پاسخی به سوالات و ابهامات 28 مرداد / مهرداد خدیر
سایر منابع:
سایر خبرها
اطلاق عبارت کودتا به وقایع 28 مرداد سال 1332، اشتباه است
که تنها مانع فقدان رأی تمایل مجلس بود که این مانع با انحلال مجلس دیگر وجود نداشت بنابراین اختیار قانونی شاه، بدون مانع می توانست جریان پیدا کند که جریان هم پیدا کرد. دستور عزل دکتر مصدق از سوی شاه در 23 مرداد سال 1332 صادر شد و این عزل در 24 مرداد توسط سرهنگ نصیری به ایشان ابلاغ گردید. در برابر دستور شاه، دکتر مصدق رسیدی را تحویل می دهد و در آن تصریح می کند: ساعت یک بعد از نصف شب 25 مرداد 1332 ...
همراهی آمریکا با طرح ضد مصدقی انگیس/ ابقای دولت و انحلال مجلس
مخالف هستند و بهتر است که این مطلب با میانجی گری حل شود و این کدورت برطرف گردد . با این همه در 21 مرداد 1332 مصدق، رسماً نتیجه همه پرسی یعنی ابقای دولت و انحلال مجلس را اعلام کرده و از محمدرضا پهلوی خواست فرمان برگزاری انتخابات جدید را امضا کند؛ ولی او این رفراندوم را تأیید نکرد. به این ترتیب نتیجه اولین رفراندوم تاریخ ایران هرچند کاملا به سود مصدق بود اما تنها چهار روز بعد به سرنگونی وی ...
پاسخ حقوقی به شبهه کودتا نبودن حادثه 28 مرداد
فارس پلاس؛ میثم رستمی در یادداشتی نوشت: شاه اگرچه در 28 مرداد از قوای نظامی استفاده کرد، اما غیر قانونی نبوده است. چرا؟ چون بر اساس رویه شکل گرفته، عزل و نصب نخست وزیر توسط شاه مشروط به رأی تمایل مجلس بود و از آنجا که مصدق در تاریخ 22 مرداد، مجلس را منحل کرده بود، در نتیجه عزل مصدق توسط شاه نیازی به رأی تمایل مجلس نداشت؛ چرا که مجلس منحل شده بود و با انحلال مجلس رأی تمایل مجلس، سالبه به انتفاء ...
70 سال پس از واقعه؛ واکاوی از آغاز تا انجام کودتای 28 مرداد
تهران بردند و بعد از شکنجه به قتل رساندند. بعد از تحقیقات پلیس مشخص شد که برخی نظامیان ارتش با اطلاع و همکاری مظفر بقایی موافق پیشین و دشمن امروزین مصدق در این توطئه نقش داشته اند. بسیاری معتقدند اگر افشارطوس در روز 28مرداد 32 زنده بود، اجازه اجرایی شدن نقشه کودتا و تصرف خانه مصدق را نمی داد. رفراندوم انحلال مجلس در تیر 32، مصدق که نگران بود مبادا مجلس به او رای عدم اعتماد ...
خون و نفت*
داستانند . استدلال چوبین این بزرگواران این است که پادشاه مشروطه حق عزل نخست وزیر را داشت، بنابراین آنچه ابتدا در 25 مرداد و سپس 28 مرداد رخ داده کودتا نبود. اولا مصدق وفق قانون اساسی مشروطه با برگزاری رفراندم از ملت ایران رای به انحلال مجلس و تداوم کار دولتش گرفت (متن برگه رای رفراندم برگزار شده توسط مصدق) ثانیا در همان قانون اساسی قید شده که شاه مشروطه پس از برکناری نخست وزیر ...
نسخه منتشرنشده فرمان انتصاب فضل الله زاهدی به نخست وزیری
جلوه می دهد، در 22 مرداد (حتی 23 مرداد) هنوز مجلس هفدهم شورای ملی منحل نشده بود که شاه بتواند در غیاب آن نخست وزیر منصوب کند. یکی دیگر از اسناد موجود در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اعلامیه انحلال دوره هفدهم مجلس شورای ملی است که روز 25 مرداد 1332 (سه روز بعد از حکم نخست وزیری زاهدی) نوشته و همان روز با امضای دکتر مصدق در مطبوعات منتشر شده است. اعلامیه انحلال دوره هفدهم مجلس شورای ملی انتهای پیام ...
صفر تا صد ماجرای کودتای 28 مرداد+تصویر
. سه روز بعد در چهاردهم مرداد سال 1332 ژانرال آیزنهاور، رئیس جمهور آمریکا، در یک سخنرانی تصریح کرد که: آمریکا مصمم است راه پیشروی کمونیسم در ایران و دیگر کشورهای آسیائی را مسدود کند. پیروزی نخست وزیر بر اقلیت ناراضی مجلس و انحلال آن ثمره همکاری مصدق و حزب توده بوده است. طرح کودتای 25مرداد 1332عملیات کودتا در بیست و پنجم و بیست و هشتم مرداد سال 1332 با همکاری مشترک انگلیس و آمریکا عملی ...
عاقبت اعتماد به آمریکا + فیلم
زیاده خواهی های استعمارگرانه سرکوب شود. روز 22 مرداد شاه دو برگه را امضا کرده بود. در یکی از آنها فرمان عزل مصدق و در دیگری فرمان بر سر کار آمدن فضل الله زاهدی(از فرماندهان ارتش) نوشته شده بود. شاه از راه احتیاط تهران را ترک و به بهانه استراحت به سواحل خزر می رود. سرهنگ نصیری رئیس گارد شاهنشاهی نیمه شب 24 مرداد به قصد دستگیری مصدق به منزل وی می رود اما خود را در محاصره نیروهای نظامی می ...
28 مرداد سالروز کودتای امریکایی
مصدق معرفی کرد. قرار بود کودتا در 25 مرداد انجام شود؛ اما با در دست گرفتن ابتکار عمل توسط نیرو های ارتشی طرفدار مصدق در 25 مرداد، کودتا در 28 مرداد رخ داد. همه چیز برای اجرای کودتای 28 مرداد آماده بود و تنها جلب رضایت محمدرضا پهلوی، شاه ایران با طرح کودتا لازم بود. برای جلب رضایت شاه جهت امضای دستور عزل مصدق، از اشرف پهلوی و شوارتسکف استفاده شد و محمدرضاشاه فرمان عزل مصدق و نخست وزیری ...
وابستگان شاه هم وقایع 28 مرداد را کودتا می دانند
دارد که مجموعه ای از داوری ها را از وقوع کودتا از سوی هواداران سلطنت با همدستی نظامیان و همراهی آمریکا و بریتانیا تا عزل قانونی نخست وزیر وقت از سوی شاه و نارضایتی طبیعی مردم، نظامیان، نمایندگان مجلس از اقدامات فراقانونی مصدق شامل می شود. روایت رسمی وقوع کودتا در 28 مرداد سال 1332 است و در این زمینه هم آثار و کتب و مقالات زیادی درباره دخالت نیرو های بیگانه و همچنین همراهی عوامل داخلی ...
لالی نیوز
قابل توجهی مقاله، کاریکاتور، و امکانات لازم برای فضاسازی نیز به همراه خود آورده بود. در یازدهم مرداد سال 1332 کرمیت روزولت، رهبر کودتا، با شاه ملاقات کرد و طرح کودتا و برکناری مصدق و نخست وزیری زاهدی را با وی مطرح و رضایت نهائی وی را در عزل مصدق و انتصاب زاهدی جلب نمود. سه روز بعد در چهاردهم مرداد سال 1332 ژنرال آیزنهاور، رئیس جمهور آمریکا، در یک سخنرانی تصریح کرد که: آمریکا ...
واکنش کاربران فضای مجازی در قبال سالگرد کودتای 28 مرداد
دردست بیگانگان امپریالیست، مسبب بروز کودتا بدانند. جریان معاند (طیف سلطنت طلب): این جریان، شخص مصدق و دولت وی را به سبب اقداماتی چون تلاش برای افزایش اختیارات غیرقانونی، بی توجهی به شاه، نزدیکی به کمونیست ها (به زعم آنان) و نهایتاً برپایی رفراندوم غیرقانونیِ انحلال مجلس هفدهم، مستحق عزل و برکناری دانسته و لذا فرآیند منجر به کودتای 28 مرداد را نه کودتا، بلکه یک قیام ملی می داند و برای ...
یرواند آبراهامیان: آیت الله کاشانی در کودتای 28 مرداد نقش نداشت
چاخان کردن کاشانی به عنوان یک رهبر بزرگ اسلامی و نه یک رهبر ایرانی ، سعی در بازی با نفس و منیّت او داشته که سرانجام آن تبدیل کاشانی به مخالف مصدق در مجلس هفدهم بود. مشکل مصدق با مجلس هفدهم منجر به برگزاری رفراندوم فراقانون اساسی برای انحلال آن شد. نقش کاشانی در سرنگونی مصدق منفی بود اما نه در خود کودتا. بنابراین، روحانیونی که به کاشانی و بهبهانی نزدیک بودند، در سقوط مصدق تأثیر داشتند ...
فرجام کودتای شانسی
تعطیل کرد. بازنشستگان ارتش مقابل مصدق محمدرضا شاه که از شکست طرح ها و نقشه های سیاستمداران دست نشانده دربار در مجلس و سایر بخشهای کشور عصبانی بود در سایه خلاء مجلس شورای ملی در تاریخ 22 مرداد 1332 در اقدامی ناگهانی فرمان محرمانه عزل دکتر مصدق و نصب سرلشگر زاهدی به عنوان نخست وزیر جدید را صادر کرد و برای در امان ماندن از تبعات این فرمان به رامسر رفت در حالی که این حکم باید پیش از ...
عوامل اصلی کودتای 28 مرداد سال 32 چه کسانی بودند؟
بتواند حکم عزل مصدق از نخست وزیر را بگیرد. محمدرضا پهلوی در خاطراتش نوشته است که ابتدا او ترس داشته که حکم عزل محمد مصدق را امضا کند ولی اشرف پهلوی که از جانب انگلیسی ها مأمور بوده به او اطمینان خاطر می دهد که خارجی ها از او حمایت خواهند کرد. هنگامی که شاه بالاخره فرمان عزل مصدق و انتصاب زاهدی به نخست وزیری را امضا می کند روزولت و همکارانش در سطر نخست سند گزارش سیا به حروف انگلیسی ...
بی خبری از تاریخ، سرمایه خوبی برای اظهار لحیه نیست!
گروه سیاست-رجانیوز: یاداشت محمد رضا کائینی پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر: هماره از منتقدان محمد مصدق بوده ام، درعین حال بر این باورم که در مخالفت، هر رطب و یابسی را نمی توان به هم بافت! به گزارش رجانیوز ، شاه زاهدی را در 23 مرداد نخست وزیر کرد، در حالی که مصدق در 25 مرداد به اعلام انحلال مجلس مبادرت ورزید. از این گذشته پهلوی دوم باید قانونا این انحلال را می پذیرفت، که در آذر 32 ...
نقش آمریکا و انگلیس در کودتای 28 مرداد چه بود؟
.... دانش آموخته دکترای علوم سیاسی تشریح می کند: 7 اردبیهشت 1330 زمانی که نمایندگان مجلس مطلع شدند، حسین علاء از نخست وزیری استعفا داده کسی گمان نمی کرد رای به نخست وزیری مصدق داده شود. زیرا محمدرضا شاه و سفارت انگلیس درباره نخست وزیری سید ضیاء الدین طباطبایی به توافق رسیده بودند سید ضیاءالدین همان کسی بود که در کودتای سوم اسفند 1299 همراه رضاخان و مهره مورد تایید انگلیسی ها بود. برنامه ...
درس هایی در هفتادمین سالگرد 28 مرداد
سلطنتی آگاه از ماجرا کشف حقیقت کرد، وگرنه حقیقت زیر تلی از تاریخ تاریک تا روز رستاخیز باقی می ماند. تحلیلی مبتنی بر دستیابی ایران به حق خود و ملی کردن یک منبع طبیعی در حدود سیاسی دولت رسمی ایران به عنوان موفقیت، تحلیل گر را ناگزیر از یادآوری سرنوشت براندازی و کنسرسیوم و ربع قرن بعد برافتادن باقی مانده ها می نماید. بی پشت و پناه رها کردن نخست وزیر مشروطه که شخص اول حکومت ...
کودتای 28 مرداد در کتب درسی
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل و بر اساس اسناد محرمانه باقیمانده از کودتای سال 1332، در زمان دولت دکتر مصدق، نقش دولت ایالات متحده آمریکا در وقوع کودتا و سرنگونی دولت مصدق آشکار است. در 24 مرداد ماه شاه فرمان عزل نخست وزیری دکتر مصدق و انتخاب و انتصاب فضل الله زاهدی را که مقامات آمریکایی در مشاوره با همتایان انگلیسی خود او را به فرماندهی نظامی کودتا انتخاب و شاه را متقاعد کرده ...
این ذکر مصیبت نیست!
و آمریکا و زاهدی و شرکا زیر پا گذاشته می شد و دولت هم هیچ گونه اقدامی برای اجرای قانون نمی کرد و در این احوال اسف انگیز بود که چنان که اشاره کردم، دولت تصمیم گرفت مجلس را با رفراندوم ببندد. دکتر صدیقی به مصدق گفت پس اجازه بدهید من استعفا بدهم، خلیل ملکی گفت این راهی که شما می روید به جهنم است ولی ما تا جهنم به دنبال شما خواهیم آمد. دکتر سنجابی هم مثل دیگران گفت که در غیاب مجلس شاه با یک فرمان شما ...
کودتای 28 مرداد 32، تجربه دیروز اندوخته امروز
همچون لغو قرارداد نفتی ننگین دارسی و عدم تصویب قرارداد استعماری گس - گلشاییان، دولت مصدق ساقط و حکومت سلطنت پادشاهی ایران مستقر شد. از طراحی سرمایه گذاری به دست غرب تا اجرا کودتا به دست ارازل و نظامیان شاه احمد خلیل الله مقدم در کتاب پژوهش در کودتای سیاه از دخالت مستقیم آمریکا در این کودتا سخن می گوید و چکی که 27 مرداد از سفارت آمریکا صادر و با آن تدارک کودتا در تهران چیده شد ...
ریشه های کودتای 28 مرداد؛ از شکل گیری صنعت نفت تا حصر مصدق
قراردادی با عربستان سعودی امضا کرد که بر اساس آن 50 درصد سود اکتشاف و استخراج نفت به عربستان سعودی می رسید. چنین قراردادی مایه رشک ایرانیان بود و زمینه را برای بسط نفوذ مصدق فراهم می کرد. در همین زمان بود که شاه، سپهبد حاجیعلی رزم آرا را به نخست وزیری گماشت. رزم آرا در نطق مشهوری در مجلس جمله مشهوری گفت که موجب خشم گروه های دیگر شد: ما حتی نمی توانیم لولهنگ (به معنای آفتابه) بسازیم. در ...
پایان نافرجام جنگ نفتی
.... سرانجام بعد از سه روز که شاه تسلیم مصدق نمی شود با صدور فرمان انحلال مخالفت می کند. ساعت 9شب 22مرداد دکتر صدیقی، وزیر کشور نتایج رفراندوم را اعلام می کند مبنی بر اینکه اکثریت ملت ایران در این رفراندوم شرکت کردند؛ پس مجلس منحل است. کاشانی توضیح داد: صبح روز 23مرداد، شاه دو فرمان صادر می کند؛ یکی فرمان نخست وزیری زاهدی و دیگری برکناری مصدق. اما چرا در روز 23مرداد این فرمان ها را صادر ...
غارت زیر چتر کودتا
کنند و بعد از آن، ارتش شهربانی و ژاندارمری و مراکز رادیو و مخابرات و... را تصرف کند. روزولت یک ماه پیش از کودتای 28 مرداد به تهران آمد تا رضایت محمدرضا پهلوی را برای عزل مصدق جلب کند. او شاه را تهدید به امضای طرح کودتا کرد و محمدرضا شاه آن را امضا کرد. محمدرضاشاه فرمان عزل مصدق و نخست وزیری زاهدی را امضا کرد. در فاصله روزهای 25 تا 28 مرداد، همه می دانستند که کودتای خونینی در راه ...
مصدق باید هدفش را به مردم می گفت| شاخص ترین جاسوسان انگلیس و روس را بشناسید
انحلال مجلس بود. ما که نه حقوق می دانیم و نه سیاست را درک می کنیم، می دانیم که دولت برگزیده مجلس است. باید زیرنظر مجلس باشد. دولت چگونه به خودش اجازه می دهد مجلس را منحل کند؟ آن هم مجلسی که در دوره خودش انتخابات برگزار کرده. مضاف بر اینکه در 1328 که مجلس موسسان تأسیس شد، در آن مجلس مصوب شد که در نبود مجلس شورای ملی، شاه حق دارد نخست وزیر انتخاب کند. همین موضوع باعث شد آیت الله کاشانی با اینکه ...
شاهی که دو بار فرار کرد!
...! ساعت 2 بامداد: سرهنگ نصیری(فرمانده گارد شاه) همراه یک زره پوش، فرمان شاه مبنی بر عزل مصدق و انتصاب سرلشکر زاهدی را از کاخ سعدآباد به منزل او واقع در خیابان کاخ(فلسطین کنونی) برد ، ولی توسط گارد محافظ مصدق دستگیر شد. خبر به شاه که همراه همسرش ثریا اسفندیاری در کلاردشت به سر می برد، رسید. ثریا آن لحظات را در خاطراتش چنین توضیح داده است: ... مسافرت ما ظاهراً ...
آیا دکتر فاطمی ناخواسته به مصدق ضربه زد؟
ری روزنامه نگاری گرفته ( بر خلاف اشتهار به دکتری حقوق) و یکی از آزادی خواه ترین رجال تاریخ معاصر به شمار است. چندان که در دادگاه اول و 7 مهر 1333 می گوید: من دوست ندارم در رخت خواب بمیرم. آدم، یک جان که بیشتر ندارد. این را هم آخر می گیرند یا سپری می شود. هیچ کس ماندنی نیست. پس چه بهتر این جانی را که سرمایه ای متعلق به خویش است در راهی که راه آزادی است بگذارم. آزادی ارزش دارد که انسان ...
اولین روزنامه تاریخ ایران چه زمانی منتشر شد؟
به گزارش یکتاپرس به نقل از همشهری آنلاین – حسن حسن زاده: نخستین شماره روزنامه "وقایع اتفاقیه" در هجدهم فروردین سال 1230 هجری شمسی مصادف با جمعه پنجم ربیع الثانی 1267 هجری قمری به چاپ رسید. به عبارت دیگر، نخستین شماره این روزنامه حدود 6 ماه قبل از عزل میرزاتقی خان امبیرکبیر در 21 مهرماه
آیا شاه در غیاب مجلس حق عزل نخست وزیر را داشت؟
عصر ایران؛ مهرداد خدیر - در بخش اول به این پرسش پاسخ دادیم که آیا راست است که مصدق پیشنهاد شراکت 50-50 با میانجی گری آمریکا را نپذیرفت و قرار شد در بخش دوم به این موضوع بپردازیم که آیا در غیاب مجلس شورای ملی پادشاه حق عزل مستقیم نخست وزیر را نداشته است؟ اگر آری چرا مصدق تن نداد و چرا عزل قانونی را کودتا می خوانند؟ متمم قانون اساسی مشروطه در این باره که پادشاه در غیاب مجلس شورای ملی حق ...