سایر منابع:
سایر خبرها
بررسی تحولات سیاسی فرهنگی فرقه اسماعیلیان (1)
شماری بر در خانه عبد الله بن جعفر بن محمّد گرد آمده اند. ما مسائلی از عبد الله در باره زکات پرسیدیم؛ ولی او جواب صحیحی به ما نداد. آن گاه بیرون آمدیم و نمی دانستیم از فرقه های مرجئه، قدریه، زیدیه، معتزله وخوارج کدام یک را قبول کنیم. در این حال شخصی را دیدیم که او را نمی شناختیم. فکر کردیم جاسوسی از جاسوسان منصور عباسی است ولی بر خلاف این احتمال، او ما را به خانه ی ابوالحسن موسی بن جعفر برد. ما در ...
بررسی تحولات سیاسی فرهنگی فرقه اسماعیلیان (3)
مذاکره ی ادبیات و مناظره می نشستند. خود الفائز نیز شاعر بود ولی در سرودن شعر توانایی لازم را نداشت. الفائز بنصر الله در سال پانصد و پنجاه و پنج هجری در حالی که شش سال خلافت کرده بود، وفات یافت. (ابن خلدون، ج 3، 1363: 107-108) ابو محمد عبدالله ملقب به العاضد بالله خلیفه ی چهاردهم و آخرین خلیفه ی فاطمیان مصر الفائز، فرزندی نداشت که جانشین وی باشد، برای همین، طلائع بن رزیک، یک از نوادگان کم ...
و کسانی که کفر ورزیدند ...
...، قَالَ: حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مُحَمَّدٍ الْجُمَحِیُّ 1 قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دَاوُدَ الْخُرَیْبِیُّ قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِیَةَ عَنِ الْأَعْمَشِ عَنْ أَبِی صَالِحٍ [فِی قَوْلِهِ تَعَالَی ]: وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ قَالَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ کَانَ عَالِماً بِالتَّفْسِیرِ وَ التَّأْوِیلِ وَ النَّاسِخِ وَ الْمَنْسُوخِ وَ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ. قَالَ ...
بررسی تحولات سیاسی فرهنگی فرقه اسماعیلیان (2)
مگر این که ابوعلی دستور دیدار می داد. ابو علی احمد امامی مذهب بود و به القائم منتظر دعوت می کرد. او به نام خود بر درهم سکه زد و نام اسماعیل بن جعفر بن محمد الصادق را از منابر حذف نمود. وی نام حافظ و حی علی خیر العمل را نیز از اذان برداشت و خود را به صفاتی موصوف نمود و از خطیبان خواست که آن صفات و القاب را بر منبرها بخوانند. وی تصمیم داشت که الحافظ را به قصاص یکی از برادرانش که الآمر او را کشته ...
کتابی درباره مناظرات قرآنی
.../ویسبادن در المعهد الآلمانی بیروت منتشر گردیده است. محقق پیشتر درباره این کتاب و مؤلفش در مقاله ای در مجله جمعیت مستشرقین آلمان (ملحق 3، ج1، ویسبادن، 1977م، ص 463-473) مقاله ای منتشر کرده است. نجم الدین طوفی که به ویژه در سالهای اخیر آثار بیشتری از او و درباره او منتشر شده است، سلیمان بن عبد القوی بن عبد الکریم بن سعد الطوفی (اصلا اهل بغداد) نام دارد که در سال 716ق/1316م درگذشته است و در بغداد ...
مقام علمی و فرهنگی شیخ طوسی
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: حسن انصاری معرفی و کتابشناسی آثار وی 1- شیخ ابو جعفر محمد بن الحسن الطوسی، فقیه، اصولی، مفسر، متکلم و محدث برجسته شیعه امامیه، یکی از بزرگترین مفاخر فرهنگی ایران و اسلام است. شخصیت علمی او نه تنها در تشیع امامی کم نظیر است، بلکه بی تردید وی را می بایست یکی از مفاخر برجسته و کم نظیر تمدن اسلامی به طور ...
نسخه تفسیر ما نزل من القرآن فی أهل البیت؛ اثری از جعفر بن محمد بن مالک الفزاری
الأقوال علامه هم درباره او داوری شده که از نقطه نظر دیدگاه یک فقیه درباره احادیث وی حائز اهمیت است: خلاصة الاقوال- العلامة الحلی ص 330 جعفر بن محمد بن مالک بن عیسی بن سابور مولی اسماء بن خارجة الفزاری ، أبو عبد الله ، کوفی .... وقال ابن الغضائری رحمه الله : انه کان کذابا متروک الحدیث جملة وکان فی مذهبه ارتفاع ، ویروی عن الضعفاء والمجاهیل ، وکل عیوب الضعفاء مجتمعة فیه . وقال الشیخ ...
زندگانی حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام
کیستند؟ و این دین تازه چیست که از آن ها دیده می شود؟! عباس گفت: آن مرد زیبایی که جلوتر آمد، برادر زاده ام محمد(صلی الله علیه و آله) است و آن نوجوان که در جانب راستش آمد، علی(علیه السلام) پسر ابو طالب است و آن بانو، خدیجه(علیه السلام) همسر محمد(صلی الله علیه و آله) می باشد، سوگند به خدا در سراسر روی زمین هیچ کس جز این سه نفر، پیرو این دین تازه (اسلام) نیست. [11] نظیر این ماجرا ...
نمونه ای از دفاتر محدثان: کتاب الاختصاص منسوب به شیخ مفید
، در جاهای دیگر کتاب پخش شده است. 16- از صفحه 112 تا 116 نسخه ای است از یکی از روایات مباهله که کاملا سند آن سنی است. 17- در صفحه 116 روایتی درباره عائشه و ام سلمة به نقل از ابو العباس احمد بن یحیی ثعلب، به روایت محمد بن علی بن شاذان که تا صفحه 121 ادامه می یابد. پس از آن هم تا صفحه 123 روایات محمد بن علی ادامه می یابد. 18- از صفحه 123 روایاتی نقل می شود که منبع آن دقیقا معلوم نیست ...
نسخه شناسی آثار شیخ طوسی
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: حسن انصاری از آثار بسیار برجسته شیخ طوسی، کتاب تمهید الاصول وی که در شرح بخش کلامی اثر استادش شریف مرتضی با عنوان جمل العلم والعمل است، نیازمند انتشاری دوباره است. علاوه بر آنکه این متن به صورت بسیار نا شایسته ای منتشر شده، در آن از همه نسخه های خطی بهره گرفته نشده است. نویسنده این سطور البته عجالتا تحقیقی ...
مروری انتقادی بر ترجمه و شرحی نو از قرآن اثر سیدحسین نصر
] دیگر ادیان است. آیات دیگری که رویکردی انتقادی به دیگر ادیان دارند نیز با لحاظ این آیه فهمیده شوند. در آیات 84 و 85 سورۀ آل عمران و جاهای دیگر سخن از مفهوم عام و فراگیر اسلام (به معنای تسلیم بودن در برابر امر الهی) است، نه اسلام به عنوان دینی خاص که محمد (ص) پیامبرش بود. دربارۀ تثلیث در قرآن محقّق در جاهای مختلف تصریح می شود که سرزنش و توبیخ الهی در قرآن نه خطاب به مسیحیت کلسدونی ...
نوادر المعجزات؛ کتابی غیر اصیل
(کذا) الحسن (کذا: الحسین) بن محمد بن نصر یرفع الحدیث برجاله إلی محمد بن جعفر البرسی ...."[7]. پی نوشت ها: [1] الذریعة، 24/349-350 ؛ مقایسه کنید با: خاتمة المستدرک نوری، 4/206 [2] بحار الانوار، 54/339 [3] نک: ص 15 [4] نک: الامان ابن طاووس، ص ص 118 [5] برای ابن نجار، نک: مقاله من ذیل مدخل ابن نجار بغدادی در دائرة المعارف بزرگ اسلامی. [6] در این مورد جای دیگری توضیح داده شده، نک: رساله دکتری من، در دست تألیف. [7] البته شاید ابن نصر در اینجا ارتباطی با الحلوانی نداشته باشد. منبع مقاله : http://ansari.kateban. ...
نور الحقیقة ونَور الحدیقة
انخرطت ألفاظها فی أصغر عقد، واندبحت فی أقرب حد. فإن ورائها نکتاً خفایا وأسراراً للمعانی خبایا، وقی الله ساحة صاحبها عادیة الحدثان وبقاه غرة فی جبهة الزمان. وکتب الامام أبو النجیب عبد الرحمن بن محمد الکرجی: نظرت فی هذه الأجزاء البدیعة الأسلوب الآخذة بمجامع القلوب، فقلت: .... وکتب الامام أبو عبد الله محمد بن عبد الرحمن الوراینی: .... وکتب حمزة بن أبی القاسم بن حمزة المعروف بابن باب ...
هویت واقعی کتاب اثبات الرجعة منسوب به فضل بن شاذان
رضی الله عنه قال: حدّثنا عاصم بن حمید، قال: حدثنا أبو حمزة الثمالی، عن سعید بن جبیر، عن عبد الله بن عباس..."؛ مقایسه شود با تفسیر منسوب به علی بن ابراهیم القمی، 2/303 به هر حال مسلم است که این متن از ابن شاذان نیست و اصولا متن اصیلی هم نیست؛ اما اینکه کی و وسیله چه کسی این متن پرداخته شده است، نمی توان اظهار نظر دقیقی کرد. منبع مقاله : http://ansari.kateban. ...
یادداشتی کوتاه پیرامون کتابی کهن از شمال ایران درباره فقه ناصر اطروش
می شود، اما آنجا نویسنده کتاب معرفی نمی شود (ص 173). در مشیخه دومی، باز از کتاب المغنی سخن به میان می آید، اما در اینجا نویسنده کتاب علی بن فیرمرد لاهیجانی معرفی می گردد (ص 183). در اینجا نیز نام او ضمن مشایخی می آید که ناقل فقه ناصر هستند. در حاشیه نسخه این مشیخه، درباره صاحب المغنی، چنین نوشته شده است: "المدفون بلاهجان فی جانب خمیر کلایه وقبره مشهور" (ص 185). در تراجم الرجال جنداری نیز از المغنی ...
بررسی کتاب نور الانوار در حوزه مهدویت
اشعار هم داشته و از تخلص نیر استفاده کرده است. نسخه کتاب نور الانوار این کتاب تا کنون چاپ نشده و تنها نسخه های خطی و سنگی آن موجود است. مبنای تحقیق این مقاله نسخه موجود در کتابخانه آیت الله بروجردی (مسجد اعظم قم) است. نویسنده نسخه اصلی، علی اصفهانی فرزند ملا محمد اسماعیل است که روز شنبه مؤرخ 21 شعبان 1328 ق، از کتابت فارغ گردیده است. نکته مهم درمورد این نسخه، این که محمد علی فارسی مطالب ...
تاریخ الائمة سعد اشعری و کتاب الضیاء او
کتاب بصائر الدرجات اوست. درباره کتاب المنتخبات او هم در مقاله دیگری بحث کرده ام که شاید در همین سایت (حلقه کاتبان) منتشر شود. پیشتر در مقاله ای در رابطه با ادبیات تاریخ الأئمة نویسی در همین حلقه کاتبان، به روایات سعد بن عبد الله الأشعری درباره تاریخ الأئمة اشاره کردیم و منقولات کلینی در الکافی را از او در این زمینه نقل نمودیم. سعد اشعری در زمینه تاریخ الأئمة نویسی سهمی فراتر از آنچه که در کتاب ...
پیدا شدن اعتقادنامه ای امامی از حدود سال 490 قمری
...، و پس از خطبه آغازین که با این عبارات آغاز می شود: "الحمد لله الذی لا یبلغ مدحته القائلون ولا یحصی نعماؤه العادون..."، می نویسد: "قال العبد الفقیر الی رحمة ربه القدیر ابوالفرج بن سعد بن ابو الفرج بن محمد بن علی بن یوسف المعروف بابن الخلال رحمة الله علیه: قد نقل فی الأخبار الصحاح والأسانید الملاح عن النبی صلی الله علیه وسلّم ما أجمعوا علی صحته أنّه قال ..." آنگاه درباره محبت اهل بیت سخن می دارد ...
تفاسیر معتزلی قرآن و بایسته های پژوهشی
منابع از اینکه این تفسیر در 700 مجلد بوده، سخن رفته است. در مورد او به مقاله من در دائرة المعارف بزرگ اسلامی می توان مراجعه کرد. از میان تفاسیر قرآنی معتزله شماری از آنها که در مورد تفسیر متشابه القرآن است، خوشبختانه باقی مانده اند؛ مانند متشابه القرآن و تنزیه القرآن عن المطاعنِ قاضی عبدالجبار و نیز متشابه القرآن و تنزیه القرآن عن المطاعنِ قاضی عبدالجبار و نیز از ابو عمر الخلال البصری. خلال ...
تفسیر امام صادق به روایت امام هادی (ع) در سنت صوفیان و تفسیر نعمانی
بلند آغاز می شود و در دنباله آن در مقدمه تفسیر بسم الله الرحمان الرحیم، سندی داده می شود که ظاهرا چنین می نماید که سند تمامی مطالبی است که دست کم در این تفسیر از امام صادق روایت شده است. این سند چنین است: قال احمد بن محمد بن محمد بن حرث/حارث (نسخه بدل :حرب که یکی تصحیف دیگری است)، حدثنا ابوطاهر بن مأمون قال حدثنی ابو محمد الحسن بن محمد بن حمزة قال حدثنی أبی محمد بن حمزة قال حدثنی عمی ابو محمد ...
تفکیک و تعیین هویت پنج کتاب از حسن بن سلیمان حلی
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: حسن انصاری از دوران صفویه وسیله علامه مجلسی و شماری دیگر از دانشمندان و محدثان امامیه، از آثار حدیثی عالمی به نام عز الدین ابو محمد الحسن بن سلیمان بن محمد (بن خالد) الحلی (العاملی) نام برده شده[1] و بهره گرفته شده که اطلاعات ما درباره او بسیار اندک است. گفته اند که در محرم 802ق زنده بوده است[2] و از ...
کتاب المناقب؛ کتابی غیر اصیل
نسخه های خطی و تحولات آنها به ما می آموزاند که گاه مطالب نسخه مادری در نسخه های بعدی با مطالب دیگری از نسخه دومی آمیخته می شوند که به مرور زمان در نسخه های متأخرتر ریشه همه مطالب از یک نسخه مادر تصور می شود، در حالی که واقع مطلب چنین نبوده است. بنابراین مطالبی که در پایان نسخه های ما آمده و موضوع آن درباره فهرست خطبه های حضرت امیر است و در آغاز آن شخصی به نام محمد بن علی بن الحسین العلوی، خود را به ...
آیات نازله در باره حضرت علی(علیه السلام)
خود) حجتی (قرآن) از طرف پروردگار خود داشته و پشت سر او شاهد و گواهی از خود او باشد.... در این آیه نیز مفسرین و مورخین عامه و خاصه نوشته اند که منظور از شاهد و گواهی از خود پیغمبر علی علیه السلام است[24] . ابراهیم بن محمد حموینی در کتاب فرائد السمطین از ابن عباس نقل میکند که این آیه در شأن علی علیه السلام است و احدی با او در آن شریک نیست و خوارزمی هم در مناقب خود مینویسد که ...