مراحل زندگی از نظر کی یر کگور/تفاوتهای هگل و پدر اگزیستانسیالیسم
سایر منابع:
سایر خبرها
معرفت شناسی علامه جعفری فرایندی و مبتنی بر بنیادهای عقلی است
ر معرض ارزیابی عقلانی قرار گرفتن وجود دارد و سبب می شود که ما معرفت شناسی دینی را دستگاه مند بدانیم، چون در آنجا دست به فهم و کشف می زنیم و کاربست گزاره های دینی را بر اساس این کشف مورد قضاوت قرار می دهیم. به همین دلیل پای عقل و دلیل در میان می آید که آیا باورهای دینی دلیل پذیر هستند یا دلیل ناپذیر و آیا قدرت بر آوردن دلیل داریم یا نداریم و اگر نداشته باشیم با چه ملاکی می توانیم در مورد آنها قضاو ...
رئالیسم قرآنی عرفانی
لسفه رئالیسم دفاع و حمایت کرده است؛ اما این چندان مهم نیست، زیرا عموم فلاسفه اسلامی، حامی فلسفه رئالیسم اند. چیزی که مرحوم علامه طباطبایی را در این روش و منش برجسته کرده، این است که او معیار این گونه فلسفه را ذات خداوند قرار داده و خدا را محور تحقق چنین فلسفه ای معرفی کرده است. توضیح اینکه علامه طباطبایی در قدم نخست، این روش فلسفی را از اثبات وجود ...
تمدن نوین اسلامی با تک صدایی ایجاد نمی شود
یسم و ایده آلیسم است. فلسفه های غرب گرفتار ایده آلیسم و نسبی گرایی شده اند. هم فلسفه های مارکسیستی و هم فلسفه های تجربه گرایی سر از نسبی گرایی درآورده اند در حالی که مبنای معرفت شناختی ما رئالیسم معرفتی است. یکی از منابع شناختی که معرفت صادق از کاذب را تشخیص می دهد عقل انسان است، یکی دیگر وحی است که از عالم ملکوت به دست ما رسیده و حقایق عالم را به رایگان در اختیار ما قرار می دهد. بنابراین ما ا ...
تعاریف نادرست از علم، عقل و دین؛ مشکلات اساسی دنیای غرب
حقایق علمی می داند. یعنی محصول عقل را ذهنی می داند، نه حاکی از جهان واقع. این مبنا که عقل را به عنوان یک امر صرفاً ذهنی می داند، در فلسفه کانت وجود دارد که مطرح می شود. کانت از این حیث که مفاهیم عقلی را قبول می کند، اما ارزش واقع نمایی این مفاهیم را انکار می کند و می گوید این مفاهیم حاصل مواجهه انسان با واقعیت عینی نیست و کانت از یک حیث با حس گرایان هم عقیده است که شهود حقایق عینی را محدود به ...
شخصیت فلسفی امام خمینی (س)
پایگاه خبری جماران: بیست و پنجم آبان ماه مصادف با پانزدهم نوامبر، روز جهانی فلسفه نامگذاری شده است. فلسفه سعی و تلاش و کاوش و کنکاش عقلانی انسان برای فهم هستی و اجزای آن است. از این رو فلسفیدن همزاد انسان است. چنانکه این حقیقت که اسلام برای عقل و تعقل و تفکر و نیز علم و دانش و دانایی اهمیت بسیاری قائل است، نه جای انکار دارد و نه چندان نیازمند توضیح و استدلال است. به همین خاطر می بینیم در تاریخ و ...
محمدتقی جعفری؛ دانشمندِ جامع
ه فلسفه خاصّی نیز توجّه نمی دهند، و مشرب عرفانی خاصی را تأیید نمی کنند؛ و از انتقاد کردن بر نظرهای صاحبان نظر به هیچ گونه نمی هراسند، و به صراحت می گویند: ... نه مُثُل افلاطونی صورت تحقّق به خود خواهد گرفت، و نه بحث از مفهوم وحقیقت وجود خاتمه خواهد پذیرفت. بهتر و بلکه ضروری تر این است که ما حقیقت جویان تشخیص بدهیم که فکر یعنی چه؟ و چگونه باید به کار بست؟ و چه نتیجه ای را باید از فکر توقّع داشته ...
مردی که زیاد می دانست!
40 به مطالعه ادبیات غربی ها مانند آثار ویکتور هوگو، بالزاک، شکسپیر، بل، گوته و حتی آثار نویسندگان ادبیات روس مثل تولستوی، داستایوفسکی و ماکسیم گورکی و حتی رمان هایی از نویسندگان آمریکای جنوبی پرداخته بودند. ایشان معتقد بودند آثار آن ها نه تنها از این رو که درحوزه ادبیات است، مهم هستند، بلکه آن ها در آثارشان به تجزیه و تحلیل روان شناسی انسان پرداخته اند. ایشان تبحر خاصی در خواندن رمان ...
تحلیل بلایا از منظر علامه طباطبایی
به گزارش ایکنا، مراسم افتتاحیه جشنواره قرآنی مُلک، گرامیداشت هفته قرآن و عترت دانشگاه ها، صبح امروز، شنبه، 24 آبان ماه، در بیت مرحوم علامه طباطبایی به صورت مجازی برگزار شد. در این مراسم آیت الله احمد عابدی، از اساتید سطوح عالی حوزه علمیه و غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، به سخنرانی پرداختند. در ادامه مشروح سخنان آیت الله عابدی از ...
علامه جعفری و پاسخ به نیازهای انسان با اندیشه های مولانا
در علوم مختلف و ارتباط با اندیشمندان غربی علامه جعفری در حوزه مباحث فلسفه هنر، زیبایی شناسی، ادبیات، فلسفه، عرفان، نهج البلاغه شناسی، روانشناسی، حقوق بشر و تعلیم و تربیت آثار ارزنده ای از خود به یادگار گذاشت. ایشان علاوه بر تخصص در فلسفه، عرفان و فقه اسلامی، با آثار فلاسفه کلاسیک غرب مانند سقراط و ارسطو، همچنین فلاسفه مدرن مانند دکارت، هیوم و هگل، فلاسفه معاصر نظیر راسل، ادبای معاصر ...
معرفت شناسی علامه جعفری تابع روشی مرکب از عقل و نقل است
فلسفه و عرفان می نگرد و معرفتی که ارائه می کند، رنگ وبوی عرفان و فلسفه دارد. لذا علامه در پاسخ به همان سوال ذهنی که آیا باور به وجود خدا امری معقول است یا خیر، از منظرهای مختلفی پاسخ می دهد. مثلاً آنجا که از نحوه ادراک مردم عادی سخن می گوید، استدلالشان این است که مردم عادی چون رشد کافی عقلانی ندارند، مفهوم خدا را از موجودات عالم طبیعت یا اوهام ذهنی انتزاع می کنند و گرچه این امر تا حدی صحیح است، اما ...
چالش تمدن ها | تهدید جدی که در انتظار ماست
انسانی و چالش های تمدن ها پرداخت که به نظر مسئله ای ریشه درا باشد: امروز راجع به سه مشکل جهانی که در همۀ کشورهای متمدن وجود دارد، صحبت می کنم. مشکل اول فرود دورۀ پیامبران است؛ سه هزار سال پیش پیامبرانی مانند عیسی (ع)، حضرت محمد(ص) و... به عنوان پیامبر خدا برای انسان آورده شدند. حیدر جمال [1] ، اسلام شناس، فرهنگ پیامبران را در مواردی همچون تناسب، برابری انسان ها (اتحاد انسان ها ...
علامه جعفری در فلسفه اسلامی محصور نشد
فلسفه افلاطونی و ارسطویی محسوب می شود. البته وقتی این میراث فلسفی به فضای فرهنگ اسلامی وارد می شود، ابداعات بزرگی از سوی ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا صورت می گیرد و نباید گفت فلسفه اسلامی همان فلسفه یونانی است، ولی پایه ها و استوانه های فلسفه اسلامی تا قبل از علامه جعفری متکی به کلیدواژه های فلسفه یونانی بود. با اینکه ملاصدرا از اصالت وجود صحبت کرد و این نظریه را ارائه داد، ولی در همین نظریه مهم و ...
تولید علوم انسانی اسلامی تبیین صحیح حیات معقول و کشف عناصر من حقیقی انسان است
قابل قبول کند که مستند به نیازهای ثابت انسان ها باشد و بیان کننده چگونگی ارتباط های چهارگانه و ثابت انسانی (1. ارتباط انسان با خویشتن؛ 2. ارتباط انسان با خدا؛ 3. ارتباط انسان با جهان هستی و 4. ارتباط انسان با هم نوع خود) باشد. به نظر او هیچ متفکر و مکتبی بدون پیداکردن پاسخ معقول و قانع کننده ای برای چهار رابطه ذکر شده توانایی یقین و شناخت هدف و فلسفه معقول و قانع کننده ای برای زندگی نخواهد داشت . ...
نوآوری علامه طباطبایی در استخراج حقایق عرفانی از آیات و روایات
24 آبان ماه، روز گرامیداشت مفسر کبیر قرآن کریم، حکیم متأله، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی است که قله های افتخار را در بسیاری از علوم اسلامی از جمله تفسیر قرآن کریم، عرفان و فلسفه اسلامی فتح کرد و از جمله نامداران علمای شیعه در دوره معاصر محسوب می شود. به منظور آشنایی بیشتر با شخصیت، مبانی عرفانی و مکتب تربیتی علامه طباطبایی و همچنین نوآوری های ایشان در استفاده از آیات قرآن با آیت الله حسن رمضانی، از اساتید برجسته ع ...
کندی؛ یکی از چهره های دوازده گانه فکری تاریخ بشر
یا مرتبه معرفتی است که بی آنکه در تضاد باشند، در هماهنگی کامل هستند. در رساله کندی درباره دوام دولت عرب، وی از مجرای محاسباتی که از علوم اوایل و به ویژه نجوم و نیز از تفسیر نصوص قرآنی به دست آمده است، مدت این دولت را 693 سال می داند. این فیلسوف به اندیشه خلق از عدم اعتقاد داشت و ابداع عالم را نتیجه فعل خداوند می داند و نه صدور و تنها پس از اثبات این که عقل اول، در وجود خود ...
حیات معقول ظرف شکوفایی استعدادهای انسان است
معروف است و هم وسیله قطع و وصل جریان مایعات. بنابراین نوعی ارتباط آشکار و قطعی، میان خیر الهی و خیر بشری وجود دارد که یادآور این حقیقت است که خدا انسان را آفریده است. بنابراین به نظر آکویناس خیر در مورد خالق و مخلوق نه به طور یکسان و نه به دو معنای متفاوت و بلکه به معنای تمثیلی به کار می رود. این استعمال به خاطر شباهتی است که میان انسان و خداوند اما به دو معنای متفاوت وجود دارد. خداوند خیر ...
هزار راه نرفته علم؛ معرفی و بررسی کتاب استبداد علم اثر پل فایرابند
علم یا دانش تجربی (science) را نفی می کند. به نظر فایرابند تلاش برای گسترش آزادی و بالندگی و تلاش برای کشف رموز طبیعت و انسان، مستلزم طرد هر گونه معیار جهانشمول و هرگونه سنت جزمی است. علیه روش (1975) مشهور ترین اثر این فیلسوف است و علم در یک جامعۀ آزاد (1978) و وداع با عقل (1987) از دیگر آثار مهم اویند، اگرچه آثار زیادی از این اندیشمند در ایران منتشر نشده است اما کتاب استبداد علم اثر پل ...
فلسفه سختی ها و فتنه ها (زلال بصیرت)
، سرنوشتش را رقم بزند و لذا تکلیف برای انسان معنا می یابد؛ خداوند به وی عقل داد و انبیاء الهی و وحی را فرستاد تا انسان با آگاهی از راه صحیح، بتواند هر راهی را که خواست انتخاب کند. برخی انتخاب ها، فردی است و آثارش تنها فرد را در بر می گیرد و گاه انتخاب ها، اجتماعی است که آثار آن، جامعه را نیز فرا می گیرد. خداوند به انسان این قدرت را داده است که بتواند با برخی تصمیم ها، در سرنوشت دیگران، حتی ...
نقش عقل و وحی در اجتماع از دیدگاه علامه طباطبایی
دریافت می کند.و در حقیقت وارد یک بازار داد و ستد عمومی می شود. نوع نگاه علامه به عقل در این بحث شایان تأمل و توجه است. ایشان عقل را به عنوان ابزاری برای نفع طلبی و تأمین منفعت از بین خیر و شر، برای آدمی تعریف می کند. ابزاری که برای رسیدن به هدف، که همان تأمین منفعت است، دست به هر کاری می زند.از جمله :1) بهره برداری از انواع مخلوقات اعم از نبات و حیوان و انسان های هم نوع 2) کسب نیرو و ...
اقبال لاهوری و اندیشه خودآگاهی
تقلال فرهنگی، سیاسی و اقتصادی پذیرفته نیست. در این باره به فرازی از کتاب افکار اقبال نگارش دکتر جاوید اقبال اشاره می کنیم : ...مطابق اصول جامع فلسفه و اخلاقیات، انسان باید صاحب اختیار باشد، در غیر این صورت خیر و شر، جزا و سزا، نیکی و بدی از بین می رود. چون اگر انسان مسئول اعمال خویش نباشد، دیگر فرقی با حیوان نخواهد داشت. در این مرحله این پرسش پدید می آید که چرا اقبال تصمیم می گیرد نظر ...
عالِم آگاه به مقتضیات زمان
بسنده کرده اند.این امر همان آسیبی را بر روانشناسی وارد ساخته است که در تفسیر جهان به چهار عنصر معتقد باشیم.با در نظر گرفتن روان انسان و ابعاد و استعدادها و تحولات بی شماری که روان انسان در شرایط مختلف از خود بروز می دهد، هیچ گاه نمی توان فقط به علوم تجربی بسنده کرد. (22) استاد هدف اصلی حیات انسانی را وصول به حیات معقول می دانستند. منظور از حیات معقول این است که انسان بداند از کجا آمده ...