجتماعی و هم خانوادگی ...
193 دستگاه لپ تاپ به دانش آموزان یتیم کهگیلویه و بویراحمد اهدا شد
امام خمینی (ره) کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: در حال حاضر با توجه به شیوع بیماری کرونا بحث تحصیل دانش آموزان از طریق فضای مجازی مطرح است. مبشری عنوان کرد: باید شرایط و بستر لازم برای تحصیل دانش آموزان یتیم زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) کهگیلویه و بویراحمد از طریق فضای مجازی را فراهم کرد. وی ابراز داشت: دعوت می شود که نیکوکاران بومی و غیربومی و مردم کهگیلویه و بویراحمد در ...
مفهوم تجدید سنت در اندیشه فیرحی؛ تجمیع و بازآفرینی نشانه های عقلانیت در میراث
باقرالعلوم(ع) تدریس می کرد و بنده در محضر وی تلمذ می کردم. در همین رابطه استاد و شاگردی به تدریج احساس قرابت بیشتری کرده و ارتباط ما بیشتر شد تا اینکه راهنمایی پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد بنده با عنوان آزادی سیاسی در اندیشه شیعه و معتزله با تأکید بر آرای قاضی عبدالجبار و امام خمینی(ره) را برعهده داشت. البته خود مرحوم فیرحی موضوع را پیشنهاد دادند و در سال 1378 از آن دفاع کردم. بیشتر بخوانید ...
فیرحی دغدغه عبور از تلاقی سنت و مدرنیته را داشت/ حل معماهای پارادوکسیکال دوره مدرن
و بعد پاسخ سؤالتان را بدهم. نکته اول اینکه جناب دکتر فیرحی کیست؟ ایشان اهل زنجان بود که از کودکی والدینش را از دست می دهد و طعم محرومیت را چشیده بود. جوانی اش با انقلاب اسلامی آغاز شد. نسل اول انقلاب بود و با شور انقلابی، با امام راحل و با دفاع مقدس وارد عرصه جامعه شد. در اوایل انقلاب با هدایت الهی وارد حوزه علمیه زنجان شد و بعدها همزمان دروس دانشگاهی را هم خواند. در دهه 70 وارد مقطع دکتری در دانشگ ...
چیستی تمدن گرایی و تعریف علامه طباطبایی از تمدن
اخلاق و عادت حسنه و تربیت ایدئال است که باعث اتصاف به کمالات مدنی و پیشرفت و رفاه می شود. نقش و کارکرد اخلاق، در نظام سازی و توانمندسازی تمدن اسلامی از منظر علامه طباطبایی، زیر شاخه بحث گسترده تر تعامل تمدن و اخلاق است. اخلاق و تمدن، روابط چندگانه ای دارند، چنان که گاه هستی و زوال تمدن، تابعی از حضور یا غیاب اخلاق، تحلیل می شود؛ همچنین بالندگی، تداوم و گسترش آن؛ یکی از وجوه رابطه تمدن و ...
مترجم قرآن باید رویه هماهنگی را در معنای واژه ها اعمال کند
، کارساز و یار شماست که باز مفهوم نزدیکتری به ولایت دارد. هشدار به مترجمان مؤدب با بیان اینکه ترجمه های فارسی گاهی پایه ترجمه زبان های دیگر مانند انگلیسی و عربی و ... قرار می گیرد و آنها هم گاهی با همین تأثیرپذیری ولی را دوست معنا کرده اند، لذا مترجمان باید دقت زیادی داشته باشند، اظهار کرد: تعابیر بعد از ولیکم در آیه مورد بحث مؤید آن است که آیه در شأن امام علی(ع) بیان شده و مترجمان ...
علامه جعفری از زبان شاگردش
، مطرح کردند که سابقه چندانی در فلسفه ملاصدرا نداشت، البته تنها این مسأله مطرح نیست که علامه فقط در بحث ادراکات اعتباری یعنی مقاله ششم اصول فلسفه، مبدع بوده باشند، بلکه حتی مقاله پنجم اصول فلسفه هم بسیار مهم است. شاگردان علامه طباطبایی مثل شهید مطهری هم آراء خاصی در فلسفه اسلامی داشتند، برای نمونه در مورد مسأله رابطه ماده و صورت، دو دیدگاه در تاریخ فلسفه وجود دارد، یکی ارسطویی-سینوی و دیگری نظریه ...
شخصیت فلسفی امام خمینی (س)
که فقه و اصول (علوم ظاهری) و فلسفه و عرفان (علوم باطنی) در تأسیس حوزه قم به هم دست داده اند. (استادان امام، مروری بر زندگی، آثار و اندیشه ها، ص 1333) امام خمینی در چنین حوزه و مکتبی علوم اسلامی را، اعم از علوم ظاهری و علوم باطنی، از محضر اساتید بزرگ آن حوزه با برکت استفاده کرد. ایشان می فرماید: فلسفه را مرحوم حاج سید ابوالحسن قزوینی و ریاضیات، هیئت، حساب نزد ایشان و مرحوم ...
معرفت شناسی علامه جعفری فرایندی و مبتنی بر بنیادهای عقلی است
...، با نگاه های هستی شناسی عجین است و نباید انتظار داشته باشیم که ایشان یک دیدگاه جامع و کاملی را در باب معرفت دینی ارائه داده باشد. همچنین بنده میان مقام تعریف و تحقق فرق می گذارم. از نظر مقام تعریف، ممکن است علامه مباحث معرفت دینی را بحث کرده باشد، هرچند در مورد تعریف و ... بحثی ندارد و غلبه با نگاه هستی شناختی است اما از نظر مقام تحقق در آثار ایشان انبوهی از معرفت های دینی وجود دارد. وی ...
زیباییِ یک حیات معقول
رویکردی ارشادی یا شهرت طلبانه داشته است!!! البته می پذیرم که اندیشه ها باید مورد نقد و بحث قرار گیرند اما قصد و فعل کسانی را که سعی می کنند، برخی مکاتبات ایشان را به عنوان محملی برای نگاه ارشادی و شهرت طلبانه آن مرحوم مورد سوءاستفاده و حمله به ایشان قرار دهند نمی فهمم. شخصیت علمی مرحوم جعفری از تأملات عمیق، مباحث دقیق و ژرف اندیشی های وسیع او آشکار می شود؛ نه تلاش برای ارشاد و هدایت دیگران و نه از شدت و وسعت مکاتباتش. برای روح آن مرحوم از درگاه خداوند متعال طلب غفران و رحمت واسعه الهی را دارم. ...
علامه جعفری در فلسفه اسلامی محصور نشد
، معرفت شناسی، اخلاق، زیبایی شناسی، فرهنگ، حقیقت حیات، حیات معقول و ... بحث های متنوعی دارد و دو حوزه کلی در آثار ایشان دیده می شود؛ یکی تأملات شان در باب نهج البلاغه و دیگری در مورد مثنوی مولوی است. قبل از پاسخ به این پرسش، باید به پایه فکری شخصیت علامه جعفری التفات و توجه داشته باشیم تا بتوانیم به پرسشی که مطرح شد، پاسخ دهیم. ایشان به عنوان یک شخصیت نواندیش درصدد بود که با استفاده از آثار بزرگان و ...
بازطراحی برنامه ها برای بالا بردن سطح مطالعه دانشجویان ضروری است
درباره ضرورت مطالعات غیر درسی دانشجویان در کنار مطالعات علمی و دانشگاهی نیز گفت: لازم است دانشگاهیان چه اساتید محترم و چه دانشجویان گرامی، مطالعات غیر تخصصی تحصیلی و مطالعه در زمینه معارف دینی، تربیتی و مهارتهای لازم را فرابگیرند. ضروری است در زمینه های مذهبی، معرفتی و مهارتی هم مطالعات جدی داشته باشند. مطالعه در آثار شخصیتهای برجسته دینی همچون مرحوم علامه طباطبائی(ره)، حضرت امام خمینی(ره)، مقام ...
زندگینامه روحانی شهید حبیب الله شریعتی فرد
...> وی برای ادامه تحصیل به همراه خانواده خود به مشهد مقدس هجرت کرد و مدت 10 سال در این شهر به یادگیری علوم حوزوی پرداخت. شریعتی فرد، برای تحصیلات تکمیلی به عراق رفت و پس از گرفتن اقامت، خانواده خود را نیز به آنجا برد. او مدت 15 سال در نجف اشرف در محضر استادانی چون آیت الله میرزا محمدباقر زنجانی و حضرت امام خمینی(ره) فیض برد تا اینکه در نهایت در سال 1354 بنا به دستور صدام به همراه خانواده اش از عراق ...
جایگاه نظریه معنا در مفاهیم فقهی حقوقی علامه طباطبایی
طباطبایی است. مفهومی با عنوان نظریه معنا وجود دارد که محصول انقلاب و چرخش زبانی فلسفه است که عمدتاً فیلسوفان تحلیلی در مورد آن بحث کرده اند و به همان روال در میان دانشمندان حوزه کاربردشناسی و سنت های دیگر فلسفی درباره نظریه معنا بحث شده و همچنان بحث در مورد آن مطرح است. این نظریه ابعاد فنی و فلسفی مختلفی دارد. در این زمینه که معنا چیست، فیلسوفان بحث های مختلفی داشته اند. این نظریه به ...
شاهکارهای فقهی علامه طباطبایی در مباحث اجتماعی است
ی درباره ادراکات علامه می گوید که اگر این بحث به خوبی درک شود علم اصول، زیر و زبر می شود، البته این جمله ای پرطمطراق است. نکته دیگر اینکه علم اصول از قبل وجود داشته و خیارات زیادی هم در دل آن وجود دارد که البته برخی از فقها با چند خیار موافق نبوده اند. مرحوم صاحب جواهر گفته اند که این اشکال ناشی از خلط میان واقعیات و اعتباریات است، هرچند شیخ انصاری به گونه ای دیگر نقد می کند که الان جای بحثش نیست یا د ...
پژوهش های حوزوی باید معطوف به عمل باشند
برنامه و نظری دارد. مدیر موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع) ادامه داد: بشر در عالم دنیا همواره با چالش هایی مواجه است که این چالش ها باعث می شود مساله پژوهش در حوزه های علمیه جدی تر نمایان شود. وی افزود: امروزه دین یک امرتاریخی است یعنی پژوهشگر دین به دنبال کشف نظر دین در گذشته تاریخی و از متون دینی است اولین مساله ای که اهمیت پیدا می کند روش تحقیق و مراجعه به گذشته تاریخی است به این که ...
روایت امام خامنه ای از اولین دیدار با "علّامه جعفری"
را شروع کردند، خیلی جوان بودند. البته من حدود سال های 34 و 35 بود که ایشان را شناختم. ایشان تازه از نجف آمده بودند و جوان و فاضل و اهل تحقیق و فعّال و پرشور و مورد احترام بزرگان ما -مانند مرحوم آقای میلانی و بعضی از آقایان دیگر در مشهد- و نیز مورد احترام طلّاب بودند. اخوانشان هم در مشهد بودند؛ مثل آقای آمیرزا جعفر که مرد بسیار باصفا و بامعنویت و باروحی است. بله؛ عرض می کردم که ایشان هم ...
تفسیر بی نظیر المیزان آینه علم و عرفان علامه است
تبریزی (ره) را می توان به عنوان یکی از متفکران برجسته تاریخ تفکر اسلامی قلمداد کرد. به گونه ای که در تاریخ ضبط است، علامه طباطبایی (ره) با دو گام اساسی، تحولی نو در سیرتعلیمی و تحقیقی جامعه بنیان نهاد؛ نخست نیازسنجی حوزه علمیه در باب احساس لزوم به آموزش فلسفه و عرفان و اقدام در این باب و درگام بعدی تدریس قرآن و تألیف تفسیری نو در دوران رکود قرآن پژوهی. علامه در این باره می گویند ...
یادداشتی از محمدرضا حکیمی در پاسداشت مقام علمی علامه جعفری (ره)
جزو مسائل اصلی، یا اصلی ترین مسئله در فلسفه اولی (در مشرب فلسفی جمعی از فاضلان اسلامی) به شمار می آید، مورد نقد قرار داده است. و استاد علامه جعفری، در مقدمه جلد به سوم، در این باره چنین مرقوم داشته اند: مسئله اصالت وجود یا ماهیت که بدون شک از مشکلات عظیمه فلسفه به شمار می رود، و از دیرگاهی است که افکار فلاسفه را به خود مشغول نموده و موجبات تلاش فکری آنها را فراهم آورده است. در این بحث ...
مسئول مرکز فرهنگی عصرظهور: خط اصلی مقابله با اسلام انقلابی، جریان انحرافی اسلام سکولار است
روال معمول سیر کلامی در این مباحث، اولویت و ترتیب جدیدی را ابداع نمودند، که حاصل زاویه نگاه جدید ایشان به مباحث فلسفه نبوت و دین، می باشد. وی در شرح این نگاه نو در منظر امام خامنه ای، بیان کرد: علم کلام، متولی دفاع از حقانیت دین و پاسخ به شبهات وارده به آن بوده و در طول تاریخ این علم، متکلمین با توجه به نوع مسائل و اقتضائات جامعه، به تولید نظریه می پرداختند. این استاد حوزه ...
مردی که زیاد می دانست
صاحب نظر باشی و با صحبت درباره هر مبحثی ذیل عنوان یکی از این فنون، دریچه ای را به روی خلق بگشایی و علامه محمدتقی جعفری این گونه بود. شخصیت این عالم بزرگ را می توان از سه منظر بررسی کرد؛ اول جایگاه علمی و دینی او بود که بر کسی پوشیده نیست و دوم مقام او در علم فلسفه و جایگاهی که در فلسفه اسلامی در دنیا داشت؛ به گونه ای که هنوز که هنوز است برای بررسی فلسفه اسلامی، علاقه مندان خارجی باید ابتدا آثار علامه ...