سایر منابع:
سایر خبرها
اول کسی که نقطه را در مصحف قرآنی به کار برد (اعراب گذاری قرآن)
دانشمندان و قرّاء به شمار می آمدند، در حالی که زبان آنان عربی نبود و ناگزیر انحرافاتی در تلفظ آنان وجود داشت. از این رو تغییراتی در قرائت رخ می داد که جامعه ی اسلامی را نگران ساخت. ابو احمد عسکری (3) گزارش می دهد: مردم چهل و اندی سال تا زمان عبدالملک بن مروان با قرآن عثمانی سروکار داشتند. سپس تغییرات فراوانی در قرائت قرآن رخ داد، این تغییرات بیشتر در عراق گسترش یافت. حجاج بن یوسف، نگرانی خود را از ...
فلسطین در گذر زمان
به گزارش پایگاه انقلاب نیوز ، تحقیق پیرامون قدس و تاریخ فلسطین پاسخ های درستی به پرسش ها درباره این دو مکان مقدس و دیدگاه صهیونیست ها نسبت به آن در اختیارمان می گذارد. این پرسش ها را می توان اینگونه بیان کرد: 1 اصول این تاریخ چیست؟ نشانه های آن چگونه مشخص شده است؟ میراث یهود در فلسطین چه جایگاهی دارد؟ 2 واقعیت های قدس و تاریخ آن در طول زمان چیست؟ 3 ملت فلسطین چگونه در سایه حکومت اسلامی، آزاد ...
ریشه ی قرائات سبع و اختلاف قرائت ها
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: محمدهادی معرفت قرائت قرآن و تلاوت آیات آن یکی از مهم ترین مسایل قرآن به شمار می رود، به گونه ای که از همان ادوار نخستین پیوسته عده ای به کار همت گماشته و عهده دار قرائت قرآن و تعلیم آن در جامعه ی اسلامی بوده اند. طبقات قرّاء شامل بزرگان صحابه چون عبدالله بن مسعود، اُبیّ بن کعب، ابوالدرداء و زید بن ثابت در ...
قرّاء سبعه و راویان آنها
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: محمدهادی معرفت قرائت قرآن بین قاریان [اولیه] در مواردی اختلافی بود و تعداد قاریان در طی سالیان متمادی افزایش می یافت تا اینکه ابن مجاهد (1) از میان کلیه قرائات، هفت قرائت را برگزید که هرکدام دو راوی دارند: 1. ابن عامر: عبدالله بن عامر یحصبی (متوفای 118) قاری شام؛ دو راوی او هشام بن ...
قتل نگاری شیعیان از آغاز تا پایان قرن پنجم هجری
...؛ کتاب السقیفه؛ کتاب مقتل عثمان؛ کتاب الجمل وصفین؛ کتاب مقتل الحسن بن علی(علیه السلام)؛ کتاب مقتل امیر المؤمنین(علیه السلام)؛ کتاب قتل حجربن عدی؛ کتاب قتل محمد؛ کتاب اخبار مختار؛ مقتل عبدالله بن زبیر؛ مقتل ابن اشعث؛ مقتل محمد بن ابی بکر؛ کتاب دیگری که به وی نسبت داده اند مقتل ابی عبدالله الحسین(علیه السلام)[41] است. نسخه هایی که اکنون در کتابخانه های جهان از مقتل ابی عبدالله ...
منازعه محمدبن حنفیه با عبداللَّه بن زبیر و ظهور خَشَبیه
نامزدهای قبلی مقام خلافت بود، به سوی مکه و از آن جا به سوی بصره رهسپار شد و جنگ جمل را رهبری کردند.2 در این میان عبدالله بن زبیر نقش بسیار مؤثری در تشویق و هدایت پدرش بر عهده داشت و حتی در مواقع تردید او را به ادامه ی کار تشویق می کرد.3 از همین زمان ها تمایلات ابن زبیر برای تصدی مقام خلافت پدیدار شد. او در جنگ یکی از فرماندهان مؤثر در سپاه جمل بود.4 در همین گیرودار جنگ جمل بود که علی بن ابی طالب علیه ...
برآورد کمّی غنایم عصر خلفای راشدین و برخی پیامدهای آن
قیمت هر صد شتر را ششصد تا هشتصد دینار تعیین کرد.288 ابوداود می نویسد: دیه ی قتل در زمان پیامبرصلی الله علیه وآله 800 دینار یا 000/8 درهم بود. وقتی که زمان خلافت عمر شد، وی خطبه ای خواند و گفت: قیمت شتر بالا رفته است؛ سپس دیه را برای صاحبان دینار 000/1دینار و برای صاحبان درهم 000/12درهم قرار داد.289 ابن سعد می نویسد: در زمان عثمان، مال چنان زیاد شد که ...
پدیده های آسمانی در قران
قرآن کریم. ابن أبی حاتم الرّازی، محمّد بن ادریس. (بی تا). تفسیر ابن أبی حاتم. صیدا: المکتبه العصریّه. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرّحمن. (1422ق.). زاد المسیر فی علم التفسیر. تحقیق عبدالرّزاق المهدی. بیروت: دار الکتاب العربی. ابن الحجّاج النّیشابوری، مسلم. (بی تا). صحیح مسلم. بیروت: دار الفکر. ابن حنبل، احمد. (بی تا). مسند احمد. بیروت: دار صادر. ...
مذهب امامیه در قرن چهارم هجری
شمار می رفت.(12) در سده چهارم, دامنه گسترش شیعه حتی به شهر بصره هم رسید, بصره در روزگاری که کوفه شیعه نشین بود, هواخواهان متعصب عثمان را داشت که کسی را یارای مقابله با باورهای آن ها نبود. اما شیعیان به تدریج در بصره هم رخنه کردند(13) و به سخن ناصر خسرو در سده پنجم هجری ((در بصره به نام امیرالمومنین علی بن ابیطالب صلوات الله علیه سیزده مشهد)) بود و در جامع بصره چوبی بود که ((درازی آن سی ارش بود و ...
تاریخ نگاران و رویداد قادسیه
, گفت: از آن ها تشویش دارم; هیچ قوم عرب بر من نگذشته است که ناخوشایندتر از اینان باشد. بعدها نیز عمر از آن ها به بدی یاد می کرد و مردم از این امر در شگفت بودند و سرانجام بدبینی عمر نسبت به آنان درست از کار درآمد, ((زیرا یکی از آن ها به نام سودان بن حمران, عثمان بن عفان رضی الله عنه را کشت و یکی از بستگانش, خالدبن ملجم, علی بن ابی طالب رحمه الله را کشت و جماعت ایشان قاتلان عثمان را پناه دادند)). ...
اهل ذمه در صدر اسلام
مطالعات و تحقیقات فرهنگی, 1365) ص 193٫ 2. احمدبن یحیی بلاذری; فتوح البلدان, تصحیح رضوان محمد رضوان (بیروت, دارالکتب العلمیه, 1398ه’) ص ;267 یعقوب بن ابراهیم ابویوسف, کتاب الخراج (بیروت, دارالمعرفه, 1399ه’) ص 130 و ابن قیم جوزی, احکام اهل الذمه, تحقیق صبحی صالح (دمشق, مطبعه جامعه دمشق, 1381ه’) ج 1, ص 1 و 2٫ 3. ابویوسف آن ها را ملحق به اهل کتاب دانسته است; ابویوسف, همان. شهرستانی در ((الملل و ...
یکسان شدن مصحف ها پس از وفات رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)
قرائت فلان و قرائت فلان همانند اهل کتاب، دچار اختلاف شوند. (5) 3. ابن اشته از انس بن مالک روایت کرده است که مردم در زمان عثمان در کوفه نسبت به قرآن اختلاف داشتند. معلمی قرآن را طبق قرائت یکی از صاحبان مصحف ها تعلیم می کرد و معلمی دیگر طبق قرائت دیگر و این به اختلاف بین جوانان کشیده می شد. این اختلافات به معلمان می رسید و هریک قرائت دیگری را غلط می شمرد. این خبر به عثمان بن عفان رسید و گفت ...
علل دستگیری حسین بن روح نوبختی توسط دولت عباسیان
موضع گیری محتاطانه ی حسین بن روح بود که سعی داشت خود را از شورش های آن دوران، چون قیام قرامطه، دور نگه دارد. دیگر این که وی به خاندان نوبخت منسوب بود که از روزگار منصور ( خلافت، 158 – 136ق / 774 – 753م) در دستگاه عباسیان نفوذ داشتند و این اعتبار تا عصر خلافتِ مقتدر ادامه داشت. وزیر مقتدر در این زمان، ابوالحسن علی بن محمد، از خاندان فرات بود که در تاریخ به تشیع مشهورند.(1) از سخنان ابن مسکویه چنین ...
مصاحف صحابه
قطعی نیست و احتمال دخالت سیاست در جعل و نسبت خلاف به ابن مسعود بسیار می رود. به ویژه که وی مخالفت هایی با حُکام وقت داشت. از طرف دیگر مواردی از این زیادت ها جنبه ی تفسیری و توضیحی دارد و در آن زمان بسیار متداول بوده است که صحابه در کنار مصحف خود مطالب تفسیری را می نوشتند، و به دیگران نقل می کردند تا مفهوم و پیام آیه در میان مردم حفظ شود. (13) مصحف اُبیّ بن کعب ویژگی های مصحف اُبیّ بن کعب ...
درباره محمد بن ابی حذیفه از شخصیت های صدراسلام
محمدبن ابی حذیفه ، از صحابه ی رسول اکرم صلی الله علیه وآله و فرزند ابوحذیفه بن عتبه بن ربیعه بن عبد شمس بن عبد مناف قریشی است که در مهاجرت پدر و مادرش به حبشه در آنجا به دنیا آمد. وی پسر دایی معاویه بن ابی سفیان و پرورش یافته ی دست عثمان بن عفان خلیفه ی سوم است؛ با این حال، نسبت به آن دو بغض داشت و حامی امیرالمؤمنین علی علیه السلام بود. وی در قیام مردم مصر بر ضد خلیفه ی سوم نقش مهمی داشت و بعد از ...
موضع صحابه درباره ی یکسان شدن مصحف ها
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: محمدهادی معرفت حذیفه بن یمان اولین کسی بود که درباره ی یکسان شدن مصحف ها سخن گفت و سوگند یاد کرد که به نزد خلیفه خواهد رفت و از او خواهد خواست که فقط یک قرائت بین مسلمانان معمول باشد. (1) او بود که در کوفه در این باره با صحابه ی پیامبر (صلی الله علیه و آله) مشورت کرد و همه ی آنان، به جز ابن مسعود، با ...
تعداد مصحف های عثمانی
را که در زمان عثمان نوشته شده بود، به دست فراموشی سپرد و رفته رفته اثری از آن ها باقی نماند. یاقوت حموی (متوفای 626) نقل می کند که مصحف عثمان بن عفان در مسجد دمشق است که می گویند به خط خود اوست. (4) این مصحف را فضل الله العمری (متوفای 749) دیده و می گوید: مصحف عثمانی به خط عثمان بن عفان در سمت چپ مسجد دمشق باقی است. (5) البته در جایی ذکر نشده است که عثمان به خط خود مصحفی نوشته باشد و شاید ...
منشاء حرکت های شیعی و اسلامی سیدالشهدا(ع) است
علی (علیه السلام) کسی است که می تواند به ماه مبارک رمضان رنگ بدهد. علی بن ابی طالب (علیه السلام) کسی است که به اسلام و قرآن رنگ داد: انا کلام الله الناطق . این را خودش فرمود. *منزلت حضرت امیر(علیه السلام) نزد خدا و پیامبر(ص) در حدیثی از ام سلمه است که می گوید: رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) شبی در ایوان در حال تهجد بودند و دعا می کردند. من به دقت گوش می کردم. دیدم هر چه دعا می ...
سال آغاز یکسان شدن مصحف ها
کرده است. (4) ابن حجر نیز گفته: ارمنستان در خلافت عثمان فتح شد و فرمانده ی لشکر سلمان بن ربیعه باهلی از مردم عراق بود و عثمان فرمان داد که مردم شام و عراق در این جنگ شرکت کنند. فرمانده ی لشکر شام، حبیب بن سلمه ی فهری بود و حذیفه از جمله کسانی بود که در این جنگ شرکت داشت. ابن حجر اضافه می کند: به گونه ای که مورخان نقل کرده اند ارمنستان به سال بیست و پنجم، در اوایل ولایت ولید بن عقبه بن ابی معیط بر ...
مشخصات کلی مصحف های عثمانی
مملوّ از غلط های املایی و تناقض هایی در رسم الخط بوده است. که علت آن، ابتدایی بودن خطی است که صحابه در آن زمان می شناخته اند. مشخصات کلی مصحف ها به شرح ذیل است: 1. ترتیب: قبلاً گفته شد که ترتیب مصحف عثمانی، همان ترتیبی است که در مصحف کنونی وجود دارد و با ترتیبی که در مصحف های صحابه در آن وقت به کار برده شده بود و به خصوص با مصحف اُبیّ بن کعب، تطبیق می کرد. تنها در مواردی اندک ...
شب های قدر و گرامیداشت شهادت امام علی (ع) در خارج
تهرانی خاطر نشان کرد: ازسویی دیگر شب قدر بعنوان خاص ترین و اثرگذارترین زمان بر تعالی مادی و معنوی انسان با نام و یاد و ذکر یکی از خاص ترین انسان های برگزیده یعنی علی بن ابیطالب گره خورده است، که این هم فرصت خاصی را در الگوپذیری و توسل برای نزدیکی به خدا برای ما فراهم شده است، امام علی علیه السلام بعنوان مولای متقیان یگانه فردی است که دارای فضایل اخلاقی و یگانه انبیاءالهی است. وی گفت: آنچه در ...
تخلیه عقیدتی در کوفه چگونه انجام گرفت؟!
از دنیا رفت. [78] نقش وی در تخلیه عقیدتی کوفه را می توان در شواهد زیر ملاحظه نمود: 1) ابن عساکر از ابی اسحاق سبیعی نقل می کند که: من و برده ای به سفر حج روانه شده بودیم، از مدینه نیز گذر کردیم، دیدم که مردم یک جا جمع شده، به سمت شخصی روانه اند، آنان را دنبال کردم، آنان بر امّ سلمه، همسر پیامبر(ص) وارد شدند. شنیدم امّ سلمه می گفت: ای شبث بن ربعی؟! و مردی خشک و جلف پاسخ داد ...
مصادیق مختلف آیه در قران کریم
.). زاد المسیر فی علم التفسیر. تحقیق عبدالرّزاق المهدی. بیروت: دار الکتاب العربی. ابن الحجّاج النّیشابوری، مسلم. (بی تا). صحیح مسلم. بیروت: دار الفکر. ابن حنبل، احمد. (بی تا). مسند احمد. بیروت: دار صادر. ابن شعبه، سعید بن منصور. (بی تا). سُنَن سعید بن منصور. تحقیق حبیب الرّحمن الأعظمی. بیروت: دار الکتب العلمیّه. ابن عاشور، محمّدبن طاهر. (بی تا). التّحریر و ...
سوره های مکی و مدنی و فواید شناخت آنها
دهر جزء سوره های مدنی به شمار رفته- با سندهای معتبر آورده است. (4) ولی کسانی مانند عبدالله بن زبیر که مایل نبودند این فضیلت به اهل بیت (علیهم السلام) اختصاص یابد اصرار داشتند که این سوره را کاملاً مکی معرفی کنند. (5) غافل از آنکه در مکه اسیری وجود نداشت. مجاهد و قتاده از تابعین تصریح کرده اند که سوره ی دهر تماماً مدنی است، ولی دیگران تفصیل قایل شده اند (6). سیدقطب، از نویسندگان معاصر به قرینه ی ...
تحول و تطور در نیروی دریایی مسلمانان تا پایان خلافت عباسی
مقاله برآنیم تا سیر تحول و تطور نیروی دریایی مسلمانان از آغاز تا پایان عصر عباسی را به اجمال مورد بررسی قرار دهیم. الف. آشنایی عرب با دریا و دریا نوردی و اهمیت آن از دیدگاه پیامبر(ص) اعراب از دیرباز به ویژه قرن ها قبل از اسلام, با دریا و دریانوردی آشنایی داشتند و چون اکثر آن ها از طریق تجارت روزگار می گذرانیدند, از این رو کشتی های تجاری آنان همواره در حال فعالیت بود در این مورد می توان به ...
درباره عبدالله بن جعفربن ابی طالب
محبوب مهدویان پدر عبدالله, جعفربن ابی طالب و مادرش إسمإ بنت عمیس خثعمیه است. وی به هنگام اقامت والدین خود در حبشه, در آن جا متولد شد.(1) او نخستین فرزند جعفر و نخستین مولود مسلمانان در حبشه بود.(2) گفته اند او در زمان رحلت رسول خدا(ص) ده ساله بوده است (3) عبدالله بن جعفر را با کنیه ابوجعفر می خواندند;(4) برخی نیز از او با کنیه ابومحمد و ابوهاشم یاد کرده اند.(5) عبدالله بن جعفر از رسول خدا(ص), عمویش علی بن ابی طالب(ع), مادرش اسمإ بنت عمیس و هم چنین از ابوبکر, عثمان و عم ...
تشیع در عصر غیبت صغری؛ تداوم و تحول
و هم برای عموم مردم که از آگاهی علمی و درک فقهی بالایی برخوردار نبودند مفید بود. مکتب فقهی جدید که می توان آن را فقه منصوص و یا به تعبیر آیه الله بروجردی, المسایل المتلقاه نامید,(51) نخستین بار توسط ابن بابویه (متوفی 329ه') محدث بزرگ قمی ابداع شد. او فتواهای خود را در رساله ای که برای فرزندش شیخ صدوق نوشت, بیان نمود و شیخ صدوق نیز بسیاری از آن ها را در کتاب های فقهی خود مانند (من لایحضره الفقیه ...
اسباب نزول
ثبت کنند. بعدها روایاتی در این زمینه فراهم شد که بیشتر دارای ضعف سند و غیرقابل اعتماد بوده و احیاناً اِعمال غرض در کار وجود داشته است. به ویژه در دوران تاریک حکومت بنی امیه که از روی غرض وَرزی، آیات بی شماری با تنظیم شأن نزول های ساختگی، طبق دلخواه تفسیر و تأویل شده است. از امام احمد بن حنبل در این باره نقل شده: سه چیز اصل و پایه ی درستی ندارد: روایاتی که درباره ی جنگ های صدر اسلام ثبت شده ...
مراد از ریسمان خدا در آیه وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً چیست؟ قرآن، امام و یا ...؟
، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1403ق. [13]. بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 672، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، 1416ق. [14]. ابن طاووس، علی بن موسی، طرف من الأنباء و المناقب، ص 409، مشهد، تاسوعا، چاپ اول، 1420ق. [15]. تفسیر القمی، ج 1، ص 108. [16]. ر. ک: الفاظ حدیث ثقلین در منابع اهل سنت و شیعه ، سؤال 17344؛ چرایی اهمیت حدیث ثقلین ، سؤال 34175. [17]. ر ...
راه یافتن به اسباب نزول
آنکه روایت صحیح و قابل اعتمادی در دست باشد و از کسانی روایت شده باشد که خود شاهد حوادث اتفاق افتاده ی آن زمان بوده باشند. نه آنکه از روی حدس و گفته های بی اساس، سخنی گفته باشند. سپس از ابن عباس روایت می کند که پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: از نقل حدیث بپرهیزید مگر بدان علم و شناخت صحیح داشته باشید، زیرا هرکس بر من و قرآن دروغی ببندد، جایگاه خود را در آتش فراهم ساخته است. لذا سلف صالح از ...