سایر منابع:
سایر خبرها
برترین زمان استغفار
، آنگاه آیات 113 114 توبه نازل شد.[27] در شأن نزول دیگری مقصود، استغفار رسول خدا(صلی الله علیه وآله)برای ابوطالب [28] یا آمنه[29] دانسته شده، در حالی که این شأن نزول به ادلّه متعدّد از سوی محقّقان ردّ شده است؛ از جمله: 1. ضعف خبر یاد شده به دلیل نقل آن از سوی سعید بن مسیب که برخی از منابع رجالی از او مذمّت، و برخی نیز از اظهار نظر درباره وی خودداری کرده اند[30]، افزون بر این، بعضی ...
نگاهی به موت اختیاری
.... کسی که از پایبندی ها نرسته باشد، هرچند در خود بنگرد، جز خودبینی حاصلی نخواهد داشت و هر چند هم از خدا دم زند، جز به خود مشغول نخواهد بود. (68) برای آن کس که به مقام بینش و آزادی و به حال پرستش عاشقانه رسیده باشد، حتی بت نیز جلوه یی خدایی دارد. (69) درون هر بتی جانی است پنهان *** به زیر کفر ایمانی است پنهان (70) گاهی ماندن در احوال یا منزل و مقامی خاص خود می تواند حجابی ...
رابطه ایمان و معرفت
، پس معنای تمکن اعتقاد، گره خوردن قلب به متعلق ایمان است. 7. علّامه در ذیل آیه 107 سوره اسراء قُلْ آمِنُواْ بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُواْ إِنَّ الَّذِینَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا یُتْلَی عَلَیْهِمْ یَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدامی نویسند: صاحبان علم مستعد فهم کلمه حق شده اند؛ یعنی به واسطه علمشان است که کلمه حق را فهمیدند و لذا آن را قبول کرده و صاحب حالت خشوع شدند (طباطبائی ...
آثار و اهمیت ذکر “بسم الله الرحمن الرحیم”
بیاموزم؟ پس بگو: بسم الله الرحمن الرحیم لا حول و لا قوّه الّا بالله العلیّ العظیم ، که خداوند به سبب آن، هر نوع بلایی را که بخواهد از تو دفع می کند. پایداری و بقای عمل، بسته به ارتباطی است که با خدا دارد؛ از این رو خداوند بزرگ در نخستین آیات قرآن بر پیامبر رحمت، دستور می دهد که تبلیغ اسلام را با نام خدا شروع کند 6٫ اثر بسم الله الرحمن الرحیم در دفع بلا امام کاظم (علیه السلام ...
روایات اسباب نزول و مبین بودن قرآن
هدایتی دربر ندارد ذکری به میان نمی آورد و از این لحاظ گاه نقاط مبهم در آن ملاحظه می شود که توضیح و بیان می خواهد و شناخت اسباب نزول یکی از راه های فهم این نوع آیات است. آقای صادقی درباره ی فایده ی سبب نزول در فهم آیات در جای دیگری می نویسد: شأن نزول آیات گاه به فهم معانی آیات کمک می کند اما برای فهم معانی آیات شرطی اساسی به حساب نمی آید ... آیات در دلالت هایشان مستقلّند چه شأن نزول ها ...
عمومیت لفظ یا خصوص سبب؟
برای بندگان خیر و برکت فراوان نهفته است. اسباب نزول ها، در حکم نمونه و مثالی برای توضیح الفاظ هستند و معانی صرف الفاظ محسوب نمی شوند. (45) بر این اساس، اسباب نزول در حکم قراین کمک کننده برای فهم بهتر آیات هستند که از رهگذر آن پیام اساسی آیه ها به دست می آید. وهبه زحیلی نوشته است: عموم محققان و دانشمندان اسلامی درباره ی اسباب نزول، به اعتبار عموم لفظ معتقدند و خصوصیت سبب را مانعی برای شمول ...
اسباب نزول و کشف پیام آیات
است که پیام الهی را به گونه ای جاودانه بر فراز زمانها و مکانها به جریان درمی آورد و همه ی عصرها و نسل ها را از نور هدایت آن برخوردار می سازد: اگر آیات قرآن در آنجا که به نوعی با اسباب خاص نزول مرتبط است در مقام تفسیر گرفتار فهمی دوگانه است، باید دوگانگی مزبور را به نوعی حل کرد. از یک سو ارتباط آیه به سبب خاص نزول که گاه در متن آیه با الفاظ خاص مثل حرف ندا، اسم اشاره، و ... آمده و گاه متکی به ...
تعبیرهای بازگوکننده ی اسباب نزول
تشخیص اینگونه روایات بیان کرده اند. اینان تنها امری را که موجب تمایز روایات سبب نزول از روایات تفسیری دیگر می شود نوع تعبیر را وی می دانند و نوع تعبیر را به هنگام تعارض روایات در تعیین اسباب نزول از مهمترین عوامل ترجیح دانسته اند. سبب نزول هذه الآیة کذا ...: اگر راوی چنین تعبیری را به کار برد باید آن را نص در بیان سبب نزول دانست، و سببی صریح و آشکار برای نزول آیه تلقی کرد ...
تعدد اسباب نزول، تکرار نزول آیه
...> ... اینان توجه نداشته اند که چون سبب نزول از روی قراین و امارات برای صحابه حاصل می شود؛ (25) و فهم و درک این قراین در نظر صحابه متفاوت بوده است، چه بسا صحابی ای، همزمان با واقعه ای آیه ای را شنیده و گمان کرده سبب نزول آیه است. همه ی این فرضها، نتیجه پذیرش صحت روایات سبب نزول بدون نقّادی متن آن، به لحاظ زمان نزول، سیاق آیات، و فضای حاکم بر نزول آیات ... است. آیا نزول همه ی آیات الهی دلیلی به جز آگاهی ...
وضع و جعل در روایات اسباب نزول
یا آیاتی به شخص یا جریان یا واقعه ای که با نزول آیه پیوندی ندارد نیز به معنای تبدیل و دگرگونی در واقعه و حادثه ای است که سبب نزول آیه شده است. لذا بدون دقت و توجّه نمی توان همه ی آنچه را که درباره ی اسباب نزول نقل شده بپذیریم، دانشمندان و قرآن پژوهان به این مهم توجه کرده اند: بدرالدین زرکشی در این باره نوشته است: یجب الحذر من الضعیف فیه و الموضوع فإنه کثیرٌ . (1) آقای معرفت بیشتر ...
حکم روایات اسباب نزول
جزو علم حدیث است. (1) احادیث معتبر و مستند به پیامبراکرم (ص) در بیان اسباب نزول بسیار اندک است. سیوطی نوشته است: الذی صحّ من ذلک قلیل جداً بل أصل المرفوع منه أی المتصل الإسناد إلی النبی (ص) فی غایه القله. (2) عمادالدین رشید روایاتی را که در آن از پیامبراکرم (ص) آشکارا در سبب نزول آیه ای مطلبی آمده است ذیل عنوان مرفوع صریح آورده و فقط به دو مورد اشاره کرده است و البته مدعی حصر در این دو ...
سرزنش های قرآنی درباره کسانی که تفکر نمی کنند
] را برای شما بیان کردیم اگر بیندیشید). این سه تعبیر مختلف لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ، أَفَلاَ تَعْقِلُونَ ، إِنْ کُنْتُمْ تَعْقِلُونَ به وضوح این حقیقت را روشن می سازد، که خداوند، نیروی تعقّل را در اختیار انسان نهاده که برای درک واقعیّت ها از آن استفاده کند، و اگر نکند در خور ملامت و توبیخ است. در سوره آل عمران با اشاره به نشانه های خدا، در آفرینش آسمان ها و زمین و آمد و شد شب و ...
تقدم مصلحت جامعه بر مصلحت فرد در حکم حکومتی
قانونمند نبوده و شناخت آن نیز به ذوق سالم نیاز دارد (مظفر، 1403، ج1، ص187). مناسبت حکم و موضوع با نگاهی عرف گرایانه و در عین حال، مورد تأیید شارع مقدس به سازگاریهای میان حکم و موضوع در نصوص دینی نظر دارد و با فهم درست آن پی برده می شود که حکم، اطلاق دارد یا تقیید می خورد، در موضوع خود عمومیت دارد و یا تخصیص خورده است و ... چنانکه برخی فقهاء گفته اند: مناسبت میان حکم و موضوع از جنس ارتکازات ...
قرآن پژوهان و اسباب نزول
ای را گزارش می کند و قرآن پژوهان را بر آن می دارد تا به بحث اسباب نزول بپردازند. در تعریف اسباب نزول گفته اند: عبارت است از اموری که یک یا چند آیه و یا سوره در پی آن و به خاطر آنها نازل شده است. بحث از اسباب نزول آیات در دو حوزه ی متفاوت مورد بحث قرار گرفته است، از یک سو در شمار موضوعات علوم قرآنی است و بنابراین در کتابهای علوم قرآنی از تعریف اسباب نزول، اهمیت و فواید و راه شناخت آن ...
اسباب نزول، شأن نزول، فضای نزول
، مکان یا زمان نزول آیه و ... تمام قضایا و وقایعی را که نزول آیه یا آیاتی در چارچوب آن صورت گرفته، ذیل اسباب نزول آورده اند، آنچه ناظر به آینده یا گذشته باشد. زرکشی می نویسد: قد یکون النزولُ سابقاً عن الحکم و سبب نزولی برای آیاتی که بعداً نازل شده ذکر کرده است. (8) می بینیم که اسباب به معنای لغویِ هر آنچه به کمک آن به امری دست می یابی (9) لحاظ شده است. حاجی خلیفه در تعریف اسباب نزول نوشته ...
اهمیت شناخت اسباب نزول از نگاه دانشمندان
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: سهیلا پیروزفر لزوم توجه به اسباب نزول پس از صحابه و تابعین صاحب نظران علوم قرآنی نیز درباره ی لزوم توجه به اسباب نزول نوشته اند: واحدی می نویسد: ممکن نیست تفسیر آیه، مگر زمانی که سبب نزول آیه را بدانیم. (1) ابن دقیق العید معتقد بود: شناخت سبب نزول راهی محکم برای فهم معانی آیه است. (2 ...
فهم صحیح آیه در پرتو شناخت اسباب نزول
و فهم مدلولهای آنها را در گرو اشنایی با سبب نزول آیات دانسته اند. 2- آیه هایی که در مقام تفسیر، دچار ابهام و پیچیدگی های مفهومی هستند و اسباب نزول راهگشای مفسر در تبیین صحیح آیات و برداشت های واقعی از آن است. اسباب نزول در این دسته از آیات به مفسر امکان بازگشودن گره های تفسیری و ابهام های مفهومی را می بخشد و راه برداشت صحیح را هموار می سازد. 3- آیه هایی که بدون توجه به سبب نزول، معنا ...
اباحه گری چیست؟
الف- اباحه گری ناشی از شهوت عملی منظور از شهوت عملی این است که شخص مباحی، با علم به حرمت و با آگاهی از ممنوعیت قانونی و شرعی و حتی با توجه به عواقب نامطلوب و آثار منفی اعمال ناشایست، ارزش ها و روش های متعارف اخلاقی را رعایت نمی نماید. دنیاطلبی، لذت طلبی، تنوع طلبی، تن آسایی، حرص، استعلاء و استکبار و استغناء، عجول بودن و تنها در پی منافع آنی و عاجل گشتن، منافع مقطعی و موقت را که به حسب ظاهر آسان، ارزا ...
آثار دشنام و ناسزا به دیگران
...، ناسزا گفتن است. البته دشنام در تعریف عام، شامل گفتن عیب دیگران نیز است؛ ولی در اینجا مراد همان سب در فرهنگ عربی و قرآنی است که نوعی خاص از دشنام است. در قرآن برای این مفهوم غیر از واژه سب ، واژه های دیگری چون راعنا ، تهجرون و عتل تنابز و مانند آنها نیز استفاده شده است. در فرهنگ زبان عربی، ضد واژه سب ، واژه ثناء و مدح است که به معنای ستایش و ستودن است. واژه سبب به معنای ریسمان و ...
فهم راز تشریع و حکمت قانون گذاری اِحکام با استفاده از شأن نزول
سبب نزول آنگاه که مربوط به آیات احکام باشد یقیناً مورد نیاز است چون وقایع و حوادثی که در پی آن آیه ای که بیان کننده ی حکم آن باشد نازل شده است و مفسر را در فهم آن حکم و آگاهی عمیق به حکمت و سرّ آن حکم یاری می رساند. (5) فضل حسن عباس نوشته است: در بسیاری از آیات احکام، حکم روشن بیان شده است و فهم حکم نیازی به سبب نزول ندارد اما شناخت سبب، حکمت نزول حکم را نشان می دهد و باعث آرامش و ...
شناخت تاریخ تشریع و دستیابی به حکمت نزول تدریجی
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: سهیلا پیروزفر فضل عباس نوشته است: شناخت اسباب نزول، انسان را به کیفیت تشریع تدریجی احکام آشنا می کند. (1) پیش از این بیان شد که بسیاری از آیات در پی تشریع احکام در بستر تاریخی آن زمان بوده است. کتاب الهی که متنی دینی و نصی وحیانی است بی شک با توجه به واقعیتها و جریانهای زمان نازل می شده و درصدد تصحیح ...
دفع توهم حصر در موارد به ظاهر حصرشده
، التفسیروالمفسرون فی ثوبةالقشیب، پیشین، ج1، صص 105- 107. 60. احزاب/ 33. 61. آل عمران/ 61. 62. مائده/ 55. 63. جمع زیادی از مفسران و دانشمندان علوم قرآنی اعم از شیعه و سنی تقدیم انگشرت در حال رکوع در نماز توسط امیرالمؤمنین (ع) را سبب نزول این آیه دانسته اند. آقای حجتی برخی از آنان را فهرست کرده است. بنگرید: حجتی، اسباب النزول، صص 29-30. منبع مقاله : پیروزفر، سهیلا؛ (1391)، اسباب نزول و نقش آن در تفسیر قرآن، تهران: موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی- به نشر، چاپ اول ...
علم مناسبات و اسباب نزول آیات
می دانسته اند که وجه مناسبت میان آیات متوقف بر شناخت اسباب نزول است. (4) نصرحامد نوشته است: رابطه ی مناسبت و سبب چیست؟ اگر سبب به معنای حادثه یا واقعه ای است که متن قرآنی در واکنش، ردّ، یا تأیید و یا تعدیل، به آن نازل شده پس همان حادثه مبنا و مستند فقیه در استخراج حکم شرعی از آیه است. حال اگر آیات گوناگون بنابر مناسبتهایی متفاوت با اسباب نزول متفاوت در کنار هم آمده باشند، آیا این امر در ...
بررسی نظر مخالفانِ تأثیرِ اسباب نزول در فهم قرآن
جهانی و همیشگی اند در استفاده ی خود از آیات کریمه ی قرآن، نیازی قابل توجه و یا هیچ نیازی به روایات اسباب نزول ندارند. (13) ایشان که به دلیل جهانی و جاودانه دانستن معارف قرآن، برای سبب نزول نقش مهمی در فهم آیات قائل نیست در هر حال تأثیر آن را در روشن شدن مورد نزول آیه پذیرفته و می نویسد: این زمینه ها را که موجب نزول سوره یا آیه ی مربوطه اند، اسباب نزول می گویند. و البته دانستن آنها تا ...
گستردگی جواز صدور حکم حکومتی از حیث زمان و مکان
حکومتی می باشند که عبارتند از تصمیماتی که ولی امر در پرتو قوانین شریعت به حسب مصلحت زمان اتخاذ می کند و طبق آنها مقرراتی وضع نموده و به اجراء در می آورد. حکم حکومتی از زوایای مختلف قابل بررسی می باشد. در این نوشتار، پس از بیان مقدمه و اشاره به معنای حکم حکومتی، ملاکها و مبانی صدور آن را مورد توجه قرار داده و به این نتیجه رسیده ایم که رعایت اهداف و قواعد کلی اسلام، توجه به مصلحت و عنایت به ...