سایر منابع:
سایر خبرها
- استقامت نامه - ، اثری ناشناخته از قرن نهم هجری در شرح اسرار و مفاهیم استقامت
...، درباره ی عشق الهی که به نام مهرافروز نیز آمده و برخی نیز این دو اثر را جداگانه نوشته اند. 17-ناظر و منظور: رساله ای است عرفانی در شرح و تفسیر آیه الله نور السموات و الارض . 18- استقامت نامه: اثری منظوم، آمیخته به نثر که در ذیل به معرفی آن پرداخته می شود. استقامت نامه تا کنون به زیور چاپ آراسته نشده و متن اثر تاکنون به صورت نسخه خطی است. از این اثر پنج دست نوشته در ایران ...
آیا غزالی، یک اشعری بود؟ (3)
، معتزله اتفاقاً بقای برخی أعراض- نظیر خود عرض بقا - را قبول دارند تا از این طریق مسئولیت انسان را در قبال اعمالش و نیز عدالت خدا با قدرت دائمه اش را تأیید کنند.(3) غزالی در الاقتصاد که در واقع کتابی شامل اصول عقاید رسمی اشاعره است، نظریه اتمیسم را بر حسب اشعریت سنتی توضیح می دهد (ص24). او در وهله ی اول، همه ی موجودات را تقسیم می کند به آنها که فضا را اشغال می کنند (متحیّز) و آنها که چنین نیستند ...
منجم و حکیمی که رصدخانه و کتابخانه مشهور مراغه را تاسیس کرد
وافر مورد مطالعه قرار داد و آنها را تصحیح کرد و بار دیگر تالیفی منظم از نقص از هر یک به وجود آورد و آثار مشهود خود را از کتب ریاضی یونانی از این طریق تحریر کرد. اخلاق ناصری در حکمت عملی و اخلاق، شرح اشارات بوعلی در منطق و حکمت، تجرید القاید در فن کلام، اوصاف الاشراف در عرفان به زبان فارسی، رساله آغاز و انجاک در مبدا و معاد به زبان فارسی، آداب المتعلمین در زمینه تعلیم و تعلم، رساله جبر و ...
زیارت حضرت زهرا(س) + صوت و متن
باوریم که دوستان و تصدیق کنندگان توایم، و به تمام آنچه پدرت (درود خدا بر او و خاندانش باد) و وصی اش برای ما آورده صبرکننده ایم، پس از تو درخواست می کنیم، اگر تصدیق کننده تو بوده ایم، ما را به تصدیقمان به پدرت و جانشینش ملحق کنی، تا خود را بشارت دهیم، که به سبب ولایت تو پاک گشته ایم. و نیز مستحبّ است بگویی: السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلامُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ ...
غزالی و اخلاق داوری (1)
العربی 1: تکوین العقل العربی، محمد عابد الجابری، ص 290. 6- درباره این داوری و بررسی آن، نک: چهارگانه جابری؛ عقل عربی از ادعا تا اثبات، سید حسن اسلامی، آیینه پژوهش، شماره های 110-112، خرداد- آبان، 1387. 7- جامع الاسرار و منبع الانوار، به انضمام رساله نقد النقود فی معرفة الوجود، سید حیدر آملی، ص 448. 8- شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)، امام سید روح الله خمینی، ص 395. 9- تهافت الفلاسفه ...
غزالی و اخلاق داوری (2)
...؛ 5-2. چرا غزالی آن سه مدعای کافرانه فلاسفه، یعنی معاد روحانی، علم کلی خدا، و قدیم بودن عالم را زاده اجتهادی فلسفی نمی داند و مصرانه در پی کافر شمردن قائلان به آن ها است؟ واقع آن است که هر مسلمانی که بخواهد عقل خویش را به کار گیرد، ممکن با توجه به مبانی و دانش خود به نتایجی مانند نتایج فارابی برسد. برای مثال اگر پذیرفتیم که لطف و فیض و خلاقیت الهی، صفاتی ازلی هستند و نمی توان خداوند را بدون ...
غزالی و اخلاق داوری (3)
کتب صوفیه و شرعیه وجود دارند. حال لازم است که این ادعا را محک بزنیم. در این جا تنها به نظریه اخلاقی که غزالی در کتاب احیاء علوم الدین و برخی آثار دیگرش آورده است، بسنده می کنم. وی در این کتاب به نظر می رسد که هم زمان از دو نظریه اخلاقی یاری می گیرد: گاه اشعری می شود و حسن و قبح عقلی را منکر می گردد، و گاه از نظریه اخلاق فضیلت مدار پیروی می کند و همان ساختار اخلاق فلسفی افلاطونی را پی می گیرد و ...
غزالی و تشیع زیدی
کتاب و ریشه های آن حرف قطعی زد؛ اما بر اساس اسناد زیدی نشان می دهم که این کتاب مورد توجه زیدیه بوده و آن را برای اثبات تشیع غزالی مورد استناد قرار می داده اند. در واقع شماری از زیدیان با اطمینان خاطر زیادی تلاش داشته اند، او را از آنِ خود کنند. شاید به این دلیل که غزالی برای سُنّیان شافعی یمن، دست کم از دوره ای به بعد محل احترام بوده و کتاب های او و از جمله احیاء علوم الدین محل عنایت؛ و زیدیان نسبت ...
ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (1)
سینا در این باب، متفاوت از رأی فیلسوفان بزرگ اخلاق در یونان و نیز فارابی است. غزالی در این زمینه، ادلّه و براهینی دارد. بنا به نظر غزالی، حکومت آرمانی در امت اسلام، متکی و مبتنی بر احکام و قواعد فقه اسلام است. عقل، این قواعد را از اصول چهارگانه شریعت استنباط می کند،(30) به نحوی که جامعه مطلوب اسلامی، صفت الاهی می گیرد و در واقع، فلاح و رستگاری انسان در گرو عضویت در این امت است. قواعد و احکام فقه ...
ویژگی ترکیبی اخلاق غزالی (2)
باقی نمی گذارد که غزالی در فرایند آمیزش عناصر مطلوب آثار فلسفی در اخلاق با شریعت، عمدتاً به این کتاب متکی بوده است. غریب الله در کتاب خود نظری مغایر با این مطرح می کند و به غلط می گوید این راغب بود که متأثر از غزالی و متکی به آثار او بوده است. (“Influence”, pp 33-34) مستند او در اثبات این ادعا فقط این است که بین رسالة التفصیل راغب با برخی آثار غزالی از جمله تهافت الفلاسفه، القسطاس المستقیم، میزان ...
نقد ملاصدرا بر غزالی
سرویس اندیشه جوان ایرانی ؛ بخش شعر و ادبیات: نویسنده: علی رضا ذکاوتی قراگزلو چکیده: نویسنده ضمن اشاره به وجود مشابهت بسیار در سلوک فکری و روحی و جایگاه متفاوت برهان در نظام فکری غزالی و ملاصدرا به مطالعه تطبیقی دیدگاه های این متفکران در مسائلی چون وضع معرفتی نفس پس از مرگ، بدن اخروی، تناسخ و ... پرداخته و از رویکرد دوگانه ملاصدرا با غزالی پرده برمی دارد. *** حجة ...
نظریه غزالی درباره عشق الهی (1)
خداوند را دوست دارند.... . غزالی تنها به نقل دو آیه بسنده می کند و بحث را بیش از بیان این جمله بسط نمی دهد که این دو آیه، هم وجود عشق به خداوند و هم درجات مختلف آن را اثبات می کنند. به- علاوه، احادیثی را نقل می کند که بر طبق آن ها این عشق شرط لازم باور به خداوند،(9) تکلیفی که پیامبر وضع کرده است، سببی برای ملاقات خداوند در آخرت و علت سعادت است. به دنبال آن، چند جمله ای از عیسی(علیه السّلام) و برخی ...
کرامت و عزت زنان در محیط های اداری و اجتماعی
آدمی است. راهکارهای عمومی تامین کرامت و عزت: * برخورداری از جهان بینی درست (اعتقاد و ایمان به مبدأ و معاد، نبوت و امامت و عدالت). * معرفت نفس (اعرف المعارف معرفه النفس). و آن به این است که خود را فقیر الی الله و خدا را غنی بالذات ببینی در آن صورت: رسد آدمی به جایی که به جز خدا نبیند/ بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت/ طیران مرغ دیدی تو ز پای بند شهوت/ به ...
اگر فرهنگ پذیرش اختلاف، نهادینه شود به تقیه نیازی نخواهد بود
شبکه اجتهاد: آیت الله شیخ حسن الصفار در سال 1377 هجری قمری در شهر قطیف واقع در عربستان سعودی به دنیا آمد. او سطوح عالی فقه و اصول را در شهرهای قم، تهران، نجف و کویت پشت سر گذاشت. پس از آن تاکنون در شهر قطیف به سخنرانی، امامت جمعه و تألیف کتاب و مقاله مشغول است. یکی از دغدغه های او برقراری آرامش و صلح اجتماعی است و بدین غرض بیش از ده اثر در اثبات نظریه ی همزیستی و راهکارهای برقراری آن نگاشته است ...
حکمت متعالیه نردبانی برای رسیدن به حقایق عرفانی است
، امکان پذیر نیست. علامه طباطبایی با توجه به جایگاهی که از نظر علم و معرفت داشت و دارا بودن روش های عقلی و معرفتی، می توانست به طور کامل بحث ولایت را ارائه کند. حجت الاسلام مرتضی جوادی آملی افزود: رساله الولایه به لحاظ معرفتی، در اوج جایگاه معرفت اسلامی در مکتب تشیع است زیرا تشیع بر این باور است که امامت، رسالت و نبوت از خاستگاه ولایت بهره می برند و ولایت باطن همه جلوه های دینی است که ...
تقسیم بندی دانش ها در تمدن اسلامی و اهمیت آن
با حفظ ترتیب حروف که به آن اشتقاق صغیر گفته می شود و اما اگر بدون رعایت ترتیب باشد، اشتقاق کبیر است، مانند کلمه کنی و ناک ، یا به خاطر مناسبت میان دو کلمه است که باز اشتقاق کبیر است مانند ثبت و ثلم، در مورد اول، موافقت در معنا شرط است، اما در مورد اخیر همان مناسبت کافی است. سوم این که علامه تفتازانی در شرح مفتاح گفته است که علم اشتقاق، جزئی از علم صرف است، اما محقق شریف در شرح مفتاح آن نظر ...
سلوک فکری غزالی (2)
مندرج در کتب غنوصی و نوافلاطونی دوران متأخر باستان بودند. او در کتاب فضائح الباطنیه خویش نگاه دقیقی به تعالیمی می اندازد که با آن ها آشنا بوده است و در این مورد بحث می کند که کدام یک از آن ها فقط باطل است و کدام یک کافرانه. او- به اشتباه- فرض می کند که مبلغان اسماعیلی وجود دو خدا را تعلیم می دهند. این دوگرایی و انکار معاد جسمانی در آخرت از سوی اسماعیلیه موجب می گردد که غزالی ایشان را به کفر و ارتداد ...
نقد و بررسی تکفیر از دیدگاه سلفی وهابی و سلفی جهادی
...، از اسباب مهم کفر است و هر چیزی که باعث انکار آن ها شود، در حیطه اسباب کفر داخل می شود؛ مثل انکار قرآن و نماز و حج و... با علم به این که این ها از جانب خداوند تعالی تعیین شده است. از اسباب دیگر کفر، انکار یکی از ضروریات اسلام می باشد، (23) که ابن تیمیه بر این مسئله ادعای اجماع سلف را کرده است (24) و علاوه بر آن، انکار احکامی را که بر آن ها اجماع شده و روایات متواتری در مورد آن ها وارد شده است ...
رویکرد خصومت آمیز ابن تیمیه به پیروان اهل بیت
موجه و بدون دلیلِ مخالفین و شیعیان گرفتار تنگنا نشود. در خصوص بیعت در برابر نص امامت از اصطلاح جعلی اهل الشوکه ، در رد یا تأویل نادرست احادیث ناظر به فضیلت اهل بیت و امام علی (علیه السلام) از اصطلاح اهل معرفة بالحدیث (2) و در فضیلت تراشی برای غیر اهل بیت از اصطلاح بالنص الخفی و الاشاره سود می برد. (3) چون تعریف دقیقی برای اصطلاحات فوق ارائه نمی شود به همین منظور، هر برداشت آزادی از آن ها ممکن و ...
از تفکر انحطاطی انجمن حجتیه تا انتظار فعال در نظام اسلامی
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، موضوع قسمت بیست و چهارم برنامه جهان آرا، انقلاب اسلامی و اندیشه آخرالزمان بود که البته بررسی آرا و تفکرات انجمن حجتیه قبل و بعد از انقلاب نیز در این برنامه مورد بحث قرار گرفت. دکتر محمدمهدی همایون، رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه امام صادق علیه السلام و حجت الاسلام اکبری آهنگر، پژوهشگر تاریخ میهمانان این برنامه بودند که به همراه محمدحسین بدری به ...
توحید و شرک
دین خدا بدعتی نگذاشت؛ بلکه گفتار صحابه، تابعین و پیشوایان پس از آن ها در اصول دین را گرفت؛ وبا اضافه کردن شرح و بیان به کمک این اندیشه ها شتافت . (34) با مطالبی که آوررده شد به این نظر می رسیم که شکّی نیست که عقیده ی اشعریه نماد عقیده ی اهل سنّت و جماعت یا اکثریّت اهل سنّت است. توحید و اقسام آن نزد اشاعره توحید از نگاه اشاعره در سه قسم نمود پیدا می کند: توحید ذات، صفات و افعال. لقانی در ...
مجازات های مرتد
که در مورد ممنوع التصرف بودن مریض در زائد بر ثلث وارد شده است، در حالی که در مورد تصرف مرتد ملی در مال خود چنین نصی وجود ندارد. برخی از فقهای معاصر معتقدند: مرتد ملی مرد باشد یا زن، اموال او به ملکش باقی است. (57) احکام مربوط به زن گفتیم زنی که مرتد به ارتداد فطری شده ملکیتش زائل نمی شود، پس ملکیت زنی که ارتدادش ملی باشد نیز زائل نمی گردد زیرا زوال ملکیت دلیل می خواهد و اصل، بقای ملکیت ...
تشخیص ارتداد و اجرای آن برعهده ی کیست؟
از اجرای حکم قتل است. پس از صدور حکم ارتداد، اجرای حد نیازمند اجازه است. وقتی در چنین فرضی که حکم ارتداد صادر شده نمی توان بدون اجازه حد جاری کرد، در جایی که حکمی از سوی حاکم صادر نشده، به طریق اولی نمی توان حد جاری نمود. پس اجرای حکم قاتل یا باید مباشرتاً از سوی حاکم انجام گیرد یا به دیگری اجازه دهد تا حکم را به مرحله ی اجرا بگذارد. (10) 3. ادله و برهان در آیات قرآن دلیلی در این باره وجود ...
قَلندری به روایت محقق، شایگان، دینانی، دامغانی و پورجوادی/ شب زنده یاد سیدجلال الدین آشتیانی
چنین موقعیتی قرار گرفته بود. *خوشبختانه، آقا جلال آشتیانی جزو خبرگان بی مدرک وارد دانشگاه شدند و در دانشگاه مشهد سالیان دراز تدریس کردند و شاگردان و همچنین طلاب حوزه از وجود ایشان استفاده می کردند. ایشان هم عالم بود، هم مدرس توانایی بود، و هم نویسنده زبردستی. * آخرین خاطره ای که من از مرحوم سید جلال آشتیانی دارم مربوط به شاید 12 سال پیش است که کنگره ای در مشهد تشکیل شده بود ...
دین خودش را با ایمان نشان می دهد
کسی بگیریم که خودش راه را طی کرده باشد. کسانی که اهل علم اند، زیاد هستند، اما چقدرشان راه طی کرده اند؟ یعنی کسی که سحر دارد. به قول آقای حسن زاده آملی کسی که هم معلم است و هم مربی. ما معلمی می خواهیم که مربی هم باشد. غرب هفتصدسال است که عرفانت را به اروپا برده است هر فردی که نزد آیت الله العظمی بهجت می آمد، اسیر ایشان می شد. شخصی که نسبت به معاد شک داشت آمد خدمت آقای مطهری ...
نگاهی اجمالی به برخی دیدگاه های جنجالی احمد کاتب – بخش اول
و بخش چهارم به شبهات درباره وجود مهدی علیه السلام پرداخته است. آقای ناصر ربیعی این کتاب را با نام پاسخ به شبهات احمد کاتب به فارسی ترجمه کرده و انتشارات انوار الهدی در سال 1380 آن را منتشر کرده است. 2. دفاع عن التشیع: تبنی الرد علی الشبهات التی أثارها أحمد الکاتب و کشف التزویر و التحریف و الکذب المتعمد علی التشیع و علمائه، نذیر الحسنی، قم، لسان الصدق، الطبعه الاولی 2000م (1421ه ق). ...
بررسی معنای ارتداد در لغت و اصطلاح
من جحد الامام منکم ماحاله؟ فقال من جحد اماماً من الله و بریُّ منه و من دینه فهو کافر مرتد عن الاسلام. (22) محمد بن مسلم از امام باقر (علیه السلام) نقل می کند: کسی که نبوت پیامبر مرسلی را انکار کند خونش مباح است. راوی می گوید پرسیدم: کسی که منکر امامت شما (امامان) باشد در چه حالی است؟ فرمود: کسی که منکر امامی گردد که از سوی خدا تعیین شده و از او و دین او بیزاری جوید همو کافر بوده و مرتد از ...
مهدورالدّم و مصادیق آن
صورتی موجب قصاص است که مقتول شرعاً مستحق کشتن نباشد و اگر مستحق قتل باشد، قاتل باید استحقاق قتل او را طبق موازین در دادگاه اثبات کند. در کتاب مبانی تکملة المنهاج آمده است: الشرط الخامس ان یکون المقتول محقون الدّم فلاقود فی القتل السائغ شرعاً کقتل سابّ النبی (صلی الله علیه و آله و سلم) والائمه الطاهرین (علیهم السلام) و قتل المرتد الفطری ولو بعد توبته و المحارب و المهاجم القاصد للنّفس او العرض او ...
تاریخچه ی ارتداد
سرویس اندیشه جوان ایرانی به نقل از راسخون ؛ بخش مقالات دینی: نویسنده: عیسی ولائی سیر تاریخی ارتداد در اسلام گرچه از نظر شرعی متون تاریخی حجیت شرعی نداشته و نمی توان به آن به عنوان حجت شرعی نگریست و دلیلی بر حجیت تاریخ برای اثبات حکم یا موضوع شرعی وجود ندارد، زیرا معمولاً در ضبط وقایع تاریخی دقت لازم نسبت به راویان و رخدادها صورت نمی گیرد، مضافاً به اینکه یک حادثه ممکن است با ...
موجبات ارتداد
. به اسلام گردن نهد ولی از روی جحد انکار ضروری دین کند. پس از محقق فقهای دیگر همانند ابوالصلاح حلبی، (28) علامه حلی، کاشف الغطا و... از تعبیر مشابه استفاده کرده اند. از مقابله ی دو ضابطه و ملاک در کلمات محقق حلی می توان نتیجه گرفت که منظور از دین در ضروری دین، اسلام است که در ضابطه ی اول آمده است. و مراد از اسلام (در سخنان امامان معصوم (علیهم السلام) و فقها) که در مقابل ایمان قرار ...