خانه
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
آیا غزّالی، یک اشعری بود؟ (1)
قیامت و آخرت، به ظاهر الفاظ اکتفا کرده و از تأویل اجتناب می کنند. این جماعت، اشاعره اند. معتزله، پیش روتر از ایشانند... (احیاء، ربع اول ص103). د) هر گروهی از خلق، رقیب را به کفر متهم می کند و انکار رسالت حضرت رسول را به ایشان نسبت می دهد. حنابله، اشاعره را کافر لقب می دهند و می گویند که ایشان به واسطه نفی فوقیت خدا و تکیه زدنش بر عرش و کرسی، نبی را انکار می کنند. اشاعره، حنابله را کافر می ...
آیا غزالی، یک اشعری بود؟ (3)
با واژگان فلسفی بگوییم، هیچ موجود غیرمادی و جوهر مجردی که فضایی اشغال نکرده باشد وجود ندارد. ابن قیّم جوزی که یکی از شاگردان ابن تیمیه است در کتاب الروح خود می گوید: "روح را می توان چنان چیزی دانست که همچون یک جسم است و تمایزش از سایر اجسام فقط به ماهیت اوست، نورانی است، عُلوی است، خفیف است و حیّ، و در جوهر اعضای فیزیکی رسوخ می کند، حضور روح در اعضاء مثل حضور آب در گل سرخ، و روغن در ...
رده بندی دانش ها از دریچه ی چشم امام محمد غزالی (1)
نمونه ای از مباحث حکمت ریاضی یا تعلیمی اند. گونه ی سوم ویژه ی چیزهایی است که نه در هستی و نه در تعریف خود به مادّه و حرکت نیاز ندارند، مانند ذات الهی، جوهرهای روحانی، معانی همگانی برای همگی موجودات همچون جوهر و عرض، هویّت، وحدت و کثرت، علّت و معلول، جزیی و کلی و آنچه به اینها می ماند. این چیزها نشانگر مباحث الهی است که فلسفه ی اولی یا علم کلّی، یا مابعدالطبیعه هم خوانده می شود. هر سه ...
صوفی شالوده شکن (1)
دریافته بود وظیفه اش ردّ جهان نیست، بلکه بازگشت به آن و اعاده ی سلامتِ آن است، همان گونه نیز، بر این باور بود که باید با بازگشت به زندگی مدرسه ای و تلاش در جهت واسازی و نوسازی فلسفه و دین از طریق مرتبط ساختن صوفیانه و عارفانه ی آن ها، این متون را در قلمرویی ورای عقل باز تقریر نماید. فقط عرفان می تواند شناخت را تا سطح معرفت برساند، سطحی که در آن فرد آن چه را که می داند با تمام وجود تجربه می کند، یعنی ...
هرمنوتیک صوفیانه ی غزالی
در آن سوی واسطه ی زبان و مفاهیم. اما معرفت با این پیش فرض است که فرد باید با معقولاتش وحدت داشته باشد. غزالی در اعترافاتش می نویسد: چه اندازه فرق است بین شناخت تندرستی و سیری و اسباب و شروط آن و خود تندرستی و سیری . (6) فقط عرفان می تواند شناخت را تا سطح معرفت برساند، سطحی که در آن فرد آن چه را که می داند با تمام وجود تجربه می کند، یعنی تجربه بدون واسطه ی خدا، آن جا که دیگر انانیتی برای فرد باقی ...
ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (1)
تأمل در آنچه از فلسفه آموخته بود گذراند تا اینکه فهمید چه مقدار از فلسفه، صحیح و چه مقدار سقیم است.(12) غزالی فیلسوفان را به سه گروه تقسیم می کند: دهریون، طبیعیون، و الاهیون. گروه اول، شامل فیلسوفان نخستین است که وجود صانعی مدبّر را انکار می کردند و عقیده داشتند که جهانی از ازل وجود داشته است و منشأ وجود جهان نیز خودِ جهان است. غزالی این فیلسوفان را کافر می شمارد. طبیعیون یا طبیعت ...
ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (2)
غزالی صحیح هستند. افکار صحیح در آثار فیلسوفان در باب اخلاق، خصوصاً در تهذیب الاخلاقی ابن مسکویه، بسیار بیشتر از افکار غلط است. برای بحثی تفصیلی در این موضوع بنگرید به: Abul Quasem, "Al-Ghazali"s Rejection of philosophic Ethics", IS, XIII, No. 2 (1974), 111-27; "Al Ghazali and philosophic Ethics" (در دست انتشار). 20- غزالی بخش بزرگی از آنچه را در آثار اخلاقی فیلسوفان، خصوصاً تهذیب ...
نظریه غزالی درباره عشق الهی (1)
بیزار است وجود ندارد. اگر هر چیزی به خاطر دیگری جستجو شود، یا تسلسل بی پایانی از علل و معلول ها بوجود می آمد و یا یک دور باطل، هر دوی آنها عبث است. بنابراین لذت بذاته مورد طلب است. مفاتیح الغیب ذیل قرآن، بقره، آیه 165، جلد2، بخش4، ص206. 26- Van Den Bergh, “The Love of God”, p. 312. 27-غزالی، مانند ابن مسکویه، جمال را نیز همچون حُسن به کار می برد تا زیبایی را مشخص کند. ...
نظریه غزالی درباره عشق الهی (2)
می رسد که مقصود غزالی از آخرین عبارت، از ذات پروردگار من (= من امر ربّی) است ؛ برای این که می خواهد ثابت کند که چیزی مشترک در خدا و انسان هست که در هر دو، بالذات، اما به درجات متفاوت، وجود دارند. آنچه این توضیح را تأیید می کند، دومین آیه ای است که نقل می شود: وقتی که به او شکل دادم و از روح خود در او دمیدم (قرآن، الحجر: 29) و این حدیث: و خداوند آدم را به صورت (صورة) خود خلق کرد، (19) غزالی واژه ...
نظریه غزالی درباره عشق الهی (3)
خیال ادراک نمی شوند، می گردد. از آن جائی که موانع جسمانی در آخرت برطرف می شود، معرفت انسان به خداوند و صفاتش کامل می گردد. (15) هیچ تفاوت ذاتی میان معرفت انسان به خداوند در دنیا و معرفت او به خدا در آخرت وجود ندارد؛ اما تفاوت رُتبی وجود دارد. معرفت، در جهان دیگر کامل است. (16) علمی که در دنیا بدست می آید، خود این علم، می باید تکمیل شود، به وضوح و کشف کامل برسد و ادراک کامل یا رؤیت عقلی (مشاهدة ...
نظریه غزالی درباره عشق الهی (4)
) نامیده می شوند و ابتدا پدیده های این جهان را مشاهده می کنند و آن گاه از این مشاهدات وجود خالق را نتیجه می گیرند. این شیوه شناخت خدا برای بیشتر مردم آسان است، و قرآن انسان ها را به تحقیق آن از طریق مشاهده و تفکر درباره پدیده های جهان فرا می خواند.(2) در واقع دلیل طرح و تدبیر [اتقان صنع] در این جا در دو مرحله مطرح می شود: بحث از پدیده هایی که در آسمان ها مشاهده می شوند (افلاک، ستارگان) و پدیده های ...
علل، عوامل و چرایی انقلاب اسلامی ایران
تحلیل علمی آن. به طور خلاصه می توان گفت انقلاب اسلامی ایران با سطح وسیع و ریشه های عمیق و تمام ویژگی های خود به عنوان یک پدیده اجتماعی، معلول و محصول عوامل بسیاری است. هر گروهی با توجه به ملاکات فکری و منافع تشکیلاتی خویش، علتی را برجسته تر می نماید و سعی می کند سلسله علل را به آن علت اصلی برگرداند، با توجه به این مطلب است که تبیین زمینه ها و عوامل انقلاب اسلامی مبحث بنیادی و پر مجادله این ...
سلوک فکری غزالی (1)
سزایی بر تفکر قرون وسطایی لاتینی داشت. 1. زندگی؛ 2. گزارش های غزالی درباره تعالیم فلاسفه؛ 3. رد فلسفه و اسماعیلی گری از سوی غزالی؛ 4. جایگاه فلسفه در اسلام؛ 5. اخلاق احیای علوم الدین؛ 6. جهان شناسی در احیای علوم الدین؛ 7. علیت در نزد غزالی: 7-1. کسب در برابر علیت ثانویه؛ 7-2. بحث هفدهم در تهافت؛ 7-3. دو برداشت متفاوت از جهت؛ 7-4. هم ...
مهم ترین علت پرخاشگری
از نظر علمی، پرخاشگری یک گرایش فردی است که خود را به صورت زدن، شکستن و ویران کردن، نشان می دهد و امری است که فرد، به عنوان عکس العمل از خود بروز می دهد؛ به گونه ای که مناسب عمل و رفتار طرف مقابل نیست. پرخاشگری ممکن است معلول موقعیت ناخوشایندی باشد، گاهی ممکن است فرد به دلیل فقط چند ثانیه توقف پشت چراغ قرمز یا دیررسیدن پرخاشگری کند؛ اما مهم ترین عامل در بروز پرخاشگری، ناکامی ها هستند ...
سلوک فکری غزالی (2)
جهان بحث می کند. در این کتاب و کتاب های دیگر احیاء، غزالی پیرامون رویدادهای عالم، موضع جبرگرایانه سختی در پیش می گیرد. همه چیز از جمله افعال انسان را خدا خلق و معین می کند. خدا در جهان تنها فاعل یا تنها علت است. هر رویدادی در عالم آفرینش طرحی از پیش تعیین شده را دنبال می کند که از ازل در معرفت خداوند وجود داشته است. معرفت خداوند در سپهر لازمان وجود دارد و مانند معرفت بشری حاوی علوم منفرد نیست. مثلاً ...
سلوک فکری و سوانح زندگی غزالی (2)
در جدال با دیگران سپری کرده اند. اما لحظه ای به جدال با نفس خویش نپرداخته و در تتبع عیوب خصم، چه تعب ها می خرند و چه فضل ها می فروشند، اما در کشف عیوب خویش مسامحه و جهالت روا می دارند و سرمایه حیات را در گشودن عقده های تهی تباه کرده اند و به عقده وجود خویش نیم نگاه نکرده اند (سروش، جامه تهدیب بر تن احیاء ، صص137-138). غزالی به رغم این انتقادات بر متکلمان، اگرچه کلام را در تلقین ایمان دینی ...
