زنهاری که پژواک آن هنوز در تاریخ شنیده می شود!

بیداری نهضت مشروطه

... عالمان دین زمانی می توانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند که عالم به مقتضیات زمان خود باشند و از مناسبات دولت ها و مسائل جهانی و سیاست داخلی و بین المللی درک صحیحی داشته باشند. شیخ فضل الله یک از علمای برجسته و بیدار در تهران بود که با آغاز نهضت مشروطه در سال 1284 موقعیت را برای دخالت مناسب می بیند از این رو به همراه مبارزانی هم، چون سید عبدالله بهبهانی و سیدمحمد طباطبایی و با حمایت و مشورت ...

مشروطیت؛نقطه عطفی در تاریخ ایران که شکاف سنت و تجدد را رقم زد

معنا که چنین نیست که این نیروهای روشن فکری در پی مشروطه مشروعه باشند، نکته بعد افقی است که شیخ فضل الله دید. از اواسط دوره قاجار شاهد شکل گیری نیروی اجتماعی کاملاً متفاوتی نسبت به دوره های تاریخی قبل بودیم و این نیروهای روشنفکری به تدریج شکل گرفته و تکثیر یافته و تبدیل به جریان اجتماعی شدند چنانچه در دوره پهلوی اول و دوم تبدیل به طبقه اجتماعی شدند، ماهیت آنها را کسی چون شیخ فضل الله درک کرد و اینکه ...

علل انحراف در مسیر انقلاب مشروطه و نقش بیگانگان (انگلیس)

.... بخشی از رهبری در تهران و بخشی از رهبری در نجف (آخوند خراسانی) بود. عوامل وابسته به انگلیس، ابعاد نهضت علمای تهران را برای علمای نجف مخدوش می کرد و فضای واقعی نهضت برای آن ها ناشناخته می ماند. این عدم وحدت در نهضت باعث شد که عملاً اختلافی بین علما (شیخ فضل الله به عنوان یکی از رهبران اصلی نهضت در تهران با مرحوم آخوند به عنوان یکی از رهبران نهضت در نجف) بیفتد. نقش دشمن خارجی ایجاد اختلاف به ...

انگلیس چگونه در دوران مشروطیت بر ایران تسلط پیدا کرد؟

غرب زدگی به مشروطه مشروعه غلبه شد و باعث تسلط انگلیس در ایران شد. در آن دوران مردم به دنبال عدالت و عدالت خانه بودند. وی افزود: علما تلاش می کردند با وجود مشروطیت با استبداد مقابله کنند؛ اما با این حال افرادی می خواستند تا دین را کنار گذاشته و با مدل غربی مشروطه را شکل دهند و این دو اندیشه تا آخر مشروطه در تقابل بودند و در نهایت مشروطه خواهان انگلیسی موفق شدند و حاصل آن هم به کار آمدن ...

روایتی از شیخ الاسلام محمدحسین نائینی در حکایت خوبان

الامه و تنزیه المله نقش مهمی در تثبیت نظری جنبش مشروطه انجام داد. این رساله مشهورترین اثر نائینی است که آن را در فروردین ماه 1288 خورشیدی بعد از به توپ بستن مجلس شورای ملی و قبل از فتح تهران توسط مشروطه خواهان نوشت و در همان سال در بغداد به چاپ رساند. این کتاب برای دفاع از مشروطه در در برابر کتاب مشروطه مشروعه نوشته شیخ فضل الله نوری نوشته شده است. علاقه مندان برای مشاهده این برنامه مجازی می توانند به صفحه اینستاگرام خانه فرهنگ میثاق به نشانی kh.misagh5@ مراجعه کنند. ...

مشروطه 115 ساله شد/ داستان مشروطه به زبان ساده در 7 پرده

مثل کتاب های درسی که به جای معرفی جنبش مشروطه به عنوان حرکتی به قصد مشروط کردن قدرت و تفکیک قوا و قداست زدایی از اوامر حاکمان ثابت کند که چون محمد علی شاه مجلس را به توپ بست یا چون شیخ فضل الله را دار زدند یا چون به خاطر جنگ جهانی اول کشور در خطر قرار گرفت یا 14 سال بعد از 14 مرداد 1285 رضاخان و سیدضیا کودتا کردند مشروطه شکست خورده در حالی که مشروطه شکست نخورد ولو تمام اهداف آن محقق نشده باشد زیرا ...

مشروطه در بوشهر؛ وقتی علم الهدی اهرمی شاهرگ اقتصادی محمدعلی شاه را بست+ عکس

بوشهر اقامت کرده و با شخصیت هایی چون ملک المتکلمین، فرصت الدوله شیرازی، میرزاحسین معتقد اهرمی و حاجی احمدخان پدر سدیدالسلطنه ملاقات داشت. (1) روزنامه مظفری از دیگر مشروطه خواهان بوشهر میرزا آقا لبیب الملک شیرازی بود که در دفاع از مشروطیت روزنامه ای با عنوان مظفری به چاپ رسانید؛ لبیب الملک مردی آگاه و مبارز بود که در کنار فعالیت های مطبوعاتی با دیگر محافل فکری و فرهنگی بوشهر از ...

قیام برای تحقق قانون

این وضعیت موجب شد تا مردم از طرف روشنفکران و روحانیون تشویق شوند تا علیه وضع موجود قیام کنند تا آنجا که سید جمال الدین واعظ اصفهانی در یکی از سخنرانی هایش که در مسجد شاه تهران ایراد کرد، می گوید: ای مردم تا زمانی که شما این مستبدین بی رحم را آقا و سرور خود می دانید، محال است روی خوشبختی و سعادت را ببینید و به مدارج عالیه تمدن نائل شوید. بنابراین در شرایطی که مظفرالدین شاه به علت ضعف های جسمی و روانی، توان اداره مملکت را نداشت، توان مخالفان افزایش یافت و مردم دست به تحصن زدند و انقلاب مشروطه را به پیروزی رساندند تا برای نخستین بار در ایران از حقوق شهروندی برخوردار شوند اما شرایطی پیش آمد که بنابه گفته کسروی، بسیاری از مردم ابتدا تصور کردند مشروطه همان چیزی است که مشکلات آنها را حل خواهد کرد اما مدتی بعد در اثر عملکرد سوء مشروطه خواهان تندرو در قالب احزاب، انجمن ها و مطبوعات کار به جایی رسید که اکثر مردم از مشروطه انزجار و نفرت شدید پیدا کردند به گونه ای که احتشام السلطنه که خود از روسای مجلس اول مشروطه بود، می گوید: احتمال داشت همان بیست ...

گرفتاری های گذار از دوره شاه- رعیت

اما متحصنان سفارت این فرمان را نپذیرفتند و از مجلسی سخن گفتند که همه ایرانیان حتی شاه ملزم به اجرای حکم آن باشد. یعنی مجلس، حاکم مطلق باشد. در نتیجه روز 14 جمادی الثانی 1324- 14مرداد 1285 فرمان دیگری موسوم به فرمان دوم مشروطه صادر شد که در آن از تاسیس مجلس شورای اسلامی مرکب از منتخبان ملت سخن رفته بود. این فرمان که مکمل فرمان دوم بود با شادی و شعف همراه شد. برخی از متحصنان از سفارت بیرون رفتند و تلگراف های شادباش از شهرهای مختلف روانه تهران شد و به دستور مظفرالدین شاه، عضدالملک قاجار علمای مهاجر را با احترام و تشریفات به تهران بازگرداند. با فشار و مقاومت متحصنان سفارتخانه که به درستی می دانستند دنبال چه هدفی هستند، سرانجام لفظ مجلس شورای ملی جانشین مجلس شورای اسلامی شد. این کار روز 18 جمادی الثانی مصادف با 18 مرداد صورت گرفت و در همان روز در جمع متحصنان خوانده شد. اما برای این ...

کارشناس مسائل سیاسی: نداشتن رهبری جامع و داشتن اهدافی متناقض دلایل شکست مشروطه بود

های اقتصادی نسبت به بالا بودن قیمت قند و... هم مطرح شد. کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: جریان مشروطه رهبرانی متفاوت داشت، مثل سید محمد طباطبایی و سید عبدالله بهبهانی که از رهبران روحانی بودند و رهبرانی چون ستارخان، باقرخان که رهبرانی نظامی یا سیاسی، اجتماعی بودند. وی توضیح داد: متاسفانه اشتباهی که در جریان مشروطه رخ داد، این بود که مشروطه خواهان بعد از اینکه در مسیر خودشان ...

روایتی بی غرض از مشروطه تا کودتا

... به نظرم ورود به مباحث تئوریک مشروطه ضرورتی برای این کتاب نداشت و مباحث را از توازن خودش خارج می کرد. من حتی به دعوا و جدل های شیخ فضل الله و ماجرای اعدامش نیز ورود نکردم. اگرچه به این موارد اشاره کردم که در دعواها و جنگ های آن دوره قرارداد کلمانسو بسته و بر اثر آن ایران تقسیم شد. یعنی در همان مقطعی که مشروطه خواهان و مشروعه طلب ها به جدال با هم مشغول بودند، خارجی ها ایران را میان خود تقسیم ...

بدون رهبری آخوند خراسانی مشروطه به موفقیت نمی رسید

و روش فقهی بین آخوند خراسانی و شیخ فضل الله نوری به صورت تاریخی مطرح شده است و در فصل آخر نظرات این دو فقیه مورد بررسی قرار گرفته شده است. استاد تاریخ ایران در دانشگاه نورث ایسترن ایلینویز در شیکاگو آمریکا ادامه داد: این نکته حایز اهمیت است که همه منابعی که برای اثبات این نظر تاریخی به کار گرفته شده، شامل بحث کلی و گاه جزیی با استفاده از کتاب مهم آخوند خراسانی کفایت الاصول و تلگراف های ...

14 مرداد، فرصتی برای بازخوانی نقش تاریخی اصفهان در انقلاب مشروطه

حرکت قشون از اصفهان به تهران، از گیلان نیز مجاهدین به رهبری "سپهدار اعظم تنکابنی" و "یپرم خان ارمنی" بسوی تهران حرکت کردند و دو قوای شمال و جنوب (گیلان و اصفهان) در این زمان یکی شده و وارد تهران شدند و پس از جنگی سخت، بریگاد قزاق و قشون محمدعلی شاه را شکست داده و رسما انقلاب مشروطه را به پیروزی رساندند. وی اظهار داشت: زمینه ساز انقلاب مشروطه در اصفهان، قیام مردم این شهر علیه حکومت ...

جاسوس انگلیسی ها هم از قدرت اشجع العلما در شگفت بود

) را که به اسارت درآمده بودند را نجات داد که بعدازاین واقعه از سوی علمای نجف اشرف ملقب به اشجع العلما شد. بسطامی افزود: در آغاز انقلاب مشروطه در صف مجاهدین مشروطه قرار گرفت و حتی در تهران با رهبران مشروطه ملاقات کرد و پشتیبانی خود و مردم منطقه را به اطلاع آن ها رساند. وی ادامه داد: نقل شده، نطق های آتشین او در مسجد جعفری و منطقه بر ضد استبداد کم نظیر بود؛ به طوری که محمدعلی شاه ...

شناخت احزاب سیاسی می تواند راه گشای شناخت مشروطه باشد

آغاز مشروطه در ایران دو دسته پیدا شد و این دسته بندی تداوم یافت. دسته اول مشروطه خواه و دسته دوم ضدمشروطه یا مستبدین و همان اعیان و ملاکین بودند که مشروطه طلبان را بی دین و هرج و مرج طلب می شمردند و عده زیادی هم در اردوی آن ها بودند. آیا این دو دستگی به این دلیل بود که محمدعلی شاه از همان آغاز سلطنت مخالفتش را با مشروطه نشان داده است؟ خیر. دودستگی میان مشروطه خواهان و مستبدین که آنان را به ...

کتاب ها از نهضت مشروطه ایران چه می گویند؟

های چاپ شده نشان می دهد که در حوزه تاریخ مشروطه تالیف از ترجمه پیشی گرفته است. بر این اساس تالیف 11 عنوان و ترجمه 1 عنوان بوده است. همچنین 8 عنوان کتاب در تهران و 5 عنوان نیز در شهرستان به چاپ رسیده است. ایران بین دو انقلاب: از مشروطه تا انقلاب اسلامی نویسنده: یرواند آبراهامیان ؛ مترجم:کاظم فیروزمند ؛ مترجم: حسن شمس آوری - نشر مرکز - 580 صفحه - وزیری (شومیز) - چاپ 25 سال 1400 ...

سنگ بنای مردم سالاری در دوران مشروطه گذاشته شد

دوران را در این اثر انعکاس دهیم و اما در کل سعی کردیم وارد روایت هایی که دعوای سیاسی دارد، نشویم. مثلا درباره شیخ فضل الله به همین قدر بسنده کردیم که در زمانی که دعوای مشروطه و مشروطه خواهان در اوج بود، قراردادی بسته شد که ایران را به دو منطقه تحت پوشش روسیه و انگلستان تقسیم کردند؛ یعنی در سایه اختلاف داخلی، یک اتفاق تلخ روی داد، درحالی که همه درگیر آن دعوای پربسامدتر بودند. با توجه به ...

محمد غروی کاشانی؛ شیخی که تن به اقامت اجباری داد اما تسلیم نشد

... فدائیان اسلام بعد از شهریور 1320 که گروه مذهبی فدائیان اسلام تاسیس شد و در تهران و برخی از شهرها جوانان و مردم مسلمان انقلابی به آنها پیوستند، شاخه ای از آنها نیز در شهر مذهبی و دانش پرور کاشان ایجاد شد. افراد این گروه که در راس آنها حاج محمد رسول زاده قرار داشت، با فتوای آیت الله غروی، تنی چند از افراد بهایی را که در کاشان با فعالیت علنی خود کار را بر مسلمانان تنگ کرده ...

اعدام با حکم شیخ ابراهیم زنجانی

اسلامی تحت قانون مشروطگی درآید مگر به رفع ید از اسلام. پس اگر کسی سعی در این باب نماید که ما مسلمان مشروطه شویم این سعی و اقدام در اضمحلال دین است و چنین آدمی مرتد است و احکام اربعۀ مرتد بر او جاری است. هر که باشد. از عارف و عامی . اینها سخنان شیخ فضل الله نوری از مخالفان جدی جنبش مشروطه است که در کتاب های درسی به عنوان یکی از رهبران اولیۀ انقلاب مشروطه و در کنار روحانیونی چون سید عبدالله ...

تقابل مشروطه مشروعه و مشروطه غربزده باعث تسلط انگلیس بر ایران شد

مشروطه در سپهر سیاسی اجتماعی ایران، نقش علمای دینی و روحانیت در انقلاب مشروطه، اندیشه سیاسی از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی محورهای این همایش بود. عزیز جوان پور رییس دانشگاه آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی در همایش ملی انقلاب مشروطه که در سالن پروین اعتصامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز برگزار شد ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این همایش به موضوع بحث تقابل اندیشه غرب و اسلام اشاره کرد و ...

آیت الله مرتضی آشتیانی؛ از بست نشینی در حرم های شریف تا حمایت از مشروطه

... ازدواج و فرزندان آیت الله شیخ مرتضی آشتیانی در جوانی ازدواج کرد و صاحب فرزندان پسر و دختر شد. 4 فرزند ایشان دختر بودند و حداقل سه فرزند پسر داشتند که عبارتند از: میرزا محمود، میرزا ابراهیم و میرزا اسماعیل. تدریس و شاگردان حاج شیخ مرتضی آشتیانی ضمن تحصیل، حوزه درسی در نجف تشکیل داد و چون به تهران آمد، به تشکیل حوزه علمیه و سرپرستی طلاب همت گمارد. بعد از رحلت پدر ...

اجتهاد مستمر و صحیح نیازمند مشورت با متخصصان است

، در مورد تاریخ مشروطه نیاز به تأمل بیشتری داریم؛ هم باید تحقیقات بیشتری داشته باشیم و هم تأمل بشتر. مشروطه تاریخ پر فراز و نشیب است و توسط کسانی نوشته شده که مغرض بوده اند. ابتدا همه رهبران مشروطه در این راستا همگام هستند و اول در مشروطه خواهی و نیاز به قانون متحد هستند. همیشه میان تئوری و عمل فاصله ای هست و آن فاصله موجب اختلاف شد. یکی از مطالبی که در مورد شیخ فضل الله نیازمند مطالعه است، اینکه ...

بررسی سیمای زن در ادبیات عصر مشروطه

نبود شجری چون تو، تهی دست از بار؟ شاعران مشروطه، با اشعاری از این دست، طبع آتشین خود را که میراثی از آزادگان سرزمین شان بود به عنوان سلاحی کوبنده در اختیار انقلابیون گذاشتند و دفاع از حقوق ملت و زنانی که بیشترین ستم بر آنان روا می شد را شعار خود قرار دادند، اگرچه با وجود تلاش های مداوم و بسیار آنها، ریشه بی عدالتی و نابرابری ها در آن دوره خشکانده نشد؛ اما مبارزات آن ها فتح بابی بود در کرنش دوباره استبداد زمان بر ارزش های والای زنان. کد خبر 512071 ...

مباهله؛ درس حقانیت نبوت و اهل بیت شناسی

به گزارش خبرنگار مهر ، حجت الاسلام مصطفی پورصدوقی در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است به واقعه مباهله بر اساس نص قرآن پرداخته است که در ادامه می خوانید: همه می دانیم، واقعه مباهله نص آیه قرآن است [آل عمران/61] که به دستور خداوند صورت گرفت. موضوع مباهله می تواند به عنوان یکی از محورهای تقریب و اتحاد و هم بستگی و انسجام اسلامی، مورد استفاده قرار گیرد چون جریان مباهله ...

محمدعلی شاه از کِی کینه ی مشروطه خواهان را به دل گرفت؟

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : سرویس تاریخ انتخاب ؛ محمدعلی شاه را پس از خلع از سلطنت ایران روس ها به ادسا بردند؛ وی در آن جا باغی بسیار عالی خرید و در عمارتی شاهانه استقرار یافت، در حالی که ماهی هفت تومان هم به عنوان مستمری از دولت ایران می گرفت. در اسفند 1297 که بلشویک ها به نزدیکی ادسا رسیدند، آرامش شاه مخلوع ایران به شدت بر هم ریخت تا جایی که فرار را بر قرار ترجیح داده به اتفاق ملکه جهان همسرش (مادر احمدشاه)، دو پسر و یک دختر و بیست وسه نفر از ملازمانش هرچه اسباب گران قیمت داشت با خود برداشته و به ...

سلسله نشست های مشروطه ایرانی برگزار می شود

کرده و خواهان استقرار مشروطه مشروعه شدند. گروهی دیگر از علما در مقام پاسخگویی به دسته نخست، بر ضرورت استقرار مشروطیت تأکید کردند و آن را بر استبداد ترجیح دادند. در نتیجه علما در دو دسته مشروطه خواه و مشروعه خواه در مقابل یکدیگر قرار گرفتند. شیخ فضل الله نوری در صدر علمای مشروعه خواه قرار گرفت و بدلیل تعارض آن با دخالت علما در امور سیاسی، به مخالفت با مشروطیت پرداخت. از سوی دیگر، نماینده برجسته ...

روایتی از جزئیات جلسه محاکمه شیخ فضل الله نوری/ چه کسانی مجتهد مشروعه خواه را محاکمه کردند؟/ نطق طوفانی ...

گروه تاریخ-رجانیوز: شیخ فضل الله نوری از علمای بزرگ مشروطه در مردادماه 1288 به اتهام مخالفت با مشروطه بازداشت و اعدام شد. شهادت مظلومانه شیخ فضل الله از نقاط تاریک تاریخ مشروطه است. یفرم خان ارمنی که ریاست کل شهربانی را داشت معتقد بود اگر خیال اعدام شیخ را دارند باید هر چه به موقع به اجرا بگذارند، زیرا بعداً احساسات آتشین مردم تخفیف حاصل می کند و اجرای این نقشه بلااشکال نخواهد بود ...

دلایل مخالفت مشروطه خواهان با شیخ فضل الله نوری

با شیخ مرتضی آشتیانی از تحصن در حرم حضرت عبدالعظیم(س) تا هجرت به کربلا

... حاج شیخ مرتضی آشتیانی پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان در 1340 ق به مشهد رفت و به تدریس و اصلاح امور مردم پرداخت و تا 1353 ق ریاست و سرپرستی حوزه علمیه مشهد را بر عهده داشت. ماجرای مسجد گوهرشاد رضاشاه پس از به قدرت رسیدن، و در پی سفر به ترکیه و دیدار با مصطفی کمال آتاتورک، چون سخت تحت تاثیر مدرنیزه شدن ترکیه جوان واقع شده بود، تصمیم به تغییر لباس مردان و زنان کشور گرفت ...

نقد و بررسی تاریخچه مطبوعات آذربایجان در مشروطه دوم در برنامه یک ماه، یک کتاب

... وی اضافه کرد: هر چند در بررسی های تاریخی، اصل بر بررسی سیر تکاملی یک پدیده از آغاز آن است، اما چون نسخه ها و اسناد مطبوعاتی دوره رضاخان، به رغم نزدیکی زمانی به ما در مقایسه با دوره مشروطه، شرایط خاصی داشتند، بررسی مطبوعات منتشر شده در آن دوره در اولویت قرار گرفت. عزیزی راد ادامه داد: جلد دوم مجموعه 10 جلدی تاریخ مطبوعات آذربایجان ، به تاریخ ماقبل رضاخان برگشته و وقایع بیست و پنجم ...