سایر منابع:
سایر خبرها
شماره 125 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت منتشر شد
بررسی می کند. در ادامه نویسنده تحلیلی در باب قرائت حداکثری تکاملی و رابطه آن با شواهد علمی ارائه می کند. مقالۀ چهارم این دفتر با عنوان معرفت شناسی تکاملی رویکردی طبیعت گرایانه به معرفت شناسی دارد. این رویکرد به عنوان بخشی از زیست شناسی و فلسفه علم طبیعی شده و محصول تکامل زیستی در نظر گرفته می شود. در این نوشتار علاوه بر توضیح این دیدگاه، محل تعارض احتمالی آن با الهیات واکاوی شده است ...
یکصد و پنجاه و نهمین شماره ماهنامه خردنامه همشهری منتشر شد
ملاصدرا نشانه رفته است. به هر حال بعد از انقلاب اسلامی با مطرح شدن تأثیراتی که امام خمینی(ره) از ملاصدرا پذیرفت و این مسأله که، انقلاب اسلامی نتیجه فلسفه صداریی است و ... نگاه و توجه به صدرا بیشتر شد. از طرف دیگر هم مخالفان این توجه را برنتابیدند و به مخالفت بیشتر با حکمت متعالیه پرداختند. این پرونده با مطرح کردن بحث سیاست متعالیه و همین طور نقش تمدن سازی حکمت صدرایی این بحث ها و نزاع های علمی بیشتر ...
فهم فلسفی و عرفانی از امامت؛ تکامل یا انحراف؟
روز اول مدرسه کلام امامیه با میزگرد داغ حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه و حجت الاسلام محمدتقی سبحانی پایان یافت. خسروپناه، رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه است و سبحانی نیز از شخصیت مطرح در حوزه علم کلام. خسروپناه و سبحانی را در برهه ای از زمان با مقالاتی می شناختیم که عمدتا به جریان شناسی می پرداخت، بعد از آن به سایر توانمندی های این دو پی بردیم و با آثار مکتوب ایشان آشنا شدیم. اختلاف نظری که میان ...
در باب علم خیال شیخ اشراق
جهان مادی، از حواس پنجگانه و قوای باطنی استفاده می کنیم، برای درک این عالم نیز، نیاز به ابزاری داریم برای درک موضوعات و حوادثی که در آن رخ می دهد.ابزار درک عالم مثال، خیال فعال یا تخیل فعال است. ملاصدرا، این قوه را منفصل از جسم و کالبد مادی می داند. در نتیجه پس از مرگ و فنای جسم، این قوه باقی می ماند. قوه خیال، کارش صورت گیری و عکس برداری از واقعیات است. چه واقعیات بیرونی و چه درونی (نفسانی ...
تاریخچه ی نگرش هنر به منزله ی زیبایی یا خوب
دو سنت فلسفی عقل گرایی و تجربه گرایی را با یکدیگر آشتی داد؛ نظریه ی او تلفیقی از حس و خرد که معتقد است منطق عصر کهن دارای محدودیت های باطنی و سیستماتیک است؛ او تنها شاگرد ولف بود که بر سنت فکری او احاطه داشت. باومگارتن معتقد است که موضوع معرفت منطقی، حقیقت است و موضوع علم الجمال، زیبایی. زیبایی کامل یا مطلق آن است که به مدد احساس شناخته می شود، حقیقت مطلق آن است که با عقل شناخته می شود و خوبی مطلق ...
بررسی و نقد تکفیر مسلمانان از جانب وهابیان
مقصود او از هشت صد سال فاصله میان قرن سوم تا زمان شیخ محمدبن عبدالوهاب، یعنی قرن دوازدهم است. 35. سلیمان بن عبدالوهاب، الصواعق الالهیه، ص 38؛ علی اصغر فقیهی، وهابیان، ص 240 و 241. 36. نساء، آیه 115. علمای علم اصول فقه اهل سنت، این آیه را از دلایل حجیت اجماع شمرده اند. مقصود زینی دحلان این است که محمدبن عبدالوهاب با اجماع علمای اسلام مخالفت می کند. 37. احد زینی دحلان، الفتوحات ...
کتاب - حلقات - شهید صدر از منظر بزرگان و اساتید
به گزارش خبرگزاری حوزه در این نوشتار نظر مراجع و بزرگان حوزه در رابطه با کتاب حلقات را از نظر می گذرانیم تا از تمایل عمومی بسیاری از نخبگان حوزه نسبت به ورود این کتاب به جایگاه رسمی تدریس در حوزه علمیه خبر دهیم. تقدیر الهی این بود که همت و تلاش آیت ا لله شهید سید محمدباقر صدر (رضوان الله علیه) که به گفته بزرگان و به شهادت آثارش از نوابغ عصر ماست، بیش از همه علوم معطوف به علم اصول شود و ...
فلسفه اسلامی یا فلسفه ایرانی؟/ رضا داوری اردکانی
اهمیت نمی داد و آثارشان را با همتی کم نظیر تفسیر و شرح نمی کرد. مقاله ای که عابد الجابری تحت عنوان خاورشناسی و فلسفه اسلامی نوشته است حرفی جز این ندارد که شرق شناسان با جدا کردن عقل سامی از عقل آریایی مقصودی جز خدمت به غرب نداشته اند. می دانم که کسانی شرق شناسی را دستیار علمی- فرهنگی قدرت استعمار دانسته اند. این رای شاید به طور کلی درست باشد؛ اما اگر از آن نتیجه بگیرند که شرق شناسان دانسته و از روی ...
فلسفه کمترین جنبه عملیاتی را میان علوم دارد/ ایرانیان در سیاست گول کسی را نمی خورند
رشته تاریخ فلسفه کلاسیک عربی متخصص شد. او سال 1998 با ارائه رساله ای دیگر با عنوان روش معنی مولد در فلسفه عربی قرون وسطی از مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، دکترا گرفت. این رساله نیز با نام منطق عقل به چاپ رسید. همچنین سال 2006 به عضویت آکادمی علوم روسیه در آمد. از او 11 کتاب و بیش از 60 مقاله پیرامون فلسفه اسلامی منتشر شده است. فرهنگ لغت اخلاق ، دانشنامه فلسفی ، منطق عقل نظریه و کاربرد آن در ...
ابن سینا سالی 120 ختم قرآن داشت/ بودجه نداریم و شرمنده ابن سینا هستیم
در استان همدان به گفت وگو نشستیم. *به عنوان سوال نخست لطفاً درباره جایگاه علمی و فلسفی ابن سینا در گذشته و حال توضیحاتی بفرمایید؟ - در شهر بخارا یک زمان نوزادی به دنیا آمد که خداوند نبوغ فوق العاده ای به او عطا کرد، این نبوغ امروز کلید علم جهانیان شده است. بوعلی امام معصوم نبود اما یک انسان فرهیخته و نابغه فکری و دینی جهان است. بوعلی در سن 14 سالگی به تمام علوم زمان واقف بود ...
ویژگی های خلقت شتر از منظر قرآن، روایات و علم جانورشناسی
.... . شاید صد سال، دویست تا .... هزار سال بعد از زمان حال حاضر هزاران جزئیات دیگر از خلقت شتر و تمام جانوران دیگر کشف شود که نوشتار حاضر در مقابل آن علوم، مطلبی پیش پا افتاده و ساده به نظر آید. چرا که خداوند خود لایتناهی است و مخلوق خداوند نیز بتبع خالق خود بی منتهاست. اشارات و سرنخ های قرآنی پُر از حکمت متعالیه و بزرگ است و بشر امروزی چنانچه در همین سرنخ ها جستجو نماید کلید بسیاری از سوالات ...
جریان های همسو با وبر در نقد مدرنیته
راستا می توان در آثار وبر رویکردی فلسفی-اجتماعی از مدرنیته را صورت بندی نمود که با محوریت عقلانیت و با نگاهی انتقادی شرایط انسان و جامعه در عصر مدرن را مطالعه می نماید؛ رویکردی که در نتیجه آن وبر از مقام یک جامعه شناس علم زده می تواند در جایگاه یک فیلسوف اجتماعی عصر مدرنیته قرار بگیرد. برای فهم چنین رویکردی از مدرنیته و از طریق آثار وبر نیاز به درک و فهم مفهوم عقلانیت و جایگاه آن در تحقق تاریخی ...
اثبات ماهیت دوگانه حق از منظر علامه طباطبائی
چکیده نوشتار حاضر درباره یکی از بحث های مهم فلسفه حق است و آن اینکه آیا حق در کاربرد حق داشتن از نظر علامه طباطبائی امری تکوینی است یا اعتباری؟ به این معنا که وقتی حق داشتن در سیاست و حقوق و اخلاق به کار می رود، با قطع نظر از جعل جاعل آیا واقعیت نفس الامری دارد یا امری اعتباری است؟ با توجه به اینکه علامه طباطبائی از شخصیت های برجسته و صاحب نظر در علوم انسانی بوده و نظرش در مسئله حق ...
رهیافتی برای نظریه پردازی بنیادی در علوم انسانی بر اساس فلسفه اسلامی
محصول اثبات وجود و نحوه وجود موضوع و نیز روش متناسب با آن، محتوای فلسفه علوم انسانی را می سازد. اگر فلسفه علوم انسانی به نحو روشمندی از معارف اسلامی مرتبط استخراج شود، به رویکردی اسلامی در قلمرو فلسفه علوم انسانی و در نتیجه به نقطه آغازی برای نظریه پردازی دست یافته ایم. نویسنده: عطاءاللّه رفیعی آتانی: استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران فصلنامه معرفت فلسفی - سال سیزدهم، شماره 2 (پیاپی 50)، زمستان 1394. برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. ...
امتداد جسمانیت آدمی تا روحانیت
هنجارهای پذیرفته شده اجتماعی جریان یابد حقیقت ملکوتی خاصی بر آن جامعه سایه می افکند، و اگر فرهنگ مادی و بر محوریت شهوت و غضب جریان یابد حقیقت باطنی دیگری شایع خواهد شد. بر حسب مبنای حکمت متعالیه و بر اساس رویکردی که صدرالمتألهین به انسان دارد، جامعه صرف نظر از اثبات ترکیب حقیقی آن، صور متنوعی پیدا می کند و ما با جهان های اجتماعی متفاوتی مواجهیم. البته این دیدگاه به قیاس ناپذیر بودن و ...
ماهیت اصل امتناع تناقض و فروع سه گانه آن
چکیده اصل امتناع تناقض زیربنایی ترین اصل معرفت بشری است که انکار آن به انکار همه علوم و سقوط در سفسطه و شکاکیت می انجامد. در این مقاله تلاش ما در جهت شناخت ماهیت تناقض و برخی وجوه کمترشناخته شده آن است که غفلت از آنها موجب وقوع در مغالطاتی پرشمار است. با تحلیل دقیق تناقض، به این نتیجه می رسیم که حقیقت تناقض چیزی جز اجتماع و ارتفاع نفی و اثبات متعلق به امر واحد نیست و این امر به حکم ...
تبیین وجودشناختی فطریات از طریق مبانی حکمت متعالیه
موضوعی مادی، با اصول فلسفی رایج در فلسفه های پیش از صدرالمتألهین تبیین پذیر نیست؛ اما با استفاده از اصول فلسفی حکمت متعالیه می توان اثبات کرد که امور فطری، استعدادهای موجود در نفس انسان هستند که به تدریج از طریق حرکت جوهری اشتدادی فعلیت می یابند. بر اساس اصول فلسفی صدرالمتألهین، فطریات نحوه وجود انسان هستند و نه صفاتی عارض بر وجود او. نویسنده: محسن ایزدی: استادیار دانشگاه قم فصلنامه معرفت فلسفی - سال سیزدهم، شماره 2 (پیاپی 50)، زمستان 1394. برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. ...
معرفت شناسی الزام اخلاقی در دیدگاه علامه طباطبائی
علامه را در جمله های الزام اخلاقی ، شناخت گرایی و مطلق انگاری قلمداد می کند. توجه به سه راهِ شناختِ جمله های اخلاقی در نظریه علامه، یکی از ادله شناخت گرا بودن ایشان است. نویسنده: حسین احمدی: استادیار گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره فصلنامه معرفت فلسفی - سال سیزدهم، شماره 2 (پیاپی 50)، زمستان 1394. برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید. ...
انتشار چاپ دوم کتاب مبانی و الگوی مهندسی فرهنگی
کاربردی در سه موضوع مهم پرداخته که عبارت اند از: الگوی مهندسی فرهنگی علم، الگوی مهندسی فرهنگی سازمان و الگوی مهندسی فرهنگی جهان. هرچند حجم اصلی مقالات، مربوط به سا لهای اخیر است، اما در مجموع مربوط به بیش از دو دهه تأملات و مطالعات در این زمینه است که عمدتاً در دهه اخیر به نگارش در آمده است. بیشتر مقالات در همایش های علمی به عنوان مقالات برگزیده انتخاب شده و مابقی نیز یا در مجلات تخصصی منتشر شد ه ...
بودجه نداریم و شرمنده ابن سینا هستیم
چکیده این گفت وگو به انتخاب دین آنلاین به شرح زیر می آید: رساله های بوعلی در حوزه های فلسفه، عشق، موسیقی، هوا، نجوم و ... بسیار است واقعاً ما که مسئول بنیاد علمی فرهنگی ابوعلی سینا هستیم به دلیل اینکه هیچ بودجه ای به ما تعلق نمی گیرد خودمان شرمنده ایشان هستیم. به خاطر مشکلاتی که برای کار بهتر در زمینه ابوعلی سینا وجود دارد، شرمنده ایشان هستم یکی از مشکلات ما این است که دنیا بوعلی را ...
بازدارندگی سیاسی بازدارندگی نظامی
در یک نگاه کلیتر امنیت ایران و مردم آن نه فقط با افزایش قدرت و بازدارندگی نظامی بلکه همزمان با ترویج دموکراسی، قانونمندتر شدن اختیارات سران قوا، رعایت قانون اساسی و نیز مراعات ارزشها و اصول انقلاب و اسلام و در رأس آنها اصل ولایت فقیه، تأمین خواهد شد، و از سویی ضامن بقاء این توان و قدرت داخلی، اقتصادی مقاوم و درونزا، مبتنی بر تواناییهای درونی و سرمایههای ملی است. این نوع امنیت، درست ترین شیوهای است که همزمان با تفاهم اتمی و بازدارندگی سیاسی باید از سوی سران نظام مورد حمایت قرار گیرد. ...
شاهکارهای علمی ابن سینا
طبیعی او در حال انجام است که خوانندگان را به بازخوانی خبرهای منتشر شده در این ارتباط دعوت می کنم. در این مجال در گفتگو با فرهاد قابوسی از محققان ایرانی مقیم آلمان که تحقیقاتی در آثار ابن سینا داشته است به نوآوریهای علمی و ناشناخته های تراث شیخ الرئیس می پردازیم. * آقای دکتر شما در تحقیقات خود به نوآوری های ابن سینا در علوم و منطق دست پیدا کردید . لطفا در این باره بیشتر توضیح می دهید ...
ویژگی های ممتاز شیخ الرییس از زبان یحیی یثربی
به گزارش قدس آنلاین، دکتر سید یحیی یثربی، استاد بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی (ره) به مناسبت اول شهریورماه، روز بزرگداشت ابن سینا در مورد ابعاد علمی و شخصیتی این شخصیت فرزانه گفت: ابوعلی حسین بن عبدالله بن علی بن سینا معروف به ابن سینا و ابوعلی سینا در سال 370 ه متولد شد و در سال 428 ه. از این دنیا رحلت کرد. این فیلسوف بزرگ جهان اسلام در کمتر از شصت سال زندگی با همه گرفتاری ها و فرار از دست ...
شعر؛ جنونِ زبان
به واسطه زبان است. طبق نظر هلیدی، هر جامعه فرهنگ خاص خود را دارد که در نظام (سیستم) آن، مفاهیم مورد نیازش ساخته می شوند. این مفاهیم سیستمی، امکانات معنایی ممکن و ویژه هر نظام اجتماعی را به وجود می آورد که در نهایت پتانسیل معنایی ویژه آن جامعه ساخته و پرداخته می شود و هر ارتباطی که برقرار می گردد در چارچوب همین پتانسیل معنایی است که معنا می یابد و معنایی تولید می کند. همین تعیّنِ ...
فروغ علم بوعلی سینا خاموش نشدنی است
رفت یا به غزنه منتقل شد علاء الدوله به سمت همدان حرکت کرد در این سفر ابوعلی به قلنج مبتلا شد که جوزجانی به کمکش آمد ولی بوعلی برای آنکه زودتر بهبود یابد میزان دارو را افزایش داد که سبب از بین رفتن قوای جسمی او گشت او در این زمان کتابی در مورد اثبات خدا با نام حکمت المشرقین - فلسفه شرقی - که تقریبا نوعی وصیت نامه بود نوشت . بعد از چندی بیماری ابن سینا شدت گرفت وی که چندین بار ...
ادیبانه های یک پزشک فیلسوف
است هم چنین در آغاز فن نهم از منطق کتاب شفا، شعر را این گونه تعریف کرده است شعر، کلام مخیلی است که از سخنان موزون و متساوی و مقفی (قافیه دار) تشکیل شده است. ابن سینا علت تولید شعر نزد مردم را دو چیز می داند: علت اول لذت حاصل از محاکات (تقلید کردن، کاربرد تقلید و بازنمایی) در انسان ها از بچگی است، و از این جهت انسان ها از حیوانات، موفق تر و جلوتر هستند. بعضی از حیوانات هرگز چنین قدرتی را ...
دروغ و توهم؛ دو روی سکه عرفان
زمان حلاج هم شیوخ را به دروغ متهم می کردند و این در طبیعت عرفان است، چون چیزی است که قابل بررسی نیست مثل انرژی درمانی که عده ای نادان به صرف ادعا، آن را قبول می کنند. استاد فلسفه دانشگاه علامه با بیان اینکه هیچ راهی وجود ندارد که کشف شود که مدعی عرفان دروغ می گوید، گفت: اثبات صدق و کذب ادعای عرفانی به راحتی ممکن نیست. برخی از روی عقل و منطق چنین ادعاهائی را نمی پذیرند، ولی بسیاری هم ...
سنجش دیدگاه عبدالکریمی درباره مناسبات دین و علوم انسانی
تجربه گرایانه (اثبات گرایی و ابطال گرایی) است که هدف علم را کشف قانون های تجربی به منظور تبیین علّی و در نتیجه پیش بینی و کنترل امور می داند و با تلقی های غیرتجربی، فرضاً با فهم پدیدارشناسانه، اگزیستانسیالیستی و هرمنوتیکی از سرشت علوم انسانی و کاربرد روش های توصیفی، تاریخی و پدیدارشناسانه در حوزه علوم انسانی جدید سازگار نیست . به نظر می رسد با توجه به قید فقط و فقط در تعریف دکتر عبدالکریمی ...
تفسیر حدیث کنت کنزاً مخفیاً
چکیده محور بحث در فلسفه و غایت آفرینش در عرفان اسلامی، حرکت حبی است که در تبیین آن، به حدیث کنت کنزاً مخفیاً استناد می شود. در این حدیث، به نوعی تبیین هستی شناسی عرفانی صورت گرفته است. حب و عشق منشأ بروز و ظهور کمالات حق تعالی گردید، به گونه ای که این اظهار و تجلی در موطن علم، از تعینات علمی شروع شده، تا عوالم عینی و خارجی کشیده می شود و در انسان کامل جمع می گردد. در این مقاله، از ...
اهمیت صورت جامعه و تمدن در تربیت قلب
از جنبه های انسان شناختی عرفان سیاسی، در جریان کلی پژوهش نیم نگاهی کرده اند؛ مثلاً، بهرام دلیر در کتاب فلسفه عرفان سیاسی، بخش مشخصی را به مبانی انسان شناختی عرفان سیاسی اختصاص داده است. همچنین است تحقیق هایی همچون کتاب پیدایی اندیشه سیاسی عرفانی در ایران از عزیزالدین نسفی تا صدرالدین شیرازی، نوشته مهدی فدایی مهربانی (فدایی مهربانی، 1388)؛ مقاله عرفان و سیاست، نوشته سیدمحمد حکاک (حکاک، 1381)؛ مقاله ...