خانه
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
میراث تفسیری امام رضا (ع) در ذیل آیات الأحکام
امام رضا (علیه السّلام) به ابراهیم بن محمد همدانی آمده است: إِنَّ الخُمُسَ بَعدَ المَئُونَة؛ خمس بعد از آن احتساب می شود که مخارج سال برداشت شده باشد (صدوق، 1411ق، ج2: 42). مصرف خمس طبق آیه ی فوق، خمس به شش دسته اختصاص دارد: خداوند، رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، خویشاوندان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، یتیمان، مسکینان (فقرا) و ابن سبیل (در راه ماندگان). در این مسئله اتفاق نظر ...
فلسفه در جهان، عقلانیت و عقلانیت، اعتدال به وجود می آورد
شعار سال : همایش عقلانیت و اعتدال در جهان معاصر عصر روز گذشته به مناسبت روز جهانی فلسفه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. آیت الله مصطفی محقق داماد به عنوان دومین سخنران این مراسم گفت: درباره عقلانیت دو مدعا وجود دارد. ادعای اول این است که عقلانیت زمینه اعتدال را به وجود می آورد یا به ضروره به اعتدال در زندگی منجر می شود، اما ادعای دوم این است که فلسفه در جهان ...
عقلانیت ابزاری اعتدال گریز و اعتدال ستیز است/ انواع مختلف عقلانیت
شعارسال : همایش عقلانیت و اعتدال در جهان معاصر عصر روز گذشته به مناسبت روز جهانی فلسفه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد . عبدالحسین خسروپناه، رئیس موسسه حکمت و فلسفه در این مراسم گفت: خیلی ها فکر می کنند عقل و عقلانیت یک معنا دارد درحالی که اینطور نیست. بنده در این سخنرانی می خواهم به این موضوع بپردازم که کدام عقلانیت و کدام اعتدال درست است؟ آیا هر عقلانیتی مستلزم اعتدال ...
فلسفه نجات یافتن از تحمیل های فکری نهان و عیان است/نواندیش کیست؟
شعار سال : همایش عقلانیت و اعتدال در جهان معاصر عصر روز دوشنبه به مناسبت روز جهانی فلسفه در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. اولین سخنران این مراسم، غلامحسین ابراهیمی دینانی بود. وی گفت: ما در تقویم مناسبت های جهانی مختلفی مثل روز جهانی ادبیات، روز جهانی شعر، روز جهانی موسیقی و ... داریم اما روز جهانی فلسفه دقیق ترین کلمه و اصطلاحی است که بکار برده می شود چون هیچ موجودی در ...
مروری بر مالکیت فکری (حقوق معنوی) در ایران
المللی حق مؤلف وجود دارد. موافقان بر این باورند که ایران با نپیوستن به این نظام، در مواردی مانند هنرِ منحصر به فرد فرش ایرانی، تولید فیلم و موسیقی ایرانی و تجارت چاپ و انتشار کتاب در جهان خسارت های مالی زیادی دیده و می بیند و از این رو، پیوستن ایران ضروری است. ولی به نظر مخالفان، کشورهای غربی سال های بدون رعایت حقوق مولفان ایرانی، از آثار آنان بهره برداری کامل کرده اند و اینک بهتر است تا برقراری ...
حلقه ارتباط مبانی متافیزیکی و خودآگاهی در فلسفه ابن سینا
فلاسفه اسلامی کشف شد زیرا از نظر وی جهان ارسطویی بالفعل وجود دارد و برایش امکان وجود موجودات مطرح نیست در صورتی که این امر در فلسفه ابن سینا به عنوان یکی از دل مشغولی های اساسی تلقی می شود (ایزوتسو، 1368: 52). برتولاچی یکی از ابن سینا پژوهان معاصر با تأکید بر اهمیت تمایز واقعی بین وجود و ماهیت در فلسفه اسلامی، از ابن سینا به عنوان اولین کسی یاد می کند که از این تمایز به عنوان یکی از ...
چگونگی اتصال به عقل فعال
آن به عقل مستفاد این است که فعلیت آن مستفاد از عقلی است که خود دائم بالفعل است؛ یعنی از عقل مفارق بعد از این که نفس انسان نوعی اتصال یا اتحاد را با آن حاصل کرد (ابن سینا، 1960: 49؛ ابن سینا، 1952: 66؛ ابن سینا، 1379- 1377/ ج 2: 354). در این مرحله نفس انسانی به کمال نوعی خود نایل می شود و به مبادی اولیه ی وجود تشبه می جوید و آن چه عقل فعال مشتمل بر آن است، شامل می شود. در خصوص ...
مروری بر دو خطبه از امام موسی صدر درباره شخصیت حضرت زینب (س)
آن که تا زینب وارد کوفه شد و یک یا دو روز در آن جا ماند، ماجرا برای همه کوفیان روشن شد؛ مسأله کشتن امام حسین علیه السلام و آن چه روی داده بود و چگونگی آن و جزئیات تجاوزات و همه چیز. زینب سلام الله علیها سخن می گوید ... در هر شهری همان قصه تکرار می شود: زینب سلام الله علیها سخن می گوید و مردم جمع می شوند و از او می پرسند: چه اتفاقی افتاده؟ تو کیستی؟ ماجرا چگونه رخ داد؟ ...
ملکیان: اگر حسین بن علی(ع) در جامعه ما بود چگونه عمل می کرد؟
نداذم و ابن که به لحاظِ اخلاقی چه حکم و داوری درباره اش می شود کرد و اینکه امر به معروف و نهی از منکر دارای چه شرایطی است و چه کسانی حقِ این کار را دارند. تنها بحث ام درباره این است که اگر کسی قصدِ اصلاحِ اجتماعی و امر به معروف و نهی از منکر داشته باشد به چه چیزهائی باید بیش از همه توجه کند و چه منکراتی را باید مهم تر از همه مدِ نظر قرار دهد. ملکیان با اشاره به این که سال هاست که بعد از ...
حکمت و تعقل برای انسان از نان شب واجب تر است
: تفکر در جهان اسلام و ملاصدرا، ابن سینا و ... همراه بوده است و اگر این افراد نبودند پیروان خلفای ثلاثه عین داعش و ابوبکر بغدادی بودند. اگر داعش اشارات را می خواند دیگر چاقو نمی کشید برای اینکه حکمت و فلسفه نخوانده است چاقو می کِشَد و انسان می کُشَد. وی در پایان یادآور شد: فلسفه آدم را می سازد و البته گاهی اوقات هم ممکن است او را منحرف کند که هر دویش خوب است. پست ترین آدم های دنیا آدم های ترسو هستند مخصوصا افرادی که از فهم و فهمیدن بترسند. به هر حال تعقل از نان شب برای هر انسانی واجب تر است. ...
اگر ابوبکر البغدادی فلسفه می خواند، چه می شد؟
در جهان مقدس اسلام اگر ابن سینا، فارابی، ملاصدرا و امثال این بزرگان نبودند پیروان خلفای ثلاثه عین ابوبکر البغدادی و داعش بودند. اینها فلسفه نخوانده اند و درست پایشان را جای پای عمر خطاب گذاشتند. اگر حکمت علوی خوانده بودند آدم نمی کشتند. دینانی توضیح داد: اکثر مردم از فهمیدن می ترسند چرا که نمی خواهند عقاید پدر و مادرشان را کنار بگذارند فلسفه و حکمت از نان شب برای هر انسانی واجبتر است چرا که هر انسانی نخواهد بفهمد در نفهمی خود باقی می ماند مثل ابوبکر بغدادی هم آدم می کشد. ...
نگاهی به زندگی و فعالیت های حجت الاسلام احمدی+فیلم
انسانی دانشگاه تهران گروه فلسفه، شماره 1، سال 1379. 11. می اندیشم دکارت و انسان معلّق ابن سینا، ارائه شده در جشنواره ابن سینا در دهلی نو. 12. مقدّمه بر کتاب تغییر نظام آموزش و پرورش ، وزارت آموزش و پرورش. 13. علم تصور است یا تصدیق؟ 14. نقدی بر نظریه هیوم در باب علیّت، یادنامه آیة الله حسن زاده آملی، پژوهشگاه علوم انسانی، سال 1374. 15. پیوند هست ...
هویت عقل و واقعیت زندگی
انسانی و انسانیت، در حالت افراط یا تفریط، راهزن وجود و هستی و نظم و تدبیر آدمی می باشند، عقل در اینجا حکم فرمانده را دارد، اگر انسان به پرورش قوه عقل و رشد قوای عقلانی اهتمام بورزد و قوه خرد و دانایی را اعتلا و ارتقاء بخشد، عقل سایر قوا را در جایگاه و پایگاه مناسب خود قرار می دهد، در این صورت هم ممکلت تن و جان آدمی نظم و نسق پیدا می کند و هم جامعه انسان انتظام و انسجام می یابد و هم راهزنان و تهدید ...
"لیبرالیسم" منشاء نابسامانی های کشور از بازرگان و بنی صدر تا احمدی نژاد و روحانی است/پایین کشیدن بنر ...
اسلام را این ها سر کار بودند و بعد یزید روی کار آمد از عمر 60 ساله اسلام ابن ابی الحدید می گوید 18 سال اول که پدرش ابوسفیان با اسلام جنگید و بعد 42 سال معاویه که بعد مقابل علی (ع) ایستاد و در جنگ صفین شرایط سختی ایجاد کرد. تا زمانیکه دوره امویان تمام می شود و عباسیان بدتر از امویان یکی پس از دیگری امامان معصوم (ع) را شهید می کنند تا امام یازدهم که در دوره جوانی شهید شد و دوره غیبت شروع می شودو 61 ...
بررسی تأثیر سطح سوم و چهارم فکر بر بهینه روابط انسانی
مدنظر قرار دهید. پس دین ورود پیدا کرده و یک مسأله ای را در عالم واقعیت و عالم بیرون بهبود می کند. این برخلاف نگاه های فلسفی است که مثلاً نقطه شروع مکاتب فلسفی یک اصل فلسفی در عالم ذهن است. مثلاً می گویند عالم وجود است و بحث را از یک مفهوم انتزاعی شروع می کنند. اما نقطه شروع عقلانیتِ دینی از عالم انتزاع نیست، بلکه از ابعاد فطرت شروع می کند و این ، یکی از تفاوت های عقل و فلسفه است. لذا وقتی سخنرانی ...
اربعین؛ بیش از هر چیزی وحدت آفرین است
این مسئله قابل توجه است و این از برکات وجود حضرت اباعبدالله(ع) است. سخن امام حسین(ع) یک سخن عمومی و همگانی است. یعنی همه بشریت را مورد مخاطب قرار می دهد. اصلاً ارتباطی با جغرافیا، دین، مذهب و مسائلی از این دست ندارد. همه انسان ها این سخن را می پذیرند. لذا اربعین یک اجتماع بشری و وحدت آفرین است. در فضای داخلی جامعه اسلامی چگونه می توان اربعین را عامل وحدت دانست؟ در فضای جامعه ...
دوری از مغالطات روزمره؛ سنگ بنای نسج تفکر عقلی در جامعه
توانستند اندیشه خود را به سان تکیه گاهی سترگ برای آیندگان مطرح کنند که نمونه های فراوانی از آنان را می توانیم در تاریخ شکوهمند ایران یاد کنیم. بزرگانی چون ابن سینا، فارابی، سهروردی، ملاصدرا و بسیاری دیگر از فلاسفه بزرگ این مرز و بوم. در این میان اندیشمندان مغرب زمین نیز در رشته فلسفه مباحث فراوانی را مطرح کردند و نوآوری های قابل توجهی را در حوز ه های مختلف فکری به میدان آوردند. با این ...
خاقانی می گوید فلسفه و شعر به درد نمی خورد!
بیست هزار بیت است! این را می گفتم که چرا ابن سینا با همه ی یونانی گرایی اش حکمت مشرقی را می نویسد؟ چون مسأله ی هویت در میان بود. یعنی آن مثلث باید کامل می شد. حکمت و فلسفه ی ملی ما حکمت اشراقی است که در شاهنامه شروع می شود و در بستر فلسفه ی سهروردی و ملاصدرا و حاجی ملا هادی سبزواری پیش می آید. در بستر عرفان ِعشق نیز حافظ ها و مولوی ها و عطارها را نشان می دهد. فروپاشی حکومت بالنسبه اهل ...
خودآگاهی بنیادی ترین نوع معرفت در فلسفه ابن سینا
خودآگاهی حیوانات نسبت به انسان در مرتبه پایین تری قرار دارد. به عبارت دقیق تر از نظر ابن سینا آنچه ویژگی انسان است همانا آگاهی به خود در مقام موجودی خودآگاه و متعلق آگاهی است؛ یعنی در آگاهی بسیط انسان به خود، یک آگاهی تفصیلی نهفته است زیرا انسان به ذات خود که همان عقل است به خود آگاه است و چون عقل همواره برای خود حاضر است و به تعبیر ابن سینا وجود آن وجود لنفسه است لذا آگاهی آن به خود ...
انسان معبر بین دو عالم جسمانی و روحانی
شود مشابه و معادل با جهان عینی و واقعی. به عبارتی، انسان جهانی باشد نشسته در گوشه ای زیرا فیلسوف همۀ حقیقت عالم وجود را در عقل خود دارد. بر همین اساس فلاسفه معتقدند که غایت فلسفه رساندن انسان به مرتبۀ انسان عقلی است. در واقع، ادعای فلاسفه این است که انسان این قابلیت را دارد که جهان را به نحوی در درون خود داشته باشد؛ البته حضور جهان در انسان اولاً بدون کثرت و به شکل بساطت است؛ و ثانیاً ...
ارزیابی رویکرد امنیتی اسلام
، هیچ نظریه و دیدگاه مربوط به جهان هستی، طبیعت یا انسان را بر کسی تحمیل نمی کند و در مسائل دینی نیز به عدم اجبار، معتقد است که تنها ابزار آن، به کارگیری عقل، اندیشه و تأمل در آفریده های خداوند متعال است. خداوند می فرماید: لا إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ ... : در کار دین هیچ اجباری نیست و راه از بیراهه به خوبی آشکار شده است (بقره(2)، آیه 256) و : وَلَوْ ...
عالم ذر چیست و کجاست؟
، عقل ممکن است بتواند ثابت کند که عالم ذرّ وجود ندارد. بدین معنی که اعتقاد به عالم ذرّ مخالف احکام بدیهی عقلی است. اگر عقل چنین حکمی دهد، از اساس بحث عالم ذرّ منتفی می شود؛ اما اگر نتواند چنین حکمی دهد، سایر گزاره های مرتبط با عالم ذرّ ، دیگر ارتباطی با عقل ندارد؛ یعنی عقل نمی تواند با تکیه بر خودش درباره آن ها نظر دهد. همان طور که گفتیم این حرف بدین معنی نیست که این اعتقادات مخالف عقل هستند بلکه ...
مجلس معقول، همان کاری را می کند که اکثریت جامعه می خواهد
ها را فرصتی برای رشد تروریست ها دانست و گفت: اختلاف سلیقه و نظر، حتی می تواند باعث تقویت بینش و آگاهی ها شود ولی آنچه که در قرآن نهی شده، تنازع است. رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، اختلاف گروه های شیعی عراق را برای همه دلسوزان نگران کننده توصیف کرد و گفت: خداوند نعمت های زیادی برای مردم عراق گذاشته که باید از آن استفاده کنید. آیت الله هاشمی رفسنجانی، انسان های مستعد، سوابق تمدنی، فرهنگ اهل بیت(ع) و ...
دورکیم و تفکرات اش را بیشتر بشناسید
انعطاف ناپذیر به فلسفه عقل گرا روی آورد، آن هم در زمانی که صحنه عمومی فرانسه دستخوش دگرگونی های پی در پی بود و نمی توانست هیچگونه لنگرگاه امنی برای او فراهم سازد.(همان؛ 223) دورکیم اولین تدریس فلسفه را در سال 1887 در دانشگاه بوردو به عهده گرفت –به دلیل اینکه در هیچ نقطه ای از دنیا رشته ای به نام جامعه شناسی وجود نداشت نتوانست جامعه شناسی تدریس کند-. اما در واقع دوره مزبور را می توان ...
برخی ادعا می کنند علامه جعفری فیلسوف نبود!
.... وی در پایان افزود: مرحوم علامه جعفری جوابی که به این نقض کانت می دهند واقعا از نظر بنده به عنوان معلم فلسفه(خود) در مقام یک کتاب مجزاست ایشان در یکی از اولین آثار خود که شاید در سنین سی سالگی آن را نوشته اند، می گویند که داستان وجود حق تعالی یا واجب بودن او، اصلا قضیه منطقی ارسطویی نیست تا بتوانیم بگوییم که ضرورت ازلیه یا ذاتیه دارد بلکه قضیه ای تحلیلی است عین این است که بگوییم هشت ...
دستاوردهای ناکام مدرنیته در اصلاح بحران های محیط زیست/ نابودی طبیعت از دستاوردهای مدرنیته است/ تهدیدهای ...
دکتر حسینعلی نوذری از معدود جامعه شناسان ایرانی است که درباره جامعه شناسی مدرن و پست مدرن تألیف داشته است. صدالبته هنوز کمبودهای فراوانی وجود دارد ولی دکتر نوذری گام نخست را برداشته است. هنوز جامعه شناسان ایرنی تئوری جامعه شناسی مدرن و یا احیاناً جامعه شناسی پست مدرن ایرانی را ننوشته است. توجه به بحرآنهای محیط زیست در وضعیت مدرنیته و پست مدرنیته یکی از دغدغه های جدی در مطالعات اجتماعی است. به اعتقاد بسیاری از نویسندگان مطالعاتی که در حوزه های مدرنیته و پست مدرنیته و بحران زیست محیطی صورت گرفته است، می توان وجوه مشترک فراوانی مشاهده کرد. ...
دکتر رضا داوری اردکانی: فوتبال بازیِ جنگ است
نظر ملاصدرا عبارتند از: حس، خیال، وهم و عقل؛ بنابراین قبل از عقل، وهم وجود دارد. وهم یعنی چیزی که در تصور ماست اما مصداق خارجی ندارد؛ ریاضیات که علم متقن و ضامن درستی علوم دیگر است با اموری مثل عدد و اشکال هندسی سرو کار دارد که در خارج وجود ندارند. پس چگونه فوتبال امر موهوم محسوب می شود؟ فوتبال که در بیرون هم وجود دارد! فوتبال چیست؟ فوتبال قاعده بازی است؛ مجموعه ای از بایدها و ...
رویکرد علامه جعفری به حقیقت زمان /3 نوع زمان به تعبیر علامه جعفری چیست
فلاسفه ملاصدرا را با نظریه خاصی که در مورد حرکت و وجود داشت. نظر دیگری را در باب زمان مطرح کرده است که تفاوت اساسی با نظریه اندیشمندان پیش از خود دارد، ولی زمان را امری ذهنی با منشاء انتزاع خارجی دانسته است. (معقول ثانی فلسفی) و این نظریه کماکان در بین فلاسفه صدرایی مطرح و از آن دفاع می کنند، اما نباید بحث زمان را با نظریه صدرایی خاتمه یافته تلقی کرد. زیرا اندیشمندانی بوده اند که با طرح ...
مروج و پایه گذار اندیشه های نوین در فلسفه و عرفان
آن جمله است. از دیگر نوشته های این فیلسوف می توان به وجدان ، اخلاق و مذهب ، جبر و اختیار، سخنی کوتاه در علم امام ، رسائل فقهی ، آفرینش و انسان ، انسان در افق قرآن از نظر فردی و اجتماعی ، تحقیقی در فلسفه علم ، فلسفه دین ، فلسفه زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام ، رابطه علم و حقیقت ، علم از دیدگاه اسلام و تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی اشاره کرد. سرانجام علامه محمد تقی جعفری پس از سال ها تدریس و ...
زندگی بدون عقل ابزاری مختل می شود/حکمت اسلامی عقلانیت دینی را می پذیرد
...> خسروپناه ادامه داد: اعتدال در عرصه های مختلفی اعم از سیاست، دینداری، اقتصاد و بسیاری از عرصه های دیگر حضور دارد و فقط در مفهوم اخلاقی صرف نیست. ارسطو می گوید اعتدال حد وسط است و افراط و تفریط رذیلت. ارسطو می گوید مغز انسان دارای سه قوه عقل، شهوت، غصب است و هرکدام از این سه افراط و تفریط هایی دارند. مثلا عفت در قوه شهوت حد وسط خمودی است. در قوه عاقله حکمت حد وسط است. وی تصریح کرد: بنابراین ...
