خانهسایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
سیر تطور گفتمانی تشکل مادر
در اذهان مردم از دیگران متمایز کرد و آنچه اقبال را نسبت به ایشان باعث شد، به رسمیت شناختن حق فراموش شده مردم، نه به عنوان زینت، بلکه به عنوان پایه و اساس مشروعیت سیاسی نظام و تکیه بر مشارکت هرچه گسترده تر مردم در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها و فراهم نمودن سازوکار و مکانیسم های مورد نیاز برای اعمال چنین حقی بود. در فراز ذکر شده انتخابات را حق فراموش شده مردم و تزئینی می داند و ادبیاتی مانند ...
اضافه حقوق ظریف!
.... اینها به آن معنی نیست که آن آقا یا خانم، حتما عزیز هستند یا حتی شما آنها را میشناسید. بعضی وقتها حتی دیده ام در نامه مینویسند که: dear sir or madam (خانم یا آقای عزیز). یعنی طرف حتی نمیداند که مخاطبش زن است یا مرد ولی با عنوان عزیز او را خطاب میکند. ما هم مشابه آن را در زبان و فرهنگمان داریم و فرد مورد نظر را با عنوان 'محترم' خطاب میکنیم. مثلا میگوییم بیننده و شنونده محترم. این عنوانی است که ما ...
روز شمارمذاکرات هسته ای / نود وسه، سال نقش آفرینی ظریف و کری
خصوص 5 اقدام عملی دیگر که باید تا 25 اوت یعنی سوم شهریور ماه اجرا درمی آمد، توافق شد. 4 خرداد: یک مقام آگاه ایرانی رایزنی و مذاکرات میان ایران و روسیه را برای ساخت 8 راکتور قدرت هسته ای تایید کرد. 5 و 6 خرداد: دیدار ظریف و اشتون در استانبول. این دیدار غیررسمی و دو روزه بود که دو طرف درباره گام نهایی توافق نامه ژنو با یکدیگر گفت وگو کردند. هم زمان کارشناسان ایران و اتحادیه ...
متن کامل گزارش ماهانه آژانس انرژی اتمی
اختیار خبرگزاری فارس قرار دارد، آمده است: 1- همانطور که در سند GOV/2014/2 عنوان شده بود، گزارش پیش رو اطلاعاتی را در مورد وضعیت برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با اقدامات داوطلبانه که ایران به عنوان بخشی از برنامه مشترک اقدام که در 24 نوامبر 2013 بین ایران و گروه E3+3 مورد توافق قرار گرفت، با اجرای آن ها موافقت کرد، ارائه می کند. برنامه مشترک اقدام در تاریخ 20 ژانویه 2014، در ...
1 فروردین - 21 مارس؛ در تاریخ چه گذشت؟
را برپایه مالکیّت عمومی دارایی ها، استفاده از تولیدات و ثروت بر حسب نیاز فرد و برابری اجتماعی اقتصادی همه مردم علنی ساخت که مورد توجه توده ها که گرفتار جامعه ای طبقاتی و وجود شکاف عظیم میان فقیر و غنی بودند، قرار گرفت و حتی شاه وقت ایران قباد متمایل به افکار او شد. پیمان صلح پایدار ایران و روم که به امضای خسرو انوشیروان ساسانی و ژوستی نی اَن امپراتور روم رسیده بود، در سال 532 میلادی در ...
فیلم محمد رسول الله از آغاز تا امروز/ چشم جهان به ایران است
به گزارش نامه نیوز سال های سال سینمای ایران به دنبال ساخت و اکران فیلمی درباره زندگی حضرت محمد (ص) بود تا اینکه عید قربان سال 1390 مجید مجیدی تصمیم گرفت دست به کار شده و اثری درخور بسازد. مجید مجیدی کارگردان سینمای ایران زمانی که تصمیم گرفت فیلم محمد رسول الله را کارگردانی کند قطعا می دانست گام در راه خطیری گذاشته است و موافقان و مخالفان زیادی اثرش را نقد و بررسی می کنند ولی او دل را ...
اعلام پرحادثه ترین روزهای نوروز
. رییس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی درباره اینکه رانندگان به هنگام سفرهای نوروزی چه مدارکی باید به همراه داشته باشند، گفت: رانندگان می بایست مدارک مربوط به خودرو، گواهینامه، معاینه فنی و بیمه نامه را به همراه داشته باشند. مومنی ادامه داد: آن دسته از رانندگانی که نسبت به دریافت برگه معاینه فنی و تمدید بیمه نامه خود اقدام نکردند، باید حتما قبل از سفر این موارد را چک کرده و سپس وارد جاده ها شوند چراکه در غیراینصورت پلیس از تردد آنها جلوگیری خواهد کرد. ...
تکذیب موافقت تیم سابق هسته ای با تضمین توافق با قطعنامه شورای امنیت
اعلام موافقت تیم سابق هسته ای با تضمین توافق نامه هسته ای با قطع نامه شورای امنیت کاملا تکذیب می شود. یک منبع آگاه در تهران گفت: ادعاها مبنی بر مصوبه شورای عالی امنیت ملی درباره لزوم قطعنامه شورای امنیت صحت ندارد. این منبع آگاه با بیان این که هیچ نهاد بین المللی نمی تواند رفتار امریکا را تضمین کند، قرار گرفتن کشورمان در ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل مخل امنیت ملی کشور و موجب ...
مهمترین عناوین خبری ایرنا از شامگاه جمعه تا صبح شنبه
اخبار داخلی ********** *** تهران- ایرنا- حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی بمناسبت آغاز سال 1394 هجری شمسی، با تبریک سال نو و نوروز به ملت ایران و همه ملتهایی که نوروز را گرامی می دارند، سال جدید را سال دولت و ملت، همدلی و هم زبانی نامگذاری کردند. *** تهران- ایرنا- رییس جمهوری اسلامی ایران در پیامی به مناسبت آغاز سال 1394 هجری شمسی، رونق پایدار، افزایش صادرات غیرنفتی و ایجاد فرصت های جدید برای اشتغال بویژه برای جوانان را سه هدف دولت در سال جدید اعلام کرد و گفت: در این زمینه با کمک مردم در سال جدید، گام های جدیدی را برخواهیم داشت. *** مشهد- ایرنا - در واپسین لحظات سال 1393 شمسی، هزاران زائر و مجاور که از دور و نزدیک خود را به آستان ملک پاسبان رضوی رسانیده اند، در صحن و سرای حضرت دوست چشمان ...
دولت تدبیر و امید ، همراه و همدل با مردم
ایلام رسید. این تفاهم نامه حفاظت، احیا و بازسازی طبیعت گردی، آموزش و پژوهش و مشارکت جوامع محلی را مورد تاکید قرار داده و تصویب و پایدار نمودن اعتبار برای اجرای برنامه های طرح مدیریت مناطق و تامین زیرساخت های تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان ایلام توسط استانداری و مشارکت جوامع محلی در اجرای این برنامه ها از بندهای مهم آن است. معاون رییس جمهوری در دیدار با نمایندگان ...
مردم مهمترین جمله رهبری در سال 93 را انتخاب کردند
به گزارش ایرنا، یافته های نظرسنجی انجام شده از 17 تا 26 اسفندماه برای انتخاب مهمترین جمله سال رهبر انقلاب از نگاه حدود 10 هزار شرکت کننده در نظرسنجی پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی(KHAMENEI.IR)، نشان می دهد که دامنه انتخاب مردم موضوعات گوناگونی بوده است. برپایه این نظرسنجی برگزیده ترین سخن رهبر معظم انقلاب اسلامی به موضوع مبارزه با رژیم صهیونیستی اختصاص دارد ...
پیش بینی های وزیر اقتصاد از اوضاع اقتصادی سال 94
مدار خارج کنیم. قرار بر این بوده که درصدی از درآمدهای نفتی به حساب صندوق توسعه ملی واریز شود و این درصد رو به افزایش باشد، این اولین مورد بوده، دومین مورد این بود که درآمدهای ارزی مازاد بر یک حد معین، به حساب ذخیره ارزی برود. یعنی در سال هایی که ما درآمد ارزی بالا داریم، ورودی به حساب ذخیره ارزی افزایش پیدا کند و در سال هایی که با کمبود درآمد ارزی مواجه می شویم نمی توانیم بگوییم کشور را اداره نمی ...
ایران ظرف چند ماه به بازار جهانی نفت بازمی گردد
به گزارش خبرگزاری دانا، ایران اعلام کرده که می تواند کمی پس از حصول توافق هسته ای و لغو تحریمها روزانه یک میلیون بشکه به تولید نفت خود بیفزاید و جایگاه دومین تولید بزرگ اوپک را که پس از تشدید تحریمها به عراق رسیده پس بگیرد. این در حالیست که چنین جهشی چند ماه طول خواهد کشید زیرا تحریمها احتمالا به کندی برداشته خواهند شد. تحلیلگران می گویند، اضافه شدن روزانه یک میلیون بشکه به تولید نفت ...
اوباما و اولاند در گفت وگوی تلفنی، بر حل و فصل موضوع هسته ای ایران تاکید کردند
کاخ سفید آمریکا اعلام کرد که باراک اوباما رییس جمهوری این کشور و فرانسوا اولاند همتای فرانسوی او، روز جمعه در گفت وگویی تلفنی بر هدف مشترک خود برای رسیدن به توافقی بلندمدت در خصوص برنامه هسته ای ایران تاکید کردند. به گزارش شفقنا، به نقل از ایرنا، کاخ سفید با صدور بیانیه ای اعلام کرد که روسای جمهوری دو کشور بر تعهد خود برای رسیدن به یک توافق فراگیر بلندمدت که به طور کامل و قابل راستی ...
آذربایجان شرقی در سالی که گذشت/ امید به شکوفایی افزونتر شده است
خانوار’ قرار گرفت که مورد توجه دیگر رسانه های نوشتاری و تصویری قرار گرفت. این خبر انعکاس دهنده جو اعتماد و صداقت در روستای قوزلو از توابع شهرستان ملکان بود که باعث شده صاحب تنها مغازه روستا کلید مغازه را در اختیار تمام 90 خانوار ساکن آن قرار دهد. حسین لطفی صاحب تنها مغازه این روستا به دلیل اعتماد و صداقتی که بین مردم روستا حاکم است، با هزینه شخصی کلیدی از مغازه خود تهیه و در ...
تلخ و شیرین زنان ایرانی در سال 93
نویسندگی نرگس آبیار نام او را بر سر زبان ها انداخت و به عنوان یکی از زنان خبرساز سال 93 در صدر خبرها قرار گرفت. فیلم او به عنوان یکی از فیلم های ارزشی شناخته می شد و مورد تقدیر بسیاری از منتقدان و گروه های مختلف قرار گرفت. نرگس آبیار البته در اردیبهشت ماه امسال با یک اتفاق عجیب روبرو شد. از او دعوت شده بود به دانشگاه شاهد برود و در آنجا مورد تقدیر قرار بگیرد. با اینحال، وقتی او ...
تلخ و شیرین کشتی ایران در سالی که گذشت
به گزارش نامه نیوز، کشتی ایران در سالی که گذشت از حیث نتیجه عملکرد قابل قبولی داشت. تیم ملی کشتی فرنگی با کسب اولین قهرمانی در مسابقات جهانی دست به کار بسیار بزرگی زد تا دنیا بار دیگر به قدرت کشتی فرنگی ایران سر تعظیم فرود آورد. هر چند که کسب این افتخار به چشم مسئولان نیامد تا حدی که حتی شاهد حضور مسئولان برای استقبال از تیم قهرمان جهان نبودیم؛ موضوعی که باعث دلسردی و گلایه های دنباله دار جامعه ...
سازمان ملل به خاطر ایران تهدید شد
به گزارش دولت بهار به نقل از تسنیم، لیندسی گراهام سناتور جمهوریخواه کارولینای جنوبی شب گذشته در مصاحبه با فاکس نیوز تصریح کرد که 22 درصد منابع مالی سازمان ملل از طریق مالیات دهندگان آمریکایی تامین می شود و من مسئول این حساب هستم. من نمی خواهم اجازه دهم تا سازمان ملل مسیری برای دور زدن کنگره آمریکا برای توافقی باشد که به ضرر موجودیت اسرائیل و منافع ملی ما است. کنگره آمریکا هم اکنون در ...
تحریم های آمریکا علیه دانشمندان ایران
داده شده بود، در سال 2006 از ورود به این کشور منع شدند. مطابق اعلام دانشگاه صنعتی شریف (شیخ الاسلامی، 2006) [v] با اعضای دانشگاه صنعتی شریف "برخوردهای غیرانسانی" از جمله حبس صورت گرفته و خانواده های آن ها هم هدف همین برخوردهای نامناسب قرار گرفته اند. "زاهد شیخ الاسلامی" رئیس انجمن دانشگاه صنعتی شریف در نامه ای مورخ 14 آگوست سال 2006 به کاندولیزا رایس، وزیر خارجه وقت آمریکا از برخورد ...
پاسخ رهبر معظم انقلاب به 10 پرسش درباره اقتصاد مقاومتی
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا) ، مهم ترین رویدادهای اقتصادی فروردین ماه 93 در ادامه می آید: پاسخ رهبر معظم انقلاب به 10 پرسش درباره اقتصاد مقاومتی پس از ابلاغیه سیاست های اقتصاد مقاومتی، رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی در حرم مطهر رضوی به سؤالات و ابهاماتی که در این باره مطرح شده بود، پاسخ دادند. اقتصاد زیر بنای نظام جمهوری اسلامی نیست/ نامگذاری ...
پاسخ هاشمی به سئوال سرنوشت انقلاب چه می شود؟
مصاحبه مهم و خواندنی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ سرنوشت انقلاب چه می شود؟ آیت الله هاشمی رفسنجانی پاسخ می دهد: اشتباهاتی در عملکرد می بینم ولی اصل نظام و خدمت به نظام را لازم می دانم این نظام با همه مشکلاتی که دارد، بهترین شکل حکومت در نظام های منطقه وحتی جهان است/کسی مناسب تر از آیت الله خامنه ای نبود. الان هم همین است./ممکن است شرایط به گونه ای بود که اگر مدیریت می شد، جنگ نمی شد/اشتباهاتی در عملکرد می بینم /اکثریت مردم این وضع را قبول ندارند. مردم اصول انقلاب را قبول دارند، سیاسی کاری های مجلس را قبول ندارند، ناعدالتی های قوه قضائیه را قبول ندارند. اشکالاتی به دولت داشتند و نسبت به همین دولت هم دارند/الان بعضی از مجلسی ها و دوستانشان نگران شدند. شخصی در قوه قضائیه روزنامه ها را جمع کرده و گفته که حق ندارید اسم فلانی را ببرید. گویا آقای دعایی در آن جلسه عصبانی شده بود. گفتند حق ندارید تصویر و اسم فلانی و آنهایی را که در فتنه محکوم شدند، بیاورید. گفته بودند که اگر این کار را بکنید، می بندیم. آقای دعایی بلند شد و گفت: اولاً نمی توانید این کار را بکنید و ثانیاً چرا این گونه می کنید؟/اگر ما افراطی های کشورمان را مهار نمی کردیم، بعضی ها از تکفیری ها کم نداشتند/نبریک مرگ ملک عبدالله اوج نگاه افراطی است. متاسفانه مصالح نظام و جهان اسلام را فدای کینه های خود می کنند. در آستانه یوم الله 22 بهمن و در سی و هفتمین بهار آزادی، هفته گذشته بخش اول مصاحبه اختصاصی روزنامه جمهوری اسلامی با آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره ضرورت انقلاب و مسیری که تاکنون پیموده است در این روزنامه به چاپ رسید. بخش دوم و پایانی این مصاحبه که در جلسه ای دیگر انجام شد را این روزنامه در شماره روز یک شنبه 26 بهمن منتشر کرده که نظر به اهمیت آن از سوی جماران عینا در پی می آید: اکنون که توفیق ارائه این قسمت از مصاحبه نصیب شده است، لازم میدانیم توجه خوانندگان محترم را به این نکته جلب نمائیم که مطالب مطرح شده در این مصاحبه، انعکاس ابهامات و سئوالاتی است که این روزها در اذهان بسیاری از مردم حتی در حوزه و دانشگاه وجود دارند. در مواجهه با این قبیل سئوالات و ابهامات، یک راه اینست که از کنار آنها عبور کنیم و هیچگونه تلاشی برای پاسخ دادن به آنها و ابهام زدایی از آنها به عمل نیاوریم و راه دیگر اینست که به سراغ کسانی برویم که با تمام وجود برای پا گرفتن انقلاب اسلامی و پیروزی آن تلاش کردند، در معماری نظام حکومتی برخاسته از آن سهم قابل ملاحظه ای داشتند و در نشیب و فرازهای طی شده در بیش از سه دهه و نیم که از عمر این انقلاب و این نظام گذشته است همواره حضوری موثر داشتند. روزنامه جمهوری اسلامی، راه دوم را به این دلیل ترجیح میدهد که اطمینان دارد برای تمام این سئوال ها و ابهامات پاسخ های قانع کننده و توضیحات روشنگری وجود دارد و مسکوت گذاشتن آنها نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه بر سئوالات و ابهامات خواهد افزود. انتخاب آیت الله هاشمی رفسنجانی برای مطرح ساختن این سئوالات و ابهامات با ایشان به این دلیل است که ایشان بطور کامل از ویژگی های لازم برای ابهام زدائی و پاسخ گوئی به سئوالات برخوردارند و با اشرافی که به دلیل حضور در تمام مراحل انقلاب و شکل گیری نظام جمهوری اسلامی و مسیر طی شده تا امروز داشته و دارند می توانند در این زمینه به بهترین وجه اظهارنظر کنند. این واقعیت، در همین مصاحبه کاملاً مشهود است و شما که آن را میخوانید نیز به همین نتیجه خواهید رسید. برخی نکات مهم که در مصاحبه آمده عبارتند از: * این نظام با همه مشکلاتی که دارد، بهترین شکل حکومت در نظام های منطقه وحتی جهان است * بنی صدر، معجونی بود که صد بار مستبدتر از همه کسانی است که در ذهن شماست. اصلاً در مسائل مشورت پذیر نبود. او با واسطه به امام رسانده بود که من 53 درصد رای دارم و رای شما 47 درصد است و نمی توانید به من امر کنید * آنچه من میفهمم اینست که الآن مصلحت اینست که این نظام را حفظ کنیم و راهش انتخابات در محدوده قانون و نظام است * من، عقیده جدی دارم و اگر نداشتم در این نظام کار نمی کردم. ما که اهل بیتی هستیم و ولایت داریم در این مکتب، می توانیم در کشوری مثل ایران برای گسترش دین کار کنیم * همین الآن هم با همه این عیب هائی که در ذهن شماست، در تمام منطقه مستقل ترین کشور هستیم و پیشرفت هم کردیم * نباید ضرورت انقلاب را منکر شویم و نباید موفقیت انقلاب را منکر شویم ولی نباید خود شیفته شویم و باید به عملکرد خود انتقاد داشته باشیم تا بهتر شود * اگر ما افراطی های کشورمان را مهار نمی کردیم، بعضی ها از تکفیری ها کم نداشتند. اینک توجه شما را به متن این مصاحبه جلب می نمائیم. * بسم الله الرحمن الرحیم، از جناب عالی تشکر می کنم که اجازه داده اید باعث زحمت دوباره شویم و مصاحبه را به مناسبت دهه فجر ادامه دهیم، ضمن اینکه دهه فجر را خدمت جناب عالی تبریک عرض می کنم. در جلسه گذشته بحث ها یک مقدار طولانی شد. درباره اصل ماجرای انقلاب و اینکه اصولی و درست بود و پشیمان نیستیم، صحبت شد که بیانات حضرت عالی خیلی مستوفی، مستدل و خوب بود. سوالات همان جلسه را صریح تر مطرح می کنیم. * یکی اینکه اصلاً ضرورتی داشت که ما انقلاب کنیم یا نه؟ سوال دوم اینکه آیا انقلاب مسیرش را درست رفت یا نه؟ - بله، امروز می خواهیم سوالات بیشتری مطرح کنیم و به همین دلیل قاعدتاً اگر جواب ها مختصرتر باشد، به همه سوال ها می رسیم و همه مطالبی که آقایان در نظر دارند، مطرح می شود. * بسم الله الرحمن الرحیم. من هم مجدداً از حضور حضرت عالی تشکر می کنم و به سهم خودم دهه فجر را تبریک عرض می کنم. آنچه در جلسه قبل مطرح شد، چهار محور بود. یکی ناظر به جهات ثبوتی انقلاب و ضرورت آن بود، مرحله دوم از منظر اثباتی بود که آیا شرایط اقتضا می کرد یا نه؟ منظر سوم این بود که آیا راه را درست طی کرده ایم یا نه؟ حضرت عالی هم مستوفی بحث فرمودید. یک محور دیگر مانده که من آن را با توضیحی مطرح می کنم. همان گونه که آن جلسه هم عرض کردم، معنای این سوالات لزوماً این نیست که ما هم چنین اشکالاتی داریم. محور چهارم این است که با توجه به این همه هزینه ای که تاکنون از نظر مادی و معنوی، هم برای بقا و هم برای حصول انقلاب صورت گرفته، واقعاً بین دستاوردها و هزینه هایی که شده، تناسبی برقرار هست یا نه؟ به عبارت دیگر واقعاً صرف می کرد که انقلاب صورت بگیرد؟ مخصوصاً در سال های اخیر، برخی ها با پرسش هایی مواجه شده اند و پس از مقایسه آنچه که قبل از انقلاب بوده و بعد از انقلاب شده و یا مقایسه جامعه ما و دیگر جوامع، این سوال به صورت جدی برایشان مطرح است. از این نظر آیا هزینه ها ی مادی و معنوی که تاکنون شده، در راستای اهداف انقلاب بود؟ وضعی که اینک در آن قرار داریم، وضعی که به فرض اگر انقلاب نمی شد، در ایران بود و وضع آینده در این پرسش نهفته است. چون بعضی ها می گویند: اگر انقلاب نمی شد، به هر حال کشوری بود ولو با یک رژیم نامشروع و رژیم پهلوی هم برای بقای خودش خدماتی ارایه می داد. یعنی این گونه نبود که بایستد و برای آینده کاری نکند. در وضع فعلی و از نظر اقتصاد، معیشت، فرهنگ، فساد اجتماعی و سیاسی هم مسایلی مطرح شده است. به هر حال سیستمی را طراحی کردیم که براساس آن هشت سال سرنوشت یک کشور و فرصت هایی را که خیلی ارزشمند بوده، در اختیار یک جریان یا شخصی قرار گرفت و همه گونه هم حمایت شد. این هشت سال خوب یا بد که خیلی بد بود گذشت. برای مردم مساله جایگاه روحانیت و ارزش های دینی مهم است و این دغدغه ها، در وجود کسانی است که به این انقلاب تعلق خاطر دارند و در این کشور زحمت کشیده اند. حضرت عالی و امثال حضرت عالی مبارزه کردید و زحمت کشیدید، ولی همه مردم این انقلاب را دوست دارند. الان که در یک فضای صمیمی داریم بحث می کنیم، آیا بین دستاوردهایی که داریم و هزینه هایی که شده و ذهنیتی که نسبت به دین، مذهب، حکومت دینی و دیدگاه ها و شخصیت حضرت امام، وجود دارد، تناسبی هست؟ درست است که الان بلندگو دست کسانی هست که ممکن است خودشان مسبب این وضعیت باشند و همیشه از خوبی ها می گویند و انگار هیچ عیبی نداریم. اما اینها واقعیت های اجتماعی نیست. نگرانی اصلی ما این است که اگر این روند ادامه پیدا کند، واقعاً سرنوشت این انقلاب چه می شود؟ اگر یک سرنوشت مبهم جلوی چشمان ما باشد، واقعاً می ارزید چنین انقلابی صورت بگیرد؟ ممکن است بفرمایید که همه اینها را پیش بینی نمی کردیم و بعدها در عمل اتفاق افتاد و باید از انقلاب دفاع کنیم که من این را قبول دارم. ولی اگر واقعاً شرایط مشابهی در یک کشور و در یک جامعه دیگر بوجود بیاید، آیا حضرت عالی انقلابی را که در ایران واقع شد، تجویز می فرمایید؟ هاشمی رفسنجانی - -بسم الله الرحمن الرحیم، اولاً من از کلیت انقلاب و اهداف متعالی آن دفاع می کنم. ثانیاً نمی خواهم از همه اتفاقاتی که افتاده، دفاع کنم. از همان روز اول هم نسبت به بعضی از مسایل انتقاد داشتیم. وقتی انقلاب شروع شد و ما پیروز شدیم، انتقاد داشتیم که مشخص شده و در تاریخ ثبت است. پس من این گونه فکر نمی کنم که همه آنچه را که عمل شده، درست بود. کارهای بدی هم انجام گرفته است. اولین سوال شما این است که با این هزینه هایی که دادیم، آیا می ارزید انقلاب کنیم یا نه؟ جواب این است که اولاً معلوم نیست انسان همیشه فکر کند که این هزینه ها پیش می آید و ثانیاً احتمالش داده می شد. به هر حال هر کس در هر جا انقلاب می کند، اتفاقاتی به دنبال خواهد داشت. حتی وقتی که پیامبر(ص) آمدند و دین اسلام را آوردند، ادیان دیگر بودند و مردم هم دنبال دینشان بودند. معلوم است که از این اتفاقات می افتد و این نمی شود که انسانی بیاید جامعه ای را دگرگون کند و فکر کند که همه دنبالش می آیند. حتماً عده ای مخالفت می کنند و جنگ و دعوا می شود. در تاریخ اسلام می خوانیم که پیامبر(ص) بعد از حضورشان چقدر جنگ کردند و چقدر کشته در آن زمان در آن منطقه کوچک پیش آمد! آیا می ارزید که این کار را بکنند؟ مگر خود حضرت علی(ع) که آمدند و خلافت را قبول کردند علم غیب ایشان را ندیده می گیریم جنگ جمل، جنگ نهروان و جنگ صفین پیش نیامد؟ اتفاقاً همین، سوالی بود که ده نفر از بهترین شخصیت های آن روز شیعه از حضرت علی(ع) که حالت استیضاح هم داشت، کردند و گفتند که چرا این گونه شد و چرا شما این کار را کردید؟ چرا خلافت را به دیگران واگذار کردید و الان آمدید و شرایط این گونه را تحویل گرفتید و این همه خسارت به بار آمد؟ جوابی که حضرت دادند، بسیار عقلانی و با توجه به مجموعه شرایط بود و بنا شد که آن ده نفر به نمازهای جمعه بروند و مسایل را بگویند. در همین انقلاب، ما که نمی خواستیم با کشور همسایه خود بجنگیم، ولی پیش آمد. ممکن است شرایط به گونه ای بود که اگر مدیریت می شد، جنگ نمی شد. البته شواهد و اسناد تاریخی که بعدها دیدیم، تاکید می کنند که تحمیل کردن جنگ بر ایران حتمی بود. به هر حال جنگیدیم و 8 سال خسارت های فراوان دادیم، مخصوصاً بهترین جوانان کشور را از دست دادیم. اما مقدمه ای شد برای اینکه صدام و حزب بعث از منطقه کَنده شوند. صدام و حزب بعث موجود خطرناکی بودند و ممکن بود همه منطقه را به دردسر بیندازند. اینکه الان بگوییم می ارزید یا نه؟ معنایش این است که هر کاری انسان بکند و در مسیر آن مشکلاتی پیش بیاید، این سوال پیش می آید که آیا می ارزید ما این کار را بکنیم؟ در زمان مبارزه محاسباتی می شد که با آن محاسبات، علیه رژیم پهلوی مبارزه می کردیم و به زندان می رفتیم. حتماً در مراحل مختلف، آن هم در کاری به بزرگی انقلاب اشتباهاتی شده که باید با واقع بینی اشتباهات را بگوییم. من در اصل کار و ضرورت اثرات انقلاب شکّی ندارم. نظام شاهنشاهی را برانداختیم. این را همه می پذیرند که اصلاً نظام شاهنشاهی غلط است و بشر نمی تواند با آن نظام زندگی کند. مگر نظم سلطنتی مثل انگلیس که شاه فقط الگویی برای کار و تشریفاتی است. اما حکومت سلطنتی مساله واقعاً خطرناک است و قانون آن در این شرایط دنیا اصلاً معنایی ندارد. بعد از پیروزی نظام را محکم کردیم. یعنی از روز اول درست کار کردیم تا پایه انقلاب محکم شود. در طول این 35 سال اتفاقاتی افتاد که مربوط به عملکرد است. فکر می کنم حرف های شما هم درباره عملکرد باشد. بله اشتباهاتی در عملکرد می بینم و شاید در هیچ موردی هم ساکت نبودم و خودم دنبال آن بودم و راضی هم نبودم. ولی اصل نظام و خدمت به نظام را لازم می دانم و هنوز هم لازم می دانم. این نظام با همه این مشکلاتی که دارد، بهترین شکل حکومت در نظام های منطقه ای و حتی جهان اسلام است. البته جایی مثل ایران و با این ویژگی ها و با عقاید تشیع پیدا نمی کنید. ما شیعه هستیم و نمی خواهیم مذهب خود را ندیده بگیریم. بالاخره توانستیم حکومتی در این زمان و در بهترین جای منطقه که ایران است، شکل دهیم که مردمش از اول علاقه مند به اهل بیت(ع) بودند. روشن است که اساس کار درست است. یکی یکی عملکردها را بگویید تا درباره آنها بحث کنیم. * به هر حال سیستمی درست کردیم که قانون اساسی دارد. اما گاهی گفته می شود قانون اساسی یک اصل بیشتر ندارد و آن اصل چهار است که تفسیر اصل آن را به دست فقهایی که منصوب هستند، سپردیم. فعلاً کاری به جهات شرعی و غیرشرعی آن نداریم، اما الان ضمانت اجرایی کامل این قوانین، به یک جایگاه و یک نفر بر می گردد. بحث سر مشروعیت و عدم مشروعیت نیست. بحث سر این است که بازده این نحوه سیستم و این قانونگذاری در مقایسه با نظامی که قبلاً بود، چگونه است؟ در گذشته هم قانون بود، اما التزام به قانون نبود. می دانیم که بسیاری از قوانین سابق را بعد از انقلاب تجدیدنظر کردیم و دیدیم همان قانون قبلی درست بود و دوباره برگشتیم. هاشمی رفسنجانی - شما می گویید که اگر یک نفر همه اختیارات را داشته باشد و جوابگو هم نباشد، انحراف از قانون است. اما در ساختار ما چنین نیست. سازمان ما خوب طراحی شده است. یعنی طراحی اش این گونه بود که 80 نفر از مجتهدان عادل که دارای همه شرایط هستند و مردم آنها را انتخاب کردند، در خبرگان برای انتخاب و نظارت بر رهبری حضور دارند. اولاً می خواستیم حق مردم را محفوظ نگه داریم که حفظ کردیم. چون مردم نمایندگان خبرگان را انتخاب می کنند. یعنی اینها نماینده افکار مردم هستند و مثل نمایندگان مجلس، باید افکار مردم را منعکس کنند و اگر این کار را نکنند، در مقابل مردم مسوول هستند. سازمان درستی را تنظیم کردیم تا انسانی را با آن شرایط انتخاب کنند. حتی در قانونی که همین خبرگان نوشتند، راه عزل هم آمده است. وظیفه خبرگان مشخص است. کمیسیون تحقیق درست کردند. کمیسیون تحقیق متشکل از ده نفر از فحول علماست که باید دایماً عملکرد رهبری و سازمان های مربوط به ایشان را زیرنظر بگیرند و به خبرگان گزارش بدهند. یا آنها را به خبرگان دعوت کنند که بیایند و جواب بدهند. ما الان یک بند یک صفحه ای در آیین نامه خبرگان داریم و قانون است که چگونه به این موضوع رسیدگی کنیم. اگر می گویید سازماندهی خوب نشده است، من معتقدم سازماندهی، خیلی خوب شده است. اینکه یک نفر این گونه داشته باشیم، این برای ایران و با مبانی تشیع که ما به آنها معتقد هستیم، تازگی ندارد. نظام ولایی نظر همه فقهاست. البته بعضی ها قبول ندارند و محدود به امور حسبیه می دانند. آیت الله منتظری بهترین و مفصل ترین کتاب ها را درباره ولایت فقیه نوشت. قبلاً هم گفتم در پیش نویس قانون نبود و خود آیت الله منتظری آورد. ایشان رئیس خبرگان بود و این را در دستور آورد و دفاع کردند و تصویب شد. من این را قبول دارم و اگر به مقتضیات آنچه که نوشتیم و قانون قطعی است، عمل شود، بسیار خوب است. یعنی جایی باشد که براساس عدالت، تقوا، مدیریت و همان شرط هایی که در قانون آمده، از شرایط رهبری مواظبت کند تا مقبول باشد و مردم هم او را قبول داشته باشند. این است که می گوییم فصل الخطاب و ضامن عدالت و خیلی چیزهاست و اگر انحراف پیدا شود، این مسایل هم می تواند اتفاق بیفتد. * چیزی که خیلی مهم است، این است که این تئوری پردازی ها در عمل هم درست جواب بدهد. اگر چنین تئوری پردازی هایی بشود و نظریه های خیلی خوبی مطرح شود و روی کاغذ هم بیاید و به عنوان قانون هم مطرح شود، ولی در میدان عمل این امکان وجود داشته باشد که به قوانین عمل نشود و آب از آب تکان نخورد و مملکت به یک طرف دیگر، غیر از آن طرفی که قانون در نظر گرفته، برود، در آنجا چه باید کرد؟ هاشمی رفسنجانی - - هرکار مثبتی که در دنیا بشود، احتمال انحراف در آن پیش می آید. همه کارهای اجتماعی بشر این گونه است. حتی دینی که می آید، اتفاقاتی می افتد، ظلم هایی می شود و جنگ هایی اتفاق می افتد. اگر غیر از این بود که خداوند چنین انسانی را خلق نمی کرد. یعنی همان حرف ملائکه می شد که چرا می خواهید انسان خلق کنید؟! در بشر این گونه، هرکاری کنید، این اتفاق می افتد و احتمالش هست. البته پیش بینی حراست آن هم می شود و در اینجا هم پیش بینی هم شده است. یعنی کاملاً با تجربه پیش بینی شده بود و می بایست درست عمل می شد، همان موقع برای غیر از امام(ره)، شورای پنج نفری در قانون اساسی بود. البته شاید مدیریتش ضعیف می شد، ولی اطمینانش بیشتر بود و ما هم که گرداننده بودیم، به شورا رسیدیم و سه نفر را معرفی کردیم. درست هم انتخاب کردیم. آیت الله خامنه ای، آیت الله موسوی اردبیلی و آیت الله مشکینی بودند. گفتیم اینها شورا باشند و به مجلس خبرگان آوردیم، اول موضوع رهبری فردی یا شورایی بودن مطرح شد و آیت الله خامنه ای از رهبری شورایی حمایت کردند و من هم وقت خواسته بودم که نوبت نرسید و رهبری فردی با اکثریت رای آورد. وقتی فردی رای آورد، نوبت به انتخاب فرد رسید. خودم را می گویم و شاید نظر همه کسانی که رای دادند همین باشد، که کسی مناسب تر از آیت الله خامنه ای نبود. الان هم همین است. من همین مقدار جواب سوال شما را می دهم و شما هم جواب سوال مرا بدهید که اگر فردا آیت الله خامنه ای نباشد، چه کسی را دارید که به عهده بگیرد و مثل ایشان سابقه انقلابی، اجتهاد و آشنایی با همه شرایط کشور و جهان داشته باشند، به خصوص نیروهای مسلح را خوب بشناسند. * اشکال ما همین جاست. همه ما برای سلامتی ایشان دعا می کنیم. اشکال ما همین است که خدای نخواسته اگر مشکلی برای ایشان به وجود بیاید، سرنوشت این نظام اسلامی و نظام ولایت فقیه با این قانون اساسی، می خواهد به دست چه کسی سپرده شود؟ هاشمی رفسنجانی - من می گویم کاری که کردیم، در زمان خودش کار درستی بود. اینکه به دست چه کسی می افتد، یک نگرانی برحق است. امّا اگر اشکالی هست، در عملکرد خبرگان است. اگر خبرگان به وظیفه خودشان درست عمل کنند، در صورت نبودن یک فرد مناسب حتماً می توانند شورایی کنند. چون قانون شوراشدن هم باز است. شاید در آینده بدون شورا نتوانند کار درستی انجام بدهند. البته این کار تا حدودی به مردم هم بر می گردد، چون اگر مردم نمایندگان خود را درست انتخاب کنند، می توان امیدوار بود. اتفاق بد در مجلس و هر جای دیگر که مردم بد انتخاب کنند، می افتد. در دنیا هم می افتد. اصلاً شما جایی را پیدا نمی کنید که در عبور از همه گردنه های مشکل، کاملاً درست عمل کرده باشند. * همانطور که می فرمائید نظام های سیاسی مشکلاتی در عمل پیدا می کنند. ولی در برابر مشکلاتی که پیدا می شود، سعی می کنند نظام را بازسازی کنند. الان 25 سال از بازنگری قانون اساسی گذشته است. حتماً این ساختار یک مشکلاتی دارد که در عمل خودش را نشان می دهد. من دو مثال می زنم، در همان شورای بازنگری قانون اساسی، طرحی آورده شد که به طرح توقیت معروف شد که رهبری ده ساله باشد و بعد از ده سال مجلس خبرگان بنشیند و عملکرد را بررسی کند و اگر تایید شد، تمدید کند و اگر نخواست، کس دیگری را انتخاب کند. یا طرح دیگری به نام نظارت بر عملکرد رهبری آورده شد که آن موقع تقریباً جناح چپ مخالفت کردند و به نتیجه نرسید و در قانون اساسی در همین حد تصویب شد که نظارت بر بقای شرایط باشد. یعنی نظارت در حدی باشد که بگویند شرایط در رهبری باقی است. لذا الان استدلال می کنند و می گویند که مجلس خبرگان اصلاً حق نظارت بر عملکرد ندارد و فقط نظارت بر بقای شرایط است. هاشمی رفسنجانی - این حرف ها کم لطفی به نظام و ظلم به قانون اساسی، رهبری و مقام ولایت فقیه است. * لازمه نظارت بر شرایط این است که نظارت بر عملکرد صورت بگیرد. عرضم این است که اگر آن طرح در شورای بازنگری تصویب می شد، الان دیگر کسی نمی توانست استدلال کند که با این قانون اساسی شما نمی توانید بر رهبری نظارت کنید. اگر در ساختارمان مشکلاتی می بینیم، نباید مقاومت کنیم و به دنبال بازسازی ساختار نباشیم. سوال من این است که حضرت عالی همه مشکلات را مربوط به عملکرد می دانید؟ هاشمی رفسنجانی - همه مربوط به عملکرد است. * یعنی در ساختار هیچ مشکلی نمی بینید؟ هاشمی رفسنجانی - همین را که الان شما مثال زدید، یعنی رهبری ده سال باشد، رای نیارود. خود آیت الله خامنه ای از کسانی بود که به من گفتند: من احساس خفقان می کنم که انسان بخواهد برای همیشه بماند و مردم هم هیچ چاره ای نداشته باشند. مخالف بودند و خیلی ها هم مخالف بودند و بحث کردیم. اما موقت بودن زمان رهبری رای نیاورد. در جمعی رای نیاورد که نخبه های آن روز بودند و امام آنها را انتخاب کرده بودند که این کار را بکنند. * در واقع جامعه مدرسین آن نامه را نوشت و بحث شورا تحت تاثیر قرار گرفت. هاشمی رفسنجانی - بالاخره امام آن کار را کردند. بهترین فرد هم بود که ایشان انتخاب کنند. اگر به خودمان واگذار می شد که خیلی مشکل بود. ما جایگزین امام را خوب و درست کردیم. آن را درست کردیم که مجلس خبرگان این کار را بکند و مجلس خبرگان هم کرد و قانون شد. یعنی الان قانون داریم. آیین نامه را بخوانید. اولین اشکالی که هیات تحقیق در شرایط رهبری ببیند، باید گزارش دهد. اینکه چگونه جلسه تشکیل می دهد و چکار می کند، به طور مفصل آمده است. اینهایی که این حرف را می زنند، از روی عدم آگاهی می زنند. اگر به قوانین خبرگان عمل کنیم، هیچ مشکلی نداریم و بن بستی در کار نیست. خبرگان قانونی گذراندند که هر یک سازمان های زیر نظر رهبری که از آنها خواسته شده باید در هر اجلاس گزارش بدهند و ده سوال از آنها بشود و جواب بدهند. رهبری هم اشکالی به آن نگرفتند. بعد ها دعوت کردیم که بیایند. مثلاً گفتیم که رئیس سازمان صداوسیما بیاید. بعد از مدتی گفتند که ما نمی آییم. به همه گفتیم که بیایند که هیچ کدام نیامدند. در آخر یک مورد آسان پیدا کردیم و گفتیم که رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه بیاید. در ابتدا همه خوشحال می شدند، اما وقتی موعد می شد، نمی آمدند. رئیس شورای ائمه جمعه هم نیامد. خودم رئیس مجمع بودم و رفتم گزارش مجمع را دادم و گفتم که سوالات خود را مطرح کنند تا قانون اجرا شود. وقتی که اجرا شد، به آیت الله طبسی که قبلاً خوشحال شده بود و می گفت که ما هم می آییم و گزارش می دهیم، گفتیم که دفعه بعد شما بیایید. ایشان هم خواست بیاید که یک دفعه گفت: من نمی آیم و راضی نیستم. رهبری هم گفته بودند هرکسی که خودش داوطلب باشد، می تواند بیاید. * وقتی مشکل انتخابات پیش آمده بود، حضرت عالی فرمودید افغانستان یک لویی جرگه دارد که مشکلش را حل می کند. اما در داخل کشور ما هر مشکلی که پیش آمد، پیچیدگی اش بیشتر شد. نتیجه این شد که چند نفر حضرت عالی را ردّ صلاحیت کنند. یک مملکت را به دست شخصی بدهند که برای شهرداری یک شهر کوچک هم مناسب نیست. او را تایید صلاحیت و حضرت عالی را ردّ صلاحیت می کنند. هاشمی رفسنجانی - من از درستی ساختار می گویم و شما به عملکرد اشکال می گیرید. مگر قوانین قرآن آسمانی نیست؟ آیا همین الان در عمل به آنهایی که مسلم هستند، تخلف نمی شود؟ آیا در دین خودمان و بین معتقدین همه یکسان هستند؟ حرف ملائکه را به یاد آورید که به خدا می زدند. خداوند بشری ساخته که به او عقل داده و شیطان را هم در وجودش گذاشته که گاهی شیطان و گاهی عقل غلبه می کند. * فرمایش شما کاملاً درست است، ولی نکته این است که اگر به اشتباهات و سوءتدبیر ها رسیدیم، رفع کنیم و اگر بناست نظارت تقویت شود، نظارت را تقویت کنیم. هاشمی رفسنجانی - پیش بینی ها، خوب بود. ممکن است ما هم اشتباهاتی داشته باشیم. در بین روحانیون بهتر از امام نداشتیم که انقلاب کردیم. حدود 14 سال نبودند و مردم و شاگردانش مبارزه را حفظ کردند و نگه داشتند. امام که آمدند و انقلاب پیروز شد، بعد از مدتی خواستیم رئیس جمهور انتخاب کنیم. نظر ما این بود که در کنار بنی صدر، آقای بهشتی هم در انتخابات باشد. اما امام نگذاشتند و جلویمان را گرفتند. شخص امام با مصلحت بینی خودشان جلو ما را گرفتند. می خواهم بگویم شما جایی را پیدا نمی کنید که بشر اشتباه نکند و جایی هم پیدا نمی کنید که بی قانونی نشود. این اتفاق می افتد. فکر می کنم ساختار را خوب طراحی کردیم که براساس آن خوب پیش رفتیم، خوب سازماندهی کردیم و خوب از مشکلات عبور کردیم. * به مناسبت مطلبی که درباره آقای بهشتی و بنی صدر فرموده اید، موضوعی بود که امام معتقد بودند روحانیون در کار اجرایی نیایند و آن وقت می فرمودند که رئیس جمهور نشوند. وقتی بحث آیت الله خامنه ای برای ریاست جمهوری مطرح شد، خدمت شما عرض کردیم که شما با امام صحبت کنید، بلکه امام قبول کنند. شما صحبت کردید و امام از نظرشان برگشتند. سوالی که به این مناسبت می خواهم خدمت شما عرض کنم، این است که الان بعد از 35 سال که از انقلاب و این جریانات و این ریاست جمهوری ها گذشته، به نظر شما آن نظر امام که می گفتند روحانیون وارد کار اجرایی نشوند، درست بود یا کار درست همان بود که برگشتند و روحانیون وارد کار اجرایی شدند؟ کدام درست بود؟ هاشمی رفسنجانی - دومی درست بود. البته باید شرایط تبلیغات قبل از انتخابات عادلانه و مبتنی بر واقعیت ها باشد. آقای بنی صدر به خاطر مخالفتی که با نهضت آزادی و همه مبارزین و ما داشت، یکی، دو سال به همه جای کشور می رفت و سخنرانی می کرد و هر چه می خواست، می گفت و وعده می داد. مردم مشکلاتی در اقتصاد و زندگی داشتند و می دیدند او همان مشکلات را می گوید که به او رای دادند. ولی او معجونی بود که صد بار مستبدتر از همه کسانی است که در ذهن شماست. اصلاً در مسائل مشورت پذیر نبود. امام هم فهمیدند و کار به جایی رسید که او با واسطه به امام رساند که رای من در بین مردم از شما بیشتر است. رای من53 درصد و رای شما 47 درصد است. شما نمی توانید به من امر کنید. تا این مقدار جلو رفت. در جنگ وارد شد و اجازه نمی داد که نیروهای مردمی بیایند. ارتش ما تقریباً دست نخورده بود و معلوم بود که می تواند در مقابل عراق دفاع کند، اما به ارتش هم میدان نمی داد. بنی صدر اشتباهات زیادی داشت که امام به مرور متوجه شدند و فهمیدند. ما قبلاً این گونه آدم ها را بیشتر می شناختیم و با اینها سروکار داشتیم. * آن واسطه چه کسی بود؟ بنی صدر صحبت خود را چگونه به امام رساند که من 53 درصد و شما 47 درصد رای دارید؟ هاشمی رفسنجانی - این را در جلسه ای گفته بود و از آن جلسه به امام گفتند. از آقایانی که بودند، آمدند به من گفتند. فکر می کنم آقای عمید زنجانی گفته بود. دقیقاً یادم نیست. * اگر از همان نقطه ای که جناب عالی مطلب را قطع کردید، دنبال کنیم، بهتر می شود. معمولاً در نظام های سیاسی یا از قبل پیش بینی می کنند و یا اگر پیش بینی نکردند، امکان ترمیم را باز می گذارند. مثلاً در بعضی کشورها دادگاه قانون اساسی دارند که راجع به خود قانون اساسی یا راجع به عملکرد، به آن دادگاه مراجعه می کنند و می توان حتی راجع به اصل قانون اساسی یعنی اصلی که منجر به چنین مسئله ای شده، تجدیدنظر کرد. ما این را به خود مجلس خبرگان واگذار کردیم. به خصوص که مجلس خبرگان کار عجیبی هم انجام داده و آن، این است که برای صلاحیت، کاندیدهای خودش را به نهادی واگذار کرده که مجلس خبرگان باید بر آن نظارت کند. موضوع دوم این است که به نظر می رسد گذشته از خاستگاه مشروعیت نظام که ممکن است درباره آن گفت وگوهای مختلفی وجود داشته باشد، در اندیشه کسانی که در شکل گیری انقلاب مشارکت کرده اند، مسئله رضایت مردم به عنوان عنصر مقوّم انقلاب، حکومت و نظام اسلامی مطرح بود. به این معنا که اگر جامعه در نقطه ای به این رسید که با این سیستم رضایت عمومی تامین نمی شود، باید راهکاری باشد که بتواند با تصمیم گیری خود را ترمیم کند و اگر در جایی گیر کرده است، خود را از بن بست خارج نماید. نگاه شما نسبت به این مسئله چگونه است؟ آیا عنصر رضایت مردم که هم علت موجبه و هم علت مبقیه نظام لااقل در آغاز نهضت و حرکت تلقی می شد، چنان نقش تعیین کننده ای ندارد که به مردم مجال بدهد تا درباره سیستمی که نمی تواند خودش را ترسیم کند، تصمیم بگیرند؟ همچنان که خود امام در بهشت زهرا راجع به تصمیمات گذشتگان برخورد کردند. هاشمی رفسنجانی - شما سه، چهار سوال را مطرح کردید. در مورد مجلس خبرگان که این تصمیم را گرفتیم، اولاً همان موقع بحث زیادی شد که ما برای صلاحیت نامزدها چه کسی را درنظر بگیریم؟ بعضی ها گفتند که مراجع و حوزه باشند. بحث شد که مراجع چه تکلیفی دارند؟ شاید اگر ما به آنها تکلیف کنیم، آنها بگویند که انجام نمی دهیم. ثانیاً آنها چقدر می توانند در این مسائل که وارد نیستند، نظر بدهند؟ این مورد رای نیاورد. بعضی ها گفتند که اگر خودمان انتخاب کنیم، بدتر می شود و می گویند که شما خودتان صلاحیت های خودتان را تایید می کنید. هر جا به ذهن ما رسید، جواب نداد. آخرش به خود شورای نگهبان رسیدیم. گروهی مکلّف بودند که اگر حکمی صادر شود، باید انجام بدهند. این مورد رای آورد. ثانیاً ما همین حالا می توانیم این را عوض کنیم و هیچ مشکلی ندارد. یعنی همه قوانین مربوط به خبرگان مال خودش است و می تواند قانون بگذراند. بنابراین راه خروج همیشه هست. حتی راه خروج قانون اساسی را که قبلاً ننوشته بودند، نوشتیم. الان راه خروج قانون اساسی هم هست و می توانیم همه اصولی را که مردم فکر می کنند مزاحم است، حذف کنیم. یعنی این هست و راهش هم خیلی روشن است که از این راه می توانیم، انجام بدهیم. مسئله رضایت مردم، همیشه جدّی بود که رفراندوم گذاشتیم. دو، سه اصل راجع به رفراندوم هست و می توانیم مسائل مهم را با رفراندوم بگذرانیم. الان در هیچ جا بن بست نداریم. از همه اینها که بگذریم، امام(ره) مجمع تشخیص مصلحت را طراحی کردند که بتواند بر خلاف قانون اساسی و فتواهایی که علما می دهند، مصلحت را تامین کند. اصلاً در ساختار بن بست نداریم. درباره عمل، از ملائکه که بگذرید، احتمال بدی در مورد همه ممکن است. یعنی الان معصوم نداریم. چند روز بعد از پیروزی حضرت موسی(ع)، پیروانش گوساله پرست شدند که خداوند همه را قتل عام کردند. حضرت موسی(ع) با آن همه معجزات و با عبور از نیل، پیامبر مردمی بود که یک دفعه گوساله پرست شدند. حضرت عیسی پیامبری به آن خوبی، آرامی و نجیبی بود که آن روزگار را بر سرش آوردند، با حضرت ابراهیم(ع) چکار کردند؟! اصلاً کجا سراغ دارید که بشر برای یک مدت طولانی در جاده حقیقت مانده باشد؟ * اگر عملکرد افراد می تواند جوری باشد که دور قانونی را در جایی سد کند، یعنی چرخش کار قانون را در جایی سد کند، منجر به ناکارآمدی یک نظام می شود. علی القائده عملکرد بد را باید در قانون پیش بینی کرد، یعنی باید در قانون گذاری پیش بینی کرد. هاشمی رفسنجانی - ما در همه جا پیش بینی کردیم. شما بگویید که در کجا پیش بینی نشده است؟ در مورد رهبری که شخص اول مملکت است، صراحت قانونی داریم که اگر عدالتش مخدوش شود، معزول است و خودش هم حق ندارد دیگر دخالت کند. * اگر در مقام اجرا به جاهایی برخورد کند که دیگر نتواند عملی شود و روح قانونی را تحقق نبخشد، باید برای آن فکری شود. هاشمی رفسنجانی - همه اینها راه حل دارند. مثلاً سیاست های کلی که در مجمع تصویب می شوند و رهبری هم طبق قانون تایید و اعلام می کنند، اگر اجرا نشود، ما ناظر هستیم و ناظر باید جلوی این را بگیرد و متوقفش کند و اگر مجلس یا قوه قضائیه و یا دولت خطا کردند، باید جلوی آن گرفته شود. * حالا می خواهیم از طرف مثبت حرکت کنیم، به این معنا که چنین وقایعی را پشت سر داریم که برای کشور مشکل زا شده است و حتی ارکان و پایه های مقبولیت و قابل دفاع بودن نظام را مورد تزلزل قرار داده است. این دفعه به عنوان یک فرد از شما می پرسیم، فردی که قبل از انقلاب و بعد از انقلاب دنبال اهداف انقلاب بوده است. یعنی داریم با آقای هاشمی رفسنجانی صحبت می کنیم و نه با آقای هاشمی، رئیس مجلس و نه عضو شورای انقلاب و نه رئیس جمهور و نه رئیس مجمع تشخیص. در چنین وضعیتی با توجه به اینکه جناب عالی راهکارهای پیش بینی شده در سیستم را به هر دلیلی ناکافی می دانید، به عنوان یک فرد فکر می کنید آیا زمان اینکه یک فکر جدّی درباره مسیری که کشور طی می کند بشود، فرا نرسیده است؟ هاشمی رفسنجانی - همیشه باید برای بهتر کردن آینده تلاش کرد. خود من اگر به آینده کشور امیدوار نبودم، نمی آمدم نامزد شوم. در سن 80 سالگی معلوم است که میل به این کار ندارم. می خواستم بن بست را بشکنم. حدس می زدم و استخاره هم کرده بودم که نشان می داد پیش نمی روم، ولی خوب آمده بود. فکر می کنم الان وقتش فرا رسیده، چون اکثریت مردم این وضع را قبول ندارند. مردم اصول انقلاب را قبول دارند، سیاسی کاری های مجلس را قبول ندارند، ناعدالتی های قوه قضائیه را قبول ندارند. اشکالاتی به دولت داشتند و نسبت به همین دولت هم دارند. من می گویم وقت آن است که مردم اقدام کنند تا انتخابات درستی انجام شود. البته الان خیلی از شخصیت های مورد قبول مردم وارد انتخابات نمی شوند، چون احساس خطر می کنند. ولی اگر این تفکر عامه وارد میدان شود، این کار انجام می شود. منتها این گونه نخواهد بود که انسان بگوید با یک انتخابات به طرف بهشت رفتیم. چون همان ها دوباره به یک معضل جدید تبدیل می شوند. همان گونه که در اصلاح طلب ها اتفاق افتاد. ما اواخر دولت احساس کردیم که دارند کار می کنند برای اینکه یک دولت تحمیلی بیاورند. به گونه ای عمل کردیم که مردم احساس نکنند رای آنها بی تاثیر است. دولت دیگر که آمد، چه کار کرد، غیر از اینکه پایه های خودش را زد؟ یعنی به گونه ای رفتار کرد که پایه خودش را زد. فرض کنید زمان آقای روحانی را می گویم، همین امروز و پیش از شما یکی از کارخانه دارهای کشور پیش من آمد و گفت که در یکی از استان ها استانداری آوردند که به جرم اینکه من به ستاد شما کمک کردم، کارخانه ذوب آهن مرا تعطیل کرده است. یعنی تا این حد و این گونه استانداری را گذاشتند. می گفت: این شخص تا آخر دوره دولت قبل رئیس یک مجتمع صنعتی در جنوب بود و از آنجا برداشتند و اینجا گذاشتند. هر دولتی بیاید، مشکلات با شدت و ضعف خواهد بود. دوباره افرادی از دغل ها سر بر می آورند. الان این مشکل در جامعه ما هست. آنچه من می فهمم، این است که الان مصلحت است که این نظام را حفظ کنیم که راهش انتخابات در محدوده قانون و نظام است. یعنی مثل آن دفعه مردم وارد شوند. بالاخره ما فداکاری کردیم. من مطمئن شده بودم که نمی توانم. براساس استخاره می گفتم: یا رهبری به من می گوید که نرو، یا شورای نگهبان رد می کند و یا در انتخابات خراب می کنند. ولی خوب شد که این وسط ماندم. مردم هم آماده هستند. یعنی تا گفتیم، مردم آن گونه جمع شدند. افکار عمومی الان مناسب است و این می طلبد که افراد آزاده بیشتر تلاش کنند. الان بعضی از مجلسی ها و دوستانشان نگران شدند. شخصی در قوه قضائیه روزنامه ها را جمع کرده و گفته که حق ندارید اسم فلانی را ببرید. گویا آقای دعایی در آن جلسه عصبانی شده بود. گفتند حق ندارید تصویر و اسم فلانی و آنهایی را که در فتنه محکوم شدند، بیاورید. گفته بودند که اگر این کار را بکنید، می بندیم. آقای دعایی بلند شد و گفت: اولاً نمی توانید این کار را بکنید و ثانیاً چرا این گونه می کنید؟ البته این حالت را منحصر به خودمان نمی دانم. به هر جای دنیا بروید، از این چیزها هست. افغانستانی ها بعد از این همه، به اینجا رسیدند که پنج ماه برای انتخاب افرادشان گرفتار شدند. * در آنجا به نام دین عمل نمی شود. هاشمی رفسنجانی - اتفاقاً در افغانستان هم قانون اساسی اسلامی تصویب کردند. * به عنوان دین و حکومت دینی که نیست. هاشمی رفسنجانی - آنها که حکومت اسلامی شدند. الان عراقی ها چه وضعی دارند؟ آنهایی که مجاهده می کردند، به جان هم افتادند. هر جا بروید، همین است. امام موسی صدر در لبنان خیلی فعال بود. آخرش گفت: من به این نتیجه رسیدم که السّیاسیون تُجّار الدّم ، یعنی سیاسیون تجار خون هستند و از مسائل کنار کشید. * اتفاقاً نکته ای که می خواستم عرض کنم، همین است. یکی از دوستان بسیار عزیز که حضرت عالی هم می شناسید، کتابی در باب حکومت دینی نوشتند که کتاب سال جمهوری اسلامی شد. زمانی که در دبیرخانه خبرگان، مسئول مرکز تحقیقات و مجله بودم، با اعضا خدمت آیت الله خامنه ای رفتیم. من ایشان را که معرفی کردم، آیت الله خامنه ای اشاره کردند که کتابتان را گذاشتم تا بخوانم. ایشان الان مدتی است که از مدرسین حوزه هستند. همین هفته جلسه ای در قم داشتند. چون قبلاً با هم بحث کرده بودیم، اختلاف نظرهایی در این جهت داریم. به هر حال کل فقه شیعه هیچ گاه جز حرکت امام خمینی(ره) روی خوشی به انقلاب و حرکت های انقلابیون نشان نداده است. معنای تلویحی این سخن این است که این هم نتیجه نداده و اشتباه بود. این همان سوال اولی است که در آن جلسه عرض کردم که حضرت عالی می فرمایید در داخل و خارج همیشه همین طور است. بنی عباس 502 یا 503 سال حکومت کردند. کسی هم به فکر انقلاب نبوده و فقهای شیعه هم به فکر نبودند. این بحث به سوال اول برمی گردد که آیا باز هم انقلاب را به کشورهای دیگر توصیه می فرمایید؟ هاشمی رفسنجانی - درباره تکرار انقلاب، این مربوط به مردم آن کشورهاست. در مورد بخش اول صحبت های شما اوّلاً این گونه که این گفته، نیست. مگر قبل از ما علمای نجف انقلاب مشروطه را بپا نکردند؟ چطور ایشان می گوید که علمای شیعه کاری نکردند؟ فاطمی ها در مصر، ادارسه در غرب آفریقا، علویان در گیلان و مراعشه در طبرستان حکومت های محلی داشتند. * به هر حال یک آدم صاحب نظر به این نتیجه رسیده، این حرف ها برای من طلبه گران است. هاشمی رفسنجانی - این حرف انکار بدیهیات است. برای اینکه علمای نجف بودند و علمای تهران هم به آنها کمک می کردند. قاجار را مجبور کردند تا مجلس را تصویب کنند و اجازه شکل گیری مجلس را دادند. مگر اینطور نبود؟ حتی علمای بعدی که مبارزه می کردند، وقتی که پهلوی آمد، به کرمانشاه مهاجرت کردند و دیدند که در آنجا نمی شود و به ترکیه رفتند و مبارزه می کردند. چون می خواستند حکومت را درست کنند یا برگردانند. مگر قبلش جمال الدین اسدآبادی و امثال ایشان چه کار می کردند؟ اگر به گذشته برگردید، در خیلی جاها می بینید که این گونه بوده است. بعضی ها این حرف را بدون سند می گویند. * حضرت عالی دوست دارید همیشه نسبت به آینده امید بدهید. هاشمی رفسنجانی - من عقیده جدی دارم و اگر نداشتم، در این نظام کار نمی کردم. ما که اهل بیتی هستیم و ولایت داریم، در این مکتب می توانیم در کشوری مثل ایران برای گسترش دین کار کنیم. اگر درست عمل کنیم و حکومت موفقی داشته باشیم، می توانیم. همین الان هم با همه این عیب هایی که در ذهن شماست، در تمام منطقه، مستقل ترین و امن ترین کشور هستیم و پیشرفت هم کردیم. مشکل اقتصادی داریم و یا مشکل مجلس و مسائل آنها را نبینید. همین ماهواره ای که الان در مدار زمین می گردد و پیام مخابره هم می کند، دستاورد انقلاب است. کار آن را از اواخر جنگ شروع کردیم. گروهی در جهاد سازندگی کار خود را روی موشک شروع کردند. برای اینکه بتوانند پرتاب کنند. موشک 140 کیلومتری را در اواخر جنگ آزمایش کردند و خودم به آنجا رفتم و آزمایش کردم. در اینجا کسی به ما کمک نکرده است. ماهواره را ساختیم و موشک پرتاب کننده اش را هم ساختیم و دیروز هم اولین پرتاب آزمایشی را انجام دادیم. آن موقع محسن ما در کانادا بود و هنوز دکترایش تمام نشده بود. چون رشته اش به درد اینها و بدنه موشک می خورد، گفتیم که بیاید و در آنجا نماند. جوانان ما زحمت کشیدند که کارهای سوخت جامد به نتیجه رسید و کار را به اینجا رساندند. ما در موشک این همه پیشرفت کردیم که الان به راحتی می توانیم موشک های قاره پیما بسازیم. اگر مشکلات تحریم را درست نکرده بودند، با قدرت خودمان به خیلی جاها می رسیدیم. منتها فعلاً سیاسی شده است. در اکثر صنایع جای خودمان را باز کردیم. در سلول های بنیادین، در نانو و در خیلی چیزها که به ما نمی دادند، راه پیدا کردیم. خرابی های کشور را ساختیم. عراق همان گونه مانده و ما کشور را خوب ساختیم. آب ها را مهار کردیم و کارهای زیادی کردیم و نمی توانیم بگوییم که ایران یک کشور عقب افتاده به آن صورت است. اینها در همین نظام و با همین شکل پیش آمده است. اگر عاقلانه تر رفتار کنیم، بهتر می شویم. ما که با کشورهای دیگر دعوا نداریم. ما که نمی خواهیم از آنها دستور بگیریم، می خواهیم با هم تعامل کنیم، اگر تعامل کنیم و دعوا نکنیم، می توانیم. شرطش رفتار اعتدالی و معقول است. نباید افراط کنیم. از اشتباهات ما این بود که زمانی افراط کردیم. نمی گویم اشتباه نداریم. ولی این دستاوردها هم بود. البته از این اشتباهات را هر انقلابی هم خواهد داشت. برای اینکه انقلابیون بی تجربه و کم تجربه هستند و این کارها را می کنند. من فکر می کنم مجموعاً ما نباید ضرورت انقلاب را منکر شویم و نباید موفقیت انقلاب را منکر شویم. ولی نباید خودشیفته شویم و باید به عملکرد خود انتقاد داشته باشیم تا بهتر شود. * یکی از امتیازات نظام جمهوری اسلامی که ریشه در تفکر تشیع و اهل بیت دارد، این است که تفکر افراطی موجود در دنیای اسلام امروز را که الان در قالب تکفیری سر در آورده، ندارد و یک تفکر اعتدالی دارد. در انتخابات پارسال هم که اعتدال رای آورد، در واقع همان مغز اصلی تفکر تشیع و نظام جمهوری اسلامی رای آورده است. آن چیزی که الان در دنیای اسلام می گذرد، تفکر داعش و النصره و مجموعه تکفیری هاست که همه جا را تهدید می کنند. اما اهل سنت ایران اصلاً با آنان نسبتی ندارند. یکی از مسئولین امنیتی کشور به من می گفت که بیش از 90 درصد سنی ها با ما و با این تفکر هستند. این در میدان عمل است و در غیر عمل شاید جور دیگری هم باشد. می خواستم نظر جناب عالی را از نظر ریشه ای بدانم که چرا در دنیای اسلام این مسایل پیش آمده که الان دارد آبروی اسلام را می برد و مشکلات زیادی درست کرده است؟ آیا خطری از ناحیه آنها نظام جمهوری اسلامی را تهدید می کند؟ در عین حال این کارهای آنها امتیازی برای ماست و شاید دنیا الان متوجه شده باشد که آن نگاهی که به تشیع و انقلاب اسلامی داشت، غلط بوده است. خواستم جناب عالی در این باره یک مقدار توضیح بفرمایید. هاشمی رفسنجانی - یک مقدار همین گونه است که شما می گویید، اما همین هم ارزان به دست نیامد. اگر ما افراطی های کشورمان را مهار نمی کردیم، بعضی ها از تکفیری ها کم نداشتند. چون داعیه حکومت جهانی داشتیم، بعضی ها برای خودشان رسالت می دانستند که کارهای افراطی کنند. خداوند رحم کرد و جنگ آن گونه تمام شد. بعد از جنگ اعتدال را سیاست کشور قرار دادیم و ارتباطمان را با دنیا طبیعی کردیم و کشورمان را ساختیم. افکارمان را متوجه مشکلات اقتصادی ناشی از انقلاب و جنگ کردیم. البته می دانیم کسانی که مخلص هستند، خیلی چیزها را نمی پسندیدند. همان موقع هم مقالاتی را علیه سیاست خارجی می نوشتند، اما مخلصانه می نوشتند و ما هم تحمل می کردیم. من فکر می کنم دلیلی نداریم که با همه دعوا کنیم. اگر ما واقعاً به صورت یک کشور معتدل، عاقل و با همان عقلانیتی که ائمه(ع) ما گفتند، در میدان بودیم، الان با همه این کشورها ارتباط داشتیم و کار می کردیم و اینها برای ما بازار و طرف بودند. ایران این ظرفیت را دارد که به خاطر مردم، خاک و مکتب اسلام و اهل بیت(ع) است. به هر حال ما هم گرفتار افراطی ها بودیم. الان تکفیری ها بیشتر به شیعه می تازند. منتها اکثریت سنی ها با آنها همراه نمی شوند. افراطی های سنی، شیعه را واجب القتل و مهدورالدم می دانند. می توانیم با عمل به اینها نشان بدهیم که این گونه نیستیم که واقعاً هم نیستیم. * نمونه جدید کارهای افراطی آنها پیام تبریک در مرگ ملک عبدالله است. گویا ملاک آنها مخالفت با شماست. چون وقتی حضرت عالی در فوت ملک عبدالله تسلیت گفتید، آنها در نماز جمعه تبریک گفتند. هاشمی رفسنجانی - این کار اوج نگاه افراطی است. متاسفانه مصالح نظام و جهان اسلام را فدای کینه های خود می کنند. * وقتی داعشی ها و تکفیری ها احکام خودشان را اجرا می کنند و گردن می زنند و آدم می سوزانند و کارهای دیگری می کنند، استناداتی به بعضی از کتب فقهی علمای خودشان دارند. متاسفانه درست می گویند، چون چنین فتواهایی هم وجود دارد و این گونه نیست که بدون ماخذ باشد. هاشمی رفسنجانی - بله، متاسفانه در دو طرف افراطیون کارهایی می کنند که احساسات مردم را جریحه دار می کنند. * نکته اصلی این است که بالاخره روحانیت چه سنی و چه شیعه قاعدتاً باید یک غربالگری نسبت به این مسایل انجام بدهد. یعنی در فقه شیعه و سنی افکار و فتواهایی هست که باید به مقتضای شرایط، به روز شوند. مثلاً الان بعضی از انواع اعدام ها را در کشور خودمان اجرا نمی کنیم و می گوییم درست نیست. دلیل آن اقتضائات زمان و مکان است. شاید لازم باشد علمای شیعه و سنی کنار هم بنشینند و در این مساله فکر کنند و مجال را از دست تندروها بگیرند. یعنی این گونه مسایل را ابطال کنند تا دیگر این کارها را نکنند. همزمان با کنگره تکفیری ها در قم، در جلسه ای که با حضور 100 تا 150 نفراز روحانیون و به صورت همزمان برگزار شده بود، گفتم: بحث سر مناسبات انسانی با دنیاست. الان علیه تکفیری ها کنگره تشکیل می دهیم. ولی دو، سه سال قبل در 200 متر آن طرف تر از دفتر ما فتوا و نظر دادند که یک حسینیه شیعیان 12 امامی را که درویش بودند، تخریب کردند. هاشمی رفسنجانی - من قبول دارم و بارها گفتم که هر کاری را خارج از مدار عقل انجام دهیم، بازخورد خواهد داشت. پس من دو بحث با شما داشتم. یک بحث این بود که اصلاً به فکر نباشید که کسی بتواند مدینه فاضله ای درست کند و انسانی که فرشته و جن در وجودش هست، بتواند مدینه فاضله درست کند. این نمی شود. اصلاً خداوند ما را این گونه قرار داده که آزمایش بشویم و خودمان راه را پیدا کنیم. باید تلاش بکنیم و ما واقعاً تلاشمان را کردیم. الان 60 سال است که داریم تلاش می کنیم، برای اینکه به جایی که می توانیم، برسیم. خیلی ها مثل من هستند که این کار را کردند و باز هم می کنند و انتظار آن نتیجه مطلق را هم نداریم. کما اینکه قبل از ما هم هیچ وقت نشده است. کسی را بهتر از حضرت علی(ع) در تاریخ بشر می شناسیم؟ چگونه با ایشان رفتار کردند؟ به تعبیر خودشان، مردم مثل یال اسب به صورت انبوه در خانه ایشان گرفتند که نزدیک بود امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در بین مردم پایمال شوند. به این صورت ایشان را آوردند، اما چند روز بعد دیدیم که همیشه جنگ بود و آدم های متقلب و دنیا طلب آن کارها را کردند. به هر حال اگر ما نقش خود را ایفا کنیم، به جایی می رسیم و اگر کار خوب کرده باشیم، خداوند به ما نتیجه می دهد و اگر هم بد کرده باشیم، باید جزایش را ببینیم. این وضع همه ما و همه تاریخ است. من مایوس نیستم که بتوانیم از این تجربه هایی که جامعه دارد، به یک حالت اعتدال برگردیم که در کشور بوجود بیاوریم. * درباره فقه حکومتی چه می فرمایید؟ هاشمی رفسنجانی - من همان موقع ها به قم رفتم و سخنرانی کردم و گفتم که حوزه این گونه نمی تواند فتوا بدهد و شما بیایید در کنار این حوزه یک حوزه دیگر درست کنید تا طلبه هایی که به سطح اجتهاد رسیدند، وارد این مدرسه شوند و هر کسی در رشته ای خاص درس بخواند. همه رشته های علوم انسانی و رشته های طبیعی و دیگر رشته ها را داشته باشیم تا احکام حکومت اسلامی از آن حوزه در بیاید. الان در حوزه ها از رموز حکومت در همه ابعادش اطلاعات ندارند که بخواهند این کار را بکنند. آدم های خوبی هستند و در کارشان زحمت کشیده اند. ببینید از عروه تا به حال چقدر در موضوعات رساله ها از آنچه که عروه را آقا سید محمدکاظم نوشت، پیشرفت کردیم؟ از این حوزه نمی توان انتظار آن گونه داشت. باید مواد درسی حوزه درست و براساس نیازهای امروز تنظیم شود. این حوزه برای همین کارهایی که می کند، خوب است. ولی باید در کنار این، یک جور دیگر به مسایل بپردازیم. اگر توقع داریم که تمام رفتار نظام، اسلامی باشد، لازم است فقه حکومتی مثل بحث های صلات، خمس، زکات، طهارت و حج توسعه داشته باشد. * از جناب عالی تشکر می کنیم که وقتتان را به روزنامه دادید و امروز هم یک مقدار با سوال های ما اذیت شدید. هاشمی رفسنجانی - نه، مسایل اساسی کشور را باید بررسی کرد و مطمئنم شما دلسوز هستید. از اینکه شما مشکلات را با هدف رفع آنها و بهتر کردن اوضاع کشور می گویید، حقیقتاً لذت می برم. ...
تدبیرِ توسعه و توسعه تدبیر ؛ دو رویکرد استراتژیک اجتناب ناپذیر دولت تدبیر و امید برای پیشرفت کشور
مدنظر قرار دهیم و البته شاخص های پیرامون آن را ارتقاء دهیم باید نگرش (Attitude) آدم های جامعه نسبت به عوامل آن از جمله مواردی که ذکر کردی مانند رانندگی تغییر یابد. تغییر نگرش هم بحثی کاملا پایه ای و اصولی است که باید به صورت ریشه ای و بیسیکال مورد نظر قرار گیرد. به عنوان نمونه آمدن رئیس جمهور بصورت صبحگاهی و طرح مسائل توسعه ای شاید چند صباحی دوام نداشته باشد. در این خصوص سه نهاد عمده و اصلی باید ...
اوباما و بزرگترین جنجال قانون اساسی آمریکا
در خصوص برنامه هسته ای ایران بین تهران و واسطه های بین المللی گروه شش بیش از 50 درصد است . مبنای این ارزیابی ظریف معلوم نیست و آیا این که مثلا، تهران با توقف تمام برنامه هسته ای خود بمدت طولانی موافقت خواهد کرد؟ وزیر خارجه ایران توقف موقت مطالعات هسته ای کشورش را علام کرد، اما هنوز موافقت تهران برای این دوره طولانی محدودیت در زمینه هسته ای را مورد تأئید قرار نداد. اگر چه قبول این شرط از طرف کنگره آمریکا و اسرائیل هم بعید بنظر می رسد. آنها خواستار برچیدن کامل زیرساختهای هسته ای ایران هستند. ...
اقتصاد ایران در دوران دولت ملی دکتر فرشاد مومنی: مصدق بنیان گذار اقتصاد بدون نفت بود
متعارض در مورد ماجرای دولت ملی و عملکرد آن، مساله ملی شدن نفت و به ویژه درباره شخص دکتر محمد مصدق می شود. نقش او به عنوان یک پرچمدار استثنایی مبارزات ضد استعماری و ضد استبدادی در سال های میانی قرن بیستم در مقایسه با انقلاب مشروطیت و انقلاب اسلامی اگر بیشتر نباشد کمتر هم نیست. انگلیس و آمریکا نقش عمده در کودتا داشتند این استاد دانشگاه علامه طباطبایی درخصوص واکنش های دولت های ...
از ستاره بی بدیل خاورمیانه و فریادهای هسته ای ظریف تا اردوغان پرحاشیه و پوتین چکمه پوش
خدیجه غبیشاوی- ادامه دیپلماسی بر سر پرونده هسته ای ایران و رسیدن تهران و غرب به راند پایانی، ظهور داعش و مبارزه برای شکست این گروه تروریستی، از سرگیری روابط دیپلماتیک کوبا و آمریکا پس از 50 سال تخاصم، چهار ساله شدن بحران سوریه و ...همگی سال 1393 را به یکی از جنجالی ترین سال های قرن اخیر تبدیل کرده است. از همین رو 10 شخصیت پر حاشیه در سال جاری را مورد بررسی قرار داده ایم که در ادامه می ...
دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری با رهبر معظم انقلاب
نگاهمان به محبت دشمن نخواهد بود. رهبر انقلاب با اشاره به کارآیی این نگاه عمیق و منطقی در مدیریت چالشهای آشکار و پنهان با زیاده خواهان جهانی از جمله مسئله هسته ای افزودند: تیم هسته ای که رئیس جمهور محترم انتخاب کرده انصافاً خوب، امین، مورد قبول و دلسوزند و در حال کار و تلاشند اما با وجود این برادرانِ خوب، من نگرانم، چون طرف مقابل حیله گر و اهل خدعه و نیرنگ است و از پشت خنجر می زند. ایشان ...
روزنامه بین الملل مشرق
ایران باید در ابتدای روند لغو تحریم ها، برداشته شود، سخت تر کرده اند. خبرگزاری صداوسیما- سید عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران درباره اعداد و ارقامی که درباره توافق هسته ای ایران در برخی محافل رسانه ای مطرح می شود، گفت: هنوز هیچ چیزی توافق نشده، حتی مواردی که مورد توافق قرار گرفته است نیز مورد توافق نهایی نیست. وی افزود: هنوز در موقعیتی قرار نداریم که بگویم به نقطه پایانی ...
آموزش دو روزه به مخالفان برای دور زدن دولت ها/ ابتکار بشار اسد در توئیتر/ مردی که هیلاری را در امور فنی ...
اسناد شده و به زنان و جوانان، که معمولا در حاشیه قرار داشتند، قدرت بیشتری دادیم. به شخصه شاهد بودم که چطور اختراعات جدید به مردم کمک کرد تا فقر را پشت سر بگذارند و کنترل بیشتری روی زندگی خود داشته باشند. بطوریکه کشاورزان کنیایی با استفاده از تلفن همراه و فناوری های بانکی مرتبط با آن توانستند 30 درصد بر درآمد خود بیفزایند. همچنین با بهره گیری از همین فناوری ها اطلاعات بیشتری درباره چگونگی مبارزه با ...
گمانه زنی ها درباره علت متوقف ماندن مذاکرات هسته ای
است که اطمینان حاصل کنند ایران سوختی که کاربرد تسلیحاتی دارد تولید نمی کند. رومن نادال سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه به این شبکه گفت: فرانسه امیدوار است توافق حاضر شود اما خواهان شفاف سازی است. همه در آرزوی پایان تنش هستند تا ایران اعتبار خود را بازیابد. اما توپ اکنون در زمین ایران است تا تضمین هایی درباره صلح آمیز بودن برنامه اتمی اش ارائه دهد و منطقه را از رقابت هسته ای دور کند. ...
برخی رجال جرات نمی کنند اعتراض خود را بگویند!!
رضا سلطان زاده مدیر مسئول هفته نامه آیینه یزد از برنامه های مدیران جامعه تعلیمات اسلامی این بود که در ایام تابستان سمینار و گردهم آیی در تهران با شرکت روساء و معاونان مدارس تعلیمات اسلامی سراسر ایران برگزار می کردند و از سخنرانان، نویسندگان، گویندگان توانا و روحانیونی چون شهید آیت ا... دکتر سیدمحمد بهشتی، شهید استادمرتضی مطهری، شهید دکتر محمدجواد باهنر، استاد محمدتقی جعفری، دکتر غلامعلی حداداد عادل، دکتر صاحب الزمانی، دکتر صافی و... دعوت می کردند تا در زمینه های مختلف تعلیم و تربیت اسلامی تدریس، گفتگو و سخنرانی نمایند. زنده یاد حجه الاسلام والمسلمین حاج شیخ عباسعلی اسلامی و دکتر علی قائمی نیز که از مسئولان و گردانندگان آن جامعه بودند جلسات همایش را اداره می کردند و در موقعیت هایی پیرامون آموزش و پرورش اسلامی مطالبی بیان می نمودند هنگامی که نوبت به مرحوم عباسعلی اسلامی بنیانگذار تعلیمات اسلامی می رسید با بیانات و جملاتی سیاست های دولت را مورد انتقاد شدید قرار می داد و برنامه های رایج وزارت آموزش و پرورش را نه تنها به نقد می کشید بلکه مواردی از آن را به سخره می گرفت به ویژه وقتی به مناسبتی از خانم دکتر فرخ رو پارسا وزیر آموزش و پرورش رژیم یاد می کرد تندترین عبارات را درباره شخص او و برنامه ها و عملکردش به کار می برد. نگارنده این سطور که در سالهای 1353 و 1354 در آن سمینارها شرکت می نمود به یاد ندارد عده ای از عوامل دولت وقت به مدرسه و سالن و محل برگزاری جلسات حمله نموده و یا همایش را به تعطیلی بکشانند ولی بارها شاهد بود و یا می خواند و می شنید که در سال های 56 و 57 عده ای از ماموران امنیتی و ساواک منحله به مساجد و حسینیه ها و مکان های عمومی حمله می کردند و سخنرانی های مذهبی یا ضد حکومت شاه را به هم می زدند و عده ای از گویندگان را دستگیر، زندانی و یا تبعید می نمودند و شرکت کنندگان در مراسم را مورد ضرب و شتم قرار می دادند و یا آنان را وادار به ترک محل می کردند این اتفاقات و حوادث نه تنها اعتراض فعالان سیاسی و مذهبی را در پی داشت بلکه انقلابیون و مخالفان دستگاه حاکمه در محافل و مجالس گوناگون و دانشگاه ها و مدارس و حوزه های علمیه از ستمگری های حکومت با شدت بیشتر یاد می کردند و به دنبال آن اطلاعیه هایی از سوی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و یا نامه ها و اعلامیه هایی از سوی بعضی از مراجع و علما و روشنفکران مذهبی در شهرها و استان های مختلف حتی از زندان و تبعیدگاه صادر می گردید و ضمن محکوم کردن عوامل دست نشانده دولت وقت، سردمداران رژیم و حامیان وی و استعمارگران را مورد سرزنش و انتقاد قرار می دادند و مردم را تشویق و ترغیب به ادامه مبارزه علیه ستمگری های طاغوت می کردند و از آزادگی و آزاد منشی و دموکراسی بر پایه دستورات اسلام سخن می گفتند و مژده تاسیس آن را به مردم می دادند و خواست و آرزوی خود را مکرراً بدین شرح بیان می کردند! حکومت اسلامی حکومتی است که اولا صددرصد متکی به آرای ملت باشد به شیوه ای که هر فرد ایرانی احساس کند که با رای خود سرنوشت خود و کشور خود را می سازد و.. .. ما امیدواریم که ایران اولین کشوری باشد که به چنین حکومتی دست می یابد. حکومتی که کوچکترین فرد ایرانی بتواند آزادانه و بدون وجود کمترین خطر به بالاترین مقام حکومتی انتقاد کند و از او در مورد اعمالش توضیح بخواهد. حکومتی که پول و ارزش های پوچی که به وسیله پول ساخته می شود سرنوشت این حکومت را تعیین نکند بلکه ارزش های عالی اسلامی حاکم باشد. 1 شهید آیت ا... استاد مرتضی مطهری حدود یک دهه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در حسینیه ارشاد اظهار می دارد: امیر المؤمنین با خوارج در منتهی درجه آزادی و دموکراسی رفتار کرد. او خلیفه است و آنها رعیتش، هر گونه اعمال سیاستی برایش مقدور بود اما او زندانشان نکرد و شلاقشان نزد و حتی سهمیه آنان را از بیت المال قطع نکرد، به آنها نیز همچون سایر افراد می نگریست. این مطلب در تاریخ زندگی علی(ع) عجیب نیست اما چیزی است که در دنیا کمتر نمونه دارد. آنها در همه جا در اظهار عقیده آزاد بودند و حضرت خودش و اصحابش با عقیده آزاد با آنان روبرو می شدند و صحبت می کردند، طرفین استدلال می کردند، استدلال یکدیگر را جواب می گفتند. شاید این مقدار آزادی در دنیا بی سابقه باشد که حکومتی با مخالفین خود تا این درجه با دموکراسی رفتار کرده باشد. 2 بعد از گذشت 36 سال از پیروزی انقلاب اسلامی فرزند همین شهید با موضع گیری های آزاداندیشی و آزادمنشی به عنوان نماینده ای آگاه و شجاع ملت که نظریات خود را بدون واهمه بیان می کند در سفر به شیراز مورد حمله عده ای به اصطلاح خودسر قرار می گیرد، زخمی می شود، شیشه های خودرو حامل او را خرد می کنند، به وی دشنام می دهند و ساعت ها در کلانتری شیراز در محاصره موتورسواران متوقف می شود و در نهایت بدون حضور در دانشگاه و سخنرانی به تهران بر می گردد و شگفت انگیز آنکه بعضی از نشریات و صاحبان تریبون های رسمی او را مقصر می دانند!! آیا این که 40 سال پیش آیت ا... مرتضی مطهری در لباس یک روحانی حامی امام خمینی(ره) و مخالف رژیم وقت و به عنوان استاد دانشکده الهیات دانشگاه تهران امکان حضور و سخنرانی در انجمن اسلامی مهندسین و انجمن اسلامی پزشکان را داشت و احدی متعرض او نمی شد -و مجموعه این سخنرانی های متعدد و مستمر به صورت کتاب جمع آوری و منتشر شده- اما فرزند او در نظامی که پدرش ایدئولوگ آن بوده و خود وی هم نماینده مجلس آن است و مسوول مستقیم حفظ و نشر آثار پدرش نیز هست امکان سخن گفتن نمی یابد، جفا به جمهوری اسلامی و بیشترین خدمت به متهم کنندگان نیست؟ 3 بسیاری از مردم این سرزمین در بیست ماهه اخیر شاهد بر هم زدن جلسات و همایش ها و برنامه هایی که مجوز تشکیل آن از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران صادر شده است بوده اند. به عنوان نمونه در یزد دارالعباده عده ای ناظر بودند و دیدند چند دقیقه قبل از حضور یکی از فعالان سیاسی در محلی که با مجوز بر پا شده بود افرادی وارد شدند هنگام نماز یکی از این برهم زنندگان جلسه به عنوان امام جماعت می ایستد، نماز را بر پا می دارند و زمینه ای آماده می کنند که مراسم مورد نظر برگزار نگردد به دنبال آن عده ای پیروزمندانه و بعضی هم نگران و ناراحت چون زحمات چند روزه و یا چند هفته خود را بر باد رفته می دیدند محل را ترک می کنند. بنابراین در حوادث اخیر به صرف احضار استاندار شیراز به تهران اینگونه مسائل و مشکلات در جامعه قابل حل و فصل نیست بلکه لازم است علاوه بر اجرای دستوری که از جانب رییس جمهور برای رسیدگی به این موضوع صادر شده است وزیر کشور و رییس جمهور در جلسه سراسری استانداران تذکرات لازم را بدهند، و موضوع را تا رسیدن به نتیجه که برابر با قانون و ضابطه باشد پی گیری کنند و فیلم بخش هایی از درخواست های مردم در انتخابات 92 به معرض نمایش گذاشته شود، قول های داده شده دیگر بار تکرار گردد و بعد هم مجدانه از نمایندگان عالی دولت در استان ها بخواهند مجری قانون باشند و بعضی از مصلحت اندیشی هایی را که عموم مردم و رای دهندگان به دکتر حسن روحانی قبول ندارند کنار بگذارند. اما آن چه که به نظر نگارنده بیشتر قابل توجه و تعمق و در عین حال نگران کننده است اینکه عده ای از دولتمردان و رجال مذهبی و سیاسی در این گونه موارد و نظایر آن جرات نمی کنند اعتراض خود را بیان کنند.!! علی مطهری می گوید: این چه آرامشی است که برخی رجال جامعه هم به حصر اعتراض دارند ولی جرأت نمی کنند بگویند. در محافل خصوصی، بسیاری می گویند حرف های شما را قبول داریم ولی نمی توانیم بگوییم. این که فایده و ارزشی ندارد که بترسند و نتوانند نظر خودشان را بگویند. حرف من این است که حصر در شرایط ویژه و اضطراری اشکالی ندارد که وقتی کشور در حال آشوب است، فردی را یک مدتی جدا از جامعه قرار می دهند تا فضا آرام شود. اما بعد از اینکه جامعه آرام شد یا باید آزاد شود یا محاکمه. اگر بنا است حصر ادامه پیدا کند باید با حکم قضایی باشد. از آزادی آنها نباید بترسیم. به عنوان نمونه آیت الله منتظری آزاد شد، هیچ اتفاقی هم نیفتاد. اگر نمی خواهند این افراد را محاکمه کنند، آزادشان کنند. همین چهار پنج سالی که در حصر بودند که بدتر از حبس است به عنوان مجازاتشان محسوب شود. هیچ اتفاقی نمی افتد. فرض کنید 10 روز، عده ای برای دیدن اینها بروند و بعد هم هیچ خبری نمی شود. مگر آقای منتظری آزاد شد اتفاقی افتاد؟ اگر بعد از آزادی به فرض محال بخواهند آشوبی ایجاد کنند اولین کسی که در مقابل آنها خواهد ایستاد خود من هستم. خود آنها پیغام داده اند که ما به دولت کمک می کنیم. 4 نمونه ای از این دست را باید در اظهارات سخنگوی دولت درباره حکم ممنوع التصویری ریس دولت اصلاحات دید خبرنگاری در مورد نظر دولت در راستای موضوع ممنوع التصویر بودن رییس دولت اصلاحات سوال کرد که وی در این باره گفت: در این مورد باید بگویم که من این موضوع را از سخنگوی محترم قوه قضاییه حضرت حجت الاسلام و المسلمین اژه ای شنیده ام که ایشان شخصیت قانونمندی است و اگر مطلبی بگوید حتما مستند قانونی دارد. خبرنگاری دیگری پرسید: گفته شده که شورای عالی امنیت ملی در این باره نظر دادند و آیا آقای روحانی به عنوان رئیس شورا موافق این موضوع بودند نوبخت در این باره گفت: من هم عضو این شورا هستم و به خاطر ندارم در جلسه ای مصوبه ای در این مورد داشته باشیم بنابراین مسئله مطرح شده با موضوعاتی مرتبط می شود که سخنگوی قوه قضاییه بیان فرمودند. 5 آیا این گونه سخن گفتن به معنای پذیرفتن مطلبی که گوینده بدان اعتقادی ندارد و نمی خواهد صریحاً اظهار نظر کند نیست؟ بدان امید که مقامات سیاسی و اداری این کشور در تمام مناطق و شهرها بتوانند بنا به گفتار و اظهارات دکتر سیدمحمد احمدی استاندار شیراز جامه عمل بپوشانند و خود وی نیز عامل به وعده ها و دقیقاً اجراکننده دستورالعمل دکتر روحانی در این زمینه باشد: نماینده عالی دولت در استان فارس با تاکید بر ارسال گزارش کامل اتفاقات شب گذشته در شیراز به شورای عالی امنیت ملی گفت: وقتی هنوز سخنرانی صورت نگرفته و اتفاقی نیفتاده عجیب است که برخی قاضی می شوند و حکم قبل از ارتکاب می دهند. اینجانب به عنوان استاندار فارس ضمن دلجویی از فرزند برومند شهید مطهری و اتفاقات ناگواری که برای ایشان افتاده بار دیگر خواهان برخورد قاطع با همه مسببین حادثه تعرض به نماینده شریف مردم تهران در مجلس شورای اسلامی می شوم و اجازه نخواهم داد این اتفاقات در سومین شهر حرم اهلبیت که مامن مومنین است تکرار شود. 6 حسن ختام مقاله به فرازی از فرمایش حضرت رسول اکرم (ص) و مولای متقیان حضرت علی(ع) اختصاص می یابد آنگاه که آن حضرت طی فرمانی به مالک اشتر می فرماید: من از رسول خدا (ص) بارها شنیدم که می فرمود: ملتی که حق ناتوانان را از زورمندان بی اضطراب و بهانه ای باز نستاند، رستگار نخواهد شد. پس درشتی و سخنان ناهموار آنان را بر خود هموار کن و تنگ خویی و خود بزرگ بینی را از خود دور ساز تا خدا درهای رحمت خود را به روی تو بگشاید و تو را پاداش اطاعت ببخشاید. آنچه به مردم می بخشی بر تو گوارا باشد و اگر چیزی را از کسی باز می داری با مهربانی و پوزش خواهی همراه باشد. 7 مدیر مسئول پی نوشت ها : 1- بخشی از مصاحبه امام خمینی (ره) با خبرنگار روزنامه لیبرال چاپ توکیو و اوزاکا مورخ 24 دی ما 1357 برابر با 15 ماه صفر 1399 قمری در پاریس 2- جاذبه و دافعه علی(ع) ، شهید مرتضی مطهری، صفحه 143 و 144، از انتشارات حسینیه ارشاد چاپ 1349 ه.ش 3-سایت عصر ایران، 20/12/93 4- سایت نسیم، 10/12/93 5- آیینه یزد، شماره 404، صفحه 4، 20/12/93 6- روابط عمومی استانداری فارس، 19/12/93 7- نهج البلاغه ، ترجمه محمد دشتی(ره)، نامه 53، صفحه 415 ...
