خانهجمسیتابین Gemcitabine چیست؟
داروی جمزار (جمسیتابین) در گروه دارو: عوامل مهار کننده ایمنی قرار گرفته است جمسیتابین یک داروی سرطانی است که با رشد و انتشار سلولهای سرطانی در بدن تداخل ایجاد میکند. جمسیتابین برای درمان سرطان های پانکراس، ریه، تخمدان و سینه استفاده می‌شده است.
مکانیسم اثر جمسیتابین (جمزار)
داروی جمزار (جمسیتابین) یک آنتی متابولیت ضدسرطانی است آنتی متابولیت به پورین یا پیریمیدین تغییر میکند که به ساختمان بلاک های DNA تبدیل می‌شوند. آنها از پیوستن به DNA در فاز “S” جلوگیری می‌کنند (یا فاز سنتز DNAدوره سلول) و پیشرفت نرمال و تقسیم آنها را متوقف می‌کنند.
یکی از عوارض داروی جمزار، کاهش گلبول های سفید خون است؛ در این حالت، داروی نئوپوژن یکی از داروهایی است که می تواند به بهبود این عارضه و رفع عوارض ناشی از آن کمک کند.
کاهش تعداد سلولهای سفید خون (نوتروپنی) ممکن است علل مختلفی داشته باشد و توانایی بدن در مقابله با عفونت را کاهش می‌دهد. نئوپوژن مغز استخوان را برای تولید هرچه سریع‌تر سلولهای سفید خونی جدید تحریک میکند.
فارماکودینامیک
جمسیتابین سلولهایی که سبب سنتز DNA می‌شوند را می‌کشد و پیشرفت سلولها در سراسر مرز فاز G1/S را بلاک میکند. جمسیتابین توسط نوکلئوزید کینئاز به دی فسفات (dFdCDP) و تری‌فسفات نوکلئوزید (dFdCTP) متابولیزه می‌شود.
جمسیتابین دی فسفات مانع رداکتاز ریبونوکلئوتید می‌شود.آنزیمی که مسئول کاتالیز واکنشهایی است که دئوکسی‌نوکلئوزید‌تری فسفات رابرای سنتز DNA گسترش می‌دهد، و منجر به کاهش غلظت دئوکسی‌نوکلئوتید شامل dCTP می‌شود. جمسیتابین تری فسفات با dCTP برای پیوستن بهDNA رقابت میکند. کاهش در غلظت داخل سلولی dCTPتوسط عمل دی‌فسفات، پیوستن تری‌فسفات به DNA را افزایش می‌دهد (خود نیرومندسازی).
پس از اینکه نوکلئوتید جمسیتابین به DNA پیوست، تنها یک نوکلئوتید اضافی به شاخه‌های DNA در حال رشد اضافه شده‌است که سرانجام منجر به شروع مرگ سلول آپوپتوز می‌شود.
مجموعه سین سا که در زمینه مشاوره پزشکی و ایجاد سهولت در تهیه دارو برای بیماران فعالیت میکند مفتخر است این کار را در شرایطی ایده آل، با امکانات به روز در اختیارتان قرار دهد.
فارماکوکینتیک
حجم توزیع با طول انفوزیون افزایش یافت. حجم توزیع جمسیتابین بدنبال انفوزیونهای جمسیتابین تری‌فسفات، از سلول های تک‌هسته‌ای خونی محیطی استخراج شود.
نیمه عمر فاز نهائی برای داروی جمسیتابین تری‌فسفات از سلولهای تک هسته‌ای در بازه 7/1 تا 4/19 ساعت است. کلیرانس جمسیتابین تحت تاثیر سن و جنس می‌باشد.
موارد مصرف جمزار
سرطان سلولهای غیرکوچک ریه , سرطان تخمدان , سرطان پستان متاستاتیک , سرطان پانکراس
مقدار مصرف جمسیتابین
دوز معمول برای سرطان پانکراس در بزرگسالان:
بعنوان خط اول درمان: 1000 mg به صورت درون وریدی یکبار در عرض 30 دقیقه. ممکن است هر هفته تا 7 هفته تکرار شود سپس یک هفته استراحت قرار دارد. اگر مسمومیت اتفاق بیفتد، دوز باید متوقف شود.دوره‌های بعدی باید شامل دوره های هفته ای بصورت 3 هفته متوالی و 4 هفتهاستراحت باشد.
دوز معمول برای سرطان ریه سلول غیرکوچک در بزرگسالان:
همراه با سیس‌پلاتین: دو برنامه بررسی شده و برنامه بهینه مشخص نشده‌است. با برنامه 4 هفته‌ای، جمسیتابین باید 1000 mg داخل‌وریدی در عرض 30 دقیقه در روزهای 1، 8 و15 هردوره 28 روزه مصرف شود. با برنامه 3 هفته‌ای، جمسیتابین باید 1250 mg/m² داخل‌وریدی در عرض 30 دقیقه در روزهای 1و 8 هردوره 21 روزه مصرف شود.
دوز معمول برای سرطان سینه بزرگسالان:
در ترکیب با پاکلی‌تاکسل : جمسیتابین باید به صورت داخل‌وریدی 1250 mg/m² داخل‌وریدی در عرض 30 دقیقه در روزهای 1و 8 هردوره 21 روزه مصرف شود. جمسیتابین با پاکلی‌تاکسل داده می‌شود.
پاکلی‌تاکسل باید در دوز 175 mg/m² در روز 1 به صورت انفوزیون داخل وریدی 3 ساعته، قبل از مصرف جمسیتابین مصرف شود.
موارد منع مصرف جمسیتابین
ازدیادحساسیت به این دارو و ترکیبات آن
عوارض جانبی جمسیتابین
تهوع , دفع خون درادرار ، استفراغ ، صدمه جدی به کبد ، بثورات جلدی ، تنگی تنفس ، کاهش پلاکت خون ، کاهش نوتروفیل خون ، کم خونی ، گز گزاندامها ، ادم ، علائم شبه آنفولانزا ، طاسی ، عفونت ها ، حالت خواب آلودگی ، خونریزی ، افزایش آلکالین فسفات ، التهاب بافت موکوسی دهان ، افزایش ALT ، افزایش AST ، افزایش بیلی روبین خون ، دفع پروتئین در ادرار
تداخلات دارویی
پاکلی تاکسل , تراستوزوماب , ویتامین آ , ویتامین ای , کلوزاپین , نسیتومومب , واکسن مننگوکوک کنژوگه , آدنوویروس نوع 4 و 7 زنده خوراکی , رمدسیویر
هشدار مصرف
1- تضعیف مغز استخوان آشکار شده توسط نوتروپنی، ترومبوسیتوپنی، و کم‌خونی با جمسیتابین اتفاق میفتد.
2-سمیت ریوی، از جمله پنومونی بینابینی، تصلب بافت ریوی، ادم ریوی و سندروم تنگی نفس بزرگسالان (ARDS) گزارش شده‌است.
3-سندروم همولیتیک یورمیک شامل مواردکشنده ناشی از نارسایی کلیوی یا نیاز به دیالیز می‌تواند در بیماران درمان شده با جمسیتابین تزریقی ، اتفاق بیفتد.
4-آسیب کبدی ناشی از دارو، شامل نارسایی کبدی و مرگ گزارش شده‌است.
5-تزریق جمسیتابین در زنان باردار می‌تواند سبب آسیب جنین شود.
6- استفاده جمسیتابین ، همزمان با پرتودرمانی تایید نشده‌است.
7- سندروم نشت مویرگی (CLS) با پیامدهای جدی، گزارش شده‌است.
8- سندروم آنسفالیت برگشت‌پذیر خلفی (PRES) گزارش شده است.
نکات قابل توصیه
1-بیماران را از خطر کاهش شمارش سلول خونی و تزریق خون و افزایش حساسیت به عفونتها آگاه کنید. به بیماران توصیه کنید که در صورت پیشرفت علائم یا نشانه‌های عفونت، تب، خونریزی طولانی‌مدت یا غیرمنتظره، خونمردگی یا تنگی نفس، فورا با پزشک خود تماس بگیرند.
2- بیماران را از خطر مسمومیت ریوی از جمله نارسایی تنفسی یا مرگ آگاه کنید. به بیماران توصیه کنید که در صورت پیشرفت تنگی نفس، خس‌خس کردن یا سرفه فورا با پزشک خود تماس بگیرند.
3- بیماران را از خطر سندروم همولیتیک یورمیک و نارسایی کلیوی آگاه کنید. به بیماران توصیه کنید که در صورت تغییر در رنگ یا حجم ادرار یا افزایش خونریزی و خونمردگی، فورا با پزشک خود تماس بگیرند.
4- بیماران را از خطر مسمومیت کبدی از جمله نارسایی کبدی یا مرگ آگاه کنید. به بیماران توصیه کنید که در صورت پیشرفت علائم زردی و یا درد/ حساسیت به لمس در قسمت راست بالا ربع شکمی، فورا با پزشک خود تماس بگیرند.
مصرف در بارداری
در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند.
دارو های مشابه
هیدروکسی اوره (هیدروکسی کربامید) , پرالاترکسات , کلوفارابین , پمترکسد | پمترکسید
