خانه
خون و نفت*
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
اگر مصدق سرنگون نمی شد سلطنت در ایران باقی می ماند یا نه؟
عصر ایران؛ مهرداد خدیر - به مناسبت هفتادمین سالگرد کودتای 28 مرداد 1332 و در 5 یادداشت به 5 پرسش در این باره پاسخ دادیم. اگر چه مناسبت هفتادمین سالگرد سپری شده اما به احترام مخاطبانی که در بخش نظرات پرسیده بودند اگر دکتر مصدق سرنگون نمی شد شکل حکومت در غیاب شاه چگونه می شد ، این پرسش را هم آورده ایم چندان که در یک نوبت قول پاسخ داده شده بود. سؤال این است با توجه ب ...
تغییر مفهومی کودتای 28 مرداد 1332
گرفتن از آیزنهاور درباره داستانِ کودتا دست به تحریف زدند. سرتیتر اصلی تایم درباره داستان کودتا این بود: اوباش ایران برای شاه خود شورش می کنند . به ادعای این نوشته سیصد نفر جان خود را از دست دادند تا مردم پیروز شوند . نشریه ریپورتر در مقاله ای با عنوان نفت، خون و سیاست ، بحران را با تصور کردن مصدق به عنوان بحران ساز و تصور کردن شاه به مثابه فردی دارای قدرت نیمه عرفانی برای مردم تشریح ...
کودتای انکار، کودتای تحریف
نمی توانست نخست وزیر را عزل کند، چون متمم قانون اساسی مشروطه شاه را از مسئولیت مبرا دانسته بود. عزل و نصب وزرا به دست شاه هم یک امر تشریفاتی شاهانه برای رسمیت بخشی به مصوبات مجلس بود و بروز انفرادی و مستقل از دولت و مجلس نمی توانست داشته باشد. در مورد عزل نخست وزیر هم قانون سکوت کرده بود. مصدق نیز در دادگاه، چنین مفهومی را در مقام دفاع استدلالی از خود بیان کرده بود که اگر بنا بود پادشاه هر ...
کودتای شبه علم
، اما غیر قانونی نبوده است. چرا؟ چون براساس رویه شکل گرفته، عزل و نصب نخست وزیر توسط شاه مشروط به رأی تمایل مجلس بود و از آنجا که مصدق در تاریخ 22 مرداد مجلس را منحل کرده بود، در نتیجه عزل مصدق توسط شاه نیازی به رأی تمایل مجلس نداشت؛ چراکه مجلس منحل شده بود و با انحلال مجلس رأی تمایل مجلس، سالبه به انتفای موضوع است و در نتیجه پیش شرطی برای عزل و نصب شاه وجود نداشت. در پاسخ به این استدلال می توان گفت ...
پاسخ به دکتر برهانی از زبان وزیر فرهنگ دولت مصدّق!
رفراندومی که مصدّق برگزار کرد و بنا به اعلامیۀ او، مجلس منحل شد و در نتیجه عرف و رویهٔ انتخاب نخست وزیر بنا به رأی تمایل مجلس، سالبه به انتفاء موضوع بوده و شاه ملزم به رعایت این رویه نبوده. این در حالی است که مطابق اصل 48 قانون اساسی انحلال مجلس تابع فرمان شاه بوده و شاه در 28 آبان 32 انحلال مجلس را امضا کرد. در واقع اگر شاه برای عزل نخست وزیر نیازمند انحلال مجلس می بود، لازم بود نخست در همراهی ...
نویسنده کتاب خط سازش: محمدرضا شاه کودتا کرد و مصدق کار غیرقانونی
به گزارش خبرنگار حوزه تاریخ خبرگزاری فارس، در چند روز اخیر شبهاتی در باب کودتای 28مرداد در فضای مجازی مطرح شد که در پی تطهیر محمدرضا پهلوی بوده و تماماً چهره ای منفی و ضدقانونی از محمد مصدق، نخست وزیر وقت ارائه داده است. در این هیاهوی رسانه ای چنین القا می شود که انحلال مجلس از سوی مصدق غیرقانونی بوده و عزل مصدق توسط شاه در واکنش به این اقدام قانونی است و کودتایی در کار نبوده است. ...
مردم 28مرداد کجا بودند؟
محمدجواد مظفر، نویسنده و پژوهشگر در هم میهن نوشت: همین جا اعتراف کنم که خود را متخصص و صاحب نظر در دوران کوتاه، ولی پر حادثه نهضت ملی شدن نفت و سر انجام آن کودتای 28 مرداد نمی دانم. در این رابطه همواره کوشید ه ام مطالعه کنم و از دیدگاه تاریخ نگاران صادق و صاحب نظران وقایع آن دوران بهره مند شوم. اما همواره یک پرسش اساسی ذهن مرا آزار می دهد و نتوانسته ام پاسخ روشنی برای آن بیابم. عموم ...
دیگر قمه و غمزه بدکارگان به کار براندازی نمی آید!
وقتی شعبان جعفری، از اطرافیان آیت الله کاشانی کتک خورد! در آغاز سخن، مروری بر زندگینامه شعبان جعفری، از تولد تا کودتای 28 مرداد ضروری می نماید. او زندگی پرفراز و نشیبی را پشت سر نهاد. از حمایتِ دکتر مصدق و محافظت دکتر فاطمی و حضور در قیام 30 تیر گرفته، تا گرایش به دربار و دخالت فعال در غائله 9 اسفند 1331 و تجربه زندان از سربند آن و سپس برخورداری از منافع 28 مرداد و نهایتاً فرار به خارج و پی گیری یک زندگی یکنواخت تا مرگ! بر تارنمای پژوهشگاه تاریخ معاصر ایران، تک نگاشته ای وجود دارد که جامع می نماید: ...
مدافع کودتا باشید، اما تاریخ را تحریف نکنید
توئیت محسن برهانی در خصوص کودتای 28 مرداد و ادعای او مبنی بر کودتا نبودن تحولات 28 مرداد با موجی از واکنش ها در شبکه های اجتماعی همراه بود. برهانی که پیش تر نیز به دلیل اظهارات شاذ حقوقی مورد انتقاد کاربران قرار گرفته بود، این بار گفته است که شاه با اختیارات قانونی خودش مصدق را برکنار کرد. کاربران، اما نشان دادند که این مدعی به دلیل عدم شناخت دقیق برهانی از تاریخ و تحولات پیش و پس از عزل مصدق است ...
ابزارهای حمله نظامی، کودتا و تحریم ، یک روح در سه بدن
و دقیقا برای تداوم روال قبل او را انتخاب کرده است و می رود که خلع ید کند، اما مطمئن شود که روال قبل فعالیت ها تثبیت می شود. یا مثلا تاکید کرده بود که هیات خلع ید با قطار سلطنتی برود تا همگان بدانند که ملی شدن صنعت نفت تصمیم همگان از جمله شاه و دربار هم هست. او افزود: در برابر این همه لطافت و نرمش مصدق، اما مخالفان خشن ترین مقابله ها را کردند. مثلا انور خامه ای در کتاب اقتصاد بدون نفت ...
دیدار ناصرالدین شاه و ملکه ویکتوریا
دربار ویکتوریا از خود بی خود شد و در موقع خداحافظی دست ملکه را بوسید، امری که مایه حیرت دربار بریتانیا شد. ناصرالدین شاه در خاطرات دیدار نخست خود از کاخ باکینگهام می نویسد: در صبح از خواب برخاسته، رفتیم برای قصر ویندزور که مقر ملکه ویکتوریای انگلیس است. دم قصر زیر پله پیاده شدیم، ملکه تا زیر پله استقبال کرد، پایین آمده دست ملکه را گرفتیم، بازو دادیم رفتیم بالا. ملکه برخاسته به دست خودشان ...
علت دیدار شاه مخلوع با روزولت قبل از کودتای 28 مرداد
70 سال از روزی می گذرد که رادیو تهران قطع شد و ناگهان شخصی پشت میکروفون فریاد زد " دولت مصدق سقوط کرد"! کودتایی که با برنامه انگلیس و آمریکا و برخی عوامل داخلی وابسته به دربار پهلوی شکل گرفته بود تا نتیجه سال ها مبارزه ملتی مظلوم برای ملی کردن نفت را از بین ببرد و با بازگردادندن مجدد محمدرضا پهلوی به کشور و برانداختن دولت مصدق، 25 سال سلطه نامشروع پهلوی بر ایران ادامه پیدا کرد. هرچند ...
چرا واقعه 28 مرداد، کودتا بود؟
مهدی پیش بین: ماجرای کودتای 28 مرداد به نهضت ملی شدن نفت و نجات منابع ملی ایران از استعمار انگلیس باز میگردد که با حضور آیت الله کاشانی، دکتر مصدق و اقشار مختلف مردم، در اواخر سال 1329، نفت در سرار کشور ملی اعلام شد. بعد از این نهضت، مصدق به عنوان نخست وزیر انتخاب شد و این اولین دولت ملی و برخاسته از رای مردم در تاریخ معاصر ایران بود. مصدق در اردیبهشت 1330 به دلیل اختلاف با محمدرضا پهلوی ...
پاسخ حقوقی به شبهه کودتا نبودن حادثه 28 مرداد
گروه سایر رسانه های دفاع پرس - محسن برهانی؛ شاه اگرچه در 28 مرداد از قوای نظامی استفاده کرد، اما غیر قانونی نبوده است. چرا؟ چون بر اساس رویه شکل گرفته، عزل و نصب نخست وزیر توسط شاه مشروط به رأی تمایل مجلس بود و از آنجا که مصدق در تاریخ 22 مرداد، مجلس را منحل کرده بود، در نتیجه عزل مصدق توسط شاه نیازی به رأی تمایل مجلس نداشت؛ چرا که مجلس منحل شده بود و با انحلال مجلس رأی تمایل مجلس، سالبه به ...
ماجرای کودتای 28 مرداد در وصیت نامه سرگرد علمیه/ ننگ کودتا بر جبین آمریکا و بریتانیا ماند
. مصدق اگر از فروش نفت یک دلار به دست می آورد، نمی خواست خرج تسلیحات کند. او می خواست این پول برای تاب آوری، اقتصاد، فرهنگ، بهبود زندگی مردم ایران صرف شود. انواع و اقسام توطئه ها شکل گرفت اما درایت دکتر مصدق و پشتیبانی مردم ایران موجب شد که 28 ماه از نوع دیگر در تاریخ صدساله ایران رقم بخورد. مشابه این 28 ماه را پیدا نمی کنیم. برعکس دوره اختناق و نظامی گری رضاخانی و دوره محمدرضا شاه در ...
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: اشتباهات خودِ مصدّق اصلی ترین عامل داخلی وقوع کودتای 28 ...
با آن منتشر نشده است. وی افزود: اگر ما بخواهیم کودتای 28 مرداد را بررسی کنیم می بایست واقعه 30 تیر 1331 را در ابتدا مورد واکاوی قرار دهیم. مصدق بعد از اینکه درخواست می کند قدرت تامه را به دست آورد و با مخالفت شاه و مجلس روبرو می شود، به یکباره استعفا کرده و خانه نشین می شود. بعد از این اتفاق است که شاه با اشتیاق، قوام را جهت نخست وزیری به مجلس معرفی می نماید و مجلس نیز در 26 تیر قوام را ...
ننگ 70ساله
...، اوباش و کلاه مخملی ها دولتی را که چنان محبوب مردم بود، در عرض یک روز ساقط شد. واقعیت این است که اتحاد میان نیرو های سیاسی در ذیل دولت مصدق، در روز های منتهی به اواخر مرداد 1332 به چند دلیل در شکننده ترین وضعیت خود بود. تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت در ایران و رسیدن مصدق به نخست وزیری باعث شده بود گروه های مختلفی که با زاویه دید های گوناگون به صحنه می نگریستند، اشتراک منافع پیدا ...
وقتی امریکا در غیاب مردم آب رفته را به جوی بازگرداند!
...، ولی، چون سفیر ایران در بغداد از طرفداران مصدق بود، شاه ناگزیر به طرف رم پرواز کرد. به دنبال تظاهرات خیابانی و پس از اینکه نظامیان قدرت را به دست گرفتند، شاه به تهران برگشت. من و زاهدی به او تلگراف کردیم، به ایران برگردد. مصدق نخست مخفی شد و در روز بعد، خود را معرفی کرد، سپس بازداشت و محاکمه شد و سه سال در زندان ماند. هنگامی که شاه به ایران بازگشت و بار دیگر قدرت را به دست گرفت، معامله نفت با ...
اشتباه دکتر مصدق در کودتای 28 مرداد از نگاه هاشم آقاجری /زرافشان: به شکل وقیحانه ای با تحریف تاریخ روبرو ...
...؛ غلط بودن این دیدگاه اثبات شده است. دیدگاه دوم قضیه شمال و جنوب است که کارتل های نفتی منافع زیادی را از دست می دادند و حتی می خواستند یک جنگی علیه مصدق راه بیاندازند. این فعال سیاسی افزود: یک دیدگاه دیگر هم این است که مصدق موفق شد در اوج بی رحمانه ترین تحریم های نفتی یک اقتصاد خودکفا طراحی کند، حتی صادرات ما از واردات ما فزونی گرفت و قدرت های جهانی دیدند اگر یک کشور جهان سومی بتواند ...
درس هایی در هفتادمین سالگرد 28 مرداد
، یعنی سرسلسله قاجار، آقامحمدخان کم نظیر می داشت، رویکرد واقع گرایانه تری در این تحول اتخاذ می کرد. اما فارغ از این ماجراها، هنوز نکته مهم، خلأ دستاویز حقوقی در تبرئه قاتل سپهبد حاج علی رزم آرا، نخست وزیر وقت ایران توسط مجلس به حمایت رهبران جبهه ملی است. طرح نفتی رزم آرا واقع گرایانه و طرح نفتی مصدق آرمان گرایانه می نماید ولی مجوزی برای ریختن خون هیچ شخص حقوقی و حقیقی از سوی هیچ ...
وابستگان شاه هم وقایع 28 مرداد را کودتا می دانند
...... توده ای ها می خواهند با منحرف کردن فکر دولت به طرف کودتای جعلی، خود دست به کودتا بزنند. همین روزنامه روز چهارشنبه 28 مرداد 1332 در صفحه اول خود نوشت: فرمان نخست وزیری مصدق به امضای شاه است یا استالین؟ جریان نفوذ هم که از سوی سرویس های اطلاعاتی بریتانیایی و آمریکایی حمایت می شد تلاش های وسیعی را برای واداشتن مطبوعات به بیان مطالب انتقادی تند علیه مصدق صورت داد. برخی مطبوعات طرفدار دربار ...
همراهی آمریکا با طرح ضد مصدقی انگیس/ ابقای دولت و انحلال مجلس
استعفای خود را تسلیم دربار کرد. پس از او قوام به نخست وزیری رسید و فقط 5 روز دوام آورد و در نتیجه قیام 30 تیر که مردم با حضور خود در صحنه عرصه را بر او تنگ کردند، استعفا داد. بعد از مشروطه این اولین تاثیر مردم بر انتخاب رئیس الوزرا بود. برای فهم این اختلاف نظر شاه و نخست وزیر و قضاوت تاریخی باید به قانون اساسی مشروطه مراجعه کرد که به شدت متناقض، مناقشه پذیر و تفسیر محور است. تا آنجا که به ...
فرجام کودتای شانسی
به گزارش ایسنا، امروز 28 مرداد هفتادمین سالگرد کودتای انگلیسی – آمریکایی علیه دولت محمد مصدق در سال 1332 است. قضیه از کجا شروع شد؟ آزاد شدن موقتی منابع استراتژیکِ نفت و گاز ایران به بهای ریخته شدن زهر انگلیس به حلقوم مردان دلسوز، وطن پرست و اخلاقگرا و کشیدن انتقامی سخت و خصمانه از آنان به دست آمد. مصدق و جریان فکری و سیاسی اش قبل از رفتن به دولت با اتحاد و همراهی با آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی و ...
کودتای 28 مرداد مانع دموکراتیزه شدن ایران شد
شجاعانه رأی دادن بی سوادها را ممنوع کرد و دست زمین داران، دربار و ارتش را برای دخالت در انتخابات بست. مصدق می گفت: شاه براساس قانون مشروطه باید سلطنت کند نه حکومت، اما او در عمل قانون اساسی را زیر پا می گذاشت، خودش را سایه خدا در زمین و قدرتش را مطلقه می دانست. دولت و مجلس فرمایشی درست می کرد. مصدق براین باور بود که شاه باید سلطنت کند، نه دخالت در همه امور. تلاش نخست وزیر ملی و دموکرات این ...
پایان نافرجام جنگ نفتی
سخنرانی های شخص دکتر مصدق یا طرفداران وی بود نه منتقدان. وی در ادامه تشریح کرد: در مجلس شانزدهم شورای ملی به مصدق رای اعتماد دادند و نخست وزیر شد. البته وی ملی شدن صنعت نفت را به عنوان شرط نخست وزیری مطرح کرده بود که پذیرفتند و مصدق هم آمد و صنعت نفت را ملی کرد. در پایان سال 1330 دوره مجلس شانزدهم پایان یافت و باید انتخابات مجلس هفدهم انجام می شد. این انتخابات را دولت دکتر مصدق و وزارت ...
لالی نیوز
بلامنازع شده بود.(1) از طرف دیگر، شاه که به شدت توسط دکتر مصدق کنترل می شد به گونه ای که حتی هزینه های شخصی دربار او نیز به دقت بررسی می گردید و بدون اجازه مصدق عملاً کاری نمی توانست انجام دهد. تا جائیکه حتی بعضی از اعضای خانواده سلطنت نیز از کشور تبعید شدند.(2) در شانزدهم مرداد ماه سال 1331، مجلس طی ماده واحده ای، استاد خلیل طهماسبی، عامل اعدام انقلابی سپهبد رزم آرا و عضو برجسته فدائیان اسلام ...
شلیک به دموکراتیزاسیون؛ تأملی بر کودتای 28 مرداد 32
ز آنکه مصداق لیبرالیزاسیون باشد بر دموکراتیزاسیون سیاسی و تمرکززدایی قدرت در حاکمیت تاکید داشت. جایی که استعمارستیزی و استبدادستیزی مفاهیم گره خورده زمانه بودند. مصدق تمام تلاش خویش را بر احیای قانون مشروطیت قرار داد تا از زیاده خواهی سیاسی دربار و مداخلات قدرتهای خارجی جلوگیری نماید. اوج این برخورد در تیر 1331 دیده می شود آنگاه که نخست وزیر به درستی از شاه خواست وزارت جنگ را به دولت منت ...
داستان کودتا بعد از 70 سال
بحران نفت، انگلیس و آمریکا را به این نتیجه رساند که مشکل نفت با مذاکره به سرانجام نخواهد رسید. تصفیه رهبران ارتش، جدال های او با شاه در اسفند سال 1331 و در نهایت تعطیل کردن مجلس، هیزم هایی بودند که بر آتش برکناری اش از مقام نخست وزیری گذاشته شد. علاوه بر این، پایان دادن به مذاکرات نفت از سوی ایران در اسفند سال 1331، موجب نزدیکی فکری بیش از پیش حزب توده به مصدق شده بود. می توان گفت که برکناری قهرآمیز ...
ریشه جنایات شاه به کودتای 28 مرداد باز می گردد
انعقاد قراردادهای ننگین با دارسی و انگلیس و شِل و کنسرسیوم به جیب انگلیس ها می رفت و رضاخان به خاطر منافع خود مجدداً قرارداد را امضا می کرد که مرحوم آیت الله کاشانی(ره) در دوره شانزدهم مجلس برای ملی کردن صنعت نفت یکپارچه قیام کرد. نماینده ولی فقیه در استان مرکزی عنوان کرد: آیت الله کاشانی(ره) در زمانی که شاه حکم نخست وزیری احمد قوام را صادر کرد و مصدق را کنار گذاشت، قیام کرد و مردم نیز او ...
کودتای 28 مرداد نتیجه رفاقت مصدق با آمریکا+سند
ملی نفت، حمایت روحانیون به رهبری آیت الله کاشانی و حمایت جبهه ملی، دکتر مصدق به عنوان نخست وزیر انتخاب شد و برای اولین بار در تاریخ حکومت پهلوی، یک دولت ملی و برخاسته از رای مردم تشکیل شد. تصویری از دکتر محمد مصدق مصدق انتقال وزارت جنگ به دولت را به منظور پیشگیری از اقدامات دربار علیه نهضت ملی نفت، از شاه درخواست کرد. این درخواست از طرف پهلوی رد شد و به همین دلیل مصدق در 25 تیر ...
