خانه
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
نقشه راه فرهنگی تهران و مسکو در مذاکرات وزیر ارشاد و مقامات روسیه
قدردانی کرد و گفت: نقش شما در شناساندن فرهنگ و تمدن ایران و شناساندن آن به مردم روسیه بسیار ارزشمند است، همچنان که بسیاری از دانشمندان و شخصیت های علمی، دانشگاه ها و مراکز مطالعاتی و علمی ایران به شناخت کشور بزرگ و صاحب فرهنگ روسیه اهتمام ویژه ای داشتند و در چند دهه گذشته توانستند آن را معرفی کنند. وزیر فرهنگ خاطرنشان کرد: چاپ و انتشار بیش از 1700 عنوان کتاب ترجمه شده از روسی به فارسی و فارسی به ...
چاپ 188 کتاب ادبی کمتر از یک هفته/ شهریور داغ برای ادبیات
رفتم و برایشان انگور می چیدم راهی بازار کتاب شد. شعر قفس علیرضا روشن در نشر آموت به چاپ دوم رسید. حرف های گریه دار سروده فاضل ترکمن به چاپ دوم رسید. برگ های چند رنگ باغ شیرینعلی گل مرادی از سوی انتشارات سوره مهر به بازار راه یافت. کتاب شاعران عصر مشروطه از سوی نشر تیرگان بر پیشخان کتاب فروشی ها نشست. عاشقانه های خزر، غزل های مازندران ابراهیم جویباری زیر چاپ رفت. دو نمایشنامه با عنوان حقایقی درباره یک ...
مصائب ترجمه ادبیات بی سَبک / ترجمه گوگلی حمایت نمی خواهد
. تجربه من می گوید ما بیشتر در کشورهایی که ایرانیان زیاد و فعالی در عرصه زبان فارسی دارد می توانیم در امر مارکتینگ کتاب موفق باشیم. در همین زمینه من نقدی را هم به رسانه های ایران به ویژه خبرگزاری هایی دارم که چند زبانه هستند. نمی دانم چرا نقدهایی که به کتاب های مطرح داخلی وارد می شود را ترجمه و منتشر نمی کنند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید وقتی کتابی را در خارج از ایران برای ارائه عرضه می کنیم قبل از هر چیز به دنبال نقدهای وارد شده به این اثر می روند و در اغلب اوقات هیچ چیزی در این زمینه به زبان غیرفارسی وجود ندارد. ...
نگاهی به آمار انتشار کتاب و تعداد شمارگان در روسیه
عنوان و شمارگان 23 هزار و 661 عنوان نسخه بر زبان های دیگر پیشی گرفته است در سال 2012 تعداد عناوین کتاب هایی که به زبان انگلیسی منتشر شده اند 8 درصد افزایش داشته است و درسال 2014 ناشران روس 11 هزار و 692 عنوان ترجمه چاپ کرده اند که 989 عنوان کمتر از سال 2013 است. این نشان می دهد مجموع شمارگان ناشران به طور محسوسی پایین آمده است. انتهای پیام/ ...
عثمان اف در ترجمه قرآن از تفاسیر شیعه و سنی بهره برد
...> در این نشست که عثمان عثمان اف، فرزند مرحوم محمد نوری عثمان اف، نوری محمدزاده، رئیس مرکز پژوهشی اهل بیت(ع) داغستان، حمید صابر فرزام، مدیرعامل خبرگزاری ایکنا و علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی حضور داشتند، زندگینامه و فعالیت های پژوهشی عثمان اف و ترجمه قرآن وی به زبان روسی بررسی شد. نوری محمدزاده در این نشست با بیان اینکه آغاز فعالیت استاد عثمان اف در زمینه ترجمه قرآن کریم به زبان روسی ...
رونمایی از ترجمه روسی اطلس جنگ ایران و پیشنهادات شهر کتاب برای بیبلیوگلوبوس
مهم است. در نظام دوقطبی سابق جهان با دست خالی و بدون هیچ حامی از سرزمین خود دفاع کردیم و پیروز شدیم. منابع این کتاب مربوط به مشاهدات جنگ و تاریخ نگاری رزمندگان است.از منابع دست اول در تهیه این کتاب استفاده شده است و آنانی که در این جنگ حضور داشتند خود نویسندگان و محققان این اثر بودند. در موسسه خود آثار زیادی تولید کرده ایم اما در ترجمه آن به زبان عربی و انگلیسی تلاش هایی کردیم اما زبان روسی را به ...
کتاب سال رضوی برگزیدگان خود را معرفی کرد
به گزارش ایبنا هشتمین دوره جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی از سلسله برنامه های سیزدهمین جشنواره بین المللی امام رضا (ع) با معرفی آثار و پدیدآورندگان برگزیده در مشهد پایان یافت. در این مراسم که پیش ازظهر امروز (پنجشنبه 12 شهریور 1394) با حضور دکتر علی اکبر ولایتی برگزار شد، از آیت الله محمدی ری شهری به دلیل تألیف دوره چهارجلدی حکمت نامه رضوی به زبان های فارسی و عربی به عنوان رتبه اول و از ...
حضور برنامه ریزی شده انجمن فرهنگی زنان ناشر در فرانکفورت/ 80 عنوان عرضه می شود
حضور کتاب های ناشران این انجمن خبرداد و افزود: در این دوره از نمایشگاه کتاب فرانکفورت با حدود 80 عنوان کتاب شرکت می کنیم. البته ناشران کتاب های فراوانی را به انجمن ارائه کرده بودند ولی در دایره انتخاب در نهایت به این 80 عنوان رسیدیم. رییس هیات مدیره انجمن فرهنگی زنان ناشر با تاکید بر اینکه این آثار ترجمه شده نبودند، گفت: ما آثار ترجمه نشده را برای عرضه در نمایشگاه فرانکفورت انتخاب کرده ایم ...
رشد 70 درصدی انتشار کتاب کودک در نخستین هفته شهریور/ از هم خانه خرس قطبی تا جستجو در باتلاق
این تعداد، 159 عنوان و سهم ناشران شهرستانی 44 عنوان است. برخی از این کتاب ها عبارتند از لنالیستی و روزهای پر دردسر ، پیتزای بابا ، پسری که تقریبا همه چیز داشت ، هم خانه خرس قطبی ، پادشاه اقیانوسی و جستجو در باتلاق . عناوین کتاب های منتشر شده به این شرح است: 1- لنالیستی و روزهای پر دردسر فرانسین اومن؛ مترجم: پیمانه قماشچی؛ ویراستار: آتوسا صالحی - پیدایش - 176 صفحه ...
فراخوان مقالات علمی_پژوهشی در مجله فقه مقارن دانشگاه مذاهب اسلامی
، محل نشر، نام ناشر، نوبت چاپ، سال انتشار. – مقاله: نام خانوادگی نویسنده، نام، عنوان مقاله ، نام مجله، شماره مجله، سال انتشار. 7٫ ارجاعات مربوط به منابع در متن به این صورت درج گردد: (نام خانوادگی نویسنده، تاریخ چاپ، شماره صفحه). 8٫ چنانچه به یک کتاب چند جلدی ارجاع می- شود، شماره جلد قبل از شماره صفحه ذکر و با علامت (/) از شماره صفحه جدا شود: (نام خانوادگی نویسنده، تاریخ چاپ ...
95 کتاب چاپ نخستی که از تعاون سخن می گویند/ از درآمدی به مردم شناسی تعاون تا سهام عدالت
...> - وزارت تعاون - 168 صفحه - وزیری (شومیز) - چاپ 1 سال 1375 - 3000 نسخه - انتخاب 86- بحثی پیرامون: تعاون در قرآن غلامرضا شافعی ؛ ویراستار: اداره کل تعاون تهران - معرفت - 65 صفحه - وزیری (شومیز) - چاپ 1 سال 1374 - 5000 نسخه - 1200 ریال 87- فرهنگ یاریگری در ایران درآمدی به مردم شناسی و جامعه شناسی تعاون مرتضی فرهادی ؛ ویراستار:نیره توکلی - مرکزنشردانشگاهی - 432 صفحه ...
خیلی اتفاقی وارد حوزه کودک و نوجوان شدم
نمی کردم که به این سمت کشیده بشم اولین اثر من در حوزه بزرگسال بود وقتی که کتاب رو به ناشر سپردم برای چاپ شروع کردم به نوشتن مجدد در حوزه نوجوان فقط به این دلیل که تا چاپ کتابم بی کار نباشم چون حوزه نوجوان برام جدی نبود اما وقتی وارد این حوزه شدم به این نتیجه رسیدم چقدر لذت بخش و کار کردن در این حوزه راحت است. رابطه شما با کودکان چگونه است؟ می تونم بگم که خیلی خوب در اطرافیانم ...
هنر امام رضا(ع) در زمان مأمون عباسی تبدیل تهدید همه جانبه به فرصت همه جانبه بود
... اسماعیل زاده رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری ترکمنستان نیز بخاطر اثر 'امام رضا(ع) به زبان ترکی' در محور زبانهای خارجی و ترجمه قابل تقدیر شناخته شد، حسینعلی مصطفوی گرو و علیرضا قلی نژاد' نیز به ترتیب بخاطر کتابهای 'امام رضا(ع) از دیدگاه اهل سنت' به زبان روسی و 'حکایت آفتاب' به زبان فرانسه شایسته تقدیر شناخته شدند. در بخش شعر نیز کتاب 'غزال غزل' نابترین سروده های شاعران آستان ...
غیبت آژانسهای ادبی ایران در نمایشگاه کتاب مسکو و استقبال از کتابخوانی خندوانه
اهل قلم در تهران برگزار شد، در پاسخ به سوال درباره علت غیبت برخی از تشکل های نشر و نیز آژانس های ادبی برای عقد قراردادهای نشر و مبادله رایت کتاب های ناشران ایرانی با ناشران خارجی در این نمایشگاه گفت: برداشت خود ِ ما از این مساله این است که با توجه به حضور ایران با عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه امسال کتاب مسکو، این نمایشگاه مقدمه ای است برای اجرای برنامه های بعدی از این دست. وی افزود ...
ناشر و مترجم مسلط حلقه مفقوده جریان انتقال شعر معاصر به جهان است
افشین یداللهی شاعر روزهای یک عشق که به زبان روسی ترجمه شده، معتقد است شعر معاصر امروز قابلیت های بیشتری برای جهانی شدن پیدا کرده است، اما ناشر فعال در عرصه جهانی و مترجم مسلط به ترجمه شعر حلقه مفقوده ای است که این جریان را با نقصان روبرو کرده است. به گزارش تبریزمن؛ علاقه به فرهنگ غنی ایران در روسیه از اواخر قرن هجدهم و با انتشار اولین ترجمه های شعر کلاسیک ایران درسال 1796 آغاز شد. آنچه علاقه ...
پنلوپیاد اثر اگارت اتوود کتابی با موضوع اسطوره ای
.../6/12 - 13:11 483790 به گزارش خبرگزاری شبستان ،مارگارت اتوود در 18 نوامبر 1939 در اتاوا زاده شد. او کودکی خود را در جنگل های شمال کبک در کنار پدرش که یک گیاه شناس بود گذارند. تجربه این نوع زندگی در دوران کودکی، بعدها در آثار اتوود در به کارگیری تعبیرها از دنیای جانوران و طبیعت نمود یافت. او تاکنون بیش از 30 کتاب شامل رمان، داستان های کوتاه، شعر و نقد ادبی، تاریخ اجتماعی ...
نمایشگاه بین المللی کتاب مسکو افتتاح شد
و تحقیقاتی تاثیرگذار در منطقه اورآسیا در آکادمی علوم دیپلماتیک مسکو اهدا خواهد شد. بر اساس برنامه غرفه ایران در نمایشگاه بین المللی کتاب مسکو، رمان شما که غریبه نیستید اثر هوشنگ مرادی کرمانی با حضور نویسنده این اثر برای مخاطبان روس رونمایی و عرضه خواهد شد. همچنین رونمایی و عرضه ترجمه روسی دو اثر دمکراسی یا دموقراضه و طوفانی دیگر در راه است نوشته سید مهدی شجاعی در نمایشگاه ...
روز اول؛ روز استقبال داغ روس ها و مهمانی در بیبلیوگلوبوس
پر برنامه و پر استقبالی را تجربه کرد. استقبال مردم روسیه از غرفه ایران علاوه بر علاقمندی ویژه آنان برای حضور در نمایشگاه مسکو، اتفاق مهمی برای جایگزین شدن سال های عدم حضور ایران در این کشور بود. مردم این کشور با شوق و ذوق زیادی به غرفه های هنرمندان و ناشران ایرانی سر می زدند و به تماشای آثار ادبی و هنری می پرداختند. فعالیت زنده و درون غرفه هنرمندان تذهیب کار، مینیاتوریست ها، منبت کاران و قلم زنان ...
پیشنهاد سه صاحب نظر حوزه دین و اندیشه برای مطالعه آخر هفته/ از حافظ و اخلاق پژوهش تا شاهکار نویسنده ای ...
خودخواسته می تواند پیشنهادی مناسب برای مطالعه آخر هفته باشد. وی توضیح داد: این کتاب 87 صفحه دارد و آن را اتیین دولابوئسی نوشته و دکتر لاله قدک پور ترجمه کرده است. قدک پور در پیشگفتار خود اشاره می کند که این کتاب در قرن شانزدهم میلادی به دست جوانی بیست ساله نوشته شده و یکی از شاهکارهای آن زمانه است. گفته می شود که دولابوئسی چند شعر و یک رساله دیگر هم دارد. وی را بیشتر به سبب دوستی اش با نویسنده معروف میشل دو مونتِنی می شناسند. او در سی وسه سالگی درگذشته است. علاقه مندان می توانند برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این کتاب به اینجا مراجعه کنند. ...
86 عنوان کتاب علمی در 7 روز منتشر شد/ رشد کمی آثار علمی نسبت به هفته نخست شهریور
حوزه علوم مهندسی 22 عنوان کتاب به بازار نشر عرضه شده است. در این حوزه 12 عنوان چاپ نخست، 10 عنوان تجدید چاپی راهی بازار نشر شد. 19 کتاب تألیفی و سه کتاب ترجمه شده در این مدت برای مهندسان منتشر شد. ناشران تهرانی 21 عنوان از کتاب های مهندسی را در هفته گذشته به چاپ رساندند و یک کتاب نیز از سوی یک ناشر شهرستانی روانه بازار نشر علمی شد. گزیده تازه های نشر مهندسی (4 تا 11 شهریورماه) آموزش ...
نشست بررسی روند ترجمه ادبیات فرانسه در سال های اخیر
.... کاملا با او ارتباط برقرار کردم. در ترجمه باید بتوانیم با داستان و شخصیت های آن ارتباط برقرار کنیم تا حس به مخاطب منتقل شود. فکر می کنم این اتفاق در داستان سال غریب رخ داده است. فاضلی درباره شخصیت لورا در رمان سال غریب بیان کرد: در اروپا در یک مقطع رسم بر این بود که یک نوجوان تصمیم می گرفت به کشورهای دیگر سفر کند تا زبان یاد بگیرد. این افراد معمولا با خانواده ای زندگی و در نقش پرستار بچه به آن ها کمک می کردند. لورا هم چنین چیزی را تجربه می کند. ...
سفر تشریفاتی چه دردی از ادب دفاع مقدس دوا می کند؟
از طرف دیگر حضور موفق اندکی از این آثار، اشتیاق زیادی برای صاحبان و ناشران این آثار برای حضور در عرصه های بین المللی به وجود آورده است تا جایی که در دو سال اخیر شاهدیم بسیاری از ناشران و دست اندرکاران ادبیات دفاع مقدس، به جای اهتمام در ترجمه درست آثار خود، با اشتیاقی وصف ناشدنی کتاب ها را به زبان فارسی به نمایشگاه های بین المللی می برند! غافل از اینکه برای این سوال پاسخی داشته باشند که مخاطب این ...
هیچ راهی جز کتاب خواندن نداریم
کند؟ گرفتار هستیم که کتاب نمی خوانیم؟ نویسنده خوب نداریم؟ مترجم خوب نداریم؟ مشکل چیست؟ مشکل اعتماد به نفس بالای ما ایرانیان است که با وجود اطلاعات اندک در رابطه با همه چیز اظهار نظر می کنیم و خود را دانای کل می دانیم. خیلی راحت به دیگران برچسب بی سوادی می زنیم، کتاب نمی خوانیم اما پیگیر سریال های ترکی ماهواره هستیم که ببینیم سرنوشت فاطما گل و دوستانش، عمر و لطیفه و دیگر بستگانشان چه می شود. کتاب ...
وزیر ارشاد برای گشایش نمایشگاه بین المللی کتاب روسیه وارد مسکو شد
نمایشگاه های فرهنگی ایران، 12 ناشر و تشکل مجمع ناشران دفاع مقدس با موضوعات دین، هنر، دفاع مقدس، کودک و نوجوان، کتب دانشگاهی، ادبیات و عمومی در نمایشگاه مسکو شرکت دارند و 400 عنوان کتاب ترجمه به روسی به نمایش گذاشته می شود. وی افزود: در این نمایشگاه، نهادهای فرهنگی از جمله شهرداری تهران، بنیاد ایران شناسی و سعدی، باغ کتاب تهران، موسسه ایرانگردی و جهانگردی و غیره حضور خواهند داشت. شهرام نیا ...
جنتی: روسیه و ایران، شتاب توسعه روابط فرهنگی را در دستور کار دارند
بویژه حضور ایران به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه بین المللی کتاب مسکو و برگزاری هفته های فرهنگی برای ارتقای روابط ایران و روسیه، گفت: بسیاری از آثار برجسته فرهنگی، هنری و ادبی در نمایشگاه مسکو ارائه شده است و از هم اکنون انتظار می رود روسیه نیز در نمایشگاه سال آینده کتاب تهران حضوری گسترده تر و ویژه داشته باشد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تاکید بر اینکه نقطه عطف روابط دو کشور سال 1368 با ...
مقام روسی: برجام نشانه پیروزی دیپلماسی ایران در عرصه بین المللی است
مهمترین زمینه همکاری، توسعه روابط فرهنگی ایران و روسیه است که حضور جمهوری اسلامی به عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه کتاب امسال مسکو دستاورد آن می باشد. نمایشگاه کتاب مسکو که امروز با همراهی سرگئی ناریشکین رییس دومای روسیه و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افتتاح شد و تا 15 شهریور ادامه دارد شاهد اجرای برنامه های متنوع فرهنگی و هنری در غرفه ایران خواهد بود. 16 ناشر ایرانی از جمله سمت، دانشگاه ...
برای کتاب باید بازارسازی شود
و ترجمه به شکلی درآورده که نوجوانان در سن راهنمایی می توانند آن را بخوانند و بفهمند، قطعاً خانواده هایی که به آشنایی کودکانشان با ادبیات کهن اهمیت می دادند، مخاطبان پا به جفت این محصول فرهنگی بودند. اهمیت شبکه ارتباطی با مخاطبان تیمورزاده به شیوه بازاریابی یک ناشر در فرصت نمایشگاه کتاب اشاره و خاطرنشان می کند: این ناشر در نمایشگاه کتاب، فقط کتابهایش را معرفی می کرد و فروش ...
مهجور ماندن کودک و نوجوان در دنیای ادبیات
جوان ؛ مونا اسکندری داستان نویس همدانی در حوزه کودک و نوجون و بزرگسال قلم می زند و رتبه های زیادی را در کارنامه خود ثبت کرده است. از جمله آثار او می توان به دست بابا ، قشقرق ، پنجره ای نزدیک سقف ، مثل ماهی ، بابایی که همیشه می خندد ، من فضانوردی ها را بیشتر دوست دارم اشاره کرد. خانم اسکندری موضوع کودک و نوجوان چه ویژگی داشت که شما به عنوان یکی از نویسندگان در این حوزه فعالیت می کنید ...
بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی
علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی [...] علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی ازجمله شاعران معاصر انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس است،که برای القا و تفهیم هر چه بهتر افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است. بررسی موسیقی بیرونی اشعار سپیده کاشانی، علاوه بر معرفی و شناخت ادب انقلاب و دفاع مقدّس، یکی از شاخصه های سبکی این شاعر انقلاب را جلوه گر می سازد. اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده نموده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است؛ بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. او پیوندی را که میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعر وجود دارد، حفظ کرده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و تحلیل موسیقی بیرونی یا وزن و بحور عروضی شعر پایداری سپیده کاشانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این شاعر در حوزه ی موسیقی بیرونی (وزن عروضی) از اوزان پر کاربرد بحور رمل، رجز، هزج ، مضارع، مجتث، سریع، خفیف و ... بهره برده است. کلید واژگان: اوزان عروضی، بحر، موسیقی شعر، شعر معاصر، سپیده کاشانی مقدمه: موسیقی از برجسته ترین عناصر شعری است تا جایی که می توان گفت در نگاه اوّل آنچه به یک شعر، هویّت می بخشد، موسیقی است. موسیقی به معنای وسیع کلمه، علم تناسب ها و سازگاری هاست. توجّه به موسیقی در شعر و اهمیت آن تا جایی است که منتقدان بر این باورند که بحور عروضی یادگار الحان معروفی از روزگاری است که شعر و موسیقی با یکدیگر پیوند داشته اند (شفیعی کدکنی، 1373: 46). مشخصّ ترین جنبه ی موسیقی شعر، عروض و یا همان موسیقی بیرونی آن است. موسیقی بیرونی، نخستین پل ارتباط برقرار کردن با دنیای شاعر است. به محض گوش سپردن و یا خواندن شعر آن گاه که تحت تأثیر تناسب و تکرار هجاهای کوتاه و بلند قرار می گیریم، متأثر از این نظم و توالی هجاها احساس خاصی به ما دست می دهد این همان نخستین ضربه ای است که شاعر بر روح خواننده اش وارد ساخته او را به دنیای درون شعر خود فرا می خواند (اتحادی، 1390: 113). منظور از موسیقی بیرونی شعر، موسیقی حاصل از هرگونه نظمی در یک واحد کامل (شعر) است و به طور خاص جانب عروضی وزن شعر را موسیقی بیرونی می گویند؛ یعنی نظم خاصّی که در یک مجموعه آوایی به لحاظ کوتاه و بلندی مصوّت ها و یا ترکیب صامت ها و مصوّت ها وجود دارد (فیاض منش، 1384: 167). شاعر با توجه به موضوع، درونمایه و مضمون شعر، موسیقی کلام خود را انتخاب می کند تا با آهنگ خاص و ویژه آن بتواند به بهترین وجهی مقصود و مراد ذهنی خود را به خواننده القا کند. انتخاب وزن متناسب با محتوا، وسیله ای برای قدرت بخشیدن به منظور شاعر است (همان، 175). از مهمترین عناصر روساختی شعر، موسیقی و آهنگ کلام است و اساسی ترین عنصری که ژرف ساخت شعر را می سازد، همانا محتوا و درونمایه اثر است. پس تناسب و هماهنگی این دو رکن در شعر اساسی ترین و ضروری ترین عامل در تاثیر، لذت بخشی و خلق زیبایی است (فضیلت و نوروزی، 1389: 278). شاعران معاصر در هماهنگی بین موسیقی و محتوا و انتقال مفاهیم از راه وزن و موسیقی نهایت دقت را داشته اند. به قول نیما یوشیج وزن باید پوششی مناسب برای مفهومات و احساسات باشد (همان، 280). شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. مقاومت و پایداری مردم انقلابی ایران و ایثارگری های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس مضمون شعر شاعران متعهد قرار گرفته است به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. سپیده کاشانی از شاعران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است که با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، او به همراه دیگر شاعران به ندای حق طلبانه ی رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) پاسخ مثبت داد و با سلاح قلم و اندیشه به جنگ با دشمنان پرداخت (مبارک و سلطانپور، 1392: 27). اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده کرده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است. درواقع شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی حاکم بر زمانه اش است. این تحقیق در پی آن است به این سؤالات پاسخ دهد: 1- چرا سپیده کاشانی به عنوان شاعر ادب مقاومت، موسیقی بیرونی (وزن) را برای شعر خود برگزیده است؟ فرضیه تحقیق: مفروض است که کاشانی برای بیان افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است؛ چراکه انتخاب وزن برانگیخته از روحیات خاص او است و اندیشه ی او برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر خویش است. 2- آیا سپیده کاشانی در نوآوری های بحور عروضی و پرداختن به آهنگ مرتبط با معانی اشعار اهتمام داشته است؟ ضرورت و اهمیت تحقیق: توجه به اوزان مناسب و تصاویر هنری و شاعرانه بخش بسیار مهمی از هنر شعری شاعران را تشکیل می دهد و در کنار قوه تخیل و ساخت ترکیبات و به کارگیری واژگان برای انتقال معنی و پیام، زبان شعر را می سازد. لذا با توجه به اهمّیت و جایگاه شعر معاصر با موضوع ادبیات پایداری، اوزان عروضی و آفرینش مضامین، پرداختن به چنین موضوعاتی به عنوان مقاله ادبی ضروری و با اهمیت می نماید. پیشینه ی تحقیق: تاکنون پژوهشها و مباحث ارزنده ای در مورد شعر و زندگی سپیده کاشانی نوشته شده است از جمله موارد زیر: مقاله ی چاپ شده در همایش ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی تحت عنوان (جلوه های مقاومت در اشعار سپیده کاشانی و فدوی طوقان) اثر یحیی معروف و مریم مطهری؛ و مقاله ی چاپ شده در نشریه ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تحت عنوان (بررسی سنجشی مضامین سیاسی اشعار سپیده کاشانی و نازک الملائکه) اثر معصومه نعمتی قزوینی و طاهره ایشانی. و پایان نامه-ای با عنوان بررسی محتوا، موسیقی و صور خیال در شعر سپیده کاشانی توسط نگارنده این مقاله (علی اصغر سلطانپور) با راهنمایی دکتر وحید مبارک انجام شده است. اما زمینه ی تازگی پژوهش در مقاله ی حاضر، بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی می باشد که در مقالات پیشین به آن اشاره ای نشده است. موسیقی بیرونی: 1-1- وزن وزن نوعی از تناسب است. تناسب کیفیتی است، حاصل از ادراک وحدتی در میان اجزای متعدد (خانلری، 1361: 24). وزن، جزء مهمّی از ذات شعر است که شاعر آن را با رعایت توازن و تناسب بین اجزای سازنده ی شعر، ایجاد می کند. وزن شعر باعث می شود ذهن آسان تر روابط بین مجموعه ی کلمات و معنی کلام را دریابد و همچنین موجب التذاذ نفس می شود زیرا هر نوع تناسب و قرینه ای میان اجزاء پراکنده، وحدتی پدید می آورد که ادراک مجموع اجزاء را سریع تر و آسان تر می کند و همین نکته خود سبب احساس آسایش و لذت می گردد (گنجعلی و همکاران، 1393: 78). تقی وحیدیان کامیار با تأکید بر هماهنگی موضوع و وزن، اوزان و مفاهیم شعر فارسی را به چند گروه تقسیم می کند: 1٫ اوزان نرم و سنگین که در معانیی مانند مرثیه، هجران، درد، حسرت و گله به کار رفته است: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (فع لن).- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (فع لن).- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن. 2٫ اوزان ضربی و تند که معانی شورانگیز و پرجذبه و حال را القا می کند: -فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن.- مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن . 3٫ وزن حماسی: فعولن فعولن فعولن فعل (وحیدیان کامیار، 1374: 72). شفیعی کدکنی در کتاب موسیقی شعر، اوزان زبان فارسی را به جویباری، شفاف و کدر دسته بندی کرده است. او در این باره می-گوید: 1- اوزان جویباری: از ترکیب نظام ایقاعی خاصی حاصل می شود که با همه ی زلالی و زیبایی، شوق به تکرار در ساختمان آنها احساس نمی شود و ساختار عروضی افاعیل نیز در آنها به گونه ای است که رکن های عروضی در آن عیناً تکرار نمی شود مانند وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلات. 2- اوزان شفّاف و اوزان کدر: بعضی وزن ها را چندین بار باید مورد دقت قرار دهیم تا تناسب نظام ایقاعی آنها بر ما روشن شود من این گونه اوزان را شفاف می خوانم. در عوض وزنهایی را که به دشواری بتوان نظام ایقاعی آنها را دریافت اوزان کَدِر می خوانیم (شفیعی کدکنی، 1370: 397-396). اوزان غزلیات، مثنوی ها، قصاید و قطعات سپیده کاشانی: 1- بحر رمل: در علم عروض بحری است که اجزاء آن از تکرار فاعلاتن است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 71). 1-1- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف): این وزن دارای آهنگی ملایم و ریتمی آرام بخش می باشد و با مضامینی بلند، سنگین و موقر مناسبت دارد. این بحر دارای چهارده زحاف است که از این میان، زحاف کفّ، خبن، شکل، قصر، حذف بیشترین استعمال را دارند (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 71). این وزن یکی از پرکاربردترین اوزان شعری کاشانی است. در شعر زیر شاعر یأس و ناامیدی خود را با وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن که وزنی سنگین است بیان کرده است: عندلیب عشق از ویرانه ی سنگر گذشت / بال بر هم زد ز شوق ازسنگر آخر گذشت (کاشانی، 1389: 40) 1-2- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (رمل مثمن مخبون محذوف): که جزء اوزان سنگین و جویباری است و چهارمین وزن پرکاربرد در میان اوزان زبان فارسی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 72). صبح دیدار تو زد شعله و افروخت مرا /شب هجران تو در آتش غم سوخت مرا (کاشانی، 1389: 24) 1-3- فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (بحر رمل مثمن مشکول): وزنی دوری و شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 72). به تو باد تهنیت، ای گل سرخ پرپر من / که طلوع فجر سر زد از کران خاور من (همان: 100) 1-4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس مخذوف): وزنی است نرم و جویباری که شاعر برای بیان مضامینی چون یأس و ناامیدی از آن سود برده است. وا مصیبت، وا مصیبت، وای ما / اله می ریزد کنون از نای ما (کاشانی، 1389: 127) 1-5- فاعلاتن فاعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مجحوف مسبَغ): خاست از جا، رهبری محبوب / روح ما، آن خوب تر از خوب (همان: 146) 1-6- فاعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مسدّس مخبون اصلم): چارده قرن، بسی گل واشد / از یکی روح خدا پیدا شد (همان: 154) 1-7- فاعلاتن مفعولن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون): در شبی دلگیر و وهم انگیز / سینه ها از درد و غم، لبریز (همان: 177) 1-8- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس محذوف): وه، چه غمگین رفت سالی بی امام! / باز ماندیم و راهی نا تمام (همان: 189) 1-9- فاعلاتن مفاعیل فع لن (بحر رمل مکفوف مخبون محذوف): ای بسیجی بسیجی بسیجی! / دختر خاک و مهر خلیجی (سپیده،1389: 228) 1-10- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (بحر رمل مثمن مخبون محذوف): فروردین آمده امروز، به رخسارِ دگر / گل فروشان بخروشند، به بازار دگر (همان:255) 2- بحر مجتث: بحری است که دارای اوزان بسیار دلنشین و مطبوع می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 76). 2-1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف): پرکاربردترین وزن، در میان اوزان شعر فارسی و وزنی نرم و سنگین و جویباری است (همان). دلا، بگو ز چه امشب بهانه می گیری / چرا به قلّه ی غم آشیانه می گیری (همان:120) 2-2- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): از اوزان جویباری است. رُخت بر پرده ی اشکم، دوباره می شکند / چنان حباب که از یک اشاره می شکند (کاشانی،60:1389) به جستجوی چه اند دو دیده ی تر من (همان: 102)2-3- مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن (بحر مُجتثّ مثمن سالم): بر خیز بر خیز و بنگر در باغ گل ها غریب اند /بر گونه شان شبنم اشک، در سوگ تو، بی شکیب اند (همان: 56) 2-4- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (بحر مجتث مثمن مخبون): واژه هایی که هجاهای کوتاه آنها، بیشتر است حالت سنگین تری دارند. این از اوزان ملایم و جویباری است. به روی خیمه ی شب، چون گل مهتاب می روید / به دامانم گل حسرت ز موج آب می روید (همان: 67) 2-5- مفاعلن فعلات فاعلات فاع (بحر مجتث مثمن مقصور مسلوخ): چگونه وصف کنم گلوی پاره ی تو؟ / چگونه دیده ی من کند نظاره تو (همان:110) 2-6- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات (بحر مجتث مثمن مخبون مقصور): شکوفه های شبق را چه کس به موی تو بسته؟ / کدام دست به روی تو، جام ماه شکسته؟ (همان: 112) 2-7- مفاعلن فعلاتن فع / مفاعلن فعلاتن فع (بحر مجتث مسدس اصلم): وزن دوری است که به جای دوپایه از سه پایه استفاده کرده است. نهالِ عشق گل آذین بود، اگر ز عدل ثمر می داشت /جهان ز عدل پر آوا بود، اگر حقوق بشر می داشت (همان:150) 2-8- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف مقصور): قسم به فجر، قسم بر طلوع صبح ظفر / عزم دلیران، به راهبان سحر (کاشانی،1389 :263) 3- بحر مضارع: مضارعت در لغت به معنی مشابهت است و از بحور مختلف الارکان می باشد (تجلیل، 1378: 30). 3-1- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): که وزنی نرم و سنگین و جویباری است. کاشانی با استفاده از این وزن، فضایی غم انگیز را ایجاد نموده است: فانوس مه شکسته بر امواج آب هاست / از برکه های واهمه، جاری حباب هاست (کاشانی، 1389: 33) 3-2- مفعول فاعلاتن مستفعلن فعولن (بحر مضارع اخرب) که به صورت مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن هم تقطیع می شود. ای رهگذر پرسی از حال ما که چون / از پایداری ما خصم دغل، زبون است (همان: 29) 3-3- مستفعلن مفاعیل مستفعلن فعل (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): در ما خزان دمیده و شوق بهار نیست / بر بوته ی کویر مگر نیش خار نیست (همان: 36) 3-4- مستفعلن مفاعل مستفعلن فعل(بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): عشق خدا به جاذبه ای پاک می رسد این سینه ریز نور ز افلاک می رسد (همان: 54) 3-5- مستفعلن مفاعیلُ مستفعلن فعلَ (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): دیرست، که عشق تو از سر به در کنیم / در انتظار سبز تو جان را سپر کنیم (همان :91) 4- بحر رجز: این بحر را از آن جهت رجز گویند که رجز در لغت، اضطراب و سرعت و عرب بیشتر اشعاری که در معرکه و جنگ ها و در مفاخرات از مردانگی خود و قوم خود می خوانند، در این بحر است و در چنین اوقات آواز مضطرب و حرکات تسریع می باشد، پس از این جهت این بحر را رجز نام کردند (فشارکی، 1372: 42). سپیده در مجموعه اشعار خویش بیش از 18بار از بحر رجز و زحافات مربوط به آن استفاده کرده است؛ زیرا این بحر با اشعار حماسی او نیز هماهنگ است از این بحر برای تهییج و ترغیب رزمندگان علیه دشمن بعثی، در دوران دفاع مقدس بهره گرفته است. 4-1- مفاعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون مطوی): وزنی است خیزابی و تند که محتوایی حماسی و انقلابی دارد: برادر مبارزم، زمزمه کن بهار را بچین ز شاخه یقین، میوه ی انتظار را (همان: 21) 4-2- مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (بحر رجز مثمن سالم) یکی از اوزان نرم و با وقار است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 78). شاعر این وزن را بجا و مناسب برای بیان غم و اندوه خود به کار برده است: سالی گذشت و کاروان منزل به منزل می رود / با کاروان لاله ها، صد کاروان دل می رود (همان: 62) 4-3- مستفعلن مفاعلین مستفعلن فعل (بحر رجز مثمن): امروز کن شکوفه ی مهرت نثار من / فردا شوم غبار و نیاید به کار من (همان:96) 4-4- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): تا سرزمین کربلا راهی نمانده است / در سینه ی دشمن به جز آهی نمانده است (سپیده،1389: 149) 4-5- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): زندانی زندان غم بر خیز / ای مانده در بند ستم بر خیز (سپیده،1389 :174) 5- بحر هزج: در فن عروض بحری است که از تکرار مفاعیلن حاصل می شود و اکثر آوازها و سرودهای خوش اعراب در این بحر است (فشارکی، 1372: 35). 5-1- مفاعلین مفاعلین مفاعلین مفاعلین (بحر هزج مثمن سالم): بحری است نرم و سنگین که جزء اوزان دلنشین و شیرین و متناسب با مضامین آرام بخش می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). سپیده کاشانی تعدادی از غزلهایش را به این وزن سروده است. وزنی است خیزابی و تند (اوزانی که شوق تکرار در آن به طور خاصی احساس می شود) که غالباً پویا و پر جنبش است. این وزن با محتوای ادب پایداری که باید شورانگیز باشد، هماهنگ و متناسب است. زمان بسته است بر بال صبا، افسانه ی مارا / که افشان بال، گل باران کند دامان خضرا را (همان: 19) این وزن که محتوایی حماسی و انقلابی دارد. در شعری دیگر، سپیده وزنی متناسب با درونمایه را به کار می گیرد که با آهنگ نوحه خوانی تناسبی بجا و شایسته دارد: محرّم آمد از سفر، طلوع سرخ آن نگر / شد از شکوفه های خون، درخت عشق پر ثمر (همان: 69) 5-2- مفاعیلن مفاعیلن فعولن (بحر هزج مسدس محذوف): که وزنی جویباری، دلنشین و آرام است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). چو سایه سار ظهر تابستان / چتری است بر رفتار ما قرآن (همان: 193) 5-3- مفعول مفاعلن فعولن (بحر هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف): که وزنی شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 75). شاعر مضامینی چون عشق را در این وزن به کار برده است از جمله: ای نور یقین، سلام بر تو / ای محور دین سلام بر تو (همان: 196) 6- بحرخفیف: 6-1- فاعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر خفیف مسدس محذوف مخبون): وزنی خیزابی است. اشکم آن گونه شد ز سر که مپرس / هست این غم، غمی دگر که مپرس (همان: 74) 7- بحر سریع: 7-1- مفتعلن مفتعلن فاعلن (بحر سریع مطوی مکشوف): وزنی تند و خیزابی است. سینه پر از عطر دعا کرده ام / سیل زهر دیده رها کرده ام (همان: 79) 8- بحر متقارب: 8-1- فعولن فعولن فعولن فعولن (بحر متقارب مثمّن سالم): وزنی مناسب مضامین حماسی، رزمی و مفاخره می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 81). دمی جستجو کن، که در دفتر من / بیابی مرا ای گل خاطر من (سپیده،1389: 98) شاعر در این اشعار، برای بیان حماسه و رزم افتخارآفرین رزمندگان دفاع مقدس، این وزن را به کار برده است. 9-فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مخبون محذوف): بر تو ای خاک سرخ آبادان / بر تو ای سرزمین جاویدان (همان: 201) 10- بحر مقتضب: این بحر را می توان جزء بحور کم کاربرد در دیوان سپیده دانست. این وزن در دسته وزن های خیزابی قرار دارد. 10-1- فاعلات مفاعلن فاعلات مفعولن (بحر مقتضب مثمن مطوّی): جاودان بتاب ای فجر! وه چه عالم آرایی باز تاب دیروزی، جلوه ای ز فردایی (همان: 116) - اوزان دوری در اوزان دوری سخن از نیم مصراع است و اوزان دوری معمولاً دو پایه هستند ولی با این حال اوزان دوری بلند نیز سروده شده است. اوزان دوری معمولاً در اشعاری که دو پایه هستند ظاهر می شود. راه تشخیص وزن دوری این است که اگر شاعر در وسط مصراع، صامت اضافه آورده باشد، بتوانیم آن را حذف کنیم و وزن صحیح باشد و اگر نیاورده باشد، بتوانیم یک یا دو صامت به وسط شعر بیفزاییم و در وزن خللی ایجاد نشود (فضیلت، 1387: 109). وزن: مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن: بحر رجز مخبون احذ، وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت پرواز / افتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 267) 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): همای عشق ز افلاک بی کرانه هنوز / گشوده بال به سودای آشیانه هنوز (همان: 269) 2- مفاعلن فع لن مفاعلن فع لن (بحر هزج مقبوض محذوف): به باغ زد آذر، خزان غارتگر / هزار دامن گل، به شاخه شد پَرپَر (همان: 253) 3- مفاعیلن مفاعلین فعولن (بحر هزج مسدّس محذوف): شهیدان خدایی رهبر آمد / طیب لاله های پر پر آمد (همان: 297) 4- مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون احذ): وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت / فتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 26) 5- مستفعلن فاعلاتُ فَع لُن (بحر منسرح مسدس مطوّی احذّ): اینان ز کاروان کسایند / ای نسل شوم، قوم بد اختر (همان: 291) - وزن رباعی ها وزن اصلی رباعی مفعول مفاعیلُ مفاعیُل فعل است و معروف ترین وزن، نزد عامه مردم برای رباعی لا حول و لا قوّة اِلاّ باللّه بر وزن مفعول مفاعیل مفاعیلن فاع است. باید دانست که این یکی از اوزان رباعی است نه وزن اصلی آن (تجلیل،17:1378). 1- مفعول مفاعیلُ مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مکفوف ابتر): ای شمع شبستان وَلا، یا زینب! / ای اختر صحرای بلا، یا زینب دریاب که از کف نرود دامن صبر / سوگند به خون شهدا، یا زینب (سپیده،1389 :306) 2- مفعول مفاعلن مفاعیلُ فعول (بحر هزج مثمن اخرب مقبوض مکفوف اهتم): ای بر شده بر سریر افلاک زخاک / جای تو نبود روی این تیره مغاک بهر تو سزد که قدسیان افشانن / گل های ستاره بر حریر افلاک (همان: 313) 3- مفعول مفاعلن مفاعیلن فاع (بحر هزج مثمن اَخرب مقبوض ازل): هنگام سحر سروش غیبم در خوا / در داد ندا: نگر در آیینه ی آب دیدم متجلی ست در او موج به موج / گلباران شد ز اشک من، دامن خواب (همان:314) 4- مفعول مفاعلن مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مقبوض ابتر): رزمنده ی ما به نور ایمان می رفت / می رفت و به دست، هدیه ی جان می رفت(همان: 311) 5- فاعلاتن فاعلاتن فَعِلُن (بحررمل مثمن مخبون محذوف): زندگی تیره شبی بود که در خواب گذشت مرغ شب بود که بر دامن مهتاب گذشت قایقی بود که توفان زده بر آبی گذشت اشک بر دامنم از دیده ی بی تاب گذشت (همان:306) - وزن عروضی دوبیتی های سپیده کاشانی ترانه یا دو بیتی اشعاری هستند، دارای چهار مصراع که در ولایات ایران با لهجه های مختلف محلی رایجند. وزن ترانه یا دو بیتی مفاعیلن مفاعیلن فعولن است (تجلیل،18:1378). از آنجایی که وزن دوبیتی (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) است، از آوردن شواهد شعری با اوزان تکراری خودداری شد. - اوزان عروضی چهارپاره های سپیده کاشانی چهارپاره ها، اشعاری هستند که هر بند آن از چهار مصراع تشکیل می شود، امّا از نظر ارائه مفهوم بند ها، یک مضمون واحد را ارایه می کنند (مکارمی نیا، 117:1383). 1- بحر مضارع: 1-1- مفعول فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلات (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف مقصور): اینک نشسته بین من وتو به خیرگی / راه دراز فاصله، سنگین و بردبار جای تو را به هستی من سبز می کنند / آن کوچه، آن درخت، آن جوی بی قرار (همان: 323) 1-2- مفعول فاعلاتن مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): بدرود ای پرنده ی مهتاب کوچه ها / بدرود ای شکوه شب انتظار من بدرود کوچه های قسم، قهر،آشتی / بدرود ای عزیز فراموشکار من (سپیده،1389: 323) شاعر برای بیان غم و اندوه خود این وزن را بکار برده است. 1-3- مفعول فاعلات مفاعیلُ فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): ای دوست، آن فروغ و صفای گذشته ها / در چشم های مست تو خاموش گشته است بیگانه شد نگاه تو، ای آشنا مگر از خاطرات گذشته فراموش گشته است؟! (کاشانی،1389: 330) 1-4- مفعول فاعلات مفاعیلن (بحر مضارع مسدس اخرب مکفوف): موسی صفت، بهار گل افشانم / افکند دست عشق تورا در نیل تا خود دلیل شب زدگان گردی / ای برتر از ستایش و از تجلیل (همان: 342) 1-5- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): یاد آن یاد بهار دور که شب ها غبار ماه / بود از فراز تیرگی آوار کوچه ها یاد آن شبان خوب که طرح من و تو / مهتاب می کشید به دیوار کوچه ها (همان:347) 2- بحر رجز: 2-1- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): سعدی، بیفشان گل، بیفشان گل / گلها ز بستان و گلستانت(همان: 324) بار دگر با نغمه ی توحید / شوری فکن در بزم یارانت (همان:324) 2-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر رجز مسدس مخبون مرفوع): بس روزها گذشت و به یاد تو / خواندم دعای موکب باران را امّا نیامدی تو و چشم من / آرد به یاد، ابر بهاران را (همان:350) 3- بحر خفیف: 3-1- فاعلاتن مفاعلن فعَلن (بحرخفیف مسدس مخبون مقصور): جان شیرین ما وداع،وداع! / یار دیرین ما وداع وداع! در فراقت گسست سلسله ها / مهر زرّین ما، وداع، وداع! (همان:332) 3-2- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحرخفیف مسدس مقطوع): کودکم! شعر لای لاییها / گریه از صبح آشناییها رمز معراج سرخ لاله وشان / راز پرواز ماسواییها (همان:332) 3-3- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مسدس مخبون اصلم): لحظه ها، لحظه ها چه سنگین اند / روزها، روزها،چه غمگین اند! ماه خاموش، اختران مبهوت / ز آنچه بر خاک تیره می بینند (سپیده، 1389: 332) فاعلاتن مفاعلن فعلن (بحرخفیف مسدس مخبون محذوف): وزنی خیزابی است. لحظه ها شعله زار فاجعه بود / پر می افشاند گل به دامن باد دشت ها بستر شقایق ها روزها، برگ برگ دفتر باد (سپیده،1389 :334 ) 4- بحر منسرح: 4-1- مستفعلن مفعول مفاعیلن (بحر منسرح مسدس مرفوع): از تار و پود جسم پر از دردم / گویی صدای پای تو بر می خاست از بیت بیت سرخ غزلهایم عطر دل آشنای تو بر می خاست (همان:341) 4-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر منسرح مخبون مرفوع): پیری، خبر ز طالع سعد ما / می داد در قبیله بیداری یونس به کام ماهی و، ساحل بود / چشم انتظار مر غ گرفتاری (همان: 342) 5- بحر رمل: 5-1- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون اصلم): مگر از تربت او سر زده ای که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 5-2- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس اصلم): ای گل سرخ، چه عطرآگینی / آشنا چون سخن پروینی مگر از تربت او سر زده ای/ که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 6- بحر مجتث: 6-1- مفتعلن فاعلات مفتعلن فاع (بحر مجتث مثمن مجحوف یا مطموس): دیر زمانی ست روی ماسه ی ساحل / طرح قدم های مهربان کسی نیست در پس دیوار کلبه های شکسته / سایه درد آشنای هم نفسی نیست (همان:352) 6-2- مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (بحر مجتث مثمن مجحوف): پنجره بگشا که جای پای زمان را / بر رخ درماندگان راه ببینی پنجره بگشا که برگ های خزان را / از بدن شاخه های سبز بچینی (همان: 352) - اوزان عروضی نو نیمایی سپیده کاشانی وزن شعر نو از آنجا که ابداعی معاصران است، معمولاً در قالب بحور عروضی کلاسیک و کهن چندان یافت نمی شوند. وزن شعر نو: وزن شعر نیمایی وزن عروضی است. چنان که می دانید در اشعار نیمایی مصراع ها کوتاه و بلند هستند و لا جرم غالباً تعداد هجاها یا ارکان یک مصراع با مصراع بعد مساوی نیست (شمیسا،66:1387). 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن مخبون): من از شکاف زمان / ز فصل های عقیم / ز امتداد شبان بلند بی انجام / ز خاطرات کسل در دفتر یاد / ز آفتاب زباد / زدانه دانه ی گل های باغ / پرسیدم (کاشانی، 1389: 363) سپیده با کاربرد این وزن، یأس و اندوه خود را بیان کرده است. 2- فاعلاتن فعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مخبون مجحوف): آه! / من نیمه تمامم بی تو/ بی تو ای دور از من! / ای در من! / تا میان من و تو فاصله ها برخیزند/ به سر انگشتانم، شمع دعا می سوزد (همان: 397). 3- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مثمن مجحوف): یک شب مهتابی روشن / سایه ی دست تو را دیدم / که می لغزید (همان: 366) 4- فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مسدس مطموس): آه... ای جنگل! / ما برودت را پذیرفتیم (همان: 467) 5- فعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مثمن مخبون اصلم): نام شب را چه کسی گفت به تو؟/ که تو این سان در شب /گذری بس بی پایان داری (همان: 376) 6- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن مکفوف محذوف): دیشب که در خیال تو چون ماهیان سرخ / هر پولک تنم / در آرزوی لحظه ی دیدار می گداخت /خواب صدف شکفت زباران چشم من (همان: 378) 7- مستفعلن مفاعلن مستفعلن فعولن (بحر رجز مثمن مخبون مخلّع): پروانه های شب / در زیر داربست بلند / ستاره ها / حرفی است بر کتیبه ی این قصر کاغذین (همان: 360) 8- مستفعلن مفاعلن مستفعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون): می دانم ای دریغ / این انتظار تلخ به پایان نمی رسد!/ وین درد سینه سوز، به درمان نمی رسد! (همان: 410). 9- مستفعلن مستفعلن فعولن فعولن (بحر رجز مثمن مخلوع): خرّمشهر! رازیست در سکوت تو پنهان / رازی مهیب (همان: 448) 10- مسفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون اصلم): هر شامگاه، غرق در ظلمت! / آن گه که مر غ شب / سر می دهد، غمگین نوای جاودان خویش (همان: 454) 11- مستفعلن مفاعیلُ مفاعلن (بحر منسرح مسدس مخبون): گفتند: از پله های نور می آید / با پشته های هیزم (سپیده،1389: 418) - اوزان سروده های سپیده کاشانی 1- مستفعلن مفاعلن فَعَلن (بحر رجز مسدس مخبون): ای زن، حجاب تو سلاح توست! / را ه سعادت و فلاح توست (همان: 482) 2- مفاعلن مفاعلن مفاعلن (بحر رجز مسدس مخبون): قسم به نون و حرمت ِ قلم، بخوان / خوان به نام آن کریم مهربان (همان: 490) 3- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): بر خیز با یاد خدا، ای مرد دهقان! / / بر مزرعه پاشیده زر، خورشید تابان (همان:496) 4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (بحر رمل مثمن سالم): شب شکست و بهمن آمد، رستخیز اختران شد / در بهار ماه بهمن، پر شکوفه ارغوان شد (همان: 484) 5- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مثمن محذوف): هان، شهیدان ره عشق، کجایید؟! کجا؟ / گل خورشید شکفته ست، نیایید چرا؟ (همان: 488) نتیجه گیری: از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد. شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. در این راستا سپیده کاشانی ازجمله شاعران ادبیات پایداری معاصر ایران و شاعری خوش قریحه و نیکوپرداز است که به سبک کلاسیک و نو هر دو شعر می سروده؛ او برای تفهیم هر چه بهتر اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر ازجمله موسیقی بیرونی توجه داشته است؛ به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. در حوزه ی موسیقی بیرونی، اوزان شعری او با توجه به مضمون اشعارش متنوع است. او از انواع وزن ها؛ با مضمون جویباری و آرام، خیزابی، تند و شور انگیز مانند بحر رمل، رجز، هزج ، مضارع، خفیف، سریع، مجتث، متقارب، مقتضب و منسرح استفاده کرده، که بحر رمل در شعر او پرکاربردترین بحر می باشد و بعد از آن به ترتیب دو بحر مجتث و مضارع که جزء وزن های جویباری است که این امر خود نشانگر علاقه و توجه ویژه ی شاعر به اوزان جویباری است و نیز بیانگر این مطلب است که شاعر در آرامشی باطنی به سرایش پرداخته است. از طرفی دیگر اوزان دوری نیز در اشعار سپیده حضری پر رنگ دارد. شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر آنان است. در این زمینه او پیوندی میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعرش را حفظ نموده است بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. منابع و مآخذ: 1-اتحادی، حسین، (1390)، بررسی مقایسه ای موسیقی بیرونی و کناری غزل های انوری و خاقانی ، فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 32٫ 2-اصلانی، محمد رضا، (1390)، لاله کویر – زندگی نامه داستانی سپیده کاشانی ، تهران، انتشارات سوره مهر. 3- تجلیل، جلیل، (1378)، عروض و قافیه ، تهران، ناشر سپهر کهن. 4-جدیدالاسلامی قلعه نو، حبیب، نسرین صفائی کشتگر، (1390)، موسیقی بیرونی دیوان بیدل دهلوی ، فصلنامه ی مطالعات شبه قاره، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال سوم، شماره ی ششم. 5-خانلری، پرویز، (1361)، وزن شعر فارسی ، تهران، توس، چاپ چهارم. 6- رازی، شمس الدین محمدبن قیس، (1373)، المعجم فی معایرالاشعارالعجم ، به کوشش: (سیروس شمیسا)، تهران، انتشارات فردوس. 7-شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1370)، موسیقی شعر ، تهران، انتشارات آگاه. 8-شمیسا، سیروس، (1378)، آشنایی با عروض و قافیه ، تهران، چاپخانه رامین. 9-فشارکی، محمد، (1372)، رساله عروض سیفی و قافیه جامی ، تهران، مؤسسه ی انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 10-فضیلت، محمود، (1387)، آهنگ شعر فارسی ، کرمانشاه، نشر ذرّه. 11-فضیلت، محمود، یعقوب نوروزی، (1389)، تاملی در تناسب موسیقی و مضمون در شعر معاصر ، ادب فارسی، دوره ی جدید1، شماره ی 5-3، ص294-277٫ 12-فیاض منش، پرند، (1384)، نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تخیل و احساسات شاعرانه ، دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره جدید، شماره چهارم، صص 186-163٫ 13- گنجعلی و همکاران، (1393)، بررسی تطبیقی موسیقی شعر معروف الرصافی و فرخی یزدی ، 14-مبارک، وحید، علی اصغر سلطانپور، (1392)، بررسی محتوا، موسیقی و صورخیال در شعرسپیده کاشانی ، پایان نامه، دانشگاه رازی کرمانشاه. 15-ماهیار، عباس، ( 1378)، عروض و قافیه فارسی شیوه ای نو برای آموزش عروض وقافیه ، تهران، انتشارات نشر قطره. 16-وحیدیان کامیار، تقی، (1370)، بررسی منشأ وزن شعر فارسی ، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم. *علی اصغر سلطانپور / کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی-آموزش و پرورش شهرستان کوهدشت درج شده توسط : امین آزادبخت (مدیر سایت ) ...
گشایش نمایشگاه بین المللی کتاب مسکو با میهمانی ویژه ایران
و تحقیقاتی تاثیرگذار در منطقه اورآسیا در آکادمی علوم دیپلماتیک مسکو اهدا خواهد شد. بر اساس برنامه غرفه ایران در نمایشگاه بین المللی کتاب مسکو، رمان ' شما که غریبه نیستید' اثر هوشنگ مرادی کرمانی با حضور نویسنده این اثر برای مخاطبان روس رونمایی و عرضه خواهد شد. همچنین رونمایی و عرضه ترجمه روسی دو اثر 'دمکراسی یا دموقراضه' و 'طوفانی دیگر در راه است' نوشته سید مهدی شجاعی در نمایشگاه انجام ...
