سایر منابع:
سایر خبرها
جایگاه امامت و ولایت در حدیث سلسلة الذهب
غزالی را که گفت لا إله إلاّ الله توحید عوام است (همان)، برگزیده است. بر اساس قاعده که در جای خود ثابت است، نفی و استثناء افاده ی حصر می کند. عبارت اول که گفته شده است إنّ لیسَ فِی الوجودِ الاّ الواحدَ الحقَّ مفهومش بر اساس قاعده ی وحدت شخصیه وجود است. عبارت دوم که کلمه ی توحیدیه است مفهومش این است که تنها معبود فقط و فقط الله است که جامع جمیع اسماء و صفات است و حقیقتی که مبدأ وجود است و ...
حیای پسندیده و ناپسندیده در کلام امام رضا (ع)
تبیین حیاء می نویسد: الحیاءُ ملکهُ للنَّفسِ تُوجِبَ انقباضَها عَنِ القبیحِ و انزجارَها عن خلافِ الآدابِ خوفاً مِنَ اللَّومِ؛ حیاء ملکه ای برای نفس است که به علت ترس از سرزنش و ملامت، موجب انقباض نفس از قبیح و انزجار نفس از خلاف آداب می شود (1403، ج71: 329). نکته ی مهم در این تبیین علامه مجلسی، به کار بردن واژه ی ملکه برای تعریف حیاء است. آنجا که حیاء، صفت پایدار و ملکه ی درونی نفس شود، بر اساس منشأ ...
میراث تفسیری امام رضا (ع) در ذیل آیات الأحکام
قرآنی از نخستین شاخه های تفسیر و علوم قرآن بوده که زمینه ی خلق آثار فراوانی با عنوان آیات الأحکام و فقه القرآن را به وجود آورده است. امامان معصوم که خود منبع و مرجع تبیین احکام دین هستند، در بسیاری از موارد، نظر خود را در بیان احکام، به قرآن کریم مستند کرده اند. بنابراین روایت های تفسیری، بخشی قابل توجه از میراث حدیثی مسلمانان را تشکیل می دهند. فقه القرآن در حقیقت، نوعی تفسیر موضوعی قرآن است که به ...
حلقه ارتباط مبانی متافیزیکی و خودآگاهی در فلسفه ابن سینا
شیء دارد در حالی که ماهیت معنای مقوم مشترک بین گروهی از اشیاء است. دلیل دیگری که مؤید این مدعاست این است که وی در مورد واجب الوجود، ماهیت حق را عین انیت آن می داند و امری زائد بر انیت یعنی همان وجود خاص او نمی داند؛ و از این بیان دقیقاً روشن است که منظور وی از انیت وجود خاص شیء است (ابن سینا، 1404 د: 344). ابن سینا در جای دیگر در کتاب برهان شفا می گوید حد شیء دارای دو جهت است جهت ماهیت ...
چگونگی اتصال به عقل فعال
.... 2. عقل فعال تمام اشیای معقول است؛ البته نه به این معنی که اشیا به حسب انواع وجودهای خارجی خاص خودشان در این ذات مجتمع باشند، بلکه مقصود آن است که ماهیت متکثر در خارج، با یک وجود عقلی با حفظ وحدت و بساطت موجود هستند. 3. وحدت عقول وحدت عددی نیست، بلکه وحدتی از نوع وحدت صرف الشیء است که تکثرپذیر نیست3. بر این اساس، نفس با هر صورت عقلی که درک می کند، متحد می شود. در واقع ...
موج اجتماعی مراقبت از خودمان در مقابل رسانه های نوین راه اندازی کنیم
مصلح دانشجوی خاموش در کلاسهای درس و دانشگاه را بَدترین دانشجو دانست و افزود: دانشجوی آرام و بی سروصدا که فقط گیرندگی دارد قابل قبول نیست و بدتر از این وجود ندارد که در کلاسی باشیم که در آن سؤالی از سوی دانشجو نباشد. علی اصغر مصلح (متولد 1341) فیلسوف ایرانی و پروفسور گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی است. او همچنین ریاست دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبائی را بر عهده دارد و عضو گروه ...
تأملی در باب مناسبات علوم انسانی و فلسفه اسلامی
کنیم و این کار را درست انجام داده باشیم، همواره باید درست باشد؛ زیرا اگر درست نباشد همه انسان ها شک می کنند و هیچ وقت اعتماد پیدا نمی کند. مثلاً طبق قواعد بین الملل کشورها حق تجاوز به یکدیگر را ندارند، ولی اگر معلوم نباشد که این قاعده درست است یا خیر، اعتماد مردم از بین می رود. بنابراین، هرچند که این قواعد اعتباری است، ولی در اعتبار بودن هم کاملاً درست است و قرار نیست هیچ کس از آنها تخلف ...
حکم حاکم شرع به رؤیت هلال
چکیده مسأله رؤیت هلال، پیش از زوال همواره مورد بحث بوده است و در زمان ما نیز، موضوعاتی نظیر اشتراط یا عدم اشتراط اتّحاد آفاق و اعتبار قولِ هَیَوی و محاسبات فلکی محل بحث است. همچنین موضوعاتی مانند غروب هلال بعد از شفق، تطوّق(به نظر برخی)، شهادت یک شاهد، شهادت زن؛ حکم حاکم در رؤیت هلال، شهادت بر شهادت، چگونگی ثبوت هلال در قطبین، وظیفه شاک در هلال شوال، ضابطه وحدت و تقارب افق، لیله القدر ...
آسیب ترک تبرّی در برابر فاسقان
از ایمان) نیز به صورت قهری، پیوند ازدواج فرد مؤمن با فرد مُرتَد قطع و بدون نیاز به اجرای طلاق از او جدا می گردد (ر.ک؛ عاملی، 1417ق.، ج 9: 611 و توضیح المسائل، 1390: 78). این مسئله شاهد خوبی است بر میزان خطر و زیان هایی که ممکن است بر اثر معاشرت و مراودت و دوستی با کافران به مسلمانان برسد. به خاطر رعایت اختصار از ذکر آیاتی که در این زمینه نازل شده، صرف نظر می کنیم (به عنوان نمونه می توان ...
اربعین ؛ زیارت اختصاصی شیعیان
ناحیه پروردگار در ظرف اختیار و انتخاب خود بشر جامه عمل می پوشد و او را از مرتبه استعداد به فعلیّت تامّه می رساند. و لهذا هیچ فرقی بین این دو جنبه و دو حیثیّت از جمیع جهات وجود نخواهد داشت، الاّ از حیثیّت تکوین و حیثیّت تشریع؛ بنحوی که شارع مقدّس اگر بمقدار ذرّه ای اختیار بشر را در انتخاب فعل مرجوح جائز بشمارد، قطعاً این مسأله با غایت تکوّن و خلقت او منافات خواهد داشت! بر این اساس آن حکمی از ...
انسان معبر بین دو عالم جسمانی و روحانی
به همان صورت نشان می دهد؛ همان طور که ذات مقدس واجب تعالی با وحدت و بساطت تام و اتمّ خویش در جمیع شئون و مراتب عالم هستی تجلی می کند و خود را در هر موجودی به صورت آن موجود نشان می دهد (صدرا، 1390/ ج 2: 397). بدین ترتیب، انسان در مسیر تعالی و صعود خود در هر مرتبه ای که واقع می شود، تمام حقایق آن مرتبه و مراتب مادون آن را در درون خود دارد؛ البته به نحو بساطت. بر همین اساس است که حکما گفته ...
ارزیابی رویکرد امنیتی اسلام
نیز دو نکته است؛ اینکه مسلمانان مورد هجوم غیرمسلمانان قرارگیرند و این هجوم، اساس اسلام را تهدیدکند یا اراده چیرگی بر کشورهای مسلمان را فراهم آورد که خود اسارت، آوارگی و چپاول اموال مسلمانان را درپی خواهدداشت؛ در چنین شرایطی بر همه مسلمانان واجب است که به هر نحو ممکن و در هر شرایطی اقدام کنند و به اذن امام و دیگر شروط جهاد ابتدایی نیازنیست (فیرحی، 1383: 115). با توجه به مباحث یادشده، موارد مجاز به ...
عالم ذر چیست و کجاست؟
، عقل ممکن است بتواند ثابت کند که عالم ذرّ وجود ندارد. بدین معنی که اعتقاد به عالم ذرّ مخالف احکام بدیهی عقلی است. اگر عقل چنین حکمی دهد، از اساس بحث عالم ذرّ منتفی می شود؛ اما اگر نتواند چنین حکمی دهد، سایر گزاره های مرتبط با عالم ذرّ ، دیگر ارتباطی با عقل ندارد؛ یعنی عقل نمی تواند با تکیه بر خودش درباره آن ها نظر دهد. همان طور که گفتیم این حرف بدین معنی نیست که این اعتقادات مخالف عقل هستند بلکه ...
روش الگویی در تربیت اسلامی
بر سر راه این روش وجود دارد که مربّی نباید از بروز آن ها غافل باشد. مقدمه به نظر واضعان نظریه یادگیری اجتماعی،(1) مهم ترین نوع یادگیری انسان، یادگیری مشاهده ای(2) است. به اعتقاد این روان شناسان اگر ما قادر نبودیم که در محیط اجتماعی از طریق مشاهده رفتار و اعمال دیگران به یادگیری بپردازیم، زندگی ما مختل می شد. در چنین حالتی، باید وقت و نیروی زیادی را صرف کسب دانش، مهارت ها، و نگرش ...
دورکیم و تفکرات اش را بیشتر بشناسید
جامعه شناسان می اندیشیدند ولی فیلسوفان در این مورد هرگز تحقیق نکرده اند. بنابراین به نظر دورکیم تمایز روشنی بین فلسفه و جامعه شناسی وجود دارد. یا حداقل چنین تمایزی می باید به منظور پایگاه علمی، مستقل از فلسفه به وجود آمده باشد.(همان؛ 69) به هر حال دورکیم در متمایز ساختن جامعه شناسی از فلسفه دچار مشکل بود. او در حالیکه خود را جامعه شناس می دانست بیشتر به تفکر و فلسفه می پرداخت تا تحقیق ...
جامعه، طلبه باسواد می خواهد - زائر امام حسین(ع)، در بهشت مستاجر نیست !
...، در بیان درس های پیاده روی اربعین، خاطر نشان کرد: با توجه به سختی هایی که در مسیر این سفر وجود دارد می توان تجربه دنباطلب نبودن را کسب کرد. زائر امام حسین(ع)، مستاجر نمی شود حجت الاسلام حاتمی در ادامه نسبت به فضایل زیارت امام حسین(ع)، اظهار کرد: گفته شده که اگر انسان حتی عالم، متقی و قدیس باشد ولی به زیارت آن حضرت نرفته باشد، در قیامت مهمان بهشتی ها بوده و به عبارتی در ...
دلیل بزرگداشت اربعین حسینی چیست ؟/ عدد اربعین در متون دینی
(علیه السلام)سر مطهر پدر را در آن روز به بدن شریفش ملحق نمود. اما با وجود این از دیرباز در میان محقّقان و صاحب نظران در باره رسیدن کاروان اسرا در اربعین اول به کربلا اختلاف نظر بوده است. برخی آن را تایید کرده، شواهد تاریخی بر آن اقامه می کنند و برخی دیگر، حضور خاندان سید الشهداء(علیه السلام) را در اربعین اول انکار کرده تحقق آن را امکان پذیر ندانسته یا محقق شده نمی دانند. نویسنده این سطور نیز بر ...
زن، فرشته بهشتی یا اهریمن جهنمی فمنیسم، جاهلیتی مدرن که زن را در قبرستان تاریخ زنده به گور می کند
مسائل زنان قرار می گیرند، کمتر توان دفاع و ایستادگی از خود نشان می دهند و غالبا دچار انفعال می گردند .از این رو باید یک نهضت فراگیر و مؤثر در راستای ارتقای بینش زنان نسبت به رسالت های آنان و جایگاه بلند و رفیعی که در آموزه های دینی برای این قشر قائل شده و حقوق زنان، صورت گیرد و به نظر می رسد که هر چه سطح معرفت و شناخت زنان ارتقاء یابد، از میزان آسیب پذیری آنان از فرهنگ بیگانه کاسته خواهد شد. ...
علامه طباطبایی و نظریه تقدم تربیت بر سیاست
تربیت و علم و تقوی است، از این رو وقتی که این پشتوانه معنوی و ارزش فرو می ریزد، نظام اسلامی نیست ولو طبق قاعده دموکراسی هم اداره شود. علامه آن بحث را اینگونه ادامه داده است: محیط خداشناس و تقوای دینی که اسلام به وجود می آورد، محیطی است که هرگز اکثریت آن، عقل سلیم را تابع هوا و هوس، و حق و حققیت را فدای دلخواه نمی کنند و پیوسته نظر اکثریت با حق وفق خواهد داد. پس علامه در صدد آن است که ...