سایر منابع:
سایر خبرها
علامه طباطبایی، فیلسوفی واقع گرا و پیش برنده حکمت متعالیه
ادراکات اعتباری که به صورت مجمل و محدود در فلسفه ملاصدرا مطرح بود، را بسط دادند و آن را به یک حوزه گسترده و مستقل معرفت شناختی در فلسفه تبدیل کردند و این امر منشا خیلی از برکات شد. یعنی خود حوزه ادراکات اعتباری که علامه باب آن را بازکرد، امروزه دارد به سمتی می رود که حلقه واسطه بین فلسفه اسلامی و فرهنگ شود و برهمین اساس امروز کارهای زیادی نیز در این زمینه انجام شده است. نکته دیگر در بحث ...
همسنجی نظریه کلیات پنجگانه در حکمت سینوی و حکمت صدرایی
اختصاص نداد، ولی در رساله های خود به طور مکرر از مفهوم نوع، جنس، فصل، عرض عام و عرض خاص گفتگو می کرد و همین امر دستمایه بسیار شایسته ای جهت ادامه کار وی توسط شارحانش بود. بیش از پنج قرن بعد از وی، فرفوریوس بحث ایساغوجی یا همان کلیات خمس را بر اساس آموزه های ارسطویی به رساله های منطق ارسطو افزون ساخت. . فرفوریوس در مدخل ایساغوجی عملا از بحث مقولات ده گانه ارسطویی، بحث خود را به تحلیل ...
گزارش فارابی از پارادوکس منون نزد ارسطو
... به نظر می رسد مطابق نگاه فارابی، دغدغۀ اصلی افلاطون در محاوره های فایدون و منون، نظریۀ یادآوری بودن معرفت است و ثانیاً جوهره یا لبّ نظریۀ یاد آوری هم، عبارت است از قول به وجودِ شناخت از جهتی و نبودِ شناخت از جهتی دیگر. در اینصورت تقریر فارابی از پارادوکس منون نزد افلاطون و ارسطو، نشان می دهد که آن دو حکیم مؤسّس فلسفه، همین نکتۀ بنیادی اخیر را مسلّم می گیرند و از این چشم انداز پارادوکس منون را ...
جیمز جویس و علم ارتباطات
داند که از دل زبان فرانسوی بیرون آمده است. برای او گستره بوطیقای شعر انگلیسی در دوران رمانتیک تا اوج کارهای سمبولیست ها بازیابیِ ظرفیتی است که زمان رافائل تا دانته در ایتالیا شکل گرفته. اما این میراث برای او چه دارد؟ اگر مک لوهان از آمیختن فلسفه اش با آثار جویس افکارش را درگیر با یک روش فکری بسیار پیچیده و روشنفکرانه و به لحاظ زبانی غنی می کند، از مسیر سمبولیسم فرانسوی به لحاظ بصری و نشانه شناختی ...
سیاست به مثابه تئاتر و نمایش
متافور و تصویری نهفته است، بدل می شود. فیلیپ لاکولابارت از متفکران پساساختارگرای فرانسوی نیز به ماهیت استعاری فلسفه سیاسی اذعان نموده و معتقد است از افلاطون تا نیچه، واگنر و حتی هایدگر... تفکر سیاسی بر تصویرسازی از هستی ها و پدیده های سیاسی مبتنی است . (Lacoue-Labarthe,1998,27 ) اندیشمند سیاسی چون فوکو دیگر به این امر نمی پردازد که دولت چیست و یا ذات امر سیاسی چه می باشد. فوکو می گوید بحث ...
دومین پیش نشست همایش فلسفه عرفان برگزار شد
: امیدواریم این همایش شروع خوبی برای پیگیری مباحث علمی در این عرصه باشد؛ فلسفه عرفان به عنوان علمی نوپدید اذهان بسیاری پژوهشگران و اساتید را به خود متوجه کرده است . عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) گفت: فلسفه عرفان نگاه درجه دومی به یک علم است؛ این بحث را می توان از زوایای مختلفی مورد توجه قرار داد؛ یکی از این موارد حجیت آموزه های عرفانی است؛ عده ای بیان کرده اند که حدود ثمانیه عرفان ...
اسرار اعمال حج در قرآن و سنت
می کند و هر اندازه، به بحث و بررسی فلسفه حج بپردازیم، نکات تازه تری خواهیم یافت. ازاین رو، یکی از عوامل مهم که می تواند ما را در انجام دادن حج واقعی و مورد رضایت خداوند متعال یاری کند، توجه عمیق و همه جانبه به اسرار و فلسفه و روح حج است؛ زیرا وقتی ما با فلسفه و اسرار حج آشنا شویم و اهداف عالی شرع مقدس را از این فریضه بزرگ به دست آوریم، دیگر به خود اجازه نمی دهیم که به اجرای مراسم تشریفاتی و ...
فلسفه می تواند جنگ را تعدیل کند/ طرحی فلسفی برای صلح
این سال معلوم شد که فلسفه حریف جنگ نمی شود. از آن سال تا امروز ما در جنگ به سر می بریم. هگل معتقد بود خیلی ساده لوحانه است که کانت می گوید با فلسفه می توان صلح ایجاد کرد. عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه گفت: من فلسفه را تفکر آزاد تلقی می کنم که یک جامعه شناس یا یک سیاست اندیش هم می تواند صاحب آن باشد. فلسفه در عمل نتوانست از جنگ جلوگیری کند. پس چطور ما می گوییم که فلسفه ...
مرجع اخلاقی و مذمت بی توجهی تاریخِ توجه و بی توجهی
بار در اروپای قرن هجدهم ظهور کرد، در طول دورۀ روشنگری، درست هنگامی که منطق و علمْ دین و اسطوره را نقد می کردند. واژه نامۀ انگلیسی آکسفورد یک مدخل را در سال 1710 از نشریۀ تاتلر به عنوان نخستین ارجاع به این واژه ذکر می کند، که بی توجهی را با تنبلی پیوند می دهد؛ هر دو به عنوان مفاسدی اخلاقی با اهمیت اجتماعی جدی نشان داده می شوند. فیلسوفان و علمای اخلاقی که در صف مقدم فرهنگ سازی بودند ...
گزارش فارابی از پارادوکس منون نزد افلاطون
افلاطون و ارسطو آشتی برقرار نماید. یکی از اینها، مسألۀ معرفت شناختی پارادکس منون است. در ترجمۀ فارسی رسالۀ الجمع که مبتنی است بر تصحیح متن عربی آن- بدست البیر نصری نادر-، مسألۀ مورد بحث با شمارۀ ده (10) طی صفحات 88 تا 922 آمده است. اگر ترتیب بحث فارابی را لحاظ کنیم، او مسأله را نخست از نگاه ارسطو بیان کرده و سپس به سراغ افلاطون رفته است. در ترجمۀ انگلیسی، مترجم دقیقاً جای بحث فارابی از ...
چرا سلفیت در جهان اسلام در حال رشد است؟
مورد سلفی گری و آینده جهان اسلام به گفت وگو پرداخت. به سلفی گری از نگاه ژورنالیستی نگاه می کنیم در ابتدای این برنامه پورحسن خطاب به حبیبی گفت: امرزه در ایران ما به سلفی گری از نگاه ژورنالیستی نگاه می کنیم، کمتر دیدگاه و مقاله ای را دیده ام که به ریشه های علمی، فکری و یا نظری سلفی گری بپردازد، می دانیم سلفی گری ریشه اش به جریان عقلی و ضدعقلی برمی گردد و البته با مسامحه می ...
ماجرای سپنتا و یکی از ارزش های والای دموکراسی
ایران آنلاین /اخیراً وزیر محترم کشور در آیین معارفه استاندار یزد به این موضوع اشاره کرده و گفته بود در این زمینه دو مسأله وجود دارد، یکی بحث فقهی آن است که بنده به عنوان وزیر کشور در حوزه فقهی مسأله ورود نکردم و نمی توانم ورود کنم اما از نظر سیاسی، مردم سالاری دینی، اجتماعی و سوء استفاده دشمنان از این مسأله... باید جنبه اجتماعی این موضوع قوی تر دیده می شد و بنده هم پیگیری می کنم. من نیز به مانند ...
دانایی، فلسفه و علم
اهمیت شد. چنان که وقتی فلسفه یونانی در قرون وسطای اروپا تجدید حیات کرد سیاست افلاطونی در مدینه الهی سنت اگوستین مقام درخور پیدا نکرد. در عالم اسلام هم طرح فلسفی سیاست در عمل سیاست و در سیاست نامه ها اثر نداشت یا اثرش بسیار اندک بود. درست بگویم در قرون وسطای اروپا و در دوره اسلامی که سعی در جمع دین و فلسفه شده بود هنوز مجالی برای سیاست عقلی افلاطون و ارسطو و عقل سیاسی یونانی پدید نیامده بود ...
خاک بازی با گنجینه های زیر خاکی
. در ما بعد الطبیعه این را گفته. در اخلاق این را گفته. در سیاست این را گفته. اگر زندگی فارابی را از فاراب تا شامات ملاحظه کنیم، خودش گویای سیر فکری اوست و گرایشات او مشخص می شود. مقایسه ای بر نگاه زبانی در یونان و اسلام وی پس از بیان آسیب ها و غفلت ها، بحثی ایجابی در باب غنای فرهنگ اسلامی را مطرح کرد.جان سخن سقراط در این است که زبان امر اعتباری و وضع و قرار داد نیست. حیث وجودی دارد ...
پرسش از چرایی وخامت وضعیت کتابخوانی در دنیای جدید
نداریم که کتاب بتواند آن را مرتفع کند. بهتر است در ادامه بدانیم پدیده کتاب چیست؟ و بعد نسبت آن با روزگار حاضر را مورد واکاوی قرار دهیم. کتاب مکتوبی از مفاهیم منظور مولف است که در قامت کلمات محقق شده اند. کتاب پلی برای فهم عوالم دیگری است که مولفین در آن عوالم سیر می کنند و رجوع به کتاب به این معنا در واقع رجوع به عالم مولف برای فهم و آگاهی بیشتر است. در واقع ما در مواجهه با متون، مجهولاتی را ...
فهم درستی از وهابیت نداریم/نیاز غرب به داعش و سلفی ها
...، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی به عهده داشت به موضوع سلفی گری و آینده جهان اسلام پرداخت. گزارشی از این برنامه را در ادامه می خوانید؛ قاسم پورحسن: در برنامه هفته قبل مباحث عمدتا نظری و پیشینه سلفی گری را بحث کردیم، در این برنامه به موضوع علل و اسباب ظهور سلفی گری می پردازیم. امروزه چه دغدغه هایی وجود دارد که جوامعی به ظهور سلفی گری اقبال نشان می دهند و چرا در دوران مدرن که با ...
دغدغۀ علم زمان خویش در دیدگاه دو فیلسوف
آن را به صورت نیروی حیاتی که هستی می بخشد، مطرح می کند (افلاطون،1380، ج3 : 15200). مفهوم لاتین خودانگیخته همچنین با کلمۀ یونانی خودآیین (automatoss) به یک معنا به کار رفته است. خودآیین به معنای چیزی است که جنبش ذاتی و درونی دارد، در حالی که ekousios عملی است که مداخلۀ یک عامل را پیش فرض می گیرد. ارسطو واژۀ خودآیین را به طور خاص در فلسفۀ طبیعی و ekousios را در نوشته های اخلاقی به کار می ...
نقد مناسبات اندیشه در ایران/ داستان اسفناک مرشدپرستی
اطلاعی در همان مقاله روشنفکری در زمانه عسرت بیان کرده بود که طباطبایی در متن های اولیه اش جندان زبان شسته و رفته ندارد، اما گویی به تدریج زبان فارسی اش مورد قبول ایشان واقع شده است. بله، این مسیری بود که ایشان رفت و هرچه از مباحث فلسفی دور شد، زبانش ادبی تر شد و ریتم پیدا کرد و از ساختار مفهومی و منطقی دور شد. در این روند بود که منی که فلسفه می خواندم و می خوانم از او دور می شدم، اما ژورنالیست ها ...