خانه
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
اعلام آماری جالب از باغ فدک در نوروز امسال
به گزارش ایمنا و به نقل از اداره ارتباطات رسانه ای شهرداری اصفهان، حیدر قاسمی با ابراز خرسندی از اینکه نوروز امسال با آرامش و بدون هیچ حادثه ای در شهر اصفهان سپری شد، اظهار کرد: 37 درصد مسافرانی که به اصفهان وارد شدند در منزل وابستگان و آشنایان خود استقرار یافته و بخشی نیز به اماکن و مهمانسراهای متعلق به سازمان های دولتی و خصوصی مراجعه کرده و این آمار در مجموع بین 40 تا 50 درصد آمار مسافران را ...
افزایش 28 درصدی همایش های پیاده روی خانوادگی و ورزش های عمومی / ساخت ، تعمیر و تجهیز 180 پروژه عمرانی ...
به گزارش پایگاه خبری وزارت ورزش و جوانان و به نقل از روابط عمومی اداره کل ورزش و جوانان گیلان ، مسعود رهنما در بخش ارائه عملکرد حوزه ورزش اداره کل ورزش و جوانان گیلان گفت : با توجه به رویکرد دولت و وزارتخانه مبنی بر توجه بیشتر به ورزش همگانی ، در سال 96 حدود هزار و 145 همایش پیاده روی خانوادگی ، ورزشها و المپیادهای عمومی در گیلان برگزار کردیم که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش 28 درصدی را شاهد ...
ثبت 46 میلیون تردد در جاده های مازندران
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، احمد آفرین محمد زاده مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای مازندران گفت: سامانه های تردد شمار این اداره کل از 25 اسفند سال گذشته تا 17 فروردین امسال، بیش از 46 میلیون تردد در جاده های استان ثبت کردند. وی سهم استان از تردد در جاده های کشور را 8 درصد اعلام کرد و افزود: مازندران چهارمین استان پر تردد کشور در نوروز 97 بود. ...
تردد های دریایی استان بوشهر 26 درصد افزایش یافت
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بوشهر ، نوراله اسعدی گفت: در طول اجرای طرح تسهیل تردد های دریایی که از 24 اسفندماه سال گذشته آغاز و تا 16 فرورین ماه جاری ادامه داشت 538 هزار و 918 نفر در آب های استان بوشهر جابه جا شدند که از این شمار 489 هزار و 64 نفر گردشگر و مابقی آن مسافر بودند. وی بیان کرد: این میزان جابه جایی دریایی در حالی رقم خورد که کل تردد های دریایی ...
افزایش 92 درصدی صادرات ماهیان زینتی از استان مرکزی
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اراک ؛ شانقی مدیرکل دامپزشکی استان مرکزی گفت: درسال 96 یک میلیون و 453 هزار و 374 قطعه ماهی زینتی از این استان به خارج از کشور صادر شده که نسبت به صادرات 755 هزار و 533 قطعه سال 95 میزان 92 درصد رشد داشته است. شانقی با بیان اینکه ماهیان زینتی به کشور های افغانستان و عراق صادر شده است، افزود: صادرات، خود به عنوان یک عامل مهم و تأثیرگذار ...
هیچ مشکلی با فعالیت احزاب و گروه ها نداریم
به گزارش شفاف ، رحمانی فضلی روز شنبه در دیدار صمیمی با کارکنان این وزارتخانه در سخنانی افزود: در زمینه برگزاری گردهمایی ها و فعالیت نشریات و ... هیچ محدودیتی وجود ندارد. وی گفت : در جریان مراسم 16 آذر سال گذشته نیز بیش از 1000 برنامه دانشجویی در اقصی نقاط کشور برگزار شد. وزیر کشور با تاکید بر اینکه استانداران و فرمانداران اجرای برنامه های دولت را از تمامی دستگاه ها به طور جدی ...
ارجاع گزارش صندوق فرهنگیان به قوه قضائیه
بدهی شرکت تا پایان سال 95 معادل حدود بیست و شش میلیارد تومان ارزیابی شده است. 8. قرارداد با شرکت توسعه و تجارت جهان سیر نیوساد با توجه به سپری شدن موارد مندرج در قراردادهای منعقده با این شرکت و عدم پرداخت اصل وجه و سود مقرر، صلح نامه ای فی مابین شرکت مذکور و شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان منعقد شده است که به موجب آن برای تسویه دیون و بدهی، میزان 48/ 7 درصد از سهام شرکت صنعتی مینو به مبلغ حدود ...
22 روز سفر دریایی بدون سانحه به ایستگاه پایانی رسید
تعطیلات نوروزی خود را در جزایر هرمزگان و در کنار آب های نیلگون خلیج فارس سپری کنند. وی اضافه کرد: تجزیه وتحلیل آماری حاکی از این است که طی 22 روز زمان اجرای طرح نوروزی سال 97، عملیات جابجایی 578 هزار و 744 دستگاه خودرو از طریق مسیرهای دریایی بین بنادر لنگه، کیش، آفتاب، چارک، پهل و لافت به ثبت رسیده است که 3 درصد افزایش داشته است. عفیفی پور از ثبت 116 هزار و 438 تردد شناورهای دریایی ...
11هزار مورد پایش آنفلوانزا در کرمانشاه انجام شد
و 300 هزار مترمربع از مساحت کشتارگاه های استان ضدعفونی شد. وی، تعداد قفس های ضدعفونی شده را بیش از 866 هزار مورد اعلام کرد و گفت: در این مدت همچنین هفت هزار و 300 دستگاه خودرو نیز ضدعفونی شد. استان کرمانشاه با حدود سه میلیون راس گوسفند و بز و 200 هزار راس گاو و گوساله یکی از قطب های دامپروری کشور محسوب می شود که از این تعداد حدود یک میلیون و 150 هزار راس دام در اختیار عشایر استان قرار ...
ملی بازار اقدامی عملیاتی برای حمایت از کالای ایرانی
مدیرعامل بانک ملی ایران در یادداشتی به موضوع نام گذاری امسال با عنوان حمایت از کالای ایرانی پرداخت. به گزارش تحریرنو ؛ در یادداشت محمدرضا حسین زاده مدیرعامل بانک ملی ایران می خوانیم: حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در ادامه نام گذاری های هوشمندانه سال ها با محوریت اقتصاد، سال جدید را سال حمایت از کالای ایرانی نام گذاری کردند. این اقدام بسیار مهم می تواند گره از بسیاری ...
اقتصاد ایران از کدام کشورهای اروپایی بزرگتر است؟
مشرق در این گزارش آورده است: برای مقایسه اقتصادهای کشورهای جهان، مهمترین شاخص، تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت است که بانک جهانی منتشر می کند. مطابق آخرین آمارهای بانک جهانی درباره شاخص تولید ناخالص داخلی کشورها در سال 2016 (به قیمت ثابت سال 2010) آمریکا با 16920 میلیارد دلار بزرگترین اقتصاد جهان است و پس از آن چین با 9504 میلیارد دلار قرار دارد و ژاپن با 6047 میلیارد دلار سومین قدرت ...
رای منفی شورای شهر تهران به استعفا شهردار تهران/نجفی در بهشت ماند
آفتاب نیوز : در پنجاه و دومین جلسه شورای شهر تهران ، نمایندگان مردم به استعفای شهردار رای منفی دادند تا نجفی همچنان سکان شهرداری تهران را در دست داشته باشد. به گزارش آفتاب نیوز ، در این جلسه 20 تن از اعضای حضور داشتند و تنها غایب جلسه حسن خلیل آبادی بود. این جلسه با حضور گسترده عکاسان و خبرنگاران و معاونان شهرداری تهران برگزار شد. نجفی درساعت 9:20 در ...
رهبر جوان عربستان سعودی در دام توهم قدرت افتاده است/ یمن تبدیل به باتلاقی برای عربستان شده است
به گزارش خبرگزاری خانه ملت؛ وزیر دفاع کشورمان در گفت و گو با راشاتودی با اشاره به گزافه گویی های اخیر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان گفت: رهبر جوان عربستان سعودی مانند بسیاری از رهبران پیش از خودش است که در دام توهم قدرت افتادند. اهم اظهارات وزیر دفاع در این گفتگو را در ادامه بخوایند؛ *{با اشاره به ادعاهای بن سلمان}: این عبارات از سوی مردی که تجربه کمی در امور کشورداری دارد ...
رشد 26 درصدی صادرات زعفران/ ثبات قیمت در بازار
نایب رئیس شورای ملی زعفران از رشد 26 درصدی صادرات زعفران تا پایان بهمن ماه سال گذشته است خبر داد. غلامرضا میری در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت صادرات طلای سرخ از کشور، اظهارداشت: آخرین آمار اعلام شده از سوی گمرک در این زمینه مربوط به پایان بهمن ماه سال گذشته است که تا آن زمان نسبت به مدت سال گذشته با 26 درصد رشد در این زمینه مواجه بوده ایم. وی با اشاره به اینکه ...
چقدر کالای غیرنفتی صادر شد؟
به گزارش جهان نیوز به نقل از خبر آنلاین، آخرین آمارهای ارائه شده در خصوص میزان صادرات کالاهای غیر نفتی نشان می دهد از ابتدای سال 1392 تا پایان سال 1396 به 224 میلیارد و ششصد میلیون دلار کالا از ایران به بازارهای جهانی صادر شده است که نسبت به دوره مشابه قبل یعنی 5 سال پیش از آن رشدی قابل توجه را نشان می دهد. براساس این گزارش، ایران در 5 ساله منتهی به سال 1391 ، یعنی از ابتدای سال 1387 ...
پرداخت 78 درصد تسهیلات صندوق کارآفرینی امید در مناطق روستایی
اسلامی افزود: در مدت چهار سال و نیم گذشته با مدیریت خوب تمامی مدیران صندوق و بازگشت اقساط، 5هزار و 500میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شد که حدود 78درصد آن در مناطق روستائی و مستضعف بوده است و در مجموع نیز صندوق نسبت به سنوات گذشته 80درصد رشد در پرداخت تسهیلات داشته که این بسیار ارزشمند است. عزیزی با اشاره به حساسیت های پرداخت تسهیلات ازدواج به رشد 1600درصدی پرداخت این تسهیلات در صندوق اشاره ...
به #ژن _خوب "دختر" نمی دهم
ازدواج کردند و هر دو هم در حال تحصیل هستند یکی دانشجوی روانشناسی و دیگری دانشجوی حقوق است. حاج آقا منزل شما کجاست دقیقا؟ * در آمل، منزل سازمانی است. برای خودم نیست چون بنده منزل شخصی ندارم.البته چندین وقت است که در حال ساخت یک منزل مسکونی در زمین کشاورزی ام هستم اما هنوز ساختش ادامه دارد و تکمیل نشده است. یک سال و نیم است که در آمل امام جمعه هستید؟ بررسی ها نشان می ...
سازند گان تجهیزات نفت با 50 درصد ظرفیت کار می کنند
.... در ادامه مشروح این گفت وگو را می خوانید. ظرفیت تولید چند درصد از تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت با رعایت استانداردهای خارجی در کشور وجود دارد؟ ابتدا باید این موضوع را در نظر داشت که هیچ کدام از سازندگان تجهیزات صنعت نفت در جهان تمام محصولات این بخش را تولید نمی کنند زیرا این کار توجیه اقتصادی ندارد؛ به عبارتی شرکت های سازنده و کشورهای نفت خیز ترجیح می دهند گروهی از تجهیزات را ...
تراز تجاری ایران و اروپا 8.5 میلیارد دلار منفی شد + دلایل
... وی ادامه داد: به عنوان مثال یک سال ممکن است که محصول پسته ما برای صادرات مناسب باشد، اما در سال بعد با توجه به شرایط کم آبی نتوان بر روی آن مانور داد. 80 درصد صادرات اروپا تکنولوژیک است این مسئول سازمان توسعه تجارت همچنین به مسائل بانکی اشاره کرد و گفت: همچنان مسائل بانکی با بسیاری از کشورها حل نشده باقی مانده است. الفت به مذاکرات متعددی که با اتحادیه اروپا و ...
کشورهای برنده در دعوای چین و آمریکا
بود جای تامین آمریکا را به طور کامل پر کند. در سال 2017 آمریکا 32.9 میلیون تن سویا به چین صادر کرد و پس از برزیل قرار گرفت که50.93 میلیون تن سویا به چین فروخته بود. - آرژانتین به گفته بارینو، آرژانتین که سومین صادرکننده بزرگ سویا در جهان است نیز در واقعیت مشابهی قرار دارد. کنجاله سویا 17.5 درصد از مجموع صادرات آرژانتین است، اما تحلیلگران کالا انتظار دارند قیمت محصول این کشور ...
رشد110 درصدی سوختگیری هوایی در زنجان/ کاهش 2 درصدی مصرف CNG در تعطیلات نوروزی
نمی شود . وی خاطر نشان کرد: سهم CNG از سبد سوخت خانوارها در استان در سال 96 در حدود 29 درصد که بیشترین آن در ناحیه ابهر بوده با 33 درصد و در سال 95 نیز 31 درصد بوده که بیشترین آن نیز مجدد مربوط به ناحیه ابهر با 35 درصد بوده است. سرپرست شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه زنجان در انتها به افزایش قابل توجه 110درصدی مصرف سوختگیری هواپیمایی نیز اشاره کرد و گفت: میزان مصرف در سال 96 در حدود 985هزار لیتر با 292 فروند پرواز و مدت مشابه سال قبل با 473 هزار و 500 لیتر با 212 فروند پرواز بوده که این نیز حاکی از یک روند رو به رشد قابل ملاحظه 110 درصدی است. انتهای پیام / ...
رضایی: مشکلی برای حضور تماشاگران زن در لیگ جهانی والیبال نشسته وجود ندارد
خرداد ماه در چین برگزار می شود نداشتند. مدیر تیم های والیبال نشسته همچنین در مورد جوایز دلاری اولین دوره لیگ جهانی والیبال نشسته مردان، خاطر نشان کرد: برای این رقابت ها 30 هزار دلار در نظر گرفته شده است که 12 هزار دلار برای تیم اول شش هزار دلار برای تیم دوم ، چهار هزار دلار برای تیم سوم و هشت هزار دلار برای بازیکنان برتر پیش بینی شده است که برای شش بازیکن برتر هر کدام هزار دلار و برای پر ...
سرکشی غیرمنطقی یا اجتناب ناپذیر نرخ ارز
عنوان نجفی بهانه است ! ، نوشت: نجفی با درایت و سیاست و سابقه و تجربه ای که داشت بر عکس دولت روحانی که پایش لنگید در برابر 8 سال ریخت وپاش و بذل و بخشش و فساد، توانست در مدت کمتر از سه ماه گزارش مستندی تنظیم کند از همه آنچه به خیال شان پاک کرده بودند و روشن کند که بدهی شهرداری بیش از 50 هزار میلیارد بوده و البته بساط میل آقایان را حیف کرد! این روزنامه اضافه کرد: این موارد و نمونه های دیگر ...
سوختگیری هواپیما در زنجان 110 درصد رشد داشت
به گزارش ایرنا، محسن شهبازی روز یکشنبه در جمع خبرنگاران افزود: میزان سوخت گیری برای هواپیماهای فرودگاه منطقه زنجان در سال 95، با 212 فروند پرواز 473 هزار و 500 لیتر بود. وی، از کاهش 2 درصدی مصرف CNG استان در 17 روز تعطیلات نوروزی سالجاری نسبت به مدت مشابه سال قبل خبرداد و یادآوری کرد: مصرف گاز طبیعی استان زنجان در این مدت 6 میلیون و 882 هزار مترمکعب بوده که این میزان در مقایسه با مصرف 7 ...
طرح آرامش در تیران وکرون به اجرا گذاشته شد
می دهد جلوگیری می کند. فرمانده انتظامی شهرستان تیران وکرون با بیان اینکه در طول ایام نوروز با اجرای طرح آرامش امنیت خوبی در این شهرستان برای مردم و مسافران تامین شد، خاطرنشان کرد: افزایش کشفیات مواد مخدر و کاهش سرقت از نتایج اجرای طرح آرامش و افزایش تیم های گشت و امنیت بوده است. وی ادامه داد: در طول ایام نوروز کشفیات مواد مخدر 200 درصد، کشفیات سرقت داخل خودرو 100 درصد و کشفیات سایر ...
تحقق رشد اقتصادی 3درصدی در سال جاری، موفقیت بزرگی است
به گزارش نصر، اقتصاد ایران با تمام مشکلاتی که در حوزه تولید و نقل وانتقال ارز وجود دارد، سال 96 را با رشد 4.4 درصدی به پایان رساند اما آیا این رشد می تواند پایدار باشد و در سال 97 نیز تکرار شود؟ صمد حسن زاده، رئیس اتاق تبریز معتقد است ما در سال های گذشته قدرشناس منابع ارزی کسب شده برای کشور نبوده ایم و حتی پس از توافق هسته ای نیز که امیدهایی برای گشایش در حوزه اقتصاد ایجاد شد به واسطه نبود مدیریت ...
خرید آب آشامیدنی از کشورهای خارجی صحت ندارد/آب ورودی سدها 38 درصد کاهش داشت
اینکه وزیر نیرو عنوان کرد که در 70 سال اخیر وضعیت امسال را نداشتیم، از مجلس شورای اسلامی درخواست کمک کرد و افزود: معاونین وزیر نیرو نیز بر بحران آب تاکید کردند و گفتند؛ استان های سیستان و بلوچستان 75؛ اصفهان 71 و هرمزگان 49 درصد کاهش بارش داشته اند. حاجی بابایی با اشاره به اینکه طبق گفته وزیر نیرو آب ورودی سدها 38 درصد کاهش داشته است و خرید آب آشامیدنی از کشورهای خارجی نیز صحت ندارد ...
مدیران ضعیف در حوزه اشتغال خوزستان باید برکنار شوند
غلامرضا شریعتی پیش از ظهر امروز در نشست شورای اشتغال استان خوزستان اظهار کرد: امیدوارم در سال جدید با همت مدیران، شاهد رشد و جهش در زمینه اشتغال نسبت به سال های گذشته باشیم. امیدوارم آنچه در سال گذشته تأکید کردم که اولین دغدغه اشتغال باشد و همه موارد پیشرو باید برای توسعه و تسهیل اشتغالزایی اصلاح و برداشته شود، انتظار است در سال جاری نیز به صورت جدی و شفاف تری تلاش و دغدغه همه دستگاه ها در این ...
منافعمان تأمین نشود از برجام خارج می شویم
به گزارش جهان نیوز ، حسن عابدینی، کارشناس مسائل غرب آسیا در خصوص اظهارات اخیر نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل مبنی بر اینکه ایران در برجام می ماند حتی اگر ما از آن خارج شویم، گفت: جمهوری اسلامی بار ها سیاست خود در قبال برجام را اعلام کرده است و مقامات ارشد ایرانی همواره بر این موضوع تاکید داشتند که اگر نتوانند از منافع احتمالی برجام بهره مند شوند ماندن در برجام را بی فایده می دانند ...
پرداخت یارانه نقدی، گداپروری نیست و منطق اقتصادی دارد
...؛صالحی اصفهانی با بیان این که مایه تأسف است که اقتصاددان هایی هم در ایران هستند که می گویند آدم های فقیر از مردم طبقات متوسط و بالا تنبل تر هستند، عنوان کرد: سیاست مدارانی هم هستند که یارانه نقدی را گداپروری می نامند. این تحقیر بخش بزرگی از جامعه است. دوست ندارم غر بزنم؛ من بدم می آید که همه فقط بگویند باید این طور بشود و باید آن طور بشود؛ این رفتار بچه گانه است؛ مخصوصا وقتی یک نفر خارج از کشور باشد و درباره وضعیت ایران سخن بگوید . این قسمتی از صحبت های جواد صالحی اصفهانی، استاد دانشگاه هاروارد و سومین اقتصاددان پراستناد ایرانی است. او این صحبت ها را در حالی مطرح می کند که اعتقاد دارد در فهم برخی از منافع اقتصاد دچار مشکل شده ایم و تلاشی هم برای اصلاح آن انجام نداده ایم. او درحالی که از لزوم اصلاح نظام اقتصادی ایران با تکیه بر منابع دیگر مثل نظام آموزشی سخن می گوید، اعتقاد دارد برخی از اقتصاددانان ایرانی که با دولت ها مرتبط بوده اند، نان به نرخ روز خور هستند و به همین دلیل مو را از ماست نمی کشند و دولت ها را در مسیر اشتباهی که قدم می گذارند، متوقف نمی کنند. جواد صالحی اصفهانی که در اصل نیشابوری است، مخالف سرسخت ارتباط کامل اقتصاد و سیاست به شمار می رود و می گوید اگر نظام اقتصادی تصحیح شود، نظام سیاسی نیز در مسیر خود قرار خواهد گرفت. گفت وگو با او از چگونگی اجرای قانون هدفمندی یارانه ها آغاز شد و در نهایت به الزامات توسعه اقتصادی ایران رسید. در تمام دقایق این گفت وگو نیز در کنار طرح انتقاد، راهکارهایی مطرح کرد تا تأکید کند علاقه مند است به اقتصاد ایران کمک کند نه اینکه در کنار گود بنشیند و دستور بدهد و غر بزند . دولت های مختلف همواره تلاش کرده اند ساختار اقتصادی ایران را اصلاح کنند. این تلاش ها همیشه در قالب اجرای طرح های مختلف خود را نشان داده؛ مانند موضوع هدفمندی یارانه ها که تلاشی برای اصلاح بخشی از ساختار اقتصادی ایران بود. شما فکر می کنید اصلاح ساختار اقتصادی ایران تاکنون موفقیت آمیز بوده است؟ در ابتدا باید این را بگویم که اصلا کدام طرح در ایران درست اجرا می شود که مثلا طرح هدفمندی یارانه ها درست اجرا شود؟ بله؛ اقتصاد ایران میل به اصلاح دارد اما عواملی وجود دارد که اجازه این کار را نمی دهد؛ اگر بخواهم همین موضوع هدفمندی یارانه ها را مثال بزنم، باید بگویم که از نظر هدف های مورد نظر این طرح، یکی از بهترین طرح های اقتصاد ایران در 50 سال گذشته بوده است. اما، اجرای طرح مشکلاتی داشت که نباید اهمیت و نقش اصلاحی آن را تحت الشعاع قرار دهد. شما نگاه کنید، زمانی که کشوری تحت تحریم شدید به سر می برد و بهترین اقتصاددان هایش از تیم اقتصادی دولت کنار گذاشته شده اند، چه انتظاری دارید که طرح پیچیده ای مثل هدفمندی درست اجرا شود؟ یعنی اعتقاد دارید اگر افراد خوبی برای اجرای طرح های اقتصادی در نظر گرفته شوند، این طرح ها نتایج مثبت خود را نشان خواهند داد؟ بله! صددرصد. البته نوع تفکر تیم اقتصادی هم مؤثر است. شما همین دولت آقای روحانی را هم که نگاه کنید، متوجه می شوید در رده های پایین تر از نبود افراد اقتصادی قوی رنج می برد. علاوه بر آن، تیم سابق آقای روحانی بیشتر از اقتصاددان هایی تشکیل شده بود که به عقیده من نگاهشان به نقش بازار آزاد بیش از حد خوش بینانه است. در اکثر مواقع دیده ام جوری صحبت می کنند که انگار مفهومی به نام شکست بازار وجود ندارد؛ این در حالی است که علم اقتصاد از 30 یا 40 سال پیش به نقش سیاست گذاری در ترمیم مشکلات ناشی از شکست بازار پرداخته است. درست است که سیاست آزادسازی اقتصاد برای پیشرفت ایران نقش مهمی دارد، اما درک نقش سیاست گذاری در بهبود مشکلات بازار کار، سرمایه و بهداشت بسیار مهم است. در کنار این موضوع، سیاسی شدن طرح ها هم از تحلیل درست آنها جلوگیری می کند. اگر بخواهم همان هدفمندی را مثال بزنم، یکی از مشکلات ارزیابی این طرح سیاسی شدن آن بود؛ به این معنی که رقبای آقای احمدی نژاد به هیچ وجه حاضر نبودند بگویند که حتی هدف این طرح خوب بوده است. پس با انتقادهای تندشان، به قول آمریکایی ها، بچه را با تشت به رودخانه انداختند! برای توضیح بیشتر این موضوع باید به قبل از اجرای طرح هدفمندی برگردیم. پیش از اجرای این طرح، مردم ایران یارانه بدی را می گرفتند که تشویقشان می کرد بیشتر برانند، بنزین بیشتری بسوزانند و وقتشان را بیشتر در ترافیک تلف کنند؛ خانه های شان را بیشتر گرم کنند و در نتیجه به محیط زیست بیشتر صدمه بزنند. علاوه بر آن، این یارانه به صورت ناعادلانه توزیع می شد؛ به طوری که برای مثال سهم دهک بالا از یارانه بنزین نزدیک به هفت برابر سهم دهک پایین بود، بنابراین دولت تلاش کرد به جای این یارانه، پول نقد را به صورت مساوی در میان مردم توزیع کند تا آنها، هم به ضرر کشور و نظام اقتصادی و اجتماعی فعالیت نکنند و هم هر کاری که خودشان دوست دارند، با این پول انجام دهند. در آن وقت بسیاری از اقتصاددان های ایران از این طرح شدیدا انتقاد کردند. حتی اقتصاددان هایی که شیفته بازار آزاد هستند، گفتند و می گویند که مردم نمی توانند درست تصمیم بگیرند و بنابراین دولت باید پول را برایشان خرج کند؛ مثلا مدرسه بسازد، جاده بکشد، بهداشت را ارتقا دهد. اینها، حرف های بدی نیست و من هم با آن مخالف نیستم. اما اینجا دو انتخاب دارید: یکی اینکه به مردم بگویید بنزین ارزان را بگیرید و هر کاری می خواهید، انجام دهید؛ یعنی رفتار قبل از هدفمندی. راه دیگر این است که بگویید من بنزین را به بهای اصلی آن به شما می فروشم و در عوض پولش را می دهم. اینکه آقای احمدی نژاد و همکارانش در محاسباتشان اشتباه کردند، یعنی پولی که دادند، بسیار بیشتر از پولی بود که گرفتند، شکل این انتخاب را عوض نمی کند. اما استنباط من از بحث های داخل ایران درباره این طرح این است که در عمل این اقتصاددان ها قِسم اول را ترجیح دادند؛ یعنی بنزین ارزان با توزیع ناعادلانه. البته در صحبت های شان این طور نمی گفتند. بسیاری تورم را به این 10 میلیارد دلار کسری بودجه هدفمندی وابسته کردند. درحالی که بخش عمده ای از تورم ایران، از افزایش قیمت انرژی ایجاد شد؛ یعنی از نوع فشار هزینه ای بود تا از نوع انبساط تقاضا و در یکی، دو سال بعد از افزایش قیمت انرژی اثرش خود به خود کم می شد. وقتی قیمت انرژی بالا می رود، طبیعی است که قیمت همه چیز افزایش پیدا می کند. در این شرایط، اگر بانک مرکزی پول چاپ نکند تا نقدینگی افزایش یابد، اقتصاد دچار رکود شدید می شود. در واقع اگر بخواهید قیمت انرژی را چهار برابر کنید و تورمی ایجاد نشود، باید اقتصاد را بخوابانید و این اتفاق، هزینه بسیار زیادی دارد. بر همین اساس است که اقتصاددان ها قبول کرده اند اگر قرار است چنین اصلاحاتی انجام شود، قیمت ها در یکی، دو سال به ناچار بالا خواهند رفت و این، موضوعی بود که باید در تدوین طرح پیش بینی می شد. از طرفی دیگر، مخالفان طرح هم از آب گل آلود ماهی گرفتند؛ آنها گفتند که همه این تورم ایجاد شده، از کسری بودجه ناشی از طرح هدفمندی است. در حالی که آن کسری بودجه در سال اول فعالیت آقای روحانی از بین رفت. در همان دو سال اول که ایشان قیمت بنزین را 50درصد افزایش دادند، کسری بودجه از بین رفت. حالا درست است که پول کافی برای بهداشت و سایر برنامه های دولت نبود، اما اینها به اصل طرح هدفمندی مربوط نمی شود. آمار و ارقام اقتصادی، موضوعی کاملا مشخص و واضح است؛ چطور می شود گفت آن کسری بودجه جبران شد و از سوی دیگر، تأثیری در نظام اقتصادی و جامعه نداشت؟ ببینید، دولت ایران سالانه 200هزار میلیارد تومان هزینه می کند؛ حدود 500هزار میلیارد تومان دیگر هم بنگاه های مختلف و دستگاه های نیمه دولتی هزینه می کنند و کسری بودجه دولت به دلایل گوناگون به وجود می آید. با وجود چنین هزینه هایی، اگر بخواهیم روی 10هزار میلیارد تومان تمرکز کنیم و بگوییم این مشکل بزرگ کشور است و بودجه آموزش و بهداشت و مسائل دیگر را تحت تأثیر خود قرار داده، درست نیست. به علاوه، درآمدزایی دولت از افزایش 50درصدی بهای انرژی، کسری بودجه قسمت اصلی طرح، یعنی جایگزین کردن یارانه نقدی به جای یارانه انرژی، را حذف کرد. درست است که طرح مجلس نیازهای دیگری را هم در نظر گرفته بود، مانند بهداشت عمومی و پرداخت به بنگاه ها، اما می شد که برای تأمین درآمد آنها باز از یارانه انرژی کم کرد یا مثل همه کشورهای دنیا از انرژی مالیات گرفت. اینکه بعضی از اقتصاددان های ایران می گویند پرداخت یارانه نقدی منطق اقتصادی ندارد کاملا اشتباه است؛ بسیاری از اقتصاددان ها به این نتیجه رسیده اند اگر پول را به دست مردم بدهیم، بهتر از آن است که به دست بوروکرات ها بدهیم و آنها هزینه کنند. فکر می کنم که هایک و فریدمن هم با این عقیده موافق باشند. شناسایی افراد فقیر، کار آسانی نیست و علاوه بر آن، پرداخت نقدی به فقر، انگیزه بدی ایجاد می کند. سیاست نباید طوری باشد که اگر کسی کار کرد، درآمد پیدا کرد و از خط فقر بالاتر رفت، پولش قطع شود. به این می گویند مشکل انگیزه صخره ای؛ یعنی در حول وحوش خط فقر، یا هر مقدار درآمدی که برای پرداخت یارانه در نظر گرفته شده، مالیات بر درآمد صد درصد می شود؛ هر تومان که به درآمد از کار اضافه شود، همان مقدار را دولت از یارانه کم می کند. در این صورت، دیگر انگیزه ای برای کارکردن میان افرادی که یارانه می گیرند، باقی نمی ماند؛ این اتفاق به نوعی در پرداخت های کمیته امداد و بهزیستی می افتد. اما در نظام یارانه نقدی فراگیر هر چقدر مردم کار کنند، چه بیشتر و چه کمتر، از پولی که دریافت می کنند، کم نمی شود. انتقادی که به نظام یارانه فراگیر وجود دارد، از جانب تأمین اعتبار آن است. اگر این اعتبار از طریق افزایش مالیات بر درآمد از فعالیت های اقتصادی باشد، انگیزه را کم می کند و در نهایت به رشد اقتصادی ضربه می زند. مثلا در سوئیس که مردم چنین طرحی را با اکثریت قاطع رد کردند، مالیات اکثریت مردم بالا می رفت. سوئیسی ها در واقع پرداخت دو هزاردلاری از سوی دولت را رد نکردند، بلکه این موضوع را رد کردند که کار کنند و مالیات بدهند و دیگران که کار نمی کنند از این پول منتفع شوند! اما طرح ایران این مشکل را ندارد چون درآمد طرح از محل گران شدن حامل های انرژی بود که از نظر انگیزه ای مالیات خوبی است. بنابراین رأی منفی سوئیسی ها به پرداخت نقدی دلیلی بر رد هدفمندی یارانه ها در ایران نیست. البته این موضوع هم مطرح می شد که اگر پول یارانه را پرداخت کنیم، باعث می شود که حجم کار مردم پایین بیاید و طبیعتا بهره وری کمتر شود. آیا این تحلیل درستی است؟ این هم یک برداشت سطحی از کتاب های درسی اقتصاد است که می گویند اگر درآمد غیرکاری بالا برود، انگیزه برای کار کم می شود. این حرف تا حدی منطقی به نظر می آید، اما هیچ شاهد آماری برای آن نیست. ببینید، همین الان در ایران خیلی ها به نحوه های مختلف پول نقد دریافت می کنند که ارتباطی با درآمد کاری آنها ندارد. مثلا ممکن است خانه ای اجاره بدهند و پول بگیرند. ولی این باعث می شود که کارشان را رها کنند؟ اگر چنین چیزی بود تمام افرادی که یک خانه کوچک اجاره می دادند، دیگر کار نمی کردند. درحالی که چنین نیست. در واقع این یک تهمت ناروا به افراد با درآمد پایین در ایران است که از طرف افراد طبقه متوسط به بالا زده می شود. مایه تأسف است که اقتصاددان هایی هم در ایران هستند که می گویند آدم های فقیر از مردم طبقات متوسط و بالا تنبل تر هستند. آنها با وجود درآمدهای مختلف از ثروت به ارث رسیده پرکارند، اما فقرا با چندرغاز یارانه، کارشان و آرزوهایشان برای بهبود زندگی را رها می کنند. در این میان سیاست مدارانی هم هستند که یارانه نقدی را گداپروری می نامند. این تحقیر بخش بزرگی از جامعه است. اکنون شاید 30 درصد مردم ایران جزء طبقات ضعیف هستند. آنها می فهمند و وقتی این حرف ها را می شنوند، حس می کنند با کسانی در جامعه روشنفکری یا در سیاست طرف هستند که با آنها بیگانه اند. در این ارتباط من و دانشجوی سابقم، محمدهادی مصطفوی یک مطالعه دقیق انجام دادیم و نشان دادیم افرادی که پول (یارانه نقدی) گرفته اند، کارشان کمتر نشده است. این پژوهش که در مطبوعات اقتصادی مثل Vox منعکس شده، در داخل ایران از طرف کسانی که برای آینده تصمیم می گیرند، با استقبال روبه رو نشد. جای تأسف بسیار است که تصمیم گیری در مورد چنین طرح مهمی بدون مطالعات لازم انجام شود. یک مشکل این است که بنیه پژوهشی نهادهای تحقیقاتی مستقل، یعنی غیروابسته به دولت در ایران پایین است. درحالی که اکثر تحقیقات مهم در مورد سیاست گذاری در آمریکا و اروپا توسط نهادهای غیروابسته به دولت، مثل دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی غیردولتی انجام می شوند. معمولا در ایران، دولت ها در دور اول محافظه کارانه برخورد می کنند، اما بعد از انتخاب در دور دوم جسورتر می شوند. حالا که روحانی برای بار دوم رئیس جمهور شده، باید چه سیاستی را در بخش یارانه ها در پیش بگیرد؟ درست است که مشکل انتخاباتی آقای روحانی حل شده و دیگر نیازی به رأی ندارد، اما ساختار تصمیم گیری سیاست های اقتصادی در ایران به گونه ای نیست که نیروهای غیرسیاسی بتوانند روی آن تأثیر بگذارند. همان طور که گفتم، در ارزیابی سیاست گذاری، نهادهای غیردولتی و مستقل نقش محسوسی ندارند. اگر تمام تحلیل و بحث و تصمیم گیری در حوزه سیاسی باشد، صحنه ارزیابی تبدیل به رینگ بوکس می شود! یعنی مردم و مسئولان نه چیزی یاد می گیرند و نه قدمی رو به جلو برمی دارند. فقط باید ببینید چه کسی پرزورتر است و همان برنده شود. از نظر من، افرادی که اطراف آقای روحانی هستند و طرح هدفمندی را پوپولیستی می خوانند، درک درستی از طرح ندارند. نمی گویم که آقای احمدی نژاد نگاه پوپولیستی به این طرح نداشت یا آنها که در انتخابات اخیر صحبت از سه برابرکردن یارانه نقدی می کردند، اهداف پوپولیستی نداشتند. اما هدف اصلی هدفمندی یعنی جایگزین کردن یارانه نقدی به جای یارانه انرژی به هیچ وجه پوپولیستی نیست. اگر آقای روحانی طرحی بیاورد و بگوید قیمت بنزین در ایران باید مساوی با قیمت بنزین در عراق و افغانستان یا نصف قیمت بنزین در ترکیه باشد که البته به معنای دوبرابرشدن قیمت فعلی بنزین در ایران است و بعد بگویند درآمد ناشی از آن را به جای اینکه خودمان هزینه کنیم، بدهیم به مردم تا خودشان هزینه کنند، به نظر من طرح پوپولیستی نیست. قیمت های آب و انرژی و در نتیجه مصرف آنها در کشور ما اصلا منطقی نیست و بهبود این قیمت ها باید در دستور کار دولت آقای روحانی باشد. البته این نوع سیاست ها که به غلط نئولیبرالی خوانده می شوند، باعث شوک های درآمدی منفی به قشرهای کم درآمد می شوند. یکی از سیاست های جانبی مهم برای جلوگیری از تبعات بد تعدیل قیمت ها، همین یارانه نقدی است. به نظر من دولت آقای روحانی در مورد طرح هدفمندی دچار دو اشتباه شد. یکی بالابردن بهای انرژی در دو نوبت بدون افزایش پرداخت یارانه نقدی یا حداقل ارائه دلیل خوب برای تحمیل فشار به گروه های کم درآمد. همین طور که می دانید در دوره اول دولت ایشان فقر افزایش پیدا کرد. اشتباه دوم هم تلاش برای حذف کردن گروه های پردرآمد از لیست یارانه بود که البته این قسمت را مجلس به ایشان تحمیل کرد. مشکل کار شناسایی درآمد یا ثروت افراد است که باعث نارضایتی اجتماعی می شود. رفتن به حریم شخصی افراد، مثل حساب های بانکی، برای ایجاد نظام مالیاتی بسیار مهم است؛ اما برای صرفه جویی کمتر از یک درصد درآمد ملی، آن هم با کم کردن انگیزه کار، منطقی نیست؛ ما که 50 سال به مردم ثروتمند یارانه بنزین داده ایم و هنوز هم می دهیم، چرا باید برای پرداخت یارانه نقدی به آنها این قدر جوش بزنیم؟ اکنون موضوع کمی فرق کرد؛ پس با این وجود، نظام توزیع منابع و درآمدهای کشور هم مشکل دارد؛ چون اگر مشکل نداشت، دیگر اجرای این طرح ها نیازی نبود! مشکل توزیع درآمد، دامن تمام کشورها را گرفته است. چون نظامی که برای توزیع منابع خوب کار می کند و به آن بازار آزاد می گوییم، توزیع درآمد را خوب انجام نمی دهد. بنابراین سیاست گذاری در این نظام ها می بایست از پیامدهای ناخوشایند توزیع درآمد جلوگیری کند. به نظر من، یکی از راه های خوب این است که بخشی از درآمد نفت و گازمان را به صورت مساوی بین همه اقشار مملکت پخش کنیم. شما می دانید که ایران شاید معادل پنج میلیون بشکه نفت در روز را در قالب نفت و گاز، برق و... در داخل کشور توزیع می کند. اگر قیمت هر بشکه نفت معادل را 30 دلار محاسبه کنیم، می شود روزانه 150 میلیون دلار و سالانه 55 میلیارد دلار. چه دولتی روزانه 150 میلیون دلار انرژی را در کشور توزیع می کند، ولی از نظر مالی ورشکست است؟ اگر یک سوم این مبلغ را هم برای هزینه تولید و توزیع کم کنیم، باز مقدار قابل اعتنایی می ماند. یک جنبه مهم توزیع مساوی این درآمد حفظ انگیزه کار و تولید است. از نظر من، کاری که نباید بکنیم این است که در کنار توزیع درآمد، فایده خوب بازار که همان انگیزه هاست را از بین ببریم. اگر بیایید بگویید به هرکسی که فقیر است پول می دهیم، انگیزه کار کم می شود، چون اگر افراد فقیر کار کنند و درآمد داشته باشند، آن یارانه را از دست می دهند. این یارانه نیست که باعث می شود افراد کار نکنند؛ بلکه مشروط بودن آن به فقر است. این تفاوت بسیار مهم است. بنابراین تقسیم مساوی یارانه از این جنبه ارجح است. درست است که راهکارهای دیگری هم برای استفاده از این درآمد وجود دارد، مثل افزایش کیفیت تحصیل و بهداشت در مناطق محروم. اما انجام این طرح ها بسیار دشوار است. ایجاد و گرداندن یک مدرسه با کیفیت در یک روستای دورافتاده در سیستان وبلوچستان کار آسانی نیست. یک نکته اساسی این است که هدف اصلی سیاست نباید نزدیک کردن درآمد افراد یک جامعه باشد، بلکه هدف اصلی باید نزدیک کردن بهره وری افراد به یکدیگر باشد، به ویژه بهره وری افرادی که در خانواده های فقیر و پول دار بزرگ شده اند. بهترین راه بهبود توزیع درآمد، بهبود توزیع بهره وری است. در این ارتباط این سؤال پیش می آید که ارتباط یارانه نقدی با بالابردن بهره وری چیست؟ پاسخ اینجاست که یارانه نقدی به طور مستقیم رابطه ای با بهره وری ندارد، اما در کوتاه مدت و میان مدت، برای کاهش فقر خوب عمل می کند؛ به ویژه وقتی که درآمدها از فروش انرژی منبع آن باشد. اما در طولانی مدت، کاهش نابرابری در بهره وری نیاز به دسترسی به آموزش باکیفیت و به کار مناسب است. این مشکل از کجا ناشی می شود؟ آیا می توان گفت تفکر اقتصاددان های نزدیک به دولت ها اجازه این کار را از دولت ها گرفته است؟ طرز تفکر اقتصاددانان بی تأثیر نیست. به ویژه افرادی که بیش از حد روی بازار آزاد برای حل مشکلات اقتصادی حساب می کنند که این مسائل را حل کند، یا فکر می کنند که صرفا با بهبود فضای کسب وکار و جذب سرمایه خارجی می توان مشکل بی کاری را حل کرد. برای مثال، درباره آموزش بازار آزاد بدون دخالت دولت نتیجه قابل قبولی نمی دهد. با وجود نابرابری، زمین بازی مسطح نیست و فرزندان افراد ثروتمند که به مدرسه های بهتری دسترسی دارند، موفق تر خواهند بود و آنهایی که فقیر هستند، مدرسه های بدتر دارند و نمی توانند پیشرفت کنند. بر همین اساس است که باید به نظام آموزشی اهمیت ویژه ای بدهیم. در این مورد خاص، به نوعی از طراحی بازار نیاز داریم و برنامه ریزی در سطح برنامه های پنج ساله جواب نمی دهد. اکنون در ایران کنکور اصلی ترین جنبه ساختار نظام آموزشی است. کنکور، سیستم کسب مهارت را در ایران به شدت تحت تأثیر خودش قرار داده است. به جای ارتقای کیفیت مهارت همه دانش آموزان، تمرکز کنکور بر رده بندی دانش آموزان است. البته برای کارفرمایان اطلاع از رده بندی مهارت افراد مفید است، اما نقش نظام آموزشی نباید تا این حد تنزل کند. نقش اصلی آموزش بالابردن کیفیت مهارت عموم دانش آموزان است. یعنی اعتقاد دارید اگر سیستم آموزشی متحول نشود، شرایطی شکل نمی گیرد که توسعه اقتصادی ایجاد شود؟ توسعه اقتصادی به رشد مهارت افراد جامعه در یک سطح وسیع نیاز دارد. نظام آموزشی کشور ما این نیاز را به خوبی برطرف نمی کند. درست است که سطح آموزش رسمی در کشور رشد قابل قبولی داشته، اما در عمل توجه این نظام به 10 درصد بالای رده بندی معدل است و دانش آموزان با میانه معدل و پایین تر که در مسابقه کنکور بازنده هستند، انگیزه کافی برای کسب دانش و مهارت ندارند. بدون مشارکت این اکثریت توسعه اقتصادی کند خواهد بود. از این موضوع که بگذریم، به بحث سرمایه گذاری خارجی می رسیم. دولتمردان یا به زعم شما، اقتصاددانان دولتی می گویند اگر سرمایه های خارجی جذب شود، رشد و توسعه اقتصادی در کشور ایجاد می شود. شما این موضوع را قبول دارید؟ هر کشوری برای توسعه نیازمند سرمایه گذاری است. بدون سرمایه گذاری بهره وری نیروی کار افزایش نمی یابد و سطح زندگی بالا نمی رود. سرمایه خارجی مکمل سرمایه داخلی است و برای دسترسی به تکنولوژی هم لازم است. اما سرمایه گذاری خارجی برای حل بعضی مشکلات مثل بی کاری جوانان به تنهایی کافی نیست، جایی خواندم گفته بودند اگر 500 میلیون دلار سرمایه گذاری انجام شود، مشکل بی کاری حل می شود. اولا چنین پولی وارد اقتصاد ایران نخواهد شد. برعکس آنچه گفته می شود از نظر سرمایه خارجی و نسبت به شرق آسیا ایران نیروی کار ارزان و مهارت دیده چندان جذابی ندارد. جذابیت ایران بیشتر در پتروشیمی و سرمایه های بزرگ نفتی است که به نیروی کار ایران کمتر نیاز دارد. بنابراین برای رفع مشکل اشتغال به سیاست های داخلی کوتاه و بلند مدت نیاز داریم. در کوتاه مدت این سیاست ها باید شرایط حضور جوان ها در محیط کار را فراهم کنند. مثلا می توان از یارانه کار استفاده کرد. یعنی دولت تمام یا بخشی از دستمزد کارگرانی که تازه وارد بازار کار شده اند را برای شش ماه یا یک سال بپردازد. در بلندمدت برای بالابردن مهارت جوان ها باید فکری کرد تا زمانی که آنها به 30سالگی می رسند از مهارت لازم برای کار برخوردار باشند. برای این کار نیاز به تحول در نظام آموزشی است. اما دولت می گوید اگر از سرمایه های انسانی و نیروی کار فعال در کشور استفاده کند، می تواند رشد اقتصادی را بیشتر کند. شما این حرف دولت را اشتباه می دانید؟ این حرف درست است، اما سؤال اینجاست که چه کسی باید از این نیروی انسانی استفاده کند؟ دولت که این کاره نیست و بخش خصوصی هم باید خودش تصمیم بگیرد که این نیرو تا چه حد به دردش می خورد. شاید 50 درصد آنهایی که لیسانس گرفته اند، کار درست و حسابی بلد نیستند. من به این نمی گویم نیروی انسانی فعال. وقتی می توانیم بگوییم نیروی انسانی فعال در یک کشور بی کار مانده که تعداد بسیار زیادی برقکار درجه یک، جوشکار درجه یک و کارگران فنی در بخش های مختلف بی کار باشند. وقتی لیسانس بی کار در کشور وجود دارد، من شک می کنم که اینها از بی کاری لیسانس گرفته اند یا به دانشگاه رفته اند تا کار پیدا کنند؟ این فرق می کند با کسی که جوشکاری یاد گرفته تا کار کند. کسی که برای مدرک جوشکاری شهریه داده باشد، حتما برای اشتغال است نه برای ارتقای اجتماعی. مشکلی که در کشور ما وجود دارد این است که بیشتر خانواده ها این نوع کارها را برای موقعیت اجتماعی شان خوب نمی دانند، اما واقعیت این است که یک بیمارستان خوب فقط با 20 جراح عالی، خوب کار نمی کند. اگر کسی نباشد که ماشین رادیولوژی را راه بیندازد و تعمیر کند و اتاق عمل را خوب بگرداند، هیچ جراحی نمی تواند خوب کار کند. خب، تربیت این افراد چگونه باید انجام شود؟ در یک محیط کار، عده کمی هستند که مهارت های بالا دارند؛ مانند مدیران؛ اما برای سطح وسط، آدم های بسیاری مورد نیاز هستند که باید مهارت های بیشتری داشته باشند. من فکر نمی کنم که سیستم آموزشی ما بتواند این خلأ را پر کند. دبیرستان های ایران به دانش آموزانی که معدلشان پایین تر از 14 یا 15 است توجهی ندارد و در کلاس نهم آنها را با نشان بی کفایتی روانه رشته های فنی و حرفه ای می کنند. با این رویه چه انتظاری از کارآمدی مدارس فنی و حرفه ای می توان داشت؟ صحبت های شما نشان می دهد که اعتقاد دارید اول باید دولت سیستم مهارتی را در کشور ایجاد کند و بعد به فکر ایجاد اشتغال با جذب سرمایه گذاری های مختلف داخلی و خارجی باشد. این گونه است؟ بله؛ ولی در نظر داشته باشید که دو نوع سرمایه گذار خارجی داریم. بخشی از سرمایه گذاری های خارجی در حوزه هایی انجام می شوند که سود سریعی دارند، مثل صنعت توریسم، پتروشیمی و خودرو. اما موضوع اصلی اینجاست که بقیه مردم هم باید از سرمایه گذار خارجی بهره ببرند. وگرنه ممکن است نسبت به سرمایه گذار خارجی و کل ایده جهانی شدن بدبین شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، نظام آموزشی باید طوری عمل کند که سرمایه گذار خارجی، نیروهای دارای مهارت را ببیند و آنها را جذب کار کند تا هم خودش سود ببرد و هم افرادی که مشغول به کار می شوند، کسب درآمد و در نهایت تولید ثروت کنند. پس، پاسخ شما این است که من با نفس سرمایه گذاری خارجی موافق هستم اما اعتقاد ندارم که همه مشکلات را حل می کند. به ویژه مسائلی مانند توزیع، توزیع جغرافیایی و توزیع طبقاتی، که نیاز به دخالت دولت دارد. سرمایه گذار خارجی اصلا حوصله این را ندارد که خودش را درگیر این مسائل کند. مسئولیتی هم ندارد؛ مثلا نمی توانیم بگوییم وظیفه توتال این است که بیاید در ایران سرمایه گذاری کند و بر اساس این سرمایه گذاری، فلان استان ما آباد شود. سؤال دیگری که مطرح می شود این است که ایران با دراختیارداشتن منابع غنی مانند نفت و گاز، چرا نمی تواند از سود و فایده این منابع استفاده کند؟ آن منابع غنی به خودی خود موجب توسعه نمی شوند. به همان اندازه که این منابع شرایط مالی توسعه را فراهم می کنند، انگیزه افراد را هم کم می کنند. وقتی منابع نفتی افزایش یابد، درآمدها افزایش می یابد و رانت ها هم بیشتر می شود. پس، بهره وری کمتر می شود و درآمد بیشتر و تفاوت بین بهره وری و سطح زندگی بیشتر می شود. ولی در مقابل این موضوع، زمانی که درآمد و بهره وری به هم نزدیک شوند، مثل چین، رشد پایدارتر است. در این کشور مردم مولد هستند؛ کار می کنند و سطح زندگی شان بالاتر می رود. اما در ایران ممکن است این رابطه از بین برود. یعنی ممکن است بهره وری کمتر شود ولی اگر دولت پول نفت دارد، افراد به دنبال مدرک های تحصیلی بروند که دولت پخش می کند و پاداش هم می دهد. اگر به سیستم های آموزشی خارج از کشور نگاه کنید، می بینید که دریافت مدرک در این سیستم های آموزشی بسیار سخت و دشوار است. در شرایط فعلی، دولت ایران به نحوی با درآمد نفت به مردم سوبسید می دهد که به دانشگاه بروند، مدرک بگیرند و چیزی هم یاد نگیرند. پس به این نتیجه می رسیم که منابع غنی تیغ دولبه است. از نظر انتظارات هم این سیستم مشکل ایجاد می کند. مردم کمتر می پرسند که چرا مهارت ندارند؟ اکنون همه شکایت دارند که چرا درآمدشان خوب نیست. به این دلیل که الگوی زندگی ما، الگوی زندگی مبتنی بر بهره وری نیست. به جای اینکه بگویند چطور بهره وری را افزایش دهیم می گویند چرا با وجود منابع غنی که در اختیار داریم، سطح زندگی مان خوب نیست. این بدفهمی عمومی از علم اقتصاد است که مردم فکر کنند می شود با فروش منابع، مردم را بهره ور کرد. باید به مردم انگیزه داد که به جای دریافت منابع از دولت، کار یاد بگیرند که پول دربیاورند. بعد هم دولت با استفاده از درآمد این منابع، جاده خوب، شهر خوب، پارک خوب، بیمارستان خوب و همه نیازهای یک زندگی خوب را برای مردم ایجاد کند. ولی اگر منابع را برای بهبود ساختار استفاده نکنیم و آنها را به سوبسید انرژی و دانشگاه و... تبدیل کنیم، با کمبود بهره وری و ازدیاد مدرک روبه رو خواهیم بود. ...
