سایر منابع:
سایر خبرها
سفر روحانی به اسلام آباد، بهار روابط ایران و پاکستان
سفر دو روزه رئیس جمهوری اسلامی ایران به پاکستان، اگرچه در قالب یک سفر دوجانبه انجام شد، اما باتوجه به تقویت اقتدار ایران در منطقه در دوره پسابرجام و نیز با توجه به تحولات پرشتاب منطقه پیرامونی و خاورمیانه، اهمیت راهبردی و منطقه ای این سفر به مراتب بیشتر از اهمیت آن به عنوان یک سفر در قالب روابط دوجانبه است. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت ، حضور نخست وزیر پاکستان در پای پله هواپیمای ...
شراکت با ایران، وابستگی پاکستان را به اعراب کاهش می دهد
مردم ایران را در برابر چند سال تحریم های سخت غرب مورد ستایش قرار داده و نوشته است: اکنون که بخش عمده ای از تحریم ها پایان یافته است، زمان آن رسیده تا سران دو کشور ایران و پاکستان کلید 'شروع دوباره' را در روابط دو کشور بار دیگر روش کنند. روزنامه 'داون' هم در سرمقاله خود با طرح این موضوع که برخی کشورهای منطقه از جمله هند و امارات متحده عربی توانسته اند حتی در سال های تحریم ایران، روابط ...
در سال 94 چه اتفاقی برای تجارت خارجی ایران افتاد؟
به گزارش قدس آنلاین به نقل از خبرگزاری مهر، گمرک ایران اعلام کرد: در سال 1394، در مجموع به میزان 42 میلیارد و 415 میلیون دلار انواع کالا صادر و 41 میلیارد و 499 میلیون دلار نیز وارد کشور شد. این ارقام نشان دهنده آن است که ارزش صادرات کشورمان 16 و 11 صدم درصد و واردات کشورمان 22 و 53 صدم درصد نسبت به سال 1393 کاهش داشته است. در همین حال، در این مدت حجم صادرات کشورمان به 93 میلیون و 520 ...
راهکار هاشمی رفسنجانی برای باکرامت شدن "پول یارانه" مردم
به گزارش تسنیم، آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دیدار نوروزی با جمعی از وزرا، نمایندگان و کارگزاران نظام، با اشاره به نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری، اقتصاد مقاومتی را باعث تقویت پایه های کشور و بروز استعدادهای نیروهای داخلی در بخش های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی خواند و گفت: برای تحقق این امر باید از امکانات و نقدینگی کشور که در حدود 900هزار میلیارد تومان است، به ...
پیامد تجاوز یکساله عربستان به یمن چه بوده است؟
...> طبق جدیدترین گزارش مرکز حقوقی حقوق و توسعه یمن، تعداد شهروندان یمنی که از ابتدای حملات ائتلاف متجاوز عربی به یمن شهید شده اند به 8200 تن ازجمله 1519 زن و 1996 کودک رسیده است. در این حملات ظالمانه تعداد زخمی ها نیز به 15 هزار و 184 تن ازجمله 1576 زن و 1782 کودک رسید. طبق این گزارش، در بخش خسارات مادی به تاسیسات زیربنایی 14 فرودگاه، 10 بندر و لنگرگاه، 512 پل و جاده، 125 نیروگاه برق ...
گزارشی از خوزستان
آرای بیرون دروازه اهواز که از قوطی روغن "آمالی" کمانچه می سازند تا برنج کاران "کوتیان" و از نخل بانان خرمشهر تا گاومیش داران کنار آب ها ... همه را به دمی یا قدمی شناخته باشی. به هر صورت این جوری ها بود که گفتم بروم و سری به آن سرزمین مأنوس بزنم که سازمان آب و برق در این چهار سال اخیر تحولات انقلابی اش را سخت در بوق و کرنا می دمد. و ببینم و شهادت به دهم که چه بود و پای سد دز چه گذشت و آیا آنچه گذشت ...
تجارت خارجی ایران در سال 94 سقوط کرد
. در همین حال، در این مدت حجم صادرات کشورمان به 93 میلیون و 520 هزار تن و حجم واردات کشورمان به 35 میلیون و 70 هزار تن رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب 7 و 18 صدم درصد و 18 و 47صدم درصد کاهش داشته است. اقلام عمده کالاهای صادراتی و وارداتی بررسی اقلام عمده کالاهای صادراتی کشورمان در سال 1394 نشان می دهد جایگاه میعانات گازی در میان کالاهای صادراتی به شدت ...
واردات 51 هزار خودرو سواری در سال 94
ارزشی 3.4 درصد بوده است. کشورهای عمده مقصد برای صادرات غیرنفتی ایران شامل چین، عراق، امارات متحده عربی، افغانستان و هند بوده اند. متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ایران در سال گذشته 461 دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 1.22 درصد افزایش نشان می دهد که این امر لزوم حرکت به سمت صادرات کالای با ارزش افزوده بیشتر را یادآور می شود. همچنین به گزارش آمار گمرک اقلام عمده واردات ...
چقدر کالا سال گذشته وارد کردیم؟/ کارنامه تجارت خارجی به روایت گمرک
. همچنین متوسط قیمت هر تن کالای وارداتی به یک هزار و 183 دلار رسید که 5 درصد کاهش داشته و نشان می دهد سهم مواد اولیه از واردات کشورمان در سال گذشته افزایش یافته است. اقلام عمده کالاهای صادراتی و وارداتی بررسی اقلام عمده کالاهای صادراتی کشورمان در سال 1394 نشان می دهد جایگاه میعانات گازی در میان کالاهای صادراتی به شدت افت داشته و سال گذشته 52 و 42 صدم درصد، صادرات میعانات گازی ...
سیاست اقتصادی دولت روحانی؛ نسخه ای برای استقراض و وابستگی
شماری از تحلیل گران، سیاست های روحانی در جهت گشودن بازار ایران به روی غرب را شبیه به سیاست های دنگ شیاءوپینگ پس از مرگ مائو تسه دونگ در حدود 4 دهه پیش می دانند. اما این سیاست های روحانی را بیشتر باید شبیه سیاست های اقتصادی بوریس یلتسین پس از فروپاشی دیوار برلین دانست تا سیاست های اقتصادی شیاءوپینگ. این [...] شماری از تحلیل گران، سیاست های روحانی در جهت گشودن بازار ایران به روی غرب را شبیه به سیاست های دنگ شیاءوپینگ پس از مرگ مائو تسه دونگ در حدود 4 دهه پیش می دانند. اما این سیاست های روحانی را بیشتر باید شبیه سیاست های اقتصادی بوریس یلتسین پس از فروپاشی دیوار برلین دانست تا سیاست های اقتصادی شیاءوپینگ. این جستار، به بررسی نظری و عملی عملکرد دولت روحانی می پردازد. عملکردی که از یک مدل اقتصادی بهره می برد که منجر به بدهی، صنعتی شدن معلول و فلج، و توسعه وابسته می شود؛ بنابراین کشور از مسیر عدم وابستگی ژئوپلتیک و سیاسی منحرف می شود. در این راستا، رویکرد مقاله مورد نظر بر تجارت و توسعه، سرمایه خارجی، صنعتی سازی، و تبادل تکنولوژیکی است. گلوبال ریسرچ در مقاله ای تحت عنوان سیاست تعامل اقتصادی بازِ ایران: نسخه ای برای استقراض، صنعت زدایی و وابستگی نسبت به سیاست های اشتباه اقتصادی دولت روحانی هشدار داد وقتی شیائوپینگ درهای تعامل اقتصادی را به روی اروپا گشود، خیلی اصولی و با برنامه پیش رفت. رهبران چین بسیار هوشمندانه نسبت به اجتناب از تئوری توصیفی تجارت آزاد عمل کرده اند. رویکردی که ضعف در دنیای تبادل اقتصادی را محکوم می نماید و به قوت و توانایی در این زمینه اهمیت و توجه قائل است. در عوض، چینی ها به مدل تجارت هوشمندانه و استراتژیک روی آوردند. بدین معنا که آنها از صنعت نوپای خود در مقابل تجارت و صنعت کارآزموده اروپایی محافظت کردند و صادرات خود را در فضای رقابت منطقی پیش بردند. آنها در انتخاب سرمایه خارجی خیلی گزینشی و با وسواس و دقت عمل کردند و در عین حال هم خارجی ها را تشویق به سرمایه گذاری مستقیم بخصوص در تولید در کشور خود نمودند و قاطعانه از ورود سرمایه به شکل خدمات، تجارت، و کالای ساخته شده جلوگیری کردند. اما تفاوت تلاش های دولت روحانی با رویکرد چینی ها این است که بر اساس دکترین لیبرالیسم و نئولیبرالیسم اقتصادی و نظریه تئوری پیوسته تجارت آزاد می خواهد ایران را دوباره وارد بازار جهانی نماید که این مدل قشر قوی اقتصادی جامعه را تغذیه می کند و ضعیف را از گردونه کنار می زند. خطر صنعتی زدایی پیش از اینکه روحانی این برنامه خود را آغاز کند، تصمیم سازان سیاست در ایران، تحریم ها را فرصت ناب برای حرکت به سمت خوداتکایی اقتصادی می دانستند؛ هدفی که می توانست از ظرفیت منابع و استعدادهای داخلی برای تولید محصولات تجاری و صنعتی برای رسیدن به استقلال اقتصادی بهره بگیرد و در واقع، در دوران تحریم ها هم ایران پیشرفت قابل توجهی در زمینه پژوهش های علمی و صنایع تولیدی و تکنولوژیکی داشت. در آن برهه زمانی، ایران در تولید بسیاری از محصولات خانگی و برقی (میز تلویزیون- ماشین لباسشویی- یخچال)، منسوجات، چرمی جات، محصولات دارویی، محصولات کشاورزی، مواد غذایی فرآوری شده، و محصولاتی چون شکر تصفیه شده و روغن نباتی به مرز خودکفایی رسید. در آن زمان، شاهد پیشرفت چشم گیر ایران در زمینه تولید فولاد، مس، کاغذ، محصولات لاستیکی، تجهیزات مخابراتی، سیمان، و ماشین های صنعتی بودیم. همچنین، خیل عظمیی از ربات های صنعتی در غرب آسیا توسط این کشور تولید شد. صنعت دفاعی ایران هم موفقیت های بسیاری را طی کرد و انواع سلاح و تجهیزات تولید گردید. سازمان صنایع دفاعی ایران (DIO)، موفق به ساخت تانک، نفر بر، موشک های هدایت شونده، سیستم های رادار، ناوشکن، موشک هدایت شونده، وسائط نقلیه نظامی، زیردریایی و جنگنده شد. در سال 2006 بود که این کشور به 57 کشور دنیا تسلیحات نظامی صادر می کرد. همچنین سامانه دفاع هوایی سیار پیچیده ای به نام باور 373 تولید گردید. پیش از اینکه روحانی این برنامه خود را آغاز کند، تصمیم سازان سیاست در ایران، تحریم ها را فرصت ناب برای حرکت به سمت خوداتکایی اقتصادی می دانستند پیشرفت علمی، تولیدی، و تکنولوژیکی ایران نشان داد که در شرایط جنگ و تحریم می تواند به عنوان یک کشور صنعتی ظاهر شود. حتی نشریه اکونومیست که مرجع و منبع نوابغ اقتصادی دنیاست، اذعان کرد که ایران دارای یک اقتصاد متنوع با بخش قدرتمند تولید است. متاسفانه، سیاست گشایش درهای تعامل اقتصادی روحانی و در نتیجه جاری شدن سیل محصولات خارجی به بازار ایران، اعتراض تولیدکنندگان داخلی به خصوص صاحبان صنایع کوچک که دستاوردهای تکنولوژیکی را به ارمغان آورده بودند را در پی داشت. فلسفه تجارت آزد موجب شد که دولت به طور چشم گیر وظایف و تعهدات مربوط به کنترل محصولات وارداتی را نادیده بگیرد و کالاهایی را وارد نماید که مشابه ایرانی آن وجود داشت. محمد صرفی اقتصاددان ایرانی معتقد است که حدود 70 درصد از محصولات وارداتی، جایگزین ایرانی دارد و به خوبی می شود از آنها استفاده کرد. اما سیاست تجارت آزاد روحانی عملا استراتژی صنعتی سازی جایگزین واردات که بسیاری از کشورهای پیشرفته امروز، در آغاز راه بر آن تاسی کردند را نادیده می گیرد. غلامحسین شفیعی -رییس سابق اتاق بازرگانی ایران- در انتقاد از رویکرد استراتژی اقتصادی دولت روحانی معتقد است که آنچه که پس از رهایی از تحریم ها باید صورت می گرفت، دیده نشده و علت هم آرزوها و طرح های کلان اقتصادی است که در ذهن دولت وجود دارد. وی بر این باور است که دولت روحانی با نادیده گرفتن اهداف شفاف معین اقتصادی، عملا ایران را به بهشت سرمایه گذار خارجی بدل نموده و تولیدکننده داخلی را به انزوا و خروج از تجارت و صنعت مجبور نموده است. شواهد نشان می دهد که اگر روحانی و دولتش همچنان به این روند ادامه دهند، قطع یقین شاهد اتفاق ناگوار یا پدیده ای به نام صنعتی زدایی در ایران خواهیم بود، حتی اگر نیت وی و دولت مردانش این نباشد گزارش اخیر یکی از خبرگزاری های ایران حاکی از زیانی است که در حال وارد شدن به بدنه تولید داخلی است: متاسفانه، این چیزیست که در حال وقوع است. بسیاری از تولیدکنندگان داخلی در حال ورشکستگی و خروج از صنعت و تجارت هستند و سیل عظیم واردات موجب شده که 14 هزار و 800 واحد تولید تعطیل شود . این گزارش همچنین می افزاید: دولت به بهانه کسری بودجه بسیاری از پروژه های پژوهشی را تعطیل کرده است . به اعتقاد حمید حاج اسماعیلی کارشناس بازار کار در ایران، 65 درصد کارگاه ها یا واحدهای تولید در بخش های صنعتی، ورشکست شده و کنار کشیده اند. شواهد نشان می دهد که اگر روحانی و دولتش همچنان به این روند ادامه دهند، قطع به یقین شاهد اتفاق ناگوار یا پدیده ای به نام صنعتی زدایی در ایران خواهیم بود، حتی اگر نیت وی و دولت مردانش این نباشد. خطر مقروض شدن و از دست دادن حاکمیت دولت روحانی نشان داده که میل بسیاری به استقراض خارجی جهت سرمایه گذاری در نیازهای مورد هزینه از قبیل هزینه های واردات محصول و پرداخت های داخلی دارد. این نوع تامین مالی، بی شک سرنوشت ایران را به یونان و کشورهای جنوب و شرق اروپا تبدیل خواهد کرد. بلافاصله پس از اعلام رسمی اجرایی شدن توافق هسته ای در روز 16 ژانویه 2016، روحانی با سفر به اروپا اقدام به خرید محصولات کلان (مثل هواپیما) با تعهد مالی بیش از 50 میلیارد دلار کرد. دفتر ریاست جمهوری فرانسه، ارزش کلی قراردادهای بسته شده در دیدار روحانی از فرانسه را 30 میلیارد یورو اعلام کرد. فقط قرارداد بسته شده با ایرباس برای خرید 118 فروند هواپیمای مسافربری، 22 میلیارد یورو برای ایران هزینه دارد. همچنین، روحانی و همراهانش قراردادهایی به ارزش 18 میلیارد دلار با ایتالیایی ها امضا کردند که مربوط به تکنولوژی استخراج نفت و صنعت خودرو می شد. استقراض خارجی اگر خرج پروژه های تولیدی شود و به جای افزایش نرخ بهره سرمایه استقراضی، موجب افزایش نرخ بازگشت گردد، آن وقت می توانیم بگوییم که این استقراض خارجی نقشی مثبت در توسعه اقتصادی کشور وام گیرنده، بدون مشکل بازپرداخت ایفا کرده است جزییات هیچکدام از این قراردادها برای مردم ایران روشن نشد. اما یک چیز واضح است: بودجه این قراردادها از طریق استقراض خارجی تامین می گردد و برای تامین امنیت این استقراض در بازارهای اقتصادی جهان، نهادها و آژانس هایی چون Moody’s، Standard & Poor’s، و Fitch که مسئول اعتباربخشی به دولت ها در بازارهای جهانی هستند، باید نمره اعتبار به ایران بدهند و دولت روحانی هر کاری می کند تا این نهادها اعتبارش را تایید نمایند. یکی از مقامات دولت روحانی گفته که ایران پس از سال ها تحریم در حال به دست آوردن اعتبار خود در عرصه بین المللی و قدم گذاشتن در راه اقتصاد شکوفاست. این شخص کسی جز محمد نهاوندیان -رییس دفتر روحانی- نیست که در گفتگو با رویترز از تلاش ایران برای متقاعد کردن آژانس های اعتباربخشی فوق الذکر جهت تایید اعتبار این کشور سخن گفته است. مسئله این نیست که استقراض خارجی خوب یا بد است، بلکه چگونه خرج کردن این پول مهم است. اگر خرج پروژه های تولیدی شود و به جای افزایش نرخ بهره سرمایه استقراضی، موجب افزایش نرخ بازگشت گردد، آن وقت می توانیم بگوییم که این استقراض خارجی نقشی مثبت در توسعه اقتصادی کشور وام گیرنده، بدون مشکل بازپرداخت ایفا کرده است. اما اگر منجر به وارد کردن محصولات و بالاخص کالاهای لوکس شود، شاهد بدهی و ناتوانی در پرداخت خواهیم بود. ظاهرا روحانی و مشاوران اقتصادی وی، متوجه این اختلاف مشهود نیستند چرا که 25 میلیارد دلار از 32٫8 میلیارد دلاری که در فرانسه به توافق رسیده اند را به خرید سیلی از هواپیماها و فرعیات مربوط به آن اختصاص داده اند که فقط در فرودگاه امام خمینی تهران به کار گرفته شود. نکته جالب اینکه 37 فروند از این هواپیماها عظیم الجثه هستند و در بکارگیری آنها مشکل وجود دارد. انتخاب نامناسب پارادایم اقتصادی: تجارت آزاد در مقابل تجارت استراتژیک در انتقاد از روحانی نباید سیاست های اقتصادی وی و مشاورانش در مورد شکوفایی اقتصادی در ایران را مورد سوال قرار داد، بلکه ابزار آنها برای نیل به این هدف مورد سوال است که همانا تجارت آزاد و لیبرالیسم و نئولیبرالیسم اقتصادی مورد نظر است. اگر دولت روحانی از نیت خالصانه خود برای خروج اقتصاد ایران از چاله بزرگ رکود با اطمینان حرف می زند، پس چرا آن دسته از سیاست های اقتصادی را در پیش گرفته که بارها در کشورهای دیگر استفاده شده و ثابت گردیده که موجب بدهی، صنعتی زدایی و وابستگی می شوند؟ روحانی و مشاورانش فریفته پارادایم اقتصادی شده اند که کاملا در تضاد با هدف پیشرفت اقتصادی برای کشورهایی چون ایران قرار دارد. این پارادایم، همان نسخه نامناسب و غلطی است که توسط نظریه پردازان کشورهای پیشرفته به عنوان علم اقتصاد پیچیده شده و برون داد عملی آن چیزی به جز کاهش تجارت، توسعه وابسته، و نابرابری اقتصادی-اجتماعی شدید برای کشورهایی چون ایران در بر نداشته است. این لیبرالیسم اقتصادی بدنام، زاییده مکتب نئوکلاسیک اندیشه اقتصادی است که تجارت آزاد و پیروی بی حد و حصر از منافع شخصی را موجب توسعه اقتصادی و شکوفایی برای همه می داند. همین نسخه است که سیاست های تجاری استراتژیک و برنامه های امنیت اجتماعی دولت نهاد را بده بستان های هزینه برداری می خواند که در برهه رکود تولید شکل می گیرند. همین نسخه است که معتقد است دولت باید در امور اقتصادی دخالت کند. روحانی و مشاورانش فریفته پارادایم اقتصادی شده اند که کاملا در تضاد با هدف پیشرفت اقتصادی برای کشورهایی چون ایران قرار دارد بر اساس این دکترین، رکود اقتصادی و فقر تنها با جذب سرمایه خارجی و ادغام بی قید و شرط در نظام کاپیتالیسم جهانی رفع می شود. پسروی، بیکاری، و مشقت اقتصادی در بسیاری از کشورهای خواستار پیشرفت، آنقدر که متاثر از دخالت های دولت در امور اقتصادی و یا محرومیت از بازارهای سرمایه داری است، از سوء مدیریت اقتصادی، رقابت ناعادلانه در بازارهای جهانی و یا طبیعت کاپیتالیسم جهانی متاثر نیست. تجارت آزاد یکی از مهم ترین اصول این مکتب اندیشه اقتصادی است؛ این مکتب، معتقد است که تجارت بین المللی اگر در بخش بین المللی کار بر اساس ویژه کاری در برتری هزینه نسبی پیش برود، برای همه طرفین بسیار سودمند خواهد بود. بطور مشخص، بدین معناست که بر فرض از آنجایی که کشور X قادر به تولید مواد اولیه خود به طور موثر نیست، بنابراین باید اهداف تولید خود را اولویت بندی کند. کشور X باید تمرکز خود را بر روی تولید آن دسته از محصولاتی بگذارد که برایش سود هزینه نسبی دارند. سپس مازاد این محصولات را در تجارت با دیگرکشورها با آن دسته از محصولاتی که فاقد چنین سودی هستند، مبادله نماید؛ و اینکه اگر چنین الگوی تجاری توسط همه کشورهای جهان به کار گرفته شود، آن وقت دیگر شاهد بازی برد-برد برای همه خواهیم بود. شاید این تئوری در نگاه او منطقی به نظر برسد؛ منطقی که می گوید کشورهای ضعیف تر در تجارت با رقبای قدرتمند، شکوفایی اقتصادی را برای همه به ارمغان می آورند؛ اما برخلاف ظاهر معقولانه اش، این گزاره فریبنده است. بدیهی است که برای سودمندی معقولانه فراگیر، تجارت باید در میدان بازی برابر صورت گیرد وگرنه کشور ضعیف تر از نظر اقتصادی، محکوم به نابودی است. یکی دیگر از عقلانیت های فریبنده تجارت آزاد این است که هر کشوری در بدو کار دارای یک برتری نسبی در تولید محصولات اصلی است که غیر قابل انکار می باشد. این، در واقع یک فرض خودآشکار می باشد. بخش غیر قابل قبول این تئوری مربوط به حقیقتی است که این گزاره خودآشکار را پیش می کشد. بدین معنا که برتری نسبی همچون برتری طبیعی باید زمینه را برای ویژه کاری درازمدت و پایا در تجارت بین المللی فراهم سازد. پیداست که تجارت بر اساس این تئوری ویژه کاری، در عین اینکه کشورهای قدرت مند را به ویژه کاری در تکنولوژی برتر و صنایع پیشرفته منتسب می داند، کشورهای ضعیف تر از در این امر ضعیف می شمارد. در انتقاد از روحانی نباید سیاست های اقتصادی وی و مشاورانش در مورد شکوفایی اقتصادی در ایران را مورد سوال قرار داد، بلکه ابزار آنها برای نیل به این هدف مورد سوال است که همانا تجارت آزاد و لیبرالیسم و نئولیبرالیسم اقتصادی مورد نظر است منتقدان تجارت آزاد، معتقدند که بین برتری ایستا و پویا تفاوت وجود دارد. این کارشناسان، برتری اقتصادی کشورها را ذاتی و یا طبیعی نمی دانند، بلکه معتقدند مجموعه ای از سیاست های اقتصادی فکر شده موجب بروز این موهبت شده است. این بدین معناست که یک کشور باید از برتری کوتاه مدتش برای کسب برتری پویای درازمدت بهره بگیرد. به عبارتی، هر پیشرفت و برتری که یک کشور امروز داراست، محصول سیاست های درست گذشته است، بنابراین اهتمامات اقتصادی صحیح می تواند موجب برتری های پویای آینده شود. همه کشورهای پیشرفته امروز، در آغاز راه و در مراحل آغازین صنعتی شدن، از استراتژی های نظارتی پیچیده بهره برده اند. این حرکت نه تنها شامل سیاست های رایج محافظتی مربوط به یارانه های صادراتی و تعرفه های وارداتی می شد که استراتژی های تنظیم روش های تولید، کنترل نهایی کیفیت در صنایع صادرات، و تربیت نیروی کار متخصص و خبره را در بر می گیرد. اولین تئوریزه سازی نظام مند تجارت بین الملل در عصر کنونی، به دکترین مرکانتلیسم کلاسیک بین قرن شانزدهم تا هجدهم میلادی برمی گردد. جوهره این دکترین، تنظیم وسیع اقتصاد از سوی دولت به خصوص در تجارت خارجی از طریق بسیج کردن منابع اقتصادی چه در داخل و چه در خارج است تا بدین وسیله توسعه و صنعتی سازی ملی صورت گیرد. تعجبی نبود که دولت های اروپایی تازه برون آمده از غبار و خاکستر قرون وسطی از این دکترین که استراتژی ملت ساز آنها بود، استقبال کنند. مرکانتلیست ها به طور جدی بر تجارت اتکا داشتند و مازاد تولید خود را به عنوان منابع سرمایه گذاری و رشد می دیدند. از همین مجرای توسعه صادرات و محدود کردن واردات، جریان خالص سرمایه و منابع قابل سرمایه گذاری در داخل کشورهای مزبور راه افتاد. تاثیر تجارت بر توسعه در آن زمان آنقدر اهمیت داشت که برخی اوقات این تصور به وجود می آمد که شخص مرکانتلیست توازن تجارت ملی را به چشم توازن قدرت بین المللی ملت خود می دید و قدرت در اقتصاد دیده می شد نه در فضای نظامی. منتقدان تجارت آزاد، معتقدند رتری اقتصادی کشورها را ذاتی و یا طبیعی نمی دانند، بلکه معتقدند مجموعه ای از سیاست های اقتصادی فکر شده موجب بروز این موهبت شده است. این بدین معناست که یک کشور باید از برتری کوتاه مدتش برای کسب برتری پویای درازمدت بهره بگیرد در حالی که تجارت آزاد سخن از قوت اقتصادی و برتری در قالب همکاری ضعیف و قوی به میان می آورد و خود را کتاب و آیینه هدایت اقتصاد برتر می داند، کشورهای موفق دنیا روش و استراتژی محافظتی مرکانتلیسم را آیینه پیشرفت خود کرده و به نتیجه مطلوب دست یافته اند. آری، آنها فاتحان تجارت آزاد هستند اما پس از اینکه بر بازار جهانی تسلط یافتند و آن هم به لطف و مرحمت استراتژی محافظتی دوران مرکانتلیسم. این کشورها شامل انگلیس، آمریکا، فرانسه، ژاپن، کره جنوبی و آلمان هستند. تجارت آزاد در مقابل تجارت هوشمندانه: برتری ایستا در مقابل برتری پویا انگلیس و آمریکا انگلیسی ها از همان قرن 18 استراتژی مرکانتلیسم را در دستور کار خود قرار دادند و استعمار هم کمک شایانی به آنها در انتقال منابع مورد نیاز برای پیشرفت اقتصادی کرد. پس از دو قرن موفقیت، با تبدیل شدن انگلیس به ابرقدرت بازار جهانی و ویژه کاری در زمینه تجارت بین المللی، هزینه های مرکانتلیسم و استعمارگری موجب کاهش سرعت این موفقیت شده بود. بنابراین متفکران اقتصادی انگلیس دور هم جمع شده و به دنبال راهی بودند که بدون ورود هر گونه لطمه، هزینه های مرکانتلیسم و استعمارگری را از بین ببرند. این ویژه کاری تجاری به معنای تبادل محصولات کارخانه ای انگلیسی ها با منابع غنی معدنی و نفتی کشورهای جهان سوم بود. انگلیسی ها به خوبی می دانستند که سیاست های محافظتی مرکانتلیسم موجب می شود که دیگر کشورها هم راه آن را بروند و به سطح موفقیت انگلیس برسند. بنابراین، انگلیس که از مرحله مرکانتلیسم گذر کرده و کاملا کارآزموده شده بود و می دانست که کشورهای ضعیف قادر به استفاده از فضای تجارت آزاد نیستند، وارد مرحله تجارت آزاد شد تا بدین وسیله مانع از استقلال صنعتی و اقتصادی کشورهایی شود که ویژه کاری تجاری و اقتصادی را بر روی آنها پیاده کرده بود. به عبارت دیگر، تجارت آزاد فقط به کار انگلیس و امثال آن می آمد. سیاست های مرکانتلیسم ومحافظتی و همچنین تجارت آزاد خیلی هم خوب است اما برای کشورهایی چون انگلیس که از فضای آن گذر کرده و به اصطلاح گرگ باران دیده شده باشند. امروز، آمریکا و انگیس که پیوسته وابستگی دیگر کشورها را خواستارند، با یک شعار در عرصه تجارت آزاد بین المللی جلو می روند؛ آنها به کشورهای ضعیف تر می گویند: آنچه که ما می گوییم را انجام دهید نه آنچه که ما انجام دادیم . وقتی آمریکا استقلال خود را به دست آورد، انگلیس ابر قدرت اقتصاد جهان بود و در بازار تجارت آزاد یکه تازی می کرد. آمریکا که در آن زمان قادر نبود وارد بازار تجارت آزاد شود، به سراغ الگوهای پیشین انگلیس که همان مرکانتلیسیم و محافظت اقتصادی بود رفت اما متفکران اقتصادی آمریکا باور داشتند که با استعمارگری نمی توان کار را پیش برد و بنابراین باید از برتری ذاتی این کشور که همانا کشاورزی بود، برای دستیابی به توسعه اقتصادی بهره برد. آمریکا، این اصول را در دستور کار خود قرار داد: محافظت از محصولات داخلی در مقابل تولیدات مشابه خارجی، اجتناب از صادرات مواد اولیه تولید، اعطای جوایز نقدی و حق بیمه و یارانه به تولیدکنندگان داخلی و تاجران عرصه صادرات، معافیت مواد اولیه کارخانه ها از مالیات واردات، تشویق و حمایت از اختراعات و ابداعات وطنی، و وضع مقررات عقلانی برای بازرسی محصولات تولیدی. در واقع، از نظر کارشناسان مطرح، سیاست های مرکانتلیسم ومحافظتی و همچنین تجارت آزاد خیلی هم خوب است اما برای کشورهایی چون انگلیس که از فضای آن گذر کرده و به اصطلاح گرگ باران دیده شده باشند. امروز، آمریکا و انگیس که پیوسته وابستگی دیگر کشورها را خواستارند، با یک شعار در عرصه تجارت آزاد بین المللی جلو می روند؛ آنها به کشورهای ضعیف تر می گویند: آنچه که ما می گوییم را انجام دهید نه آنچه که ما انجام دادیم . جمع بندی می توان از خلال تجربه آمریکا و انگلیس پی برد که این دو کشور بر خلاف آن چیزی که ادعا می کنند، به بازار تجارت آزاد اعتقادی ندارند و پیوسته راه مرکانتلیسم و اقتصاد استراتژیک را پیش می روند. جالب آنکه آلمان، هلند، فرانسه، ژاپن، و کره جنوبی هم همین الگو را در پیش گرفته اند. همچنین می توان این نتیجه را گرفت که کشورهای توسعه یافته پس از رقابت در بازارهای بین المللی که مرهون سیاست های مرکانتلیسم است، داعیه تجارت آزاد پیدا می کنند. روحانی و مشاوران اقتصادی اش متهم به غرب گرا بودن در زمینه اقتصادی هستند. حال باید گفت که حتی اگر از حیث اقتصادی غرب گرا هم باشند، غرب گرایی اقتصادی به روش صحیح اتخاذ نکرده اند. روحانی، به جای اینکه از این تجارب ارزشمند استفاده نماید و مانند کشورهای موفق امروز که همه آن مسیر استراتژی های توسعه و تجارب قبلی را طی نموده اند، به طور مرحله به مرحله و اصولی جلو برود، عجولانه به سراغ استفاده از استراتژی های نوین رفته که اصلا مناسب کشور خواستار پیشرفت چون ایران نیست فارغ از اینکه ارتباط و کاربرد تجربیات فوق الذکر با نیازهای تجاری و توسعه ای ایران، باید گفت که این تجربیات از سوی روحانی و مشاوران وی نادیده گرفته شده است. روحانی و مشاوران اقتصادی اش متهم به غرب گرا بودن در زمینه اقتصادی هستند. حال باید گفت که حتی اگر از حیث اقتصادی غرب گرا هم باشند، غرب گرایی اقتصادی به روش صحیح اتخاذ نکرده اند. روحانی، به جای اینکه از این تجارب ارزشمند استفاده نماید و مانند کشورهای موفق امروز که همه آن مسیر استراتژی های توسعه و تجارب قبلی را طی نموده اند، به طور مرحله به مرحله و اصولی جلو برود، عجولانه به سراغ استفاده از استراتژی های نوین رفته که اصلا مناسب کشور خواستار پیشرفت چون ایران نیست. ایران، هم اکنون نیاز به اتخاذ پارادایم و استراتژی مرکانتلیسیتی دارد نه استفاده از پارادایم تجارت آزاد و لیبرایسم. اقتصاد ایران هم اکنون بسیار ضعیف است و مردم هم تحت فشار اقتصادی شدید به سر می برند. شوربختانه، متخصصان اقتصادی دولت ایران راه اشتباه را در پیش گرفته اند و این نتایج غلط به بار آمده است: تجارت آزاد، واردات بی حد و حصر و بدون برنامه، فقدان سیاست ارتقای صادرات (به غیر از نفت)، گرایش به استقراض خارجی، فقدان قوانین بانکی/ مالی جدی، و در یک کلام فقدان برنامه اقتصادی، رهنمود یا مسیر مشخص. پی نوشت: (1) پروفسور اسماعیل حسین زاده ، استاد بازنشسته اقتصاد دانشگاه دریک آمریکاست. از وی، آثاری چون آنسوی تفسیرات بحران اقتصادی (انتشارات روتلج 2014)، اقتصاد سیاسی میلیتاریسم آمریکا (انتشارات پالگریو/مک میلان 2007)، پیشرفت ضد کاپیتالیسم شوروی: مصرِ دوران ناصر (انتشارات پرائگر 1989) به چاپ رسیده است. Let’s block ads! (Why?) منبع: مشرق کد مطلب : سایر اخبار ...
اقتصاد مقاومتی باعث تقویت پایه های کشور می شود
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اقتصاد مقاومتی باعث تقویت پایه های کشور و بروز استعدادهای نیروهای داخلی در بخش های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می شود. به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری میزان ، آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دیدار نوروزی با جمعی از وزرا، نمایندگان و کارگزاران نظام، با اشاره به نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری، اقتصاد مقاومتی را باعث تقویت پایه ...
افت چشمگیر تجارت خارجی ایران در سال 94
. علت سقوط درآمدهای ارزی ایران از صادرات میعانات گازی، کاهش چشمگیر قیمت نفت طی دو سال گذشته است که از بالای 105 دلار در نیمه اول سال 2014 به حدود 40 دلار سقوط کرده است. اقلام عمده صادرات ایران در مدت مورد بررسی نیز همگی مواد نفتی هستند. بر اساس این گزارش عمده صادرات ایران شامل گازهای نفتی و هیدروکربورهای گازی شکل مایع شده به ارزش بیش از 1٫5 میلیارد دلار، پروپان مایع شده به ...
نوروزِ مناسبات تهران- اسلام آباد
واردات گاز، برق و نفت محسوب می شود. پاکستان اولین مقصد رییس جمهوری به همراه هیات بلندپایه کشورمان در سال 95 به شمار می رود که این سفر با رویکرد تعمیق روابط تهران- اسلام آباد انجام شد. البته وزیر امور خارجه کشورمان پارسال سه بار به پاکستان سفر کرد که نشان دهنده توجه ویژه ایران به پاکستان در حوزه سیاست خارجی و روابط دوجانبه در منطقه است. همچنین نخست وزیر پاکستان هم طی 2 سال گذشته 2 بار در ...
کردستان؛ بازیگر جدید بازار صادرکنندگان گاز طبیعی؟
، قراردادهایی با سه کشور ایران، روسیه و آذربایجان دارد، امیدوار است با افزایش واردات گاز از منطقه بکر و دست نخورده کردستان، از قدرت چانه زنی بیشتری در مذاکرات آتی بر سر تعیین قیمت گاز طبیعی خریداری شده، برخوردار گردد . تاکنون شرکت های بین المللی نفتی فعال در منطقه کردستان، تمایل اندکی برای توسعه میادین گاز طبیعی این اقلیم نشان داده اند. در مقابل، رهبران کردستان با ایجاد جذابیت اقتصادی ...
رضا ضراب خود را به عمد تحویل آمریکا داد / او می خواست در ایران اعدام نشود / نامه ضراب به رئیس بانک مرکزی ...
واردات طلا شد: 8 میلیارد دلار طلا که بدین ترتیب به ایران رسید. آمریکا با تحریم صادرات طلا به ایران در جولای 2013 به این امر واکنش نشان داد. حاصل آنکه بخش بزرگی از 13 میلیارد دلار طلای وارداتی ترکیه در این کشور باقی ماند . دولت ترکیه مستقیما وارد این مسئله نشد، بلکه برای انتقال از رشوه استفاده کرد . ضراب که پس از دریافت شهروندی ترکیه نام خود را به رضا صراف تغییر داده بود، متهم است که عملیات ...
تصویب هفت میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در سال 94
به گزارش صبحانه ، سازمان سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران اعلام کرد که مجموع ارزش طرح های مصوب شده این سازمان در سال گذشته (1394) نزدیک به هفت میلیارد دلار بود. بر اساس این گزارش اسفند ماه سال گذشته تعداد 14 طرح که بطور عمده مربوط به حوزه تولید برق، خودرو و صنعت و معدن بود به ارزش دو میلیارد و 658 میلیون و 457 هزار و 550 دلار به تصویب هیات سرمایه گذاری خارجی رسید. ...
همراه با ظریف از جاکارتا تا سیدنی+عکس
و 100 نفر از مسئولان بخش های مختلف دولتی و غیردولتی تایلند به منظور بررسی زمینه های توسعه مناسبات دوجانبه به تهران سفر کردند که حاصل آن امضای 6 سند همکاری بین مقامات دو کشور بود . مناسبات پارلمانی بین دو کشور نیز کماکان برقرار بوده و هیأت هایی بین پارلمان های دو کشور مبادله شده است . حجم مناسبات تجاری دو کشور در سال 2015 بر طبق آمار گمرک تایلند 309 میلیون دلار بوده که 217 ...
اولین سفر خارجی رئیس جمهور چگونه گذشت؟
.../1/9 - 10:07 532712 به گزارش خبرنگار دولت خبرگزاری شبستان، حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در سومین سال مسئولیت خود راهی اسلام آباد شد. سفر دو روزه رئیس جمهوری اسلامی ایران به پاکستان در تاریخ 6 فروردین یعنی جمعه انجام شد. روحانی عصر جمعه و پس از حضور در کاخ نخست وزیر پاکستان، مورد استقبال رسمی نواز شریف قرار گرفت و بلافاصله، سران دو کشور دیدار خصوص و سپس دور ...
توسعه صادرات و معادن فارس دو گام اساسی برای تحقق شعار سال است
ذخایر این منطقه با هماهنگی استانداری فارس و سازمان حفاظت محیط زیست در محدوده چهار هزار و 600 کیلومتری در حال انجام است. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت فارس ادامه داد: سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی (ایمیدرو ) این مطالعات را در دو نقطه به پایان رسانده است که نتایج آنها نشان از وجود ذخایر خوب آهن در این معادن است. همتی گفت: با بهره برداری از این منابع خدادادی غنی سنگ آهن، خوراک ...
لزوم ایجاد معاونت اقتصادی در تشکیلات اطلاعاتی و قضایی جمهوری اسلامی ایران
کشور پرداخت و با بیان اینکه مافیای واردات شکر و روغن نباتی اکنون انواع و اقسام آسیب ها را به ساختار اقتصاد مقاومتی وارد می کند، نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشور را با طرح این سؤال که چرا وظایف وزارت اطلاعات به عنوان اهرم کمک کننده به تحقق شعار سالِ مطرح شده از سوی رهبر انقلاب در این مسائل تعریف نشده و چرا در خصوص این مسائل، دخالتی نمی کند، تصریح کرد: مشکلات و مسائلی که بیان شد از جمله مواردی است که ...
جهان در اولین هفته فروردین 95
ائتلاف متجاوزان و مزدورانشان در جبهه های مختلف و دستاوردها و پیروزی های آنها در طول یک سال تجاوز ظالمانه و وحشیانه سعودی ها تمجید کرد و گفت یمنی ها با شجاعت و نبرد قهرمانانه نشان دادند که یمن با مؤسسات دفاعی، امنیتی و کمیته های مردمی و قبایل آن هرگز شکست نخواهد خورد و اراده آنها عنوان ثبات، ایستادگی و قهرمانی و کوه ها و دشت ها و وادی ها و صحراهای یمن، جهنم تمام متجاوزان و گورستان هر کسی خواهد بود که ...
روند سرمایه گذاری خارجی در سالی که گذشت
. اسفند ماه سال گذشته تعداد 14 طرح که به طور عمده مربوط به حوزه تولید برق، خودرو و صنعت و معدن بود به ارزش دو میلیارد و 658 میلیون و 457 هزار و 550 دلار به تصویب هیات سرمایه گذاری خارجی رسید. براساس این گزارش، ساخت نیروگاه 880 مگاواتی زاهدان در استان سیستان و بلوچستان، نیروگاه 880 مگاواتی سهند بناب در استان آذربایجان شرقی، نیروگاه خورشیدی در استان زنجان، نیروگاه برق بادی 50 ...
نگاهی به سفر عالی ترین مقام اجرایی ایران به پاکستان بعد سالیان متمادی
در این سفر بخش اقتصادی و رابطه ی تجاری این دو کشور بوده است . تقویت و تسهیل روابط بخش های خصوصی دو کشور، تقویت بازارچه های مرزی، اتصال راه های ارتباطی، ایجاد زمینه های رسیدن به تجارت آزاد و همکاری فعال میان بنادر گوادر و چابهار و توجه ویژه به توسعه همکاری ها در بخش انرژی و برق با پاکستان از جمله ، تکمیل و راه اندازی خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان، آمادگی تهران برای افزایش صادرات برق به پاکستان ...
صادارت گاز ایران به پاکستان؛ در بن بست ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک تنش زای منطقه
پرس به نقل از نفت ما ، خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان و هند، در بن بست و گرفتار ژئوپولیتیک پیچیده و تنش زای منطقه و رقابتهای ایدئولوژیک شده است. سفر دو روزه دکتر روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران به پاکستان، اهمیت زیادی داشته و بازتاب گسترده ای در رسانه های منطقه داشته است. در این سفر دو روزه، وزرای نفت، صنعت، نیرو نیز حضور داشتند. در این سفر مذاکراتی در زمینه مسائل اقتصادی و ظرفیتهای توسعه آن ...
امضای تفاهمنامه برای تشکیل اتاق بازرگانی ایران و پاکستان
جامعه تجاری پاکستان سفر رییس جمهور اسلامی ایران به این کشور را بسیار مهم قلمداد کرد که آغاز دوران جدید همکاریهای اقتصادی صمیمانه میان دو کشور برادر را نشان می دهد. به گزارش ایسنا، پایگاه خبری نیشن به نقل از عبدل رئوف اعلم، رییس فدراسیون اتاقهای بازرگانی و صنعت پاکستان نوشت: دو کشور باید از توانایی های یکدیگر بهره برده و همکاری اقتصادی را که کمتر از پتانسیل واقعی است افزایش دهند. ...
ایران تأمین امنیت انرژی پاکستان را بر عهده می گیرد/ باید امنیت و تجارت در مرزهای رسمی و طولانی 2 کشور ...
: جمهوری اسلامی ایران می تواند در بخش گاز، برق و نفت و همچنین با ارائه خدمات فنی و مهندسی و مشارکت در طرح های توسعه زیرساخت های اقتصادی از جمله راه آهن و سدسازی، شریکی مطمئن برای اسلام آباد باشد و به رشد اقتصادی پاکستان و رفاه مردم این کشور کمک کند.ئیس شورای اقتصاد تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همچنین آماده است تا حجم مبادلات تجاری با پاکستان را از یک میلیارد دلار به 5 میلیارد دلار طی چند سال آینده ...
مروری بر پرونده تهاجم نظامی عربستان به یمن + آمار تلفات
یمن بوجود آمد. اما در سال 1994 جنگ خونینی بین دو طرف رخ داد، که سرانجام شمالی ها بر جنوبی ها چیره شدند و اتحاد پابرجا ماند. کشور یمن با سرانه درآمد ناخالص ملی1070 دلار (بانک جهانی 2012) ، فقیرترین کشور عربی و یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب می شود ( جایگاه صد و چهلم در میان صدو هفتاد و سه کشور) . اهمیت ژئوپلتیک یمن در منطقه مختصات فرهنگی، جغرافیایی، امنیتی و اقتصادی ...
سالی که نکوست از بهارش پیداست
وارد مرحله اجرا شده، تحریم ها به عنوان مانع بزرگ از پای دولت برداشته شده، منابع جدید خارجی وارد شده، دولت موفق شده طی دو ماه گذشته فروش نفت را از 300 هزار بشکه به دو میلیون و 200 بشکه برساند و بخش خصوصی علاقه مند به اقتصاد است می تواند سال خوبی برای کشور باشد و نتیجه اینها همه باید رونق اقتصادی در کشور باشد . جهانگیری یکی از دغدغه های مردمی را مشکل بیکاری برشمرد و گفت: کانون های خوب تولیدی مثل ...
15 پتروشیمی جدید ساخته می شود/طرح های جدید پتروشیمی چه مشخصاتی دارند؟
و بوتان) و 4 میلیون تن اتان در سال قابل وصول خواهد بود که وزارت نفت ایران قصد دارد اتان به طور کامل و سایر موارد بر حسب نیاز در اختیار صنعت پتروشیمی قرار دهد . طرح های پتروشیمی موجود در فاز دو منطقه عسلویه زمانی اهمیتش روشن می شود که بدانید از 60 میلیون تن محصول پتروشیمی که ایران قرار است تا پایان برنامه ششم توسعه به ظرفیت خود بیفزاید، 40 میلیون تن آن در این منطقه قرار دارد . بخش قابل ...
- اقتصاد مقاومتی در اقدام و عمل از نگاه معاون اسبق بانک مرکزی
پایگاه خبری تحلیلی فولاد ( ایفنا )- معاون اسبق بانک مرکزی به تشریح اقتصاد مقاومتی در اقدام و عمل پرداخت و گفت: اقتصاد مقاومتی یعنی توجه به مزیتهای مطلق و نسبی طبیعی و خدادادی و سرمایه گذاری در آنها و بهره برداری اقتصادی از این مزیتها . به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، اقتصاد مقاومتی الگویی است که مقام معظم رهبری برای اولین بار در سال 86 در صحن مطهر امام هشتم(ع) به طور تلویحی ...