سایر منابع:
سایر خبرها
قرآن، امتناع از پذیرش و تکذیب حق را ویژگی مستکبران می داند
جلوه هایی از حق مطلق هستند. کثرت طلبی و زراندوزی جزو ذات مستکبران دومین ویژگی مستکبرین، کثرت طلبی و زراندوزی است. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می فرماید در بینش قرآنی مال بالاصاله از آن خداوند است و مختص به احدی نیست و اعتباراً در دست اشخاص است و نباید در راه عزّت و قوّه و قدرت و سیطره احدی اتّفاق شود و تنها مورد اتّفاقش راه خداست همان راهی که خود خداوند معلوم گردانیده است. ...
عدالت همردیف سایر فضایل اخلاقی نیست/غزالی کوشیداخلاق اسلامی بسازد
دانشگاه تهران برگزار شد. اخلاق دوره تمدن اسلامی بر اساس اخلاق ارسطویی است ابراهیمی دینانی در آغاز سخن این پرسش را مطرح کرد که آیا اخلاق از دانش بر می آید یا دانش مترتب بر اخلاق است؟ دانش بر اساس اخلاق استوار است یا برعکس؟ وی ادامه داد: همه می دانند اخلاق چیست، ولی در واقع هیچ کس نمی داند که اخلاق چیست. جامعه بشری بر اساس اخلاق ارسطویی 2500 سال است که شکل گرفته است ...
علامه طباطبایی معتقد است مردم در مشروعیت حکومت نقشی ندارند
حکیم فرزانه است. وی با بیان اینکه دیدگاه علامه را می توان از طریق رویکرد انسان شناسانه ایشان رهگیری و تبیین نمود، اظهارداشت: در این تلقی انسان را باید در دو مرحله وضع طبیعی و وضع مدنی مورد تأمل قرار داد و هر یک از این دو وضعیت را نیز به دو قسم تقسیم نمود و وضع طبیعی را به پیشارقابت و پسارقابت و وضع مدنی را به پیشادینی و پسا دینی منقسم ساخت. وی افزود: در وضع طبیعی پیشا رقابت ...
یثربی: در مبارزه با عرفان های کاذب، امروزی عمل کنیم/ رمضانی: خواص حوزه و دانشگاه راه حل عرفان کاذب هستند
گرایانه و معنوی گرا به جریان های رادیکال، گفت: عقلانیتی که دین عرضه کرده و سنت اسلامی پذیرفته عقلانیت وحی پذیر و عرفانی است. عقلانیت خشکی که عرفان ومعنویت نداشته باشد و شریعت از آن جدا شود خطرخیز است. وی در ادامه گفت: علامه طباطبایی در نسبت سنجی عرفان ما با عرفان های شرقی و هندی می گفت عرفان اسلامی عرفان مثبت است . عرفان مثبت ارتباط با خدا دارد اما در همه صحنه های اجتماعی حاضر می شود. این ...
آزادی بیان و گفت وگو شرط لازم وحدت حوزه و دانشگاه است
به گزارش سرویس دیگر رسانه های خبرگزاری شبستان ؛حجت الاسلام والمسلمین حمید جزایری، عضو هیئت مدیره انجمن علمی قرآن و تحول علوم در گفت وگو با ایکنا معتقد است که تامین تمام این نیاز ها تنها از راه علم ممکن است و علوم، چه علوم تجربی و چه انسانی، چون در در مورد فعل خداوند، ذات خداوند و یا حکمی که از ناحیه خداوند صادر شده است کار می کنند، علمی دینی هستند، اما در هر حال علومی مثل سیاست، حقوق، نجوم، فلسفه ...
برگزاری نشست هم اندیشی تحول در علوم انسانی از دیدگاه اساتید قرآن و معارف اسلامی / تشکیل کارگروه تحول در ...
تحولی نیاز به نیروهای متخصص دارد. علوم انسانی باید کاربردی شود. حجت الاسلام عنایت الله شریفی مدیر گروه معارف دانشگاه علامه هم در ادامه این نشست گفت: بحث تحول یکی از دغدغه های رهبری است. با شعار دادن کار راه به جای نمی برد. باید کارهای زیر بنایی انجام دهیم. ما برای اینکه دانشگاه هایمان را اسلامی بکنیم باید مبنا و علم را مورد توجه قرار بدهیم. وی افزود: هر علمی برای خودش مبانی و ...
عوامل ایجاد فرح پایدار و حقیقی
جهانیان را برترین دلیل شادی بخش نزد عارف معرفی می کند (سهلگی، 1384، ص219). امام محمد غزالی معتقد است هرچه شناخت و معرفت دل نسبت به چیزی بیشتر باشد، لذت و شادمانی آن نیز بیشتر است و هر اندازه چیزی که بدان معرفت حاصل می شود، بزرگ تر و شریف تر باشد، بر لذت شناخت افزوده می شود، و هیچ موجود شریف تر از آن نیست که شرف همه موجودات بدوست، و پادشاه و مَلِک هر دو عالم است و همه عجایب عالم آثار صنع ...
وجهیت داستان یوسف علیه السلام در مقایسه با دیگر داستان ها
تأمل است. یکی اینکه همیشه فعل امر، نشانه دستوری نیست و معانی مختلفی را به خود می گیرد، از جمله دعایی و آن زمانی است که امر، از مرتبه پایین به بالا باشد، به عنوان نمونه، یوسف خطاب به خداوند متعال می گوید: رب...تَوَفنِی مُسْلِمًا وَأَلْحِقْنِی بِالصالِحِینَ (یوسف/101) پروردگارا!... مرا مسلمان بمیران و مرا به شایستگان ملحق فرما. که در اینجا افعال امری توفنی و ألحقنی ، حاکی از میل و آرزوی ...
بررسی الزامات معرفت شناختی فطرت در تبیین گزاره های اخلاقی
اخلاقی است. مکاتب اخلاقی از منظری به دو دسته وظیفه گرا و غایت گرا تقسیم می شوند. اما با تکیه بر پیوند عقل و شهود فطری می توان به نوعی نظام سازی اخلاقی پرداخت که جامع مزایای وظیفه گرایی و غایت گرایی باشد. در غایت گرایی، از بررسی نتایج افعال اختیاری انسان با غایت مدنظر، اخلاقی بودن فعل توجیه می شود ولی اثبات اخلاقی بودن غایت مدنظر، که شکافی ترمیم نشدنی در طبیعت گرایی اخلاقی جلوه می کرد، در اخلاق ...
شبیه سازی انسان از منظر قرآن
روح آدمی است که خداوند در قرآن کریم منشأ و مبدأ آن را از خود دانسته و آن را به عنوان امر الهی از خلق الهی جدا کرده است. قرآن کریم در آیات فروانی همچون 29 حجر، 14مؤمنون، 85 اسراء، 91 انبیا، 9سجده و 12تحریم، روح را امر الهی با منشأ الهی می داند. در ادامه به برخی از آیات نام برده اشاره می شود: در آیه 29 سوره حجر آمده است: فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی ...
مبانی جسم انگاری متکلمان درباره نفس
هجری عموماً دیدگاهی جسم انگارانه در مورد نفس اتخاذ نموده اند که با ملاحظه تفاوت های ایشان در تبیین این نظریه ها، آرای ایشان را در چند دسته می توان دسته بندی نمود: برخی متکلمان مانند بشر بن معنمر و جعفر بن حرب قول به عرضیت نفس را برگزیده اند. معمولاً قول به عرضیت نفس منسوب به برخی متقدمان معتزله است. برخی همچون معمر و ابن راوندی قول به جزء لایتجزی را اختیار نموده اند. گروهی مانند نظّام، باقلانی و ...
سقوط دو مفسر در بررسی آیات مربوط به اهل بیت و موضوع ولایت
در مورد روایاتی که برای 6 روز هفته خلقتی معین کرده و سخن گفته اند سخنی نگفته است و این نشان دهنده پذیرش آنها از جانب ابن کثیر است. همه روایات وارد شده در این زمینه برگرفته از اسرائیلیات است و حدیث مرفوع صحیحی در میان آنها وجود ندارد، روایت ابوهریره که محکم ترین آنها است، به دلیل ناسازگاری با محتوای قرآن مردود است، امام درباره سند حدیث، به مجرد اینکه مسلم آن را روایت کرده هرگز نباید فریب ...
سنت های الهی در نظام آفرینش
تفسیری علامه: اما علامه طباطبایی با تفکیک میان هدایت ابتدایی و دیگر اقسام هدایت، هدایت مذکور در عبارت فمنهُم من هدی الله را هدایت ابتدایی دانسته که منحصراً از جانب خداوند بوده و کسی با او شریک نمی باشد، ایشان آیه شریفه: إِنَّکَ لَا تَهْدِی مَنْ أَحْبَبْتَ و لَکِنَّ اللَّهَ یَهْدِی مَن یَشَاء (قصص/56) را بیان کننده این نوع از هدایت و تایید کننده نظر خویش دانسته و چنین هدایتی را نه تنها اجباری نمی داند ...
مقصود از شأن عرفی معصوم (ع) چیست؟
و خواسته انحصاری شارع در این مورد است، مگر اینکه در موردی ثابت شود شارع نسبت به روش خاصی تعمد دارد. 7. شأن ارشادی مقصود از شأن ارشادی، جنبه ای است که پیامبر (ص) و امام (ع) به عنوان فردی خیرخواه، به کاری که مصلحت است، راهنمایی می کنند یا از کاری که مفسده دارد، برحذر می دارند؛ ولی این راهنمایی و تحذیر از آن جهت که مولایند و دستورشان واجب الإطاعه است، صادر نشده، بلکه به عنوان ...
تفسیر متون دینی در نظر گادامر
روشنگری دو شقه نمی کند، گفتارهای او از اسطوره تا عقل چنان پس و پیش می رود که گویای یگانگی تفکیک ناپذیر آن هاست. او بر ادعای حقیقت مندی امر زیبا پافشاری می کند و تمایز نوکانتی بین عمل و ارزش را بی اهمیت می داند. در نظر گادامر فلسفه عملی نمی تواند کاری کند جز آنکه از انگیزه جهت یافته به سوی تصدیق و خویشتن فهمی، که همواره در افعال و تصمیمات آدمی خود را ظاهر می سازد، پیروی کند . ...
دیدگاه مخالفان و موافقان در مورد خلود گناهکاران در عذاب جهنم
تصویر دوزخ همراه با انواع عذاب های دردناک آن در متون دینی باعث تأملات عمیق و پرسش های فراوانی در ذهن انسان ها شده است. وی ادامه داد: خلود و عذاب ابدی برای گروهی از جهنمیان باعث ایجاد پرسش شده است که چرا و چگونه از یک گناه موقت و محدود اثری نامحدود صادر می شود و آیا اصلا این عادلانه است که خداوند شخصی را به خاطر یک گناه که محدودیت زمانی داشته است، عذابی جاودانه کند در آن صورت جایگاه لطف و کرم ...
حزن ممدوح، زمینه ساز دستیابی به شادی حقیقی
یا تعظیم آن چیز که در آن، گمان کمال بود که آن کمال را حوالت به ذات آن چیز کند، نه به حق تعالی (اوزجندی، 1381، ص157). به عقیده وی عُجب مصداق بارز شادی به غیر خداست و آن، زمانی است که انسان دراثر غفلت و شهوات نفسانی، نفس خود را بزرگ و صاحب کمالات می پندارد و آن بزرگی را به خود نسبت می دهد، نه به خداوند و به سبب آن شادی می کند. ازاین رو خداوند در حق قارون فرمود: لا تَفرَح اِنَّ اللهَ لا یُحِبُّ ...
حکمت تکرار قصّه ها در قرآن
بازگویی حقایق پرده پوشی نمی کند، بلکه کوچکترین حرکت اشتباه را حتّی در نسبت با پیامبرش بیان می کند؛ همانند نوح، یونس، داوود و غیره. در آیه 45 سورۀ هود، خداوند متعال نوح را مورد خطاب قرار داده است و می فرماید: فرزند تو هرگز با تو اهلیّت ندارد؛ زیرا او را عملی ناشایست هست. پس تو از من تقاضای امری مکن که هیچ از آن آگاه نیستی ؛ زیرا خداوند در گفتن هر حقیقتی از مدار حق خارج نشده است و این خود دلیلی است ...
نظریّۀ اثبات صفت ها خبری با قید بدون کیفیّت
...، با طرح آیاتی که حاوی صفت عرش هست، می گوید: همه این آیات گواهی می دهند.: 211209). که خداوند بدون کیفیّت و بدون تکیه بر موضوعی، بر عرش خود جای گرفته است (ر. ک؛ اشعری، 1427ق. : 211209). روش اشعری بهره گیری از نقل و عقل هست.، البتّه در مقام تعارض، نقل را بر عقل مقدّم می شمرد (ر. ک؛ محقّق اردبیلی، 1377: 150)، چنان که شواهد دین را در موضوع صفت ها ذات و صفت ها خبریّه و چندین ...
جایگاه دینی و علمی اهل بیت(ع) در آثار امام فخر رازی
چکیده امام فخر رازی یکی از شخصیّت های علمی و تأثیرگذار در فرهنگ و تمدن اسلامی است، طرح مسأله جدید وی در پیشرفت فلسفه و کلام اسلامی کمک نمود و موجب شکوفایی آن ها گردید. دیدگاه ایشان در میان همه دانشمندان اسلامی از همه فرق و مذاهب از جایگاه خاصی بر خوردار است. یکی از ویژگی های امام فخر ارادت و محبت ایشان نسبت به اهل بیت(ع) است که در این نوشته به فرازهای آن اشاره شده است. ...
بررسی داستان یوسف علیه السلام براساس مدل سیمپسون
کلام نقل قول آزاد برای بیان حالات و عقاید شخصیت ها استفاده شده است. براساس محور دوم تقسیم بندی سیمپسون، وجهیت غالب در متن، مثبت است که نشان دهنده دیدگاه قاطع راوی، بر حقانیت خداوند و امدادهای غیبی او برای مؤمنان حقیقی است. ابزار زبانی به کار رفته در این وجه، عبارتند از: فعل های امری، فعل های وجهی واژگانی، جملات تعمیم دهنده، جملات بیان کننده عقاید، قیود و صفات ارزیابانه، کلمات احساسی و ...
شرایط فسخ معامله در اسلام
، احسان و اخوّت مالی اقتضا می کند که انسان اجناس مورد نیاز برای تأمین زندگی خود و خانواده اش را که ذخیره کرده، بفروشد و همگام با مردم این اجناس را روزانه تأمین نماید. این مسئله در سیره معصومان نمود روشنی دارد. خادم امام صادق(ع) می گوید: امام به من فرمود: قیمت [اجناس] در مدینه گران شده است. چه مقدار موادّ غذایی داریم؟ گفتم: آنقدر که برای چندین ماه کافی است. فرمود: آن را بیرون آور و بفروش. پس ...
ترسیم فضای نزول سوره عادیات
، ناسپاسی انسان را نسبت به پروردگار یادآور می شود. با اینکه همه این شور و نشاط و دارایی وی داده خداوند به انسان می باشد. در ادامه سوره، تلویحاً با زبان هشدار و تهدید، انسان ناسپاس را به روز رستاخیز تهدید می کند که خداوند به حال انسان در آن روز آگاه است. باری، پذیرش ربوبیّت خداوند با منافع مادّی آنها در تضاد بوده است و آنها را از رسیدن به منافع خود بازمی داشته است. از این رو، حاضر نبودند تن ...
معنویت از منظر مزلو
شخصیت را مورد انتقاد قرار داده است. وی برخلاف فروید و دیگر نظریه پردازان شخصیت که با مطالعه روان نژندان، ماهیت شخصیت انسان را بیان می کنند، سالم ترین نمونه های شخصیت را به مثابه موضوع آزمون شایسته تحقیق می داند. از دیدگاه مزلو، مطالعه درماندگان و واماندگان تنها شناسای وجوه بیمارگون شخصیت آدمی است. به اعتقاد وی، برای آنکه بدانیم انسان با چه شتابی توان دویدن دارد، نمی توان مفلوجان را به خط کرد بلکه ...
روش های مواجهه با بدعت
.... (1385). ترجمه محمّد دشتی. قم: مؤسّسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع). النّیسابوری، مسلم بن الحجّاج. (بی تا). صحیح مسلم. بیروت: دارالفکر. وفا، جعفر. (بی تا). تولّی و تبرّی در قرآن. بی جا: مرکز تحقیقات فرهنگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. نویسندگان: عبّاس اشرفی: استادیار دانشگاه علاّمه طباطبائی(ره)، تهران نرجس جمال امیدی: کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی، ساری فصلنامه معارف قرآنی شماره 18 انتهای متن/ ...
تشریح نظر متکلمان در مورد نفس
سادگی در ادراک و انجام افعال خود شرکت دارند؛ چنان که تجارب محسوس نیز همین امر را تأیید می کنند و اگر ساختمان اندام آدم از بین برود، حیات نیز به ناگهان از آن بیرون می شود. بنابراین موجود زنده با این ساختمان بدنی زنده است؛ تصویر نظر فلسفی که خارج شدن و مفارقت روح را دلیل اضمحلال حیات و بدن می داند (همان). همسان انگاری بدن و نفس به معتزلیانی چون جبائیان و قاضی عبدالجبار و تابعان او نسبت داده شده که در ...
بررسی روش تفسیری دو مفسر، با محوریت آیات الاحکام
لام الانسان را الف و لام جنس دانسته و هر انسان منکر معادی را شامل می شود، او در ادامه می گوید: خدایی که انسان را از نطفه ای می آفریند آیا قادر به اعاده او بعد از مرگش نیست؟ و یا خدایی که آسمان ها و زمین را آفریده و دارای قدرت عظیمی است و می تواند از عدم خلق وجود کند و او می داند که هر استخوان در کجای زمین متفرق شده است (ابن کثیر، 1419: 6/528-530). هر دو مفسر برای هر سه نفر مورد شأن نزول ...
دیدگاه فخر رازی درباره کلام الهی
، تکلّم هم فعلی از افعال الهی است. پس از مقایسه بین خدا و آفریده های او، ذهن انسان نوعی نسبت و رابطه بین خدا و آفریده اش لحاظ کرده، مفهومی قائم به طرفین انتزاع می کند و تا مادام که خداوند چنین افعالی نداشته باشد، متّصف به چنین اوصافی نخواهد شد. پس چنین صفاتی غیر از صفات ذات (مانندِ علم، قدرت و حیات) هستند، بلکه صفات فعل هستند. درباره تکلّم باید گفت، چون برای انجام آن باید مخاطبی وجود داشته ...
توجه به مجرای مؤثری رابطه استناد
، ج3، ص651). وی در مورد ماهیت مؤثری، حرف نگفته، آن را به سکوت برگزار کرده است؛ ولی به نظر می رسد ماهیت مؤثری، با توجه به مفهوم عدوان و مقدمه بودن عدوان برای مؤثری، مفهوم می شود و با توجه به اینکه عدوان، وصف مادی فعل و در عنصر مادی جای می گیرد؛ در دستاورد مؤثری نیز لازم هست از این بُعد دارای مفهومی مادی باشد و در عالم مادّه محسوس باشد و همین مؤثری در عالم مادّه، به ابزار ارتباط استناد ...
رابطه میان اراده و مشیت الهی
...، اراده یک مفهوم ماهوی و کیف نفسانی به حساب می آید. از این رو آن را نمی توان از صفات ذاتیه به شمار آورد، بلکه از صفات فعلیه و از مقام فعل انتزاع می شود. بدین صورت که عقل وقتی فعل خداوند را در نظر می گیرد، صدور آن را از روی علم و اختیار می داند و از آن، صفت اراده را انتزاع می کند. در یک تحلیلی نیز می توان گفت از آنجایی که که اراده، خود جزء علت برای تحقق فعل است و با وجود آن علت تامه تشکیل ...