خانه
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
جاذبه های تاریخی مشهددرانتظار زائران امام رضا
اهدایی آیت الله خامنه ای ، آثار اهدایی استاد شجریان ، تالار مرقعات و ابزار کتابت ، موزه مردم شناسی در حمام قلی بیگ است. گنبد هارونیه؛ برای دیدن آرامگاه فردوسی و در زمان عبور از بلوار شاهنامه با بنای آجری بسیار بلندی مواجه می شوید. بنایی در 25 کیلومتری شمال غربی مشهد با نام بقعه هارونیه که به عنوان مرتفع ترین ساختمان قدیمی موجود در توس از آجر، ماسه، ملات و گچ ساخته شده و تزئینات آن منحصر به ...
دستاوردهای شهین دخت مولاوردی برای زنان ایران
اول اسفند و گرم صحبت شدیم با کسی که در سه سال و نیمی که از عمر دولت اعتدال می گذرد تا توانسته از مخالفین دولت ضربه خورده. وقتی که پرسیدیم دل تان تنگ نشده برای یک زندگی آرام و بی دغدغه با خانواده؟ با لبخند گفت: همه چیز خوب است. بچه هایم هم خوب هستند و دیگر یاد گرفته اند که با کم بودن های من کنار بیایند. فقط مادرم... . با شهین دخت مولاوردی در آن دو ساعت کافه نشینی دستاوردهای معاونت زنان و ...
پایان تحصن علما و روحانیون خراسان جنوبی
به گزارش ذاکرنیوز متن بیانیه علما و روحانیون خراسان جنوبی به شرح ذیل است: مردم شریف انقلابی و شهید پرور استان خراسان جنوبی با سلام درورد به حضرت بقیه الله الاعظم امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و با درود به رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی(ره)و شهدای والا مقام و آرزوی سلامتی و طول عمر با برکت حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای ادام الله ظله و تمام خدمتگزاران صدیق نظام ...
نوبخت: کسانی که می گویند یارانه را چند برابر می دهیم، باید بنزین و گاز را گران کنند
...، مسئولان اجرای پروژه ها را احضار کرده و گزارش می گیرد. منتهی سؤال اینجاست اگر قرار است از ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی جویا شویم که چه کرده اید، باید از این ستاد بپرسیم. ولی اگر برویم از قرارگاه دیگری بپرسیم، اطلاعات درستی نمی گیریم. از چه کسی دعوت و سؤال شد؟ ما باید از چه کسی عذرخواهی کنیم؟ باید از فرزندان این ملت تشکر کرد که در این تنگناها تلاش کردند. می شود توضیح خواست و نامه داد. پاسخ متقن ...
مهم ترین عامل پیروزی روحانی کناره گیری عارف بود/ مخالفت بعضی دولتی ها با ریاست عارف در مجلس/نمره 20 و 18 ...
رسانه ای دولت این بود که نتوانست در واقع یک هماهنگی بین شکل گیری ذهنیت اجتماعی با واقعیت برجام ایجاد کند و به تعبیر شما همه تخم مرغ ها در سبد برجام گذاشته شد. روحانی در خیلی از زمینه ها می توانست بهتر از این عمل کند بنده به عنوان یک اصلاح طلب ضمن اینکه نمره قبولی به آقای روحانی می دهم در سال 96 هم از روحانی حمایت می کنم و به این علت هم حمایت می کنم که دوره بعد زمان ارزیابی آقای ...
توقف پروژه فساد شهر دل عالم مهم ترین پرونده قضائی سال 95/ 60 درصد پرونده های دادگستری به دلیل مشکلات ...
...> مردم در سال 95 که از سوی مقام معظم رهبری با عنوان " سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل" نامگذاری شد، با بسیاری ازمسئولین ارتباط گرفتند که تعدادی از مدیران توانستند رضایت مردم را جلب و تعدادی هم عامل نارضایتی مردم بودند. پایگاه اطلاع رسانی " بوتیا " در این روزهای پایانی سال قصد دارد عملکرد تمام مدیران استان را از زبان خود آن ها بیان و در اختیار مردم استان قرار دهد و مردم در ادامه کار می توانند ...
آیت الله کاشانی را بیشتر بشناسید
الله کاشانی بعد از مراجعت از تبعید و اوج گیری نهضت ملی شدن صنعت نفت، دریافت که مقابله با استعمارگران، بایستی با وحدت ملل مسلمان انجام گیرد تا تجاوزاتی مثل اشغال فلسطین اسلامی اتفاق نیفتد، بنابراین در زمانی که در جهان اسلام و در کشورهای عربی، از اعتبار و قدرت بسیار برخوردار بود، طرح وحدت کشورهای اسلامی را ریخت و با سرعت، مقدمات تشکیل کنگره اسلامی را در تهران فراهم نمود. در روز 24 ...
لذت آرامش در آبادی های کرمانشاه/ وقتی بام خانه ایوان همسایه است
البته این ارتفاعات در اکثر مواقع سال پوشیده از برف است. اما کمی که در روستا گشت و گذار کنید، می بینید که پیشینه تاریخی این روستا کم از جاذبه های طبیعی اش ندارد. وجود آثاری مثل زیارتگاه مسجد عبدالله بن عمر، بابا یادگار، مقبره ابودجانه، مقبره باباشیخ، مقبره شیخ بایزی و همچنین مقبره بابافقی شاهدانی هستند که قدمت و سابقه تاریخی این روستا را به شما نشان می دهند. بد نیست بدانید که ...
آنچه ها شمی با خود نبرد و برای ایران گذاشت
طریق بانک ها تامین می کرد. او که پیش از آن رئیس مجلس شورای اسلامی بود و مسائل پشت پرده را می دانست به محض آغاز مذاکرات تبصره 29 قانون برنامه اول مخالفت ها شروع شد. شب قبل از رای گیری آقای ها شمی شب نامه ای در مجلس پخش کرد مبنی بر اینکه هر کس با این طرح مخالفت کند، ضد انقلاب است. روز بعد دو نفر از وزرای خود را به مجلس فرستاد؛ آقایان دکتر کلانتری، وزیر کشاورزی و مهندس زنگنه، وزیر نیرو که ...
از نامه روحانی به امیر کویت خبر ندارم/ منتقدان کیلویی صحبت نکنند
مطمئن باشند سازمان برنامه وبودجه حقوق همه را پرداخت کرده است. دستگاه ها بهانه نکنند، باید حقوق کارکنان را پرداخت کنند. او در ادامه گفت: یارانه تولید برای سال آینده هم وجود خواهد داشت و حذف نخواهد شد. تنظیم بازار هم به گونه ای است که همکاران تلاش می کنند شاهد افزایش قیمت ها نباشیم. نوبخت درباره توزیع سود سهام عدالت گفت: گزارش سازمان خصوصی سازی حاکی از این است که زمان قانونی ...
سرمقاله های روزنامه های 24 اسفند
بتدریج دستمان از نیروهای اول انقلاب خالی می شود؛ چنانکه در سالی که گذشت، شخصیت بزرگواری چون آیت الله هاشمی رفسنجانی را که لنگرگاه اعتدال و اعتماد بود از دست دادیم. شایسته نیست در غیاب رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با مصلحت ملی بیگانه شده و فراموش کنیم کشور با مصلحت اداره می شود. انگیزه اصلاح طلبان از انتخاب حسن روحانی برای عهده دار شدن مسئولیت اجرایی کشور برای 4 سال دیگر، برخاسته از همین نگاه است ...
فرازهای مختلف آیات قرآن درباره سرور و شادمانی/ از ابزار امن برای تفریح استفاده کنیم
، معیارهای شادی را شادی به اطاعت خداوند، پرهیز از گناه، احیای ارزشها و احیای حق و از بین رفتن باطل دانست. حجت الاسلام والمسلمین بهاری در پاسخ به این سؤال که مراسمی که به عنوان شادی در فرهنگ ما جا افتاده است مانند چهارشنبه سوری اما در واقع محفلی برای سلب آسایش مردم شده است، با چه شیبی و چگونه باید اصلاح شود؟ گفت: ساختن فرهنگ شادی قطعا جزو وظایف بزرگان جامعه است از قبل از اسلام در بین ایرانیان ...
از سفر رییس جمهوری تا عروج احمد
اصلی همه محافل استان برگزاری این مسابقات بود. این موضوع از این جهت مورد توجه بیشتری قرار گرفته بود که تیم ملی کشتی آمریکا هم در این رقابت ها حضور داشت و به عنوان رقیب اصلی تیم ایران برای کسب مقام قهرمانی به شمار می رفت. استقبال تماشاگران از این مسابقات آنقدر زیاد بود که بخش زیادی از آنان در روز دوم رقابت ها موفق نشدند وارد سالن امام خمینی (ره) محل برگزاری رقابت ها شوند. ...
سرخط ...
چون هنوز شهید می آورند حسین قدیانی در این شماره از روزنامه وطن امروز آورده است: نمی دانم بنویسم به حساب دولت و بوقچی هایش در جراید زنجیره ای که از فرط تقصیر، تا روزی ده ها سوژه واجب الانشا به روزنامه نگاری چون من ندهند، روزشان شب نمی شود یا به حساب قلت سعادت که بعد از 15 سال روزنامه نگاری و نوشتن هر ساله در شب وفات خانم ام البنین سلام الله علیها، امسال این توفیق از راقم این سطور سلب شد ...
بررسی کارنامه رسانه های ملی، جمعی و اجتماعی در آزمون حوادث سال 95
.... علت آن نیز در عدم آموزشهای مورد نیاز در این حوزه یا عدم وجود مراکز یا متولیانی برای انجام این آموزشها ریشه دارد. علاوه بر لزوم آموزش سواد سلامت روانی ضروری است به خصوص برای نقش آفرینان رسانه های اجتماعی. همزیستی و تعامل رسانه های رسمی و اجتماعی برای بقا در پاسخ به بخش آخر سوال شما باید بگویم، موافق این نیستم که عمر رسانه های رسمی به پایان رسیده است. رسانه های ...
چگونه با سرنیزه مجلس تشکیل دادند؟/ جوری تبلیغات کرده بودند که کسی آخوند را سوار نمی کرد
...> ... ابتدا با ظاهر مقدّسی [ مقدس] و علاقه به اسلام ٬ علاقه به روضه حضرت سیدالشهداء ٬ این طور علاقه را به او نشان دادند و او هم خوب عمل کرد... ابتدائاً با این سلاح وارد شد در کشور ما؛ یعنی آوردندش در کشور ما. با قلدری ٬ آنها [ را] که مراکز قدرت بودند کنار گذاشت و عشایر را و کسانی را که قدرتی در ایران داشتند آنها را با قلدری و نقشه شکست داد... نقشه دوم این بود که اسلام را هر چه می تواند از آن قیچی کند ...
درباره علامه حاج ملا اسماعیل فدایی کزازی، از علمای قرن سیزدهم هجری علامه ای اهل شعر و عمل در قرن سیزدهم ...
مسلمانان واگذاشت پس چرا خلیفه اول برای عمر وصیت کرد و او را جانشین خود ساخت و عمر نیز خلافت را از طریق شورا به عثمان رسانید، و او در عین حال شورائی تشکیل داد که وصیتی نیز به همراه آن بود. او می گوید که باید در این مصیبت خون گریه کرد که این امر را بر پیغمبر خدائی که قرآن در بارة او می گوید که جز به وحی سخن نمی گوید منع، و او را متهم به هذیان گوئی کردند، ولی خودشان آن را انجام دادند. ویا در جای دیگر می ...
از نه به چهارشنبه سوزی تا میراث ماندگار آیت ا... هاشمی
تاکنون بی سابقه بوده است. چه سیاستی دربرابر این رفتار یا سنت تاریخی درست است؟ سیاست رسمی در ایران مخالفت با چهارشنبه سوری است. چند علت موجب این سیاست شده است. اول اینکه آن را محلی برای بروز رفتارهای غیرقابل دفاع می دانستند. علت دیگر فلسفه آن است که به پیش از اسلام مربوط می شود. همچنین تشویق رژیم گذشته به انجام این مراسم نیز حساسیت جامعه پس از انقلاب را برانگیخته بود. به همین دلیل در سال های اولیه ...
همگرائی مصر و حماس در سایه سکوت رژیم صهیونیستی؛ استراتژی یا تاکتیک؟
مخالفت کرده است با این وجود صراحتاً طرح صلح سیسی را مورد توافق ضمنی قرار داده است، سکوت رژیم اشغالگر قدس در قبال تحرکات مصر در نزدیکی به حماس با چراغ سبز تل آویو همراه است، نتانیاهو بیان داشته: طرح سیسی را به طرح فرانسه ترجیح می دهم. به عقیده من مشارکت دادن کشورهایی که از منطقه فاصله دارند (طرح فرانسه)، در روند صلح بی فایده است بلکه بایستی کشورهای منطقه در این امر مشارکت داشته باشند و من به روند ...
هر جا احساس خطر کردم، وارد شدم
...، قانونی پیگیر شدم وقتی قانون گفت این آقا رییس جمهور است من هم پذیرفتم. اما حالا عده ای می گویند چرا اول اعتراض کردی و بعد تمکین به قانون کردی؟ خوب منبای فکر من این است. پس این معیارها و مبنای من است که با دیگران متفاوت است و یک عده به امام وصل شدند بعد از امام پشت سر رهبری قرار نگرفتند، عده دیگری هم آن ایام با امام نبودند، اما الان پشت سر رهبری هستند. من مبانی ام با این دو طیف فرق می کند. ...
مشایی به یکی از سران فتنه نامه بچگانه نوشت و درد و دل کرد!
شما و پاک کردن ذهن مردمی که در سال 88 خون و دل خوردند و اندکی بعد داغ آن به جهت رفتار شما تازه تر، بلکه بدتر هم شده بود. احمدی نژاد را هنوز پاک دست و دلسوز می دانیم و باور داریم او خدمات ارزنده ای که داشت انقلاب را با مردم آشتی داد اما احمدی نژاد باید بداند و از اطرافیانش مراقبت کند و همه می دانند او هرگز آرای خود را نمی تواند انتقال دهد و حقیت آن است اطرافیان احمدی نژاد در قد و قواره او ...
بخش چهارم
رویدادی دیگر سازمان جاسوسی موساد در جنایتی جدید، عمر نایف مبارز فلسطینی را در داخل سفارت فلسطین در بلغارستان ترور کرد و به شهادت رساند. برخی، سفیر فلسطین و تشکیلات خودگردان را نیز به دست داشتن در ترور وی متهم کرده اند. همچنین از جمله شخصیت های مهمی که در سال گذشته ترور شد، یک مهندس تونسی الاصل به نام محمد زواری طراح پهپادهای گردان های قسام شاخه نظامی جنبش حماس بود که در شهر صفاقس تونس به دست ...
رای باید به برنامه ها داده شود نه افراد
به شجاعت بیشتری برای خروج کشور از رکود دارد. ایرنا: نظرتان درباره تشکل جمنا چیست و چرا این تشکل شکل گرفته است؟ انصاری: متاسفانه با سیاست های حذفی که از دهه اول انقلاب شروع شد در عمل شاهد دفع حداکثری و جذب حداقلی بودیم. دفع حداکثری همان چیزی است که اصولگرایان با عنوان پیاده شدن افراد از قطار انقلاب از آن یاد می کنند. بسیاری از چهره های شاخص و پرسابقه انقلابی از این قطار پیاده و ...
ویژگی ها و فضائل حضرت امّ البنین (ع)
به گزارش سرویس دینی جام نیوز ، بانوی وارسته، حضرت ام البنین، فاطمه، دختر حزام، فرزند خالد بن ربیعة بن کلاب است. مادر آن گرامی، لیلا و یا شمامه از خانواده سهل بن عامر بن مالک بن جعفر بن کلاب است که همه پدرانش، از مردان شجاع و نامدار عرب در منطقه حجازند. همچنین جناب ام البنین با چند واسطه به عبد مناف، جد اعلای رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله، نسب می رساند. [1] ابو الفرج اصفهانی نیز ...
مجاهدات آیت الله کاشانی
وفات ایشان هم تکرار می کنند. این مقاله که بیانگر همین واقعیت تاریخی است اولین بار در بهار 1341 در چهارمین شماره سالنامه مکتب تشیع به چاپ رسید، بعد در سال 1372 توسط استاد آیت الله کاشانی به وظیفه ای که خود تشخیص داده بود عمل می کرد چون مجتهدی بود مجاهد و دیگران بر انتخاب روش جهادی ایشان حق اعتراضات جاهلانه ندارند سیدهادی خسروشاهی در مجله وزین تاریخ و فرهنگ معاصر7-6 ...
ایران با کردستیزی مخالف است
به گزارش دیدبان ، روزنامه اعتماد گفت و گویی با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان انجام داده است که آن را در ادامه می خوانید: *در جریان مصاحبه های شما در مونیخ با رسانه های غربی یکی از اصلی ترین سوال هایی که برای مخاطب غربی مطرح بود مساله نقش ایران در سوریه بود. شش سال از عمر بحران در سوریه می گذرد و ما یکی از کنشگران فعال این پرونده از ابتدا تا به امروز بوده ایم. با اینهمه نگاهی ...
پاییز رفت و بهار خبر شهادتش را آوردند
این گونه رفت . حین خداحافظی مدام برای جوان ها دعا می کرد، بعد از جدا شدن از مادر فضل الله کمی قدم زدم، جلوی قبور شهدای گمنام عکس پسر نوجوانی با چهره ای معصوم توجهم را جلب کرد، حمیدرضا جعفری در سن 16 سالگی در طلاییه به درجه رفیع شهادت نائل شد، خانمی کنار قبر آرام مفاتیح را باز کرده و سوره یس می خواند پس از خواندن فاتحه و پذیرایی مختصر و ساده ای در چرایی مخالفت نکردنش به دلیل سن و سال کم ...
تجلیل از همسران و مادران شهدای کهگیلویه و بویراحمد / یادواره 51 شهید منطقه جلیل بویراحمد
...؛ خبرهای کهگیلویه و بویراحمد/ کرسی های آزاداندیشی “نقش زن در جامعه اسلامی” در کهگیلویه و بویراحمد برگزار شود معاون سیاسی امنیتی استاندار کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به نقش زنان در اسلام گفت: کرسی های آزاداندیشی با موضوع نقش و جایگاه زن در جامعه اسلامی در استان برگزار شود. فتاح محمدی در نشست ستاد بزرگداشت سالروز ولادت حضرت زهرا(س) و یوم الله 12 ...
حمایت مردم از تحصن علما و روحانیون در مقابل حمایت شبکه ها و کانال های ضد انقلابی از استاندار خراسان ...
کردند و فرمودند قتل او واجب است، و اگر امام آن روز آن راهبرد را انجام نمی دادند در برابر آن استراتژی دشمن معلوم نبود امروز سرنوشت اسلام و قرآن و کشور های اسلامی چه بود و بعد از جریان سلمان رشدی کشور های اروپایی ما را تحریم کردند. حجت الاسلام و المسلمین وحیدی افزود: اروپایی ها به نماینده امام، آقای تصغیری،که به اروپا سفر کرد و به همه این کشور هایی که ما را تحریم کردند رفت و آنها گفتند شما ...
بی اطلاعی ایرانی ها، ساخت پالایشگاه را به کام انگلیسی ها شیرین کرد!
میان ما و مسئله نفت داستانی حدوداً 100 ساله حاکم است؛ داستانی که این طلای سیاه را برای مدتی طولانی به بلای سیاه تبدیل کرد و برای حل آن راهی جز خلع ید و تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران در 29 اسفند 1332 در مجلس سنا نبود. به گزارش هفت روز خبر به نقل از گروه فضای مجازی خبرگزاری میزان به نقل از جوان، میان ما و مسئله نفت داستانی حدوداً 100 ساله حاکم است. داستانی که این طلای سیاه را برای مدتی طولانی به بلای سیاه تبدیل کرد و برای حل آن راهی جز خلع ید و تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت ایران در 29 اسفند 1332 در مجلس سنا نبود. هر چند تصویب این قانون نقطه عطفی در تاریخ سیاسی، اقتصادی و مبارزاتی مردم ایران به شمار می رفت اما استعمارگر پیر که از ابتدای کشف نفت در ایران با عقد قراردادهای گوناگون به تاراج آن پرداخته بود این بار هم با حیله توانست شرایط را به گونه ای پیش ببرد که دولت ایران مجبور به پذیرش قرارداد جدیدی موسوم به کنسرسیوم شود؛ قراردادی که طبق آن دوباره انحصار نفت ایران به دست انگلیس می افتاد. اینک با نزدیک شدن به سالروز 29 اسفند با خسرو معتضد کارشناس تاریخ معاصر در خصوص تاریخچه کشف و استخراج نفت ایران و قراردادهای مربوط به آن گفت وگویی داشته ایم که در پی می آید. ناگفته نماند در همین رابطه از ایشان به تازگی کتابی با عنوان خون و خاک نیز منتشر شده است. در آغاز بفرمایید آشنایی ایرانیان با نفت به چه دوره ای بازمی گردد و از این ماده چه استفاده ای می کردند؟ شواهد نشان می دهد که نفت از دوران هخامنشیان در ایران استخراج می شده و مصرف نظامی و پزشکی داشته است، مثلاً خشایار شاه در جنگ آتن از پارچه های آغشته به نفت که به وسیله منجنیق پرتاب می شده بهره برده یا نادرشاه در جنگ با هند بر کوهان شترها تنوری از هیزم و نفت مشتعل بست، گرمای آتش باعث دویدن شترها شد و به این صورت به قشون 300 هزار نفری محمد شاه گورکانی حمله کرد. از نفت برای تسکین بیماری پوستی شترها به نام جرب نیز استفاده می شد. حتی در شاهنامه و دیگر آثار ادبی مان هم به نفت اشاره شده، البته توجه داشته باشید که کلمه نفت در زبان قدیم ایران نپتا بوده است. در آثار به جامانده از قرون اسلامی هم بسیار به چشمه های نفت اشاره شده است. به عنوان مثال ابودلف سیاح اسلامی و ابن حوقل جغرافیدان مسلمان و صاحب کتاب صوره الارض (صورت زمین) در کتاب هایشان به چشمه های نفت اشاره کرده اند، بنابراین ایرانیان از قدیم الایام با نفت آشنا بوده اند، منتها استفاده مهمی از آن نمی کردند. در آن دوران نفت چگونه استخراج می شد؟ نفت به صورت چشمه های خود جوش در مناطق جنوبی ایران به نام (دالکی) و مناطقی در شوشتر به نام سادات ، از زمین خارج می شد. یکی دیگر از مراکز نفتی ایران اطراف ساحل دریای خزر(دریای کاسپی) بود که مردم از چشمه های نفت آن استفاده می کردند. منتها در شمال ایران از نفت برای روشنایی و سوخت اجاق استفاده می شد، در حالی که مناطق دیگر ایران از این مسئله بی اطلاع بودند و برای سوخت از هیزم و فضولات دام ( تاپاله خشک شده) استفاده می کردند. آشنایی مردمان دیگر نقاط جهان تا چه حدود با این ماده آشنایی داشتند؟ قبیله سنکا در ایالت پنسیلوانیا در همان دوران نفت را شناخته بودند. شاید باور نکنید اما آنها از نفت برای درمان دلدرد استفاده می کردند. در امریکا شمالی از سال 1840- 1830 برای روشنایی چراغ ها از روغن کبد نهنگ سفید استفاده می شده (مثل پی سوز های ایران با این تفاوت که ما از چربی استفاده می کردیم) است. البته چند دانشمند امریکایی مطالعاتی در خصوص اینکه می تواند جایگزین روغن کبد نهنگ سفید شود، انجام می دهند. نخستین بار در جهان نفت در کدام نقطه و توسط چه کسی استخراج می شود؟ اولین حفاری چاه نفت در سال 1859 م و در ایالت پنسیلوانیا واقع در شمال شرقی امریکا در نزدیکی تیتوسویل و توسط کنلل ادوین ال دریک انجام می شود. می گویند کنلل دریک فرد چاقوکشی بوده و درجه سرهنگی اش قلابی است. در واقع مهندسان دریک را استخدام می کنند تا به واسطه وی سرخپوست ها مزاحم کارشان نشوند. اما با استخراج نفت از چاه ها وی کاشف نفت خوانده می شود! نفت از چه زمان به مسئله جهانی مبدل شد؟ از آنجا که سوخت اصلی مردم دنیا ذغال سنگ بود و با دردسر بسیار از اعماق زمین به دست می آمد، امریکایی ها و انگلیسی ها برای کشف نفت و اثبات برتری آن نسبت به ذغال سنگ زحمت بسیاری کشیدند. در قرن نوزدهم بعد از اکتشافات پنسیلوانیا جهانیان متوجه اهمیت نفت شدند و شخصی به نام راکفلر که شرکت استاندارد اویل متعلق به وی بود، شروع به فعالیت در این زمینه کرد و 11 شرکت در امریکا تشکیل داد و نیمکره غربی متعلق به وی شد. در نیم کره شرقی کسی را نداشتیم، اما چاه های نفت بسیار مفصل قفقاز همگان را متوجه روسیه کرد. در آن روزگار کسی باور نمی کرد کشور ایران- عربستان- عراق و سایر کشورهای منطقه نیز نفت خیز باشند. نخستین کاوش ها برای استخراج نفت به چه زمانی باز می گردد؟ نخستین بار یک شرکت تجاری هلندی که متعلق به آلبرت هوتس بود، در سال 1384 امتیاز استخراج نفت در مناطق دالکی و قشم را از ناصرالدین شاه دریافت کرد اما نتیجه ای حاصل نشد. در نتیجه هوتس امتیازش را به شرکت حقوق مدنی بانک ایران که زیر نظر بانک شاهنشاهی بود، واگذار کرد. این بانک که متعلق به بارون جولیوس دورویتر و بانکی انگلیسی بود نیز در قشم چاهی حفر کرد ولی نتوانست کاری از پیش ببرد. علت عدم موفقیتشان چه بود؟ چون انتقال لوازم به منطقه دشوار بود. آن زمان وسیله نقلیه ای نبود و لوازم با کشتی از اروپا به خلیج فارس و سپس به اروند رود و کارون می رسیدند و سپس روی تخته های چوب تا منطقه غلتانده می شدند. با این اوصاف نخستین بار چه کسی متوجه وجود معادن نفت در ایران شد؟ زمین شناسی فرانسوی به نام ژاک دومورگان پس از دیدار از رگه های معدنی قصرشیرین در سال 1892 طی مقاله ای در یکی از نشریات پاریس از احتمال وجود نفت در ایران خبر داد. از طرفی زمانی که مظفرالدین به پادشاهی ایران منصوب می شود به علت بیماری اش پیشنهاد شد برای درمان به ویشی (منطقه ای در فرانسه که آب معدنی معروفی دارد) یا کارلسباد برود. البته شاه هم هوس رفتن به اروپا را داشت اما خزانه خالی بود. در این زمان یک دلال ارمنی به نام آنتوان کتابچی خان که از عثمانی به ایران (چون دولت عثمانی ارامنه را می کشت) پناهنده شده بود و به عنوان رئیس گمرک در آذربایجان خدمت می کرد، از اوضاع دربار ایران باخبر می شود. وی به شاه وعده می دهد که پول سفر را فراهم کند. پس از آن کتابچی خان در سال 1900 برای اداره غرفه ایران در نمایشگاه جهانی پاریس(ماشین برای نخستین بار آورده می شود) به این شهر سفر می کند و در ملاقاتی با سر هنری دراموند ولف وزیر مختار پیشین انگلیس در ایران از وی می خواهد سرمایه داران انگلیسی را برای کسب امتیاز نفتی در ایران به وی معرفی کند. داراموندولف نیز ویلیام ناکس دارسی را به وی معرفی می کند. دارسی استرالیایی که در کشورش به دنبال استخراج نفت شیل (نفتی که از صخره ها به دست می آید) بوده از این پیشنهاد استقبال می کند و پس از کسب اطمینان وجود نفت، نماینده اش را برای انجام مذاکره روانه ایران می کند. همچنین کتابچی خان و هاردینگ سفیر انگلستان با پرداخت رشوه به میرزا علی اصغر خان اتابک ملقب به امین السلطان (وزیر اعظم دربار) توانستند موافقت شاه برای دادن امتیاز استخراج نفت از معادن ایران را دریافت کنند. در نهایت با پرداخت 40 هزار لیر رشوه و پرداخت 15 هزار لیر به شاه برای تأمین مخارج سفر اروپا قراردادی به مدت 60 سال از 1901تا1961 بین آلفرد ماریوت نماینده دارسی و مظفرالدین شاه امضا شد. به موجب این قرارداد دارسی متعهد شد 16 درصد از منافع خالص خود را به دولت ایران بپردازد و طی دوسال شرکتی را برای بهره برداری اولیه تأسیس کند. ایرانیان بیچاره نمی دانستند چه سرمایه ای را از دست می دهند. همیشه در قراردادها نام طلا و نقره آورده می شد که مال اعلیحضرت بود و توجهی به موادی چون منگنز و نفت و قیر نمی شد، چون سوختشان هیزم، ذغال چوب و فضولات دام بود. دولت روسیه با بسته شدن این قرارداد مخالفت نکرد؟ نتوانست چون برای جلب رضایت دولت روسیه اتابک حیله ای به کار می برد. وی از آنجا که می دانسته مترجم سفارت روس به ییلاق رفته و وزیر مختار فارسی نمی داند، نامه نظرخواهی در خصوص اعطای این امتیاز را به سفارت روس ارسال کرده و پنج روز برای جواب فرصت تعیین می کند. هاردینگ سفیر انگلیس می نویسد: ما کلک زدیم و نامه را به زرگنده ارسال کردیم، چون مترجم نبود و آقای وزیر مختار فارسی نمی دانست با آن موافقت کرد. ولی بعد که فهمیدند خیلی به ایشان برخورد که زمان تعیین کرده و کلک زده اید. البته برای خاموش نمودن اعتراضات دولت روسیه پنج استان شمالی ایران (آذربایجان، گیلان، مازندران، گرگان، خراسان) از امتیازنامه دارسی حذف می شوند. نخستین حفاری که منجر به استخراج نفت در ایران شد به چه زمان باز می گردد و توسط چه کسی انجام می شود؟ دارسی برای آنکه همچون دیگران با شکست مواجه نشود، تمام تجهیزات استخراج نفت را از اطراف دنیا به منطقه آورد. وی حتی برای انجام حفاری ها مهندس اسکاتلندی به نام جورج برنارد رینولدز را همراه عده ای حفار لهستانی به ایران اعزام می کند. رینولدز ابتدا به حفاری در منطقه چاه سرخ می پردازد. پس از آن دارسی طبق شرایط قرارداد شرکتی را به نام استخراجات اولیه تشکیل می دهد. اما پس از دو سال حفاری بی نتیجه می ماند به همین خاطر رینولدز برای حفاری به منطقه ماماتین و سپس به منطقه نفتون می رود. حفاری در این مناطق هم موفقیت آمیز نبوده به همین خاطر با گذشت چند سال از آغاز حفاری ها و بی نتیجه بودنشان، دارسی طی ارسال تلگرامی رینولدز و گروهش را از ادامه کار منع می کند. در واقع شرایط منطقه هم برای رینولدز غیر قابل تحمل شده بود. بطوری که وی در نامه هایش به نامزدش از گرمای هوا و بی آبی شکایت می کرد. اما در پنج خرداد 1287ه. ش (1908 م) یکی از چاه های نفت در منطقه نفتون فوران می کند و سود سهام دارسی در بورس افزایش می یابد. البته بعد از مدتی رینولدز از شرکت اخراج و راهی ونزوئلا شد. علت واگذاری امتیاز دارسی چه بود؟ دارسی پس از نا امیدی از نتیجه حفاری ها در منطقه چاه سرخ و با توجه به سرمایه محدودش تصمیم به واگذاری امتیازش داشت. پیشنهادهایی هم از جانب سرمایه گذاران آلمانی، امریکایی و فرانسوی دریافت کرد. از طرفی همان سالی که نفت در مسجدسلیمان فوران کرد وینستون چرچیل وزیر دریاداری انگلیس شد و نیروی دریایی را متقاعد کرد که برای تأمین سوخت کشتی ها به جای ذغال سنگ از نفت استفاده کنند. نیروی دریایی هم با آگاهی از تصمیم دارسی برای واگذاری امتیازش تلاش کرد این امتیاز از دست انگلیسی ها خارج نشود. به همین خاطر نیروی دریایی انگلیس به کمک لرد استراچکونا سرمایه دار انگلیسی، توانست شرکت انگلیسی نفت برمه را که در بیرمانی فعالیت می کرد متقاعد کمک به دارسی کند. در نتیجه هیئتی از سوی نیروی دریایی انگلستان برای بررسی اراضی نفت خیز روانه ایران شد. گزارشات این هیئت دولت انگلستان را به فکر ایجاد کمپانی می اندازد و با خرید 51 درصد از سهام دارسی کمپانی نفت انگلیس و ایران در سال 1909م تشکیل می شود. این حیله به واسطه چرچیل به دولت ایران زده شد و در آینده سبب اعمال نفوذ و مداخله بریتانیا در ایران گشت. جالب است که برای فرار از پرداخت مالیات به ایران دفتر شرکت نفت در گلاسکو تشکیل می شود. سوخت کشتی های انگلیس در هر دو جنگ جهانی از معادن نفت ایران تأمین شد. اما گفته می شود کمپانی نفت ایران و انگلیس... نه برای اینکه ما را سرکار بگذارند می گفتند کمپانی نفت ایران و انگلیس. وگرنه برای تأیید این نام یک نامه هم وجود ندارد. اصلاً ایران کاره ای نبود فقط 16 درصد بهره مالکانه دریافت می کرد. ناگفته نماند که انگلیس هم تمام مخارج کمپانی (استخراج و حقوق کارکاکنان) را از همین 16درصد کم می کرد. چه شد که انگلیسی ها به فکر تأسیس پالایشگاه نفت در آبادان افتادند؟ از آنجا که پس از کشف نفت مسئله خرید زمین و حفاظت از تأسیسات نفتی مطرح بود، دولت انگلیس با پرداخت سه درصد سود به سران ایل بختیاری از آنها برای محافظت از منطقه کمک می خواهد. همچنین دولت انگلیس یک مایل مربع از آبادان (محدوده امروزی پالایشگاه نفت) را برای ساخت ساختمان تصفیه خانه از شیخ خزعل در برابر سالی 650 هزار لیره اجاره می کند و شرکت نفت انگلیس و ایران از سال 1910 تا 1912 پالایشگاه آبادان را می سازد. 1912 اولین محموله کشتی های نفتکش به حرکت در می آیند. کشتی های نفتکش تا آن زمان اجاره ای بود در نتیجه شرکتی به نام بریتش تانکرز یعنی تانکرهای بریتانیایی نیز برای به دست گرفتن انحصار انتقال نفت تأسیس می شود. البته بی اطلاعی ایرانیان از فواید نفت سبب شد ساخت پالایشگاه فقط به کام انگلیسی ها شیرین آید! چطور؟ آبادان تا پیش از آن سنگستانی بی درخت بود که تا سال 1912 حتی پای یک زن هم به آن نرسیده بود و انگلیسی ها با زحمت بسیار آنجا را آباد کردند. مهندسان و کارمندان شرکت هم در دو قریه خوش آب و هوا به نام های بوآرده و بریم ساکن بودند که ایرانیان اجازه ورود به آنجا را نداشتند. حتی برای سرسبزی منطقه از هندوستان درخت آکاسیا و درختان گرمسیری دیگری را از برمه آوردند و برای سرگرمی 50 باشگاه (باشگاه قایقرانی، اسب سواری، گلف، تئاتر، سینما، موسیقی و...) ساختند. منتها تمام خدماتی که انجام می دادند به نفع خودشان بود و دائم به خارجی ها سرویس می دادند. حتی مستخدم هم از دیگر کشورها استخدام می کردند و با وجود مواد غذایی چون گندم در ایران آنها این مواد را از هندوستان وارد می کردند. نکته دیگر اینکه اینها48 شرکت فرعی تشکیل دادند بدون آنکه ما اطلاع داشته باشیم. شرکت نفت بریتیش پترولیوم، شرکت بریتیش تانکر، شرکت نفت عراق و شرکت نفت بابکو (بحرین). آن زمان از ایرانیان تنها برای کارهای ساده استفاده می کردند و در قراردادها قید می شد عمله و فعله از ایران! چه عواملی سبب بسته شدن قرارداد 1919 شد؟ با آغاز جنگ جهانی اول در سال1914 آلمان ها کشتی انگلیسی به نام اکباتان را غرق می کنند. با غرق شدن کشتی به مدت 20 روز انتقال نفت قطع می شود. همچنین آلمان ها اعراب عثمانی(متحدشان) را هم برای آسیب رساندن به لوله های نفت تحریک می کنند و طی چند حمله متحدین طبق نقشه یک فیلد مارشال آلمانی با هدف دفع حمله متفقین، وارد کرمانشاه می شوند. اما انگلیسی ها به کمک شیخ خزعل که مرتباً برای عیاشی از آنها پول قرض می کرد و خوانین بختیاری مانع از خرابکاری آلمان ها می شوند و حفاظت منطقه را برعهده می گیرند. در نهایت متفقین در این جنگ پیروز شدند اما انگلیس ها این خسارات را به حساب ایران گذاشتند و گفتند طبق قرارداد شما موظف به برقراری امنیت بودید! در نتیجه شرکت نفت انگلیس و ایران مدعی شد دولت ایران موظف به پرداخت خسارت 500 هزار لیره ناشی از قطع لوله های نفت و تأخیر در عملیات نفتی است و با همین بهانه از پرداخت حق الامتیاز ایران تا پایان جنگ اول خودداری کرد. از طرفی اختلافات دیگری نیز بر سر سود شرکت های تابع، فروش نفت با تخفیف به دولت انگلیس و... به وجود آمد. در پی این کشمکش ها انگلیس برای جلوگیری از نفوذ روسیه تصمیم گرفت نفوذ خود را در ایران گسترش دهد. به همین روی کابینه انگلیس برای انجام قراردادی جدید با دولت ایران وارد مذاکره شد که نتیجه آن انعقاد قرارداد اوت 1919م است. پس از آن هم ایران برای حل اختلافات ابتدا نصرت الدوله فیروز و سپس آرمیتاژ اسمیت انگلیسی (مستشار مالی دولت وثوق الدوله) با کمپانی وارد مذاکره شدند. سرانجام اسمیت طی چند دوره مذاکره اواخر سال1920 از سوی ایران موافقتنامه ای را با شرکت نفت انگلیس و ایران به امضا رساند. گویا به نفع انگلیس هم بوده است؟ طبق این موافقتنامه شرکت از ادعای دریافت خسارت خرابکاری در لوله های نفت صرفنظر کرد و بابت اختلاف محاسبات حق الامتیاز ایران قرار شد یک میلیون لیره به ایران پرداخت کند. اما ایران از دریافت سود16 درصدی تمام شرکت های تابع محروم شد. البته چون امضای این موافقتنامه فراتر از اختیارات اسمیت بود، مجلس ایران آن را هیچ گاه معتبر ندانست ولی ملاک عمل کمپانی برای محاسبه حق الامتیاز ایران شد. احمدشاه مخالفتی با این قرارداد نکرد؟ احمد شاه شیفته فرنگ بود و دو سال برای عیاشی به اروپا رفت و بعد از قرارداد 1919 هم از انگلستان ماهی 15 هزار تومان مقرری دریافت می کرد. در واقع وطن دوستی اش هم دروغ است، چون ایرانیان پدرش محمد علی شاه را بیرون کردند، دل خوشی از آنها نداشت. آن دوره اغلب رجال ایران انگلوفیل بودند (طرفدار سیاست انگلیس در ایران) و نمی خواستند این کشور را برنجانند. از طرفی اوضاع نابسامان مالی کشور سبب شد در سال 1301 شمسی دولت برای تأمین کسری بودجه از امریکا استقراض کند. طبق مذاکراتی که به عمل آمد، شرط استقراض این شد که اداره مالیه مملکت تحت نظارت مستشاران امریکایی قرار گیرد به همین روی هیئتی امریکایی برای اصلاح مسائل مالیه به استخدام دولت ایران درآمد و آرتور میلسپو رئیس کل اداره مالیه ایران شد. سال 1303ه. ش زمانی که رضاخان وزارت جنگ را برعهده داشت، کنلل مک کورمک یکی از مستشاران دارایی ایران اعلام کرد شیخ خزعل 4 میلیون تومان بدهی مالیاتی دارد. اما شیخ زیربار پرداخت مالیات نرفت و کوشید به کمک انگلیس خوزستان را از ایران جدا سازد. رضاخان نیز برای مقابله با وی به جنوب لشکرکشی کرد. اما انگلیسی ها که می خواستند ایران را از دست روسیه درآورند (برای عدم راهیابی دیگر کشورها از سوی خوزستان به مستعمره شان هندوستان) این بار از شیخ خزعل حمایت نکردند و سبب دستگیری وی شدند. شیخ خزعل نیز تا سال 1315 که به دستور رضاشاه کشته شود، در باغی در امامزاده قاسم تهران تحت نظر بود. چه عواملی سبب تصویب قرارداد 1933 شد؟ تا سال 1312 انگلیسی ها در کشورمان جولان می دادند اما پس از وقوع رخداد ورشکستگی اقتصادی در دنیا انگلیسی ها سهم ایران را از یک میلیون لیره به 306 هزار لیره کاهش دادند که همین مسئله سبب عصبانیت رضاشاه و پاره کردن قرارداد دارسی می شود، با وجود آنکه انگلیسی ها وی را به قدرت رسانده بودند. اما در نهایت شرایط به گونه ای پیش رفت که رضاشاه مجبور به مذاکره و پذیرش قرارداد جدید شد. به نوشته اغلب وزرای رضاشاه مثل کاظمی و مصطفی فاتح ( معاون شرکت نفت)، وقتی رضا شاه با سرجان کادمن (مدیرعامل شرکت نفت) و مترجمش دکتر یانگ از اتاق خارج شدند، رضاشاه می گوید: هرچه می خواهند به ایشان بدهید! به نمایندگان مجلس هم گفته می شود کسی با امضای قرارداد مخالفت کند حسابش را خواهیم رسید. در نتیجه قرارداد 1933 امضا و به موجب آن 30 سال دیگر به آن 60 سال قرارداد قبل اضافه می شود. / ...
