سایر منابع:
سایر خبرها
برگزاری نشست فهم روابط بین الملل از منظر فقه شیعی
قرار گرفته است. او ادامه داد: همزیستی بین المللی میان مسلمانان، اهل کتاب و کافران که در واقع وحدت بشری، وحدت جهانی و یا وحدت جوامع بشری نام دارد. البته این وحدت شامل کفاری می شود که به دنبال ضربه زدن به این وحدت نباشند و اصولا چنین وحدتی را قبول کنند. ساداتی نژاد با بیان اینکه در هر یک از این اتحادها؛ اصولی برای وحدت مورد نظر قرار می گیرد، توضیح داد: در وحدت محلی میان مسلمین ...
مجموعه مقالات فقه سیاسی و انقلاب اسلامی
. در چکیده این مقاله می خوانیم: اهمیت و لزوم بررسی حدود وجوب اطاعت از فقیه واضح است. از آنجا که مرز اطاعت از فقیه فروتر از امام(ع) است. تعیین حد اطاعت از امام نیز ضروری است. از قدما و متأخرین کتاب یا رساله ای در این موضوع به جای نمانده است. نهایت این است که می توان از فتاوای آنان به نظراتشان دست یافت. آنچه دور از انتظار است عدم بررسی موضوع از سوی آن دسته از فقهای بزرگ متأخر است که رساله ...
غزالی و اخلاق داوری (1)
بدعتشان را باقی گذاشت و موفق نشد که خود را از آن ها برهاند. پس تکفیر آنان و تکفیر متفلسفه ی مسلمانی چون ابن سینا و فارابی واجب است .(11) در این جا غزالی از میان سه گروه فوق می پذیرد که کسانی چون سقراط، افلاطون و ارسطو، خداپرست بوده اند. باز می پذیرد که به این اعتقاد التزام عملی داشته و در پی ابطال باورهای کفرآمیز فلاسفه مادی برآمده اند. همچنین قبول دارد که در این میان ارسطو، به نقد آرای ...
صوفی شالوده شکن (1)
سفر بربست و در نخستین خوان وارد سرزمین اهل کلام شد. بعد که بازگشت، غزالی دیگری بود و به کلام و متکلمان با چشمی دیگر می نگریست. وی کلام و اصحاب آن را با این دستاویزها که، آنان در حفظ عقیده ی اهل سنت از تشویش اهل بدعت، اعتماد بر مقدماتی کردند که در تلقی آن تسلیم مخالفان خویش گشته بودند و آن چه آن ها را به این تسلیم واداشته بود یا تقلید بود، یا اجماع امت یا مجرد قبول از قرآن و اخبار؛ (8) مجالس مناظره ...
ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (1)
مسلمان فرا چنگ خواهد آمد. تحول عقلی غزالی نخستین آموزش های معنوی که غزالی فراگرفت، تحت هدایت و ارشاد یکی از دوستان صوفی- مشرب پدرش بود. در این زمان، قرآن، حدیث و حکایت هایی از اولیاء و احوال معنوی آنان را آموخت و اشعاری که حاوی عشق سوزان عاشقان بود به خاطر سپرد. (1) پس از آن، در شهر خود، توس، فقه را نزد احمد رادکانی فراگرفت و چندی نیز در جرجان، محضر ابونصر اسماعیلی را درک کرد و به تقریر مواعظ ...
اگر فرهنگ پذیرش اختلاف، نهادینه شود به تقیه نیازی نخواهد بود
گرایش او به خط اهل بیت مشخص شود. امام موسی کاظم علیه السلام به علی نوشتند که به روش مخالف فقه ادامه وضو بگیرد. این گونه از شر هارون در امان ماند و به عنوان وزیر خلیفه باقی ماند. اجتهاد: نظر شما درباره تقیه مداراتی چیست؟ آیا می توانیم حقیقت را پنهان کنیم؛ نه برای حفظ جان کسی بلکه صرفاً برای تقریب میان مذاهب؟ به چه دلیل؟ شیخ الصفار: اهمیت رعایت مصلحت عامه اسلام کمتر از حفظ جان ...
نظریه غزالی درباره عشق الهی (4)
(فنی عن نفسه). در این جا، غزالی دیدگاه وحدت شهود بیان می کند که بدین معنا است که شخصی بر وجود حقیقی خداوند، در مقابل وجود مجازی همه موجودات دیگر واقف است،(11) اما این وحدت وحدت هستی شناسانه میان انسان و خدا؛ وحدت هستی (وحدة الوجود) که صوفیان افراطی مانند ابن عربی (م: 638/ 1240) به آن عقیده دارند، نیست.(12) غزالی، به تبعیت از جنید، اعتقاد دارد که وقتی انسانی از وجود غیر حقیقی خود و وجود حقیقی خداوند ...
این است همان زیان آشکار
؛ انفال/16)، و مورد آخر کلمه حرف در همین آیه حاضر است که می تواند هم به معنای کناره و حاشیه باشد و هم به معنای سخن و کلام (یعنی خدا را فقط در زبان می پرستند، اما در عمل پای کار نمی مانند.) ضمنا در صدر اسلام، حرف به معنای قرائت معین ی از قرآن هم به کار می رفته چنانکه به قرائت ابن مسعود، حرف ابن مسعود گفته می شده و یکی از معانی روایت نزل القرآن علی سبعة احرف: قرآن بر هفت حرف نازل شده به معنای هفت ...
نگاهی به سطوح مختلف فقه روابط اجتماعی
راجح است. توکل، حُسن عقلی یا شرعی دارد، اما اکتساب آن، موضوع فقه است. شیوه اکتساب هم جوارحی یا جوانحی است. در مثال تکبر که صفت مذمومه است؛ از یک منظر باید آن را ازاله کرد، در این مورد فقه نظر می دهد به شکل قواعد عام یا ادله خاص. این، فقه صفات است. ما اسم آن را فقه اخلاق نمی گذاریم زیرا اخلاق یک دنیای وسیع است. مرحوم شیخ حر عاملی در وسایل الشیعه، نگاه فقهی هم داشته است. عناوین باب های کتاب ...
سلوک فکری غزالی (2)
در گذشته ندارد و در زمان خلق نشده است؛ 2. معرفت خداوند فقط کلیات را شامل می شود و به افراد و شرایط آنها بسط نمی یابد؛ 3. نفس انسان ها پس از مرگ دوباره هرگز به ابدان وارد نمی شود. غزالی می گوید در این سه مورد تعالیم اسلام که بر وحی مبتنی هستند، نظر مخالف دارند و بدین ترتیب دعاوی بی بنیاد فلاسفه را رد می کنند. علاوه بر آن، این سه تعلیم ممکن است موجب گمراهی مردم و کنار گذاشتن شریعت شوند و ...
نقد و بررسی تکفیر از دیدگاه سلفی وهابی و سلفی جهادی
دهند و در مورد این مباحث نظر و فتوا دهند، در حالی که لیاقت ورود به هیچ یک از این مباحث را ندارند. (17) برخی از علمای وهابی، کفر را بر اساس مصداق ها و مراتبش به کفر اصغر و اکبر تقسیم کرده اند. از این رو کفر قولی و عملی را که بسیاری از مسلمانان مرتکب می شوند و به آن اعتقادی ندارند، از تحت حکم کفر خارج کرده اند، (18) و برخی دیگر بر اساس احکام کفر، آن را به کفری که باعث خروج از اسلام می شود و کفری که ...
رویکرد خصومت آمیز ابن تیمیه به پیروان اهل بیت
ها را بدون اعمال نظر قبول می کند. عبارت اهل معرفت به حدیث با ادعای اجماع و اتفاق نظر، ضمن ابهام مفهومی فاقد سند است. ایشان طبق امانت در نقل باید اسامی مجمعین را ذکر کند. این عالم حنبلی و تکفیری در کمال تعجب توجه ندارد که ناقلین این احادیث، همه از اهل معرفت به احادیث در جوامع علمی اهل سنت می باشند. ابن تیمیه در مورد حدیث کسا با وجود پذیرش صحت آن، تلاش ناموفقی را برای کم رنگ کردن آن انجام می ...
رحمت و رأفت با مخالفان در سیره پیامبر (ص)
الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ) (8) و (قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی) (9) و ایمان به او واجب (فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ). (10) آن حضرت سخنی جز سخن خدای متعال ندارد و از پیش خود سخنی نمی گوید (إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحَی) (11) در ابلاغ نیز خطایی نمی کند و عمل به سیره ایشان تحقق اراده الاهی است. یکی از مصادیق رحمت اسلام این است که هر کافری ...
توحید و شرک
توحید در ربوبیّت و توحید در خالقیّت است؛ در حالی که خود مشرکان معتقد به ربّ بودن ستارگان و بتان و مانند این ها و نه خالق بودنشان هستند. آیت الله سبحانی می گوید: حق این است که اتّفاق نظر همه ی مشرکان زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در مسأله ی توحید خالقی مورد شکّ و تردید نیست؛ امّا نامگذاری توحید خالقی به توحید ربوبی اشتباه است؛ زیرا معنای ربوبیّت، خالقیّت نیست؛ آن گونه که این گروه ...
مجازات های مرتد
فطری باشد، حاکم موظف به استتابه نبوده و مجاز به قتل اوست. نخست کلمات برخی از فقهای امامیه را نقل کرده سپس به روایات مربوط می پردازیم. محقق حلی می گوید: مرتد فطری اگر توبه کند توبه ی او قبول نیست و باید کشته شود. (4) صاحب جواهر ذیل عبارت فوق می گوید: اختلاف قابل اعتنایی در این احکام نیافته ام بلکه اجماع منقول و محصل بر این احکام وجود دارد. (5) ابن ادریس می گوید: مرتد فطری، یعنی کسی ...
تشخیص ارتداد و اجرای آن برعهده ی کیست؟
علی الامام مع بسط کلمته. (6) قتل مرتد فطری ای که مرد باشد برای همه جایز است چه در حضور امام و چه در غیبت امام (علیه السلام) اما بر امام در صورت قدرت و بسط ید واجب است. یکی از فقهای معاصر در جواب سؤال در چه صورتی حکم مرتد باید جاری شود؟ می گوید: در زمان حکم حاکم و به اذن او چون اختیار در دست اوست. (7) همان فقیه در مسئله ی دیگر تشخیص حکم و موضوع را از وظایف حاکم دانسته می نویسد: به علاوه ...
چرا ارتداد خطرناک است؟
مکتب پذیرا شد؟ مرتدی که در قرآن مورد خشم الهی قرار گرفته کسی است که کفر را بر ایمان ترجیج داده تا در پناه آن، عیش دنیوی بیشتری کسب کرده به حیثیت نظام اسلامی لطمه وارد کند. آیت الله خامنه ای در این رابطه می گوید: با توجه به آیات مربوط به ارتداد، این گونه به نظر می رسد که اسلام با این کار در صدد آن است که حصار ایمان اسلامی را حفظ کند. در حقیقت اسلام بعد از اینکه مردم ایمان آوردند، نظام ...
تعارض آزادی و انتخاب با احکام ارتداد
عقیده را به رسمیت شناخته و به انسان می گوید تو در انتخاب و اختیار هر مرامی از آزادی کامل برخوردار هستی، در حالی که همین اسلام شخص مرتد را در برخی از موارد محکوم به قتل می داند و سخت ترین احکام را در مورد مرتد وضع کرده است، آیا آن سخن با این عمل در تضاد نیست؟ برای پاسخ، دانستن برخی از امور ضروری است: مجازات در اسلام به انگیزه ی حمایت و پشتیبانی از فضائل و دور نگه داشتن جامعه از رذائل و نیز حفظ ...
بررسی معنای ارتداد در لغت و اصطلاح
اقرار کند که من از دین اسلام خارج شدم. (26) شیخ طوسی کفر را به سه قسم اصلی، ارتداد و زندقه تقسیم کرده و می گوید: کافر اصلی کسی است که از پدر و مادر کافر به دنیا آمده و هیچ گونه سابقه ی اسلامی ندارد. چنین کفاری هر زمان شهادتین گفته و مسلمان شوند، اسلامشان قبول است و در این امر اندیشمندان اسلامی اتفاق نظر دارند. ارتداد کفر بعد از ایمان است، خواه در اصل مسلمان بوده سپس مرتد گشته و یا در اصل کافر ...
مصادیق مرتد از نگاه فقها
...> از مجموع کلمات فقها نتیجه می گیریم: برای صدق ارتداد و مرتد دانستن شخصی چهار عنصر لازم است: 1. خروج از اسلام 2. انکار جاحدانه اسلام (8) 3. اختیار کفر 4. اقدام عملی بر ضد اسلام. بنابراین با فقدان هر یک از عناصر چهارگانه، ارتداد منتفی است. پی نوشت ها 1. ابن قدّامه. المغنی و الشرح الکبیر، ج 10، ص 74. (المرتد هو الراجع عن دین الاسلام الی الکفر.) ...
مهدورالدّم و مصادیق آن
.... (4) (سپس اشخاص مهدورالدّم را این گونه برمی شمرد: کسانی که به پیامبر اسلام ناسزا می گویند قتل آنان قصاصی در پی ندارد. همچنین قصاص منتفی است در مورد کسانی که به حق کشته می شوند، مثل اینکه شخصی به جهت قصاص یا در مقام دفاع به قتل می رسد. و اما کسانی که به دلیل حدّ واجب القتل باشند مثل لواط کننده، زانی و مرتد فطری بعد از توبه هرگاه شخصی اقدام به اجرای حدّ کند و هر یک از افراد مذکور را به قتل برساند ...
موجبات ارتداد
دور بوده و با مسلمین محشور نبوده و زندگی نکرده اند، طبعاً حلال دانستن گناهان کبیره ملازم با تکذیب پیامبر اکرم اسلام است. پس از این روایت فهمیده نمی شود که انکار ضروری فی نفسه سبب مستقل برای کفر است. و اما اجماع مورد ادعا نیز نمی تواند دلیل قانع کننده ای باشد، زیرا اجماع هم از نظر صغری و هم نظر کبری مورد مناقشه است. اما از نظر صغری از آن جهت که بسیاری از فقها معتقدند در صورتی که انکار ضروری دین ...
طبق مصالح خودمان عمل می کنیم نه توصیه دیگران/ رد هرگونه دخالت در سودان
همچنین قطعنامه شورای امنیت را در پی داشته است. وی گفت: در این دوران که ترامپ در مورد همه موضوعات در عرصه جهانی صحبت می کند و نظر می دهد طبیعی است که در این خصوص هم صحبت می کند و اینکه در عمل تصمیمات نهایی دولت آمریکا چه خواهد بود، باید صبر کرد. قاسمی گفت: اگر طبیعی و کمی خوشبینانه فکر کنیم زمان باید کمک کند که واقعیت های برجام و آنچه که رخ داده در درون هیأت حاکمه آمریکا نقش و جایگاه خود را ...
انواع ارتداد
مرتد گشته، توبه ی او مانع از کشتنش می شود. سپس شافعی در رد این نظر می گوید: ما در کتاب و سنت سراغ نداریم که بین مسلمانی که بر کفر زاده شده باشد یا اسلام، تفاوتی قائل شده باشند و قتل هم مجازات مرتد است که از باب حد است و حد از طرف هیچ کس حتی حاکم قابل تعطیل شدن نیست و نیز هیچ کس به استثنای کسانی که اطاعت آنان بر ما واجب است حق ندارند تفصیلی در اجرای حدود قائل شوند. (1) پس اهل سنت تفاوتی بین ...
شرایط ارتداد از دیدگاه فقهاء امامیه و اهل سنت
خمینی نیز می گوید: فلا عبرة برده الصبی و ان کان مراهقاً . (28) اعتنایی به ارتداد کودک نیست گرچه کودک در سن نزدیک بلوغ باشد. گرچه شیخ طوسی در کتاب خلاف ادعا کرده که اسلام و کفر مراهق و کودکی که نزدیک به سن بلوغ است مورد قبول است، بنابراین اگر کودک نزدیک به سن بلوغ مرتد گردد، در صورت عدم توبه کشته می شود. (29) علمای اهل سنت قائلند به فرق بین کودک ممیز و غیرممیز. آنان به اتفاق آرا می گویند ...
بررسی قاعده ی درء
چه مرتد توبه کند سپس کسی که فکر می کرد او همچنان مرتد و واجب القتل است اقدام به قتل او نماید، از نظر شیخ طوسی بایستی قصاص شود زیرا در این مورد عنوان قتل عدوانی مسلمان صادق است و بعد از توبه اطلاق مرتد منتفی است. آن گاه محقق می گوید: به دلیل فقدان قصد، حکم به قصاص مردّد است زیرا قاتل قصد قتل مسلمان نداشته است. (61) شهید ثانی در مسالک الافهام پس از ذکر ادله ی شیخ طوسی در مورد وجوب قصاص، در ردّ ...
ارتداد حد است یا تعزیر؟
باید در اجرای آن شرایط زمان و محیط را مراعات کرد... (12) شاهد دیگر بر تعزیر بودن ارتداد تفسیری است که علامه طباطبایی ذیل آیه 66 و 74 سوره ی توبه ارائه می کند. علامه ذیل آیه ی لا تعتذروا قد کفرتم بعد ایمانکم ان نعف عن طائفةٍ منکم نعذّب طائفه می گوید: مقصود از عفو در این آیه صرف نظر کردن از کیفر دنیوی (مرتد) است که به خاطر رعایت مصالح دینی انجام شده است. (13) در صورتی که اگر ارتداد حدّ می بود ترک ...