سایر منابع:
سایر خبرها
مواجهه سنت گرایان با علوم انسانی/ جریان سنت گرایی، فراتاریخی است
اندازه به باطن و فراموشی ظواهر از دیگر انتقات مطرح شده به این جریان و گروه است. مهدی فدایی مهربانی، استاد دانشگاه تهران دیگر سخنران این مراسم به گفته های حامد زارع انتقاد کرد و گفت: من فکر نمی کنم که جریان سنت گرایی یک جریان غیرانتقادی باشد چون خودش در بستر انتقاد و اساس این چشم انداز نظری نقد است. نکته دیگر اینکه سنت گرایان عمدتا روحیه کتمان دارند مانند خیلی از عرفا. بنابراین خیلی اهل ...
انسان، واژه تحریف شده علوم انسانی
. لذا ناگزیر است که در گام نخست به تعریف انسان بپردازد زیرا تا مفهوم بنیادین یک علم روشن نباشد نمی تواند به شکلی عمیق مورد مطالعه و نقد قرار گیرد،پس تمام زیر شاخه های آن نیز به فراخور موضوع مورد مطالعه خود انسان را تعریف می کنند. روانشناسی نیز به تبع سایر علوم انسانی به این امر می پردازد یعنی اگر قرار باشد یک دانشجوی روانشناسی نظریات آسیب شناسی روانی را به خوبی بفهمد و از آنها در درمان ...
من، الگوریتم!
این مقاله یکی از قسمت های سلسله مقالات یادنامه آلن تورینگ است. این مجموع پیش از این در ماهنامه شبکه منتشر شده اما به سایت جدید منتقل نشده بود. با توجه به اهمیت موضوع، این مجموعه را به سایت مجله اضافه می کنیم و امیدواریم که مورد توجه علاقمندان قرار بگیرد . پدرو دومینگوس دانشمند علوم کامپیوتر در دانشگاه واشنگتن واقع در شهر سیاتل، در دوراهی انتخاب میان یک پزشک یا یک سیستم هوش مصنوعی، به ...
آزمایش های خیالیِ ما چه ربطی به واقعیت دارند؟
ایان | دن فالک، آزمایش های فکری نقشی حیاتی در تاریخ علم بازی کرده اند. اما آیا آن ها هیچ چیز دربارۀ جهان واقع به ما می گویند؟ در کتاب گالیله با عنوان گفتگو در باب دو نظام بزرگ جهان 1 (1632)، سه مرد ایتالیایی، یک فیلسوف و دو عامی دربارۀ ساختار جهان به مباحثه می پردازند. سالویاتیِ فیلسوف از نظریۀ کپرنیکی دفاع می کند، اگرچه این نظریه مستلزم زمینی متحرک است، امری که از دیدگاه مخاطبان او، اگر نه بی معنی، مسئله سا ...
همه کتاب هایی که به کیارستمی مرتبط است
و بعد هم ارتباط معنایی نداشته باشند پیدا کرده و به صورت مقطع بنویسم تا کمی از با آهنگ ادا کردن آن نیز کاسته شود. کیارستمی نام این کتاب را از بیت زیر گرفته است که "همه از دست غیر ناله کنند/ سعدی از دست خویشتن فریاد" " آتش در باد، جزئی از کلیات شمس " ( چاپ اول:90، انتشارات نظر) کیارستمی در این کتاب ابیاتی از مولانا را طوری کنار هم چیده بود که به گفته خودش معلوم نباشد قسمتی از ...
بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی
و متافیزیکی مورد تردید قرار داد. با توجه به این مطلب بود که ویتگنشتاین متأخر از موضع نخستین خود در کتاب تراکتاتوس خارج شد و در جایگاه ویتگنشتاین دوم، از متافیزیک نیز به عنوان یک بازی مستقل یاد کرد.(ویتگنشتاین،1992) در نقد و بررسی مدعیات حلقه وین مجموعه مباحثی تحت عنوان فلسفه علم شکل گرفت و در این مباحث، تفکیک ساختاری حلقه معرفتی علمی از دیگر حلقه های معرفتی مورد نقد قرار گرفت. ...
رفتن فلسفه به پیرائوس (بخش نخست)
رفتن فلسفه به پیرائوس در نقد نگاه مصطفی ملکیان به اصلاح طلبی علی فردوسی: استاد علوم سیاسی و تاریخ در دانشگاه نتردام مبانی نظری اصلاح طلبی نوشته ای است که درخور توجهی مفصل و عمیق است. هم از آن رو که به یکی از جریان های بزرگ و نازدودنی امر حکومت در ایران این روزها می پردازد. و هم از آن رو که نمونة کمیاب و در نوع خود امید بخشی است از کوششی ذاتاً دموکراتیک؛ یعنی، به دست دادن یک ...
مارلون براندو؛ از درس های بازیگری پدرخوانده سینما تا براندویی که نمی شناسید
کرد روی یک تخم نشسته است. وقتی آدلر از او پرسید چرا فرار نکرده، براندو پاسخ داد: من یک مرغم، چه می دانم بمب چیست؟ براندو از سال 1944 بازی در تئاتر را آغاز کرد و از همان ابتدا سبک بازی ویژه او مورد توجه قرار گرفت، اما اوج کار او در صحنه تئاتر بازی در نمایش اتوبوسی به نام هوس و در نقش استنلی کوالسکی بود. یک سال بعد او در فیلمی که بر اساس این شاهکار نمایشی تنسی ویلیامز به کارگردانی الیا ...
به پارادایم اثبات گرایی گرفتار هستیم
. اما در هر حال برای این که در فضای پارادایم قرار بگیریم با دو پارادایم دین پژوهی مواجه هستیم. گرامی با اشاره به نقش پارادایم در علوم گفت: فلسفه علم به معنای خاص که آن را به کار می بریم، به این صورت که اگر در یک علم یک پارادایم داشته باشیم به نظر می رسد که بحث از پارادایم شناسی یا فلسفه آن علم زائد است و با یک پارادیم هم می شود به یک تولید علمی رسید، هر چقدر در یک علم نیاز به پارادایم کمتر ...
قیاس ناپذیری پارادایم های علمی/ ساختار انقلاب علمی
محیط زندگی آنها تاثیر چندانی بر محتوای نظریه آنها ندارد؛ دوم تاریخ نگاری ای که علم را به دور از قهرمان پروری و یا توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی زمان خودش و یا در نظر گرفتن حالات روانی و عقاید شخصی دانشمندان، بررسی می کند. این نوع آخر تاریخ نگاری، اساس فلسفه علم کوهن را تشکیل می دهد و مقصود اصلی از نگارش این مقاله می باشد. کوهن برای اولین بار واژه پارادایم را برای بیان مقصود خود در ...
گفت و گو با تدوین کننده مقالات خلیل ملکی
نقد و بررسی آن پرداخت و راهکارهای متعدد برای بهتر شدن اصلاحات ارائه داد. او همچنین با توجه به سرخوردگی در بین نیروهای سیاسی چپ و گرایش این گروه ها به الگوهای سوسیالیستی چین و غیره، این گرایش را به نقد کشید و راهکار جدیدی را ارائه داد که مورد توجه قرار نگرفت.
آزادی وجدان چیست؟
امریکن اسکالر | مریلین رابینسون، به گمان من وجدان صفتی انسانی است، صفتی آنقدر گسترده که بتوان آن را ممیزۀ بشر دانست، صفتی که ریشه در فرهنگ ندارد، اما لاجرم از آن متأثر است. حس گناه و شرم، و وحشت از ارتکاب و متحمل شدن آن ها، آشکارا به وجدان مرتبط است: وجدان به آن ها مشروعیت می دهد و آن ها به وجدان قدرت می بخشند. در مقابل، باور به اینکه وجدان اعمال یک فرد را تأیید می کند، می تواند الهام بخش او در میل به ایستادگی جلوی عُرف یا اِجماع در موا ...
لکی؛ زبان یا گویش؟
...: شاید در زمانه ای که زبان های هویتی در ایران، پروسه ی نابودی قریب الوقوع خود را طی می کنند، پرداختن به امور عام تر مانند آگاهی دادن به عامه ی مردم جامعه نسبت به خطر مذکور بسیار جایزتر از پرداختن به امور خاص و علمی تری مانند بحث های پیچیده و تخصصی زبان شناسی باشد. لذا نگارنده در این نوشتار قصد پرداختن به مسایلی از این دست را نداشته و تلاش دارد تا با طرح مسایل ملموس و پرسش و پاسخ های ساده، نظرات خود را در باب مورد بحث به اشتراک بگذارد. لکی چه زبان باشد و چه گویش، باید گویش وران خود را حفظ کند تا زنده بماند و این لازم ترین اقدام است. ...
نقد بومی کردن علوم انسانی
، دارای دکترا و فوق دکترا در فلسفه از دانشگاه لندن - سوآس است. دکتر صفوی رئیس آکادمی مطالعات ایرانی لندن و همچنین مرکز بین المللی مطالعات صلح ، سردبیر مجله بین المللی ترانسندنت فیلوسوفی و فصلنامه دیپلماسی صلح عادلانه است. ایشان این مهم را در گرو دیالوگ نیازهای جامعه با این علوم می داند. به اعتقاد وی ما با نقد بخش هایی از مبانی فلسفه مدرن غرب، می بایست به ارائه مبانی نظری خود بپردازیم. ایشان ترجمه و ...
سرنوشت علم به کجا ختم می شود؟
دقیقاً دشمن همین دیدگاه بود اولین بار که توماس کوهن، یکی از جنجالی ترین متفکران قرن بیستم، رفت تا کرسی فلسفه علم دانشگاه را مال خود کند، با تحقیر به او گفتند دانشکده فلسفه جای داستان سرایی های او نیست. آن زمان، هیچ کس باور نمی کرد این کسی که شبیه روزنامه نگارانِ عامه پسند می نویسد روزی بتواند نظریه کسانی همچون پوپر و کارنپ را از میدان به در کند. حالا پنجاه سال از انتشار کلیدی ترین کتاب کوهن ...
آسیب شناسی بومی سازی علوم انسانی
اهمیت بومی سازی علوم انسانی معضل کاربردی کردن و انطباق دادن علوم انسانی با نیازهای کشور از جمله مهم ترین مشکلات جامعه علمی به شمار می رود. علوم انسانی جهت دهنده و گشاینده مسیرهای جدیدی برای جامعه است. با لحاظ این واقعیت باید گفت که اگر علوم انسانی اسلامی گردد و با ما علوم انسانی اسلامی روبرو شویم زمینه تحولات مثبت گسترده ای فراهم می آید. واقعیت آن است که علوم انسانی اسلامی، با ایجاد تغییر در نگرش ها و باورها، جامعه را به سوی توسعه و تعالی پیش می راند. ...
انتقاداتی به جایگاه علمی خسروپناه و واکنش ها به آن
جوابی بدهم به ناقد محترمی که با مطالعه 93 صفحه کتاب فلسفه فلسفه اسلامی ابهام های خود از دیدگاه بنده را به پای نوشته می گذارد یا به آن دانش آموخته فلسفه چه بگویم که در درآمد نگاشته خود مینویسید عبدالحسین خسروپناه چهره ای شناخته شده در عالم سیاست است. این نویسندگان در صدد نقد علمی نبودند تا باب گفتگو باز شود که البته ای کاش چنین می شد و خدا می داند چقدر مشتاق نقد عالمانه نسبت به دیدگاههای این کمترین ...
علوم انسانی اجتماعی از بحران تا بومی سازی
شعار سال: تعریف مفاهیم و واژگان 1. علوم انسانی - اجتماعی : منظور ما از علوم انسانی مجموعه علوم و فنون مربوط به مطالعه و شناخت جامع انسان در ابعاد مختلف و در جامعیت آن است. در این راستا علوم اجتماعی به عنوان زیر مجموعه علوم انسانی تلقی می شود؛ به این معنی که علوم اجتماعی از میان ابعاد مختلف انسان به شناخت ابعاد اجتماعی و فرهنگی وی و اجتماعات انسانی می پردازد.لذا در این بررسی منظور از علوم انسانی- اجتماعی وجه اشتراک موضوعی این دو و یا به عبارت دیگر، علوم بررسی کننده انسان به ...
تکامل اندیشۀ دینی در مواجهه با مدرنیته
آرمانی دینی، صحیح یا واقع بینانه قلمداد نکنیم و یا روش سیر تحول علم در فلسفۀ مورد نظر اصحاب آن را مخالف تاریخ تحولات علمی ببینیم؛ اما آنچه در این میان از اهمیت برخوردار است و متمایزکنندۀ آن از سایر طرح ها و الگوهای مطرح در این زمینه می باشد، اندیشیدن به مواردی مهم و اساسی که در الگوهای دیگر اساساً توجهی به آن ها نشده یا به اجمال از آن ها گذر شده و نیز جنس متفاوت پرسش های آن در زمینه های چون علم، تمدن ...
تسنن دوازده امامی
نشینی-به اقتضای زمانه- گرایش به تسنن دوازده امامی را اتخاذ نمایند . دراین گرایش، عواملی چون: توجه نظری و عملی علمای اهل سنت به اهل بیت:، علاقه پادشاهان تیموری به دوازده امام شیعیان، فعالیت چشم گیر علویان، برآمدن خیزش های تصوفی،عالمان شیعی،مداحان و منقبت خوانان خراسان، نقشی اساسی داشته اند و موضوع بررسی این مقاله هستند. کلیدواژه ها تسنن دوازده امامی، خراسان، زمینه ها، علل ...
اخلاقِ حرمتِ حیات
چکیده اخلاق حرمت حیات پروردۀ آلبرت شوایستر حامی صورت های مختلف حیات اعم از بشری و غیربشری است و بر حفظ و حرمت به حیات تأکید دارد. از سوی دیگر، آرتور شوپنهاور معتقد به انکار حیات و کناره گیری از آن است. این مقاله به ربط و نسبت بین اخلاق حرمت حیات و اندیشه های شوپنهاور می پردازد. از سویی حرمت حیات مبتنی بر ارادۀ معطوف به حیات و تأکید بر تجربه های انضمامی و جزئی است که نشان از مشابهت با و ...
الهیات طبیعی و رابطه علم و دین از منظر پلانتینگا
چکیده الهیات طبیعی فهمی الهیاتی است که مستقل از حقایق وحیانی و تنها از طریق معارف بشری در پی ارائۀ دلیلی موجّه برای باور به وجود خداوند است. الهیات طبیعی همواره به عنوان حلقۀ ارتباط همدلانه میان علم و دین مورد توجه بوده است. زیرا اگر منظور از دین حقایق وحیانی و منظور از علم مجموعه معارف بشری است، الهیات طبیعی را می توان همواره تبلور تلاش خداباوران برای برقراری گونه ای ارتباط میان دین و ...
کتاب روش شناسی انتقادی حکمت صدرایی منتشر شد
به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ کتاب روش شناسی انتقادی حکمت صدرایی نوشته حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، از سوی انتشارات کتاب فردا و دفتر نشر معارف منتشر شد. پارسانیا، استاد دانشگاه های تهران و باقرالعلوم(ع)، مدرس فلسفه اسلامی در حوزه علمیه قم و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است. مجموعه حاضر حاوی برخی مقالات و مصاحبه هایی ست که از سال 1380 تا 1388 با محوریت روش شناسی علوم ...
چرا "آمارتیا سن" مهم ترین منتقد سرمایه داری است؟
ایان | تیم روگان، نقد های سرمایه داری دو گونه است. اولی نقد اخلاقی یا معنوی است. این نقد بهره گیری از انسان اقتصادی 1 را برای پرداختن به امور انسانی زیر سؤال می برد. بر اساس این نقد بشر برای کامروا شدن به چیزی بیش از مواهب مادی نیاز دارد. قدرت محاسباتی تنها بخش کوچکی از وجود ما را تشکیل می دهد. روابط اخلاقی و معنوی در درجۀ اول اهمیت قرار دارند. درمان های گذرا و مقطعی مانند درآمد پایه ایِ همگانی در جامعه ای که روابط به نظر ناعادلانه ...
ترجمه همچون کار هنری
. سهمی که ادیب سلطانی در ترجمه چند کار سترگ فلسفی و یک تراژدی بی همتا از ویلیام شکسپیر پرداخته است، چندان بزرگ است که من از سپاسداشتِ آن در فرم یک مقاله ، کوته دستم. بااین همه برای روشن سازی این بزرگی دست وپایی می زنم تا شاید آنچه را به جان آزموده ام، گویا کنم: ادیب سلطانی زبان دانی مایه ور و توانمند است. در دیدارهای رویارو و گفت وگوهای تلفنی که با ایشان داشته ام، از باریک بینی و جدیت او ...
آیا خروج روحانیت از حکومت به نفع فرایند دموکراسی در ایران خواهد بود؟
را بر بنیان نصوص دینی توجیه می کنند. با توجه به پیش فرض قداست و برتری نصوص دینی، این سازوکار در بسیاری از اوقات نوعی تقدس و برتری بخشیدن به برداشت ها و دیدگاه ها درپی دارد و آن را فراتر از پرسش و چون وچرا قرا می دهد. [34] این ویژگی، احتمالاً پندار برتری معرفتی روحانیت نسبت به دیگر اقشار اجتماعی را دامن می زند و ازاین رو، با مردم سالاری ناسازگار به نظر می رسد. این ویژگی که آستانه رواداری روحانیت ...