روزی که تلاش مردم و علما به بار نشست
سایر منابع:
سایر خبرها
مجادله بر سر شیخ فضل الله نوری که توسط مجاهدان مشروطه اعدام شد
میدان توپخانه تهران به دار آویخته شد. مرگ شیخ زمانی اتفاق افتاد که استبداد صغیر پایان یافته بود و مجاهدان او را به دلیل حمایت از محمدعلی شاه و مخالفت با مشروطیت به دار آویختند. درباره علل و دلایل اعدام شیخ تاکنون نظریه های زیادی گفته شده است. مورخان و پژوهشگران عصر مشروطه در این باب به مسائل مختلفی اشاره کرده اند، اما آنچه در این میان برای برخی صاحب نظران مهم تر بوده، مسائلی است که شیخ را به مخالفت با ...
نگاه پیشامدرن
در هر سه فرمان مشروطیت روابط دولت و ملت در چارچوب نگاهی طبقاتی، اشراف گرا و صنفی به طبقات اجتماعی پیشامدرن تعریف شده بود و همه بر پاتریمونیالیسم خاص ایرانی در چارچوب نظریه شاهی آرمانی و نظریه سلطان شیعی در عهد غیبت مبتنی بودند و از آمیختگی دین و سیاست، قداست شاه و پیوند او با خدا و مناسبات یک جانبه و غیرمشارکتی و غیررقابتی قدرت حکایت داشتند. این فرمان ها می کوشیدند ایدئولوژی نهاد قدرت را کاملا طبیعی جلوه دهند تا مخاطبان دریابند که حضرت باری تعالی سررشته ترق ...
چرا قانون خواهی مشروطه به هرج و مرج رسید؟ +فیلم
تشکیل مجلس ملی و تصویب قانون اساسی و مشروط کردن اراده شاه و... بنیادی فراتر از خود قانون ضرورت می یابد.گرچه ماهیت این بنیاد به روشنی مشخص نیست، اما شاید بتوان آن را در نقطه تولد جمهوری اسلامی جست وجو کرد. نیروهای ایرانی با انقلاب اسلامی، وحدتی بی سابقه را تجربه کردند؛ وحدتی غیر از وحدت استبدادی رضاخانی که هرگونه هرج و مرج را به نفع استقرار نظمی نوین تا سال ها منحل می کند. فیلمی که مشاهده می کنید گفتاری از محمدعلی همایون کاتوزیان برای قریب به ده سال پیش است. پایان پیام/ ...
مشروعیت تقنین یا عدم مشروعیت؛ محل نزاع فقها و روشنفکران در مشروطیت/ محمد متقیان تبریزی
یا یک جماعت حق ندارد صاحب اختیار یک قوم و یک ملت شود و صاحب اختیار ملت باید خود ملت باشد و امور خویش را اداره کند، به عبارت اخری، سلطنت متعلق به ملت است و بس . او در ادامه به کیفیت اعمال حق توسط ملت اشاره کرده و دولت را هیئتی می داند که ملت اقتدار خود را به او واگذار کرده تا امور او را اداره نمایند. اما وظیفه دولت چیست؟ به بیان او، دولت از عهده انجام وظیفه خود برنمی آید، مگر ...
آیا استقرار سلطنت رضاشاه پایان مشروطه بود؟
سال 1327 بود که محمدرضاشاه موفق شد با تغییراتی در قانون اساسی چنین حقی را، آن هم با قید و شرط های زیادی به دست آورد. پارلمان نیز که یکی دیگر از دستاورد های نهادی جنبش مشروطه بود، تا قبل از کودتا جایگاه و کارکرد قابل اعتنایی پیدا نکرد. اگر کارویژه اصلی پارلمان را قانونگذاری و نظارت بر دولت قوه مجریه بدانیم، هر سه مجلس قبل از کودتا در انجام این دو کارویژه چندان موفق نبودند. اصولاً هر سه ...
همایش ملی ثقه الاسلام، شهید روز عاشورا در تبریز برگزار شد
...> همچنین حجت الاسلام سیدمحمدرضا میرتاج الدینی رییس شورای سیاستگذاری همایش ملی ثقه الاسلام شهید روز عاشورا ، نیز با بیان اینکه شهید ثقه الاسلام نزدیکترین دیدگاه سیاسی و نظام حکومتی به نظام ولایت فقیه را ارائه کرده است اظهار داشت: ثقه الاسلام مشروطه را از نگاه دینی تبیین و بر وجود حکومت عدالت محور بر اساس حکومت شرعیه یا سلطنت شرعیه را مطرح می کرد. وی با اشاره به نقش ثقه الاسلام در دوران ...
چیدمان تالار برلیان به دوره مظفری برمی گردد
داشت زیرا نخستین مجلس افتتاح شده در مشروطیت، در عمارت نظام و عمارت خورشید بود. پیش از آن هم در 18 شعبان 1324 تقریباً 10 روز پیش از مرگ مظفرالدین شاه، فرمان گشایش مجلس شورای ملی در تالار برلیان قرائت شد. بنابراین می توان گفت اولین مجلس در کاخ گلستان تشکیل شد و این بر اهمیت این مجموعه می افزاید. دبیر اجرایی همایش نهضت مشروطه ایران افزود: قصد ما این بود که این مکان- رویداد حفظ شود و به همین ...
عریضه ها در شناسایی تاریخ اجتماعی ایران نقش مهمی دارند/ عریضه نویسی و تاریخ فرودستان
طور مشخص با آنها مکاتبه می شد. مراجع دینی مخاطب این عریضه ها بودند. بعد از مشروطه شاکی ها عریضه خود را به مجلس می فرستادند، بر اساس طبیعت ذاتی مجلس مجری صدور حکم نبود. ملک زاده بیان کرد: عریضه ها آئینه ای از ارتباط حکومت با آحاد مردم جامعه بودند. این مدارک تاریخ فرودستان را نشان می دهد. بر اساس عریضه ها زنان دقیقا می دانستند چه می خواهند و مستدل استیفاء خواسته هایشان را از قانون مطالبه ...
اگر مشروطه مانده بود
آن روز رعیت خوانده می شدند - وظیفه داشتند اطاعت محض کنند و حق هیچ، چون و چرایی نداشتند، صاحب قدرت می شدند. در سنت پادشاهی، شاه سایه خدا محسوب می شد که فرمانش مانند فرمان خداست: چو فرمان یزدان چو فرمان شاه . اما مشروطه به دیکتاتوری مطلقه فردی پایان داد و در متمم قانون اساسی آشکارا نوشته شد: سلطنت ودیعه ای است که به موهبت الهی از طرف ملت به شخص پادشاه مفوض شده (اصل 35) در این ...
اتاقی که برای ایران سرنوشت ساز شد+ عکس
راستای محدود کردن قدرت شاه و ایجاد حکومتی برپایه قانون و نظر دولت ملت بود. این فرمان 13 مرداد 1285 در کاخ صاحبقرانیه (نیاوران) نوشته شد و یک روز بعد مظفرالدین شاه قاجار در تالار برلیان کاخ گلستان آن را صادر کرد. تالار برلیان که در دوره ناصرالدین شاه قاجار به جای عمارت تخریب شده و فرسوده بلور ساخته شد، به گفته مدیر کاخ گلستان علاوه بر آن که محل صدور فرمان مشروطه است، جایی است که جنازه ...
افق های راهبردی مشروطیت ؛ از سلطنت مشروطه تا جمهوری مشروطه
به سلطنت مشروطه تحول یافت. این مشروط نمودن قدرت سیاسی مهمترین دستاورد جنبش زمانه بود. قانون و مجلس و عدالتخانه و ... میوه های این درخت بودند. اگرچه نظام مشروطه در عمل ثبات نیافت و پس از کودتای 1299 و سپس تاسیس سلطنت پهلوی به سطح واژگان تقلیل یافت، اما یک گسست تاریخی از سده های پیشین ایجاد نمود که در زمانه ی خویش به نسبت بسیاری جوامع پیشگام بود . یک جهش در ذهنیت ایرانی رخ داد. بنابراین ایران در ...
کاشان در انقلاب مشروطه
انقلاب مشروطه یا مشروطیت یک انقلاب و رویداد اجتماعی سیاسی در تاریخ ایران، و بخشی از جنبش مشروطه ایران است. این انقلاب سبب تغییر نظام حکومتی ایران از مطلقه به مشروطه، تشکیل مجلس قانون گذاری، و تدوین اولین قانون اساسی ایران شد. این رویداد در زمان سلطنت مظفرالدین شاه قاجار از آذر 1284 خورشیدی شروع شد و در مرداد 1285 به سرانجام رسید، اما با دخالت بیگانگان و کارشکنی طرفداران استبداد به تدریج تحلیل رفت ...
انقلاب مشروطه و آزادی مشروط
صنعتی در باختر زمین می دانند باورمندم که تفکر مشروطه توان بندگی در برابر خداوند را به انسان بازگردانید. پیشتر انسان بنده ی امیر بود و شاه و اعوانش در حکم قادر مطلق بر لحظه، عائله و نیز منال و دیگر چیز ها حاکمیت تام وبی دست انداز و بادست درازی داشتند و مردمان هم باور کرده بودند کو "چو فرمان یزدان، چو فرمان شاه"؟ شاید همین امر نهادینه بود که ایرانیان و دیگر اهلی جغرافیای باختری را به وادی ...
پیروزی انقلاب اسلامی پاسخی به ندای مشروطه خواهی مردم
بسیاری روبرو بود. کشور بشکه باروتی بود انباشته شده از هرج و مرج، قیام، وحشت، ترور مثل ترور سید عبدالله بهبهانی و جنبش های تجزیه طلب از گوشه و کنار کشور که با اضافه شدن قحطی کبریت به شرایط نابسامان کشیده شد در نهایت کار به جایی رسید که مردم آشکارا در کوچه و بازار فریاد می کشیدند صد رحمت به استبداد ناصرالدین شاه! جمهوری اسلامی پاسخ به ندای مشروطه خواهی ملت این مولف، محقق و استاد ...
صدور فرمان مشروطیت
ز مشروطه برای امروز مان بحث ضروری است؛ 1- قانون باید فصل الخطاب در اداره حکمرانی و مدیریت جامعه باشد و همه مسئولان به تناسب اختیارات و وظایفی که دارند در برابر قانون باید پاسخگو باشند. 2- پارلمان، حق رای و مجلس مستقل و مردمی از مشروطه تاکنون در زمره مطالبات واقعی مردم ایران بوده است. تمرکز قانونگذاری در قوه مقننه و راهیابی نمایندگانی صالح، شجاع، پاکدست، متخصص و با تجربه یک راه ...
مصدق: ما همه به آذربایجان مدیونیم
تاریخ ملت ایران بر کسی پوشیده نیست. از ثمرات مشروطه شکل گیری پارلمان یا همان مجلس است که در تهران شکل گرفت ولی بعدها برای شکست این پیروزی ها، محمد علی شاه قاجار با حمایت روس و لیاخوف مجلس تازه را به توپ بست و نماد قانون و توسعه نهاد مهم نوپای سیاسی را تعطیل کرد. ولی باز هم رشادت مردان بزرگ و قیام مردم در تبریز، تهران و سایر شهرهای مشروطه برگردانده شد و نقش ستودنی فرزندان رشید ملت ایران از جمله ...
هر که هرکه انقلاب را بی اثر کرد
سیدجمال الدین اصفهانی، سیدحسن تقی زاده، سیدمحمدرضا مساوات و... خود معمم بودند. دیگر اینکه کمک سفارت انگلیس در مورد بست نشینی در سفارت که شاید ندانید در دولت انگلیس مورد اختلاف بود در یک مرحله تاثیر مثبتی داشت ولی ابتکار از مردم بود، نه از سفارت. دست آخر هم سه ماه پیش از سقوط محمدعلی شاه، روس و انگلیس مشترکاً پشت او را خالی کردند که سبب شد عقب نشینی کند و با انقلابی ها از در آشتی در آید که ...
117 سال و رویای نظام پارلمانی و تاسیس عدالتخانه
اعتماد نوشت: 117 سال از صدور فرمان مشروطه گذشت. فرمانی که در واقع مربوط به فرمان تشکیل مجلس شورای ملی و ثمره تلاش های آزادیخواهان وطن برای رهایی از استبداد مطلق است. برگه ای که مظفرالدین شاه قاجار در 13 مرداد 1285 خورشیدی آن را امضا و یک روز بعد در تاریخ 14 مرداد1285 با امضای فرمان مشروطیت رسما در تاریخ معاصر کشورمان جاودانه شد. جنبشی که با هدف تحقق مطالبات دوگانه مردم ایران آغاز شد ...
اولین کاریکاتور در مطبوعات ایران که پادشاه را نشانه گرفت
وقتی محمدعلی میرزا برای امضای این قانون تبریز را به قصد تهران ترک کرد، نخستین کاریکارتور در ایران که پادشاهی را نشانه گرفته بود در جریده آذربایجان چاپ شد. در این کاریکاتور، مردم تبریز در دو طرف خیابان با افسردگی شاهد خروج ولیعهد از شهر هستند و در کاریکاتور دوم، مردم به محض دورشدن ولیعهد، شادی و پایکوبی می کنند. به این ترتیب اولین کینه از مطبوعات طنزنویس ایران در دل پادشاهی نشست که بعدها مجلس را به توپ بست و آزادی خواهان را به قتل رساند. تصویر: برگرفته از کتاب ایران در چهارکهکشان ارتباطی نوشته دکتر محسنیان راد، جلد دوم، صفحه 1078 ...
فرمان مشروطیت؛ نخستین بارقه حقوق شهروندی/ پیامی که هیچ گاه فراموش نشد
میراث آریا: صدور فرمان مشروطه بی شک از مهم ترین رخدادهای سیاسی و اسناد تاریخ معاصر ایران برای نهادینه کردن حقوق اساسی است که دستاورد آن تشکیل اولین مجلس شورای ملی، تدوین قانون اساسی مشروطه، انتقال سلطنت از مطلقه به مشروطه و به تبع آن محدود کردن اختیارات شاه و به رسمیت شناختن نظر مردم در تصمیم گیری های مربوط به امور کشور بود. فرمانی که در روز چهاردهم مرداد ماه توسط مظفرالدین شاه قاجار در تالار برل ...
حقایقی درباره فرمان مشروطیت | از دارالشورا تا روز دقیق امضای فرمان مشروطه
قانون اساسی اختصاص بخشی از آن به حقوق ملت است. کلمه ای که می توان آن را محصول درست و دقیق مشروطه در ایران دانست. همچنین در این متمم برای نخستین بار است که با اعلام پادشاهی مشروطه - که پیش از این محمدعلی شاه فرمان آن را امضا کرده بود - اداره کشور با نظارت شاه در میان سه قوه مجریه (کابینه یا دولت)، مقننه (مجلس) و قضاییه (عدلیه) تقسیم می شد. از این حیث شاید بتوان با همه افت وخیزها و کشمکش هایی که برای نوشتن متمم قانون اساسی پیش آمد به روی کاغذ ایران به جمع کشورهای صاحب دموکراسی وارد شد. ...
ببینید؛ خانه مشروطه تبریز؛ تاریخ نگاری سرداران مجاهد ایرانی
به گزارش خبرگزاری ایران پرس ، به مناسبت فرارسیدن سالگرد صدور فرمان مشروطه، با حضور در خانه مشروطه تبریز، برگ های تاریخ مشروطه را ورق زدیم. تصاویر خانه مشروطه تبریز انقلاب مشروطه مجموعه تلاش هایی است که در دوره مظفرالدین شاه و محمدعلی شاه قاجار برای تبدیل حکومت استبدادی به حکومت مشروطه خواهی رخ داد و به تشکیل مجلس شورای ملی و سپس تصویب نخستین قانون اساسی منجر شد. ...
به مناسبت سالروز شهادت شیخ فضل الله نوری / آرمان شیخ فضل الله نوری در گذر تاریخ؛ از اصل طراز تا شورای ...
همان اصل طراز خوانده می شد. توضیح اینکه قانون اساسی مصوب دی ماه 1285 که با عجله و بدون دقت و در نظر گرفتن ماهیت نهضت و فقط در زمینه مسائل مجلس شورا و تبیین قوه مقننه، تدوین و تصویب شده بود، جمعی از نمایندگان مجلس را همصدا با برخی سران نهضت که در خارج از مجلس، بر نارسا و ناقص بودن قانون اساسی هشدار می دادند، برآن داشت که موضوع متمم قانون اساسی را در مجلس مطرح و پس از چهارده روز از تصویب قانون اساسی ...
شیخ فضل الله نوری ؛ سرسخت ترین مخالف مدرنیته
جسمانی مظفرالدین شاه به وخامت گرایید و بیمار شد و کمی بعد درگذشت. با درگذشت او پسرش محمدعلی میرزا به سلطنت رسید و این تغییرات مقدمه ای بود برای آغاز کشمکش میان مشروطه خواهان و شاه جدید. شیخ فضل الله نوری و بست نشینی در آغاز مشروطه بعد از امضای فرمان مشروطیت شکل گیری پارلمان، محدود شدن قدرت شاه و نوشتن قانون اساسی برمبنای قانون اساسی غربی امری اجتناب ناپذیر بود. در سال 1286 پیش ...
تاثیر جدی تصمیم این شاه قاجار روی تاریخ ایران
نمایندگان و آزادی خواهان به دلیل تعجیل در تهیه قانون اساسی، آن را ناقص می دانستند. 10 روز پس از امضاء قانون اساسی، مظفرالدین شاه، به درود حیات گفت. نمایندگان در غم از دست دادن شاه مشروطه خواه به سوگ نشستند و سر در مجلس را سیاه پوش کردند. پس از مظفرالدین شاه، فرزندش محمدعلی میرزا رسما عهده دار سلطنت شد و به پادشاهی رسید. در مراسمی که به مناسبت تاجگذاری محمدعلی شاه، در روز 4 ذیحجه ...
هر که هرکه انقلاب را بی اثر کرد
آفتاب نیوز : پاسخ محمدعلی همایون کاتوزیان به پرسش هم میهن درباره انقلاب مشروطه در سالگرد این رویداد را در ادامه می خوانید: اینک نیز بسیاری بر این گمانند که صورت مسئله نسبت دولت و جامعه در ایران، همچنان همان است که در صدر مشروطه بود و بدین تعبیر گویی صدر و ذیل تاریخ ما را باید ذیل تاریخ مشروطیت دانست و ما همچنان پشت همان درب دق الباب می کنیم. در انقلاب مشروطه نخست درکی حقوقی از این رخداد که همان برقراری عدالت خانه بود اولویت داشت، اما به مرور غلبه الگوی روشنفکری سیاست زده اهل ایدئولوژی از سنخی که شریعتی و آل احمد شمایل تکامل یافته آن ...
مشروطه بازسازی و نوسازی را کلید زد
14 مرداد مصادف است با امضای قانون اساسی در همین روز در سال 1285 شمسی. قانون اساسی مشروطه و متمم آن، نخستین سند مکتوب است که در آن وظایف شاه و مردم را مشخص می کند. از آن زمان تاکنون 117 سال سپری شده و بحث و نقد درباره این اتفاق همچنان وجود دارد. موضوع این است که مشروطه خواهان در گام نخست به دنبال حکومت قانون ، دستیابی به آزادی های فردی و اجتماعی و تشکیل پارلمان مشابه آنچه آن روزها در کشورهای غرب ...
روزی که فرمان مشروطیت امضا شد
داریم که سواد دستخط مبارک را اعلان و منتشر نمایند تا قاطبه اهالی از نیات حسنه ما که تماماً راجع به ترقی دولت و ملت ایران است کماینبغی مطلع و مرفه الحال مشغول دعاگوئی دوام این دولت و این مجلس بی زوال باشند. چندی بعد در مدرسۀ مروی با حضور ولیعهد و علما جشن بزرگی برپا شد. مظفرالدین شاه نیز ده روز پس از امضاء قانون اساسی درگذشت. بعد از موافقتت مظفرالدین شاه با تاسیس مجلس ملی ...
مشروطه، خاطره ای به عمق آزادی خواهی
ویژه در سر همیشه سربلند آن آذربایجان، یکصد و چهارده سال قبل طی کردند و اگر چه خون های زیادی برایش دادند که از ماتم آن خون ها، قامت سروها خمیده، اما پای باورشان ایستادند و خواسته شان برای برقراری حکومت قانون را با امضای فرمان مشروطه و تشکیل مجلس شورای ملی در آستانه تحقق دیدند. آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی دست خود ز جان شستم از برای آزادی فرخی ز جان و دل می کند ...
مردم محوری یک روحانی قانون مدار تا پای جان
فرمان به دست مظفرالدین شاه قاجار دارد و بخش دوم نیز پس از به توپ بستن مجلس و پایداری مردم و آزادی خواهان آذربایجان در این نهضت است. وقتی فرمان مشروطیت پس از چندین سال کش و قوس بالاخره در 14 مرداد سال 1285 توسط مظفرالدین شاه صادر شد، این شاه بیمار تنها دو سال بعد از صدور فرمانش زنده ماند و در این مدت نیز افراد مختلفی از مناطق مختلف کشور به عنوان نماینده مردم، اجازه ورود به مجلس را پیدا ...