سایر منابع:
سایر خبرها
هنوز ابعاد زیادی از کودتای 28 مرداد پنهان است
پژوهش های سیاسی تاکید کرد: موسسه مطالعات پژوهش های سیاسی در سال های گذشته تلاش داشته با استفاده از اسناد مقاله هایی را تهیه کند که یک مجموعه آن کتاب افسران عملیات آژاکس است. کتاب در فصل اول به روند ملی شدن صنعت نفت از زاویه ورود آمریکا پرداخته است، در بررسی یک سند مشخص می شود امریکا در نظر داشت با رفع خصومت میان ایران و انگلستان مانع ملی شدن صنعت نفت شود. به گفته او فصل هایی از کتاب به ...
اگر مصدق سرنگون نمی شد سلطنت در ایران باقی می ماند یا نه؟
عنوان مرجع تام شیعیان نادیده انگاشته شده است. در خاطرات آیت الله منتظری آمده صبح روز بعد از کودتا نزد آقای بروجردی بوده و دیده طلبه ای در آن جمع از سقوط دولت دکتر مصدق خبر داده و طلبه ای دیگر تا شنیده بلافاصله سجده شکر به جا آورده و آیت الله هم دیده اما واکنش منفی نشان نداده است. بنا بر این روشن است که مراجع و روحانیت نه زیر بار حکومت کمونیستی می رفتند نه ائتلاف با حزب توده. یکی از دلایل روحانیونی ...
بازوی نظامی کودتای 28 مرداد بدون رسانه به موفقیت نمی رسید
بسیار کم شدند. همچنین اختلاف مصدق با آیت الله کاشانی نیز در بروز این کودتا تاثیرگذار بود. تاسیس شبکه های معاند و خرید نمایندگان مجلس توسط آنها و اختلاف افکنی میان آنها و مصدق از عواملی بود که مجلس منحل شد و پازل ایجاد کودتا را تکمیل کرد. وی همچنین از تلاش مطبوعات آن دوره برای القای طرفداری مصدق از حزب توده یاد کرد و گفت: آیت الله کاشانی استعمار به خوبی می شناختند و دسیسه های آمریکایی ها در ...
اشتباه دکتر مصدق در کودتای 28 مرداد از نگاه هاشم آقاجری /زرافشان: به شکل وقیحانه ای با تحریف تاریخ روبرو ...
پیش کشیدند که شاه علیه مصدق کودتا نکرده، دربار یا آمریکایی ها علیه مصدق کودتا نکردند و و مصدق علیه شاه کودتا کرده است. چطور پیرامون این عوام فریبی بحث می کردند؟ من معتقدم چهارچوب و بستر طبیعی آن فقط ایران هم نیست، بخشی از جنبش های رهایی بخش ملی کشورهای مستعمره و نیمه مستعمره دنیا بعد از جنگ جهانی دوم است. اگر جنبش ملی شدن نفت در ایران بخواهد درست بحث شود، در بستر طبیعی و با بررسی همه نیروهای دخیل و ...
تغییر مفهومی کودتای 28 مرداد 1332
بود که واقعه 28 مرداد و براندازی دولت مصدق را امر اجتناب ناپذیر و ضروری برای نجات کشور ارزیابی کند.2 محمدرضا پهلوی از هنگام سقوط دولت مصدق این فکر را در ذهن می پروراند که از حیثِ جلب افکار عمومی و وجهه ملی جای مصدق را بگیرد تا مردم وی را چون او مورد پذیرش قرار دهند. حکومت به مناسبت 28 مرداد اصناف و کسبه را به چراغانی مجبور می ساخت. شاه بر این عقیده بود که این اقشار با او همراه هستند و ...
دیگر قمه و غمزه بدکارگان به کار براندازی نمی آید!
وقتی شعبان جعفری، از اطرافیان آیت الله کاشانی کتک خورد! در آغاز سخن، مروری بر زندگینامه شعبان جعفری، از تولد تا کودتای 28 مرداد ضروری می نماید. او زندگی پرفراز و نشیبی را پشت سر نهاد. از حمایتِ دکتر مصدق و محافظت دکتر فاطمی و حضور در قیام 30 تیر گرفته، تا گرایش به دربار و دخالت فعال در غائله 9 اسفند 1331 و تجربه زندان از سربند آن و سپس برخورداری از منافع 28 مرداد و نهایتاً فرار به خارج و پی گیری یک زندگی یکنواخت تا مرگ! بر تارنمای پژوهشگاه تاریخ معاصر ایران، تک نگاشته ای وجود دارد که جامع می نماید: ...
مصدق از تابو تا ابزار!/ زیدآبادی
... گرامیداشت دکتر مصدق اما مثل برخی دیگر از چهره های نمادین انقلاب، چندان به درازا نکشید و با بروز اختلاف بین ابوالحسن بنی صدر، نخستین رئیس جمهور پس از انقلاب با رهبران حزب جمهوری اسلامی، مصدق نیز در شمار مغضوبان بسیاری از اعضا و هواداران حزب در آمد. بنی صدر خود را پیرو رهبر جنبش ملی شدن نفت معرفی می کرد و همین مسئله سبب شد تا دشمنان قدیمی مصدق تحت لوای مخالفت با رئیس جمهور وقت ...
ماجرای کودتای 28 مرداد در وصیت نامه سرگرد علمیه/ ننگ کودتا بر جبین آمریکا و بریتانیا ماند
سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): نهضت ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر محمد مصدق پیکاری بزرگ در مقابل بریتانیا و کارتل های بزرگ نفتی بود و بالاخره این ستیز و مقاومت، هفتاد سال پیش با کودتایی آمریکایی -انگلیسی سرکوب شد. در واقع کودتای 28 مرداد 1332 به عمر جنبش ملی کردن صنعت نفت و آزادی های دهه سی پایان داد و دولت مصدق نیز به بدترین وضع ممکن سقوط کرد، دکتر مصدق اگرچه شکست بزرگی متحمل ...
ننگ 70ساله
حزب توده، نقشه های جایگزین را هم در دستور کار این دو کشور قرار داده بود. سیا تصمیم گرفته بود اگر این بار هم مصدق و طرفدارانش بتوانند عوامل کودتا را ناکام بگذارند، یک جنگ چریکی گسترده از جنوب ایران آغاز شود. اسنادی که آمریکایی ها منتشر کردند، نشان می داد آن ها حتی برای پشتیبانی نظامی از این جنگ احتمالی، سلاح و مهمات به همراه بسته های پول و طلا آماده کرده، قصد داشتند یک نیروی حداقل 10 هزار ...
وقتی امریکا در غیاب مردم آب رفته را به جوی بازگرداند!
.... گروهی از افسران و امیران که برای موفقیت زاهدی تلاش می کردند، چون می دانستند امریکا پشتیبان دولت مصدق است، تصمیم گرفتند با سفیر امریکا وارد مذاکره شوند. آن ها خطر سلطه کمونیزم را در صورت ادامه زمامداری مصدق، به سفیر امریکا گوشزد کردند. سفیر امریکا گفت: این ها را می دانیم، ولی کسی نیست که بعد از مصدق بتواند قدرت را در دست بگیرد. در روز 24 مرداد 1332 ش، شاه با اطمینان از حمایت امریکا و انگلیس ...
نقش آمریکا و انگلیس در کودتای 28 مرداد چه بود؟
... مشکلات مالی و فشار حزب توده این مولف و محقق در ادامه توضیحاتش می گوید: مصدق در همان سال اول نخست وزیری با مشکلات بسیاری روبرو شد. از یک طرف با توجه به حذف درآمد نفت از بودجه کشور مشکلات مالی به دولت فشار می آورد، از طرف دیگر حزب توده که مصدق را عامل امپریالیسم می دانست فضای عمومی جامعه را آشفته می کرد. این مشکلات ادامه داشت تا زمانی که دوره قانونی مجلس شانزدهم به سر رسید و مصدق ...
نقش موثر انگلیس در کودتای 28 مرداد
استعمار انگلیس و روسیه بایستد. با این حال، این تاریخ مدت هاست که فراموش شده است.رابطه عاشقانه ای که زمانی بین دو کشور وجود داشت، زمانی که واشنگتن نقش مهمی در سرنگونی دولت نخست وزیر محمد مصدق در 28 مرداد 1953 (19 اوت 1953) ایفا کرد، ناگهان به پایان رسید .در آستانه کودتا، واشنگتن کمک های مالی خود به ایران را که به دلیل تحریم نفت ایران توسط بریتانیا ، با بحران مالی شدیدی مواجه بود، قطع کرد. در حالی ...
خون و نفت*
؟ او در پی نفت ملی با اصرار به آزادی مطبوعات و برگزاری رفراندم و انتخابات آزاد به دنبال “دولت ملی” هم بود تا ایران و ایرانی را از تحقیر مستمر توسط انگلیسی ها برهاند و اگر در آمریکا جمهوریخواهان دولت را در دست نمی گرفتند “شاید” و باز هم شاید هرگز انگلیسی ها موفق نمی شدند با واشنگتن درباره عملیات آژاکس و طرح کودتا در ایران به تفاهم برسند زیرا هری ترومن دموکرات مصدق را سدی در راه کمونیسم ...
شلیک به دموکراتیزاسیون؛ تأملی بر کودتای 28 مرداد 32
ز آنکه مصداق لیبرالیزاسیون باشد بر دموکراتیزاسیون سیاسی و تمرکززدایی قدرت در حاکمیت تاکید داشت. جایی که استعمارستیزی و استبدادستیزی مفاهیم گره خورده زمانه بودند. مصدق تمام تلاش خویش را بر احیای قانون مشروطیت قرار داد تا از زیاده خواهی سیاسی دربار و مداخلات قدرتهای خارجی جلوگیری نماید. اوج این برخورد در تیر 1331 دیده می شود آنگاه که نخست وزیر به درستی از شاه خواست وزارت جنگ را به دولت منت ...
مصدق یک اصلاح طلب بود
...؛ آن هم در محیطی که مساعد نیست. در یک سو انگلیس، روسیه و حزب توده است و در سوی دیگر دربار و شاه و همه عوامل آن ها هستند. در این بین نهضت ملی شدن صنعت نفت شکل گرفته است و با وجود اینکه فضا خصمانه بود، توانسته قانون ملی شدن صنعت نفت را بگذارند. این قانون در 29 اسفند 1329 پس از تصویب، در مسیر اجرا قرار می گیرد و 14 اردیبهشت 1330 مصدق نخست وزیر می شود. ریشه این پیروزی به سال ها مبارزه مصدق در ...
وابستگان شاه هم وقایع 28 مرداد را کودتا می دانند
مخالفان دولت مصدق جریان های متفاوتی وجود داشتند که حتی به لحاظ مرام و مسلک سیاسی و مذهبی هم با یکدیگر اختلافات جدی داشتند. گروه های چپ از منتقدان جدی مصدق و جریان وابسته به دولت بودند. در میان آن ها حزب توده از نفوذ بیشتری برخوردار بود. در نگاه توده ای ها، مصدق نسبت به منافع کارگران توجه کمی داشت و به لحاظ جایگاه طبقانی و خانوادگی متعلق به جریان فئودال و بورژوا بود. از این رو از نظر ...
ریشه های کودتای 28 مرداد؛ از شکل گیری صنعت نفت تا حصر مصدق
می داد و عملیات در دوبخش روانی و نظامی طراحی شده بود. قسمت اصلی جنگ روانی عبارت بود از برجسته کردن فرضیه خطر کمونیسم که حساسیت روحانیون و سلطنت طلبان را بر می انگیخت. همکاری حزب توده با مصدق نیز می توانست به عنوان شاهدی برای این مدعا مطرح شود. پروپاگاندای امپریالیسم با ترجیع بند خطر کمونیسم در رسانه ها و مطبوعات فعالیت می کرد و بخش نظامی کودتا به شاه محول شده بود. قرار بود نخست سرلشکر ...
همراهی آمریکا با طرح ضد مصدقی انگیس/ ابقای دولت و انحلال مجلس
عملا بر اوضاع ایران مسلط می شود. این زمان، قدرت های بزرگ آمریکا و روسیه در جنگ سرد بودند و هر یک بیم آن را داشت که دیگری کشور و سرزمین مورد نظر او را زیر سلطه خود بگیرد. بررسی اسناد این دوره نشان می دهد که در مطبوعات و مقالات آن زمان، قوت گرفتن فعالیت های حزب توده در ایران، بی تفاوتی دولت ایران نسبت به این موضوع، نگرانی آمریکا را به دنبال داشته است. نگاهی به اسناد سازمان سیا نشان می دهد ...
گروه های سیاسی در آیینه شعبان جعفری
این دوره، طرفداری همزمان عملی از شاه، کاشانی و مصدق، و درعین حال مخالفت عملی و درگیری علنی مداوم با حزب توده و طرفداران آن بود؛ چرا که آن ها را هم ضد اسلام می دانست وهم مخالف شاه و هم هواخواه شوروی واستالین. درهمین راستا، و با همان روحیات به ملیون و جبهه ملی خدماتی می کند، به گونه ای که روزنامه باخترامروز(به صاحب امتیاز و سردبیری حسین فاطمی)به ستایش خدمات شعبان جعفری می پردازد (باخترامروز،شماره 914 ...
کودتایی که توجه پژوهشگران تاریخ را به خود جلب کرد/ کتاب ها درباره 28 مرداد چه می گویند؟
سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کودتای 28 مرداد 1332 از جمله وقایع مهم تاریخ معاصر ایران به شمار می رود که هنوز پس از گذشت سال ها از تاریخ وقوع آن، زوایای پیدا و پنهان بسیاری دارد. سیاست های استعمارستیزانه مصدق، عامل یا بهانه ای بود که سبب شد تا آمریکا و هم پیمان انگلیسی اش، کودتایی را برای مهار جنبش ملی نفت و جلوگیری از اجرای آن و همچنین مقابله با موج استقلال طلبی مردم ایران طراحی و اجرا کنن ...
هفتاد سال پس از یک حسرت تاریخی
های نظامی سایر شهر ها به سمت تهران و یا گسیل نیرو های ویژه به قزوین، آمادگی مقابله با موج کودتاچیان وجود ندارد؛ بنابراین بهترین راه حل، رصد اتفاقات تهران است تا به محض احساس نیاز، وارد تهران شده و به نیرو های مقاومت یا همان هواداران مصدق بپیوندند. با اینکه درگیری آشکاری بین کودتاچیان و نیرو های هوادار دولت ملی در قزوین رخ نداد، اما نمونه هایی از حمله به مراکز فرهنگی از جمله مطبوعات و ...
آسیب شناسی کودتا پس از 70 سال
هایی علیه مصدق انجام شد. گفته شد کمونیست ها در ایران در حال به قدرت رسیدن هستند. در داخل و خارج گفته می شد مصدق به حزب توده و جریان چپ میدان داده و احتمال دارد ایران به دست کمونیست ها بیفتد. این موضوع در داخل روحانیون و در خارج آمریکا را نگران کرد. یکی از دلایل مخالفت آمریکا با مصدق این بود که ملی گراها در ایران شعار می دادند که شیرهای نفت را می بندیم. جنگ جهانی تازه تمام ...
وقتی کشور به پرتگاه کودتا رسید
به اقداماتی عاقلانه دست زد و پیرو سیاست موازنه منفی خود، به اجرای سیاست اقتصاد بدون نفت، ایجاد روابط پایاپای تجاری، ایجاد محدودیت برای واردات کالاهای غیرضروری، کاهش بودجه نظامی و تامین آزادی های مدنی و سیاسی مثل آزاد گذاشتن مطبوعات و مواردی از این قبیل متوسل شد، اما به دلیل مخالفت های خارجی سیاست موازنه منفی شکست خورد، زیرا در واکنش به سیاست های استقلال طلبانه مصدق، در ابتدا انگلیس ایده حمله نظامی ...
دشمن شناسی؛ مهم ترین پیام کودتای 28مرداد
داشتند و اسناد هم این را نشان می دهند؛ از لانه جاسوسی گرفته تا جاهای دیگر؛ مثلاً شاپور بختیار از 1331با آمریکایی ها در ارتباط بود. پیش از آن در 1329در آبادان با انگلیسی ها ارتباط داشت. موضوع سوم نقش ویرانگر احزاب و مطبوعات است که در کودتا پیش کشیده می شود. احزاب به جای اینکه در مسیر وحدت، وفاق و اقتدار ملی حرکت کنند، در ایجاد اغتشاش، اختلاف و شقاق جامعه سعی و تلاش کردند. بعضی احزاب مانند حزب توده به ...
داستان کودتا بعد از 70 سال
برخی دیگر با مصدق و سیاست های او به مثابه یک اسطوره بی عیب و نقص برخورد می کنند و معتقدند مصدق با فشار آوردن به شاه قصد اجرای قانون اساسی مشروطه را داشت. این مساله در مورد واقعه 28مرداد نیز صادق است. عده ای معتقدند که صفر تا صد وقایع 28مرداد، برنامه ریزی سازمان های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس بود. انتشار خاطرات افرادی مانند کیم روزولت، رئیس شعبه خاورمیانه سازمان سیا، پس از انقلاب اسلامی نیز مهر تاییدی بر این نگاه می زند. با ...
کودتای 28 مرداد مانع دموکراتیزه شدن ایران شد
ویژه روحانیون القا کردند که مصدق به کمونیست ها میدان داده و دیر یا زود کشور به دست حزب توده که مورد حمایت اتحاد جماهیر شوروی بود، خواهد افتاد. آمریکا با کودتا مخالف بود. انگلیسی ها با خلق کمونیست هراسی سرانجام ژنرال آیزنهاور ، رئیس جمهور وقت آمریکا را قانع کردند تا از یک سو در کودتا شرکت کند و از سوی دیگر 10 میلیون دلار هم برای کودتا اختصاص دهد. البته کودتاچیان و وطن فروشان ارزان فروشی کردند ...
پایان نافرجام جنگ نفتی
مخالفت کردند؛ ولی مصدق کار خود را کرد. درباره روند برگزاری این رفراندوم غیرقانونی، اسناد و مدارک بسیار ارزشمندی وجود دارد. روز 12مرداد رفراندوم در تهران اتفاق افتاد که بیشترین شرکت کنندگان آن اعضای حزب توده بودند. روز 19مرداد رفراندوم در شهرستان ها برگزار شد که بعد از آن این گمانه شکل گرفت که مصدق از شاه درخواست انحلال مجلس را می کند. کاشانی به برخی اسناد رجوع کرد و ادامه داد: نخست اینکه ...
مروری بر اتفاقات مشهد در کودتای 28 مرداد 1332 | فاصله چندساعته شعارهای زنده باد و مرده باد
نفت در ایران است. 2 خرداد میتینگ جمعیت های مؤتلفه در میدان شاه با سخنرانی امیرپور، مصباح الهدی و محمدتقی شریعتی، در حمایت از دولت دکتر مصدق برگزار می شود. هشت روز بعد، فتوای آیت ا... کلباسی درمورد ملی شدن صنعت نفت در مشهد منتشر می شود. او در این فتوا از همه مردم مسلمان می خواهد در این امر، تعجیل و در مبارزه با دشمن استعمارگر، شرکت کنند. 23 تیر 1330 مردم مشهد به مناسبت صدور قرار نخستین ...
اصفهان قیام کرد؛ مصدق نفهمید...
سر سفره هایشان، به حمایت از دولت پرداختند؛ اما رودررویی مصدق با آیت الله کاشانی و از طرف دیگر، بازشدن فضا برای احزاب چپ و توده ای، آن ها را بر سر انتخاب بین بد و بدتر قرار داد؛ به گونه ای که آن ها بین سلطنت به عنوان گزینه بد و روی کارآمدن توده ای ها و مداخله شوروی در ایران به عنوان گزینه بدتر، ترجیح دادند در برابر ماندن سلطنت و رفتن توده ای عکس العملی نشان ندهند. همین دلایل موجب شد ضعف تئوریک در جبهه ملی به کاهش و ازبین رفتن عقبه اجتماعی آن منتهی شود و کودتای 28 مرداد رقم بخورد. ...