سایر منابع:
سایر خبرها
هشتمین جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی به کار خود پایان داد
) در بخش پایان نامه شایسته تقدیر معرفی شدند. در بخش شایسته چاپ طبق نظر هیئت داوران هیچ اثری حائز رتبه شناخته نشد. رتبه نخست بخش ناشر فعال به بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی، رتبه دوم به معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی، رتبه سوم به موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث تعلق گرفت. انتشارات کتاب نیستان نیز در این بخش شایسته تقدیر شناخته شد. ...
مراسم عصر ادبی شهریار در اردبیل برگزار می شود
هنری این موسسه این رویداد را فرصت مطلوبی برای تکریم و قدردانی از اهالی شعر و ادب و فرهنگ سازان استان اردبیل عنوان کرد و افزود: موسسه مردم نهاد مدیران جوان خدمت و تلاش با مجوز رسمی از استانداری اردبیل و اداره کل ورزش و جوانان استان در حوزه های علمی، آموزشی، رسانه، بانوان، اجتماعی، فرهنگی و... فعالیت می کند که امیدواریم با ورود به عرصه فرهنگ، رویدادهای فرهنگی تاثیرگذار در استان ثبت کنیم. ...
دشمن می خواهد مراسمات مذهبی را از جوهره تعقل تهی کند/ضرورت توجه به عمق سنجی فکری و معرفت افزایی دینی
ماهواره ای در جهان 35 شبکه علیه شیعه فعالیت دارد. دبیر جبهه پایداری در استان همدان با بیان اینکه در کشور آنتن دهی شبکه ها در راستای ترویج معارف دینی بسیار ضعیف است؛ خواستار رفع این مشکل شد. وی با تأکید بر اینکه فرد مذهبی باید زندگی خود را با مراسمات مذهبی تنظیم کند، خاطرنشان کرد: متأسفانه توسط برخی افراد شاهد برگزاری مراسم عروسی در مراسمات عزاداری اهل بیت(ع) هستیم. ...
توجه به نقش بانوان،روحانیت و اصناف در دفاع مقدس
سرپرست بنیاد حفظ آثار دفاع مقدس همدان نقش بانوان،روحانیت و اصناف را در هشت سال دفاع مقدس محور اصلی برنامه های بزرگداشت هفته دفاع مقدس اعلام کرد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشحویان ایران(ایسنا)-منطقه همدان- "خلیل الهی تبار" شامگاه گذشته اظهار کرد:با توجه به اینکه سال گذشته توجه به بحث پزشکی در جنگ مطرح بود،امسال نقش بانوان، روحانیت و اصناف در جنگ مورد توجه قرار گرفته است. وی ...
چهار عنصر لازم برای سرودن شعرعاشورایی
به گزارش خبرگزاری حوزه از یزد، حجت الاسلام سید محمد شریف حسینی کوهستانی، در نشست هم اندیشی شعرای آیینی استان یزد با حضور آیت الله ناصری، نماینده ولی فقیه در این استان، بر لزوم مطالعه کتب دینی و تحلیل های انجام شده نسبت به واقعه عاشورا توسط شاعران آیینی تاکید کرد و اظهار داشت: باید واقعه کربلا به صورت جامع و درست تبیین شود. مدیرکل تبلیغات اسلامی استان یزد با بیان این که تحلیل زندگی ائمه ...
روابط ایران و آذربایجان بهتر از هر زمان دیگری است/ ساخت سرود دوستی دوکشور
فرهنگی ایران در باکو، گسترش تعاملات فرهنگی میان استان های هم جوار ایران با جمهوری آذربایجان، ایجاد اتاق های ایران شناسی در چند دانشگاه این کشور، برگزاری المپیادهای زبان فارسی، چاپ و ترجمه کتاب ها و حمایت از نشر کتاب در جمهوری آذربایجان، دوبله فیلم و سریال های پرطرفدار ایرانی در این کشور، اعزام دانشجویان داوطلب آذری برای ادامه تحصیل در دانشگاه های ایران در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا از دیگر ...
نقشه جدید وزارت برای بنگاه های املاک
کارکرد مشاوران املاک به وجود بیاورد؛ برای این منظور مجموعه ای از ضوابط و دستورالعمل های حوزه اختیار دولت اصلاح خواهد شد و در عین حال، درخواست تصویب قوانین جدید نیز به مجلس ارائه می شود. متولیان بخش مسکن در وزارت راه و شهرسازی طی این مدت جلسات مشترکی با اتحادیه مشاوران املاک و کارشناسان مربوطه داشته اند تا هر نوع تغییر و تحول در این حوزه، با مشارکت مجریان بازار واسطه گری اتفاق بیفتد. ...
تجلیل سیما از مداح "خاندان پهلوی" یک فاجعه است
از انتشار اشعار مداح پهلوی در کتابهای درسی، در پس از انقلاب گفت: نظام، با بزرگواری امثال یمینی را بخشید اما این بخشش دلیل چاپ اشعار وی در کتابهای درسی و یا تجلیل از او در خانه به اصطلاح هنرمندان-جایی که با پول بیت المال اداره می شود- نیست. این منتقد افزود: با تأسف باید گفت صدا و سیما حالا می خواهد فیلمی در ستایش مداح پهلوی پخش کند. فیلمی درباره کسی که به شستشوی مغزی کودکان و نوجوانان این ...
رشد 70 درصدی انتشار کتاب کودک در نخستین هفته شهریور/ از هم خانه خرس قطبی تا جستجو در باتلاق
: نجوا عرفانی - اردیبهشت - 12 صفحه - خشتی (شومیز) - چاپ 2 سال 1394 - 1000 نسخه - 20000 ریال 105- مجموعه داستان های شاهنامه: بیژن و منیژه امیرهوشنگ اسکندری؛ تصویرگر: نجوا عرفانی - اردیبهشت - 12 صفحه - خشتی (شومیز) - چاپ 2 سال 1394 - 1000 نسخه - 20000 ریال 106- آشنایی با حیوانات همراه شعر شاعر: مریم کوثری هنرمند؛ تصویرگر: بابک الیاسی - اردیبهشت - 12 صفحه - خشتی ...
برگزاری نشست منطقه ای تشکل های مردم نهاد حوزه زنان و خانواده در کرمانشاه
سرپرست معاونت سیاسی امنیتی استانداری کرمانشاه از برگزاری نشست منطقه ای تشکل های مردم نهاد حوزه زنان و خانواده غرب کشور در کرمانشاه خبر داد. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه کرمانشاه، امیر شاه آبادی در نشست هم اندیشی برگزاری دوره آموزشی تشکل های مردم نهاد حوزه زنان و خانواده با بیان اینکه این نشست از 17 تا 19 شهریور ماه سال جاری با حضور پنج استان کشور در کرمانشاه ...
ظرفیت فضای مجازی در اجرای برنامه های هفته دفاع مقدس استفاده شود
جوانان با روزهای دفاع مقدس خواهد داشت. وی با بیان اینکه باید به سه قشر اصناف، بانوان، روحانیت توجه ویژه شود، بیان کرد: بسیج اصناف، بسیج بانوان و حوزه علمیه باید پیگیر برنامه های این سه قشر مهم باشند ... معاون سیاسی امنیتی استاندار با بیان اینکه فضاهای مجازی می تواند نقش خوبی در آشنایی جوانان با دفاع مقدس داشته باشد، عنوان کرد: باید از ظرفیت فضاهای مجازی برای هفته دفاع مقدس ...
هفتمین المپیاد ورزشی دختران پیام نور کشور در همدان برگزار می شود
به گزارش نافع ، صفی ا... صفایی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه دانشگاه پیام نور در سال های گذشته المپیاد ورزشی را برگزار کرده بود، اضافه کرد: سال گذشته دانشگاه پیام نور المپیاد بسکتبال و دوسال پیش نیز مسابقات والیبال را با موفقیت برگزار کرده بود. وی عنوان کرد: با توجه به پتانسیل همدان در برگزاری المپیاد، از بین استان های متقاضی استان همدان برای میزبانی این دوره از مسابقات برگزیده شده ...
مداحان مسائل حزبی و جناحی را وارد مجالس نکنند
مذهبی جوانان و پیشکسوتان نباید جداسازی شود و مداحان از هر ابرازی برای ریخته شدن اشک عزاداران استفاده نکنند. سیدعباس صدرالدینی اظهار داشت: یکی از آسیب هایی که در آئین عزاداری مذهبی مورد توجه است استفاده از اشعار سست و بی محتوا است در این راستا باید کارشناسان مذهبی در انجمن شعر حضور یابند. رئیس کانون مداحان استان همدان دامن زدن به اختلافات مذهبی را از دیگر آسیب های جدی پیش روی مداحان اهل بیت(ع ...
گمنامی ایران در بازارهای جهانی کتاب
منطقه شود. پس می بینید بیان اینکه چون با ترجمه شعر نمی توان معنای آن را کامل منتقل کرد نباید برای ترجمه نکردنش دنبال دلیل تراشی بود. کما اینکه پیش از این نیز شاعری مثل شاملو برخی اشعار را ترجمه و در واقع بازسرایی کرده و ما نیز از آنها استفاده کرده ایم. اگر شاعر بتواند در حین ترجمه شعر شاعر دیگر با خود او نیز ارتابط بگیرد برخی از کلمات چند لایه و ابهاماتی که ممکن است در ترجمه با آنها برخورد کند را نیز حل خواهد کرد و او می تواند در انتقالش موفق تر عمل کند. منبع: مهر ...
مهمترین اقدامات و دستاوردهای سازمان میراث فرهنگی در دولت تدبیر و امید
اطلاع رسانی مربوط به اماکن اقامتی و مراکز تحت پوشش سازمان وپیاده سازی سامانه نظارتی گردشگری مجازی برای 31 استان کشور 18- تصویب و تشکیل ستاد هماهنگی خدمات سفر در سازمان و استانهای کشور برای خدمات رسانی مناسب همه دستگاه ها به گردشگران ج – حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی : 1- اعطای گواهینامه نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی 319 مورد به هنرمندان منتخب 2- کسب نشان ملی مرغوبیت کالا ...
قطع گاز شهرداری شاندرمن به علت بدهی و اقدام عجیب شهردار!
اداره کل تعاون و رفاه اجتماعی، حسن اسماعیل زاده رئیس اداره توسعه تعاون کار و رفاه اجتماعی، علی لقمانی لقمانی معاون اداره کار شهرستان رشت و مسئول امور مسکن مهر نیز گزارش های مربوط به حوزه مدیریتی شان را ارائه دادند. محمود ایزددوست مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان گیلان در این جلسه با بیان اینکه براساس قانون 25 درصد سهم اشتغال کشور باید براساس تعاون پوشش داده شود گفت: هنوز دسترسی ...
مهجور ماندن کودک و نوجوان در دنیای ادبیات
نویسی در حوزه کودک و نوجوان را چطور ارزیابی می کنید؟ نسبت به گذشته خیلی خوب است و حوزه کودک و نوجوان، همچنین نویسندگان این حوزه جایگاه جدی را به خود اختصاص داده اند ولی ما هنوز به جایگاهی که بتوانیم ادبیات کودک و نوجوان کشورمان را به دنیا معرفی کنیم نرسیده ایم. چه موانعی بر سر راه این روند وجود دارد؟ یکی از موانع چاپ، حوزه چاپ و نشر است. متاسفانه ناشران برای سهولت ...
طرح مسائل حزبی و جناحی در مراسم مذهبی ممنوع است
شهرخبر : سیدعباس صدرالدینی ظهر امروز در همایش استانی ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبت های مذهبی همدان اظهار داشت: یکی از آسیب هایی که در آئین عزاداری مذهبی مورد توجه است استفاده از اشعار سست و بی محتوا است در این راستا باید کارشناسان مذهبی در انجمن شعر حضور یابند. وی افزود: کتاب هایی چاپ شده است که باید صرافی شود در این راستا کتاب هایی که درباره حضرت زهرا(س) چاپ شده اشعار بازخوانی و ...
بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی
علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی [...] علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی ازجمله شاعران معاصر انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس است،که برای القا و تفهیم هر چه بهتر افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است. بررسی موسیقی بیرونی اشعار سپیده کاشانی، علاوه بر معرفی و شناخت ادب انقلاب و دفاع مقدّس، یکی از شاخصه های سبکی این شاعر انقلاب را جلوه گر می سازد. اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده نموده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است؛ بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. او پیوندی را که میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعر وجود دارد، حفظ کرده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و تحلیل موسیقی بیرونی یا وزن و بحور عروضی شعر پایداری سپیده کاشانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این شاعر در حوزه ی موسیقی بیرونی (وزن عروضی) از اوزان پر کاربرد بحور رمل، رجز، هزج ، مضارع، مجتث، سریع، خفیف و ... بهره برده است. کلید واژگان: اوزان عروضی، بحر، موسیقی شعر، شعر معاصر، سپیده کاشانی مقدمه: موسیقی از برجسته ترین عناصر شعری است تا جایی که می توان گفت در نگاه اوّل آنچه به یک شعر، هویّت می بخشد، موسیقی است. موسیقی به معنای وسیع کلمه، علم تناسب ها و سازگاری هاست. توجّه به موسیقی در شعر و اهمیت آن تا جایی است که منتقدان بر این باورند که بحور عروضی یادگار الحان معروفی از روزگاری است که شعر و موسیقی با یکدیگر پیوند داشته اند (شفیعی کدکنی، 1373: 46). مشخصّ ترین جنبه ی موسیقی شعر، عروض و یا همان موسیقی بیرونی آن است. موسیقی بیرونی، نخستین پل ارتباط برقرار کردن با دنیای شاعر است. به محض گوش سپردن و یا خواندن شعر آن گاه که تحت تأثیر تناسب و تکرار هجاهای کوتاه و بلند قرار می گیریم، متأثر از این نظم و توالی هجاها احساس خاصی به ما دست می دهد این همان نخستین ضربه ای است که شاعر بر روح خواننده اش وارد ساخته او را به دنیای درون شعر خود فرا می خواند (اتحادی، 1390: 113). منظور از موسیقی بیرونی شعر، موسیقی حاصل از هرگونه نظمی در یک واحد کامل (شعر) است و به طور خاص جانب عروضی وزن شعر را موسیقی بیرونی می گویند؛ یعنی نظم خاصّی که در یک مجموعه آوایی به لحاظ کوتاه و بلندی مصوّت ها و یا ترکیب صامت ها و مصوّت ها وجود دارد (فیاض منش، 1384: 167). شاعر با توجه به موضوع، درونمایه و مضمون شعر، موسیقی کلام خود را انتخاب می کند تا با آهنگ خاص و ویژه آن بتواند به بهترین وجهی مقصود و مراد ذهنی خود را به خواننده القا کند. انتخاب وزن متناسب با محتوا، وسیله ای برای قدرت بخشیدن به منظور شاعر است (همان، 175). از مهمترین عناصر روساختی شعر، موسیقی و آهنگ کلام است و اساسی ترین عنصری که ژرف ساخت شعر را می سازد، همانا محتوا و درونمایه اثر است. پس تناسب و هماهنگی این دو رکن در شعر اساسی ترین و ضروری ترین عامل در تاثیر، لذت بخشی و خلق زیبایی است (فضیلت و نوروزی، 1389: 278). شاعران معاصر در هماهنگی بین موسیقی و محتوا و انتقال مفاهیم از راه وزن و موسیقی نهایت دقت را داشته اند. به قول نیما یوشیج وزن باید پوششی مناسب برای مفهومات و احساسات باشد (همان، 280). شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. مقاومت و پایداری مردم انقلابی ایران و ایثارگری های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس مضمون شعر شاعران متعهد قرار گرفته است به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. سپیده کاشانی از شاعران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است که با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، او به همراه دیگر شاعران به ندای حق طلبانه ی رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) پاسخ مثبت داد و با سلاح قلم و اندیشه به جنگ با دشمنان پرداخت (مبارک و سلطانپور، 1392: 27). اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده کرده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است. درواقع شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی حاکم بر زمانه اش است. این تحقیق در پی آن است به این سؤالات پاسخ دهد: 1- چرا سپیده کاشانی به عنوان شاعر ادب مقاومت، موسیقی بیرونی (وزن) را برای شعر خود برگزیده است؟ فرضیه تحقیق: مفروض است که کاشانی برای بیان افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است؛ چراکه انتخاب وزن برانگیخته از روحیات خاص او است و اندیشه ی او برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر خویش است. 2- آیا سپیده کاشانی در نوآوری های بحور عروضی و پرداختن به آهنگ مرتبط با معانی اشعار اهتمام داشته است؟ ضرورت و اهمیت تحقیق: توجه به اوزان مناسب و تصاویر هنری و شاعرانه بخش بسیار مهمی از هنر شعری شاعران را تشکیل می دهد و در کنار قوه تخیل و ساخت ترکیبات و به کارگیری واژگان برای انتقال معنی و پیام، زبان شعر را می سازد. لذا با توجه به اهمّیت و جایگاه شعر معاصر با موضوع ادبیات پایداری، اوزان عروضی و آفرینش مضامین، پرداختن به چنین موضوعاتی به عنوان مقاله ادبی ضروری و با اهمیت می نماید. پیشینه ی تحقیق: تاکنون پژوهشها و مباحث ارزنده ای در مورد شعر و زندگی سپیده کاشانی نوشته شده است از جمله موارد زیر: مقاله ی چاپ شده در همایش ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی تحت عنوان (جلوه های مقاومت در اشعار سپیده کاشانی و فدوی طوقان) اثر یحیی معروف و مریم مطهری؛ و مقاله ی چاپ شده در نشریه ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تحت عنوان (بررسی سنجشی مضامین سیاسی اشعار سپیده کاشانی و نازک الملائکه) اثر معصومه نعمتی قزوینی و طاهره ایشانی. و پایان نامه-ای با عنوان بررسی محتوا، موسیقی و صور خیال در شعر سپیده کاشانی توسط نگارنده این مقاله (علی اصغر سلطانپور) با راهنمایی دکتر وحید مبارک انجام شده است. اما زمینه ی تازگی پژوهش در مقاله ی حاضر، بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی می باشد که در مقالات پیشین به آن اشاره ای نشده است. موسیقی بیرونی: 1-1- وزن وزن نوعی از تناسب است. تناسب کیفیتی است، حاصل از ادراک وحدتی در میان اجزای متعدد (خانلری، 1361: 24). وزن، جزء مهمّی از ذات شعر است که شاعر آن را با رعایت توازن و تناسب بین اجزای سازنده ی شعر، ایجاد می کند. وزن شعر باعث می شود ذهن آسان تر روابط بین مجموعه ی کلمات و معنی کلام را دریابد و همچنین موجب التذاذ نفس می شود زیرا هر نوع تناسب و قرینه ای میان اجزاء پراکنده، وحدتی پدید می آورد که ادراک مجموع اجزاء را سریع تر و آسان تر می کند و همین نکته خود سبب احساس آسایش و لذت می گردد (گنجعلی و همکاران، 1393: 78). تقی وحیدیان کامیار با تأکید بر هماهنگی موضوع و وزن، اوزان و مفاهیم شعر فارسی را به چند گروه تقسیم می کند: 1٫ اوزان نرم و سنگین که در معانیی مانند مرثیه، هجران، درد، حسرت و گله به کار رفته است: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (فع لن).- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (فع لن).- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن. 2٫ اوزان ضربی و تند که معانی شورانگیز و پرجذبه و حال را القا می کند: -فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن.- مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن . 3٫ وزن حماسی: فعولن فعولن فعولن فعل (وحیدیان کامیار، 1374: 72). شفیعی کدکنی در کتاب موسیقی شعر، اوزان زبان فارسی را به جویباری، شفاف و کدر دسته بندی کرده است. او در این باره می-گوید: 1- اوزان جویباری: از ترکیب نظام ایقاعی خاصی حاصل می شود که با همه ی زلالی و زیبایی، شوق به تکرار در ساختمان آنها احساس نمی شود و ساختار عروضی افاعیل نیز در آنها به گونه ای است که رکن های عروضی در آن عیناً تکرار نمی شود مانند وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلات. 2- اوزان شفّاف و اوزان کدر: بعضی وزن ها را چندین بار باید مورد دقت قرار دهیم تا تناسب نظام ایقاعی آنها بر ما روشن شود من این گونه اوزان را شفاف می خوانم. در عوض وزنهایی را که به دشواری بتوان نظام ایقاعی آنها را دریافت اوزان کَدِر می خوانیم (شفیعی کدکنی، 1370: 397-396). اوزان غزلیات، مثنوی ها، قصاید و قطعات سپیده کاشانی: 1- بحر رمل: در علم عروض بحری است که اجزاء آن از تکرار فاعلاتن است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 71). 1-1- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف): این وزن دارای آهنگی ملایم و ریتمی آرام بخش می باشد و با مضامینی بلند، سنگین و موقر مناسبت دارد. این بحر دارای چهارده زحاف است که از این میان، زحاف کفّ، خبن، شکل، قصر، حذف بیشترین استعمال را دارند (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 71). این وزن یکی از پرکاربردترین اوزان شعری کاشانی است. در شعر زیر شاعر یأس و ناامیدی خود را با وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن که وزنی سنگین است بیان کرده است: عندلیب عشق از ویرانه ی سنگر گذشت / بال بر هم زد ز شوق ازسنگر آخر گذشت (کاشانی، 1389: 40) 1-2- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (رمل مثمن مخبون محذوف): که جزء اوزان سنگین و جویباری است و چهارمین وزن پرکاربرد در میان اوزان زبان فارسی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 72). صبح دیدار تو زد شعله و افروخت مرا /شب هجران تو در آتش غم سوخت مرا (کاشانی، 1389: 24) 1-3- فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (بحر رمل مثمن مشکول): وزنی دوری و شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 72). به تو باد تهنیت، ای گل سرخ پرپر من / که طلوع فجر سر زد از کران خاور من (همان: 100) 1-4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس مخذوف): وزنی است نرم و جویباری که شاعر برای بیان مضامینی چون یأس و ناامیدی از آن سود برده است. وا مصیبت، وا مصیبت، وای ما / اله می ریزد کنون از نای ما (کاشانی، 1389: 127) 1-5- فاعلاتن فاعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مجحوف مسبَغ): خاست از جا، رهبری محبوب / روح ما، آن خوب تر از خوب (همان: 146) 1-6- فاعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مسدّس مخبون اصلم): چارده قرن، بسی گل واشد / از یکی روح خدا پیدا شد (همان: 154) 1-7- فاعلاتن مفعولن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون): در شبی دلگیر و وهم انگیز / سینه ها از درد و غم، لبریز (همان: 177) 1-8- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس محذوف): وه، چه غمگین رفت سالی بی امام! / باز ماندیم و راهی نا تمام (همان: 189) 1-9- فاعلاتن مفاعیل فع لن (بحر رمل مکفوف مخبون محذوف): ای بسیجی بسیجی بسیجی! / دختر خاک و مهر خلیجی (سپیده،1389: 228) 1-10- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (بحر رمل مثمن مخبون محذوف): فروردین آمده امروز، به رخسارِ دگر / گل فروشان بخروشند، به بازار دگر (همان:255) 2- بحر مجتث: بحری است که دارای اوزان بسیار دلنشین و مطبوع می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 76). 2-1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف): پرکاربردترین وزن، در میان اوزان شعر فارسی و وزنی نرم و سنگین و جویباری است (همان). دلا، بگو ز چه امشب بهانه می گیری / چرا به قلّه ی غم آشیانه می گیری (همان:120) 2-2- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): از اوزان جویباری است. رُخت بر پرده ی اشکم، دوباره می شکند / چنان حباب که از یک اشاره می شکند (کاشانی،60:1389) به جستجوی چه اند دو دیده ی تر من (همان: 102)2-3- مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن (بحر مُجتثّ مثمن سالم): بر خیز بر خیز و بنگر در باغ گل ها غریب اند /بر گونه شان شبنم اشک، در سوگ تو، بی شکیب اند (همان: 56) 2-4- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (بحر مجتث مثمن مخبون): واژه هایی که هجاهای کوتاه آنها، بیشتر است حالت سنگین تری دارند. این از اوزان ملایم و جویباری است. به روی خیمه ی شب، چون گل مهتاب می روید / به دامانم گل حسرت ز موج آب می روید (همان: 67) 2-5- مفاعلن فعلات فاعلات فاع (بحر مجتث مثمن مقصور مسلوخ): چگونه وصف کنم گلوی پاره ی تو؟ / چگونه دیده ی من کند نظاره تو (همان:110) 2-6- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات (بحر مجتث مثمن مخبون مقصور): شکوفه های شبق را چه کس به موی تو بسته؟ / کدام دست به روی تو، جام ماه شکسته؟ (همان: 112) 2-7- مفاعلن فعلاتن فع / مفاعلن فعلاتن فع (بحر مجتث مسدس اصلم): وزن دوری است که به جای دوپایه از سه پایه استفاده کرده است. نهالِ عشق گل آذین بود، اگر ز عدل ثمر می داشت /جهان ز عدل پر آوا بود، اگر حقوق بشر می داشت (همان:150) 2-8- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف مقصور): قسم به فجر، قسم بر طلوع صبح ظفر / عزم دلیران، به راهبان سحر (کاشانی،1389 :263) 3- بحر مضارع: مضارعت در لغت به معنی مشابهت است و از بحور مختلف الارکان می باشد (تجلیل، 1378: 30). 3-1- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): که وزنی نرم و سنگین و جویباری است. کاشانی با استفاده از این وزن، فضایی غم انگیز را ایجاد نموده است: فانوس مه شکسته بر امواج آب هاست / از برکه های واهمه، جاری حباب هاست (کاشانی، 1389: 33) 3-2- مفعول فاعلاتن مستفعلن فعولن (بحر مضارع اخرب) که به صورت مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن هم تقطیع می شود. ای رهگذر پرسی از حال ما که چون / از پایداری ما خصم دغل، زبون است (همان: 29) 3-3- مستفعلن مفاعیل مستفعلن فعل (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): در ما خزان دمیده و شوق بهار نیست / بر بوته ی کویر مگر نیش خار نیست (همان: 36) 3-4- مستفعلن مفاعل مستفعلن فعل(بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): عشق خدا به جاذبه ای پاک می رسد این سینه ریز نور ز افلاک می رسد (همان: 54) 3-5- مستفعلن مفاعیلُ مستفعلن فعلَ (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): دیرست، که عشق تو از سر به در کنیم / در انتظار سبز تو جان را سپر کنیم (همان :91) 4- بحر رجز: این بحر را از آن جهت رجز گویند که رجز در لغت، اضطراب و سرعت و عرب بیشتر اشعاری که در معرکه و جنگ ها و در مفاخرات از مردانگی خود و قوم خود می خوانند، در این بحر است و در چنین اوقات آواز مضطرب و حرکات تسریع می باشد، پس از این جهت این بحر را رجز نام کردند (فشارکی، 1372: 42). سپیده در مجموعه اشعار خویش بیش از 18بار از بحر رجز و زحافات مربوط به آن استفاده کرده است؛ زیرا این بحر با اشعار حماسی او نیز هماهنگ است از این بحر برای تهییج و ترغیب رزمندگان علیه دشمن بعثی، در دوران دفاع مقدس بهره گرفته است. 4-1- مفاعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون مطوی): وزنی است خیزابی و تند که محتوایی حماسی و انقلابی دارد: برادر مبارزم، زمزمه کن بهار را بچین ز شاخه یقین، میوه ی انتظار را (همان: 21) 4-2- مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (بحر رجز مثمن سالم) یکی از اوزان نرم و با وقار است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 78). شاعر این وزن را بجا و مناسب برای بیان غم و اندوه خود به کار برده است: سالی گذشت و کاروان منزل به منزل می رود / با کاروان لاله ها، صد کاروان دل می رود (همان: 62) 4-3- مستفعلن مفاعلین مستفعلن فعل (بحر رجز مثمن): امروز کن شکوفه ی مهرت نثار من / فردا شوم غبار و نیاید به کار من (همان:96) 4-4- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): تا سرزمین کربلا راهی نمانده است / در سینه ی دشمن به جز آهی نمانده است (سپیده،1389: 149) 4-5- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): زندانی زندان غم بر خیز / ای مانده در بند ستم بر خیز (سپیده،1389 :174) 5- بحر هزج: در فن عروض بحری است که از تکرار مفاعیلن حاصل می شود و اکثر آوازها و سرودهای خوش اعراب در این بحر است (فشارکی، 1372: 35). 5-1- مفاعلین مفاعلین مفاعلین مفاعلین (بحر هزج مثمن سالم): بحری است نرم و سنگین که جزء اوزان دلنشین و شیرین و متناسب با مضامین آرام بخش می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). سپیده کاشانی تعدادی از غزلهایش را به این وزن سروده است. وزنی است خیزابی و تند (اوزانی که شوق تکرار در آن به طور خاصی احساس می شود) که غالباً پویا و پر جنبش است. این وزن با محتوای ادب پایداری که باید شورانگیز باشد، هماهنگ و متناسب است. زمان بسته است بر بال صبا، افسانه ی مارا / که افشان بال، گل باران کند دامان خضرا را (همان: 19) این وزن که محتوایی حماسی و انقلابی دارد. در شعری دیگر، سپیده وزنی متناسب با درونمایه را به کار می گیرد که با آهنگ نوحه خوانی تناسبی بجا و شایسته دارد: محرّم آمد از سفر، طلوع سرخ آن نگر / شد از شکوفه های خون، درخت عشق پر ثمر (همان: 69) 5-2- مفاعیلن مفاعیلن فعولن (بحر هزج مسدس محذوف): که وزنی جویباری، دلنشین و آرام است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). چو سایه سار ظهر تابستان / چتری است بر رفتار ما قرآن (همان: 193) 5-3- مفعول مفاعلن فعولن (بحر هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف): که وزنی شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 75). شاعر مضامینی چون عشق را در این وزن به کار برده است از جمله: ای نور یقین، سلام بر تو / ای محور دین سلام بر تو (همان: 196) 6- بحرخفیف: 6-1- فاعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر خفیف مسدس محذوف مخبون): وزنی خیزابی است. اشکم آن گونه شد ز سر که مپرس / هست این غم، غمی دگر که مپرس (همان: 74) 7- بحر سریع: 7-1- مفتعلن مفتعلن فاعلن (بحر سریع مطوی مکشوف): وزنی تند و خیزابی است. سینه پر از عطر دعا کرده ام / سیل زهر دیده رها کرده ام (همان: 79) 8- بحر متقارب: 8-1- فعولن فعولن فعولن فعولن (بحر متقارب مثمّن سالم): وزنی مناسب مضامین حماسی، رزمی و مفاخره می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 81). دمی جستجو کن، که در دفتر من / بیابی مرا ای گل خاطر من (سپیده،1389: 98) شاعر در این اشعار، برای بیان حماسه و رزم افتخارآفرین رزمندگان دفاع مقدس، این وزن را به کار برده است. 9-فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مخبون محذوف): بر تو ای خاک سرخ آبادان / بر تو ای سرزمین جاویدان (همان: 201) 10- بحر مقتضب: این بحر را می توان جزء بحور کم کاربرد در دیوان سپیده دانست. این وزن در دسته وزن های خیزابی قرار دارد. 10-1- فاعلات مفاعلن فاعلات مفعولن (بحر مقتضب مثمن مطوّی): جاودان بتاب ای فجر! وه چه عالم آرایی باز تاب دیروزی، جلوه ای ز فردایی (همان: 116) - اوزان دوری در اوزان دوری سخن از نیم مصراع است و اوزان دوری معمولاً دو پایه هستند ولی با این حال اوزان دوری بلند نیز سروده شده است. اوزان دوری معمولاً در اشعاری که دو پایه هستند ظاهر می شود. راه تشخیص وزن دوری این است که اگر شاعر در وسط مصراع، صامت اضافه آورده باشد، بتوانیم آن را حذف کنیم و وزن صحیح باشد و اگر نیاورده باشد، بتوانیم یک یا دو صامت به وسط شعر بیفزاییم و در وزن خللی ایجاد نشود (فضیلت، 1387: 109). وزن: مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن: بحر رجز مخبون احذ، وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت پرواز / افتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 267) 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): همای عشق ز افلاک بی کرانه هنوز / گشوده بال به سودای آشیانه هنوز (همان: 269) 2- مفاعلن فع لن مفاعلن فع لن (بحر هزج مقبوض محذوف): به باغ زد آذر، خزان غارتگر / هزار دامن گل، به شاخه شد پَرپَر (همان: 253) 3- مفاعیلن مفاعلین فعولن (بحر هزج مسدّس محذوف): شهیدان خدایی رهبر آمد / طیب لاله های پر پر آمد (همان: 297) 4- مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون احذ): وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت / فتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 26) 5- مستفعلن فاعلاتُ فَع لُن (بحر منسرح مسدس مطوّی احذّ): اینان ز کاروان کسایند / ای نسل شوم، قوم بد اختر (همان: 291) - وزن رباعی ها وزن اصلی رباعی مفعول مفاعیلُ مفاعیُل فعل است و معروف ترین وزن، نزد عامه مردم برای رباعی لا حول و لا قوّة اِلاّ باللّه بر وزن مفعول مفاعیل مفاعیلن فاع است. باید دانست که این یکی از اوزان رباعی است نه وزن اصلی آن (تجلیل،17:1378). 1- مفعول مفاعیلُ مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مکفوف ابتر): ای شمع شبستان وَلا، یا زینب! / ای اختر صحرای بلا، یا زینب دریاب که از کف نرود دامن صبر / سوگند به خون شهدا، یا زینب (سپیده،1389 :306) 2- مفعول مفاعلن مفاعیلُ فعول (بحر هزج مثمن اخرب مقبوض مکفوف اهتم): ای بر شده بر سریر افلاک زخاک / جای تو نبود روی این تیره مغاک بهر تو سزد که قدسیان افشانن / گل های ستاره بر حریر افلاک (همان: 313) 3- مفعول مفاعلن مفاعیلن فاع (بحر هزج مثمن اَخرب مقبوض ازل): هنگام سحر سروش غیبم در خوا / در داد ندا: نگر در آیینه ی آب دیدم متجلی ست در او موج به موج / گلباران شد ز اشک من، دامن خواب (همان:314) 4- مفعول مفاعلن مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مقبوض ابتر): رزمنده ی ما به نور ایمان می رفت / می رفت و به دست، هدیه ی جان می رفت(همان: 311) 5- فاعلاتن فاعلاتن فَعِلُن (بحررمل مثمن مخبون محذوف): زندگی تیره شبی بود که در خواب گذشت مرغ شب بود که بر دامن مهتاب گذشت قایقی بود که توفان زده بر آبی گذشت اشک بر دامنم از دیده ی بی تاب گذشت (همان:306) - وزن عروضی دوبیتی های سپیده کاشانی ترانه یا دو بیتی اشعاری هستند، دارای چهار مصراع که در ولایات ایران با لهجه های مختلف محلی رایجند. وزن ترانه یا دو بیتی مفاعیلن مفاعیلن فعولن است (تجلیل،18:1378). از آنجایی که وزن دوبیتی (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) است، از آوردن شواهد شعری با اوزان تکراری خودداری شد. - اوزان عروضی چهارپاره های سپیده کاشانی چهارپاره ها، اشعاری هستند که هر بند آن از چهار مصراع تشکیل می شود، امّا از نظر ارائه مفهوم بند ها، یک مضمون واحد را ارایه می کنند (مکارمی نیا، 117:1383). 1- بحر مضارع: 1-1- مفعول فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلات (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف مقصور): اینک نشسته بین من وتو به خیرگی / راه دراز فاصله، سنگین و بردبار جای تو را به هستی من سبز می کنند / آن کوچه، آن درخت، آن جوی بی قرار (همان: 323) 1-2- مفعول فاعلاتن مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): بدرود ای پرنده ی مهتاب کوچه ها / بدرود ای شکوه شب انتظار من بدرود کوچه های قسم، قهر،آشتی / بدرود ای عزیز فراموشکار من (سپیده،1389: 323) شاعر برای بیان غم و اندوه خود این وزن را بکار برده است. 1-3- مفعول فاعلات مفاعیلُ فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): ای دوست، آن فروغ و صفای گذشته ها / در چشم های مست تو خاموش گشته است بیگانه شد نگاه تو، ای آشنا مگر از خاطرات گذشته فراموش گشته است؟! (کاشانی،1389: 330) 1-4- مفعول فاعلات مفاعیلن (بحر مضارع مسدس اخرب مکفوف): موسی صفت، بهار گل افشانم / افکند دست عشق تورا در نیل تا خود دلیل شب زدگان گردی / ای برتر از ستایش و از تجلیل (همان: 342) 1-5- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): یاد آن یاد بهار دور که شب ها غبار ماه / بود از فراز تیرگی آوار کوچه ها یاد آن شبان خوب که طرح من و تو / مهتاب می کشید به دیوار کوچه ها (همان:347) 2- بحر رجز: 2-1- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): سعدی، بیفشان گل، بیفشان گل / گلها ز بستان و گلستانت(همان: 324) بار دگر با نغمه ی توحید / شوری فکن در بزم یارانت (همان:324) 2-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر رجز مسدس مخبون مرفوع): بس روزها گذشت و به یاد تو / خواندم دعای موکب باران را امّا نیامدی تو و چشم من / آرد به یاد، ابر بهاران را (همان:350) 3- بحر خفیف: 3-1- فاعلاتن مفاعلن فعَلن (بحرخفیف مسدس مخبون مقصور): جان شیرین ما وداع،وداع! / یار دیرین ما وداع وداع! در فراقت گسست سلسله ها / مهر زرّین ما، وداع، وداع! (همان:332) 3-2- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحرخفیف مسدس مقطوع): کودکم! شعر لای لاییها / گریه از صبح آشناییها رمز معراج سرخ لاله وشان / راز پرواز ماسواییها (همان:332) 3-3- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مسدس مخبون اصلم): لحظه ها، لحظه ها چه سنگین اند / روزها، روزها،چه غمگین اند! ماه خاموش، اختران مبهوت / ز آنچه بر خاک تیره می بینند (سپیده، 1389: 332) فاعلاتن مفاعلن فعلن (بحرخفیف مسدس مخبون محذوف): وزنی خیزابی است. لحظه ها شعله زار فاجعه بود / پر می افشاند گل به دامن باد دشت ها بستر شقایق ها روزها، برگ برگ دفتر باد (سپیده،1389 :334 ) 4- بحر منسرح: 4-1- مستفعلن مفعول مفاعیلن (بحر منسرح مسدس مرفوع): از تار و پود جسم پر از دردم / گویی صدای پای تو بر می خاست از بیت بیت سرخ غزلهایم عطر دل آشنای تو بر می خاست (همان:341) 4-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر منسرح مخبون مرفوع): پیری، خبر ز طالع سعد ما / می داد در قبیله بیداری یونس به کام ماهی و، ساحل بود / چشم انتظار مر غ گرفتاری (همان: 342) 5- بحر رمل: 5-1- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون اصلم): مگر از تربت او سر زده ای که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 5-2- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس اصلم): ای گل سرخ، چه عطرآگینی / آشنا چون سخن پروینی مگر از تربت او سر زده ای/ که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 6- بحر مجتث: 6-1- مفتعلن فاعلات مفتعلن فاع (بحر مجتث مثمن مجحوف یا مطموس): دیر زمانی ست روی ماسه ی ساحل / طرح قدم های مهربان کسی نیست در پس دیوار کلبه های شکسته / سایه درد آشنای هم نفسی نیست (همان:352) 6-2- مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (بحر مجتث مثمن مجحوف): پنجره بگشا که جای پای زمان را / بر رخ درماندگان راه ببینی پنجره بگشا که برگ های خزان را / از بدن شاخه های سبز بچینی (همان: 352) - اوزان عروضی نو نیمایی سپیده کاشانی وزن شعر نو از آنجا که ابداعی معاصران است، معمولاً در قالب بحور عروضی کلاسیک و کهن چندان یافت نمی شوند. وزن شعر نو: وزن شعر نیمایی وزن عروضی است. چنان که می دانید در اشعار نیمایی مصراع ها کوتاه و بلند هستند و لا جرم غالباً تعداد هجاها یا ارکان یک مصراع با مصراع بعد مساوی نیست (شمیسا،66:1387). 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن مخبون): من از شکاف زمان / ز فصل های عقیم / ز امتداد شبان بلند بی انجام / ز خاطرات کسل در دفتر یاد / ز آفتاب زباد / زدانه دانه ی گل های باغ / پرسیدم (کاشانی، 1389: 363) سپیده با کاربرد این وزن، یأس و اندوه خود را بیان کرده است. 2- فاعلاتن فعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مخبون مجحوف): آه! / من نیمه تمامم بی تو/ بی تو ای دور از من! / ای در من! / تا میان من و تو فاصله ها برخیزند/ به سر انگشتانم، شمع دعا می سوزد (همان: 397). 3- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مثمن مجحوف): یک شب مهتابی روشن / سایه ی دست تو را دیدم / که می لغزید (همان: 366) 4- فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مسدس مطموس): آه... ای جنگل! / ما برودت را پذیرفتیم (همان: 467) 5- فعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مثمن مخبون اصلم): نام شب را چه کسی گفت به تو؟/ که تو این سان در شب /گذری بس بی پایان داری (همان: 376) 6- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن مکفوف محذوف): دیشب که در خیال تو چون ماهیان سرخ / هر پولک تنم / در آرزوی لحظه ی دیدار می گداخت /خواب صدف شکفت زباران چشم من (همان: 378) 7- مستفعلن مفاعلن مستفعلن فعولن (بحر رجز مثمن مخبون مخلّع): پروانه های شب / در زیر داربست بلند / ستاره ها / حرفی است بر کتیبه ی این قصر کاغذین (همان: 360) 8- مستفعلن مفاعلن مستفعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون): می دانم ای دریغ / این انتظار تلخ به پایان نمی رسد!/ وین درد سینه سوز، به درمان نمی رسد! (همان: 410). 9- مستفعلن مستفعلن فعولن فعولن (بحر رجز مثمن مخلوع): خرّمشهر! رازیست در سکوت تو پنهان / رازی مهیب (همان: 448) 10- مسفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون اصلم): هر شامگاه، غرق در ظلمت! / آن گه که مر غ شب / سر می دهد، غمگین نوای جاودان خویش (همان: 454) 11- مستفعلن مفاعیلُ مفاعلن (بحر منسرح مسدس مخبون): گفتند: از پله های نور می آید / با پشته های هیزم (سپیده،1389: 418) - اوزان سروده های سپیده کاشانی 1- مستفعلن مفاعلن فَعَلن (بحر رجز مسدس مخبون): ای زن، حجاب تو سلاح توست! / را ه سعادت و فلاح توست (همان: 482) 2- مفاعلن مفاعلن مفاعلن (بحر رجز مسدس مخبون): قسم به نون و حرمت ِ قلم، بخوان / خوان به نام آن کریم مهربان (همان: 490) 3- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): بر خیز با یاد خدا، ای مرد دهقان! / / بر مزرعه پاشیده زر، خورشید تابان (همان:496) 4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (بحر رمل مثمن سالم): شب شکست و بهمن آمد، رستخیز اختران شد / در بهار ماه بهمن، پر شکوفه ارغوان شد (همان: 484) 5- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مثمن محذوف): هان، شهیدان ره عشق، کجایید؟! کجا؟ / گل خورشید شکفته ست، نیایید چرا؟ (همان: 488) نتیجه گیری: از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد. شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. در این راستا سپیده کاشانی ازجمله شاعران ادبیات پایداری معاصر ایران و شاعری خوش قریحه و نیکوپرداز است که به سبک کلاسیک و نو هر دو شعر می سروده؛ او برای تفهیم هر چه بهتر اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر ازجمله موسیقی بیرونی توجه داشته است؛ به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. در حوزه ی موسیقی بیرونی، اوزان شعری او با توجه به مضمون اشعارش متنوع است. او از انواع وزن ها؛ با مضمون جویباری و آرام، خیزابی، تند و شور انگیز مانند بحر رمل، رجز، هزج ، مضارع، خفیف، سریع، مجتث، متقارب، مقتضب و منسرح استفاده کرده، که بحر رمل در شعر او پرکاربردترین بحر می باشد و بعد از آن به ترتیب دو بحر مجتث و مضارع که جزء وزن های جویباری است که این امر خود نشانگر علاقه و توجه ویژه ی شاعر به اوزان جویباری است و نیز بیانگر این مطلب است که شاعر در آرامشی باطنی به سرایش پرداخته است. از طرفی دیگر اوزان دوری نیز در اشعار سپیده حضری پر رنگ دارد. شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر آنان است. در این زمینه او پیوندی میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعرش را حفظ نموده است بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. منابع و مآخذ: 1-اتحادی، حسین، (1390)، بررسی مقایسه ای موسیقی بیرونی و کناری غزل های انوری و خاقانی ، فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 32٫ 2-اصلانی، محمد رضا، (1390)، لاله کویر – زندگی نامه داستانی سپیده کاشانی ، تهران، انتشارات سوره مهر. 3- تجلیل، جلیل، (1378)، عروض و قافیه ، تهران، ناشر سپهر کهن. 4-جدیدالاسلامی قلعه نو، حبیب، نسرین صفائی کشتگر، (1390)، موسیقی بیرونی دیوان بیدل دهلوی ، فصلنامه ی مطالعات شبه قاره، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال سوم، شماره ی ششم. 5-خانلری، پرویز، (1361)، وزن شعر فارسی ، تهران، توس، چاپ چهارم. 6- رازی، شمس الدین محمدبن قیس، (1373)، المعجم فی معایرالاشعارالعجم ، به کوشش: (سیروس شمیسا)، تهران، انتشارات فردوس. 7-شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1370)، موسیقی شعر ، تهران، انتشارات آگاه. 8-شمیسا، سیروس، (1378)، آشنایی با عروض و قافیه ، تهران، چاپخانه رامین. 9-فشارکی، محمد، (1372)، رساله عروض سیفی و قافیه جامی ، تهران، مؤسسه ی انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 10-فضیلت، محمود، (1387)، آهنگ شعر فارسی ، کرمانشاه، نشر ذرّه. 11-فضیلت، محمود، یعقوب نوروزی، (1389)، تاملی در تناسب موسیقی و مضمون در شعر معاصر ، ادب فارسی، دوره ی جدید1، شماره ی 5-3، ص294-277٫ 12-فیاض منش، پرند، (1384)، نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تخیل و احساسات شاعرانه ، دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره جدید، شماره چهارم، صص 186-163٫ 13- گنجعلی و همکاران، (1393)، بررسی تطبیقی موسیقی شعر معروف الرصافی و فرخی یزدی ، 14-مبارک، وحید، علی اصغر سلطانپور، (1392)، بررسی محتوا، موسیقی و صورخیال در شعرسپیده کاشانی ، پایان نامه، دانشگاه رازی کرمانشاه. 15-ماهیار، عباس، ( 1378)، عروض و قافیه فارسی شیوه ای نو برای آموزش عروض وقافیه ، تهران، انتشارات نشر قطره. 16-وحیدیان کامیار، تقی، (1370)، بررسی منشأ وزن شعر فارسی ، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم. *علی اصغر سلطانپور / کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی-آموزش و پرورش شهرستان کوهدشت درج شده توسط : امین آزادبخت (مدیر سایت ) ...
دشمن با هدف قرار دادن مساجد مرکزیت تمدن اسلامی را نشانه رفته است
در کنار رسانه ها بسیار مهم است، ادامه داد: روحانیون با روش های آموزشی به نسل جدید در مساجد و فرهیختگان و نخبگان در آموزش وپرورش به روشنگری دائم در این زمینه بپردازند. رئیس کانون مداحان همدان نیز در این مراسم عنوان کرد: استفاده از اشعار سست وبی محتوا، استفاده از آهنگ های کذایی، دامن زدن به اختلافات مذهبی و اعمال سلیقه از آسیب ها در حوزه مناسبت های مذهبی است. سید عباس صدرالدینی ...
نفرات بر تر جشنواره سراسری قرآن و عترت دانشجویی کشور در سنندج معرفی شدند
تهران و سیدعلی می رافضلی از دانشگاه صنعتی شریف تهران موفق به کسب رتبه های اول تا سوم شدند. در رشته احکام نیز سحر کمانگر از دانشگاه گیلان، سید مجید حسینی از دانشگاه زنجان و الناز شکری از دانشگاه بوعلی سینای همدان، عناوین اول تا سوم را از آن خود کردند. در رشته اذان نیز مصطفی فلاح از دانشگاه خوارزمی، سامان مترصدی از دانشگاه گیلان و احسان رمزی از دانشگاه رضوی به ترتیب عناوین اول ...
هنرمندان محبوب ایرانی که در جوانی فوت کردند+عکس
چندین نمایشگاه نقاشی انفرادی برپا کرد که آثارش مورد توجه بسیاری از اهالی هنر قرار گرفت. سروناز سیدی در حال آماده سازی تازه ترین مجموعه شعر خود بود که فرصت این کار را نیافت. او در نقاشی یکی از شاگردان آیدین آغدشلو ، د ر شعر، شاگرد منوچهر آتشی و در داستان، شاگرد محمد محمد علی بود. مرتضی پاشایی خواننده محبوب ایرانی مرتضی پاشایی، متولد 20 مرداد 1363 بود و موسیقی را از 14 سالگی با ...
برگزاری المپیاد دختران دانشجو با رویکرد ورزشی و فرهنگی است
...: ما با اعتقاد بر حقوق اجتماعی زنان و توانایی بانوان برای حضور در عرصه های مختلف خواستار برگزاری مسابقات المپیاد دختران در استان شدیم. وی افزود: هماهنگی لازم با نهاد ها و سازمان های مربوط صورت گرفته و استانداری، فرمانداری، شهرداری و اداره کل ورزش و جوانان سازمان های مرتبط در برگزاری المپیاد هستند. رئیس دانشگاه پیام نور همدان یاد آور شد: از سالن های ورزشی دانشگاه بوعلی ...
سی امین جشنواره سراسری قرآن و عترت دانشجویان با معرفی نفرات برتر پایان یافت
اصفهان رتبه اول، فرزانه سیاوشی از دانشگاه اصفهان رتبه دوم را از آن خود کردند و هیئت داوران در این بخش هیچ اثری را شایسته رتبه سوم نشناخت. در رشته شعر، هیئت داوران در این بخش هیچ اثری را شایسته رتبه اول نشناخت و فرحناز حمزه از دانشگاه فردوسی مشهد رتبه دوم و روزا رودینی از دانشگاه شهید باهنر کرمان رتبه سوم را کسب کردند. هیئت داوران در بخش فیلم کوتاه هیچ اثری را شایسته رتبه اول ...
چند خبر کوتاه از خراسان رضوی
که توسط ناشران استان خراسان رضوی به چاپ رسیده باشد. معاون فرهنگی و مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی تأکید کرد: آثار رسیده در موضوعات، کلیات و علوم اجتماعی، دین، ادبیات، علوم تربیتی و روانشناسی، هنر، کودک و نوجوان و ترجمه به صورت تخصصی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد. وی در خصوص بخش ویژه گفت: موضوعات خاص در نظر گرفته شده برای این دوره از انتخاب کتاب سال ...
ضرورت تحلیل کتب زیست محیطی برای فعالان محیط زیست
...، می توان از رسانه های دیگری مانند فیلم های سینمایی یا مستند و حتی موسیقی استفاده برد تا این قوه تحلیل زیست محیطی در فعالان بارورتر شود برای این حوزه ها مثال هایی زد و از ظرفیت بالای شعر فارسی مانند اشعار شاعران معاصر و یا فیلم های سینمایی نام برد و همه حضار را به تأمل در این حوزه های متعدد دعوت کرد. دلشب با اشاره به اهمیت اصل 50 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران گفت: از اینکه نخستین ...
ارسال مجموعه داستان خمپاره های سرگردان به جشنواره حوزه هنری
استان همدان نیز با توجه به استعدادها و ظرفیت های موجود تمام تلاش خود را برای همگامی و همراهی با این حرکت رو به جلو داشته و با ارسال 219 اثر در کلیه رشته ها سعی در برداشتن یک گام به پیش و حضوری مثبت و موثر در این جشنواره داشته است. مسئول واحد آفرینش های ادبی حوزه هنری استان همدان بیان کرد: همچنین، واحد آفرینش های ادبی حوزه هنری استان همدان در حال تولید آثار بانوان در زمینه شعر و داستان، و جمع آوری گزیده آثار کهن همدان در یک مجموعه 7 جلدی است که امید می رود برای جشنواره پنجم، پربارتر گام در عرصه رقابت جشنواره استانی حوزه هنری بگذارد. ...
حضور کانون های مساجد در نمایشگاه بین المللی نقش آفرینی زنان در توسعه پایدار
لازم و برگزاری دوره های مهارتی از دیگر سیاست هایی است که حوزه خواهران کانون های فرهنگی و هنری مساجد کشور در تدوین نقشه جامع خود در حوزه کار آفرینی و اشتغالزایی به عنوان یکی از مولفه های تحقق اقتصاد مقاومتی مد نظر داشته است. وی افزود: از طرفی توجه به ظرفیت و توان بانوان به عنوان عنصر اصلی خانواده که نقش های اولویت دار همسری، مادری و فرزندی را نیز برعهده دارند برای مجموعه سیاستگزاران و ...
لزوم اعتماد به جوانان جامعه ایثارگری و ارائه آموزش های تخصصی به آنها
راه و ترابری است. وی ادامه داد: اولین کار شرکت پیماب ساخت سد مخزنی جیرفت به منظور تامین آب آشامیدنی و مصارف کشاورزی در منطقه است. همچنین ساخت سد بارون در ماکو، ساخت سد مخزنی سلمان فارسی به عنوان اولین سد بتونی قوسی و پنجمین سد کشور در استان فارس و افزایش ارتفاع سد اکباتان در همدان برای تامین آب و مصارف کشاورزی از دیگر فعالیت های این شرکت در زمینه سد سازی به شمار آید. مدیرعامل شرکت ...
زکریا اخلاقی: تعداد شاعران و ناشران بیشتر شده اما شمارگان کتاب نه
علمیه قم شد و در طول مدت اقامت خود در قم از جلسات شعر حوزه اندیشه و هنر اسلامی قم بهره برد. تاکنون آثار متعددی از او در مجلات و روزنامه ها به چاپ رسیده است. کتاب تبسم های شرقی مجموعه 30 قطعه شعر از او در قالب غزل، با مضامین عرفانی و مذهبی در سال 1382 به چاپ رسیده است. وی با استفاده از اصطلاحات فلسفی و فقهی در شعر دارای زبان شعری ویژه و تازه ای است. زکریا اخلاقی علاوه بر فعالیت های علمی، مسئول مرکز آفرینش های ادبی حوزه هنری استان یزد نیز هست. ...