خانه
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
وزارت بهداشت در سال 93 چگونه پولدار شد و در سال 94 چه اوضاعی دارد؟/ بحران های آقای وزیر در سال 94
کشور به صورت کوتاه مدت حل کند، طرح های تحول در نظام سلامت را با پیشرفت های مورد انتظار (و نه صددرصدی) پیش ببرد. هزینه های درمانی را به نفع مردم کاهش دهد، به استان های ایران توجه کند و تحرکات میدانی خود را در استانهای کشور به خصوص استان های محروم افزایش دهد، توجه رسانه ها را به خود جلب کند، مثلث اختلاف برانگیز در همه دولت ها یعنی مثلث وزارت بهداشت، سازمان های بیمه گر و سازمان نظام پزشکی را متحد کند و ...
حقوق هسته ای ملت تثبیت شد/ مسابقه برای تفاهم با ایران
است به همین دلیل چون به لطف خداوند امیدوارم و به حمایت شما مردم و به رهنمودهای مقام معظم رهبری، تردیدی ندارم سالی که امروز آغازش هست، سالی است که می توانیم امیدهای بیشتری در زمینه شکوفایی داشته باشیم. هدف ما در سال جدید، رونق پایدار، افزایش صادرات غیرنفتی و ایجاد فرصت های جدید برای اشتغال بویژه برای جوانان عزیز، تحصیلکردگان و فارغ التحصیلان دانشگاه هاست و در این زمینه با کمک شما مردم ...
کاهش 500 هزار نفری اشتغال با هر یک میلیارد دلار واردات/دولت جلوی قاچاق را بگیرد
این زمینه سیاست گذاری صحیحی داشته باشد. وی گفت: در شرایطی که هزینه های تولید افزایش می یابد امکان رقابت با کالای قاچاق که دلار 3200 تومانی دریافت می کنند نداریم. وی با اشاره به تعرفه ترجیحی و آسیب هایی که به تولید کشور وارد می کند، گفت: امضای توافق نامه تجارت ترجیحی با کشورها باید در یک چارچوب مشخص و متعادل باشد. یعنی آنکه اگر امتیازی به کشور مقابل داده می شود در مقابل امتیازاتی هم گرفته شود. انتهای پیام/ ...
آرزوهای وزیر بهداشت در سالی که گذشت
هایی را فراهم می کرد که آن سیاست ها عملیاتی شود که حتما محدودیت هایی مانع از تحقق این اهداف شد که انشا الله در سال جدید محقق خواهد شد. هاشمی، نگرانی در مورد پایدار شدن منابع سلامت و تجمیع بیمه ها و مشکلاتی که در بیمه های تکمیلی و یا تجاری وجود دارد و همچنین ارزشمند شدن برگه های دفترچه های بیمه و افزایش صادرات دارو را از جمله دغدغه هایی عنوان کرد که همچنان وجود دارد. وزیر ...
مخاطب اصلی نام گذاری سال ها کیست؟
درست را تضمین می کند و برای ایجاد این وضعیت، همه ی اقشار جامعه در آن نقشی اساسی دارند. در ادامه ی نوشتار، به چند مؤلفه ی نقش مردم در اصلاح بخش فرهنگی اشاره و به اختصار آن ها را تشریح می کنیم. الف) وجدان کاری و همت مضاعف یکی از مؤلفه های فرهنگی که رهبر انقلاب در نام گذاری سال ها بر آن تأکید دارند، سخت کوشی و احساس مسئولیت کردن است؛ به گونه ای که ایشان سال های 1373 و 1389 را با ...
ارزیابی توان تحریمی ایران در مقابله با کشورهای غربی
المللی از جمله قدرتهای غربی است، مسئله ای که تاکنون کمتر دیده شده و مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به مولفه های استراتژیکی که ایران دارد (دارنده دومین ذخایر گاز و چهارمین ذخایر نفت دنیا، در اختیار داشتن مناطق استراتژیک انتقال انرژی، ذخایر منابع طبیعی و معدنی، فولاد و ...)، در آینده احتمالی در صورتی که این کشور بخواهد نظام بین الملل را متاثر از خود بکند، گزینه های فراوانی دارد. به عبارتی و از ...
رونق پایدار، افزایش صادرات غیرنفتی و ایجاد فرصت های جدید شغلی؛ سه هدف دولت در سال جدید
کمک مردم در سال جدید، قدم های نویی را برخواهیم داشت، صادرات غیرنفتی را افزایش خواهیم داد و زمینه اشتغال را فراهم خواهیم کرد. متن پیام نوروزی حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم *حقوق هسته ای ملت تثبیت شد * تنش زدایی و گسترش همکاری با جهان، سیاست دولت * تلاش دولت برای ایجاد آرامش و فضای بهتر برای بروز خلاقیت در ...
پیام نوروزی مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا
حوزه های مختلفی نظیر تولید، صادرات، توسعه محصول و فرهنگ سازی درون سازمانی خوش درخشید؛ سال 93 در بستر تولید خودرو، سایپا شاهد شکستن تمامی رکوردهای سال گذشته و استفاده از بیش از 75 درصد ظرفیت های خود در زمینه تولید محصولات جدید بود، این مهم زمانی حاصل شد که برنامه ریزی های مستمر و اصولی همکاران ارجمند، زمینه شتاب در فعالیت های خطوط و زنجیره تامین را به وجود آورد. در بخش توسعه محصول نیز ...
گزارش عملکرد کمیسیون اقتصادی مجلس در سال 93
ثالث اصلاحی مصوب 16 تیر 1387 - ادامه بررسی طرح دائمی شدن قانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث - نشست با رئیس و معاونان سازمان بورس و اوراق بهادار و استماع نظرات و برنامه های سازمان مذکور - بررسی طرح آزادسازی معامله سهام عدالت در بورس - بررسی طرح دائمی شدن بند 16 (قانون بودجه سال 1392 کل کشور) ...
رکورد ساخت خودرو شکست/ تولید یک میلیون و 147 هزار دستگاه در یک سال
شود و صدور گواهی تایید نوع ( TA) نیز سه ساله شود. او ادامه داد: همچنین مقرر شده است انجام آزمون واژگونی خودروهای تجاری برای مدت یک سال معلق شود و نصب کپسول آتش نشانی صرفا برای خودروهای عمومی الزامی باشد. به بیان وی در بیست و هفتمین نشست شورای سیاست گذاری خودرو همچنین مقرر شد با توجه به اهمیت اطلاع رسانی در خصوص فعالیتهای صنعت خودرو به مردم ، در سال 94 کمیته ویژه ای متشکل از نماینده وزارت صنعت ، معدن و تجارت ، شرکتهای بزرگ خودروسازی و انجمن خودروسازی و قطعه سازی کشور و نیز سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تشکیل شود. ...
تور کلاهبرداران در سفرهای ارزان
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دیروز بخشی از حرف هایش را هم به فعالیت های این سازمان در حوزه صنایع دستی اختصاص داد و آمار 49 درصدی افزایش صادرات صنایع دستی را اعلام کرد. به گفته او اگر یک ماه پایانی سال به این مدت اضافه شود، رشد صادرات به 50 درصد خواهد رسید. او اضافه کرد: امسال با تعامل با نظام بانکی کشور900 میلیارد ریال تسهیلات به تولیدکنندگان و بخش بازرگانی صنایع دستی پرداخت شد ...
دولت تدبیر و امید ، همراه و همدل با مردم
قبولی در دانشگاه برای دانش آموزان رشته ای مانند ریاضی و فیزیک در دوره متوسطه اکنون 110 درصد است. * - مرتضی رئیسی معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نوسازی، توسعه وتجهیز مدارس کشور درحاشیه گشایش دو مدرسه بنیاد برکت درشهرستان ساوجبلاغ استان البرز در گفت وگو با ایرنا از ساخت 422 مدرسه توسط بنیاد برکت درمناطق محروم کشور خبر داد و گفت: این بنیاد درمجموع طی سال های اخیر، ساخت 600 مدرسه را ...
بدهی 8.8 میلیارد دلاری هند به ایران
در ازای لغو تدریجی تحریم ها علیه این کشور عضو اوپک ( سازمان کشورهای صادر کننده نفت ) محدود خواهد کرد. پالایشگاه های هندی 45 درصد از پول نفت ایران را از طریق واریز روپیه به حساب بانک های تجاری تهران در بانک یو سی او ( یک بانک دولتی هند ) تسویه کرده و 55 درصد آن همچنان باقی مانده است. ایران از این حساب خود به روپیه برای واردات کالا از هند استفاده می کند. نیرمالا سیتارامان وزیر ...
پیش از این شهرداری گرگان بنگاه معاملات ملکی بود / دلیلی ندارد به معارض 25 سال پیش پروژه گلشهر - ...
داریم که به جای اخذ اعتبارات دولتی بپردازیم کارهای دیگری انجام می دهیم و اعتبارات را هم تقسیم می کنند و تمام می شود. اراده من در تعامل و کار کردن است. وی با بیان اینکه من در مسائل مالی و کاری اداره یک سر سوزن گذشت نسبت به خودم و همکارانم ندارم تصریح کرد: من نمی گویم که صد در صد انحراف مالی را در شهرداری و سازمان های وابسته جمع کرده ام ولی می گویم درصد سلامت و اخلاقیات مالی و اداری شهرداری ...
پیش بینی های وزیر اقتصاد از اوضاع اقتصادی سال 94
گویید نباید درصد خاصی از درآمدهای نفتی وارد صندوق توسعه شود، با این اوصاف برای اینکه از میزان استفاده ارز نفتی در بودجه دولت بکاهیم چه باید کرد؟ طیب نیا: روش صحیح این است که حدی از درآمدهای نفتی را برای بودجه دولت در سال پایه که قابل اجتناب بوده در نظر بگیریم به طور مثال مشخص کنیم برای سال 1394 رقمی در حدود 20 میلیارد دلار از درآمد نفت در بودجه دولت وارد و از آن استفاده کنیم. پس از آنکه ...
ایران ظرف چند ماه به بازار جهانی نفت بازمی گردد
پس از لغو تحریم ها روزانه سه میلیون 600 هزار بشکه نفت تولید کند. ایران تدارکات لازم برای بازگرداندن نفت خود به بازار را انجام داده است. چهار منبع آگاه به مذاکرات هفته گذشته گفتند: شرکت ملی نفت ایران هم اکنون در حال گفت وگو با دستکم سه خریدار در آسیا برای فروش نفت بیشتر به آنها در صورت لغو تحریمها است. نفت برنت در بازارهای جهانی در ماه جاری با 13 درصد کاهش به 54 ...
آذربایجان شرقی در سالی که گذشت/ امید به شکوفایی افزونتر شده است
خصوصی و دولت، با تقدیر از رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان برای اجرای این طرح، گفت: طرح پایش واحدهای صنعتی مشخص کرد که میزان صادرات و تولید واحدهای صنعتی آذربایجان شرقی حاصل فعالیت تعداد محدودی از واحدهای صنعتی است و این موضوع موجب افزایش ضریب بازدهی صنعتی استان در مقایسه با دیگر استان ها می شود. در این ایام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آذربایجان شرقی نیز به دلیل شروع فصل ...
اسکان بیش از 50هزارنفر روز مسافر در استان قم
می رود با این روند پذیرش نسبت به سال گذشته تا لحظات تحویل سال درصد قابل توجهی افزایش یابد. وی افزود: مدارس با تجهیزات اولیه و درجات ویژه ،یک ، دو وسه مشخص شده اند که هرکدام با توجه به موقعیت وامکانات لازم خود نرخ گذاری و بر اساس تعرفه وزارت آموزش و پرورش در اختیار فرهنگیان و مسافرین قرار می گیرد. نایب رئیس ستاد اسکان فرهنگیان قم افزود: تعداد کل خانوار اعلام شده مطابق با آمار تا پایان روز 28 اسفندماه شش هزار و 644 خانوار می باشد. ...
واریز آخرین سیاهه نفتی به حساب بانک مرکزی
مرکزی پایش شده و توسط بانک مربوطه نسبت به رفع آن اقدام خواهد شد. سیف ضمن اشاره به کاهش چشمگیر میزان مبادلات ناموفق نسبت به سال گذشته اعلام کرد: گرچه در حال حاضر حجم عملیات و تراکنش ها به شدت افزایش یافته ولی خوشبختانه 98 درصد مبادلات، به صورت موفق ثبت شده است و سیستم توانسته است قابلیت های خود را در زمینه ارائه این حجم از عملیات به خوبی نشان دهد. وی همچنین از پیاده سازی سامانه ...
انگلیس در صدر صادرکنندگان سلاح به کشورهای عرب
به گزارش افکارنیوز ، مرکز تحقیقات صلح بین المللی که مقر آن در شهر استکهلم سوئد است، در تازه ترین گزارش خود اعلام کرد: فروش سلاح به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس حدود 70 درصد در پنج سال گذشته افزایش یافت که بیشترین صادرات سلاح به این کشورها را انگلیس انجام داد. در این گزارش آمده است: شش کشور شورای همکاری خلیج فارس شامل بحرین، کویت، عمان، قطر، امارات و عربستان به طور گسترده در زرادخانه سلاح ...
تحریم های آمریکا علیه دانشمندان ایران
غیرانتفاعی در واشنگتن پس از اعلام این قانون شکوائیه ای برای لغو آن تنظیم کرد. در سال 2008 یک دادگاه فدرال بخش هایی از قانون مذکور که مربوط به منع تخصیص منابع مالی خصوصی به سفرهای خارجی بودند را غیرقانونی اعلام کرد، اما در سال 2010، "دادگاه استیناف حوزه یازدهم آمریکا" [10] حکم دادگاه قبلی مادون خود را لغو و بار دیگر قانون مورد نظر را احیا کرد. **موسسه مهندسان برق و الکترونیک ( IEEE ) ...
چرا بازار شب عید خراب بود؟
به سال قبل دوبرابر شده. تعزیرات که به کنار، اجاره بها سال به سال حداقل 25 تا 30درصد افزایش می یابد. از طرفی قیمت دلار که همه زندگی ما روی آن بنا نهاده شده، امسال بسیار بالا رفت. شلواری که پارسال 18 دلار می خریدم، امسال هم 18 دلار می خرم، اما 18دلار پارسال نزدیک به 40هزارتومان بود اما امسال حدود 60هزارتومان است، اما نمی توانم آن جنس را با قیمت خیلی بالاتر از پارسال به مشتری بفروشم. مردم هرچقدر ...
اقتصاد مقاومتی ،ریاضت اقتصادی نیست
تواند در راستای دست یابی به اهداف اقتصادی و توسعه آن کمک کند.در سال 93 نیز از سوی ایشان بر اقتصاد مقاومتی وتکیه بر توانایی ها و پتانسیل های داخلی با بهره وری بالا تاکید شد وبدیهی است که این موضوع مهم تنها به سال 93 خلاصه نمی شود واین هدف گذاری باید در همه امور مورد توجه تصمیم گیران و سیاستگذ اران قرار گیردو در مرحله بعد دستگاه های اجرایی ونهایتا مردم. مفهوم اقتصاد مقاومتی ،باید خوب تبیین شود تا به ...
پاسخ هاشمی به سئوال سرنوشت انقلاب چه می شود؟
مصاحبه مهم و خواندنی رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام؛ سرنوشت انقلاب چه می شود؟ آیت الله هاشمی رفسنجانی پاسخ می دهد: اشتباهاتی در عملکرد می بینم ولی اصل نظام و خدمت به نظام را لازم می دانم این نظام با همه مشکلاتی که دارد، بهترین شکل حکومت در نظام های منطقه وحتی جهان است/کسی مناسب تر از آیت الله خامنه ای نبود. الان هم همین است./ممکن است شرایط به گونه ای بود که اگر مدیریت می شد، جنگ نمی شد/اشتباهاتی در عملکرد می بینم /اکثریت مردم این وضع را قبول ندارند. مردم اصول انقلاب را قبول دارند، سیاسی کاری های مجلس را قبول ندارند، ناعدالتی های قوه قضائیه را قبول ندارند. اشکالاتی به دولت داشتند و نسبت به همین دولت هم دارند/الان بعضی از مجلسی ها و دوستانشان نگران شدند. شخصی در قوه قضائیه روزنامه ها را جمع کرده و گفته که حق ندارید اسم فلانی را ببرید. گویا آقای دعایی در آن جلسه عصبانی شده بود. گفتند حق ندارید تصویر و اسم فلانی و آنهایی را که در فتنه محکوم شدند، بیاورید. گفته بودند که اگر این کار را بکنید، می بندیم. آقای دعایی بلند شد و گفت: اولاً نمی توانید این کار را بکنید و ثانیاً چرا این گونه می کنید؟/اگر ما افراطی های کشورمان را مهار نمی کردیم، بعضی ها از تکفیری ها کم نداشتند/نبریک مرگ ملک عبدالله اوج نگاه افراطی است. متاسفانه مصالح نظام و جهان اسلام را فدای کینه های خود می کنند. در آستانه یوم الله 22 بهمن و در سی و هفتمین بهار آزادی، هفته گذشته بخش اول مصاحبه اختصاصی روزنامه جمهوری اسلامی با آیت الله هاشمی رفسنجانی درباره ضرورت انقلاب و مسیری که تاکنون پیموده است در این روزنامه به چاپ رسید. بخش دوم و پایانی این مصاحبه که در جلسه ای دیگر انجام شد را این روزنامه در شماره روز یک شنبه 26 بهمن منتشر کرده که نظر به اهمیت آن از سوی جماران عینا در پی می آید: اکنون که توفیق ارائه این قسمت از مصاحبه نصیب شده است، لازم میدانیم توجه خوانندگان محترم را به این نکته جلب نمائیم که مطالب مطرح شده در این مصاحبه، انعکاس ابهامات و سئوالاتی است که این روزها در اذهان بسیاری از مردم حتی در حوزه و دانشگاه وجود دارند. در مواجهه با این قبیل سئوالات و ابهامات، یک راه اینست که از کنار آنها عبور کنیم و هیچگونه تلاشی برای پاسخ دادن به آنها و ابهام زدایی از آنها به عمل نیاوریم و راه دیگر اینست که به سراغ کسانی برویم که با تمام وجود برای پا گرفتن انقلاب اسلامی و پیروزی آن تلاش کردند، در معماری نظام حکومتی برخاسته از آن سهم قابل ملاحظه ای داشتند و در نشیب و فرازهای طی شده در بیش از سه دهه و نیم که از عمر این انقلاب و این نظام گذشته است همواره حضوری موثر داشتند. روزنامه جمهوری اسلامی، راه دوم را به این دلیل ترجیح میدهد که اطمینان دارد برای تمام این سئوال ها و ابهامات پاسخ های قانع کننده و توضیحات روشنگری وجود دارد و مسکوت گذاشتن آنها نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد بلکه بر سئوالات و ابهامات خواهد افزود. انتخاب آیت الله هاشمی رفسنجانی برای مطرح ساختن این سئوالات و ابهامات با ایشان به این دلیل است که ایشان بطور کامل از ویژگی های لازم برای ابهام زدائی و پاسخ گوئی به سئوالات برخوردارند و با اشرافی که به دلیل حضور در تمام مراحل انقلاب و شکل گیری نظام جمهوری اسلامی و مسیر طی شده تا امروز داشته و دارند می توانند در این زمینه به بهترین وجه اظهارنظر کنند. این واقعیت، در همین مصاحبه کاملاً مشهود است و شما که آن را میخوانید نیز به همین نتیجه خواهید رسید. برخی نکات مهم که در مصاحبه آمده عبارتند از: * این نظام با همه مشکلاتی که دارد، بهترین شکل حکومت در نظام های منطقه وحتی جهان است * بنی صدر، معجونی بود که صد بار مستبدتر از همه کسانی است که در ذهن شماست. اصلاً در مسائل مشورت پذیر نبود. او با واسطه به امام رسانده بود که من 53 درصد رای دارم و رای شما 47 درصد است و نمی توانید به من امر کنید * آنچه من میفهمم اینست که الآن مصلحت اینست که این نظام را حفظ کنیم و راهش انتخابات در محدوده قانون و نظام است * من، عقیده جدی دارم و اگر نداشتم در این نظام کار نمی کردم. ما که اهل بیتی هستیم و ولایت داریم در این مکتب، می توانیم در کشوری مثل ایران برای گسترش دین کار کنیم * همین الآن هم با همه این عیب هائی که در ذهن شماست، در تمام منطقه مستقل ترین کشور هستیم و پیشرفت هم کردیم * نباید ضرورت انقلاب را منکر شویم و نباید موفقیت انقلاب را منکر شویم ولی نباید خود شیفته شویم و باید به عملکرد خود انتقاد داشته باشیم تا بهتر شود * اگر ما افراطی های کشورمان را مهار نمی کردیم، بعضی ها از تکفیری ها کم نداشتند. اینک توجه شما را به متن این مصاحبه جلب می نمائیم. * بسم الله الرحمن الرحیم، از جناب عالی تشکر می کنم که اجازه داده اید باعث زحمت دوباره شویم و مصاحبه را به مناسبت دهه فجر ادامه دهیم، ضمن اینکه دهه فجر را خدمت جناب عالی تبریک عرض می کنم. در جلسه گذشته بحث ها یک مقدار طولانی شد. درباره اصل ماجرای انقلاب و اینکه اصولی و درست بود و پشیمان نیستیم، صحبت شد که بیانات حضرت عالی خیلی مستوفی، مستدل و خوب بود. سوالات همان جلسه را صریح تر مطرح می کنیم. * یکی اینکه اصلاً ضرورتی داشت که ما انقلاب کنیم یا نه؟ سوال دوم اینکه آیا انقلاب مسیرش را درست رفت یا نه؟ - بله، امروز می خواهیم سوالات بیشتری مطرح کنیم و به همین دلیل قاعدتاً اگر جواب ها مختصرتر باشد، به همه سوال ها می رسیم و همه مطالبی که آقایان در نظر دارند، مطرح می شود. * بسم الله الرحمن الرحیم. من هم مجدداً از حضور حضرت عالی تشکر می کنم و به سهم خودم دهه فجر را تبریک عرض می کنم. آنچه در جلسه قبل مطرح شد، چهار محور بود. یکی ناظر به جهات ثبوتی انقلاب و ضرورت آن بود، مرحله دوم از منظر اثباتی بود که آیا شرایط اقتضا می کرد یا نه؟ منظر سوم این بود که آیا راه را درست طی کرده ایم یا نه؟ حضرت عالی هم مستوفی بحث فرمودید. یک محور دیگر مانده که من آن را با توضیحی مطرح می کنم. همان گونه که آن جلسه هم عرض کردم، معنای این سوالات لزوماً این نیست که ما هم چنین اشکالاتی داریم. محور چهارم این است که با توجه به این همه هزینه ای که تاکنون از نظر مادی و معنوی، هم برای بقا و هم برای حصول انقلاب صورت گرفته، واقعاً بین دستاوردها و هزینه هایی که شده، تناسبی برقرار هست یا نه؟ به عبارت دیگر واقعاً صرف می کرد که انقلاب صورت بگیرد؟ مخصوصاً در سال های اخیر، برخی ها با پرسش هایی مواجه شده اند و پس از مقایسه آنچه که قبل از انقلاب بوده و بعد از انقلاب شده و یا مقایسه جامعه ما و دیگر جوامع، این سوال به صورت جدی برایشان مطرح است. از این نظر آیا هزینه ها ی مادی و معنوی که تاکنون شده، در راستای اهداف انقلاب بود؟ وضعی که اینک در آن قرار داریم، وضعی که به فرض اگر انقلاب نمی شد، در ایران بود و وضع آینده در این پرسش نهفته است. چون بعضی ها می گویند: اگر انقلاب نمی شد، به هر حال کشوری بود ولو با یک رژیم نامشروع و رژیم پهلوی هم برای بقای خودش خدماتی ارایه می داد. یعنی این گونه نبود که بایستد و برای آینده کاری نکند. در وضع فعلی و از نظر اقتصاد، معیشت، فرهنگ، فساد اجتماعی و سیاسی هم مسایلی مطرح شده است. به هر حال سیستمی را طراحی کردیم که براساس آن هشت سال سرنوشت یک کشور و فرصت هایی را که خیلی ارزشمند بوده، در اختیار یک جریان یا شخصی قرار گرفت و همه گونه هم حمایت شد. این هشت سال خوب یا بد که خیلی بد بود گذشت. برای مردم مساله جایگاه روحانیت و ارزش های دینی مهم است و این دغدغه ها، در وجود کسانی است که به این انقلاب تعلق خاطر دارند و در این کشور زحمت کشیده اند. حضرت عالی و امثال حضرت عالی مبارزه کردید و زحمت کشیدید، ولی همه مردم این انقلاب را دوست دارند. الان که در یک فضای صمیمی داریم بحث می کنیم، آیا بین دستاوردهایی که داریم و هزینه هایی که شده و ذهنیتی که نسبت به دین، مذهب، حکومت دینی و دیدگاه ها و شخصیت حضرت امام، وجود دارد، تناسبی هست؟ درست است که الان بلندگو دست کسانی هست که ممکن است خودشان مسبب این وضعیت باشند و همیشه از خوبی ها می گویند و انگار هیچ عیبی نداریم. اما اینها واقعیت های اجتماعی نیست. نگرانی اصلی ما این است که اگر این روند ادامه پیدا کند، واقعاً سرنوشت این انقلاب چه می شود؟ اگر یک سرنوشت مبهم جلوی چشمان ما باشد، واقعاً می ارزید چنین انقلابی صورت بگیرد؟ ممکن است بفرمایید که همه اینها را پیش بینی نمی کردیم و بعدها در عمل اتفاق افتاد و باید از انقلاب دفاع کنیم که من این را قبول دارم. ولی اگر واقعاً شرایط مشابهی در یک کشور و در یک جامعه دیگر بوجود بیاید، آیا حضرت عالی انقلابی را که در ایران واقع شد، تجویز می فرمایید؟ هاشمی رفسنجانی - -بسم الله الرحمن الرحیم، اولاً من از کلیت انقلاب و اهداف متعالی آن دفاع می کنم. ثانیاً نمی خواهم از همه اتفاقاتی که افتاده، دفاع کنم. از همان روز اول هم نسبت به بعضی از مسایل انتقاد داشتیم. وقتی انقلاب شروع شد و ما پیروز شدیم، انتقاد داشتیم که مشخص شده و در تاریخ ثبت است. پس من این گونه فکر نمی کنم که همه آنچه را که عمل شده، درست بود. کارهای بدی هم انجام گرفته است. اولین سوال شما این است که با این هزینه هایی که دادیم، آیا می ارزید انقلاب کنیم یا نه؟ جواب این است که اولاً معلوم نیست انسان همیشه فکر کند که این هزینه ها پیش می آید و ثانیاً احتمالش داده می شد. به هر حال هر کس در هر جا انقلاب می کند، اتفاقاتی به دنبال خواهد داشت. حتی وقتی که پیامبر(ص) آمدند و دین اسلام را آوردند، ادیان دیگر بودند و مردم هم دنبال دینشان بودند. معلوم است که از این اتفاقات می افتد و این نمی شود که انسانی بیاید جامعه ای را دگرگون کند و فکر کند که همه دنبالش می آیند. حتماً عده ای مخالفت می کنند و جنگ و دعوا می شود. در تاریخ اسلام می خوانیم که پیامبر(ص) بعد از حضورشان چقدر جنگ کردند و چقدر کشته در آن زمان در آن منطقه کوچک پیش آمد! آیا می ارزید که این کار را بکنند؟ مگر خود حضرت علی(ع) که آمدند و خلافت را قبول کردند علم غیب ایشان را ندیده می گیریم جنگ جمل، جنگ نهروان و جنگ صفین پیش نیامد؟ اتفاقاً همین، سوالی بود که ده نفر از بهترین شخصیت های آن روز شیعه از حضرت علی(ع) که حالت استیضاح هم داشت، کردند و گفتند که چرا این گونه شد و چرا شما این کار را کردید؟ چرا خلافت را به دیگران واگذار کردید و الان آمدید و شرایط این گونه را تحویل گرفتید و این همه خسارت به بار آمد؟ جوابی که حضرت دادند، بسیار عقلانی و با توجه به مجموعه شرایط بود و بنا شد که آن ده نفر به نمازهای جمعه بروند و مسایل را بگویند. در همین انقلاب، ما که نمی خواستیم با کشور همسایه خود بجنگیم، ولی پیش آمد. ممکن است شرایط به گونه ای بود که اگر مدیریت می شد، جنگ نمی شد. البته شواهد و اسناد تاریخی که بعدها دیدیم، تاکید می کنند که تحمیل کردن جنگ بر ایران حتمی بود. به هر حال جنگیدیم و 8 سال خسارت های فراوان دادیم، مخصوصاً بهترین جوانان کشور را از دست دادیم. اما مقدمه ای شد برای اینکه صدام و حزب بعث از منطقه کَنده شوند. صدام و حزب بعث موجود خطرناکی بودند و ممکن بود همه منطقه را به دردسر بیندازند. اینکه الان بگوییم می ارزید یا نه؟ معنایش این است که هر کاری انسان بکند و در مسیر آن مشکلاتی پیش بیاید، این سوال پیش می آید که آیا می ارزید ما این کار را بکنیم؟ در زمان مبارزه محاسباتی می شد که با آن محاسبات، علیه رژیم پهلوی مبارزه می کردیم و به زندان می رفتیم. حتماً در مراحل مختلف، آن هم در کاری به بزرگی انقلاب اشتباهاتی شده که باید با واقع بینی اشتباهات را بگوییم. من در اصل کار و ضرورت اثرات انقلاب شکّی ندارم. نظام شاهنشاهی را برانداختیم. این را همه می پذیرند که اصلاً نظام شاهنشاهی غلط است و بشر نمی تواند با آن نظام زندگی کند. مگر نظم سلطنتی مثل انگلیس که شاه فقط الگویی برای کار و تشریفاتی است. اما حکومت سلطنتی مساله واقعاً خطرناک است و قانون آن در این شرایط دنیا اصلاً معنایی ندارد. بعد از پیروزی نظام را محکم کردیم. یعنی از روز اول درست کار کردیم تا پایه انقلاب محکم شود. در طول این 35 سال اتفاقاتی افتاد که مربوط به عملکرد است. فکر می کنم حرف های شما هم درباره عملکرد باشد. بله اشتباهاتی در عملکرد می بینم و شاید در هیچ موردی هم ساکت نبودم و خودم دنبال آن بودم و راضی هم نبودم. ولی اصل نظام و خدمت به نظام را لازم می دانم و هنوز هم لازم می دانم. این نظام با همه این مشکلاتی که دارد، بهترین شکل حکومت در نظام های منطقه ای و حتی جهان اسلام است. البته جایی مثل ایران و با این ویژگی ها و با عقاید تشیع پیدا نمی کنید. ما شیعه هستیم و نمی خواهیم مذهب خود را ندیده بگیریم. بالاخره توانستیم حکومتی در این زمان و در بهترین جای منطقه که ایران است، شکل دهیم که مردمش از اول علاقه مند به اهل بیت(ع) بودند. روشن است که اساس کار درست است. یکی یکی عملکردها را بگویید تا درباره آنها بحث کنیم. * به هر حال سیستمی درست کردیم که قانون اساسی دارد. اما گاهی گفته می شود قانون اساسی یک اصل بیشتر ندارد و آن اصل چهار است که تفسیر اصل آن را به دست فقهایی که منصوب هستند، سپردیم. فعلاً کاری به جهات شرعی و غیرشرعی آن نداریم، اما الان ضمانت اجرایی کامل این قوانین، به یک جایگاه و یک نفر بر می گردد. بحث سر مشروعیت و عدم مشروعیت نیست. بحث سر این است که بازده این نحوه سیستم و این قانونگذاری در مقایسه با نظامی که قبلاً بود، چگونه است؟ در گذشته هم قانون بود، اما التزام به قانون نبود. می دانیم که بسیاری از قوانین سابق را بعد از انقلاب تجدیدنظر کردیم و دیدیم همان قانون قبلی درست بود و دوباره برگشتیم. هاشمی رفسنجانی - شما می گویید که اگر یک نفر همه اختیارات را داشته باشد و جوابگو هم نباشد، انحراف از قانون است. اما در ساختار ما چنین نیست. سازمان ما خوب طراحی شده است. یعنی طراحی اش این گونه بود که 80 نفر از مجتهدان عادل که دارای همه شرایط هستند و مردم آنها را انتخاب کردند، در خبرگان برای انتخاب و نظارت بر رهبری حضور دارند. اولاً می خواستیم حق مردم را محفوظ نگه داریم که حفظ کردیم. چون مردم نمایندگان خبرگان را انتخاب می کنند. یعنی اینها نماینده افکار مردم هستند و مثل نمایندگان مجلس، باید افکار مردم را منعکس کنند و اگر این کار را نکنند، در مقابل مردم مسوول هستند. سازمان درستی را تنظیم کردیم تا انسانی را با آن شرایط انتخاب کنند. حتی در قانونی که همین خبرگان نوشتند، راه عزل هم آمده است. وظیفه خبرگان مشخص است. کمیسیون تحقیق درست کردند. کمیسیون تحقیق متشکل از ده نفر از فحول علماست که باید دایماً عملکرد رهبری و سازمان های مربوط به ایشان را زیرنظر بگیرند و به خبرگان گزارش بدهند. یا آنها را به خبرگان دعوت کنند که بیایند و جواب بدهند. ما الان یک بند یک صفحه ای در آیین نامه خبرگان داریم و قانون است که چگونه به این موضوع رسیدگی کنیم. اگر می گویید سازماندهی خوب نشده است، من معتقدم سازماندهی، خیلی خوب شده است. اینکه یک نفر این گونه داشته باشیم، این برای ایران و با مبانی تشیع که ما به آنها معتقد هستیم، تازگی ندارد. نظام ولایی نظر همه فقهاست. البته بعضی ها قبول ندارند و محدود به امور حسبیه می دانند. آیت الله منتظری بهترین و مفصل ترین کتاب ها را درباره ولایت فقیه نوشت. قبلاً هم گفتم در پیش نویس قانون نبود و خود آیت الله منتظری آورد. ایشان رئیس خبرگان بود و این را در دستور آورد و دفاع کردند و تصویب شد. من این را قبول دارم و اگر به مقتضیات آنچه که نوشتیم و قانون قطعی است، عمل شود، بسیار خوب است. یعنی جایی باشد که براساس عدالت، تقوا، مدیریت و همان شرط هایی که در قانون آمده، از شرایط رهبری مواظبت کند تا مقبول باشد و مردم هم او را قبول داشته باشند. این است که می گوییم فصل الخطاب و ضامن عدالت و خیلی چیزهاست و اگر انحراف پیدا شود، این مسایل هم می تواند اتفاق بیفتد. * چیزی که خیلی مهم است، این است که این تئوری پردازی ها در عمل هم درست جواب بدهد. اگر چنین تئوری پردازی هایی بشود و نظریه های خیلی خوبی مطرح شود و روی کاغذ هم بیاید و به عنوان قانون هم مطرح شود، ولی در میدان عمل این امکان وجود داشته باشد که به قوانین عمل نشود و آب از آب تکان نخورد و مملکت به یک طرف دیگر، غیر از آن طرفی که قانون در نظر گرفته، برود، در آنجا چه باید کرد؟ هاشمی رفسنجانی - - هرکار مثبتی که در دنیا بشود، احتمال انحراف در آن پیش می آید. همه کارهای اجتماعی بشر این گونه است. حتی دینی که می آید، اتفاقاتی می افتد، ظلم هایی می شود و جنگ هایی اتفاق می افتد. اگر غیر از این بود که خداوند چنین انسانی را خلق نمی کرد. یعنی همان حرف ملائکه می شد که چرا می خواهید انسان خلق کنید؟! در بشر این گونه، هرکاری کنید، این اتفاق می افتد و احتمالش هست. البته پیش بینی حراست آن هم می شود و در اینجا هم پیش بینی هم شده است. یعنی کاملاً با تجربه پیش بینی شده بود و می بایست درست عمل می شد، همان موقع برای غیر از امام(ره)، شورای پنج نفری در قانون اساسی بود. البته شاید مدیریتش ضعیف می شد، ولی اطمینانش بیشتر بود و ما هم که گرداننده بودیم، به شورا رسیدیم و سه نفر را معرفی کردیم. درست هم انتخاب کردیم. آیت الله خامنه ای، آیت الله موسوی اردبیلی و آیت الله مشکینی بودند. گفتیم اینها شورا باشند و به مجلس خبرگان آوردیم، اول موضوع رهبری فردی یا شورایی بودن مطرح شد و آیت الله خامنه ای از رهبری شورایی حمایت کردند و من هم وقت خواسته بودم که نوبت نرسید و رهبری فردی با اکثریت رای آورد. وقتی فردی رای آورد، نوبت به انتخاب فرد رسید. خودم را می گویم و شاید نظر همه کسانی که رای دادند همین باشد، که کسی مناسب تر از آیت الله خامنه ای نبود. الان هم همین است. من همین مقدار جواب سوال شما را می دهم و شما هم جواب سوال مرا بدهید که اگر فردا آیت الله خامنه ای نباشد، چه کسی را دارید که به عهده بگیرد و مثل ایشان سابقه انقلابی، اجتهاد و آشنایی با همه شرایط کشور و جهان داشته باشند، به خصوص نیروهای مسلح را خوب بشناسند. * اشکال ما همین جاست. همه ما برای سلامتی ایشان دعا می کنیم. اشکال ما همین است که خدای نخواسته اگر مشکلی برای ایشان به وجود بیاید، سرنوشت این نظام اسلامی و نظام ولایت فقیه با این قانون اساسی، می خواهد به دست چه کسی سپرده شود؟ هاشمی رفسنجانی - من می گویم کاری که کردیم، در زمان خودش کار درستی بود. اینکه به دست چه کسی می افتد، یک نگرانی برحق است. امّا اگر اشکالی هست، در عملکرد خبرگان است. اگر خبرگان به وظیفه خودشان درست عمل کنند، در صورت نبودن یک فرد مناسب حتماً می توانند شورایی کنند. چون قانون شوراشدن هم باز است. شاید در آینده بدون شورا نتوانند کار درستی انجام بدهند. البته این کار تا حدودی به مردم هم بر می گردد، چون اگر مردم نمایندگان خود را درست انتخاب کنند، می توان امیدوار بود. اتفاق بد در مجلس و هر جای دیگر که مردم بد انتخاب کنند، می افتد. در دنیا هم می افتد. اصلاً شما جایی را پیدا نمی کنید که در عبور از همه گردنه های مشکل، کاملاً درست عمل کرده باشند. * همانطور که می فرمائید نظام های سیاسی مشکلاتی در عمل پیدا می کنند. ولی در برابر مشکلاتی که پیدا می شود، سعی می کنند نظام را بازسازی کنند. الان 25 سال از بازنگری قانون اساسی گذشته است. حتماً این ساختار یک مشکلاتی دارد که در عمل خودش را نشان می دهد. من دو مثال می زنم، در همان شورای بازنگری قانون اساسی، طرحی آورده شد که به طرح توقیت معروف شد که رهبری ده ساله باشد و بعد از ده سال مجلس خبرگان بنشیند و عملکرد را بررسی کند و اگر تایید شد، تمدید کند و اگر نخواست، کس دیگری را انتخاب کند. یا طرح دیگری به نام نظارت بر عملکرد رهبری آورده شد که آن موقع تقریباً جناح چپ مخالفت کردند و به نتیجه نرسید و در قانون اساسی در همین حد تصویب شد که نظارت بر بقای شرایط باشد. یعنی نظارت در حدی باشد که بگویند شرایط در رهبری باقی است. لذا الان استدلال می کنند و می گویند که مجلس خبرگان اصلاً حق نظارت بر عملکرد ندارد و فقط نظارت بر بقای شرایط است. هاشمی رفسنجانی - این حرف ها کم لطفی به نظام و ظلم به قانون اساسی، رهبری و مقام ولایت فقیه است. * لازمه نظارت بر شرایط این است که نظارت بر عملکرد صورت بگیرد. عرضم این است که اگر آن طرح در شورای بازنگری تصویب می شد، الان دیگر کسی نمی توانست استدلال کند که با این قانون اساسی شما نمی توانید بر رهبری نظارت کنید. اگر در ساختارمان مشکلاتی می بینیم، نباید مقاومت کنیم و به دنبال بازسازی ساختار نباشیم. سوال من این است که حضرت عالی همه مشکلات را مربوط به عملکرد می دانید؟ هاشمی رفسنجانی - همه مربوط به عملکرد است. * یعنی در ساختار هیچ مشکلی نمی بینید؟ هاشمی رفسنجانی - همین را که الان شما مثال زدید، یعنی رهبری ده سال باشد، رای نیارود. خود آیت الله خامنه ای از کسانی بود که به من گفتند: من احساس خفقان می کنم که انسان بخواهد برای همیشه بماند و مردم هم هیچ چاره ای نداشته باشند. مخالف بودند و خیلی ها هم مخالف بودند و بحث کردیم. اما موقت بودن زمان رهبری رای نیاورد. در جمعی رای نیاورد که نخبه های آن روز بودند و امام آنها را انتخاب کرده بودند که این کار را بکنند. * در واقع جامعه مدرسین آن نامه را نوشت و بحث شورا تحت تاثیر قرار گرفت. هاشمی رفسنجانی - بالاخره امام آن کار را کردند. بهترین فرد هم بود که ایشان انتخاب کنند. اگر به خودمان واگذار می شد که خیلی مشکل بود. ما جایگزین امام را خوب و درست کردیم. آن را درست کردیم که مجلس خبرگان این کار را بکند و مجلس خبرگان هم کرد و قانون شد. یعنی الان قانون داریم. آیین نامه را بخوانید. اولین اشکالی که هیات تحقیق در شرایط رهبری ببیند، باید گزارش دهد. اینکه چگونه جلسه تشکیل می دهد و چکار می کند، به طور مفصل آمده است. اینهایی که این حرف را می زنند، از روی عدم آگاهی می زنند. اگر به قوانین خبرگان عمل کنیم، هیچ مشکلی نداریم و بن بستی در کار نیست. خبرگان قانونی گذراندند که هر یک سازمان های زیر نظر رهبری که از آنها خواسته شده باید در هر اجلاس گزارش بدهند و ده سوال از آنها بشود و جواب بدهند. رهبری هم اشکالی به آن نگرفتند. بعد ها دعوت کردیم که بیایند. مثلاً گفتیم که رئیس سازمان صداوسیما بیاید. بعد از مدتی گفتند که ما نمی آییم. به همه گفتیم که بیایند که هیچ کدام نیامدند. در آخر یک مورد آسان پیدا کردیم و گفتیم که رئیس شورای سیاست گذاری ائمه جمعه بیاید. در ابتدا همه خوشحال می شدند، اما وقتی موعد می شد، نمی آمدند. رئیس شورای ائمه جمعه هم نیامد. خودم رئیس مجمع بودم و رفتم گزارش مجمع را دادم و گفتم که سوالات خود را مطرح کنند تا قانون اجرا شود. وقتی که اجرا شد، به آیت الله طبسی که قبلاً خوشحال شده بود و می گفت که ما هم می آییم و گزارش می دهیم، گفتیم که دفعه بعد شما بیایید. ایشان هم خواست بیاید که یک دفعه گفت: من نمی آیم و راضی نیستم. رهبری هم گفته بودند هرکسی که خودش داوطلب باشد، می تواند بیاید. * وقتی مشکل انتخابات پیش آمده بود، حضرت عالی فرمودید افغانستان یک لویی جرگه دارد که مشکلش را حل می کند. اما در داخل کشور ما هر مشکلی که پیش آمد، پیچیدگی اش بیشتر شد. نتیجه این شد که چند نفر حضرت عالی را ردّ صلاحیت کنند. یک مملکت را به دست شخصی بدهند که برای شهرداری یک شهر کوچک هم مناسب نیست. او را تایید صلاحیت و حضرت عالی را ردّ صلاحیت می کنند. هاشمی رفسنجانی - من از درستی ساختار می گویم و شما به عملکرد اشکال می گیرید. مگر قوانین قرآن آسمانی نیست؟ آیا همین الان در عمل به آنهایی که مسلم هستند، تخلف نمی شود؟ آیا در دین خودمان و بین معتقدین همه یکسان هستند؟ حرف ملائکه را به یاد آورید که به خدا می زدند. خداوند بشری ساخته که به او عقل داده و شیطان را هم در وجودش گذاشته که گاهی شیطان و گاهی عقل غلبه می کند. * فرمایش شما کاملاً درست است، ولی نکته این است که اگر به اشتباهات و سوءتدبیر ها رسیدیم، رفع کنیم و اگر بناست نظارت تقویت شود، نظارت را تقویت کنیم. هاشمی رفسنجانی - پیش بینی ها، خوب بود. ممکن است ما هم اشتباهاتی داشته باشیم. در بین روحانیون بهتر از امام نداشتیم که انقلاب کردیم. حدود 14 سال نبودند و مردم و شاگردانش مبارزه را حفظ کردند و نگه داشتند. امام که آمدند و انقلاب پیروز شد، بعد از مدتی خواستیم رئیس جمهور انتخاب کنیم. نظر ما این بود که در کنار بنی صدر، آقای بهشتی هم در انتخابات باشد. اما امام نگذاشتند و جلویمان را گرفتند. شخص امام با مصلحت بینی خودشان جلو ما را گرفتند. می خواهم بگویم شما جایی را پیدا نمی کنید که بشر اشتباه نکند و جایی هم پیدا نمی کنید که بی قانونی نشود. این اتفاق می افتد. فکر می کنم ساختار را خوب طراحی کردیم که براساس آن خوب پیش رفتیم، خوب سازماندهی کردیم و خوب از مشکلات عبور کردیم. * به مناسبت مطلبی که درباره آقای بهشتی و بنی صدر فرموده اید، موضوعی بود که امام معتقد بودند روحانیون در کار اجرایی نیایند و آن وقت می فرمودند که رئیس جمهور نشوند. وقتی بحث آیت الله خامنه ای برای ریاست جمهوری مطرح شد، خدمت شما عرض کردیم که شما با امام صحبت کنید، بلکه امام قبول کنند. شما صحبت کردید و امام از نظرشان برگشتند. سوالی که به این مناسبت می خواهم خدمت شما عرض کنم، این است که الان بعد از 35 سال که از انقلاب و این جریانات و این ریاست جمهوری ها گذشته، به نظر شما آن نظر امام که می گفتند روحانیون وارد کار اجرایی نشوند، درست بود یا کار درست همان بود که برگشتند و روحانیون وارد کار اجرایی شدند؟ کدام درست بود؟ هاشمی رفسنجانی - دومی درست بود. البته باید شرایط تبلیغات قبل از انتخابات عادلانه و مبتنی بر واقعیت ها باشد. آقای بنی صدر به خاطر مخالفتی که با نهضت آزادی و همه مبارزین و ما داشت، یکی، دو سال به همه جای کشور می رفت و سخنرانی می کرد و هر چه می خواست، می گفت و وعده می داد. مردم مشکلاتی در اقتصاد و زندگی داشتند و می دیدند او همان مشکلات را می گوید که به او رای دادند. ولی او معجونی بود که صد بار مستبدتر از همه کسانی است که در ذهن شماست. اصلاً در مسائل مشورت پذیر نبود. امام هم فهمیدند و کار به جایی رسید که او با واسطه به امام رساند که رای من در بین مردم از شما بیشتر است. رای من53 درصد و رای شما 47 درصد است. شما نمی توانید به من امر کنید. تا این مقدار جلو رفت. در جنگ وارد شد و اجازه نمی داد که نیروهای مردمی بیایند. ارتش ما تقریباً دست نخورده بود و معلوم بود که می تواند در مقابل عراق دفاع کند، اما به ارتش هم میدان نمی داد. بنی صدر اشتباهات زیادی داشت که امام به مرور متوجه شدند و فهمیدند. ما قبلاً این گونه آدم ها را بیشتر می شناختیم و با اینها سروکار داشتیم. * آن واسطه چه کسی بود؟ بنی صدر صحبت خود را چگونه به امام رساند که من 53 درصد و شما 47 درصد رای دارید؟ هاشمی رفسنجانی - این را در جلسه ای گفته بود و از آن جلسه به امام گفتند. از آقایانی که بودند، آمدند به من گفتند. فکر می کنم آقای عمید زنجانی گفته بود. دقیقاً یادم نیست. * اگر از همان نقطه ای که جناب عالی مطلب را قطع کردید، دنبال کنیم، بهتر می شود. معمولاً در نظام های سیاسی یا از قبل پیش بینی می کنند و یا اگر پیش بینی نکردند، امکان ترمیم را باز می گذارند. مثلاً در بعضی کشورها دادگاه قانون اساسی دارند که راجع به خود قانون اساسی یا راجع به عملکرد، به آن دادگاه مراجعه می کنند و می توان حتی راجع به اصل قانون اساسی یعنی اصلی که منجر به چنین مسئله ای شده، تجدیدنظر کرد. ما این را به خود مجلس خبرگان واگذار کردیم. به خصوص که مجلس خبرگان کار عجیبی هم انجام داده و آن، این است که برای صلاحیت، کاندیدهای خودش را به نهادی واگذار کرده که مجلس خبرگان باید بر آن نظارت کند. موضوع دوم این است که به نظر می رسد گذشته از خاستگاه مشروعیت نظام که ممکن است درباره آن گفت وگوهای مختلفی وجود داشته باشد، در اندیشه کسانی که در شکل گیری انقلاب مشارکت کرده اند، مسئله رضایت مردم به عنوان عنصر مقوّم انقلاب، حکومت و نظام اسلامی مطرح بود. به این معنا که اگر جامعه در نقطه ای به این رسید که با این سیستم رضایت عمومی تامین نمی شود، باید راهکاری باشد که بتواند با تصمیم گیری خود را ترمیم کند و اگر در جایی گیر کرده است، خود را از بن بست خارج نماید. نگاه شما نسبت به این مسئله چگونه است؟ آیا عنصر رضایت مردم که هم علت موجبه و هم علت مبقیه نظام لااقل در آغاز نهضت و حرکت تلقی می شد، چنان نقش تعیین کننده ای ندارد که به مردم مجال بدهد تا درباره سیستمی که نمی تواند خودش را ترسیم کند، تصمیم بگیرند؟ همچنان که خود امام در بهشت زهرا راجع به تصمیمات گذشتگان برخورد کردند. هاشمی رفسنجانی - شما سه، چهار سوال را مطرح کردید. در مورد مجلس خبرگان که این تصمیم را گرفتیم، اولاً همان موقع بحث زیادی شد که ما برای صلاحیت نامزدها چه کسی را درنظر بگیریم؟ بعضی ها گفتند که مراجع و حوزه باشند. بحث شد که مراجع چه تکلیفی دارند؟ شاید اگر ما به آنها تکلیف کنیم، آنها بگویند که انجام نمی دهیم. ثانیاً آنها چقدر می توانند در این مسائل که وارد نیستند، نظر بدهند؟ این مورد رای نیاورد. بعضی ها گفتند که اگر خودمان انتخاب کنیم، بدتر می شود و می گویند که شما خودتان صلاحیت های خودتان را تایید می کنید. هر جا به ذهن ما رسید، جواب نداد. آخرش به خود شورای نگهبان رسیدیم. گروهی مکلّف بودند که اگر حکمی صادر شود، باید انجام بدهند. این مورد رای آورد. ثانیاً ما همین حالا می توانیم این را عوض کنیم و هیچ مشکلی ندارد. یعنی همه قوانین مربوط به خبرگان مال خودش است و می تواند قانون بگذراند. بنابراین راه خروج همیشه هست. حتی راه خروج قانون اساسی را که قبلاً ننوشته بودند، نوشتیم. الان راه خروج قانون اساسی هم هست و می توانیم همه اصولی را که مردم فکر می کنند مزاحم است، حذف کنیم. یعنی این هست و راهش هم خیلی روشن است که از این راه می توانیم، انجام بدهیم. مسئله رضایت مردم، همیشه جدّی بود که رفراندوم گذاشتیم. دو، سه اصل راجع به رفراندوم هست و می توانیم مسائل مهم را با رفراندوم بگذرانیم. الان در هیچ جا بن بست نداریم. از همه اینها که بگذریم، امام(ره) مجمع تشخیص مصلحت را طراحی کردند که بتواند بر خلاف قانون اساسی و فتواهایی که علما می دهند، مصلحت را تامین کند. اصلاً در ساختار بن بست نداریم. درباره عمل، از ملائکه که بگذرید، احتمال بدی در مورد همه ممکن است. یعنی الان معصوم نداریم. چند روز بعد از پیروزی حضرت موسی(ع)، پیروانش گوساله پرست شدند که خداوند همه را قتل عام کردند. حضرت موسی(ع) با آن همه معجزات و با عبور از نیل، پیامبر مردمی بود که یک دفعه گوساله پرست شدند. حضرت عیسی پیامبری به آن خوبی، آرامی و نجیبی بود که آن روزگار را بر سرش آوردند، با حضرت ابراهیم(ع) چکار کردند؟! اصلاً کجا سراغ دارید که بشر برای یک مدت طولانی در جاده حقیقت مانده باشد؟ * اگر عملکرد افراد می تواند جوری باشد که دور قانونی را در جایی سد کند، یعنی چرخش کار قانون را در جایی سد کند، منجر به ناکارآمدی یک نظام می شود. علی القائده عملکرد بد را باید در قانون پیش بینی کرد، یعنی باید در قانون گذاری پیش بینی کرد. هاشمی رفسنجانی - ما در همه جا پیش بینی کردیم. شما بگویید که در کجا پیش بینی نشده است؟ در مورد رهبری که شخص اول مملکت است، صراحت قانونی داریم که اگر عدالتش مخدوش شود، معزول است و خودش هم حق ندارد دیگر دخالت کند. * اگر در مقام اجرا به جاهایی برخورد کند که دیگر نتواند عملی شود و روح قانونی را تحقق نبخشد، باید برای آن فکری شود. هاشمی رفسنجانی - همه اینها راه حل دارند. مثلاً سیاست های کلی که در مجمع تصویب می شوند و رهبری هم طبق قانون تایید و اعلام می کنند، اگر اجرا نشود، ما ناظر هستیم و ناظر باید جلوی این را بگیرد و متوقفش کند و اگر مجلس یا قوه قضائیه و یا دولت خطا کردند، باید جلوی آن گرفته شود. * حالا می خواهیم از طرف مثبت حرکت کنیم، به این معنا که چنین وقایعی را پشت سر داریم که برای کشور مشکل زا شده است و حتی ارکان و پایه های مقبولیت و قابل دفاع بودن نظام را مورد تزلزل قرار داده است. این دفعه به عنوان یک فرد از شما می پرسیم، فردی که قبل از انقلاب و بعد از انقلاب دنبال اهداف انقلاب بوده است. یعنی داریم با آقای هاشمی رفسنجانی صحبت می کنیم و نه با آقای هاشمی، رئیس مجلس و نه عضو شورای انقلاب و نه رئیس جمهور و نه رئیس مجمع تشخیص. در چنین وضعیتی با توجه به اینکه جناب عالی راهکارهای پیش بینی شده در سیستم را به هر دلیلی ناکافی می دانید، به عنوان یک فرد فکر می کنید آیا زمان اینکه یک فکر جدّی درباره مسیری که کشور طی می کند بشود، فرا نرسیده است؟ هاشمی رفسنجانی - همیشه باید برای بهتر کردن آینده تلاش کرد. خود من اگر به آینده کشور امیدوار نبودم، نمی آمدم نامزد شوم. در سن 80 سالگی معلوم است که میل به این کار ندارم. می خواستم بن بست را بشکنم. حدس می زدم و استخاره هم کرده بودم که نشان می داد پیش نمی روم، ولی خوب آمده بود. فکر می کنم الان وقتش فرا رسیده، چون اکثریت مردم این وضع را قبول ندارند. مردم اصول انقلاب را قبول دارند، سیاسی کاری های مجلس را قبول ندارند، ناعدالتی های قوه قضائیه را قبول ندارند. اشکالاتی به دولت داشتند و نسبت به همین دولت هم دارند. من می گویم وقت آن است که مردم اقدام کنند تا انتخابات درستی انجام شود. البته الان خیلی از شخصیت های مورد قبول مردم وارد انتخابات نمی شوند، چون احساس خطر می کنند. ولی اگر این تفکر عامه وارد میدان شود، این کار انجام می شود. منتها این گونه نخواهد بود که انسان بگوید با یک انتخابات به طرف بهشت رفتیم. چون همان ها دوباره به یک معضل جدید تبدیل می شوند. همان گونه که در اصلاح طلب ها اتفاق افتاد. ما اواخر دولت احساس کردیم که دارند کار می کنند برای اینکه یک دولت تحمیلی بیاورند. به گونه ای عمل کردیم که مردم احساس نکنند رای آنها بی تاثیر است. دولت دیگر که آمد، چه کار کرد، غیر از اینکه پایه های خودش را زد؟ یعنی به گونه ای رفتار کرد که پایه خودش را زد. فرض کنید زمان آقای روحانی را می گویم، همین امروز و پیش از شما یکی از کارخانه دارهای کشور پیش من آمد و گفت که در یکی از استان ها استانداری آوردند که به جرم اینکه من به ستاد شما کمک کردم، کارخانه ذوب آهن مرا تعطیل کرده است. یعنی تا این حد و این گونه استانداری را گذاشتند. می گفت: این شخص تا آخر دوره دولت قبل رئیس یک مجتمع صنعتی در جنوب بود و از آنجا برداشتند و اینجا گذاشتند. هر دولتی بیاید، مشکلات با شدت و ضعف خواهد بود. دوباره افرادی از دغل ها سر بر می آورند. الان این مشکل در جامعه ما هست. آنچه من می فهمم، این است که الان مصلحت است که این نظام را حفظ کنیم که راهش انتخابات در محدوده قانون و نظام است. یعنی مثل آن دفعه مردم وارد شوند. بالاخره ما فداکاری کردیم. من مطمئن شده بودم که نمی توانم. براساس استخاره می گفتم: یا رهبری به من می گوید که نرو، یا شورای نگهبان رد می کند و یا در انتخابات خراب می کنند. ولی خوب شد که این وسط ماندم. مردم هم آماده هستند. یعنی تا گفتیم، مردم آن گونه جمع شدند. افکار عمومی الان مناسب است و این می طلبد که افراد آزاده بیشتر تلاش کنند. الان بعضی از مجلسی ها و دوستانشان نگران شدند. شخصی در قوه قضائیه روزنامه ها را جمع کرده و گفته که حق ندارید اسم فلانی را ببرید. گویا آقای دعایی در آن جلسه عصبانی شده بود. گفتند حق ندارید تصویر و اسم فلانی و آنهایی را که در فتنه محکوم شدند، بیاورید. گفته بودند که اگر این کار را بکنید، می بندیم. آقای دعایی بلند شد و گفت: اولاً نمی توانید این کار را بکنید و ثانیاً چرا این گونه می کنید؟ البته این حالت را منحصر به خودمان نمی دانم. به هر جای دنیا بروید، از این چیزها هست. افغانستانی ها بعد از این همه، به اینجا رسیدند که پنج ماه برای انتخاب افرادشان گرفتار شدند. * در آنجا به نام دین عمل نمی شود. هاشمی رفسنجانی - اتفاقاً در افغانستان هم قانون اساسی اسلامی تصویب کردند. * به عنوان دین و حکومت دینی که نیست. هاشمی رفسنجانی - آنها که حکومت اسلامی شدند. الان عراقی ها چه وضعی دارند؟ آنهایی که مجاهده می کردند، به جان هم افتادند. هر جا بروید، همین است. امام موسی صدر در لبنان خیلی فعال بود. آخرش گفت: من به این نتیجه رسیدم که السّیاسیون تُجّار الدّم ، یعنی سیاسیون تجار خون هستند و از مسائل کنار کشید. * اتفاقاً نکته ای که می خواستم عرض کنم، همین است. یکی از دوستان بسیار عزیز که حضرت عالی هم می شناسید، کتابی در باب حکومت دینی نوشتند که کتاب سال جمهوری اسلامی شد. زمانی که در دبیرخانه خبرگان، مسئول مرکز تحقیقات و مجله بودم، با اعضا خدمت آیت الله خامنه ای رفتیم. من ایشان را که معرفی کردم، آیت الله خامنه ای اشاره کردند که کتابتان را گذاشتم تا بخوانم. ایشان الان مدتی است که از مدرسین حوزه هستند. همین هفته جلسه ای در قم داشتند. چون قبلاً با هم بحث کرده بودیم، اختلاف نظرهایی در این جهت داریم. به هر حال کل فقه شیعه هیچ گاه جز حرکت امام خمینی(ره) روی خوشی به انقلاب و حرکت های انقلابیون نشان نداده است. معنای تلویحی این سخن این است که این هم نتیجه نداده و اشتباه بود. این همان سوال اولی است که در آن جلسه عرض کردم که حضرت عالی می فرمایید در داخل و خارج همیشه همین طور است. بنی عباس 502 یا 503 سال حکومت کردند. کسی هم به فکر انقلاب نبوده و فقهای شیعه هم به فکر نبودند. این بحث به سوال اول برمی گردد که آیا باز هم انقلاب را به کشورهای دیگر توصیه می فرمایید؟ هاشمی رفسنجانی - درباره تکرار انقلاب، این مربوط به مردم آن کشورهاست. در مورد بخش اول صحبت های شما اوّلاً این گونه که این گفته، نیست. مگر قبل از ما علمای نجف انقلاب مشروطه را بپا نکردند؟ چطور ایشان می گوید که علمای شیعه کاری نکردند؟ فاطمی ها در مصر، ادارسه در غرب آفریقا، علویان در گیلان و مراعشه در طبرستان حکومت های محلی داشتند. * به هر حال یک آدم صاحب نظر به این نتیجه رسیده، این حرف ها برای من طلبه گران است. هاشمی رفسنجانی - این حرف انکار بدیهیات است. برای اینکه علمای نجف بودند و علمای تهران هم به آنها کمک می کردند. قاجار را مجبور کردند تا مجلس را تصویب کنند و اجازه شکل گیری مجلس را دادند. مگر اینطور نبود؟ حتی علمای بعدی که مبارزه می کردند، وقتی که پهلوی آمد، به کرمانشاه مهاجرت کردند و دیدند که در آنجا نمی شود و به ترکیه رفتند و مبارزه می کردند. چون می خواستند حکومت را درست کنند یا برگردانند. مگر قبلش جمال الدین اسدآبادی و امثال ایشان چه کار می کردند؟ اگر به گذشته برگردید، در خیلی جاها می بینید که این گونه بوده است. بعضی ها این حرف را بدون سند می گویند. * حضرت عالی دوست دارید همیشه نسبت به آینده امید بدهید. هاشمی رفسنجانی - من عقیده جدی دارم و اگر نداشتم، در این نظام کار نمی کردم. ما که اهل بیتی هستیم و ولایت داریم، در این مکتب می توانیم در کشوری مثل ایران برای گسترش دین کار کنیم. اگر درست عمل کنیم و حکومت موفقی داشته باشیم، می توانیم. همین الان هم با همه این عیب هایی که در ذهن شماست، در تمام منطقه، مستقل ترین و امن ترین کشور هستیم و پیشرفت هم کردیم. مشکل اقتصادی داریم و یا مشکل مجلس و مسائل آنها را نبینید. همین ماهواره ای که الان در مدار زمین می گردد و پیام مخابره هم می کند، دستاورد انقلاب است. کار آن را از اواخر جنگ شروع کردیم. گروهی در جهاد سازندگی کار خود را روی موشک شروع کردند. برای اینکه بتوانند پرتاب کنند. موشک 140 کیلومتری را در اواخر جنگ آزمایش کردند و خودم به آنجا رفتم و آزمایش کردم. در اینجا کسی به ما کمک نکرده است. ماهواره را ساختیم و موشک پرتاب کننده اش را هم ساختیم و دیروز هم اولین پرتاب آزمایشی را انجام دادیم. آن موقع محسن ما در کانادا بود و هنوز دکترایش تمام نشده بود. چون رشته اش به درد اینها و بدنه موشک می خورد، گفتیم که بیاید و در آنجا نماند. جوانان ما زحمت کشیدند که کارهای سوخت جامد به نتیجه رسید و کار را به اینجا رساندند. ما در موشک این همه پیشرفت کردیم که الان به راحتی می توانیم موشک های قاره پیما بسازیم. اگر مشکلات تحریم را درست نکرده بودند، با قدرت خودمان به خیلی جاها می رسیدیم. منتها فعلاً سیاسی شده است. در اکثر صنایع جای خودمان را باز کردیم. در سلول های بنیادین، در نانو و در خیلی چیزها که به ما نمی دادند، راه پیدا کردیم. خرابی های کشور را ساختیم. عراق همان گونه مانده و ما کشور را خوب ساختیم. آب ها را مهار کردیم و کارهای زیادی کردیم و نمی توانیم بگوییم که ایران یک کشور عقب افتاده به آن صورت است. اینها در همین نظام و با همین شکل پیش آمده است. اگر عاقلانه تر رفتار کنیم، بهتر می شویم. ما که با کشورهای دیگر دعوا نداریم. ما که نمی خواهیم از آنها دستور بگیریم، می خواهیم با هم تعامل کنیم، اگر تعامل کنیم و دعوا نکنیم، می توانیم. شرطش رفتار اعتدالی و معقول است. نباید افراط کنیم. از اشتباهات ما این بود که زمانی افراط کردیم. نمی گویم اشتباه نداریم. ولی این دستاوردها هم بود. البته از این اشتباهات را هر انقلابی هم خواهد داشت. برای اینکه انقلابیون بی تجربه و کم تجربه هستند و این کارها را می کنند. من فکر می کنم مجموعاً ما نباید ضرورت انقلاب را منکر شویم و نباید موفقیت انقلاب را منکر شویم. ولی نباید خودشیفته شویم و باید به عملکرد خود انتقاد داشته باشیم تا بهتر شود. * یکی از امتیازات نظام جمهوری اسلامی که ریشه در تفکر تشیع و اهل بیت دارد، این است که تفکر افراطی موجود در دنیای اسلام امروز را که الان در قالب تکفیری سر در آورده، ندارد و یک تفکر اعتدالی دارد. در انتخابات پارسال هم که اعتدال رای آورد، در واقع همان مغز اصلی تفکر تشیع و نظام جمهوری اسلامی رای آورده است. آن چیزی که الان در دنیای اسلام می گذرد، تفکر داعش و النصره و مجموعه تکفیری هاست که همه جا را تهدید می کنند. اما اهل سنت ایران اصلاً با آنان نسبتی ندارند. یکی از مسئولین امنیتی کشور به من می گفت که بیش از 90 درصد سنی ها با ما و با این تفکر هستند. این در میدان عمل است و در غیر عمل شاید جور دیگری هم باشد. می خواستم نظر جناب عالی را از نظر ریشه ای بدانم که چرا در دنیای اسلام این مسایل پیش آمده که الان دارد آبروی اسلام را می برد و مشکلات زیادی درست کرده است؟ آیا خطری از ناحیه آنها نظام جمهوری اسلامی را تهدید می کند؟ در عین حال این کارهای آنها امتیازی برای ماست و شاید دنیا الان متوجه شده باشد که آن نگاهی که به تشیع و انقلاب اسلامی داشت، غلط بوده است. خواستم جناب عالی در این باره یک مقدار توضیح بفرمایید. هاشمی رفسنجانی - یک مقدار همین گونه است که شما می گویید، اما همین هم ارزان به دست نیامد. اگر ما افراطی های کشورمان را مهار نمی کردیم، بعضی ها از تکفیری ها کم نداشتند. چون داعیه حکومت جهانی داشتیم، بعضی ها برای خودشان رسالت می دانستند که کارهای افراطی کنند. خداوند رحم کرد و جنگ آن گونه تمام شد. بعد از جنگ اعتدال را سیاست کشور قرار دادیم و ارتباطمان را با دنیا طبیعی کردیم و کشورمان را ساختیم. افکارمان را متوجه مشکلات اقتصادی ناشی از انقلاب و جنگ کردیم. البته می دانیم کسانی که مخلص هستند، خیلی چیزها را نمی پسندیدند. همان موقع هم مقالاتی را علیه سیاست خارجی می نوشتند، اما مخلصانه می نوشتند و ما هم تحمل می کردیم. من فکر می کنم دلیلی نداریم که با همه دعوا کنیم. اگر ما واقعاً به صورت یک کشور معتدل، عاقل و با همان عقلانیتی که ائمه(ع) ما گفتند، در میدان بودیم، الان با همه این کشورها ارتباط داشتیم و کار می کردیم و اینها برای ما بازار و طرف بودند. ایران این ظرفیت را دارد که به خاطر مردم، خاک و مکتب اسلام و اهل بیت(ع) است. به هر حال ما هم گرفتار افراطی ها بودیم. الان تکفیری ها بیشتر به شیعه می تازند. منتها اکثریت سنی ها با آنها همراه نمی شوند. افراطی های سنی، شیعه را واجب القتل و مهدورالدم می دانند. می توانیم با عمل به اینها نشان بدهیم که این گونه نیستیم که واقعاً هم نیستیم. * نمونه جدید کارهای افراطی آنها پیام تبریک در مرگ ملک عبدالله است. گویا ملاک آنها مخالفت با شماست. چون وقتی حضرت عالی در فوت ملک عبدالله تسلیت گفتید، آنها در نماز جمعه تبریک گفتند. هاشمی رفسنجانی - این کار اوج نگاه افراطی است. متاسفانه مصالح نظام و جهان اسلام را فدای کینه های خود می کنند. * وقتی داعشی ها و تکفیری ها احکام خودشان را اجرا می کنند و گردن می زنند و آدم می سوزانند و کارهای دیگری می کنند، استناداتی به بعضی از کتب فقهی علمای خودشان دارند. متاسفانه درست می گویند، چون چنین فتواهایی هم وجود دارد و این گونه نیست که بدون ماخذ باشد. هاشمی رفسنجانی - بله، متاسفانه در دو طرف افراطیون کارهایی می کنند که احساسات مردم را جریحه دار می کنند. * نکته اصلی این است که بالاخره روحانیت چه سنی و چه شیعه قاعدتاً باید یک غربالگری نسبت به این مسایل انجام بدهد. یعنی در فقه شیعه و سنی افکار و فتواهایی هست که باید به مقتضای شرایط، به روز شوند. مثلاً الان بعضی از انواع اعدام ها را در کشور خودمان اجرا نمی کنیم و می گوییم درست نیست. دلیل آن اقتضائات زمان و مکان است. شاید لازم باشد علمای شیعه و سنی کنار هم بنشینند و در این مساله فکر کنند و مجال را از دست تندروها بگیرند. یعنی این گونه مسایل را ابطال کنند تا دیگر این کارها را نکنند. همزمان با کنگره تکفیری ها در قم، در جلسه ای که با حضور 100 تا 150 نفراز روحانیون و به صورت همزمان برگزار شده بود، گفتم: بحث سر مناسبات انسانی با دنیاست. الان علیه تکفیری ها کنگره تشکیل می دهیم. ولی دو، سه سال قبل در 200 متر آن طرف تر از دفتر ما فتوا و نظر دادند که یک حسینیه شیعیان 12 امامی را که درویش بودند، تخریب کردند. هاشمی رفسنجانی - من قبول دارم و بارها گفتم که هر کاری را خارج از مدار عقل انجام دهیم، بازخورد خواهد داشت. پس من دو بحث با شما داشتم. یک بحث این بود که اصلاً به فکر نباشید که کسی بتواند مدینه فاضله ای درست کند و انسانی که فرشته و جن در وجودش هست، بتواند مدینه فاضله درست کند. این نمی شود. اصلاً خداوند ما را این گونه قرار داده که آزمایش بشویم و خودمان راه را پیدا کنیم. باید تلاش بکنیم و ما واقعاً تلاشمان را کردیم. الان 60 سال است که داریم تلاش می کنیم، برای اینکه به جایی که می توانیم، برسیم. خیلی ها مثل من هستند که این کار را کردند و باز هم می کنند و انتظار آن نتیجه مطلق را هم نداریم. کما اینکه قبل از ما هم هیچ وقت نشده است. کسی را بهتر از حضرت علی(ع) در تاریخ بشر می شناسیم؟ چگونه با ایشان رفتار کردند؟ به تعبیر خودشان، مردم مثل یال اسب به صورت انبوه در خانه ایشان گرفتند که نزدیک بود امام حسن(ع) و امام حسین(ع) در بین مردم پایمال شوند. به این صورت ایشان را آوردند، اما چند روز بعد دیدیم که همیشه جنگ بود و آدم های متقلب و دنیا طلب آن کارها را کردند. به هر حال اگر ما نقش خود را ایفا کنیم، به جایی می رسیم و اگر کار خوب کرده باشیم، خداوند به ما نتیجه می دهد و اگر هم بد کرده باشیم، باید جزایش را ببینیم. این وضع همه ما و همه تاریخ است. من مایوس نیستم که بتوانیم از این تجربه هایی که جامعه دارد، به یک حالت اعتدال برگردیم که در کشور بوجود بیاوریم. * درباره فقه حکومتی چه می فرمایید؟ هاشمی رفسنجانی - من همان موقع ها به قم رفتم و سخنرانی کردم و گفتم که حوزه این گونه نمی تواند فتوا بدهد و شما بیایید در کنار این حوزه یک حوزه دیگر درست کنید تا طلبه هایی که به سطح اجتهاد رسیدند، وارد این مدرسه شوند و هر کسی در رشته ای خاص درس بخواند. همه رشته های علوم انسانی و رشته های طبیعی و دیگر رشته ها را داشته باشیم تا احکام حکومت اسلامی از آن حوزه در بیاید. الان در حوزه ها از رموز حکومت در همه ابعادش اطلاعات ندارند که بخواهند این کار را بکنند. آدم های خوبی هستند و در کارشان زحمت کشیده اند. ببینید از عروه تا به حال چقدر در موضوعات رساله ها از آنچه که عروه را آقا سید محمدکاظم نوشت، پیشرفت کردیم؟ از این حوزه نمی توان انتظار آن گونه داشت. باید مواد درسی حوزه درست و براساس نیازهای امروز تنظیم شود. این حوزه برای همین کارهایی که می کند، خوب است. ولی باید در کنار این، یک جور دیگر به مسایل بپردازیم. اگر توقع داریم که تمام رفتار نظام، اسلامی باشد، لازم است فقه حکومتی مثل بحث های صلات، خمس، زکات، طهارت و حج توسعه داشته باشد. * از جناب عالی تشکر می کنیم که وقتتان را به روزنامه دادید و امروز هم یک مقدار با سوال های ما اذیت شدید. هاشمی رفسنجانی - نه، مسایل اساسی کشور را باید بررسی کرد و مطمئنم شما دلسوز هستید. از اینکه شما مشکلات را با هدف رفع آنها و بهتر کردن اوضاع کشور می گویید، حقیقتاً لذت می برم. ...
تدبیرِ توسعه و توسعه تدبیر ؛ دو رویکرد استراتژیک اجتناب ناپذیر دولت تدبیر و امید برای پیشرفت کشور
از درآمدهای دولت در لایحه بودجه سال 94 در نتیجه درآمد صادرات نفتی و در حدود 86 هزار میلیارد تومان حاصل از منابع مربوط به درآمدهای مالیاتی در نظر گرفته شده است، درصورت افزایش پوشش مالیاتی از 40 درصد فعلی به 60 درصد، تقریباً معادل نیمی از درآمدهای نفتی از محل افزایش مالیات ها تأمین خواهد شد. لذا هرگونه کاهش درآمدهای نفتی نخواهد توانست اقتصاد ملی را با چالش جدی مواجه سازد). - تصمیم قاطع برای ...
ثبت نام شانزدهمین مسابقات ملی مهارت، انتخابی چهل و چهارمین مسابقات جهانی مهارت _ ابوظبی-2017
مدیر کل آموزش فنی و حرفه ای استان یزد از ثبت نام شانزدهمین مسابقات ملی مهارت، انتخابی چهل و چهارمین مسابقات جهانی مهارت _ ابوظبی-2017 خبرداد . حبیب ا... کارگر با اعلام این خبر بیان داشت: علاقمندان به شرکت در شانزدهمین مسابقات ملی مهارت انتخابی چهل وچهارمین مسابقات جهانی مهارت ابوظبی– 2017 می توانند از تاریخ 93-12-20 تا 94-2-15 نسبت به ثبت نام خود به صورت الکترونیکی و از طریق سایت: http://yazdtvto.ir؛(منوی دسترسی سریع - ثبت نام آزمون ادواری و المپیاد) اقدام نمایند و پس از ثبت نام، مدارک لازم را برای تأیید به یکی از مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان تحویل دهند. وی تصریح کرد: شرط سنی برای داوطلبان رشته های ساخت و تولید تیمی، مکاترونیک و آکواترونیک متولدین 1370-10-11 به بعد و برای سایر رشته ها متولدین1373-10-11 به بعد ( که حتی با احتساب یک روز کمتر یا بیشتر محاسبه می شود (است. کارگر تأکید کرد: متولدین 78-10-11 به بعد شرایط سنی حضور درمسابقات ملی مهارت را دارا نمی باشند. وی در خصوص نحوه ثبت نام در شانزدهمین مسابقات ملی مهارت بیان داشت:ثبت نام الکترونیکی از طریق سایت: http://yazdtvto.ir؛(منوی دسترسی سریع - ثبت نام آزمون ادواری و المپیاد) ازتاریخ 93-12-20 لغایت 94-2-15انجام می پذیرد. کارگر ادامه داد: متقاضیان پس از ثبت نام الکترونیکی باید مدارک لازم را به مراکز آموزش فنی و حرفه ای استان تحویل بدهند. وی افزود: مدارک لازم برای ثبت نام در شانزدهمین مسابقات ملی مهارت شامل عکس 4 3 تمام رخ جدید، کپی از تمام صفحات شناسنامه، کپی کارت ملی، کپی آخرین مدرک تحصیلی یا معرفی نامه از نهاد آموزشی مرتبط، کارت پایان خدمت یا معافیت نظام وظیفه )برای داوطلبان ذکور و مشمول) ، گواهی اشتغال به تحصیل برای دانشجویان و محصلان به ویژه داوطلبان ذکور که معافیت تحصیلی دارند و ارائه رضایتنامة کتبی از والدین برای حضور در هریک از مراحل مسابقات ملی مهارت می باشد. کارگر تصریح کرد : سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به عنوان نماینده ایران در سازمان جهانی مهارت ( WSI )،متولی برگزاری مسابقات ملی مهارت در سه مرحله شهرستانی، استانی و کشوری به صورت سالانه می باشد که مرحله شهرستانی این دوره از مسابقات ملی مهارت در تاریخ 94-2-24، مرحله استانی در تاریخ94-5-8 و 94-5-9و مرحله کشوری نیمه دوم مهر ماه سال 1394برگزار می شود. وی ادامه داد: جوانان ماهر شامل کارآموزان وآموزش دیدگان مراکز آموزش فنی وحرفه ای ،هنرجویان آموزش و پرورش در رشته های کار و دانش ، فنی و حرفه ای و نظری ، دانشجویان آموزشکده های فنی و حرفه ای و آموزش عالی و همچنین کارگران واحدهای صنعتی و صنفی می توانند با رعایت شرایط سنی ذکر شده در این دوره از مسابقات ملی مهارت شرکت نمایند. وی تصریح کرد: مرحله شهرستانی مسابقات ملی مهارت در ابتدا به صورت آزمون کتبی و به طور همزمان در کشور برگزار می شود که پس از آن در هر استان از میان قبول شدگان مرحله کتبی با برگزاری آزمون عملی نسبت به انتخاب نفرات برتر و معرفی به مرحله استانی اقدام خواهد شد. کارگرمدیر کل آموزش فنی و حرفه ای استان بیان داشت: شانزدهمین مسابقات ملی مهارت در 31 رشته آموزشی شامل: ساخت وتولید (تیمی3 نفره)- مکاترونیک (تیمی 2 نفره)- طراحی مهندسی مکانیک- تراش CNC- فرز CNC- فناوری اطلاعات(راه کارهای نرم افزاری برای تجارت)- جوشکاری-کاشی کاری دیوار و کف- صافکاری خودرو- لوله کشی و گرمایشی- الکترونیک- طراحی وب- تاسیسات الکتریکی- کنترل صنعتی - آجرچینی- رباتیک (تیمی 2 نفره)- کابینت سازی (چوبی)- اتصالات چوبی-جواهرسازی- خیاطی ( فناوری مد)- قنادی (شیرینی پزی)- فناوری اتومبیل- آشپزی- نقاشی خودرو- طراحی فضای سبز(تیمی 2 نفره)- تبرید و تهویه- فناوری اطلاعات (مدیریت سیستم های تحت شبکه)- فناوری طراحی گرافیک، گل آرایی، آکواترونیک (تیمی 3 نفره) و کار با صفحات فلزی برگزار می شود. وی بیان داشت: ارتقاء فرهنگ مهارت آموزی در میان جوانان ،معرفی آموزش های مهارتی واهمیت نقش آن در توسعة اقتصاد به عموم مردم وجلب نظر مسئولان، بنگاه های اقتصادی، صنایع وصنوف برای مشارکت هرچه بیشتر در اجرای مسابقات ملی مهارت، ارتقای سطح استانداردهای آموزش مهارت در کشور، ایجاد بستر مناسب برای ارتقای مهارت های حرفه ای کشور تا سطح مهارت های جهانی و شناسایی کمبودها در آموزش های فنی وحرفه ای و برنامه ریزی برای رفع آنها، ایجاد فرصتی مناسب برای تبادل اطلاعات فنی و تجارب حرفه ای، شناسایی ومعرفی افراد ماهر ونخبه به صنایع وبنگاه های اقتصادی، فراهم نمودن فرصت مناسب برای رقابت سالم میان جوانان کشور، کشف استعدادهای حرفه ای جوانان وایجاد فرصت مناسب برای شکوفایی مهارت ها و ایجاد انگیزش در جوانان برای کسب مهارت از جمله اهداف برگزاری مسابقات مهارت است. کارگر درخصوص تسهیلات اعطایی به برگزیدگان مسابقات ملی مهارت بیان داشت: اعطای مدال، لوح تقدیر، استفاده از برگزیدگان به عنوان مربیان آموزشی، معرفی به بنیاد ملی نخبگان و سایر حمایتهای مادی و معنوی برای جذب، حفظ و نگهداری آنها به عنوان نخبگان مهارتی کشور از جمله تسهیلات اعطایی به برگزیدگان مسابقات مهارت است. وی بیان داشت: برگزیدگان نهایی شانزدهمین و هفدهمین مسابقات ملی مهارت پس از شرکت در اردوهای آماده سازی و گزینش نهایی درچند رشته منتخب به چهل و چهارمین مسابقات جهانی مهارت که در سال 2017 در ابوظبی برگزار می شود، اعزام خواهند شد. شایان ذکر است، برگزیدگان نهایی چهاردهمین و پانزدهمین مسابقات ملی مهارت در حال حاضر در اردوهای تخصصی آماده سازی چهل و سومین مسابقات جهانی مهارت – برزیل 2015 که مرداد ماه سال 1394 برگزار می شود، بسر می برند. ...
تبریز همزاد تاریخ+ تصاویر
خودرو و تولید برخی ماشین آلات مورد نیاز صنایع کشور از جمله تولید ماشین آلات نساجی را می توان نام برد. در زمینه صنعت چرم نیز تبریز جز پیشتازان است و کیف و کفش آن عموماً دارای کیفیت بالایی است. تبریز مدت هاست که مرکز هنر و صنایع دستی (به خصوص سرامیک، سفال، جواهرآلات و نقره کاری) بوده است. اما فرش مهم ترین صادرات صنایع دستی آن به شمار می رود. فرش دست باف تبریز و مراغه به علت طراحی ویژه و کیفیت بالا دارای شهرت جهانی است که صادرات آن یکی از منابع قابل توجه ارزی به شمار می آید. انتهای پیام/ ب ...
مروری بر اتفاقات مهم حوزه موسیقی کشور در سال 1393
موسیقی فرهنگسرا ها هر نوع اقدامی انجام دهد، این اقدام باید بر اساس دستورالعمل و ابلاغیه کتبی باشد که سازمان فرهنگی و هنری تاکنون این کار را نکرده است. آموزش در فرهنگسرا ها از جمله آموزش موسیقی جزو خدمات شهری است و در صورت قطع شدن آموزش موسیقی در فرهنگسرا ها، ما نمایندگان شورای شهر تهران به طور قطعی اعتراض خواهیم کرد. با وجود پایان سال، هنوز اتفاق تلخ فرهنگسرا ها و ممنوعیت تدریس موسیقی همچنان ...
علی نمازی مدیر کل امور اقتصادی و دارایی استان یزد
یکی از عوامل موثر بر فعالیت بنگاه های اقتصادی، فضای کسب و کار می باشد که همواره توجه اقتصاددانان و سیاستمداران این حوزه را به خود جلب نموده است. به طور کلی فضای کسب و کار عبارت است از عوامل موثر بر عملکرد بنگاه های اقتصادی که مدیران و مالکان بنگاه ها نمی توانند آنها را تغییر داده یا بهبود بخشند و خارج از اراده و اختیار آنها است.به بیان ساده تر، فضای کسب و کار مجموعه عوامل محیطی و برون زای موثر بر عملکردبنگاه می باشد که خارج از توان دخالت مدیران بنگاه است. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می شود که بدانیم فضای کسب و کار از جمله شاخص های تعیین کننده وضعیت اقتصادی هر کشور و استان و است که با استناد به آن می توان به بررسی و تجزیه و تحلیل شرایط اقتصادی آن منطقه پرداخت.بیان این نکته ضروری است که فضای کسب و کار نامساعد منجر به کاهش رشد اقتصادی می شود. به عبارت دیگر می توان اذعان داشت که بخش قابل توجهی از مقتضیات رشد اقتصادی هر کشور در گرو فضای کسب و کار مناسب در آن کشور است. محیط کسب و کار نامناسب هزینه های تولید را افزایش می دهد. علاوه بر این، امکان مشارکت های مالی را کاهش داده و سبب حرکت بنگاه ها به سمت اقتصاد غیررسمی می شود. لذا با توجه به جایگاه این مقوله در ارتباط با فعالیت بنگاه های اقتصادی و همچنین رابطه آن با روند توسعه، به نظر می رسد یکی از الزامات و پیش نیازهای رشد اقتصادی، بهبود فضای کسب و کار باشد. به نحوی که می توان از آن به عنوان یکی از استراتژی های کلیدی در مدیریت اقتصادی یاد کرد. به منظور اطلاع سیاستگذاران از وضعیت محیط کسب و کار در کشور و هر یک از استان ها، گروه مطالعات محیط کسب و کار در مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی از پاییز 1389 تا کنون، به طور مستمر و با همکاری تشکل های اقتصادی سراسر کشور، گزارش های فصلی پایش محیط کسب و کار ایران را تهیه و منتشر می کند. این گزارش ها، ارزیابی تشکل های اقتصادی ایران از مولفه های ملی محیط کسب و کار در ایران را با ابزار پرسشنامه استخراج و نتایج آن را در قالب گزارش های فصلی پایش محیط کسب و کار در ایران ارائه می کند.در این پرسشنامه از مدیران تشکل های اقتصادی خواسته می شود تا ارزیابی خود از وضعیت مولفه های 21گانه را در فصل مورد بررسی با اختصاص کمیتی بین 1 (بهترین ارزیابی و حالتی که مولفه مورد نظر اخلال خاصی در اداره یا عملکرد بنگاه ایجاد نمی کند) تا 10 (بدترین ارزیابی و حالتی که شدت اخلال آن مولفه در عملکرد یا اداره بنگاه ها، بنگاه ها را در معرض تعطیلی قرار داده است) ارائه دهند. این مولفه ها عبارتند از: مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها، ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی، نرخ بالای بیمه اجباری نیروی انسانی، اعمال تحریم های بین المللی علیه کشورمان، بی تعهدی شرکت ها و موسسات دولتی به پرداخت به موقع بدهی خود به بدهکاران، وجود مفاسد اقتصادی ، ضعف دادسراها در رسیدگی موثر به شکایت ها و اجبار طرف های قرارداد به انجام تعهدات، بی ثباتی در قیمت مواد اولیه، بی ثباتی قوانین و مقررات مربوط به تولید و سرمایه گذاری، قیمت گذاری غیرمنطقی محصولات تولیدی توسط دولت و نهادهای حکومتی، محدودیت قانون کار در تعدیل و جابجایی نیروی کار، تولید کالاهای غیراستاندارد- تقلبی و عرضه نسبتاً بدون محدویت آن به بازار، زیاد بودن تعطیلات رسمی، برگشت چک های مشتریان و همکاران، عرضه کالاهای خارجی قاچاق در بازار داخلی، ضعف زیرساخت های حمل و نقل، موانع تعرفه ای صادرات محصولات و واردات مواد اولیه، ضعف نظام توزیع و مشکلات رساندن محصول به دست مصرف کننده، تعرفه پایین کالاهای وارداتی و رقابت غیرمنصفانه محصولات رقیب خارجی در بازار، تمایل مردم به خرید کالاهای خارجی و تقاضای کم برای محصولات ایرانی مشابه، ضعف زیرساخت های تامین برق. در فصل تابستان 1393، 10 تشکل اقتصادی استان، شامل انجمن صنفی کارفرمایی کارخانجات کاشی- سرامیک و چینی یزد، اتاق تعاون یزد، انجمن صنفی شرکتهای ساختمانی و تاسیساتی و راه سازی استان یزد، اتاق بازرگانی صنایع معادن و کشاورزی یزد، انجمن صنفی کارفرمایی شرکتها و موسسات حمل و نقل یزد و حومه، انجمن صنفی کارفرمایان شرکتهای حمل و نقل کالای شهرستان طبس و حومه، انجمن صنفی کارفرمایی آزمایشگاه های گیاه پزشکی استان یزد، اتاق اصناف مرکز استان یزد، خانه صنعت معدن و تجارت یزد و کانون انجمن های صنفی کارفرمایی استان یزد، در ارزیابی مولفه های ملی کسب و کار شرکت نموده اند. براساس پاسخ این 10 تشکل به پرسشنامه این گزارش، برآیند ارزیابی 21 مولفه ملی محیط کسب و کار استان در تابستان 1393، 5.84 از 10 (10 بدترین ارزیابی) است.در این فصل، مشکل دریافت تسهیلات از بانک ها (7.72) و ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی (6.87) بدترین و ضعف زیرساخت های تامین برق (3.46)، موانع تعرفه ای صادرات محصولات و واردات مواد اولیه (4.68) و تعرفه پایین کالاهای وارداتی و رقابت غیرمنصفانه محصولات رقیب خارجی در بازار (5.09) با کمترین امتیاز، بهترین مولفه های موثر بر فضای کسب و کار در استان یزد معرفی شده اند. در این راستا نتایج ارزیابی 15 دوره بررسی(از زمستان 1389 تا پایان تابستان 1393) مولفه های ملی کسب و کار حاکی از آن است که طی این دوره، استان یزد با متوسط 5.57، بعد از استان های گیلان (5.06) و اردبیل (5.33) در جایگاه سوم از لحاظ سهولت شرایط کسب و کار در کشور قرار دارد. در پایان باید یادآوری نمود که امروزه بهبود محیط کسب و کار به عنوان یک راهبرد مؤثر و برای تسریع در رشد سرمایه گذاری و حل مشکل بیکاری و تورم مطرح شده است. بهبود محیط کسب و کار، فرآیندی تدریجی و زمان بر است که موفقیت و تحقق آن به شناخت دقیق و عمیق از مشکلات و موانع برونزای اداره واحدهای اقتصادی و همکاری مستمر دولت و فعالان اقتصادی در تسهیل مقررات و فرآیندهای ناظر بر تولید و سرمایه گذاری نیاز دارد.تدوین نقشه جامع سرمایه گذاری استان، ایجاد پنجره واحد سرمایه گذاری و کارآفرینی، تلاش و همکاری در اجرایی نمودن مفاد قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار و تاسیس صندوق توسعه منطقه ای (صندوق توسعه یزد)، به بهبود فضای کسب و کار در استان کمک خواهد نمود. ...
چرا مسئولین دولتی در مورد ذخیره موجود منطقه بافق شبهه افکنی می کنند؟
حمیدرضا رنجبر بافقی چرا مسئولین دولتی در مورد ذخیره موجود منطقه بافق شبهه افکنی می کنند؟ بلوک معدنی بافق که از ساغند شروع شده و تا زرند ادامه دارد سرشار از مواد معدنی بخصوص آهن می باشد .این بلوک معدنی در مساحتی با طول تقریبی 450 کیلومتر گسترده شده که در مرکز آن شرکت سنگ آهن مرکزی ایران -بافق و مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق(ابویی) واقع شده یعنی فاصله این مکان از ابتدای بلوک، که شمال ساغند می باشد کمتر از 230 کیلومتر و از انتهای نیز یعنی زرند حدود 220 کیلومتر است . هر عقل سلیمی که که منصفانه بیندیشد و ذره ای در مورد مطالعات امکان سنجی Feasibility Study بداند بر این امر صحه می گذارد که بهترین مکان برای تولید گندله و فولاد در استان یزد شهرستان بافق مخصوصاً در مکان فعلی شرکت سنگ آهن مرکزی ایران-بافق و مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق(ابویی) می باشد ولی برای اهل فن روشن نیست چرا تا این حد در وزارت خانه ای با این تعداد کارشناس و حجم کار کارشناسی در برابر آن مقاومت می شود . در مورد برنامه پایش شب گذشته مورخ 17/12/93 که از شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به صورت زنده پخش شد و تا پاسی از شب گذشته، حدود 1:40 بامداد ادامه پیدا کرد باید گفت اطلاعات اعلام شده به معاون محترم وزیر صنعت معدن تجارت نا درست است و جهت تنویر اذهان عمومی ذیلا عمده ذخایر توده های معدنی آهن دار منطقه بافق ذکر می شود،بد نیست بدانیم برداشت کارشناسان از عملکرد چهل ساله شرکت و وزارت خانه های مربوط به تولید فولاد با نام های مختلف “شرکت ملی ذوب آهن” ،”وزارت صنایع و معادن”... و هم اکنون وزارت “صنعت ،معدن و تجارت ” قصور عمدی در احداث واحدی فولادی در استان یزد مخصوصاً شهرستان بافق بوده است . موید این حرف اینکه پس از نیم قرن تغذیه واحدهای فولادی ایران و حتی صادرات سنگ توسط شرکت سنگ آهن مرکزی ایران تنها واحد احداثی یعنی فولاد آلیاژی ایران در یزد با ظرفیت اندک 400 هزار تن بود که توانایی مصرف سنگ آهن را نداشت و می بایست با قراضه آهن شارژ شود .تا اینکه پس از دوران اصلاحات مقداری از حقوق از دست رفته استان در اردکان احیا شد . لازم به ذکر است به استناد اکتشافات انجام شده توسط روس ها در کتاب جغرافیای استان یزد (برای مثال سال تحصیلی 67-68) میزان ذخیره آهن بلوک معدنی بافق 1760 میلیون تن ذکر شده که این عدد برابر همان عدد یک و هفت دهم(7ر1) میلیارد تن ذخیره ای است که نماینده محترم مردم شریف بافق در مجلس شورای اسلامی کاملاً صحیح در برنامه پایش بدان اشاره کردند ولی اشتباهاً معاون محترم وزیر مقدار آن را 150 میلیون تن ذکر کردند که این عدد حتی از میزان ذخیره باقیمانده معدن چغارت و سه چاهون هم کمتر است . دلیل دیگری که مقدار ذکر شده معاون محترم وزیر را رد می کند گزارش آقای محمد خان داداش پور در زمان تصدی پست مدیریت فلزات آهنی در سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) می باشد که در گزارشی با عنوان “مقایسه روش های تولید فولاد با اجرایی شدن قانون هدفمند کردن یارانه ها” که ایشان ذخیره قطعی آهن در بافق را 775 میلیون تن و ذخیره زمین شناسی آن را 2067 میلیون تن کم عیار و پرعیار ذکر کرده اند .نظر به اینکه سالیان متمادی عملیات اکتشافی جدی در منطقه انجام نشده است قطعا بیش از یک و نیم میلیارد تن ذخیره قطعی باقیمانده در بلوک معدنی بافق خواهیم داشت . پایگاه ملی داده های علوم زمین کشور نیز میزان ذخیره سنگ آهن بلوک معدنی بافق را 1929 میلیون تن اعلام کرده و با توجه به این آمار و برداشت هایی که از معادن چادرملو و چغارت انجام شده است بیش از 1500 میلیون تن ذخیره قطعی در منطقه بافق مانده است . نهایتاً با توجه به آمار مشابه ولی متغیر اعلام شده ،جمع بندی نگارنده در مورد حداقل ذخایر آهن شهرستان بافق به صورت زیر است : نام توده معدنی ذخیره باقیمانده به میلیون تن چغارت 60 سه چاهون 106 چاه گز 230 19 دی 110 آنومالی شمالی 275(غیر قطعی) 5 آ(شیطور) 55 میشدوان و زاغی ها 6 جمع 842 و چادرملو 200 نتیجه اینکه دلیل کاهش ظرفیت واحد گندله سازی مجتمع معدنی و صنعت آهن و فولاد بافق(ابویی) در بافق ارتباطی با کمبود خوراک در این منطقه ندارد و در جای دیگر باید بررسی شود . والعاقبه للمتقین حمیدرضا رنجبر بافقی ...
