خانهسایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
هنر اسلامی بر مدار جریان توحیدی می چرخد
.... وظیفه دیگر این است که هنرمند باید آن قدر تمرین و تکرار انجام دهد تا بتواند مضمون هایی را که یافت می کند را به خوبی و به بهترین شکل ارائه دهد تا مورد استقبال قرار گیرد و در جان مخاطب اثر گذارد. اگر قرار باشد هنر در شأن انقلاب اسلامی عرضه بکنیم باید مضمون های ناب را کشف کنیم و به قدری خوب پرداخت کنیم که اثری هنری و ماندگار خلق شود. مرجع/ شهیدپویا ...
کتاب شهد شوکران راهی بازار نشر شد
به گزارش خبرگزاری رسا، کتاب شهد شوکران اثر نصرالله قادری از سوی انتشارات کتاب نیستان راهی بازار نشر شد. نصرالله قادری در میان مخاطبان فرهنگ و هنر ایران با نمایشنامه نویسی و کارگردانی تئاتر شناخته شده است. او همه حس و عاطفه اش در برداشت خود از یک روایت آئینی، ملی و یا اجتماعی را به طور کامل در نگار متون نمایشی اش منعکس می کند و در نهایت متنی خلق می کند که کپی برابر اصل حس و حال اوست در ...
مصائب ترجمه ادبیات بی سَبک / ترجمه گوگلی حمایت نمی خواهد
. تجربه من می گوید ما بیشتر در کشورهایی که ایرانیان زیاد و فعالی در عرصه زبان فارسی دارد می توانیم در امر مارکتینگ کتاب موفق باشیم. در همین زمینه من نقدی را هم به رسانه های ایران به ویژه خبرگزاری هایی دارم که چند زبانه هستند. نمی دانم چرا نقدهایی که به کتاب های مطرح داخلی وارد می شود را ترجمه و منتشر نمی کنند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید وقتی کتابی را در خارج از ایران برای ارائه عرضه می کنیم قبل از هر چیز به دنبال نقدهای وارد شده به این اثر می روند و در اغلب اوقات هیچ چیزی در این زمینه به زبان غیرفارسی وجود ندارد. ...
مصائب ترجمه ادبیات بی سَبک / ترجمه گوگلی حمایت نمی خواهد
من می گوید ما بیشتر در کشورهایی که ایرانیان زیاد و فعالی در عرصه زبان فارسی دارد می توانیم در امر مارکتینگ کتاب موفق باشیم. در همین زمینه من نقدی را هم به رسانه های ایران به ویژه خبرگزاری هایی دارم که چند زبانه هستند. نمی دانم چرا نقدهایی که به کتاب های مطرح داخلی وارد می شود را ترجمه و منتشر نمی کنند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید وقتی کتابی را در خارج از ایران برای ارائه عرضه می کنیم قبل از هر چیز به دنبال نقدهای وارد شده به این اثر می روند و در اغلب اوقات هیچ چیزی در این زمینه به زبان غیرفارسی وجود ندارد. ...
چهره ها در شبکه های اجتماعی (155)
وکلاه کرده ای، در زمستان لباس اسکیمویی هم جواب نخواهد داد! در ادامه سریال عکس های کودکی چهره ها می رسیم به مهدی سلوکی. سلفی هستی مهدوی فر با سنگ فرش خیابان. زحمت جمله هشت ریشتری این هفته را بهرام رادان کشید. آن هم به دو زبان زنده دنیا تا خارجی ها هم از ریشتر های جمله اش بی نصیب نمانند. امین خان تارخ نمایندگی محصولات ال جی افتتاح کرد! لیلا خانم ...
هنر امام رضا(ع) در زمان مأمون عباسی تبدیل تهدید همه جانبه به فرصت همه جانبه بود
به گزارش قدس آنلاین، علی اکبر ولایتی صبح امروز در هشتمین جشنواره بین المللی کتاب سال رضوی که در تالار شیخ طبرسی بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، در سخنانی اظهار داشت: همتی که همه ساله خدمتگزاران آستان قدس رضوی در بحث کتاب انجام می دهند، بسیار والا و دارای اجر بسیار بوده و این تلاش و کوشش بر هیچ کس پوشیده نیست . وی گفت: درصد طبقاتی قبل از اسلام متفاوت بود، مردم بی طبقه ...
حافظ ناظری: موسیقی سنتی ما کاملا مدرن بوده است
خودم دارم؛ اما تصمیم می گیرم اثر دیگری منتشر کنم که البته خیلی ها با تمسخر به آن نگاه می کنند که برایم اهمیتی ندارد و همچنان می خواهم به راهی که فکر می کنم درست است، ادامه دهم. البته نمی توانم کتمان کنم که دیدن شهنازی آرزوی من است، من اصلا با صدای ساز او مبهوت می شوم. من اگر زمان ایشان بودم، حتی برای لحظه ای ر هایش نمی کردم. ببینید، فلسفهٔ آواز خیلی با ساز فرق دارد، یعنی یک خواننده نمی تواند از ...
ادامه راه فاخر با جنون هنری
، مشکلات اقتصادی ، و تن ندادن به هنر بازاری برای جذب مخاطب شان هنری و شخصیتی خود را حفظ نموده اند و دچار مشکل شده اند بخشی از در آمد خود را به این هنرمندان اختصاص دهیم در این صورت است که نقدهای هنری با انصاف انجام می شود و هیچ منتقدی در فکر سرکوب شخصیت یا سلیقه هنری هنرمندی نخواهد بود و با تسلط در حیطه هنری که در حال نقد است و با احاطه به این موضوع که هدف این هنرمند با خلق این اثر کمک به ...
اندیشه علوی در جلوه گاه هنر بیان و لطافت بنان/ لمحه ای تأمل بر چکاد عظمت امیر سخن/ خار در چشم و استخوان ...
، بالاترین مراتب اندیشه و والاترین منازل فهم و خرد و عرفان را به تماشا بنشینیم. همین نکته و وجود این ویژگی هاست که باعث می شود مقام معظم رهبری و حکیم فرزانه انقلاب در این باره چنین داد سخن بر زبان براند که: نهج البلاغه یک اثر فوق العاده هنری است و از لحاظ زیبایی و شیوایی معتبر است. هیچ گوینده فارسی و هیچ نویسنده و هنرمند و شاعری را در زمان خود و در هیچ زمانی سراغ نداریم که بتواند با زبان ...
جایگاه واقعیات جامعه در سینمای سفارشی کجاست؟
کمکی به داستان می کند گفت: در تعلیقی که ایجاد میشود، مخاطب به کشف و شهود زیباشناسانه ای میرسد و توانسته است تعادل مخاطب را به هم بریزد. این منتقد فیلم در مورد کوتاه گویی های موجود در این اثر گفت: عدم گزافه گویی با کوتاه گفتن و استفاده از خود داستان توانسته است که مخاطب را در خلق نقطه فرآیند قرار دهد.کم گویی فیلمساز که با زبان تصویر یک روایت را تعریف میکند ، م خاطب را درون فیلم میکشاند ...
جور دیگر باید دید پس برداشت آزاد است
ٌ از من نمی پرسند که مفهوم این عکس چیست، البته هنرمند باید همه تلا شش را بکند تا آثار حرفه ای را ارائه دهد ولی نباید ان قدر پیچیده اش کند که مخاطب بیرون از دنیای هنر از دیدن و قضاوت آن خجالت بکشد و حتی به نمایشگاه نیاید چون این اعتقاد را پیدا می کند که فلان نمایشگاه تنها برای انسان های خاص است به همین جهت هنرمند هنگام خلق اثر باید به دیگران هم فکر کند و به نظرم مهم ترین ویژگی یک کار همان زبان ساده اش است. این هنرمند در پایان خاطر نشان کرد: تا 16 شهریور این نمایشگاه در نگارخانه نقش جهان ادامه داد و در یک کلام این جا، جایی است که برداشت برای همه آزاد است. انتهای پیام/ ...
هاله زندگی درتالارهودی نامرئی می شود
نویسنده ی مشهوری همچون یاسمینا رضا تراوش نموده است،در شکل و گونه ی تئاتر تک پرده ای ما ظهور و بروز می نماید که رویکرد و تألیف خودم،از دنیای خلق شده ی دیروز نویسنده،با توجه به جامعه و مخاطب شناسی امروز هنر تئاتر صورت می گیرد ودر نهایت،دنیای رئالیسم و سورئالیسم توأمان پیش می روند تا مخاطب دگر اندیش را در ماجرای همیشگی آیا هست؟ و یا اینکه آیا نیست؟ همواره غوطه ور سازد. که با اجرای این اثر و ...
افشین هاشمی: لذت خواندن نمایشنامه را در سه خواهر و دیگران تجربه کنید
افشین هاشمی در گفت وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره کتاب پیشنهادی خود برای مطالعه مخاطبان عنوان کرد: یکی از کتاب هایی که خواندم و بسیار توجه من را به خود جلب کرد، نمایشنامه سه خواهر و دیگران نوشته حمید امجد بوده است. وی افزود: حمید امجد در این اثر ترکیبی بدیع از نمایشنامه سه خواهر چخوف و چند نمایشنامه دیگر از این نویسنده را ارائه کرده که این تلفیق با پرداخت خوب نویسنده، منجر ...
واژه شناسی و آشنایی با اصطلاحات مهم برگرفته از بیانات رهبر معظم انقلاب
) ...ولایت حکومتی است که در آن، شخص حاکم با آحاد مردم دارای پیوندهای محبت آمیز و عاطفی و فکری و عقیدتی است (39) 40- هنر دینی آن است که بتواند معارفی را که همه ی ادیان – و بیش از همه، دین مبین اسلام – به نشر آن در بین انسان ها همت گماشته اند و جان های پاکی در راه نشر این حقایق نثار شده است، نشر دهد، جاودانه کند و در ذهن ها ماندگار سازد... و این هنر لزوماً با واژگان دینی به وجود نمی آید. ای بسا ...
مراسم رونمایی از 2 کتاب و جشن امضاء در ساوه برگزار شد
به گزارش خبرنگار پانا، رییس فرهنگ و ارشاد اسلامی ساوه در این مراسم گفت: دلیل عظمت قلم و نگاشته های قلم همان سوگندی است که خداوند بدان قسم خورده است و خداوند متعال به همه جا و به همه مظاهر عالم وجودی خود که خلق فرموده قسم خورده است مانند خورشید و ماه. این مظاهر هستی همه اهمیت دارند و درجهان خلقت نقش ایفا می کنند و در زندگی انسان که اشرف مخلوقات است تاثیر دارد. حسین محمودی فر افزود: قلم هم ...
کلام تربیتی یا فلسفه تربیتی؟
اندیشیده اند و به نتایجی رسیده اند. چه دلیلی بر نفی و ردّ کامل همه این یافته ها از یک سو، و قبول روش ایشان و نیز ساختار معرفتی شان از دیگر سو، وجود دارد؟ حتی در عقل ورزی در معنای اعمّ آن، آیا می توان به روش امر کرد و از نتیجه برائت جست؟ اشاره شد که انسان از یک سو، بنا به ساحت تکوینی اش، ناگزیر از عقل ورزی و مجبور و محکوم به آن است، و از دیگر سو، بنا به ساحت تشریع، به عقل ورزی امر شده است ...
گشت و گذار درجهانی نو در گوشه کنار شهر
مدرن که با کمبود اقبال و شاید به گنگی در ایجاد زبانی تصویری و همه فهم منجر می شود، هنرمندی را که نیاز به سخن گفتن و نقد مخاطب را رودررو احساس می کند، به ایجاد ترفندی وادار می سازد و آن استفاده از زبان مشترکی است که فرهنگ عامه را شکل می دهد و از آنجا درِ جدل خود را باز می کند. در این مجموعه هنرمند با وجود کمبود منابع مستدل و مستند (تغییر سیاست در فرهنگ پس از انقلاب و گسست عمیق درشکل بسیاری ...
تفاوت نظریه اخلاق هنجاری مطلوبیت گرا با اقتصاد اسلامی
، مطلوبیت همه افراد و تمامی پیامدهای سیاست ها شمارش می شود؟ برای تبیین مناسب تر موضوع، بهره گیری از یک مثال، مفید به نظر می رسد: تصمیم گیری برای ایجاد یک سد بر سر راه یک رودخانه را در نظر بگیرید. در نگاه اول و بر حسب پیامدهای این تصمیم و البته در قالب تحلیل هزینه فایده ، مسائلی همچون جریان درآمدی تولید برقِ حاصل از نیروگاه آبی، ارزش پولی کاهش خطرِ سیلاب و جریان درآمدی استخر یا دریاچه به وجود آمده پس ...
جامعه، گرفتار فقر هنر است
ادامه می خوانید، برشهایی کوتاه از این گفت و گوی چند ساعته است. - بشر، دنبال ماندگاری است، دنبال جاودانگی است. میل به خلود شاید قوی ترین امیال بشری است. هنر، کمک می کند تا بشر، جلوه ای از جاودانگی را دریابد و تجربه کند. - تابلو دو بعد دور و نزدیک دارد. اثر هنری از دور، مخاطب را جذب می کند. با کمپوزیشن یا رنگ، خودش را به چشم مخاطب می کشد. حالا مخاطبی که جذب اثر شده، باید جلو ...
بیش از 600 کتاب در نشستهای کتابخوان به اشتراک گذاشته شد
علاقه مندان نیز در این نشست ها حضور پیدا کنند. علی عباسی کتابدار کتابخانه بسیج نیز در ادامه این نشست، کتاب "کوچه نقاش ها" اثر ابوالفضل کاظمی را معرفی کرد. وی در معرفی این اثر گفت: کتاب “کوچه نقاش ها ” شامل زندگی نامه و خاطرات سید ابوالفضل کاظمی از دوران کودکی تا پایان سال 1367 و به ویژه سال های حضور او در جبهه های دفاع مقدس است که در 16 فصل توسط راحله صبوری تهیه و تنظیم شده است ...
شهرام شکوهی از زندگی شخصی اش می گوید ، با سیگار و نمک خداحافظی کردم
چگونه ارزیابی می کنید؟ اصلا حال خوبی ندارد و بهتر است بگویم اساسا حال هنر خوب نیست. مثلا با لغو شدن بیشتر کنسرت ها طبیعی است که دیگر شوقی بین اهالی موسیقی وجود نداشته باشد. مخاطب چقدر برایتان اهمیت دارد؟ خیلی زیاد! من برای گوش شنونده ام، سلیقه او و زمانی که برای شنیدن اثرم می گذارد، ارزش قائل هستم. شهرام شکوهی در یک جمله؟ سعی می کند آدم خوبی ...
بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی
علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی [...] علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی ازجمله شاعران معاصر انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس است،که برای القا و تفهیم هر چه بهتر افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است. بررسی موسیقی بیرونی اشعار سپیده کاشانی، علاوه بر معرفی و شناخت ادب انقلاب و دفاع مقدّس، یکی از شاخصه های سبکی این شاعر انقلاب را جلوه گر می سازد. اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده نموده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است؛ بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. او پیوندی را که میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعر وجود دارد، حفظ کرده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و تحلیل موسیقی بیرونی یا وزن و بحور عروضی شعر پایداری سپیده کاشانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این شاعر در حوزه ی موسیقی بیرونی (وزن عروضی) از اوزان پر کاربرد بحور رمل، رجز، هزج ، مضارع، مجتث، سریع، خفیف و ... بهره برده است. کلید واژگان: اوزان عروضی، بحر، موسیقی شعر، شعر معاصر، سپیده کاشانی مقدمه: موسیقی از برجسته ترین عناصر شعری است تا جایی که می توان گفت در نگاه اوّل آنچه به یک شعر، هویّت می بخشد، موسیقی است. موسیقی به معنای وسیع کلمه، علم تناسب ها و سازگاری هاست. توجّه به موسیقی در شعر و اهمیت آن تا جایی است که منتقدان بر این باورند که بحور عروضی یادگار الحان معروفی از روزگاری است که شعر و موسیقی با یکدیگر پیوند داشته اند (شفیعی کدکنی، 1373: 46). مشخصّ ترین جنبه ی موسیقی شعر، عروض و یا همان موسیقی بیرونی آن است. موسیقی بیرونی، نخستین پل ارتباط برقرار کردن با دنیای شاعر است. به محض گوش سپردن و یا خواندن شعر آن گاه که تحت تأثیر تناسب و تکرار هجاهای کوتاه و بلند قرار می گیریم، متأثر از این نظم و توالی هجاها احساس خاصی به ما دست می دهد این همان نخستین ضربه ای است که شاعر بر روح خواننده اش وارد ساخته او را به دنیای درون شعر خود فرا می خواند (اتحادی، 1390: 113). منظور از موسیقی بیرونی شعر، موسیقی حاصل از هرگونه نظمی در یک واحد کامل (شعر) است و به طور خاص جانب عروضی وزن شعر را موسیقی بیرونی می گویند؛ یعنی نظم خاصّی که در یک مجموعه آوایی به لحاظ کوتاه و بلندی مصوّت ها و یا ترکیب صامت ها و مصوّت ها وجود دارد (فیاض منش، 1384: 167). شاعر با توجه به موضوع، درونمایه و مضمون شعر، موسیقی کلام خود را انتخاب می کند تا با آهنگ خاص و ویژه آن بتواند به بهترین وجهی مقصود و مراد ذهنی خود را به خواننده القا کند. انتخاب وزن متناسب با محتوا، وسیله ای برای قدرت بخشیدن به منظور شاعر است (همان، 175). از مهمترین عناصر روساختی شعر، موسیقی و آهنگ کلام است و اساسی ترین عنصری که ژرف ساخت شعر را می سازد، همانا محتوا و درونمایه اثر است. پس تناسب و هماهنگی این دو رکن در شعر اساسی ترین و ضروری ترین عامل در تاثیر، لذت بخشی و خلق زیبایی است (فضیلت و نوروزی، 1389: 278). شاعران معاصر در هماهنگی بین موسیقی و محتوا و انتقال مفاهیم از راه وزن و موسیقی نهایت دقت را داشته اند. به قول نیما یوشیج وزن باید پوششی مناسب برای مفهومات و احساسات باشد (همان، 280). شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. مقاومت و پایداری مردم انقلابی ایران و ایثارگری های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس مضمون شعر شاعران متعهد قرار گرفته است به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. سپیده کاشانی از شاعران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است که با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، او به همراه دیگر شاعران به ندای حق طلبانه ی رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) پاسخ مثبت داد و با سلاح قلم و اندیشه به جنگ با دشمنان پرداخت (مبارک و سلطانپور، 1392: 27). اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده کرده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است. درواقع شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی حاکم بر زمانه اش است. این تحقیق در پی آن است به این سؤالات پاسخ دهد: 1- چرا سپیده کاشانی به عنوان شاعر ادب مقاومت، موسیقی بیرونی (وزن) را برای شعر خود برگزیده است؟ فرضیه تحقیق: مفروض است که کاشانی برای بیان افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است؛ چراکه انتخاب وزن برانگیخته از روحیات خاص او است و اندیشه ی او برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر خویش است. 2- آیا سپیده کاشانی در نوآوری های بحور عروضی و پرداختن به آهنگ مرتبط با معانی اشعار اهتمام داشته است؟ ضرورت و اهمیت تحقیق: توجه به اوزان مناسب و تصاویر هنری و شاعرانه بخش بسیار مهمی از هنر شعری شاعران را تشکیل می دهد و در کنار قوه تخیل و ساخت ترکیبات و به کارگیری واژگان برای انتقال معنی و پیام، زبان شعر را می سازد. لذا با توجه به اهمّیت و جایگاه شعر معاصر با موضوع ادبیات پایداری، اوزان عروضی و آفرینش مضامین، پرداختن به چنین موضوعاتی به عنوان مقاله ادبی ضروری و با اهمیت می نماید. پیشینه ی تحقیق: تاکنون پژوهشها و مباحث ارزنده ای در مورد شعر و زندگی سپیده کاشانی نوشته شده است از جمله موارد زیر: مقاله ی چاپ شده در همایش ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی تحت عنوان (جلوه های مقاومت در اشعار سپیده کاشانی و فدوی طوقان) اثر یحیی معروف و مریم مطهری؛ و مقاله ی چاپ شده در نشریه ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تحت عنوان (بررسی سنجشی مضامین سیاسی اشعار سپیده کاشانی و نازک الملائکه) اثر معصومه نعمتی قزوینی و طاهره ایشانی. و پایان نامه-ای با عنوان بررسی محتوا، موسیقی و صور خیال در شعر سپیده کاشانی توسط نگارنده این مقاله (علی اصغر سلطانپور) با راهنمایی دکتر وحید مبارک انجام شده است. اما زمینه ی تازگی پژوهش در مقاله ی حاضر، بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی می باشد که در مقالات پیشین به آن اشاره ای نشده است. موسیقی بیرونی: 1-1- وزن وزن نوعی از تناسب است. تناسب کیفیتی است، حاصل از ادراک وحدتی در میان اجزای متعدد (خانلری، 1361: 24). وزن، جزء مهمّی از ذات شعر است که شاعر آن را با رعایت توازن و تناسب بین اجزای سازنده ی شعر، ایجاد می کند. وزن شعر باعث می شود ذهن آسان تر روابط بین مجموعه ی کلمات و معنی کلام را دریابد و همچنین موجب التذاذ نفس می شود زیرا هر نوع تناسب و قرینه ای میان اجزاء پراکنده، وحدتی پدید می آورد که ادراک مجموع اجزاء را سریع تر و آسان تر می کند و همین نکته خود سبب احساس آسایش و لذت می گردد (گنجعلی و همکاران، 1393: 78). تقی وحیدیان کامیار با تأکید بر هماهنگی موضوع و وزن، اوزان و مفاهیم شعر فارسی را به چند گروه تقسیم می کند: 1٫ اوزان نرم و سنگین که در معانیی مانند مرثیه، هجران، درد، حسرت و گله به کار رفته است: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (فع لن).- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (فع لن).- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن. 2٫ اوزان ضربی و تند که معانی شورانگیز و پرجذبه و حال را القا می کند: -فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن.- مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن . 3٫ وزن حماسی: فعولن فعولن فعولن فعل (وحیدیان کامیار، 1374: 72). شفیعی کدکنی در کتاب موسیقی شعر، اوزان زبان فارسی را به جویباری، شفاف و کدر دسته بندی کرده است. او در این باره می-گوید: 1- اوزان جویباری: از ترکیب نظام ایقاعی خاصی حاصل می شود که با همه ی زلالی و زیبایی، شوق به تکرار در ساختمان آنها احساس نمی شود و ساختار عروضی افاعیل نیز در آنها به گونه ای است که رکن های عروضی در آن عیناً تکرار نمی شود مانند وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلات. 2- اوزان شفّاف و اوزان کدر: بعضی وزن ها را چندین بار باید مورد دقت قرار دهیم تا تناسب نظام ایقاعی آنها بر ما روشن شود من این گونه اوزان را شفاف می خوانم. در عوض وزنهایی را که به دشواری بتوان نظام ایقاعی آنها را دریافت اوزان کَدِر می خوانیم (شفیعی کدکنی، 1370: 397-396). اوزان غزلیات، مثنوی ها، قصاید و قطعات سپیده کاشانی: 1- بحر رمل: در علم عروض بحری است که اجزاء آن از تکرار فاعلاتن است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 71). 1-1- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف): این وزن دارای آهنگی ملایم و ریتمی آرام بخش می باشد و با مضامینی بلند، سنگین و موقر مناسبت دارد. این بحر دارای چهارده زحاف است که از این میان، زحاف کفّ، خبن، شکل، قصر، حذف بیشترین استعمال را دارند (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 71). این وزن یکی از پرکاربردترین اوزان شعری کاشانی است. در شعر زیر شاعر یأس و ناامیدی خود را با وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن که وزنی سنگین است بیان کرده است: عندلیب عشق از ویرانه ی سنگر گذشت / بال بر هم زد ز شوق ازسنگر آخر گذشت (کاشانی، 1389: 40) 1-2- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (رمل مثمن مخبون محذوف): که جزء اوزان سنگین و جویباری است و چهارمین وزن پرکاربرد در میان اوزان زبان فارسی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 72). صبح دیدار تو زد شعله و افروخت مرا /شب هجران تو در آتش غم سوخت مرا (کاشانی، 1389: 24) 1-3- فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (بحر رمل مثمن مشکول): وزنی دوری و شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 72). به تو باد تهنیت، ای گل سرخ پرپر من / که طلوع فجر سر زد از کران خاور من (همان: 100) 1-4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس مخذوف): وزنی است نرم و جویباری که شاعر برای بیان مضامینی چون یأس و ناامیدی از آن سود برده است. وا مصیبت، وا مصیبت، وای ما / اله می ریزد کنون از نای ما (کاشانی، 1389: 127) 1-5- فاعلاتن فاعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مجحوف مسبَغ): خاست از جا، رهبری محبوب / روح ما، آن خوب تر از خوب (همان: 146) 1-6- فاعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مسدّس مخبون اصلم): چارده قرن، بسی گل واشد / از یکی روح خدا پیدا شد (همان: 154) 1-7- فاعلاتن مفعولن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون): در شبی دلگیر و وهم انگیز / سینه ها از درد و غم، لبریز (همان: 177) 1-8- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس محذوف): وه، چه غمگین رفت سالی بی امام! / باز ماندیم و راهی نا تمام (همان: 189) 1-9- فاعلاتن مفاعیل فع لن (بحر رمل مکفوف مخبون محذوف): ای بسیجی بسیجی بسیجی! / دختر خاک و مهر خلیجی (سپیده،1389: 228) 1-10- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (بحر رمل مثمن مخبون محذوف): فروردین آمده امروز، به رخسارِ دگر / گل فروشان بخروشند، به بازار دگر (همان:255) 2- بحر مجتث: بحری است که دارای اوزان بسیار دلنشین و مطبوع می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 76). 2-1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف): پرکاربردترین وزن، در میان اوزان شعر فارسی و وزنی نرم و سنگین و جویباری است (همان). دلا، بگو ز چه امشب بهانه می گیری / چرا به قلّه ی غم آشیانه می گیری (همان:120) 2-2- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): از اوزان جویباری است. رُخت بر پرده ی اشکم، دوباره می شکند / چنان حباب که از یک اشاره می شکند (کاشانی،60:1389) به جستجوی چه اند دو دیده ی تر من (همان: 102)2-3- مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن (بحر مُجتثّ مثمن سالم): بر خیز بر خیز و بنگر در باغ گل ها غریب اند /بر گونه شان شبنم اشک، در سوگ تو، بی شکیب اند (همان: 56) 2-4- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (بحر مجتث مثمن مخبون): واژه هایی که هجاهای کوتاه آنها، بیشتر است حالت سنگین تری دارند. این از اوزان ملایم و جویباری است. به روی خیمه ی شب، چون گل مهتاب می روید / به دامانم گل حسرت ز موج آب می روید (همان: 67) 2-5- مفاعلن فعلات فاعلات فاع (بحر مجتث مثمن مقصور مسلوخ): چگونه وصف کنم گلوی پاره ی تو؟ / چگونه دیده ی من کند نظاره تو (همان:110) 2-6- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات (بحر مجتث مثمن مخبون مقصور): شکوفه های شبق را چه کس به موی تو بسته؟ / کدام دست به روی تو، جام ماه شکسته؟ (همان: 112) 2-7- مفاعلن فعلاتن فع / مفاعلن فعلاتن فع (بحر مجتث مسدس اصلم): وزن دوری است که به جای دوپایه از سه پایه استفاده کرده است. نهالِ عشق گل آذین بود، اگر ز عدل ثمر می داشت /جهان ز عدل پر آوا بود، اگر حقوق بشر می داشت (همان:150) 2-8- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف مقصور): قسم به فجر، قسم بر طلوع صبح ظفر / عزم دلیران، به راهبان سحر (کاشانی،1389 :263) 3- بحر مضارع: مضارعت در لغت به معنی مشابهت است و از بحور مختلف الارکان می باشد (تجلیل، 1378: 30). 3-1- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): که وزنی نرم و سنگین و جویباری است. کاشانی با استفاده از این وزن، فضایی غم انگیز را ایجاد نموده است: فانوس مه شکسته بر امواج آب هاست / از برکه های واهمه، جاری حباب هاست (کاشانی، 1389: 33) 3-2- مفعول فاعلاتن مستفعلن فعولن (بحر مضارع اخرب) که به صورت مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن هم تقطیع می شود. ای رهگذر پرسی از حال ما که چون / از پایداری ما خصم دغل، زبون است (همان: 29) 3-3- مستفعلن مفاعیل مستفعلن فعل (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): در ما خزان دمیده و شوق بهار نیست / بر بوته ی کویر مگر نیش خار نیست (همان: 36) 3-4- مستفعلن مفاعل مستفعلن فعل(بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): عشق خدا به جاذبه ای پاک می رسد این سینه ریز نور ز افلاک می رسد (همان: 54) 3-5- مستفعلن مفاعیلُ مستفعلن فعلَ (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): دیرست، که عشق تو از سر به در کنیم / در انتظار سبز تو جان را سپر کنیم (همان :91) 4- بحر رجز: این بحر را از آن جهت رجز گویند که رجز در لغت، اضطراب و سرعت و عرب بیشتر اشعاری که در معرکه و جنگ ها و در مفاخرات از مردانگی خود و قوم خود می خوانند، در این بحر است و در چنین اوقات آواز مضطرب و حرکات تسریع می باشد، پس از این جهت این بحر را رجز نام کردند (فشارکی، 1372: 42). سپیده در مجموعه اشعار خویش بیش از 18بار از بحر رجز و زحافات مربوط به آن استفاده کرده است؛ زیرا این بحر با اشعار حماسی او نیز هماهنگ است از این بحر برای تهییج و ترغیب رزمندگان علیه دشمن بعثی، در دوران دفاع مقدس بهره گرفته است. 4-1- مفاعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون مطوی): وزنی است خیزابی و تند که محتوایی حماسی و انقلابی دارد: برادر مبارزم، زمزمه کن بهار را بچین ز شاخه یقین، میوه ی انتظار را (همان: 21) 4-2- مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (بحر رجز مثمن سالم) یکی از اوزان نرم و با وقار است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 78). شاعر این وزن را بجا و مناسب برای بیان غم و اندوه خود به کار برده است: سالی گذشت و کاروان منزل به منزل می رود / با کاروان لاله ها، صد کاروان دل می رود (همان: 62) 4-3- مستفعلن مفاعلین مستفعلن فعل (بحر رجز مثمن): امروز کن شکوفه ی مهرت نثار من / فردا شوم غبار و نیاید به کار من (همان:96) 4-4- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): تا سرزمین کربلا راهی نمانده است / در سینه ی دشمن به جز آهی نمانده است (سپیده،1389: 149) 4-5- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): زندانی زندان غم بر خیز / ای مانده در بند ستم بر خیز (سپیده،1389 :174) 5- بحر هزج: در فن عروض بحری است که از تکرار مفاعیلن حاصل می شود و اکثر آوازها و سرودهای خوش اعراب در این بحر است (فشارکی، 1372: 35). 5-1- مفاعلین مفاعلین مفاعلین مفاعلین (بحر هزج مثمن سالم): بحری است نرم و سنگین که جزء اوزان دلنشین و شیرین و متناسب با مضامین آرام بخش می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). سپیده کاشانی تعدادی از غزلهایش را به این وزن سروده است. وزنی است خیزابی و تند (اوزانی که شوق تکرار در آن به طور خاصی احساس می شود) که غالباً پویا و پر جنبش است. این وزن با محتوای ادب پایداری که باید شورانگیز باشد، هماهنگ و متناسب است. زمان بسته است بر بال صبا، افسانه ی مارا / که افشان بال، گل باران کند دامان خضرا را (همان: 19) این وزن که محتوایی حماسی و انقلابی دارد. در شعری دیگر، سپیده وزنی متناسب با درونمایه را به کار می گیرد که با آهنگ نوحه خوانی تناسبی بجا و شایسته دارد: محرّم آمد از سفر، طلوع سرخ آن نگر / شد از شکوفه های خون، درخت عشق پر ثمر (همان: 69) 5-2- مفاعیلن مفاعیلن فعولن (بحر هزج مسدس محذوف): که وزنی جویباری، دلنشین و آرام است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). چو سایه سار ظهر تابستان / چتری است بر رفتار ما قرآن (همان: 193) 5-3- مفعول مفاعلن فعولن (بحر هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف): که وزنی شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 75). شاعر مضامینی چون عشق را در این وزن به کار برده است از جمله: ای نور یقین، سلام بر تو / ای محور دین سلام بر تو (همان: 196) 6- بحرخفیف: 6-1- فاعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر خفیف مسدس محذوف مخبون): وزنی خیزابی است. اشکم آن گونه شد ز سر که مپرس / هست این غم، غمی دگر که مپرس (همان: 74) 7- بحر سریع: 7-1- مفتعلن مفتعلن فاعلن (بحر سریع مطوی مکشوف): وزنی تند و خیزابی است. سینه پر از عطر دعا کرده ام / سیل زهر دیده رها کرده ام (همان: 79) 8- بحر متقارب: 8-1- فعولن فعولن فعولن فعولن (بحر متقارب مثمّن سالم): وزنی مناسب مضامین حماسی، رزمی و مفاخره می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 81). دمی جستجو کن، که در دفتر من / بیابی مرا ای گل خاطر من (سپیده،1389: 98) شاعر در این اشعار، برای بیان حماسه و رزم افتخارآفرین رزمندگان دفاع مقدس، این وزن را به کار برده است. 9-فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مخبون محذوف): بر تو ای خاک سرخ آبادان / بر تو ای سرزمین جاویدان (همان: 201) 10- بحر مقتضب: این بحر را می توان جزء بحور کم کاربرد در دیوان سپیده دانست. این وزن در دسته وزن های خیزابی قرار دارد. 10-1- فاعلات مفاعلن فاعلات مفعولن (بحر مقتضب مثمن مطوّی): جاودان بتاب ای فجر! وه چه عالم آرایی باز تاب دیروزی، جلوه ای ز فردایی (همان: 116) - اوزان دوری در اوزان دوری سخن از نیم مصراع است و اوزان دوری معمولاً دو پایه هستند ولی با این حال اوزان دوری بلند نیز سروده شده است. اوزان دوری معمولاً در اشعاری که دو پایه هستند ظاهر می شود. راه تشخیص وزن دوری این است که اگر شاعر در وسط مصراع، صامت اضافه آورده باشد، بتوانیم آن را حذف کنیم و وزن صحیح باشد و اگر نیاورده باشد، بتوانیم یک یا دو صامت به وسط شعر بیفزاییم و در وزن خللی ایجاد نشود (فضیلت، 1387: 109). وزن: مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن: بحر رجز مخبون احذ، وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت پرواز / افتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 267) 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): همای عشق ز افلاک بی کرانه هنوز / گشوده بال به سودای آشیانه هنوز (همان: 269) 2- مفاعلن فع لن مفاعلن فع لن (بحر هزج مقبوض محذوف): به باغ زد آذر، خزان غارتگر / هزار دامن گل، به شاخه شد پَرپَر (همان: 253) 3- مفاعیلن مفاعلین فعولن (بحر هزج مسدّس محذوف): شهیدان خدایی رهبر آمد / طیب لاله های پر پر آمد (همان: 297) 4- مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون احذ): وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت / فتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 26) 5- مستفعلن فاعلاتُ فَع لُن (بحر منسرح مسدس مطوّی احذّ): اینان ز کاروان کسایند / ای نسل شوم، قوم بد اختر (همان: 291) - وزن رباعی ها وزن اصلی رباعی مفعول مفاعیلُ مفاعیُل فعل است و معروف ترین وزن، نزد عامه مردم برای رباعی لا حول و لا قوّة اِلاّ باللّه بر وزن مفعول مفاعیل مفاعیلن فاع است. باید دانست که این یکی از اوزان رباعی است نه وزن اصلی آن (تجلیل،17:1378). 1- مفعول مفاعیلُ مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مکفوف ابتر): ای شمع شبستان وَلا، یا زینب! / ای اختر صحرای بلا، یا زینب دریاب که از کف نرود دامن صبر / سوگند به خون شهدا، یا زینب (سپیده،1389 :306) 2- مفعول مفاعلن مفاعیلُ فعول (بحر هزج مثمن اخرب مقبوض مکفوف اهتم): ای بر شده بر سریر افلاک زخاک / جای تو نبود روی این تیره مغاک بهر تو سزد که قدسیان افشانن / گل های ستاره بر حریر افلاک (همان: 313) 3- مفعول مفاعلن مفاعیلن فاع (بحر هزج مثمن اَخرب مقبوض ازل): هنگام سحر سروش غیبم در خوا / در داد ندا: نگر در آیینه ی آب دیدم متجلی ست در او موج به موج / گلباران شد ز اشک من، دامن خواب (همان:314) 4- مفعول مفاعلن مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مقبوض ابتر): رزمنده ی ما به نور ایمان می رفت / می رفت و به دست، هدیه ی جان می رفت(همان: 311) 5- فاعلاتن فاعلاتن فَعِلُن (بحررمل مثمن مخبون محذوف): زندگی تیره شبی بود که در خواب گذشت مرغ شب بود که بر دامن مهتاب گذشت قایقی بود که توفان زده بر آبی گذشت اشک بر دامنم از دیده ی بی تاب گذشت (همان:306) - وزن عروضی دوبیتی های سپیده کاشانی ترانه یا دو بیتی اشعاری هستند، دارای چهار مصراع که در ولایات ایران با لهجه های مختلف محلی رایجند. وزن ترانه یا دو بیتی مفاعیلن مفاعیلن فعولن است (تجلیل،18:1378). از آنجایی که وزن دوبیتی (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) است، از آوردن شواهد شعری با اوزان تکراری خودداری شد. - اوزان عروضی چهارپاره های سپیده کاشانی چهارپاره ها، اشعاری هستند که هر بند آن از چهار مصراع تشکیل می شود، امّا از نظر ارائه مفهوم بند ها، یک مضمون واحد را ارایه می کنند (مکارمی نیا، 117:1383). 1- بحر مضارع: 1-1- مفعول فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلات (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف مقصور): اینک نشسته بین من وتو به خیرگی / راه دراز فاصله، سنگین و بردبار جای تو را به هستی من سبز می کنند / آن کوچه، آن درخت، آن جوی بی قرار (همان: 323) 1-2- مفعول فاعلاتن مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): بدرود ای پرنده ی مهتاب کوچه ها / بدرود ای شکوه شب انتظار من بدرود کوچه های قسم، قهر،آشتی / بدرود ای عزیز فراموشکار من (سپیده،1389: 323) شاعر برای بیان غم و اندوه خود این وزن را بکار برده است. 1-3- مفعول فاعلات مفاعیلُ فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): ای دوست، آن فروغ و صفای گذشته ها / در چشم های مست تو خاموش گشته است بیگانه شد نگاه تو، ای آشنا مگر از خاطرات گذشته فراموش گشته است؟! (کاشانی،1389: 330) 1-4- مفعول فاعلات مفاعیلن (بحر مضارع مسدس اخرب مکفوف): موسی صفت، بهار گل افشانم / افکند دست عشق تورا در نیل تا خود دلیل شب زدگان گردی / ای برتر از ستایش و از تجلیل (همان: 342) 1-5- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): یاد آن یاد بهار دور که شب ها غبار ماه / بود از فراز تیرگی آوار کوچه ها یاد آن شبان خوب که طرح من و تو / مهتاب می کشید به دیوار کوچه ها (همان:347) 2- بحر رجز: 2-1- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): سعدی، بیفشان گل، بیفشان گل / گلها ز بستان و گلستانت(همان: 324) بار دگر با نغمه ی توحید / شوری فکن در بزم یارانت (همان:324) 2-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر رجز مسدس مخبون مرفوع): بس روزها گذشت و به یاد تو / خواندم دعای موکب باران را امّا نیامدی تو و چشم من / آرد به یاد، ابر بهاران را (همان:350) 3- بحر خفیف: 3-1- فاعلاتن مفاعلن فعَلن (بحرخفیف مسدس مخبون مقصور): جان شیرین ما وداع،وداع! / یار دیرین ما وداع وداع! در فراقت گسست سلسله ها / مهر زرّین ما، وداع، وداع! (همان:332) 3-2- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحرخفیف مسدس مقطوع): کودکم! شعر لای لاییها / گریه از صبح آشناییها رمز معراج سرخ لاله وشان / راز پرواز ماسواییها (همان:332) 3-3- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مسدس مخبون اصلم): لحظه ها، لحظه ها چه سنگین اند / روزها، روزها،چه غمگین اند! ماه خاموش، اختران مبهوت / ز آنچه بر خاک تیره می بینند (سپیده، 1389: 332) فاعلاتن مفاعلن فعلن (بحرخفیف مسدس مخبون محذوف): وزنی خیزابی است. لحظه ها شعله زار فاجعه بود / پر می افشاند گل به دامن باد دشت ها بستر شقایق ها روزها، برگ برگ دفتر باد (سپیده،1389 :334 ) 4- بحر منسرح: 4-1- مستفعلن مفعول مفاعیلن (بحر منسرح مسدس مرفوع): از تار و پود جسم پر از دردم / گویی صدای پای تو بر می خاست از بیت بیت سرخ غزلهایم عطر دل آشنای تو بر می خاست (همان:341) 4-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر منسرح مخبون مرفوع): پیری، خبر ز طالع سعد ما / می داد در قبیله بیداری یونس به کام ماهی و، ساحل بود / چشم انتظار مر غ گرفتاری (همان: 342) 5- بحر رمل: 5-1- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون اصلم): مگر از تربت او سر زده ای که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 5-2- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس اصلم): ای گل سرخ، چه عطرآگینی / آشنا چون سخن پروینی مگر از تربت او سر زده ای/ که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 6- بحر مجتث: 6-1- مفتعلن فاعلات مفتعلن فاع (بحر مجتث مثمن مجحوف یا مطموس): دیر زمانی ست روی ماسه ی ساحل / طرح قدم های مهربان کسی نیست در پس دیوار کلبه های شکسته / سایه درد آشنای هم نفسی نیست (همان:352) 6-2- مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (بحر مجتث مثمن مجحوف): پنجره بگشا که جای پای زمان را / بر رخ درماندگان راه ببینی پنجره بگشا که برگ های خزان را / از بدن شاخه های سبز بچینی (همان: 352) - اوزان عروضی نو نیمایی سپیده کاشانی وزن شعر نو از آنجا که ابداعی معاصران است، معمولاً در قالب بحور عروضی کلاسیک و کهن چندان یافت نمی شوند. وزن شعر نو: وزن شعر نیمایی وزن عروضی است. چنان که می دانید در اشعار نیمایی مصراع ها کوتاه و بلند هستند و لا جرم غالباً تعداد هجاها یا ارکان یک مصراع با مصراع بعد مساوی نیست (شمیسا،66:1387). 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن مخبون): من از شکاف زمان / ز فصل های عقیم / ز امتداد شبان بلند بی انجام / ز خاطرات کسل در دفتر یاد / ز آفتاب زباد / زدانه دانه ی گل های باغ / پرسیدم (کاشانی، 1389: 363) سپیده با کاربرد این وزن، یأس و اندوه خود را بیان کرده است. 2- فاعلاتن فعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مخبون مجحوف): آه! / من نیمه تمامم بی تو/ بی تو ای دور از من! / ای در من! / تا میان من و تو فاصله ها برخیزند/ به سر انگشتانم، شمع دعا می سوزد (همان: 397). 3- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مثمن مجحوف): یک شب مهتابی روشن / سایه ی دست تو را دیدم / که می لغزید (همان: 366) 4- فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مسدس مطموس): آه... ای جنگل! / ما برودت را پذیرفتیم (همان: 467) 5- فعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مثمن مخبون اصلم): نام شب را چه کسی گفت به تو؟/ که تو این سان در شب /گذری بس بی پایان داری (همان: 376) 6- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن مکفوف محذوف): دیشب که در خیال تو چون ماهیان سرخ / هر پولک تنم / در آرزوی لحظه ی دیدار می گداخت /خواب صدف شکفت زباران چشم من (همان: 378) 7- مستفعلن مفاعلن مستفعلن فعولن (بحر رجز مثمن مخبون مخلّع): پروانه های شب / در زیر داربست بلند / ستاره ها / حرفی است بر کتیبه ی این قصر کاغذین (همان: 360) 8- مستفعلن مفاعلن مستفعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون): می دانم ای دریغ / این انتظار تلخ به پایان نمی رسد!/ وین درد سینه سوز، به درمان نمی رسد! (همان: 410). 9- مستفعلن مستفعلن فعولن فعولن (بحر رجز مثمن مخلوع): خرّمشهر! رازیست در سکوت تو پنهان / رازی مهیب (همان: 448) 10- مسفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون اصلم): هر شامگاه، غرق در ظلمت! / آن گه که مر غ شب / سر می دهد، غمگین نوای جاودان خویش (همان: 454) 11- مستفعلن مفاعیلُ مفاعلن (بحر منسرح مسدس مخبون): گفتند: از پله های نور می آید / با پشته های هیزم (سپیده،1389: 418) - اوزان سروده های سپیده کاشانی 1- مستفعلن مفاعلن فَعَلن (بحر رجز مسدس مخبون): ای زن، حجاب تو سلاح توست! / را ه سعادت و فلاح توست (همان: 482) 2- مفاعلن مفاعلن مفاعلن (بحر رجز مسدس مخبون): قسم به نون و حرمت ِ قلم، بخوان / خوان به نام آن کریم مهربان (همان: 490) 3- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): بر خیز با یاد خدا، ای مرد دهقان! / / بر مزرعه پاشیده زر، خورشید تابان (همان:496) 4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (بحر رمل مثمن سالم): شب شکست و بهمن آمد، رستخیز اختران شد / در بهار ماه بهمن، پر شکوفه ارغوان شد (همان: 484) 5- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مثمن محذوف): هان، شهیدان ره عشق، کجایید؟! کجا؟ / گل خورشید شکفته ست، نیایید چرا؟ (همان: 488) نتیجه گیری: از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد. شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. در این راستا سپیده کاشانی ازجمله شاعران ادبیات پایداری معاصر ایران و شاعری خوش قریحه و نیکوپرداز است که به سبک کلاسیک و نو هر دو شعر می سروده؛ او برای تفهیم هر چه بهتر اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر ازجمله موسیقی بیرونی توجه داشته است؛ به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. در حوزه ی موسیقی بیرونی، اوزان شعری او با توجه به مضمون اشعارش متنوع است. او از انواع وزن ها؛ با مضمون جویباری و آرام، خیزابی، تند و شور انگیز مانند بحر رمل، رجز، هزج ، مضارع، خفیف، سریع، مجتث، متقارب، مقتضب و منسرح استفاده کرده، که بحر رمل در شعر او پرکاربردترین بحر می باشد و بعد از آن به ترتیب دو بحر مجتث و مضارع که جزء وزن های جویباری است که این امر خود نشانگر علاقه و توجه ویژه ی شاعر به اوزان جویباری است و نیز بیانگر این مطلب است که شاعر در آرامشی باطنی به سرایش پرداخته است. از طرفی دیگر اوزان دوری نیز در اشعار سپیده حضری پر رنگ دارد. شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر آنان است. در این زمینه او پیوندی میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعرش را حفظ نموده است بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. منابع و مآخذ: 1-اتحادی، حسین، (1390)، بررسی مقایسه ای موسیقی بیرونی و کناری غزل های انوری و خاقانی ، فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 32٫ 2-اصلانی، محمد رضا، (1390)، لاله کویر – زندگی نامه داستانی سپیده کاشانی ، تهران، انتشارات سوره مهر. 3- تجلیل، جلیل، (1378)، عروض و قافیه ، تهران، ناشر سپهر کهن. 4-جدیدالاسلامی قلعه نو، حبیب، نسرین صفائی کشتگر، (1390)، موسیقی بیرونی دیوان بیدل دهلوی ، فصلنامه ی مطالعات شبه قاره، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال سوم، شماره ی ششم. 5-خانلری، پرویز، (1361)، وزن شعر فارسی ، تهران، توس، چاپ چهارم. 6- رازی، شمس الدین محمدبن قیس، (1373)، المعجم فی معایرالاشعارالعجم ، به کوشش: (سیروس شمیسا)، تهران، انتشارات فردوس. 7-شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1370)، موسیقی شعر ، تهران، انتشارات آگاه. 8-شمیسا، سیروس، (1378)، آشنایی با عروض و قافیه ، تهران، چاپخانه رامین. 9-فشارکی، محمد، (1372)، رساله عروض سیفی و قافیه جامی ، تهران، مؤسسه ی انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 10-فضیلت، محمود، (1387)، آهنگ شعر فارسی ، کرمانشاه، نشر ذرّه. 11-فضیلت، محمود، یعقوب نوروزی، (1389)، تاملی در تناسب موسیقی و مضمون در شعر معاصر ، ادب فارسی، دوره ی جدید1، شماره ی 5-3، ص294-277٫ 12-فیاض منش، پرند، (1384)، نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تخیل و احساسات شاعرانه ، دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره جدید، شماره چهارم، صص 186-163٫ 13- گنجعلی و همکاران، (1393)، بررسی تطبیقی موسیقی شعر معروف الرصافی و فرخی یزدی ، 14-مبارک، وحید، علی اصغر سلطانپور، (1392)، بررسی محتوا، موسیقی و صورخیال در شعرسپیده کاشانی ، پایان نامه، دانشگاه رازی کرمانشاه. 15-ماهیار، عباس، ( 1378)، عروض و قافیه فارسی شیوه ای نو برای آموزش عروض وقافیه ، تهران، انتشارات نشر قطره. 16-وحیدیان کامیار، تقی، (1370)، بررسی منشأ وزن شعر فارسی ، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم. *علی اصغر سلطانپور / کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی-آموزش و پرورش شهرستان کوهدشت درج شده توسط : امین آزادبخت (مدیر سایت ) ...
وظیفه حوزه ساماندهی اندیشه اسلام ناب است/ منش مرحوم صفایی به اندازه آثارش اهمیت دارد
می دهد و حضور در نمایشگاه تا بتواند این اندیشه به حیات خودش ادامه دهد. بر اثر همان ضرورتی که شما فرمودید، بازنگری و به روز بودن و توجه به مخاطب جدید با حفظ آن غنا، مقصود ماست. ما باید سرنخ ها را داشته باشیم و راه را در مسیرهای نو ادامه دهیم. مجموعه اینها را باید به عنوان طرح جامع داشته باشیم؛ اما نیاز زمان و ادبیات جدید را فراموش نکنیم. پژوهشکده ای که مد نظر است و انشالله با راه اندازی ...
علیپور: امینی مصداق قابل دفاع وجدان بیدار است
به نتایجی هم رسیدم که برخی از آن ها برایم تازگی داشت. یکی ازاین تازگی ها این بود که شاعری اسماعیل امینی تحت تاثیر شاعری سید حسن حسینی است. روح جستجوگری و این که اساسا چه حرفی قابل گفتن است و جدی گرفتن این دنیا و عالم اش از ویژگی هایی است که در این دو شاعر یافت می شود. وی خاطرنشان کرد: نمی گویم همه شعرها درخشان است؛ اما همانطور که در آثار سید حسن حسینی حرف لغو ندیدم، همانطور هم در کار ...
سرمایه تولید فیلم محمد رسول الله پول خرید 2 پنت هاوس در شهر تهران است
درحالی که می توانستید با این بودجه 100 فیلم دیگر بسازید؟". حرفهایی که اصل موضوع و عمق مسئله را کوچک می کنند. مگر می شود برای شناخت ساحت مقدس پیامبر قیمت گذاشت؟! این نشان دهنده همان نگاه حقیری بود که نسبت به این مسئله وجود داشت. به هر حال بدون توجه به همه این حرف و حدیث ها کار را شروع کردیم . وی ادامه داد: هرچه پروژه جلوتر می رفت عظمت کار بیشتر دیده می شد. وقتی که برای این کار می خواستم ...
چه کسانی رموز حج را مشاهده می کنند؟
رحلت فرمود و عمر مبارک آن حضرت 65 سال بود و دوران پر افتخار امامت آن حضرت 34 سال؛ بنابراین، منظور زراره از چهل سال یا اعم از دوران امامت و قبل از آن است، زیرا وجود مبارک آن حضرت قبل از امامت هم عالم به احکام دین بوده و در تحت زعامت حضرت امام باقر(علیه السلام) آگاه به مسائل بوده است و یا خصوص دوران 34 ساله امامت آن حضرت بوده و تعبیر به چهل سال برای متعارف بودن آنکه کسر دهه ها را عرفاً محسوب نمی ...
دوست دارم هر سال در2 تئاتر بازی کنم
لایه زیرین روابط اجتماعی، مسائلی که در میان آدم ها مطرح نمی شود و می ماند، مسائلی که اگر رو شود اتفاق عجیب و غریب می افتد، دروغ و نوع رفتاری که در اجتماع وجود دارد و باعث می شود که روابط به سمت فروپاشی احتمالی خانواده پیش برود. این نمایش روایتگر دیکتاتور درونی است که در وجود همه آدم ها وجود دارد. دیکتاتوری که باعث می شود زیر بار خیلی از مسائل نرویم و به دنبال منافع خودمان باشیم. مسئله ...
انسان، اجتماع و جهان در فلسفه کانت
انتقادی باید بر قابل قبول بودن نسبی ترجمه فارسی در نسبت با ترجمه های مشابه تاکید کرد و به مترجم آن خسته نباشید گفت. اما چند نکته انتقادی نیز وجود دارد که در ادامه به آن ها پرداخته خواهد شد. همچنین لازم به ذکر است که کلیه تطبیق های ترجمه فارسی با منبع زیر انجام شده که به احتمال قریب به یقین همان منبع مورد استفاده مترجم فارسی است: Goldmann, Lucein, 1971, Immanuel Kant , translated by: Robert ...
اعمال حجّ الگوی اطاعت پذیری است/ حجّ، مال آل سعود نیست
ابتدا متعلّق به یهود و نصارا هم بوده است، پس حالا آن را تقسیم کنیم و بگوییم: یک روزهایی هم یهود و نصارا به بیت المقدّس بیایند. این مطلب، مثل این می ماند که شما بگویید: ما تحقیق کردیم، دیدیم هنوز بت پرستانی در عالم وجود دارند، بیت الله هم که در زمانی، مرکز بت پرستی بوده است. مگر شما چند روز در سال نمی آیید و اعمالتان را انجام می دهید و همیشه هم که دست شماست، حالا اجازه دهید که چند روز در سال هم این بت ...
مردی ایستاده برچکاد علم و درایت و قلم؛ خالق بحار الانوار و فاتح قله افتخار
سرویس اندیشه خبرگزاری رسا؛ نوشتن و گفتن از بزرگان حقیقی و برجستگان وادی علم و عمل کار ساده ای نیست؛ خاصه در این روزگار و در این زمان و زمانه سفله پرور که مدعیان حراف و بی عمل و تهی مایگان بی علم و ثمر، بسیارند و مدام بر طبل ادعا می کوبند، حال آنکه از دریای معرفت و خرد، به اندازه انگشتانه ای بهره نبرده و از بوستان معنویت و دانش بویی نبرده اند. در این میانه گفتن و سفتن از نام بلند و ...
