خانه
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
سیاست اقتصادی دولت روحانی؛ نسخه ای برای استقراض و وابستگی
شماری از تحلیل گران، سیاست های روحانی در جهت گشودن بازار ایران به روی غرب را شبیه به سیاست های دنگ شیاءوپینگ پس از مرگ مائو تسه دونگ در حدود 4 دهه پیش می دانند. اما این سیاست های روحانی را بیشتر باید شبیه سیاست های اقتصادی بوریس یلتسین پس از فروپاشی دیوار برلین دانست تا سیاست های اقتصادی شیاءوپینگ. این [...] شماری از تحلیل گران، سیاست های روحانی در جهت گشودن بازار ایران به روی غرب را شبیه به سیاست های دنگ شیاءوپینگ پس از مرگ مائو تسه دونگ در حدود 4 دهه پیش می دانند. اما این سیاست های روحانی را بیشتر باید شبیه سیاست های اقتصادی بوریس یلتسین پس از فروپاشی دیوار برلین دانست تا سیاست های اقتصادی شیاءوپینگ. این جستار، به بررسی نظری و عملی عملکرد دولت روحانی می پردازد. عملکردی که از یک مدل اقتصادی بهره می برد که منجر به بدهی، صنعتی شدن معلول و فلج، و توسعه وابسته می شود؛ بنابراین کشور از مسیر عدم وابستگی ژئوپلتیک و سیاسی منحرف می شود. در این راستا، رویکرد مقاله مورد نظر بر تجارت و توسعه، سرمایه خارجی، صنعتی سازی، و تبادل تکنولوژیکی است. گلوبال ریسرچ در مقاله ای تحت عنوان سیاست تعامل اقتصادی بازِ ایران: نسخه ای برای استقراض، صنعت زدایی و وابستگی نسبت به سیاست های اشتباه اقتصادی دولت روحانی هشدار داد وقتی شیائوپینگ درهای تعامل اقتصادی را به روی اروپا گشود، خیلی اصولی و با برنامه پیش رفت. رهبران چین بسیار هوشمندانه نسبت به اجتناب از تئوری توصیفی تجارت آزاد عمل کرده اند. رویکردی که ضعف در دنیای تبادل اقتصادی را محکوم می نماید و به قوت و توانایی در این زمینه اهمیت و توجه قائل است. در عوض، چینی ها به مدل تجارت هوشمندانه و استراتژیک روی آوردند. بدین معنا که آنها از صنعت نوپای خود در مقابل تجارت و صنعت کارآزموده اروپایی محافظت کردند و صادرات خود را در فضای رقابت منطقی پیش بردند. آنها در انتخاب سرمایه خارجی خیلی گزینشی و با وسواس و دقت عمل کردند و در عین حال هم خارجی ها را تشویق به سرمایه گذاری مستقیم بخصوص در تولید در کشور خود نمودند و قاطعانه از ورود سرمایه به شکل خدمات، تجارت، و کالای ساخته شده جلوگیری کردند. اما تفاوت تلاش های دولت روحانی با رویکرد چینی ها این است که بر اساس دکترین لیبرالیسم و نئولیبرالیسم اقتصادی و نظریه تئوری پیوسته تجارت آزاد می خواهد ایران را دوباره وارد بازار جهانی نماید که این مدل قشر قوی اقتصادی جامعه را تغذیه می کند و ضعیف را از گردونه کنار می زند. خطر صنعتی زدایی پیش از اینکه روحانی این برنامه خود را آغاز کند، تصمیم سازان سیاست در ایران، تحریم ها را فرصت ناب برای حرکت به سمت خوداتکایی اقتصادی می دانستند؛ هدفی که می توانست از ظرفیت منابع و استعدادهای داخلی برای تولید محصولات تجاری و صنعتی برای رسیدن به استقلال اقتصادی بهره بگیرد و در واقع، در دوران تحریم ها هم ایران پیشرفت قابل توجهی در زمینه پژوهش های علمی و صنایع تولیدی و تکنولوژیکی داشت. در آن برهه زمانی، ایران در تولید بسیاری از محصولات خانگی و برقی (میز تلویزیون- ماشین لباسشویی- یخچال)، منسوجات، چرمی جات، محصولات دارویی، محصولات کشاورزی، مواد غذایی فرآوری شده، و محصولاتی چون شکر تصفیه شده و روغن نباتی به مرز خودکفایی رسید. در آن زمان، شاهد پیشرفت چشم گیر ایران در زمینه تولید فولاد، مس، کاغذ، محصولات لاستیکی، تجهیزات مخابراتی، سیمان، و ماشین های صنعتی بودیم. همچنین، خیل عظمیی از ربات های صنعتی در غرب آسیا توسط این کشور تولید شد. صنعت دفاعی ایران هم موفقیت های بسیاری را طی کرد و انواع سلاح و تجهیزات تولید گردید. سازمان صنایع دفاعی ایران (DIO)، موفق به ساخت تانک، نفر بر، موشک های هدایت شونده، سیستم های رادار، ناوشکن، موشک هدایت شونده، وسائط نقلیه نظامی، زیردریایی و جنگنده شد. در سال 2006 بود که این کشور به 57 کشور دنیا تسلیحات نظامی صادر می کرد. همچنین سامانه دفاع هوایی سیار پیچیده ای به نام باور 373 تولید گردید. پیش از اینکه روحانی این برنامه خود را آغاز کند، تصمیم سازان سیاست در ایران، تحریم ها را فرصت ناب برای حرکت به سمت خوداتکایی اقتصادی می دانستند پیشرفت علمی، تولیدی، و تکنولوژیکی ایران نشان داد که در شرایط جنگ و تحریم می تواند به عنوان یک کشور صنعتی ظاهر شود. حتی نشریه اکونومیست که مرجع و منبع نوابغ اقتصادی دنیاست، اذعان کرد که ایران دارای یک اقتصاد متنوع با بخش قدرتمند تولید است. متاسفانه، سیاست گشایش درهای تعامل اقتصادی روحانی و در نتیجه جاری شدن سیل محصولات خارجی به بازار ایران، اعتراض تولیدکنندگان داخلی به خصوص صاحبان صنایع کوچک که دستاوردهای تکنولوژیکی را به ارمغان آورده بودند را در پی داشت. فلسفه تجارت آزد موجب شد که دولت به طور چشم گیر وظایف و تعهدات مربوط به کنترل محصولات وارداتی را نادیده بگیرد و کالاهایی را وارد نماید که مشابه ایرانی آن وجود داشت. محمد صرفی اقتصاددان ایرانی معتقد است که حدود 70 درصد از محصولات وارداتی، جایگزین ایرانی دارد و به خوبی می شود از آنها استفاده کرد. اما سیاست تجارت آزاد روحانی عملا استراتژی صنعتی سازی جایگزین واردات که بسیاری از کشورهای پیشرفته امروز، در آغاز راه بر آن تاسی کردند را نادیده می گیرد. غلامحسین شفیعی -رییس سابق اتاق بازرگانی ایران- در انتقاد از رویکرد استراتژی اقتصادی دولت روحانی معتقد است که آنچه که پس از رهایی از تحریم ها باید صورت می گرفت، دیده نشده و علت هم آرزوها و طرح های کلان اقتصادی است که در ذهن دولت وجود دارد. وی بر این باور است که دولت روحانی با نادیده گرفتن اهداف شفاف معین اقتصادی، عملا ایران را به بهشت سرمایه گذار خارجی بدل نموده و تولیدکننده داخلی را به انزوا و خروج از تجارت و صنعت مجبور نموده است. شواهد نشان می دهد که اگر روحانی و دولتش همچنان به این روند ادامه دهند، قطع یقین شاهد اتفاق ناگوار یا پدیده ای به نام صنعتی زدایی در ایران خواهیم بود، حتی اگر نیت وی و دولت مردانش این نباشد گزارش اخیر یکی از خبرگزاری های ایران حاکی از زیانی است که در حال وارد شدن به بدنه تولید داخلی است: متاسفانه، این چیزیست که در حال وقوع است. بسیاری از تولیدکنندگان داخلی در حال ورشکستگی و خروج از صنعت و تجارت هستند و سیل عظیم واردات موجب شده که 14 هزار و 800 واحد تولید تعطیل شود . این گزارش همچنین می افزاید: دولت به بهانه کسری بودجه بسیاری از پروژه های پژوهشی را تعطیل کرده است . به اعتقاد حمید حاج اسماعیلی کارشناس بازار کار در ایران، 65 درصد کارگاه ها یا واحدهای تولید در بخش های صنعتی، ورشکست شده و کنار کشیده اند. شواهد نشان می دهد که اگر روحانی و دولتش همچنان به این روند ادامه دهند، قطع به یقین شاهد اتفاق ناگوار یا پدیده ای به نام صنعتی زدایی در ایران خواهیم بود، حتی اگر نیت وی و دولت مردانش این نباشد. خطر مقروض شدن و از دست دادن حاکمیت دولت روحانی نشان داده که میل بسیاری به استقراض خارجی جهت سرمایه گذاری در نیازهای مورد هزینه از قبیل هزینه های واردات محصول و پرداخت های داخلی دارد. این نوع تامین مالی، بی شک سرنوشت ایران را به یونان و کشورهای جنوب و شرق اروپا تبدیل خواهد کرد. بلافاصله پس از اعلام رسمی اجرایی شدن توافق هسته ای در روز 16 ژانویه 2016، روحانی با سفر به اروپا اقدام به خرید محصولات کلان (مثل هواپیما) با تعهد مالی بیش از 50 میلیارد دلار کرد. دفتر ریاست جمهوری فرانسه، ارزش کلی قراردادهای بسته شده در دیدار روحانی از فرانسه را 30 میلیارد یورو اعلام کرد. فقط قرارداد بسته شده با ایرباس برای خرید 118 فروند هواپیمای مسافربری، 22 میلیارد یورو برای ایران هزینه دارد. همچنین، روحانی و همراهانش قراردادهایی به ارزش 18 میلیارد دلار با ایتالیایی ها امضا کردند که مربوط به تکنولوژی استخراج نفت و صنعت خودرو می شد. استقراض خارجی اگر خرج پروژه های تولیدی شود و به جای افزایش نرخ بهره سرمایه استقراضی، موجب افزایش نرخ بازگشت گردد، آن وقت می توانیم بگوییم که این استقراض خارجی نقشی مثبت در توسعه اقتصادی کشور وام گیرنده، بدون مشکل بازپرداخت ایفا کرده است جزییات هیچکدام از این قراردادها برای مردم ایران روشن نشد. اما یک چیز واضح است: بودجه این قراردادها از طریق استقراض خارجی تامین می گردد و برای تامین امنیت این استقراض در بازارهای اقتصادی جهان، نهادها و آژانس هایی چون Moody’s، Standard & Poor’s، و Fitch که مسئول اعتباربخشی به دولت ها در بازارهای جهانی هستند، باید نمره اعتبار به ایران بدهند و دولت روحانی هر کاری می کند تا این نهادها اعتبارش را تایید نمایند. یکی از مقامات دولت روحانی گفته که ایران پس از سال ها تحریم در حال به دست آوردن اعتبار خود در عرصه بین المللی و قدم گذاشتن در راه اقتصاد شکوفاست. این شخص کسی جز محمد نهاوندیان -رییس دفتر روحانی- نیست که در گفتگو با رویترز از تلاش ایران برای متقاعد کردن آژانس های اعتباربخشی فوق الذکر جهت تایید اعتبار این کشور سخن گفته است. مسئله این نیست که استقراض خارجی خوب یا بد است، بلکه چگونه خرج کردن این پول مهم است. اگر خرج پروژه های تولیدی شود و به جای افزایش نرخ بهره سرمایه استقراضی، موجب افزایش نرخ بازگشت گردد، آن وقت می توانیم بگوییم که این استقراض خارجی نقشی مثبت در توسعه اقتصادی کشور وام گیرنده، بدون مشکل بازپرداخت ایفا کرده است. اما اگر منجر به وارد کردن محصولات و بالاخص کالاهای لوکس شود، شاهد بدهی و ناتوانی در پرداخت خواهیم بود. ظاهرا روحانی و مشاوران اقتصادی وی، متوجه این اختلاف مشهود نیستند چرا که 25 میلیارد دلار از 32٫8 میلیارد دلاری که در فرانسه به توافق رسیده اند را به خرید سیلی از هواپیماها و فرعیات مربوط به آن اختصاص داده اند که فقط در فرودگاه امام خمینی تهران به کار گرفته شود. نکته جالب اینکه 37 فروند از این هواپیماها عظیم الجثه هستند و در بکارگیری آنها مشکل وجود دارد. انتخاب نامناسب پارادایم اقتصادی: تجارت آزاد در مقابل تجارت استراتژیک در انتقاد از روحانی نباید سیاست های اقتصادی وی و مشاورانش در مورد شکوفایی اقتصادی در ایران را مورد سوال قرار داد، بلکه ابزار آنها برای نیل به این هدف مورد سوال است که همانا تجارت آزاد و لیبرالیسم و نئولیبرالیسم اقتصادی مورد نظر است. اگر دولت روحانی از نیت خالصانه خود برای خروج اقتصاد ایران از چاله بزرگ رکود با اطمینان حرف می زند، پس چرا آن دسته از سیاست های اقتصادی را در پیش گرفته که بارها در کشورهای دیگر استفاده شده و ثابت گردیده که موجب بدهی، صنعتی زدایی و وابستگی می شوند؟ روحانی و مشاورانش فریفته پارادایم اقتصادی شده اند که کاملا در تضاد با هدف پیشرفت اقتصادی برای کشورهایی چون ایران قرار دارد. این پارادایم، همان نسخه نامناسب و غلطی است که توسط نظریه پردازان کشورهای پیشرفته به عنوان علم اقتصاد پیچیده شده و برون داد عملی آن چیزی به جز کاهش تجارت، توسعه وابسته، و نابرابری اقتصادی-اجتماعی شدید برای کشورهایی چون ایران در بر نداشته است. این لیبرالیسم اقتصادی بدنام، زاییده مکتب نئوکلاسیک اندیشه اقتصادی است که تجارت آزاد و پیروی بی حد و حصر از منافع شخصی را موجب توسعه اقتصادی و شکوفایی برای همه می داند. همین نسخه است که سیاست های تجاری استراتژیک و برنامه های امنیت اجتماعی دولت نهاد را بده بستان های هزینه برداری می خواند که در برهه رکود تولید شکل می گیرند. همین نسخه است که معتقد است دولت باید در امور اقتصادی دخالت کند. روحانی و مشاورانش فریفته پارادایم اقتصادی شده اند که کاملا در تضاد با هدف پیشرفت اقتصادی برای کشورهایی چون ایران قرار دارد بر اساس این دکترین، رکود اقتصادی و فقر تنها با جذب سرمایه خارجی و ادغام بی قید و شرط در نظام کاپیتالیسم جهانی رفع می شود. پسروی، بیکاری، و مشقت اقتصادی در بسیاری از کشورهای خواستار پیشرفت، آنقدر که متاثر از دخالت های دولت در امور اقتصادی و یا محرومیت از بازارهای سرمایه داری است، از سوء مدیریت اقتصادی، رقابت ناعادلانه در بازارهای جهانی و یا طبیعت کاپیتالیسم جهانی متاثر نیست. تجارت آزاد یکی از مهم ترین اصول این مکتب اندیشه اقتصادی است؛ این مکتب، معتقد است که تجارت بین المللی اگر در بخش بین المللی کار بر اساس ویژه کاری در برتری هزینه نسبی پیش برود، برای همه طرفین بسیار سودمند خواهد بود. بطور مشخص، بدین معناست که بر فرض از آنجایی که کشور X قادر به تولید مواد اولیه خود به طور موثر نیست، بنابراین باید اهداف تولید خود را اولویت بندی کند. کشور X باید تمرکز خود را بر روی تولید آن دسته از محصولاتی بگذارد که برایش سود هزینه نسبی دارند. سپس مازاد این محصولات را در تجارت با دیگرکشورها با آن دسته از محصولاتی که فاقد چنین سودی هستند، مبادله نماید؛ و اینکه اگر چنین الگوی تجاری توسط همه کشورهای جهان به کار گرفته شود، آن وقت دیگر شاهد بازی برد-برد برای همه خواهیم بود. شاید این تئوری در نگاه او منطقی به نظر برسد؛ منطقی که می گوید کشورهای ضعیف تر در تجارت با رقبای قدرتمند، شکوفایی اقتصادی را برای همه به ارمغان می آورند؛ اما برخلاف ظاهر معقولانه اش، این گزاره فریبنده است. بدیهی است که برای سودمندی معقولانه فراگیر، تجارت باید در میدان بازی برابر صورت گیرد وگرنه کشور ضعیف تر از نظر اقتصادی، محکوم به نابودی است. یکی دیگر از عقلانیت های فریبنده تجارت آزاد این است که هر کشوری در بدو کار دارای یک برتری نسبی در تولید محصولات اصلی است که غیر قابل انکار می باشد. این، در واقع یک فرض خودآشکار می باشد. بخش غیر قابل قبول این تئوری مربوط به حقیقتی است که این گزاره خودآشکار را پیش می کشد. بدین معنا که برتری نسبی همچون برتری طبیعی باید زمینه را برای ویژه کاری درازمدت و پایا در تجارت بین المللی فراهم سازد. پیداست که تجارت بر اساس این تئوری ویژه کاری، در عین اینکه کشورهای قدرت مند را به ویژه کاری در تکنولوژی برتر و صنایع پیشرفته منتسب می داند، کشورهای ضعیف تر از در این امر ضعیف می شمارد. در انتقاد از روحانی نباید سیاست های اقتصادی وی و مشاورانش در مورد شکوفایی اقتصادی در ایران را مورد سوال قرار داد، بلکه ابزار آنها برای نیل به این هدف مورد سوال است که همانا تجارت آزاد و لیبرالیسم و نئولیبرالیسم اقتصادی مورد نظر است منتقدان تجارت آزاد، معتقدند که بین برتری ایستا و پویا تفاوت وجود دارد. این کارشناسان، برتری اقتصادی کشورها را ذاتی و یا طبیعی نمی دانند، بلکه معتقدند مجموعه ای از سیاست های اقتصادی فکر شده موجب بروز این موهبت شده است. این بدین معناست که یک کشور باید از برتری کوتاه مدتش برای کسب برتری پویای درازمدت بهره بگیرد. به عبارتی، هر پیشرفت و برتری که یک کشور امروز داراست، محصول سیاست های درست گذشته است، بنابراین اهتمامات اقتصادی صحیح می تواند موجب برتری های پویای آینده شود. همه کشورهای پیشرفته امروز، در آغاز راه و در مراحل آغازین صنعتی شدن، از استراتژی های نظارتی پیچیده بهره برده اند. این حرکت نه تنها شامل سیاست های رایج محافظتی مربوط به یارانه های صادراتی و تعرفه های وارداتی می شد که استراتژی های تنظیم روش های تولید، کنترل نهایی کیفیت در صنایع صادرات، و تربیت نیروی کار متخصص و خبره را در بر می گیرد. اولین تئوریزه سازی نظام مند تجارت بین الملل در عصر کنونی، به دکترین مرکانتلیسم کلاسیک بین قرن شانزدهم تا هجدهم میلادی برمی گردد. جوهره این دکترین، تنظیم وسیع اقتصاد از سوی دولت به خصوص در تجارت خارجی از طریق بسیج کردن منابع اقتصادی چه در داخل و چه در خارج است تا بدین وسیله توسعه و صنعتی سازی ملی صورت گیرد. تعجبی نبود که دولت های اروپایی تازه برون آمده از غبار و خاکستر قرون وسطی از این دکترین که استراتژی ملت ساز آنها بود، استقبال کنند. مرکانتلیست ها به طور جدی بر تجارت اتکا داشتند و مازاد تولید خود را به عنوان منابع سرمایه گذاری و رشد می دیدند. از همین مجرای توسعه صادرات و محدود کردن واردات، جریان خالص سرمایه و منابع قابل سرمایه گذاری در داخل کشورهای مزبور راه افتاد. تاثیر تجارت بر توسعه در آن زمان آنقدر اهمیت داشت که برخی اوقات این تصور به وجود می آمد که شخص مرکانتلیست توازن تجارت ملی را به چشم توازن قدرت بین المللی ملت خود می دید و قدرت در اقتصاد دیده می شد نه در فضای نظامی. منتقدان تجارت آزاد، معتقدند رتری اقتصادی کشورها را ذاتی و یا طبیعی نمی دانند، بلکه معتقدند مجموعه ای از سیاست های اقتصادی فکر شده موجب بروز این موهبت شده است. این بدین معناست که یک کشور باید از برتری کوتاه مدتش برای کسب برتری پویای درازمدت بهره بگیرد در حالی که تجارت آزاد سخن از قوت اقتصادی و برتری در قالب همکاری ضعیف و قوی به میان می آورد و خود را کتاب و آیینه هدایت اقتصاد برتر می داند، کشورهای موفق دنیا روش و استراتژی محافظتی مرکانتلیسم را آیینه پیشرفت خود کرده و به نتیجه مطلوب دست یافته اند. آری، آنها فاتحان تجارت آزاد هستند اما پس از اینکه بر بازار جهانی تسلط یافتند و آن هم به لطف و مرحمت استراتژی محافظتی دوران مرکانتلیسم. این کشورها شامل انگلیس، آمریکا، فرانسه، ژاپن، کره جنوبی و آلمان هستند. تجارت آزاد در مقابل تجارت هوشمندانه: برتری ایستا در مقابل برتری پویا انگلیس و آمریکا انگلیسی ها از همان قرن 18 استراتژی مرکانتلیسم را در دستور کار خود قرار دادند و استعمار هم کمک شایانی به آنها در انتقال منابع مورد نیاز برای پیشرفت اقتصادی کرد. پس از دو قرن موفقیت، با تبدیل شدن انگلیس به ابرقدرت بازار جهانی و ویژه کاری در زمینه تجارت بین المللی، هزینه های مرکانتلیسم و استعمارگری موجب کاهش سرعت این موفقیت شده بود. بنابراین متفکران اقتصادی انگلیس دور هم جمع شده و به دنبال راهی بودند که بدون ورود هر گونه لطمه، هزینه های مرکانتلیسم و استعمارگری را از بین ببرند. این ویژه کاری تجاری به معنای تبادل محصولات کارخانه ای انگلیسی ها با منابع غنی معدنی و نفتی کشورهای جهان سوم بود. انگلیسی ها به خوبی می دانستند که سیاست های محافظتی مرکانتلیسم موجب می شود که دیگر کشورها هم راه آن را بروند و به سطح موفقیت انگلیس برسند. بنابراین، انگلیس که از مرحله مرکانتلیسم گذر کرده و کاملا کارآزموده شده بود و می دانست که کشورهای ضعیف قادر به استفاده از فضای تجارت آزاد نیستند، وارد مرحله تجارت آزاد شد تا بدین وسیله مانع از استقلال صنعتی و اقتصادی کشورهایی شود که ویژه کاری تجاری و اقتصادی را بر روی آنها پیاده کرده بود. به عبارت دیگر، تجارت آزاد فقط به کار انگلیس و امثال آن می آمد. سیاست های مرکانتلیسم ومحافظتی و همچنین تجارت آزاد خیلی هم خوب است اما برای کشورهایی چون انگلیس که از فضای آن گذر کرده و به اصطلاح گرگ باران دیده شده باشند. امروز، آمریکا و انگیس که پیوسته وابستگی دیگر کشورها را خواستارند، با یک شعار در عرصه تجارت آزاد بین المللی جلو می روند؛ آنها به کشورهای ضعیف تر می گویند: آنچه که ما می گوییم را انجام دهید نه آنچه که ما انجام دادیم . وقتی آمریکا استقلال خود را به دست آورد، انگلیس ابر قدرت اقتصاد جهان بود و در بازار تجارت آزاد یکه تازی می کرد. آمریکا که در آن زمان قادر نبود وارد بازار تجارت آزاد شود، به سراغ الگوهای پیشین انگلیس که همان مرکانتلیسیم و محافظت اقتصادی بود رفت اما متفکران اقتصادی آمریکا باور داشتند که با استعمارگری نمی توان کار را پیش برد و بنابراین باید از برتری ذاتی این کشور که همانا کشاورزی بود، برای دستیابی به توسعه اقتصادی بهره برد. آمریکا، این اصول را در دستور کار خود قرار داد: محافظت از محصولات داخلی در مقابل تولیدات مشابه خارجی، اجتناب از صادرات مواد اولیه تولید، اعطای جوایز نقدی و حق بیمه و یارانه به تولیدکنندگان داخلی و تاجران عرصه صادرات، معافیت مواد اولیه کارخانه ها از مالیات واردات، تشویق و حمایت از اختراعات و ابداعات وطنی، و وضع مقررات عقلانی برای بازرسی محصولات تولیدی. در واقع، از نظر کارشناسان مطرح، سیاست های مرکانتلیسم ومحافظتی و همچنین تجارت آزاد خیلی هم خوب است اما برای کشورهایی چون انگلیس که از فضای آن گذر کرده و به اصطلاح گرگ باران دیده شده باشند. امروز، آمریکا و انگیس که پیوسته وابستگی دیگر کشورها را خواستارند، با یک شعار در عرصه تجارت آزاد بین المللی جلو می روند؛ آنها به کشورهای ضعیف تر می گویند: آنچه که ما می گوییم را انجام دهید نه آنچه که ما انجام دادیم . جمع بندی می توان از خلال تجربه آمریکا و انگلیس پی برد که این دو کشور بر خلاف آن چیزی که ادعا می کنند، به بازار تجارت آزاد اعتقادی ندارند و پیوسته راه مرکانتلیسم و اقتصاد استراتژیک را پیش می روند. جالب آنکه آلمان، هلند، فرانسه، ژاپن، و کره جنوبی هم همین الگو را در پیش گرفته اند. همچنین می توان این نتیجه را گرفت که کشورهای توسعه یافته پس از رقابت در بازارهای بین المللی که مرهون سیاست های مرکانتلیسم است، داعیه تجارت آزاد پیدا می کنند. روحانی و مشاوران اقتصادی اش متهم به غرب گرا بودن در زمینه اقتصادی هستند. حال باید گفت که حتی اگر از حیث اقتصادی غرب گرا هم باشند، غرب گرایی اقتصادی به روش صحیح اتخاذ نکرده اند. روحانی، به جای اینکه از این تجارب ارزشمند استفاده نماید و مانند کشورهای موفق امروز که همه آن مسیر استراتژی های توسعه و تجارب قبلی را طی نموده اند، به طور مرحله به مرحله و اصولی جلو برود، عجولانه به سراغ استفاده از استراتژی های نوین رفته که اصلا مناسب کشور خواستار پیشرفت چون ایران نیست فارغ از اینکه ارتباط و کاربرد تجربیات فوق الذکر با نیازهای تجاری و توسعه ای ایران، باید گفت که این تجربیات از سوی روحانی و مشاوران وی نادیده گرفته شده است. روحانی و مشاوران اقتصادی اش متهم به غرب گرا بودن در زمینه اقتصادی هستند. حال باید گفت که حتی اگر از حیث اقتصادی غرب گرا هم باشند، غرب گرایی اقتصادی به روش صحیح اتخاذ نکرده اند. روحانی، به جای اینکه از این تجارب ارزشمند استفاده نماید و مانند کشورهای موفق امروز که همه آن مسیر استراتژی های توسعه و تجارب قبلی را طی نموده اند، به طور مرحله به مرحله و اصولی جلو برود، عجولانه به سراغ استفاده از استراتژی های نوین رفته که اصلا مناسب کشور خواستار پیشرفت چون ایران نیست. ایران، هم اکنون نیاز به اتخاذ پارادایم و استراتژی مرکانتلیسیتی دارد نه استفاده از پارادایم تجارت آزاد و لیبرایسم. اقتصاد ایران هم اکنون بسیار ضعیف است و مردم هم تحت فشار اقتصادی شدید به سر می برند. شوربختانه، متخصصان اقتصادی دولت ایران راه اشتباه را در پیش گرفته اند و این نتایج غلط به بار آمده است: تجارت آزاد، واردات بی حد و حصر و بدون برنامه، فقدان سیاست ارتقای صادرات (به غیر از نفت)، گرایش به استقراض خارجی، فقدان قوانین بانکی/ مالی جدی، و در یک کلام فقدان برنامه اقتصادی، رهنمود یا مسیر مشخص. پی نوشت: (1) پروفسور اسماعیل حسین زاده ، استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه دریک آمریکاست. از وی، آثاری چون آنسوی تفسیرات بحران اقتصادی (انتشارات روتلج 2014)، اقتصاد سیاسی میلیتاریسم آمریکا (انتشارات پالگریو/مک میلان 2007)، پیشرفت ضد کاپیتالیسم شوروی: مصرِ دوران ناصر (انتشارات پرائگر 1989) به چاپ رسیده است. Let’s block ads! (Why?) منبع: مشرق کد مطلب : سایر اخبار ...
مدیرعامل شرکت صادرات گاز:هیات پاکستانی برای نهایی سازی توافق گازی به تهران می آید
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، علیرضا کاملی به اهمیت توافقات گازی با ایران برای پاکستان اشاره کرد و افزود: سفر هیات پاکستانی برای نهایی کردن توافق های گازی انجام می گیرد. وی درباره دستاوردهای سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به پاکستان افزود: در این سفر مهندس زنگنه علاوه بر مذاکره درباره موضوعات اقتصادی مختلف درباره رفع مشکلات قرارداد صادرات گاز به پاکستان با طرف پاکستانی به بحث و گفت و گو ...
پس از لغو قرارداد توسط زنگنه، قطر جایگزین ایران در خط لوله استراتژیک صلح شد
به گزارش ارجانیوز : یک نشریه تخصصی انرژی در اروپا، با انتشار گزارشی اعلام کرده است که سفر حسن روحانی به پاکستان، تاثیری در احیاء قرار داد از دست رفته خط لوله صلح و انتقال گاز ایران به پاکستان نداشته است و عملا کشور قطر، خود را جایگزین ایران در این بازار مهم و استراتژیک انرژی کرده است. خط لوله مهم و استراتژیک انتقال گاز ایران به پاکستان و هند یکی از راهبردی ترین خطوط انتقال انرژی برای ...
پارسال 188 حلقه چاه نفت و گاز حفر شد
به گزارش شرکت ملی نفت ایران، حیدر بهمنی مجموع طول حفاری انجام شده برای 188 حلقه چاه را 356 هزار و 290 متر اعلام کرد. بهمنی گفت: شمار چاه های حفاری شده در این مدت 28 حلقه نسبت به سال پیش از آن افزایش داشت. وی افزود: از این شمار، 97 حلقه توسعه ای توصیفی، سه حلقه اکتشافی و 88 حلقه تعمیری بود. به گفته این مقام مسئول، 114 حلقه از این چاه ها در گستره عملیاتی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ...
معاون آسیایی وزارت خارجه: برخی از گسترش روابط ایران و پاکستان ناراحتند
.... به هرحال نا امن کردن مرزهای ما همیشه یکی از برنامه های مخالفین و دشمنان دو ملت بوده است. معاون اسیای ظریف مذاکرات و تفاهمات صورت گرفته درباره خط لوله گاز میان ایران و پاکستان را مهم ارزیابی کرد و گفت ما بحث امنیت انرژی پاکستان شامل نفت، گاز و برق را تضمین کردیم و این مسئله بازتاب گسترده و مثبتی در میان دولتمردان و افکار عمومی مردم پاکستان داشت. علاوه براین مقرر شد که صادرات یک ...
پیگیری رها شده ها
پزشکی جالب بود این گزارش تهیه شده است. هرچند مطالب تاثیرگذار و جذاب بسیار زیاد بود اما با توجه به محدودیت فضا درآخرین روز کاری در سال 1394 فقط چند گزارش برای نمونه مورد بررسی دوباره قرار گرفته است. ماجرای د رد ناک کود کی با جنسیت خنثی خلاصه ماجرا: نه دختر است، نه پسر، ترنس هم نیست. فقط سه کودک دیگر مانند او با داشتن جنسیت خنثی در ایران زندگی می کنند و همگی از حداقل حقوق انسانی خود محروم ...
سفر قریب الوقوع وزیر نفت هند به ایران / توسعه میدان فرزاد B محور مذاکرات
داده بودند اما تاکنون بسته ای در این زمینه در تهران رونمایی نشده است. اخبار منتشر شده در رسانه های محلی از سفر قریب الوقوع وزیر نفت هند به ایران حکایت دارد که محور مذاکرات این مسئول هندی در تهران، توسعه میدان گازی فرزاد B است. طبق اخبار منتشر شده در رسانه های هند، وزارت نفت این کشور امیدوار است ایران را متقاعد کند تا امتیاز توسعه میدان گازی فرزاد بی را به شرکت هندی "او ان جی سی ودیش" واگذار کند. میزان سرمایه گذاری این شرکت برای توسعه میدان فرزاد B و تبدیل گاز استخراج شده از این میدان به LNG بین 5 تا 10 میلیارد دلار تخمین زده شده است. انتهای پیام/ ...
نکته ای تأمل برانگیز در فروش گاز به عراق
گاز برای تأمین سوخت نیروگاه "شط البصره" ارسال شود. اگر چه طبق قرارداد نخست، باید صادرات گاز ایران به عراق از سال 2013 آغاز می شد، اما به دلیل مسائل امنیتی در کشور عراق ساخت خط لوله در این کشور مطابق با برنامه پیش نرفت. در پایان سال 94 و آغاز سال 95 قرار بود شاهد آغاز صادرات گاز ایران به بغداد برای تأمین گاز دو نیروگاه "المنصوره" و "الصدر" باشیم؛ اما آماده نبودن طرف عراقی، آغاز عملیات ...
برای بندبند توافق تا آنجا که ممکن بود جنگیده ایم/ سخت ترین مواضع را آمریکا داشت
صادرات نفت ایران را متوقف کرده و اقساطی از درآمدهای ایران آزاد شود که برای هماهنگی در خصوص جزییات این مسئله با بانک مرکزی رایزنی های فشرده ای داشتیم. بر اساس این نیاز آقای انصاری مدیرکل وقت امور بین المللی بانک مرکزی به ما ملحق شدند که مشورت های مهمی به هیات ما دادند. در آن مقطع زمانی یکی دیگر از موضوعات مهم بحث هواپیمایی بود. یکی از درخواست های مهم ما ضرورت انجام تعمیرات و دسترسی به ...
ایران پس از برجام همه معادلات منطقه را بر هم زد
برخی کشورها متخاصم با ایران همواره بر این استوار بود که توان ژئوپولتیک و ژئو اکونومیک ایران را به حداقل ممکن کاهش دهد. حلقه محاصره ایران به نیابت از دشمنان شناخته شده که به دنبال کنترل بازارهای جهانی نفت خام هستند روز به روز تنگ تر شد و مسیرهای صادرات و پیوند انرژی ایران با جهان را هدف گرفت. در شرق ایران به بهانه تحریمها، خط لوله صلح (خط لوله صادرات گاز ایران-پاکستان- هند) متوقف ماند ...
تکمیل فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس را شخصا رصد می کنم
به گزارش عیارآنلاین ، بیژن نامدار زنگنه اظهار داشت: بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس یکی از اولویت های وزارت نفت در سال 95 است. وی افزود: تکمیل و بهره برداری از فاز نخست این پالایشگاه که تا پایان نیمه نخست سال 95 برنامه ریزی شده را شخصا مورد رصد و پیگیری قرار می دهم. وزیر نفت تصریح کرد: با به مدار بهره برداری آمدن فاز نخست این پروژه با ظرفیت پالایش 120 هزار بشکه ...
شراکت با ایران، وابستگی پاکستان را به اعراب کاهش می دهد
روز دوشنبه خود از این که چرا در جریان سفر روحانی، طرف پاکستانی آنگونه که باید موضوع خط لوله گاز را پیگیری نکرد و در دستور کار قرار نداد، ابراز تعجب کرده و نوشته است: رئیس جمهوری ایران در این سفر خواستار نهایی شدن سریع این طرح شد و حالا نوبت دولت پاکستان است که باید توضیح دهد که چرا این موضوع بسیار مهم چندان در جریان سفر روحانی به اسلام آباد مطرح نشد. روزنامه 'اکسپرس تریبیون' هم در سرمقاله خود ...
اسناد فروش نفت داعش در ژانویه 2016 +تصاویر
.... بنا به این گزارش، اسناد استخراج و صادرات نفت داعش نشانه دامنه بسیار گسترده و مدیریت سازمان یافته کار است که می توان به فرم های پر شده اداره نفت و گاز در وزارت موسوم به منابع طبیعی این گروه تروریستی در باره بارگیری تانکرها حتی در ماه ژانویه 2016 دید. بر اساس این فرم ها، رانندگان تانکرها در ماه ژانویه نفت را به قیمت 12 تا 26 دلار در ازای هر بشکه دریافت کردند و بارگیری از ...
نوروزِ مناسبات تهران- اسلام آباد
بود اما همانطور که گفته شد رسیدن به حجم مبادلات تجاری سالانه پنج میلیارد دلاری بین 2 کشور، مهم ترین هدف همکاری های ایران و پاکستان در زمینه اقتصاد است. از مهمترین طرح های اقتصادی که به سود 2 کشور است و در این سفر هم رییس جمهور کشورمان بر آن تاکید داشت، بحث صادرات انرژی به پاکستان است. در این چارچوب، بحث خط لوله صلح یعنی خط لوله گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان از اصلی ترین موضوع هایی است ...
ایران امسال به صادر کننده بنزین تبدیل می شود
است روزانه 360 هزار بشکه میعانات گازی از طریق خط لوله ای 36 اینچی به طول 400 کیلومتر به این پالایشگاه منتقل شود. وزیر نفت در دیداری که در واپسین روزهای سال 1394 از این پالایشگاه داشت در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه پالایشگاه ستاره خلیج فارس قرار است در 3 فاز اجرایی شود گفت: فاز اول پالایشگاه نفت ستاره خلیج فارس در نیمه اول سال 1395 وارد مدار تولید می شود و با تولید روزانه 12 میلیون ...
روحانی درباره تنش در روابط ایران و عربستان چه گفت؟
فضای گفت وگو بر سر موضوعات مختلف وجود ندارد و ما معتقدیم که اختلافات در جهان اسلام باید از طریق گفت وگو حل شود. خبرگزاری رویترز نیز با بازتاب سخنان رئیس جمهوری کشورمان در اسلام آباد، نوشت: روحانی گفت که کشورش طی چند ماه آینده به پاکستان گاز صادر می کند. رئیس جمهوری ایران گفت که تمامی کارهای مقدماتی در این زمینه انجام شده است و اکنون نوبت پاکستان است که کارهای مربوط به خط لوله مشترک میان دو کشور را تکمیل کند. ...
راه نجات اقتصاد ایران در تاسیس نهادهای توسعه است
کسری تراز بازرگانی اگر با همین مسیر پیش برویم به شدت رو به افزایش برود. خطر بعدی این است که منابعی برای بازپرداخت نداشته باشیم. چرا؟ من احساس می کنم زمزمه اینکه چقدر کشور توان پرداخت بدهی خواهد داشت راه بیفتد تا بتوانند جاده صاف کن این اعتبارات شوند که از خارج گرفته شده. می گویند 114 هواپیما را فاینانس می کنیم و این خیلی خوب است. اما بازپرداخت این را از کجا انجام خواهیم داد؟ 2میلیارد دلار برای خط ...
کردستان؛ بازیگر جدید بازار صادرکنندگان گاز طبیعی؟
شود امکان افزایش مقدار گاز صادراتی به 20 میلیارد متر مکعب در سال های بعد در آن پیش بینی شده است . هرچند به دلایلی نظیر کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، ظهور گروه های تروریستی و کاهش تمایل شرکت های نفتی به سرمایه گذاری در طرح های نفت و گاز طبیعی، تردیدهایی در مورد تحقق این ارقام وجود دارد . رویاهای گازی اقلیم کردستانبا وجود تاخیر در اجرای طرح های توسعه میادین گازی اقلیم کردستان، رهبران این ...
سفر روحانی به پاکستان تا کنون دستاورد خاصی نداشته است/سبقت قطر از ایران در صدور گاز به پاکستان
بلافاصله صادرات 3.75 میلیون متر مکعبی گاز ال. ان. جی را به پایانه کراچی آغاز کرد زیرا تاسیسات بندر گوادر تکمیل نشده اند. این نشریه در خاتمه با اشاره به ادعای حمید رضا عراقی مدیر شرکت گاز طبیعی ایران در زمینه موافقت پاکستان با ساخت 100 کیلومتر خط لوله از بندر گوادر به مرزهای ایران برای واردات گاز نوشت: در جریان سفر روحانی به پاکستان که بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران نیز همراه رییس جمهور بود هیچ تاییدی در این زمینه در سطح وزرا مشاهده نشد. انتهای پیام/ ...
بازدید مدیرعامل مناطق نفتخیز جنوب
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، ضمن دید و بازدید نوروزی از تاسیسات نفتی این شرکت و کارکنان نوبتکار و شاغل در تأسیسات نفت و گاز، در جریان عملیات تولید و استمرار کار در پروژه های اولویت دار قرار گرفت. به گزارش شانا، بیژن عالی پور با هدف تقدیر از تلاش بی وقفه و شبانه روزی نیروهای عملیاتی و احترام به فرهنگ و ارزشهای سازمانی نفت، در روزهای آغازین سال جدید با حضور در برخی از تاسیسات و ...
ماجرای انتقال گاز ایران به پاکستان(1)
کند و به شهرستان ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان ختم می شود . کلنگ اجرای فاز دوم پروژه خط لوله صلح میان ایران و پاکستان در 21 اسفند 1391 در نقطه صفر مرزی میان دو کشور برگزار شد. محمود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت ایران به همراه صالحی وزیر وقت امور خارجه، قاسمی وزیر نفت و نامجو وزیر نیرو از جانب جمهوری اسلامی ایران و رئیس جمهور پاکستان به همراه تیمی 300 نفره شامل 54 سر وزیر از ایالت ...
همراه با ظریف از جاکارتا تا سیدنی+عکس
... دیدار ظریف با ولیعهد برونئی برونئی که اکثریت جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دهند، بیشتر به دلیل نام پادشاهش و ثروت افسانه ای او شناخته شده است. زبان رسمی مردم این کشور مالایی است. این کشور که تا سال 1984 تحت الحمایه انگلستان بود بعد از این سال مستقل شد و دارای منابع فراوان نفت و گاز است . نوع حکومت برونئی پادشاهی و موروثی است و پادشاه با کمک شورای وزیرانی که خود منصوب می ...
روزنامه اسپانیایی: عربستان بیش از 3000 یمنی را کشت
، می نگرد. به نوشته این رسانه، در طول سالهای متمادی، ترس بزرگ عربستان، آمریکا و کشورهای مصرف کننده نفت خام اعراب، این بوده که ایران، تنگه هرمز را که از طریق آن درصد زیادی از حمل و نقل جهانی نفت مخصوصاً به سوی آسیا صورت می گیرد را ببندد. به همین بهانه، در سال 2007 میلادی کشورهای خلیج فارس به راه اندازی پروژه خط نفتی ترانس عرب پرداختند که مبداء آن از مرکز و بندر نفتی رأس تنوره عربستان است و به ...
چشم انداز جهان انرژی در افق 2035 به روایت بریتیش پترولیوم
فشرده در ایالات متحده با رشد 5/1 میلیون بشکه ای در یک سال روبرو گردید که این رشد بی سابقه در تاریخ ایالات متحده، بی همتا است. البته بر اساس گزارش شرکت بریتیش پترولیوم در سال های آینده، سرعت توسعه منابع نفت فشرده، کاهش یافته و ما بار دیگر شاهد قرار گرفتن خاورمیانه در کانون توجه بازارهای انرژی خواهیم بود. گفته می شود در دهه 2030 میلادی، ایالات متحده در بخش نفت، خودکفا خواهد شد. این اتفاق در ...
بازتاب گسترده سفر روحانی به اسلام آباد در رسانه های خارجی
روز نو : خبرگزاری "رویترز" با انتشار گزارشی به سفر اخیر روحانی به اسلام اباد بر روی موضوع تکمیل خط لوله معوق مانده ایران و پاکستان و وعده رییس جمهوری در این باره تاکید دارد. این خبرگزاری می نویسد:"حسن روحانی رییس جمهوری ایران روز شنبه گفت که ایران کار را در کنار شریک پاکستانی خود برای رفع تاخیر در خط لوله گاز طبیعی به پاکستان انجام می دهد و امیدوار است ظرف مدت چند ماه این موضوع به اتمام ...
ایستاده روی پای تولید ملی
بنا به قاعده ی قرآن، دو دستگیره ی راستین برای سرپا ایستادن و قیام ملت ها تعبیه شده است: نخست گردش بر مدار خانه ی توحید1 که خود را در فرهنگ تسلیم شدن در پیشگاه حق و سیاست تسلیم نشدن به طواغیت نشان می دهد و دوم بهره برداری غیرسفیهانه از اموال و ثروت ها2 که خود را در توان تولید بهره ور هویدا می سازد. در مختصات عصر حاضر که امر اقتصاد خود را بر دیگر امور تحمیل می کند و جهانی شدن نیز موجب درهم تنیدگی ...
جهان در اولین هفته فروردین 95
پاکستان هیچ کاری انجام داد وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان اعلام کرد که برای اجرای سریعتر پروژه خط لوله گاز صلح به دلیل عدم رفع کامل تحریم ها علیه ایران در حال حاضر هیچ کاری نمی توان انجام داد. اشغالگران به دنبال انتقام از ملت یمن هستند/ کودکان اولین قربانیان متجاوزان سعودی یک کارشناس مسائل سیاسی یمنی با تأکید بر اینکه "کودکان اولین قربانیان اقدامات تجاوزکارانه سعودی ها ...
نگاهی به سفر عالی ترین مقام اجرایی ایران به پاکستان بعد سالیان متمادی
سوال های فراوانی در نشست خبری حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی حاظر شدند. در این نشست خبری روحانی بار دیگر اظهار امیدواری کرد تا همکاری های و مناسبات دوستانه دو کشور روز به روز گسترده تر شده و توسعه یابد. رییس جمهوری با اشاره به توافقات انجام شده میان مسئولان دو کشور در زمینه تأمین انرژی پاکستان از سوی ایران بویژه انتقال گاز از ایران به پاکستان، افزود: امروز خط لوله انتقال ...
سرنوشت یارانه نقدی در سال 95
به گزارش مشرق، هدفمندسازی یارانه در تاریخ 27 آذر 1389 کلید خورد اما پرداخت همگانی یارانه نقدی به همه افراد جامعه سبب شد تا وزیر اقتصاد شب پرداخت یارانه نقدی مصیبت عظمای دولت بخواند، همچنین پس از آن وزیر نفت شب پرداخت یارانه ها را به عذاب الیم تشبیه کرده بود. برخی مقامات دولتی هم در پاسخ به انتقاد نمایندگان از این که چرا دولتی ها شب پرداخت یارانه را به عذاب الیم یا مصیبت عظمی تشبیه کرده ...
درباره فصل جدید استانداری
گذشته تفاوت دارد. نگاه ما به اقتصاد کشور و انتظارات ما نیز تغییر کرده است. براساس هدف گذاری مقام معظم رهبری،اقتصاد مقاومتی باید در دستور کار قرار گیرد. اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصادی مردمی که وابسته به توان و ظرفیت مردم است، نه فروش ثروت ها و منابع زیرزمینی مثل نفت و گاز؛ آن هم به صورت خام. وقتی گفته می شود باید به اندازه ای از فروش منابع نفتی بی نیاز شویم که درِ چاه های نفت را ببندیم و کشور با ...
