عضو پیوسته فرهنگستان علوم: اگر فارابی نبود مسلما ابن سینا هم نبود
سایر منابع:
سایر خبرها
فارابی؛ فیلسوفی که به دنبال آرمان شهر بود
ای که از فلسفه اسلامی صورت می دهند، از نظر مکتب های فکری؛ مکتب های مشاء، اشراق و حکمت متعالیه مطرح است. در حکمت متعالیه، بیشتر از ملاصدرا، فیض کاشانی و عبدالرزاق لاهیجی نام برده می شود و در مکتب اشراق نیز سخن از شیخ شهاب الدین سهروردی است و در مکتب مشاء هم ابن سینا و فارابی نام برده می شوند. وجه تسمیه مشاء چیست؟ گفته شده وجه تسمیه مشاء این است؛ ارسطو که به نوعی پیشوای آن بود ...
کتاب موسیقی کبیر فارابی اعجاب آور است
.... او ادامه داد: در وهله اوّل او در سنین 35 یا 40 سالگی به بغداد برای تحصیل علوم رفته بود که در آن جا مترجمان آثار یونانی حضور داشتند. تا جایی که خود او ذکر کرده و یا در تاریخ های فلسفه ذکر شده است، شاگرد دو نفر از مترجمان معروف آثار ارسطو از یونانی به عربی بوده: یکی یوحنا ابن حیان و دیگری متی ابن یونس. اینها به علت تسلطی که بر زبان یونانی و در واقع به آثار ارسطو داشتند، سبب شدند که فارابی ...
قول به تأسیس فلسفه اسلامی به سود این گرایش فلسفی نیست
به گزارش ایکنا، مراسم بزرگداشت حکیم فارابی در روز جهانی فلسفه، امروز، 30 آبان ماه با سخنرانی جمعی از اندیشمندان، به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و به صورت مجازی برگزار شد. در ادامه مشروح سخنان حسن سیدعرب، عضو هیئت علمی دانشنامه جهان اسلام را می خوانید؛ در ابتدای سخن لازم است فرارسیدن روز جهانی فلسفه را به همه دوست داران این دانش تبریک بگویم و از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تشکر کنم که این فرصت را در اختیار بنده قرار داد تا مطالبی را مطرح کن ...
وظیفه فلسفه رفع مشکلات معیشتی و اجتماعی نیست/ فیلسوف نزاعی با سیاستمدار ندارد/ از فلسفه ی موجود و گسترشِ ...
به گزارش خبرنگار ایلنا، در قبال تعبیر از چیستی فلسفه، نگاه های متفاوتی وجود دارد. این نگاه ها بعضا متضاد هستند؛ آن چنان که برخی مثل سیدجمال الدین اسدآبادی، فلسفه را لازمه ی ترقی و پیشرفت جوامع بشری می دانند و در مقابل برخی فلسفه را برابر با دعوت به اندیشیدن تعریف می کنند؛ اندیشیدنی که لزوما نباید توقع حل مشکلات معیشتی مردم را از آن داشت. در این راستا رضا داوری اردکانی ( استاد فلسفه، رییس فرهنگستان علوم و عضو سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی) نگاه خاص خود را به فلسفه دارد. او می گوید: "من گمان نمی کنم کسی با اندک درکی از فلسفه، از فلسفه توقع خد ...
وزیر فرهنگ: فارابی به قله ای باشکوه در تمدن اسلامی تبدیل شده است
نظیر آن در تاریخ اندیشه اسلامی پیدا می شود؛ شاید در دوره های جدید و در چهار پنج قرن اخیر ملاصدرا شبیه ترین فرد فارابی در رمز گشایی از موضوعات مبهم و پیچیده است. اسماعیلی اظهار داشت: در احوالات ابن سینا آمده است که کتاب ما بعدالطبیعه ارسطو را درک نمی کرده، اما وقتی شرح فارابی را می خواند همه نقاط مبهم در درک نوشته های ارسطو (معلم اول) برای او رفع می شود؛ به همین دلیل در فلسفه اسلامی در ...
دنیای فلسفه اخلاق : نوشتاری از مصطفی سلیمانی
...، همواره درصدد آگاهی بخشیِ نظری به اطرافیان خود بود. پس از او، افلاطون با اشاراتی به اخلاقیات در مکالمات خود، و ارسطو با نگارش اخلاق نیکوماخوس، به فلسفه اخلاق پرداختند. تا حدود دو هزار سال بعد از ارسطو (یعنی تا زمان شکل گیری فلسفه جدید)، فلسفه های تازه ای که بیشتر مبتنی بر اخلاق عملی بودند و به آموزه های دینی شباهت داشتند پدید آمدند. این فلسفه ها به انواعی از جمله شکاکیت، فلسفه رواقی، فلسفه ...
هیچ مکتب فلسفی سرقفلی فلسفه را ندارد/ زندگی را نمی توان تعریف کرد بلکه باید زیست
به گزارش ایکنا، رسول رسولی پور ، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، اول آذرماه در نشست علمی فلسفه و زندگی ، با بیان اینکه فلسفه یک رشته انسانی مانند همه معارف بشری و نتیجه تلاش انسان ها در طول تاریخ است، گفت: معارف بشری محصول یک فرایند عمومی انسان ها در طول تاریخ است و هیچ کسی نهایت یک علم نیست، فلسفه فقط فلسفه صدرا و ارسطو نیست بلکه یک سیر اندیشه از آغاز تا امروز است. وی افزود: گرچه ...
فلسفه ایران باستان در دو نظام فلسفی اشراقی و صدرایی اثر ماندگاری داشته است
...؛ چون در برخی از آثار منظوم که دارای محتوای فلسفی در بسیاری از موارد هستند نیز می توانیم رد پای فلسفه ایران باستان را ببینیم؛ مانند این نقطه آغازین شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی که می گوید: به نام خداوند جان و خرد، کز آن برتر اندیشه برنگذرد که در مورد عقول و نفوس مجرده یک نظریه جدی را مطرح می کند. عضو هیات علمی پزوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه علمای اسلامی مشکلاتی ...
آیت الله مصباح نه شیفته فلسفه غرب بود و نه به آن بغض داشت
به گزارش ایکنا، حجت الاسلام والمسلمین عبدالله محمدی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، شامگاه 30 آبان در نشست فلسفه علوم انسانی و اجتماعی اسلامی از منظر علامه مصباح یزدی که از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، گفت: در دو سه دهه اخیر جهان اسلام با پدیده تفکر غربی و تجدد روبرو شد و در جهان اسلام واکنش های متعددی به همراه داشت؛ برخی از علما آن را نادیده گرفتند و برخی مواجهه ...
جوانان نهضت احیای آثار فارابی راه بیندازند/ فیلسوفی که مبتکر فلسفه زبان بود
است یا اجتماع مدنی؟ اگر معموره فاضله بخواهد واجد اهل فضیلت باشد، باید چگونه باشد؟ فارابی مسائلی از این دست را مورد توجه قرار می دهد و در حقیقت او حکمت پیامبری داشت. فارابی؛ مبتکر فلسفه زبان فارابی را باید مبتکر فلسفه زبان دانست؛ به این معنا که در دوره اسلام یعنی حدود 1200 سال پیش، مسئله اهمیت و فلسفه زبان را بررسی کرد، زیرا در آن زمان در بغداد مجادلاتی میان نحوی ها و علمای ...
داوری اردکانی: هزار سال فلسفه داشته ایم
اسلامی می دانستند. معلم اول، ارسطو است. ارسطو را از آن جهت معلم اول می دانند که به نظر آنها، او اساس فلسفه را گذاشته است. پس معلم را مؤسس میدانسته اند. وی افزود: طی مدتی قریب به هزار و چهارصد سال هم کسی را معلم ننامیدند تا این عنوان و نام را به فارابی دادند؛ پس فارابی هم باید راه تازه ای گشوده و اساس نوینی نهاده باشد که او را معلم ثانی نهاده اند. این ها هر چه باشد، ما هزار سال فلسفه داشته ...
مهمترین نسبت ما با فارابی اقتدا به او در حوزه کنکاش خالص و ناب فلسفه عقلی و علمی است
ما یک رئیس دیگر نیز در فلسفه اسلامی داریم که شیخ الرئیس ابن سینا است. اما همه می دانیم که ریاست زیبنده جناب فارابی است، چون ابن سینا خود متاثر از مکتب فارابی است. بنابراین در چنین قلمروی، من جامعیت او را، استدلالی و برهانی بحث کردن او و نیز متدولوژی منطقی و بسیار قوی و قدَر او و تلاش او در جهت احصاء و طبقه بندی علوم و همچنین تلاشی را که در حوزه علم موسیقی دارد را بسیار مهم می دانم. و ارسطو همانطور ...
فارابی نمی تواند مؤسس حکمت طبیعی باشد
به گزارش ایکنا، مراسم بزرگداشت حکیم فارابی در روز جهانی فلسفه، امروز، 30 آبان ماه با سخنرانی جمعی از اندیشمندان، به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و به صورت مجازی برگزار شد؛ در ادامه مشروح سخنان، غلامحسین رحیمی، معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری را می خوانید؛ همه فارابی را به عنوان بزرگترین حکیم قرون سوم و چهارم هجری می شناسند. همچنین به حق، اثرگذاری فارابی در حکمت نظری و عملیِ دانشمندان و حکمای بعد از او شایسته این شهرت است و البته او را معلم ثانی و بن ...
مدینه فاضله فارابی؛ مدینه ای با ایدئولوژی اسلامی
به گزارش ایکنا، مراسم بزرگداشت حکیم فارابی در روز جهانی فلسفه، امروز، 30 آبان با سخنرانی جمعی از اندیشمندان، به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و به صورت مجازی برگزار شد؛ در ادامه مشروح سخنان سیدعبدالله انوار ، عضو شورای علمی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی را می خوانید؛ یکی از آثار فارابی که به دست آمده و چاپ شده عبارت از کتاب العباره است که کتاب باری آرمیناس ارسطو است و در سال ...
انوار: فارابی سیاست و جامعه را فیلسوفانه تحلیل کرده است
می کرده است، مهارت فلسفه اهمیت بیشتری داشته است، گفت: در بخش اول یا نیمۀ اول قرن چهارم، مهارت او در فلسفه بیشتر مطرح شده است و نه در طب، در همین دوره زکریای رازی زندگی می کرده است که او هم با دو یا سه سال تفاوت نسبت به فارابی در همین دوره وفات می کند. علی ابن عباس اهوازی هم که مؤلف کتاب کامل الصناعه الطبیه است، او هم در همین دوره ها است و البته می دانیم که تا قبل از کتاب قانون، کتاب او مورد توجه ...
تمایز ماهیت از وجود نمود اسلامی کردن فلسفه یونانی نزد فارابی است
منظر خاص، دو مابه ازا دارد. ما نام آن را فلسفه اسلامی بالمعنی الاعم و فلسفه اسلامی بالمعنی الاخص می گذاریم که سخن در این رابطه بسیار گسترده است. در اینجا باید فهرست وار اشاره کنم که فلسفه اسلامی بالمعنی الاخص که متأسفانه مدون نیست و در متون پراکنده است، یک دستگاه فلسفی منبعث از خود اسلام است و هیچ ربطی به غیر اسلام؛ اعم از یونان و غیریونان ندارد. این فلسفه متأسفانه مدون نیست، اما وجود دارد و وجود آن ...
آینده فلسفه در ایران
شعار سال : آنچه در پی می آید، سحنرانی آیت الله آقای دکتر سیدمصطفی محقق داماد عضو پیوسته و رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم در مدرسه عالی شهیدمطهری است که به مناسبت روز جهانی فلسفه (19 آبان 1400) ایراد شده است. درآمد 1 مقدمتاً باید تأکید کنم که کلمه فلسفه در عنوان این وبینار را اگر هم نظر برگزارکنندگان معنی عام آن بوده، من به فلسفه اسلامی تفسیر می کنم و در باره آینده ...
فارابی معاصرتر از برخی پژوهشگران است
بسیار مفصلی دارد. همچنین فارابی به زبان شناسی هم پرداخته است. اما نکته دیگر اینکه فارابی شناسی در قزاقستان اهمیت و ارزش بسیاری داشته است؛ به خصوص از سال 1970 میلادی به بعد و در زمان شوروی سابق که تلاش زیادی شد تا برخی از آثار معروف فارابی به ویژه موسیقی کبیر و آثار او در حوزه فلسفه، منطق یا ریاضیات و البته کتاب الحروف را به زبان قزاقی ترجمه کردند. البته بیشتر این آثار ابتدا به زبان روس ...
مهدی محقق: فارابی از دانشمندان درجه یک مملکت ماست
تسمیه مشا این است که ارسطو که پیشوای این مکتب بوده، هنگام راه رفتن درس می داده است اما این درست نیست و درست این است که این آدم ها مشی علمی داشته اند یعنی از علت به معلول عبور می کردند و در حقیقت کارشان راه رفتن ظاهری نبود و راه رفتن فکری بود که معمولا علت را بیاورند و از علت به معلول بروند. محقق تصریح کرد: فارابی و ابن سینا همواره با هم نام برده می شوند حتی در آن قصیده که می سراید: ...
فارابی و تفکر او بنیان فکری تمدن نوین اسلامی در ایران است/ چرا فارابی مؤسس فلسفه اسلامی است؟
جناب میرداماد گفته اند. اینکه ارسطو را معلم اول را نامیده اند؛ چون او به حق معلمی کرد و علوم را طبقه بندی نمود و می دانیم که شرط اول انتقال معلومات این است که قاعده و طبقه بندیِ پایه و بنیادین از لحاظ ساختار داشته باشیم تا علوم را بتوان منتقل کرد. در کشف ها، ما الزاما به طبقه بندی احتیاج نداریم، ولی در ادراکات و در تعلیم و انتقال این امر، ضروری است. جناب فارابی نیزعلوم را در تمدن اسلامی ...
ابن سینا وام دار فارابی بود/ تبحر مؤسس فلسفه اسلامی در نواختن ساز
ن چهارم و بعد در حدود سی و یک سال بعد، ابن سینا به دنیا می آید. دلایل مختلفی وجود دارد که فارابی را سزاوار مطلق عناوینی مانند اکبر فلاسفه و مؤسس و بنیادگذار فلسفه اسلامی می کند و همه اینها در به رسمیت شناخته شدن این روز در تقویم ملی ایرانیان به نام فارابی موثر بود. مثلاً فارابی لقب بلند و معظم معلم ثانی را دارد. گفته می شود که ارسطو را معلم اول نامیدند؛ چون او به حق معلمی کرد؛ یعنی عل ...
انتظار داشتیم میان فلسفه قدیم و جدید گفتگو صورت گیرد
هزار حکیم بود، ولی وقتی دانشگاه آمد این ها به انزوا رفتند. با اینکه تنها جایی که بین حکمت جدید و فلسفه می توانست پیوند بخورد همین جا بود، اما این اتفاق نیفتاد. هیچ کجا غیر از ایران حکمت اسلامی به این معنا ندارد که ابن سینا بخوانند. در دانشگاه های اسلامی دیگر اگر هم اسلام شناسی داشته باشند سبکشان غربی است و ما تنها کشوری هستیم که این سنت را به نسل های بعد انتقال داده ایم. در دانشگاه ...
آینده فلسفه در ایران| سیدمصطفی محقّق داماد
نشان می دهد مسائلی که در روزهای نخستین پیش روی فلسفه اسلامی قرار داشته، تنها دغدغدهای متکلمانی است که مشکل اصلی شان برخورد فلسفه با ظواهر متون مقدس بود؛ مثلا اگر فیلسوف می گفت اعاده معدوم ممتنع است ، متکلم با نگرانی از برخورد با ظواهر الفاظ متون مقدس مبنی بر اعاده عین ابدان و اجسام در قیامت، نظر فلاسفه را مورد انکار قرار می داد.2 و یا اگر فیلسوف می گفت که مناط نیاز ممکن به علت امکان است و نه حدوث ...
علامه طباطبائی به من گفت دیگر شعر نگو
مانع تفکر است. کسی می تواند مستحبات هم انجام دهد و تفکر نیز داشته باشد. بسیاری در ظواهر شریعت منجمد شده اند. قرآن کریم بسیار آزاد است در هیچ کتابی این میزان به تفکر دعوت نشده است: افلا یتقکرون، افلا یعقلون و... اما بعضی به جای متشرع بودن منجمد می شوند. علامه طباطبایی هم متشرع بود و هم آزاد اندیش. هنر ایشان به این بود. هیچ موضوعی برای او تازه نبود. ایشان در فلسفه ابن سینا و ملاصدرا بسیار بدیع بود و ...
ماجرای قهر سیدحسین نصر با هانری کُربن
مطرح می شد هیچگاه به اتفاق نظر نمی رسیدیم، افزون بر اینکه او هرچه بیشتر به اهمیت آثار سنتی پی می برد. هرگز از یاد نمی برم که در دهه شصت، افکار تی هارد دوشاردن خیلی مد شده بود و کربن رویکرد کلی او نسبت به الهیات و فلسفه را هیچ نمی پسندید. در آن زمان فریتیوف شوان در یکی از آثارش به نام فهم اسلام در پانویسی آورده بود که اینگونه الهیات که دوشاردن پیشنهاد می دهد به منزلهه بردن الهیات به زیر ...
سومین جایزه کتاب سال آذربایجان شرقی برگزار شد
کتاب برگزار شد. مهمترین موضوعات این دوره به شرح زیر بود: کلیات: علوم کتابداری، فرهنگ ها و دایرة المعارف ها، اطلاع رسانی، روزنامه نگاری و نسخ خطی. فلسفه و روان شناسی: فلسفة غرب، فلسفة اسلامی، منطق، روان شناسی. دین: کلیات اسلام، علوم قرآنی، حدیث و علوم روایی، فقه و اصول، کلام و فرق، اخلاق، عرفان و تصوف، سیره معصومین و ادیان دیگر. علوم ...