سایر خبرها
فیلمسازانی که سینمای ایران را جهانی کردند+عکس
سینمای حرفه ای را با ساخت فیلم جنوب شهر در سال 1337 آغاز کرد. شب قوزی در ایران، سینما تک فرانسه، جشنوارهٔ جهانی فیلم تهران، جشنواره لوکارنو ، سینماتک های انگلیس، بلژیک و سوئیس به نمایش درآمد و تحسین بسیاری را برانگیخت. مجله ورایتی، غفاری را ستود و ژرژ سادول منتقد نامدار فرانسوی، نوشت: "شب قوزی" یک کمدی پرنشاط و به منزله کشف یک سینمای نوین است. هژیر داریوش، پیرامون این فیلم و جوّ سینمایی آن ...
غلظت غبار در سیستان 12 برابر حد مجاز
این باره گفت: امروز حداقل شعاع دید افقی در شهرستان زهک 700 متر گزارش شده و اکنون نیز سرعت توفان به 85 کیلومتر رسیده است. مصدق گودرزی گفت: برای امروز در منطقه سیستان وزش باد شدید همراه با گرد و خاک و در نقاط مستعد توفان گرد و خاک پیش بینی می شود که از فردا از شدت آن کاسته خواهد شد اما همچنان وزش باد همراه با گرد و خاک به صورت متوسط تا نسبتا شدید تا اواسط هفته آینده در منطقه ادامه دارد. وی افزود: بر اساس پیش بینی ها صورت گرفته از روز شنبه از شدت توفان کاسته و طی هفته گذشته دیگر شاهد گرد و غبار در منطقه نخواهیم بود. ...
ادامه طوفان شن در سیستان
فردا از شدت آن کاسته خواهد شد اما همچنان وزش باد همراه با گرد و خاک به صورت متوسط تا نسبتا شدید تا اواسط هفته آینده در منطقه ادامه دارد. وی افزود: بر اساس پیش بینی ها صورت گرفته از روز شنبه از شدت توفان کاسته و طی هفته گذشته دیگر شاهد گرد و غبار در منطقه نخواهیم بود.
افزایش دمای استان تا یکشنه آینده / بارش باران از هفته آینده
. انتظار می رود این سامانه در حرکت آهسته خود به سوی شرق از یکشنبه هفته آینده از شمال غرب وارد کشورمان شده و فعالیتش را در استان اردبیل ؛ کرانه های جنوب غرب خزر ؛ قسمتی از دامنه های جنوبی البرز و نیز نقاطی از غرب کشورمان آغاز نماید. اوج ناپایداری های ناشی از این سامانه در روز دوشنبه هفته آینده به شکل افزایش تراکم ابرهای جوششی کومولونیمبوس در آسمان و رگبار و رعد و برق های شدید خواهد بود ...
ایران خبر در هفته ای که گذشت
دادگستری اظهار داشت: در یک مقطعی موضوع حصر تصمیم گیری شده و اکنون فرصت تجدیدنظر آن است. طوفان و گرد و غبار کرج و تهران را درنوردید+تصاویر لحظاتی پیش طوفان و رعد برق شدید تهران را در نوردید و مردم پایتخت را غافلگیر کرد. 25 میلیارد دلار کالا به کشور قاچاق می شود. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: بیش از 25 میلیارد دلار کالا به کشور قاچاق می شود و ترویج و ادامه پدیده قاچاق ...
رگبار باران در 4 استان کشور/ پایان گرد و غبار در تهران
: همچنین امروز شرق کشور پدیده باد و گرد و خاک را تجربه خواهد کرد که این پدیده در منطقه زابل تبدیل به طوفان گرد و خاک می شود. گودرزی گفت: آسمان امروز تهران نیمه ابری است همچنین در پاره از نقاط تهران وزش باد و رشد ابر رخ خواهد داد. این در حالی است که پدیده گرد و غبار چند روز گذشته در تهران به پایان رسیده است. کارشناس سازمان هواشناسی ادامه داد: امروز اردبیل با دمای 7 درجه سانتیگراد و اهواز با دمای 47 درجه سانتیگراد به ترتیب خنک ترین و گرم ترین مراکز استان های کشور هستند. ...
تداوم وزش باد شدید و گرد و خاک در شرق ایران
احد وظیفه در گفت وگو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)،گفت: بر اساس آخرین داده های هواشناسی طی سه روز آینده به سبب وجود جریانات مرطوب جنوبی و جنوب شرقی، در استان های واقع در جنوب شرق ،برخی نقاط استانهای جنوبی، سواحل دریای عمان و جزایر واقع در خلیج فارس و تنگه هرمز، به ویژه در ساعات بعد از ظهر، رشد ابرهای جوششی، رگبار و رعد و برق، گاهی وزش باد شدید و در پاره ای نقاط باد و گرد و ...
در سفر استاندار به آران و بیدگل چه گذشت؟
و بیدگل در ایجاد گرد و غبار گفت: پدیده ریزگردها و گرد و خاک چند وقتی است مشکل بزرگی برای شهرستان به وجود آورده است. آیت الله سید محمد موسوی افزایش نیرو برای حفاظت از تاغزارهای شهرستان و همچنین تخصیص اعتبارات لازم برای افزایش تاغزارها و مالچ پاشی بخش های بحرانی را از راهکارهای مقابله با پدیده فرسایش بادی عنوان کرد که در صورت وزش کوچکترین طوفانی زندگی عادی مردم شهرستان را تحت تاثیر قرار می ...
کاهش دید افقی در بوشهر
به گزارش " بوشهرنیوز " پیام مساعدی افزود: با توجه به میزان غلظت گرد و غبار در فضای استان بوشهر، شهروندان فقط برای انجام کارهای ضروری از منزل خارج شوند. وی با بیان اینکه پدیده گرد و غبار حداقل تا جمعه شب بر فضای استان بوشهر حاکم خواهد بود، اظهار کرد: بیماران دارای اختلالات تنفسی احتیاط لازم را داشته باشند. مساعدی گفت: استان بوشهر تا روز شنبه تحت تاثیر یک سامانه ناپایدار جوی ...
طوفان 139 نفر از مردم هیرمند را راهی بیمارستان کرد
مستعد طوفان و گرد و خاک را شاهد هستیم که از بعد از ظهر به تدریج از شدت وزش باد کاسته خواهد شد. مصدق گودرزی فر افزود: در نواحی مرکزی و نوار شرقی استان در بعد از ظهر افزایش غبار در برخی نقاط باد و گرد و خاک رخ خواهد داد. وی ادامه داد: در نواحی مرکزی و جنوبی افزایش ابر و طی سه روز آینده در برخی نقاط مرکزی و جنوبی و رگبار باران، رعد و برق و تندباد موقتی پیش بینی می شود. ...
ورود سامانه بارشی به زنجان از روز شنبه
سونا صرفی امروز در گفت وگو با خبرنگار فارس وضعیت جوی امروز استان زنجان را پایدار پیش بینی و اظهار کرد: وضعیت جوی پایدار، همراه با وزش باد ملایم برای 2 روز آینده پیش بینی شده است. وی از ورود یک سامانه بارشی به استان زنجان از اوایل هفته آینده خبر داد و اضافه کرد: این سامانه بارشی از بعدازظهر روز شنبه به استان زنجان وارد و وضعیت جوی آن را تحت تأثیر قرار می دهد. رئیس پیش بینی ...
هواشناسی: میزان ریزگردها در خوزستان رو به کاهش است
گرد و غبار 150 میکروگرم بر مترمکعب است. بر اساس تحلیل مرکز کنترل و پایش سازمان حفاظت محیط زیست، چشمه گرد و غبار که روز سه شنبه در سوریه شکل گرفته بود به شمال شرقی عراق و غرب ایران در محدوده استان های کرمانشاه، کردستان، جنوب آذربایجان غربی و ایلام رسیده و با توجه به جهت وزش باد غالب منطقه، به سمت جنوب پیش روی کرده و جنوب رشته کوه زاگرس و استان های غربی مانند خوزستان و بوشهر را درگیر کرده است. طبق این گزارش در روز چهارشنبه هوای اهواز در شرایط خطرناک، کرج و اصفهان ناسالم، تهران ، اراک و مشهد سالم و تبریز در شرایط پاک قرار داشت. 7151/6037/ ...
پیش بینی آبگرفتگی معابر در مناطقی از استان کرمان
استان کرمان را شاهد خواهیم بود. کارشناس پیش بینی اداره کل هواشناسی استان کرمان گفت: آبگرفتگی معابر عمومی در مناطق جنوب و جنوب غرب استان بیشتر در ساعات بعد از ظهر و اوایل شب پیش بینی می شود. وی به مردم توصیه کرد از عصر پنجشنبه تا فردا جمعه از تردد در مناطق مستعد سیلاب خودداری کنند. وی همچنین با پیش بینی پدیده گرد و خاک در امروز و فردا، افزود: هم اکنون در منطقه شهداد کاهش دید افقی را به دلیل بروز پدیده گرد و غبار شاهد هستیم. هوای شهر کرمان در حال حاضر صاف تا کمی ابری است. 3029/3028/ ...
هنگام وقوع زلزله چه کنیم؟
نجات بتوانند شما را پیدا و خارج کنند. با لباسی دهانتان را بپوشانید تا گرد و غبار را تنفس نکنید. سعی کنید مسیری را برای خارج شدن پیدا کنید، اما به چیزی برخورد نکنید یا چیزی را تکان ندهید که منجر به ریزش آوار شود. *اگر سالم هستید و جایتان امن است، کمک های اولیه را تهیه کنید و به افرادی که احتیاج دارند، برسانید. به رادیو گوش دهید. اگر در نزدیکی ساحل زندگی می کنید، برای حرکت به سمت مکان های ...
احتمال وقوع توفان در منطقه زابل/نفوذ جریانات خنک به جنوب کشور
تردد در مناطق مستعد سیلاب خودداری گردد. امروز بارش های پراکنده دربرخی مناطق ارتفاعات البرز مرکزی ادامه خواهد یافت. لازم به ذکر است امروز و فردا گاهی رعد و برق و وزش باد در استان های هرمزگان، کرمان، فارس، بوشهر و جنوب سیستان و بلوچستان پیش بینی می شود. همچنین امروز در شرق کشور وزش باد و گرد و خاک پیش بینی می شود که در منطقه زابل با توفان گرد و خاک همراه خواهد بود. طی دو روز آینده خلیج فارس و در روز جمعه شرق خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان مواج پیش بینی می شود. ...
بعد از توفان دو هزار مشتری پیدا کردم!
کج و معوج به هر سمتی پرتاب شده بود. عین جاهایی که قحطی می آید و همه جای شهر درب و داغون می شود. وقتی می پرسم زمان توفان شدید تهران کجا بودی؟ باز می خندد و می گوید: معلومه سرکار، رو پشت بوم. اصلا باد داشت خودم را می برد. لاغرم هستم. چند قدم رفتم تا لبه پشت بام و نزدیک بود بیفتم پایین. معلوم است که چند سال است در این شغل کار می کند، اسم تمام رسیورها و مدل ها را می داند. از مدلی که به اینترنت ...
لحظه ورود غول توفان به تهران + تصاویر
...: ورود توفان بی سابقه ای در چند شب به تهران با سرعت دستکم 70 کیلومتر در ساعت که غول توفان نام گرفت موجب حیرت ناظرین شد. این توفان باعث تشدید پدیده گرد و خاک در استان های تهران و البرز شد به گونه ای که عمق دید مستقیم به شدت کاهش پیدا کرد و در ترافیک خیابان ها اختلال به وجود آمد. شدت باد وشکل حیرت انگیز و غول آسایی که این توفان بخود گرفت به حدی بود که آسمان شهرهای تهران و کرج را تیره و تار و ذرات معلق گرد و غبار در هوا، تنفس را برای عابران با دشواری هایی همراه کرد. سازمان هواشناسی در این رابطه اعلام گرد پس از تهران این گرد و خاک به سوی استان سمنان حرکت کرده است. ### ...
پایان گرد و غبار در تهران
خبرنامه دانشجویان ایران: کارشناس سازمان هواشناسی از وزش باد و رگبار باران در 4 استان کشور خبر داد و گفت: گرد و غبار در تهران به پایان رسیده و آسمان امروز تهران نیمه ابری است. فریبا گودرزی در گفت وگو با فارس، در تشریح آخرین وضعیت آب و هوای کشور گفت: طی 3 روز آینده در پاره ای از نقاط استان های کرمان، سیستان و بلوچستان، فارس و بوشهر در بعد از ظهر و اوایل شب افزایش ابر، وزش باد، رگبار ...
توده گرد و غبار از استان ایلام خارج شد
عنوان کرد: دمای هوا در شهر ایلام در حالت حداکثری 35 درجه و در خنک ترین زمان به 19 درجه بالای صفر می رسد. وی گفت: از اواخر فردا برای شهر ایلام افزایش ابر و همچنین وزش بادهای نسبتا شدید را پیش بینی می کنیم. به گزارش تسنیم، توده گرد و غباری که از روز دوشنبه وارد استان ایلام شده بود سبب شد که در برخی مواقع هوای استان ایلام در وضعیت های هشدار، اضطرار و بحران قرار بگیرد و حتی شهرستان مهران در روز چهارشنبه تعطیل اعلام شد و ادارت سایر مناطق استان ایلام با دو ساعت تأخیر فعالیت خود را آغاز کردند. انتهای پیام/ ...
از سیل و زلزله تا گرد و غبار، ایران اسیر حادثه
خرمشهر هم اکنون با 469 میکروگرم بر متر مکعب سه برابر حد مجاز ارزیابی شده است. گفتنی است؛ روز سه شنبه میزان آلودگی هوا در این منطقه 10 برابر حد مجاز گزارش شده بود. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان گرد و غبار در شهر های مرزی در جنوب کشور هر از چندگاهی خود را نشان می دهد و زندگی مردم این شهرها را فلج می کند، این بار بازهم ایلام در گرد و غبار محو شد. ریزگردها نفس ایلام را به شماره ...
آلودگی هوا در بروجرد پنج برابر حد مجاز است
را سه کیلومتر در بروجرد کاهش داد و هم اکنون دید افقی هفت کیلومتر می باشد. "بهروز یاراحمدی" اظهار داشت: طی چند روز گذشته پدیده گرد و غبار در بروجرد وجود داشته و این روند تا فردا نیز ادامه دارد. وی اضافه کرد: از ابتدای مرداد ماه تا کنون شش روز در بروجرد با پدیده گرد و غبار همراه بوده است. به گفته وی هم اکنون دمای هوا 27درجه بالای صفر است که نسبت به روز گذشته چهار درجه کاهش یافته است. یاراحمدی اظهار داشت: آسمانی نیمه ابری همراه با وزش باد و گرد و غبار برای 24 ساعت آینده در بروجرد پیش بینی می شود. انتهای پیام/ ...
گرد و خاک آسمان قم را در بر می گیرد
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی قم فردا ،در قم با اشاره به پیش بینی وضعیت جوی قم افزود: برای امروز و فردا آسمانی صاف تا کمی ابری پیش بینی می شود. وی اضافه کرد: سرعت وزش باد در روز پنجشنبه نسبت به امروز افزایش نشان می دهد و با گرد و خاک همراه خواهد بود. سرپرست اداره پیش بینی اداره کل هواشناسی استان قم بیشترین میزان دما برای امروز را 34 درجه سانتیگراد ذکر کرد و ادامه داد: کمترین ...
مهران تعطیل شد
و طبیعی در کشور به خوش آب و هوایی و چهارفصل بودن مشهور بود، امروز به یک استان خاکی و غبارآلود تبدیل شده است. طبق گفته بسیاری از مسئولان کشوری و استانی، در بین همه استان های کشور، استان ایلام بیشترین آسیب را از گردوغبار دیده است که دلیل آن هم 420 کیلومتر مرز مشترک با عراق است. روز سه شنبه گرد و غبار دوباره به سراغ استان ایلام آمد، این بار هم شدت غلظت آن بیش از حد استاندارد بود ...
پیش بینی آب و هوای سه روز آینده
و در استان همدان در روز شنبه به دلیل وزش باد در ساعات پایانی روز مشورت با کارشناسان حفظ نباتات قبل از اقدام به سم پاشی به علت افزایش دما و سوزندگی برخی از سموم تنظیم دما و رطوبت گلخانه ها و سالن های پرورش قارچ و انبارها حذف پاجوش ها و علف های هرز در باغ ها مبارزه شیمیایی با بیماری انتراکنوز گردو پس از مشاوره با کارشناسان گیاه پزشکی استفاده ...
طوفان روز نهم شهریور، چه بلایی سر هوای تهران آورد؟
دهد خشکی هوا و نبود پوشش گیاهی مناسب در غرب استان تهران (چشمه گرد و خاک داخلی) و وزش باد شدید غربی منجر به انتقال حجم عظیمی از ریزگردها به سمت پایتخت شده و شرایط بسیار ناسالمی را از نظر شاخص کیفیت هوا به وجود آورده است. او گفت: از آن جا که شاخص کیفیت هوا برای بازهی زمانی 24 ساعته محاسبه می شود شاخص آلودگی هوای روز سه شنبه با وجود بارش های پراکنده و کاهش غلظت آلاینده ها گویای بهبود وضعیت ...
هوای سیستان در شرایط اضطرار/ سرعت توفان به 80 کیلومتر رسید
سازمان امداد و نجات هلال احمر گفت: تعداد 10 هزار ماسک رایگان طی چند روز گذشته توزیع شده و به سبب شدت توفان در مناطق هیرمند و مرکزی سیستان به ویژه روستاهای گرگ، آبیل، اسلام آباد ده کول تیم ها امدادی به آن مناطق اعزام شدند. بر اساس اطلاعیه این مرکز، در این مناطق به 590 نفر ضمن توزیع ماسک رایگان، بسته غذائی خدمات امدادی در توفان ارائه شده است. ...
توفان و زلزله در شبکه های اجتماعی
دوشنبه شب، همزمان با وقوع توفان شدید در تهران، شایعاتی مبنی بر امکان وقوع زلزله در نیمه شب در شبکه های پیام رسان مطرح شد که ترس و نگرانی شدیدی برای برخی همشهریان تهرانی فراهم کرد. بویژه با توجه به وقوع زمین لرزه در روزهای قبل در محدوده شهرستان های ورامین و فیروزکوه، ظن عمومی نسبت به صحت این شایعه را تقویت کرد. با این حال اگر بخواهیم از دیدگاه علمی به پدیده زمین لرزه نگاه کنیم باید این ...
تداوم بارش های پراکنده
بلوچستان دور از انتظار نیست. وی با بیان آنکه چهارشنبه توده گرد و خاک در برخی از مناطق غرب، جنوب غرب، مرکز و جنوب کشور سبب کاهش شدید افقی و کیفیت هوا می شود، اظهار داشت: صبح پنجشنبه در شرق کشور وزش باد و گرد وخاک پیش بینی می شود که در منطقه زابل با توفان گرد و خاک همراه خواهد بود، ضمن آنکه طی دو روز آینده خلیج فارس و در روز جمعه شرق خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان مواجی خواهند بود. ...
میزان گرد و غبار آبادان به 11 برابر حد مجاز رسید
سامانه کم فشار و جنوبی شدن جریانات جوی را تا آخر هفته جاری بر روی منطقه نشان می دهد. گرد و غبار ناشی از باد شدید، آسمان شهرهای جنوبی خوزستان به ویژه آبادان، شادگان و خرمشهر را فرا گرفت. این پدیده طبیعی تردد وسایط نقلیه و مردم را در معابر با مشکل مواجه کرد و موجب کاهش دید افقی شد. بحران ریزگردهای در استان خوزستان یک بحران زیست محیطی است که در استان خوزستان وجود دارد و در حال حاضر ...
بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی
علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی [...] علی اصغر سلطانپور / میرملاس : چکیده از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد که بخشی از زیبایی شعر است. از دیرباز موسیقی شعر تأثیر فراوانی در رساندن هرچه بهتر مفهوم مورد نظر شاعر و برانگیختن عواطف و احساساتش داشته است. سپیده کاشانی ازجمله شاعران معاصر انقلاب اسلامی و دفاع مقدّس است،که برای القا و تفهیم هر چه بهتر افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است. بررسی موسیقی بیرونی اشعار سپیده کاشانی، علاوه بر معرفی و شناخت ادب انقلاب و دفاع مقدّس، یکی از شاخصه های سبکی این شاعر انقلاب را جلوه گر می سازد. اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده نموده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است؛ بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. او پیوندی را که میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعر وجود دارد، حفظ کرده است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی و تحلیل موسیقی بیرونی یا وزن و بحور عروضی شعر پایداری سپیده کاشانی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این شاعر در حوزه ی موسیقی بیرونی (وزن عروضی) از اوزان پر کاربرد بحور رمل، رجز، هزج ، مضارع، مجتث، سریع، خفیف و ... بهره برده است. کلید واژگان: اوزان عروضی، بحر، موسیقی شعر، شعر معاصر، سپیده کاشانی مقدمه: موسیقی از برجسته ترین عناصر شعری است تا جایی که می توان گفت در نگاه اوّل آنچه به یک شعر، هویّت می بخشد، موسیقی است. موسیقی به معنای وسیع کلمه، علم تناسب ها و سازگاری هاست. توجّه به موسیقی در شعر و اهمیت آن تا جایی است که منتقدان بر این باورند که بحور عروضی یادگار الحان معروفی از روزگاری است که شعر و موسیقی با یکدیگر پیوند داشته اند (شفیعی کدکنی، 1373: 46). مشخصّ ترین جنبه ی موسیقی شعر، عروض و یا همان موسیقی بیرونی آن است. موسیقی بیرونی، نخستین پل ارتباط برقرار کردن با دنیای شاعر است. به محض گوش سپردن و یا خواندن شعر آن گاه که تحت تأثیر تناسب و تکرار هجاهای کوتاه و بلند قرار می گیریم، متأثر از این نظم و توالی هجاها احساس خاصی به ما دست می دهد این همان نخستین ضربه ای است که شاعر بر روح خواننده اش وارد ساخته او را به دنیای درون شعر خود فرا می خواند (اتحادی، 1390: 113). منظور از موسیقی بیرونی شعر، موسیقی حاصل از هرگونه نظمی در یک واحد کامل (شعر) است و به طور خاص جانب عروضی وزن شعر را موسیقی بیرونی می گویند؛ یعنی نظم خاصّی که در یک مجموعه آوایی به لحاظ کوتاه و بلندی مصوّت ها و یا ترکیب صامت ها و مصوّت ها وجود دارد (فیاض منش، 1384: 167). شاعر با توجه به موضوع، درونمایه و مضمون شعر، موسیقی کلام خود را انتخاب می کند تا با آهنگ خاص و ویژه آن بتواند به بهترین وجهی مقصود و مراد ذهنی خود را به خواننده القا کند. انتخاب وزن متناسب با محتوا، وسیله ای برای قدرت بخشیدن به منظور شاعر است (همان، 175). از مهمترین عناصر روساختی شعر، موسیقی و آهنگ کلام است و اساسی ترین عنصری که ژرف ساخت شعر را می سازد، همانا محتوا و درونمایه اثر است. پس تناسب و هماهنگی این دو رکن در شعر اساسی ترین و ضروری ترین عامل در تاثیر، لذت بخشی و خلق زیبایی است (فضیلت و نوروزی، 1389: 278). شاعران معاصر در هماهنگی بین موسیقی و محتوا و انتقال مفاهیم از راه وزن و موسیقی نهایت دقت را داشته اند. به قول نیما یوشیج وزن باید پوششی مناسب برای مفهومات و احساسات باشد (همان، 280). شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. مقاومت و پایداری مردم انقلابی ایران و ایثارگری های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس مضمون شعر شاعران متعهد قرار گرفته است به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. سپیده کاشانی از شاعران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است که با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، او به همراه دیگر شاعران به ندای حق طلبانه ی رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی (ره) پاسخ مثبت داد و با سلاح قلم و اندیشه به جنگ با دشمنان پرداخت (مبارک و سلطانپور، 1392: 27). اوزان و بحور عروضی مجموعه آثار سپیده کاشانی نشان می دهد که از انواع وزن ها با مضمون جویباری، آرام، خیزابی و تند استفاده کرده که شعر او را آهنگین و تأثیرگذار کرده است. درواقع شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی حاکم بر زمانه اش است. این تحقیق در پی آن است به این سؤالات پاسخ دهد: 1- چرا سپیده کاشانی به عنوان شاعر ادب مقاومت، موسیقی بیرونی (وزن) را برای شعر خود برگزیده است؟ فرضیه تحقیق: مفروض است که کاشانی برای بیان افکار و اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر توجه داشته است؛ چراکه انتخاب وزن برانگیخته از روحیات خاص او است و اندیشه ی او برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر خویش است. 2- آیا سپیده کاشانی در نوآوری های بحور عروضی و پرداختن به آهنگ مرتبط با معانی اشعار اهتمام داشته است؟ ضرورت و اهمیت تحقیق: توجه به اوزان مناسب و تصاویر هنری و شاعرانه بخش بسیار مهمی از هنر شعری شاعران را تشکیل می دهد و در کنار قوه تخیل و ساخت ترکیبات و به کارگیری واژگان برای انتقال معنی و پیام، زبان شعر را می سازد. لذا با توجه به اهمّیت و جایگاه شعر معاصر با موضوع ادبیات پایداری، اوزان عروضی و آفرینش مضامین، پرداختن به چنین موضوعاتی به عنوان مقاله ادبی ضروری و با اهمیت می نماید. پیشینه ی تحقیق: تاکنون پژوهشها و مباحث ارزنده ای در مورد شعر و زندگی سپیده کاشانی نوشته شده است از جمله موارد زیر: مقاله ی چاپ شده در همایش ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی تحت عنوان (جلوه های مقاومت در اشعار سپیده کاشانی و فدوی طوقان) اثر یحیی معروف و مریم مطهری؛ و مقاله ی چاپ شده در نشریه ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تحت عنوان (بررسی سنجشی مضامین سیاسی اشعار سپیده کاشانی و نازک الملائکه) اثر معصومه نعمتی قزوینی و طاهره ایشانی. و پایان نامه-ای با عنوان بررسی محتوا، موسیقی و صور خیال در شعر سپیده کاشانی توسط نگارنده این مقاله (علی اصغر سلطانپور) با راهنمایی دکتر وحید مبارک انجام شده است. اما زمینه ی تازگی پژوهش در مقاله ی حاضر، بررسی موسیقی بیرونی شعر پایداری سپیده کاشانی می باشد که در مقالات پیشین به آن اشاره ای نشده است. موسیقی بیرونی: 1-1- وزن وزن نوعی از تناسب است. تناسب کیفیتی است، حاصل از ادراک وحدتی در میان اجزای متعدد (خانلری، 1361: 24). وزن، جزء مهمّی از ذات شعر است که شاعر آن را با رعایت توازن و تناسب بین اجزای سازنده ی شعر، ایجاد می کند. وزن شعر باعث می شود ذهن آسان تر روابط بین مجموعه ی کلمات و معنی کلام را دریابد و همچنین موجب التذاذ نفس می شود زیرا هر نوع تناسب و قرینه ای میان اجزاء پراکنده، وحدتی پدید می آورد که ادراک مجموع اجزاء را سریع تر و آسان تر می کند و همین نکته خود سبب احساس آسایش و لذت می گردد (گنجعلی و همکاران، 1393: 78). تقی وحیدیان کامیار با تأکید بر هماهنگی موضوع و وزن، اوزان و مفاهیم شعر فارسی را به چند گروه تقسیم می کند: 1٫ اوزان نرم و سنگین که در معانیی مانند مرثیه، هجران، درد، حسرت و گله به کار رفته است: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (فع لن).- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (فع لن).- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن. 2٫ اوزان ضربی و تند که معانی شورانگیز و پرجذبه و حال را القا می کند: -فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن.- مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن . 3٫ وزن حماسی: فعولن فعولن فعولن فعل (وحیدیان کامیار، 1374: 72). شفیعی کدکنی در کتاب موسیقی شعر، اوزان زبان فارسی را به جویباری، شفاف و کدر دسته بندی کرده است. او در این باره می-گوید: 1- اوزان جویباری: از ترکیب نظام ایقاعی خاصی حاصل می شود که با همه ی زلالی و زیبایی، شوق به تکرار در ساختمان آنها احساس نمی شود و ساختار عروضی افاعیل نیز در آنها به گونه ای است که رکن های عروضی در آن عیناً تکرار نمی شود مانند وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلات. 2- اوزان شفّاف و اوزان کدر: بعضی وزن ها را چندین بار باید مورد دقت قرار دهیم تا تناسب نظام ایقاعی آنها بر ما روشن شود من این گونه اوزان را شفاف می خوانم. در عوض وزنهایی را که به دشواری بتوان نظام ایقاعی آنها را دریافت اوزان کَدِر می خوانیم (شفیعی کدکنی، 1370: 397-396). اوزان غزلیات، مثنوی ها، قصاید و قطعات سپیده کاشانی: 1- بحر رمل: در علم عروض بحری است که اجزاء آن از تکرار فاعلاتن است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 71). 1-1- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف): این وزن دارای آهنگی ملایم و ریتمی آرام بخش می باشد و با مضامینی بلند، سنگین و موقر مناسبت دارد. این بحر دارای چهارده زحاف است که از این میان، زحاف کفّ، خبن، شکل، قصر، حذف بیشترین استعمال را دارند (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 71). این وزن یکی از پرکاربردترین اوزان شعری کاشانی است. در شعر زیر شاعر یأس و ناامیدی خود را با وزن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن که وزنی سنگین است بیان کرده است: عندلیب عشق از ویرانه ی سنگر گذشت / بال بر هم زد ز شوق ازسنگر آخر گذشت (کاشانی، 1389: 40) 1-2- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (رمل مثمن مخبون محذوف): که جزء اوزان سنگین و جویباری است و چهارمین وزن پرکاربرد در میان اوزان زبان فارسی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 72). صبح دیدار تو زد شعله و افروخت مرا /شب هجران تو در آتش غم سوخت مرا (کاشانی، 1389: 24) 1-3- فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن (بحر رمل مثمن مشکول): وزنی دوری و شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی روشنگر، 1390: 72). به تو باد تهنیت، ای گل سرخ پرپر من / که طلوع فجر سر زد از کران خاور من (همان: 100) 1-4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس مخذوف): وزنی است نرم و جویباری که شاعر برای بیان مضامینی چون یأس و ناامیدی از آن سود برده است. وا مصیبت، وا مصیبت، وای ما / اله می ریزد کنون از نای ما (کاشانی، 1389: 127) 1-5- فاعلاتن فاعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مجحوف مسبَغ): خاست از جا، رهبری محبوب / روح ما، آن خوب تر از خوب (همان: 146) 1-6- فاعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مسدّس مخبون اصلم): چارده قرن، بسی گل واشد / از یکی روح خدا پیدا شد (همان: 154) 1-7- فاعلاتن مفعولن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون): در شبی دلگیر و وهم انگیز / سینه ها از درد و غم، لبریز (همان: 177) 1-8- فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (بحر رمل مسدس محذوف): وه، چه غمگین رفت سالی بی امام! / باز ماندیم و راهی نا تمام (همان: 189) 1-9- فاعلاتن مفاعیل فع لن (بحر رمل مکفوف مخبون محذوف): ای بسیجی بسیجی بسیجی! / دختر خاک و مهر خلیجی (سپیده،1389: 228) 1-10- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فَعِلُن (بحر رمل مثمن مخبون محذوف): فروردین آمده امروز، به رخسارِ دگر / گل فروشان بخروشند، به بازار دگر (همان:255) 2- بحر مجتث: بحری است که دارای اوزان بسیار دلنشین و مطبوع می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 76). 2-1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف): پرکاربردترین وزن، در میان اوزان شعر فارسی و وزنی نرم و سنگین و جویباری است (همان). دلا، بگو ز چه امشب بهانه می گیری / چرا به قلّه ی غم آشیانه می گیری (همان:120) 2-2- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): از اوزان جویباری است. رُخت بر پرده ی اشکم، دوباره می شکند / چنان حباب که از یک اشاره می شکند (کاشانی،60:1389) به جستجوی چه اند دو دیده ی تر من (همان: 102)2-3- مستفعلن فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن (بحر مُجتثّ مثمن سالم): بر خیز بر خیز و بنگر در باغ گل ها غریب اند /بر گونه شان شبنم اشک، در سوگ تو، بی شکیب اند (همان: 56) 2-4- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلاتن (بحر مجتث مثمن مخبون): واژه هایی که هجاهای کوتاه آنها، بیشتر است حالت سنگین تری دارند. این از اوزان ملایم و جویباری است. به روی خیمه ی شب، چون گل مهتاب می روید / به دامانم گل حسرت ز موج آب می روید (همان: 67) 2-5- مفاعلن فعلات فاعلات فاع (بحر مجتث مثمن مقصور مسلوخ): چگونه وصف کنم گلوی پاره ی تو؟ / چگونه دیده ی من کند نظاره تو (همان:110) 2-6- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلات (بحر مجتث مثمن مخبون مقصور): شکوفه های شبق را چه کس به موی تو بسته؟ / کدام دست به روی تو، جام ماه شکسته؟ (همان: 112) 2-7- مفاعلن فعلاتن فع / مفاعلن فعلاتن فع (بحر مجتث مسدس اصلم): وزن دوری است که به جای دوپایه از سه پایه استفاده کرده است. نهالِ عشق گل آذین بود، اگر ز عدل ثمر می داشت /جهان ز عدل پر آوا بود، اگر حقوق بشر می داشت (همان:150) 2-8- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر مجتث مثمن مخبون محذوف مقصور): قسم به فجر، قسم بر طلوع صبح ظفر / عزم دلیران، به راهبان سحر (کاشانی،1389 :263) 3- بحر مضارع: مضارعت در لغت به معنی مشابهت است و از بحور مختلف الارکان می باشد (تجلیل، 1378: 30). 3-1- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): که وزنی نرم و سنگین و جویباری است. کاشانی با استفاده از این وزن، فضایی غم انگیز را ایجاد نموده است: فانوس مه شکسته بر امواج آب هاست / از برکه های واهمه، جاری حباب هاست (کاشانی، 1389: 33) 3-2- مفعول فاعلاتن مستفعلن فعولن (بحر مضارع اخرب) که به صورت مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن هم تقطیع می شود. ای رهگذر پرسی از حال ما که چون / از پایداری ما خصم دغل، زبون است (همان: 29) 3-3- مستفعلن مفاعیل مستفعلن فعل (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): در ما خزان دمیده و شوق بهار نیست / بر بوته ی کویر مگر نیش خار نیست (همان: 36) 3-4- مستفعلن مفاعل مستفعلن فعل(بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): عشق خدا به جاذبه ای پاک می رسد این سینه ریز نور ز افلاک می رسد (همان: 54) 3-5- مستفعلن مفاعیلُ مستفعلن فعلَ (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): دیرست، که عشق تو از سر به در کنیم / در انتظار سبز تو جان را سپر کنیم (همان :91) 4- بحر رجز: این بحر را از آن جهت رجز گویند که رجز در لغت، اضطراب و سرعت و عرب بیشتر اشعاری که در معرکه و جنگ ها و در مفاخرات از مردانگی خود و قوم خود می خوانند، در این بحر است و در چنین اوقات آواز مضطرب و حرکات تسریع می باشد، پس از این جهت این بحر را رجز نام کردند (فشارکی، 1372: 42). سپیده در مجموعه اشعار خویش بیش از 18بار از بحر رجز و زحافات مربوط به آن استفاده کرده است؛ زیرا این بحر با اشعار حماسی او نیز هماهنگ است از این بحر برای تهییج و ترغیب رزمندگان علیه دشمن بعثی، در دوران دفاع مقدس بهره گرفته است. 4-1- مفاعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون مطوی): وزنی است خیزابی و تند که محتوایی حماسی و انقلابی دارد: برادر مبارزم، زمزمه کن بهار را بچین ز شاخه یقین، میوه ی انتظار را (همان: 21) 4-2- مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن (بحر رجز مثمن سالم) یکی از اوزان نرم و با وقار است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 78). شاعر این وزن را بجا و مناسب برای بیان غم و اندوه خود به کار برده است: سالی گذشت و کاروان منزل به منزل می رود / با کاروان لاله ها، صد کاروان دل می رود (همان: 62) 4-3- مستفعلن مفاعلین مستفعلن فعل (بحر رجز مثمن): امروز کن شکوفه ی مهرت نثار من / فردا شوم غبار و نیاید به کار من (همان:96) 4-4- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): تا سرزمین کربلا راهی نمانده است / در سینه ی دشمن به جز آهی نمانده است (سپیده،1389: 149) 4-5- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): زندانی زندان غم بر خیز / ای مانده در بند ستم بر خیز (سپیده،1389 :174) 5- بحر هزج: در فن عروض بحری است که از تکرار مفاعیلن حاصل می شود و اکثر آوازها و سرودهای خوش اعراب در این بحر است (فشارکی، 1372: 35). 5-1- مفاعلین مفاعلین مفاعلین مفاعلین (بحر هزج مثمن سالم): بحری است نرم و سنگین که جزء اوزان دلنشین و شیرین و متناسب با مضامین آرام بخش می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). سپیده کاشانی تعدادی از غزلهایش را به این وزن سروده است. وزنی است خیزابی و تند (اوزانی که شوق تکرار در آن به طور خاصی احساس می شود) که غالباً پویا و پر جنبش است. این وزن با محتوای ادب پایداری که باید شورانگیز باشد، هماهنگ و متناسب است. زمان بسته است بر بال صبا، افسانه ی مارا / که افشان بال، گل باران کند دامان خضرا را (همان: 19) این وزن که محتوایی حماسی و انقلابی دارد. در شعری دیگر، سپیده وزنی متناسب با درونمایه را به کار می گیرد که با آهنگ نوحه خوانی تناسبی بجا و شایسته دارد: محرّم آمد از سفر، طلوع سرخ آن نگر / شد از شکوفه های خون، درخت عشق پر ثمر (همان: 69) 5-2- مفاعیلن مفاعیلن فعولن (بحر هزج مسدس محذوف): که وزنی جویباری، دلنشین و آرام است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 74). چو سایه سار ظهر تابستان / چتری است بر رفتار ما قرآن (همان: 193) 5-3- مفعول مفاعلن فعولن (بحر هزج مسدس اخرب مقبوض محذوف): که وزنی شاد و خیزابی است (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 75). شاعر مضامینی چون عشق را در این وزن به کار برده است از جمله: ای نور یقین، سلام بر تو / ای محور دین سلام بر تو (همان: 196) 6- بحرخفیف: 6-1- فاعلاتن مفاعلن فَعِلُن (بحر خفیف مسدس محذوف مخبون): وزنی خیزابی است. اشکم آن گونه شد ز سر که مپرس / هست این غم، غمی دگر که مپرس (همان: 74) 7- بحر سریع: 7-1- مفتعلن مفتعلن فاعلن (بحر سریع مطوی مکشوف): وزنی تند و خیزابی است. سینه پر از عطر دعا کرده ام / سیل زهر دیده رها کرده ام (همان: 79) 8- بحر متقارب: 8-1- فعولن فعولن فعولن فعولن (بحر متقارب مثمّن سالم): وزنی مناسب مضامین حماسی، رزمی و مفاخره می باشد (جدیدالاسلامی قلعه نو و صفائی کشتگر، 1390: 81). دمی جستجو کن، که در دفتر من / بیابی مرا ای گل خاطر من (سپیده،1389: 98) شاعر در این اشعار، برای بیان حماسه و رزم افتخارآفرین رزمندگان دفاع مقدس، این وزن را به کار برده است. 9-فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مخبون محذوف): بر تو ای خاک سرخ آبادان / بر تو ای سرزمین جاویدان (همان: 201) 10- بحر مقتضب: این بحر را می توان جزء بحور کم کاربرد در دیوان سپیده دانست. این وزن در دسته وزن های خیزابی قرار دارد. 10-1- فاعلات مفاعلن فاعلات مفعولن (بحر مقتضب مثمن مطوّی): جاودان بتاب ای فجر! وه چه عالم آرایی باز تاب دیروزی، جلوه ای ز فردایی (همان: 116) - اوزان دوری در اوزان دوری سخن از نیم مصراع است و اوزان دوری معمولاً دو پایه هستند ولی با این حال اوزان دوری بلند نیز سروده شده است. اوزان دوری معمولاً در اشعاری که دو پایه هستند ظاهر می شود. راه تشخیص وزن دوری این است که اگر شاعر در وسط مصراع، صامت اضافه آورده باشد، بتوانیم آن را حذف کنیم و وزن صحیح باشد و اگر نیاورده باشد، بتوانیم یک یا دو صامت به وسط شعر بیفزاییم و در وزن خللی ایجاد نشود (فضیلت، 1387: 109). وزن: مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن: بحر رجز مخبون احذ، وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت پرواز / افتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 267) 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن محذوف): همای عشق ز افلاک بی کرانه هنوز / گشوده بال به سودای آشیانه هنوز (همان: 269) 2- مفاعلن فع لن مفاعلن فع لن (بحر هزج مقبوض محذوف): به باغ زد آذر، خزان غارتگر / هزار دامن گل، به شاخه شد پَرپَر (همان: 253) 3- مفاعیلن مفاعلین فعولن (بحر هزج مسدّس محذوف): شهیدان خدایی رهبر آمد / طیب لاله های پر پر آمد (همان: 297) 4- مستفعلن مفاعلن فع لن / مستفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون احذ): وزن دوری است که به جای دو پایه از سه پایه استفاده کرده است، بعضی از شاعران به طور محدود از این اوزان بلند استفاده کرده اند. ای نام تو طلیعه ی آغاز! وی یاد تو نهایت / فتاده ام ز پای، تو بنواز!سرگشته ام به خویش بخوان باز (همان: 26) 5- مستفعلن فاعلاتُ فَع لُن (بحر منسرح مسدس مطوّی احذّ): اینان ز کاروان کسایند / ای نسل شوم، قوم بد اختر (همان: 291) - وزن رباعی ها وزن اصلی رباعی مفعول مفاعیلُ مفاعیُل فعل است و معروف ترین وزن، نزد عامه مردم برای رباعی لا حول و لا قوّة اِلاّ باللّه بر وزن مفعول مفاعیل مفاعیلن فاع است. باید دانست که این یکی از اوزان رباعی است نه وزن اصلی آن (تجلیل،17:1378). 1- مفعول مفاعیلُ مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مکفوف ابتر): ای شمع شبستان وَلا، یا زینب! / ای اختر صحرای بلا، یا زینب دریاب که از کف نرود دامن صبر / سوگند به خون شهدا، یا زینب (سپیده،1389 :306) 2- مفعول مفاعلن مفاعیلُ فعول (بحر هزج مثمن اخرب مقبوض مکفوف اهتم): ای بر شده بر سریر افلاک زخاک / جای تو نبود روی این تیره مغاک بهر تو سزد که قدسیان افشانن / گل های ستاره بر حریر افلاک (همان: 313) 3- مفعول مفاعلن مفاعیلن فاع (بحر هزج مثمن اَخرب مقبوض ازل): هنگام سحر سروش غیبم در خوا / در داد ندا: نگر در آیینه ی آب دیدم متجلی ست در او موج به موج / گلباران شد ز اشک من، دامن خواب (همان:314) 4- مفعول مفاعلن مفاعیلن فع (هزج مثمن اخرب مقبوض ابتر): رزمنده ی ما به نور ایمان می رفت / می رفت و به دست، هدیه ی جان می رفت(همان: 311) 5- فاعلاتن فاعلاتن فَعِلُن (بحررمل مثمن مخبون محذوف): زندگی تیره شبی بود که در خواب گذشت مرغ شب بود که بر دامن مهتاب گذشت قایقی بود که توفان زده بر آبی گذشت اشک بر دامنم از دیده ی بی تاب گذشت (همان:306) - وزن عروضی دوبیتی های سپیده کاشانی ترانه یا دو بیتی اشعاری هستند، دارای چهار مصراع که در ولایات ایران با لهجه های مختلف محلی رایجند. وزن ترانه یا دو بیتی مفاعیلن مفاعیلن فعولن است (تجلیل،18:1378). از آنجایی که وزن دوبیتی (مفاعیلن مفاعیلن فعولن) است، از آوردن شواهد شعری با اوزان تکراری خودداری شد. - اوزان عروضی چهارپاره های سپیده کاشانی چهارپاره ها، اشعاری هستند که هر بند آن از چهار مصراع تشکیل می شود، امّا از نظر ارائه مفهوم بند ها، یک مضمون واحد را ارایه می کنند (مکارمی نیا، 117:1383). 1- بحر مضارع: 1-1- مفعول فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلات (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف مقصور): اینک نشسته بین من وتو به خیرگی / راه دراز فاصله، سنگین و بردبار جای تو را به هستی من سبز می کنند / آن کوچه، آن درخت، آن جوی بی قرار (همان: 323) 1-2- مفعول فاعلاتن مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): بدرود ای پرنده ی مهتاب کوچه ها / بدرود ای شکوه شب انتظار من بدرود کوچه های قسم، قهر،آشتی / بدرود ای عزیز فراموشکار من (سپیده،1389: 323) شاعر برای بیان غم و اندوه خود این وزن را بکار برده است. 1-3- مفعول فاعلات مفاعیلُ فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): ای دوست، آن فروغ و صفای گذشته ها / در چشم های مست تو خاموش گشته است بیگانه شد نگاه تو، ای آشنا مگر از خاطرات گذشته فراموش گشته است؟! (کاشانی،1389: 330) 1-4- مفعول فاعلات مفاعیلن (بحر مضارع مسدس اخرب مکفوف): موسی صفت، بهار گل افشانم / افکند دست عشق تورا در نیل تا خود دلیل شب زدگان گردی / ای برتر از ستایش و از تجلیل (همان: 342) 1-5- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف): یاد آن یاد بهار دور که شب ها غبار ماه / بود از فراز تیرگی آوار کوچه ها یاد آن شبان خوب که طرح من و تو / مهتاب می کشید به دیوار کوچه ها (همان:347) 2- بحر رجز: 2-1- مستفعلن مستفعلن فع لن (بحر رجز مسدس احذّ): سعدی، بیفشان گل، بیفشان گل / گلها ز بستان و گلستانت(همان: 324) بار دگر با نغمه ی توحید / شوری فکن در بزم یارانت (همان:324) 2-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر رجز مسدس مخبون مرفوع): بس روزها گذشت و به یاد تو / خواندم دعای موکب باران را امّا نیامدی تو و چشم من / آرد به یاد، ابر بهاران را (همان:350) 3- بحر خفیف: 3-1- فاعلاتن مفاعلن فعَلن (بحرخفیف مسدس مخبون مقصور): جان شیرین ما وداع،وداع! / یار دیرین ما وداع وداع! در فراقت گسست سلسله ها / مهر زرّین ما، وداع، وداع! (همان:332) 3-2- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحرخفیف مسدس مقطوع): کودکم! شعر لای لاییها / گریه از صبح آشناییها رمز معراج سرخ لاله وشان / راز پرواز ماسواییها (همان:332) 3-3- فاعلاتن مفاعلن فع لن (بحر خفیف مسدس مخبون اصلم): لحظه ها، لحظه ها چه سنگین اند / روزها، روزها،چه غمگین اند! ماه خاموش، اختران مبهوت / ز آنچه بر خاک تیره می بینند (سپیده، 1389: 332) فاعلاتن مفاعلن فعلن (بحرخفیف مسدس مخبون محذوف): وزنی خیزابی است. لحظه ها شعله زار فاجعه بود / پر می افشاند گل به دامن باد دشت ها بستر شقایق ها روزها، برگ برگ دفتر باد (سپیده،1389 :334 ) 4- بحر منسرح: 4-1- مستفعلن مفعول مفاعیلن (بحر منسرح مسدس مرفوع): از تار و پود جسم پر از دردم / گویی صدای پای تو بر می خاست از بیت بیت سرخ غزلهایم عطر دل آشنای تو بر می خاست (همان:341) 4-2- مستفعلن مفاعلن فاعلن (بحر منسرح مخبون مرفوع): پیری، خبر ز طالع سعد ما / می داد در قبیله بیداری یونس به کام ماهی و، ساحل بود / چشم انتظار مر غ گرفتاری (همان: 342) 5- بحر رمل: 5-1- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس مخبون اصلم): مگر از تربت او سر زده ای که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 5-2- فاعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مسدس اصلم): ای گل سرخ، چه عطرآگینی / آشنا چون سخن پروینی مگر از تربت او سر زده ای/ که فرو بسته لبی، غمگینی؟ (همان:345) 6- بحر مجتث: 6-1- مفتعلن فاعلات مفتعلن فاع (بحر مجتث مثمن مجحوف یا مطموس): دیر زمانی ست روی ماسه ی ساحل / طرح قدم های مهربان کسی نیست در پس دیوار کلبه های شکسته / سایه درد آشنای هم نفسی نیست (همان:352) 6-2- مفتعلن فاعلات مفتعلن فع (بحر مجتث مثمن مجحوف): پنجره بگشا که جای پای زمان را / بر رخ درماندگان راه ببینی پنجره بگشا که برگ های خزان را / از بدن شاخه های سبز بچینی (همان: 352) - اوزان عروضی نو نیمایی سپیده کاشانی وزن شعر نو از آنجا که ابداعی معاصران است، معمولاً در قالب بحور عروضی کلاسیک و کهن چندان یافت نمی شوند. وزن شعر نو: وزن شعر نیمایی وزن عروضی است. چنان که می دانید در اشعار نیمایی مصراع ها کوتاه و بلند هستند و لا جرم غالباً تعداد هجاها یا ارکان یک مصراع با مصراع بعد مساوی نیست (شمیسا،66:1387). 1- مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (بحر مجتث مثمن مخبون): من از شکاف زمان / ز فصل های عقیم / ز امتداد شبان بلند بی انجام / ز خاطرات کسل در دفتر یاد / ز آفتاب زباد / زدانه دانه ی گل های باغ / پرسیدم (کاشانی، 1389: 363) سپیده با کاربرد این وزن، یأس و اندوه خود را بیان کرده است. 2- فاعلاتن فعلاتن فاع (بحر رمل مسدس مخبون مجحوف): آه! / من نیمه تمامم بی تو/ بی تو ای دور از من! / ای در من! / تا میان من و تو فاصله ها برخیزند/ به سر انگشتانم، شمع دعا می سوزد (همان: 397). 3- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مثمن مجحوف): یک شب مهتابی روشن / سایه ی دست تو را دیدم / که می لغزید (همان: 366) 4- فاعلاتن فاعلاتن فع (بحر رمل مسدس مطموس): آه... ای جنگل! / ما برودت را پذیرفتیم (همان: 467) 5- فعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لن (بحر رمل مثمن مخبون اصلم): نام شب را چه کسی گفت به تو؟/ که تو این سان در شب /گذری بس بی پایان داری (همان: 376) 6- مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (بحر مضارع مثمن مکفوف محذوف): دیشب که در خیال تو چون ماهیان سرخ / هر پولک تنم / در آرزوی لحظه ی دیدار می گداخت /خواب صدف شکفت زباران چشم من (همان: 378) 7- مستفعلن مفاعلن مستفعلن فعولن (بحر رجز مثمن مخبون مخلّع): پروانه های شب / در زیر داربست بلند / ستاره ها / حرفی است بر کتیبه ی این قصر کاغذین (همان: 360) 8- مستفعلن مفاعلن مستفعلن مفاعلن (بحر رجز مثمن مخبون): می دانم ای دریغ / این انتظار تلخ به پایان نمی رسد!/ وین درد سینه سوز، به درمان نمی رسد! (همان: 410). 9- مستفعلن مستفعلن فعولن فعولن (بحر رجز مثمن مخلوع): خرّمشهر! رازیست در سکوت تو پنهان / رازی مهیب (همان: 448) 10- مسفعلن مفاعلن فع لن (بحر رجز مخبون اصلم): هر شامگاه، غرق در ظلمت! / آن گه که مر غ شب / سر می دهد، غمگین نوای جاودان خویش (همان: 454) 11- مستفعلن مفاعیلُ مفاعلن (بحر منسرح مسدس مخبون): گفتند: از پله های نور می آید / با پشته های هیزم (سپیده،1389: 418) - اوزان سروده های سپیده کاشانی 1- مستفعلن مفاعلن فَعَلن (بحر رجز مسدس مخبون): ای زن، حجاب تو سلاح توست! / را ه سعادت و فلاح توست (همان: 482) 2- مفاعلن مفاعلن مفاعلن (بحر رجز مسدس مخبون): قسم به نون و حرمت ِ قلم، بخوان / خوان به نام آن کریم مهربان (همان: 490) 3- مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن (بحر رجز مسدس مرفل): بر خیز با یاد خدا، ای مرد دهقان! / / بر مزرعه پاشیده زر، خورشید تابان (همان:496) 4- فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن (بحر رمل مثمن سالم): شب شکست و بهمن آمد، رستخیز اختران شد / در بهار ماه بهمن، پر شکوفه ارغوان شد (همان: 484) 5- فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (بحر رمل مثمن محذوف): هان، شهیدان ره عشق، کجایید؟! کجا؟ / گل خورشید شکفته ست، نیایید چرا؟ (همان: 488) نتیجه گیری: از جمله جلوه های مختلف موسیقی شعر می توان به موسیقی بیرونی (وزن عروضی) آن اشاره کرد. شعر دوران انقلاب و جنگ تحمیلی، از دوره های پر افتخار شعر فارسی به شمار می رود. در این راستا سپیده کاشانی ازجمله شاعران ادبیات پایداری معاصر ایران و شاعری خوش قریحه و نیکوپرداز است که به سبک کلاسیک و نو هر دو شعر می سروده؛ او برای تفهیم هر چه بهتر اندیشه های انقلابی و اسلامی خود به انواع موسیقی شعر ازجمله موسیقی بیرونی توجه داشته است؛ به گونه ای که می توان بهترین و ناب ترین اشعار حماسی را در میان سروده های این دوره جستجو نمود. در حوزه ی موسیقی بیرونی، اوزان شعری او با توجه به مضمون اشعارش متنوع است. او از انواع وزن ها؛ با مضمون جویباری و آرام، خیزابی، تند و شور انگیز مانند بحر رمل، رجز، هزج ، مضارع، خفیف، سریع، مجتث، متقارب، مقتضب و منسرح استفاده کرده، که بحر رمل در شعر او پرکاربردترین بحر می باشد و بعد از آن به ترتیب دو بحر مجتث و مضارع که جزء وزن های جویباری است که این امر خود نشانگر علاقه و توجه ویژه ی شاعر به اوزان جویباری است و نیز بیانگر این مطلب است که شاعر در آرامشی باطنی به سرایش پرداخته است. از طرفی دیگر اوزان دوری نیز در اشعار سپیده حضری پر رنگ دارد. شعر سپیده پرتوی از درونیات و روحیات اوست چراکه تفکر او، برداشتی از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوره و عصر آنان است. در این زمینه او پیوندی میان موسیقی بیرونی با موضوع و مضمون شعرش را حفظ نموده است بطوری که او برای سرودن مرثیه از وزن تند استفاده نموده است نه وزن شاد و ضربی. منابع و مآخذ: 1-اتحادی، حسین، (1390)، بررسی مقایسه ای موسیقی بیرونی و کناری غزل های انوری و خاقانی ، فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، شماره 32٫ 2-اصلانی، محمد رضا، (1390)، لاله کویر – زندگی نامه داستانی سپیده کاشانی ، تهران، انتشارات سوره مهر. 3- تجلیل، جلیل، (1378)، عروض و قافیه ، تهران، ناشر سپهر کهن. 4-جدیدالاسلامی قلعه نو، حبیب، نسرین صفائی کشتگر، (1390)، موسیقی بیرونی دیوان بیدل دهلوی ، فصلنامه ی مطالعات شبه قاره، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال سوم، شماره ی ششم. 5-خانلری، پرویز، (1361)، وزن شعر فارسی ، تهران، توس، چاپ چهارم. 6- رازی، شمس الدین محمدبن قیس، (1373)، المعجم فی معایرالاشعارالعجم ، به کوشش: (سیروس شمیسا)، تهران، انتشارات فردوس. 7-شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1370)، موسیقی شعر ، تهران، انتشارات آگاه. 8-شمیسا، سیروس، (1378)، آشنایی با عروض و قافیه ، تهران، چاپخانه رامین. 9-فشارکی، محمد، (1372)، رساله عروض سیفی و قافیه جامی ، تهران، مؤسسه ی انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. 10-فضیلت، محمود، (1387)، آهنگ شعر فارسی ، کرمانشاه، نشر ذرّه. 11-فضیلت، محمود، یعقوب نوروزی، (1389)، تاملی در تناسب موسیقی و مضمون در شعر معاصر ، ادب فارسی، دوره ی جدید1، شماره ی 5-3، ص294-277٫ 12-فیاض منش، پرند، (1384)، نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تخیل و احساسات شاعرانه ، دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره جدید، شماره چهارم، صص 186-163٫ 13- گنجعلی و همکاران، (1393)، بررسی تطبیقی موسیقی شعر معروف الرصافی و فرخی یزدی ، 14-مبارک، وحید، علی اصغر سلطانپور، (1392)، بررسی محتوا، موسیقی و صورخیال در شعرسپیده کاشانی ، پایان نامه، دانشگاه رازی کرمانشاه. 15-ماهیار، عباس، ( 1378)، عروض و قافیه فارسی شیوه ای نو برای آموزش عروض وقافیه ، تهران، انتشارات نشر قطره. 16-وحیدیان کامیار، تقی، (1370)، بررسی منشأ وزن شعر فارسی ، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم. *علی اصغر سلطانپور / کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی-آموزش و پرورش شهرستان کوهدشت درج شده توسط : امین آزادبخت (مدیر سایت ) ...