خانه
درباره شهاب الدین مرعشی نجفی
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
شهدا و علما، چراغ راه آینده
...، چون آیات عظام کوهستانی، سمچولی و سید زکریا حسینی متکازینی به تحصیل علوم حوزوی پرداخت. وی تحصیلات خود را در حوزه علمیه مشهد و سپس قم ادامه داد و درس خارج فقه خود را نزد سید صابر به پایان برد و سپس نزد حضرات آیات فاضل لنکرانی، نوری همدانی، مشکینی، سلطانی، شاهرودی، خمینی، مرعشی نجفی، گلپایگانی، میرزاهاشم آملی، علامه طباطبایی و بهجت به کسب معارف اسلامی پرداخت. آیت الله جباری که در سن ...
گزیده اخبار ایران و جهان/اخبار داخلی اسرائیل، امارات و آمریکا علیه ایران بیانیه مشترک دادند
حاج محمد عرب درگذشت ابوالشهید حاج محمد عرب از پیشکسوتان نهضت اسلامی، دیپلمات پر تلاش و رییس اسبق دفتر قمِ مجمع جهانی اهل بیت(ع) دار فانی را وداع گفت. ایشان که سوابق طولانی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی داشت، دهم شهریور 1399 در سن 79 سالگی چشم از جهان فرو بست. مرحوم عرب سال 1340 وارد عرصه مبارزات سیاسی نهضت اسلامی شد و با مبارزینی همچون آیت الله شهید شاه آبادی و سپس آیت الله مؤمن قمی ارتباط ...
آیت الله تسخیری از صومعه تا دَیْر و از کلیسا تا مسجد
او که از دو سرچشمه پر فیض نجف و قم سیراب شده بود و تئوری های استادش، شهید سید محمدباقر صدر را در تجربیات انقلاب اسلامی مرادش، امام خمینی(ره) به زیبایی در هم آمیخته بود، جهانِ تشنه معارف اسلامی را با ترویج معارف ناب اسلامی سیراب می کرد و به حق نگهبان تیزبین مرزهای اعتقادی و آموزه های اهل بیت(ع) و مکتب تشیع در جغرافیای اسلام و اسلام را در جغرافیای ادیان بود. به گزارش روابط عمومی سازمان ...
درخواست دانشجویان برای پیگیری حقوق تضییع شده مردم توسط وزارت ارتباطات
آموزش عالی شیروان 109 بسیج دانشجویی مجتمع آموزش عالی اسفراین 110 بسیج دانشجویی دانشکده علوم پزشکی اسفراین 111 بسیج دانشجوئی دانشگاه سراسری یزد 112 بسیج دانشجوئی دانشگاه علوم پزشکی یزد 113 بسیج دانشجوئیدانشگاه آزاد یزد 114 بسیج دانشجوئی دانشگاه فرهنگیان یزد 115 بسیج دانشجوئی دانشگاه علم و هنر یزد 116 بسیج دانشجوئی دانشگاه امام علی (ع) یزد 117 بسیج ...
دفاع از دین راستین
آقای حیدری در سخنرانی اخیر خویش همزمان دو آسیب متفاوت را موردتوجه قرار داده است؛ آسیب شناسی نوع دینداری مسلمانان و آسیب شناسی اومانیسم و علم گرایی محضی که بر بخشی هایی از جهان بشری سیطره یافته است. براین اساس نباید وی را در این سخنرانی مخالف دین یا مخالف علم به شمار آورد یا اینکه او را متهم کرد که به هردوی این ساحات؛ ساحت دین و ساحت علم تاخته است و از اساس با آن دو مخالف است؛ چه وی از سویی خود یک ...
عضو هئیت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) در گفت و گو با خبرگزاری حوزه تشریح کرد: حقیقت تلخ هفت خوان رستم برای ...
به گزارش خبرگزاری حوزه ، حجت الاسلام والمسلمین سید محمد کاظم رجایی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و مسئول مرکز پژوهش کاربردی اقتصادی اجتماعی قدر، یکی از اساتید و پژوهشگرانی است که سالها در عرصه اقتصاد، فعالیت علمی و پژوهشی کرده است، در گفتگو با خبرنگار رسانه رسمی حوزه های علمیه، دیدگاه خود را در مورد پرسش هایی همچون اقتصاد مقاومتی یا تعامل با اقتصاد جهانی؟ تفاوت اساسی این دو تفکر چیست؟ سیاست تعامل چه اهدافی را دنبال می کند؟ تصمیم سازی ها و برنامه ریزی های اقتصادی در ک ...
معرفی 10 عنوان کتاب و اشعار آیینی در سوگ شهادت امام چهارم شیعیان
سجاد (ع) در ضمن اسارت با عمه اش زینب( ع) آن را با شجاعت، شهامت و قدرت بی نظیر در جهان فریاد کردند. کتاب "صحیفه سجادیه"، مجموعه ای از دعاها و مناجات امام زین العابدین علی بن الحسین (ع) است. این کتاب اگرچه در موضوع دعا و نیایش است، ولی شامل بسیاری از حقایق علوم، معارف اسلامی و عرفانی، قوانین و احکام شرعی، مسایل حساس سیاسی و اجتماعی، تربیتی و اخلاقی است که در شکل و قالب دعا امام سجاد (ع) به ...
گرفتاری در چاه اصلاحات غربی؛ عاقبت چسبیدن به طناب مدرنیته
.... استاد برجسته حوزۀ علمیه، جایگاه قرآن و امام را یکسان دانست و تأکید کرد: حضرات معصومین(ع) هم سخنان شان از قرآن است و هم عمل شان؛ امام مصلح است و برنامۀ اصلاح او کتاب است و اصلا ولایت آنان یعنی ولایت کتاب؛ پرستش بر مبنای امام که حبل الله انسان را نجات می دهد؛ اینها همه حول محبت امام شکل می گیرد. وی در توضیح اصلاح گری و مصلح بودن گفت: اصلاح یعنی برگرداندن عالم به توحید، و ...
آن روز که تنگستان ماتم سرا شد
را در نزد پدرش آیت الله حاج سیدابوالقاسم شروع کرد. 9 ساله بود که با خانواده به شهر آبا و اجدادی خود برگشتند و در محله بهبهانی ساکن شدند. سیدعبدالله بعد از آن در بوشهر درس خواندن را در حوزه علمیه این شهر ادامه داد و در محضر آیات عظامی، چون شیخ اسماعیل آل الجبار ، آیت الله علم الهدی بلادی ، سیدسلیمان صدرالاسلام و محمدعلی بهبهانی فقه، اصول، حدیث و علم رجال را خواند. حتی ایشان نزد سیدعبدالرضا حافظ ...
حوزه وظیفه خود را پاسخگویی می داند نه راهبری/ ضرورت حضور فقه در جامعه، برای مردم ملموس نیست/ حوزه نسبت ...
به طور سنتی مواجهه فقه در فضای افتاء بوده است. البته در مواردی همین افتاء و استفتاء منجر به جریان سازی نیز شده است، مثل فتوای مرحوم میرزای شیرازی در قضیه تنباکو و یا فتوای مرجعیت عراق در حرمت پیوستن به حزب بعث و یا مقابله با جریان های تکفیری. اما باید توجه داشت که تا وقتی ضریب نفوذ فقه در جامعه افزایش پیدا نکند، نمی تواند جریان سازی اجتماعی نماید. مسلما فقه با ظرفیت هایی که دارد می تواند تبدیل به یکی از کنشگرهای جدی در سطح جامعه شود، اما این در صورتی است که جامعه و یا حداقل بخشی از جامعه، به فقه و توانمندی آن باور داشته باشند، و این باور در صورتی در جامعه محقق می شود که آثار اجتماعی فقه در زندگی آنها ملموس باشد. ...
امام موسی از الهام بخش ترین رهبران خاورمیانه یک منجی برای شیعیان لبنان
خاورمیانه س همچون یک منجی برای شیعیان لبنان است درآمده و نقطه آغازین رشد وارتقای اجتماعی شیعیان در لبنان بود.پدرش صدرالدین صدر از مجتهدان ایران بود او در نجف تحصیل و بنا بر اسناد از آقای خویی اجازه پوشیدن لباس در حکومت پهلوی اول گرفته بود 3- در خاطرات رجال پهلوی او تاجایی با حکومت شاه رابطه خوبی داشت و حتی مبالغی از دربار دریافت می کرده است. در گزارشی در سال 1350 او به #ایران و #قم ...
فرزند امام و بازوی قوی اسلام
به سلامت برگردند به محل خودشان و بسیار مورد تأسف است که ایشان را ما الآن نمی بینیم در بین خودمان... . (صحیفه امام، ج 12، ص 318) یکی از دوستان بسیار نزدیک امام موسی صدر؛ یعنی مرحوم آیت الله سید محمد علی موحد ابطحی که در حوزه علمیه قم و نجف با او هم درس و هم بحث بوده است می گوید: چشم آقای خمینی و نورش به آقا موسی صدر بود . (یادنامه امام موسی صدر، ص 189) ایشان می گوی ...
حاج قاسم؛ غایب محرم 99/ دلنوشتۀ اختصاصی وزیر دفاع و برخی مقامات
کدام به نحوی یاد سردار ملی ایرانیان را گرامی داشتند تا شاید ادای دین کرده باشند. شعار محرم امسال به تأسی از یکی از سخنرانی های حاج قاسم، ما ملت امام حسینیم بود؛ گزارۀ راهبردی کوتاهی که به قول نماینده، ولی فقیه در استان کرمان، این جمله کوتاه، غنی از نگاه مکتبی و دینی این شهید گرانقدر به اهل بیت (ع) به ویژه سالار و سرور شهیدان و در حقیقت برند عاشورایی سیره حاج قاسم سلیمانی به شمار می رود ...
درآمدی بر تأمین مالی حوزه های علمیه/ حوزه نه دولتی باید باشد و نه بازاری!/ علی نعمتی
مسائل بسیار پرتکرار در تأمین مالی حوزه و روحانیت ناظر به این تصور است که روحانیت نباید از وجوهات ارتزاق کرده و باید شغل مستقلی برای تأمین معاش داشته باشند. آنچه این ابهام را بیشتر می کند سیره برخی از بزرگان اهل ورع است که چنین عمل کرده اند. در مقدمات رشته اقتصاد بحثی داریم به نام تقسیم کار و تخصصی شدن کارها که با تمثیلی از آدام اسمیت – پدر علم اقتصاد بیان می شود: در یک کارگاه سنجاق سازی اگر یک نفر ...
با حسین(ع) باشی کربلا دفن میشوی
...، من از آن روز در فکر تحصیل علم طب افتادم، و پس از گذراندن دوره ای از علوم طب، مطبی در شهر قم باز کردم و از آن راه ثروت قابل ملاحظه ای نصیبم شد، تا این که برای زیارت عتبات به عراق رفتم، جاذبه و معنویّت حضرت مولا مرا وادار به اقامت در نجف کرد. در آنجا هم به تحصیل علوم دینیه مشغول شدم و هم با بازکردن مطبّی منظم به مداوای بیماران پرداختم . پس از مدّتی خواب دید وارد وادی السلام شده و ...
گزیده اخبار ایران و جهان/اخبار حوزه عاشورای 2020 در نیجریه رکورد شکست
فانی را وداع گفت. مرحوم آیة الله زین العابدینی که در سال 1359 به علت اینکه در نجف اشرف شاگرد حضرت امام خمینی (قدس سره) بود از سوی رژیم بعث حاکم بر عراق از این کشور اخراج شد، در تهران اقامت گزید و به ارشاد مردم و تدریس اشتغال داشت. ایشان از سال 1377 نیز به قم هجرت کرد و فعالیت های علمی و تبلیغی خود را در عُشّ آل محمد(ص) پی گرفت. آن دانشمند فقید همچنین در سالهای اقامت در قم، با مجمع جهانی اهل بیت(ع ...
درباره محمدتقی موسوی خوانساری
خط خود نوشت و آن را وقف مسجد کرد. خوانساری در نوجوانی ادبیات عرب و دیگر پایه های مقدماتی علوم اسلامی را فراگرفت، او در همین مدت، قسمت هایی هم از فقه و اصول دوره سطح را نیز خواند. خوانساری، پس از مشورت هایی که با پدر داشت، برای تکمیل اندوخته ها، رهسپار حوزه دیرپای نجف شد. هجرت به نجف بر شتاب حرکت او افزود و در نجف پس از تکمیل درس های ناتمام در درس محققان بزرگ این رشته ها حاضر ...
بازخوانی اسرارآمیزترین پرونده جهان اسلام
جهان گشود. پدر ایشان مرحوم آیت الله سید صدرالدین صدر، جانشین مرحوم آیت الله شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم و از مراجع بزرگ زمان خود بود. جد پدری، مرحوم آیت الله سید اسماعیل صدر، جانشین مرحوم آیت الله میرزا حسن شیرازی و مرجع مطلق زمان خود، و جد مادری ایشان مرحوم آیت الله حاج آقا حسین قمی، جانشین مرحوم آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی و رهبر قیام مردم مشهد علیه رضا خان بود. جد اعلای امام صدر ...
پس حسین یاران تعبیه کرد و بایستاد تا کوفیان حرب را ابتدا کنند
نخستین بار در سال 1359 توسط انتشارات بنیاد فرهنگ ایران وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی وقت (وزارت علوم فعلی) در 124 صفحه و شمارگان سه هزار نسخه به مناسبت آغاز پانزدهمین قرن هجریت پیامبر اسلام (ص) و دومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران، منتشر شد. این کتاب بعدها از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بازچاپ شد. محتوای کتاب با خبر بیعت خواستن یزید و مخالفت امام حسین(ع) و عبدالله بن ...
شباهت اسلام اعتدالی و مواضع منافقین
به گزارش خبرنگار سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا ، آیت الله سیدمحمدمهدی میرباقری، رییس فرهنگستان علوم اسلامی قم در شب دهم هیأت ثارالله با اشاره به اینکه امام حسین(ع) هدف از قیام خود را اصلاح امت خویش دانسته بود گفت: تعبیری می شود که فسادی در امت اتفاق افتاده بود که ما جلسات قبل در قرآن به ریشه های آن پرداختیم. وی ادامه داد: این فساد یا ناشی از علو و استعلاء است یا نقض عهد و روابطی ...
آیت الله مرعشی نجفی؛ میراث دار پیشینیان در حوزه نسخ خطی
30 سال از رحلت آیت الله العظمی شهاب الدین مرعشی نجفی گذشت. به اعتقاد غلامرضا امیرخانی ، معاون پیشین کتابخانه ملی ایران ایشان میراث دار پیشینیان در حوزه نسخ خطی است و کتابخانه ای که بنا نهاد، در حال حاضر یکی از سه کتابخانه مهم جهان اسلام در حوزه نسخ خطی است. وی درباره جایگاه آیت الله مرعشی نجفی گفت: علمای شیعه از قدیم الایام نسبت به سنت گردآوری نسخ خطی و حفاظت و صیانت از میراث مکتوب ...
عزاداری شهادت جانگداز سید و سالار شهیدان در قم
ن محروم هستند ولیکن هم اکنون در محل هیئت و در فضایی باز با رعایت کامل دستورالعمل های بهداشتی در حال عزاداری هستند. مردم قم همچنین در صحن امام رضای حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها و صحن مسجد مقدس جمکران همگام با خادمان این دو مکان مقدس در حال عزاداری و سینه زنی و تسلیت این مصیبت عظما به ساحت مقدس حضرت فاطمه معصومه و حضرت، ولی عصر علیهما السلام هستند. مجالس عزاداری عاشورای حسینی (ع) در بیوت مراجع عظام تقلید حضرات آیات مکارم شیرازی و نوری همدانی هم در حال برگزاری است ...
کدام مقتل بر اساس روایات صحیح ائمه نوشته شده است؟ – خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان
صحیح ائمه معصومین (ع). این کتاب در قم و لبنان به زبان عربی منتشر شد. نسخه منتشر شده در قم تاریخ چاپ 1385 را با خود دارد. ترجمه فارسی این کتاب با عنوان مقتل روایی امام حسین (ع) به سال 1394 با ترجمه محمد صفری از سوی انتشارات آرام دل با شمارگان هزار نسخه، 446 صفحه و بهای 20 هزار تومان در دست مخاطبان قرار گرفت. چاپ دوم این ترجمه به سال 96 با شمارگان هزار نسخه و بهای 25 هزار تومان در دسترس ...
تبعیت مردم بصیر و ولایتمدار از رهبری در ایام عزاداری
حوزه علمیه خراسان بیان داشت: در عاشورا هم کسانی که مقابل امام و حجت خدا ایستادند باز مسلمان بودند و قائلین به لا اله الا الله حتی بعضی از آنها کسانی بودند که به حضرت نامه نوشته و ایشان را دعوت کرده بودند. وی افزود: چرا عمر سعد شعاری که پیامبر اکرم(ص) در مقابله با کفار استفاده می کرد را برای امام حسین(ع) به کار می برد! چرا چنین اتفاقی افتاد به خاطر نبودن بصیرت اهل عبادت و نماز بود. موحد ...
تولیت آستان قدس رضوی: مردم با رعایت دستورالعمل های بهداشتی بهانه به دست بدخواهان ندادند
، بااین حال از شور عزاداری ها برای امام حسین(ع) و دیگر شهدای کربلا حتی ذره ای کاسته نشد. اگر سال های گذشته در هر محله و خیابانی، پرچم عزا برپا می شد، امسال هر کوچه و خانه ای به یک حسینیه تبدیل شد. تولیت آستان قدس رضوی خاطرنشان کرد: باید از مردم ولایتمدار و محبین اهل بیت (ع) تشکر کرد که هم نکات بهداشتی را رعایت کردند و بهانه به دست غرب زدگان و بیگانگان ندادند و باشکوه هرچه تمام تر مراسم ...
نهضت امام حسین (ع) تا همیشه تاریخ؛ درس آزادگی و عدالت خواهی و ذلت ناپذیری است
خبرگزاری شبستان ، گروه اندیشه ، تبیین مقام و موقعیت والای حضرت سیدالشهدا (ع) و نهضت گرامی و سترگ ایشان در بیان و تعابیر و تحقیقات و تألیفات مستشرقین و اندیشمندان بنام دنیا در سراسر جهان، ما را بر آن داشت تا در بررسی این موضوع، با حجت الاسلام محمد اکبری ، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، گفت وگویی ترتیب دهیم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می گذرد: حجت ...
سهم عاشورا در حیات سیاسی و اجتماعی جامعه
... وی ادامه داد: با این حال این حرکت سیاسی برای قدرت و اختلاف افکنی نبود، بلکه برای اصلاح بود و رد منکرها و مهمترین منکر حکومت یزید بود. نامه نگاری و دعوت کوفیان از امام هم ظرفیتی بود که سیدالشهدا به آنها بها داد. سیدالشهدا قبل از حرکت به سوی عراق در خطبه ای فرمودند، هرکسی نمی تواند با این جریان همراه شود و تنها پاک طینتانی که حاضر به بذل جان هستند، قابلیت حضور در این حرکت و سفر با ما را ...
مواجهه یک جانبه و احساسی ضعف تحلیل هایی عاشورایی است
امام حسین(ع) نیست؟ وی اضافه کرد: آیا امام این سطح از فهم را داشت و مردم کوفه را نمی شناخت؟ جالب اینکه امام حرف هیچکدام از این افراد را تکذیب هم نکرد و در جواب آن ها می فرمود که ان الله شاء ان یراک قتیلا ؛ به برخی دیگر فرمود اسلام در خطر است و جان حسین و عزیزانش باید فدای دین شود؛ بنابراین تحلیل صالحی نجف آبادی درست نیست؛ ضمن اینکه امام حسین(ع)، امام است و علم غیب دارد و ایشان به صراحت منکر این عصمت و علم غیب شده است؛ حتی امروز هم برخی دگراندیشان این تحلیل را پررنگ می کنند و علم امام را غلو می دانند. انتهای پیام ...
شرح کامل وقایع روز تاسوعا (9 محرم سال 61 هجری) در دشت کربلا + اسناد دقیق
به گزارش بقاع خبر به نقل ازخبرگزاری برنا؛ شرح کامل وقایع روز تاسوعا در دشت کربلا عبارتند از : آمدن شمر ملعون به کربلا در منتهی الامال نیز آمده است: بیشتر بخوانید: شرح ماجرای شهادت حضرت عبدالله بن الحسن به روایت مقام معظم رهبری شرح کامل ماجرای پیوستن زهیر به کاروان امام حسین(ع) جاء شمر الی کربلاء فی یوم الخمیس الموافق للتاسع من محرم الحرام. (1) شمر ملعون روز پنج شنبه نهم محرّم الحرام به کربلا وارد شد. زمان ورود شمر (لعنه الله علیه) به کربلا در مقاتل هم قبل از ظهر و هم عصر ذکر شده است. در کتاب الامام الحسین و اصحابه در این باره چنین آمده است: خرج من النخیله و نزل کربلا فی یوم الخمیس قبل الظهر تاسع شهر محرم الحرام.(2) شمر از نخیله خارج شد و قبل از ظهر روز پنج شنبه نهم محرم به کربلا رسید. در طبقات الکبری زمان ورود عصر روز نهم محرم نقل شده است: و قدم شمر بن ذی الجوشن الضبابی علی عمر بن سعد بما أمره به عبید الله عشیه الخمیس لتسع خلون من المحرم سنه إحدی و ستین بعد العصر. (2) شمر بن ذی الجوشن ضبابی بعد از ظهر روز پنجشنبه نهم محرم سال شصت و یکم هجری پس از نماز عصر با فرمانی که عبید الله به او داده بود پیش عمر بن سعد رسید. (3) طبق نقل مقاتل شمر (لعنه الله علیه) جزء اولین فرماندهانی بود که با چهار هزار لشکر پس از فرمان ابن زیاد ملعون مبنی بر اینکه همه مردم کوفه به جنگ حضرت امام حسین (علیه السّلام) بروند به کربلا رفت. در این باره در اخبار الطوال آمده است: فخرج بجمیع اصحابه الی النخیله ثم وجه الحصین بن نمیر و حجار بن ابجر و شبث بن ربعی و شمر بن ذی الجوشن لیعاونوا عمر بن سعد علی امره فاما شمر فنفذ لما وجهه له و اما شبث فاعتل بمرض. (5) ابن زیاد با یاران خود به نخیله رفت و اردو زد. آنگاه حصین بن نمیر و حجار بن أبجر و شبث بن ربعی و شمر بن ذی الجوشن را فرمان داد به لشکر ابن سعد بپیوندند و او را بر آن کار یاری دهند شمر همان دم فرمان او را اجرا کرد ولی شبث بن ربعی تظاهر به بیماری کرد و ناخوشی را بهانه آورد. (6) الفتوح نیز چنین گزارشی را نقل کرده است: فأول من خرج إلی عمر بن سعد الشمر بن ذی الجوشن السلولی (لعنه اللّه) فی أربعه آلاف فارس، فصار عمر بن سعد فی تسعه آلاف ثم أتبعه زید بن رکاب الکلبی فی ألفین و الحصین بن نمیر السکونی فی أربعه آلاف و المصاب الماری فی ثلاثه آلاف و نصر بن حربه فی ألفین فتم له عشرون ألفا. (7) اولین شخص سرشناسی که آماده جنگ حضرت امام حسین (علیه السّلام) شد شمر ذی الجوشن سلولی (لعنه الله علیه) بود. با چهار هزار مرد برفت و به عمر بن سعد پیوست و لشکر عمر بن سعد نه هزار شد. پس یزید بن رکاب الکلبی با دو هزار مرد بدو پیوست. به دنبال او حصین بن نمیر السّکونیّ با چهار هزار مرد روان شد. پس مصار بن مزینه المازنی با سه هزار نفر و دیگری با دو هزار مرد بدو پیوست. بر اثر او امیری دیگر بر عقب یکدیگر فوج فوج به عمر بن سعد پیوستند تا لشکر او بیست هزار شد. (8) اما منظور از ورود شمر (لعنه الله علیه) به کربلا این بار از نخیله با فرمان ابن زیاد (لعنه الله) مبنی بر شروع فوری جنگ و به شهادت رساندن حضرت امام حسین(علیه السّلام) و یاران ایشان (رضوان الله علیهم) است. نپذیرفتن امان ابن زیاد ملعون توسط حضرت عباس و برادران بزرگوار ایشان(علیهم السّلام) مقاتل و کتب تاریخی به اتفاق از فرستادن امان نامه ای برای فرزندان حضرت ام البنین (علیهم السّلام) سخن گفته اند. در نقلی از تاریخ طبری آمده است که فردی که از ابن زیاد (لعنه الله علیه) درخواست امان نمود عبد الله بن ابی محل بود که عمه او ام البنین دختر حزام بوده است. در کتاب الفتوح شخص درخواست کننده امان نامه عبید اللّه بن محلّ العامریّ ذکر شده است و در تذکره الخواص این فرد جریر بن عبد اللّه بن مخلد الکلابی نامبرده شده است. بنا بر نام کامل شخص درخواست کننده امان در تاریخ طبری که عبد الله بن ابی المحل بن حزام بن خالد بن ربیعه بن الوحید بن کعب بن عامر بن کلاب ذکر شده است در تاریخ طبری و الفتوح نام و نشان یک شخص واحد ذکر شده است. از متن برخی مقاتل بر می آید که شمر بن ذی الجوشن ملعون دایی فرزندان حضرت ام البنین (علیها السّلام) بوده است که این نسبت در برخی مقاتل رد شده است و ذکر نموده اند در مکالمات رد و بدل شده منظور از دایی فقط نسبت قومی بوده است. البته قابل تصور است که این امان نامه اگر توسط شمر ملعون گرفته شده باشد غرض اصلی جدا نمودن دلاور مردانی چون حضرت عباس و برادرانش (علیهم السّلام) از حضرت امام حسین (علیه السّلام) می باشد تا بر اثر جنگاوری این دلیر مردان، سپاه عمر بن سعد (لعنه الله علیه) بر هم نریزد و مقصود پلیدشان حاصل شود. در برخی منابع ذکر شده است که امان نامه در روز هشتم محرم سال 61 هجری گرفته شد و در روز نهم به حضرات ابلاغ شد اما محتمل است شمر ملعون دستور جنگ با حضرت امام حسین (علیه السّلام) و امان نامه را در صبح روز نهم محرم از ابن زیاد(لعنه الله علیه) گرفته باشد و تا عصر خود را به کربلا رسانیده باشد. در تاریخ طبری درباره امان نامه ابن زیاد (لعنه الله) آمده است: قال ابو مخنف عن الحارث بن حصیره عن عبد الله بن شریک العامری قال: لما قبض شمر بن ذی الجوشن الکتاب قام هو و عبد الله بن ابی المحل- و کانت عمته أم البنین ابنه حزام عند علی بن ابی طالب (ع) فولدت له العباس و عبد الله و جعفرا و عثمان- فقال عبد الله بن ابی المحل بن حزام بن خالد بن ربیعه بن الوحید بن کعب بن عامر بن کلاب: اصلح الله الأمیر، ان بنی أختنا مع الحسین فان رایت ان تکتب لهم أمانا فعلت، قال: نعم و نعمه عین فامر کاتبه فکتب لهم أمانا فبعث به عبد الله بن ابی المحل مع مولی له یقال له: کزمان فلما قدم علیهم دعاهم فقال: هذا أمان بعث به خالکم فقال له الفتیه: أقرئ خالنا السلام و قل له: ان لا حاجه لنا فی أمانکم أمان الله خیر من أمان ابن سمیه. قال: فاقبل شمر بن ذی الجوشن بکتاب عبید الله بن زیاد الی عمر بن سعد فلما قدم به علیه فقراه قال له عمر: ما لک ویلک، لا قرب الله دارک و قبح الله ما قدمت به علی و الله انی لأظنک أنت ثنیته ان یقبل ما کتبت به الیه افسدت علینا امرا کنا رجونا ان یصلح لایستسلم و الله حسین، ان نفسا ابیه لبین جنبیه فقال له شمر: أخبرنی ما أنت صانع؟ ا تمضی لامر امیرک و تقتل عدوه و الا فخل بینی و بین الجند و العسکر، قال: لا و لا کرامه لک و انا اتولی ذلک قال: فدونک و کن أنت علی الرجال قال: فنهض الیه عشیه الخمیس لتسع مضین من المحرم، قال: و جاء شمر حتی وقف علی اصحاب الحسین فقال: این بنو أختنا؟ فخرج الیه العباس و جعفر و عثمان بنو علی فقالوا له: مالک و ما ترید؟ قال:أنتم یا بنی أختی آمنون، قال له الفتیه: لعنک الله و لعن امانک. لئن کنت خالنا ا تؤمننا و ابن رسول الله لا أمان له.(9) ابومخنف از عبید الله بن شریک عامری نقل می کند: وقتی شمر بن ذی الجوشن نامه را گرفت او و عبد الله بن ابی محل که عمه اش ام البنین دختر حزام همسر علی بن ابی طالب مادر عباس و عبد الله و جعفر و عثمان بود؛ به پا خاستند. عبد الله بن ابی محل گفت: خدای امیر را قرین صلاح بدارد، فرزندان خواهر ما همراه حسین (علیه السّلام) هستند اگر مایلی امانی برای آنها بنویسی بنویس. گفت: بله، به خاطر شما. و دبیر خویش را گفت که امانی برای آنها نوشت که عبد الله آن را با غلام خویش به نام کزمان فرستاد و چون پیش آنها رسید امان نامه را بخواند و گفت: این امان را دایی شما فرستاده است. جوانان گفتند: دایی ما را سلام گوی و بگوی ما را به امان شما حاجت نیست امان خدا از امان پسر سمیه بهتر است. گوید: شمر بن ذی الجوشن با نامه عبید الله بن زیاد پیش عمر بن سعد آمد و چون نامه را بدو داد که بخواند عمر بن سعد بدو گفت: چه کردی؟ وای بر تو، خدا خانه ات را از مردم دور گرداند و چیزی را که به سبب آن پیش من آمده ای زشت بدارد. به خدا دانم که تو نگذاشتی که آنچه را به او نوشته بودم بپذیرد و کاری را که امید داشتم به صلاح آید؛ تباه کردی، به خدا حسین (علیه السّلام) تسلیم نمی شود که جانی والامنش میان دو پهلوی اوست. شمر بدو گفت: به من بگو چه خواهی کرد؟ فرمان امیرت را اجرا می کنی و دشمن او را می کشی؟ اگر نه، سپاه و اردو را به من واگذار. گفت: نه خودم این کار را بر عهده می گیرم. گفت: پس سالار تو باش. گوید: شامگاه پنجشنبه نهم محرم به سوی حضرت امام حسین (علیه السّلام) حمله برد. گوید: شمر بیامد و نزدیک یاران حضرت امام حسین (علیه السّلام) ایستاد و گفت: پسران خواهر ما بیایند. گوید: عباس و جعفر و عثمان پسران علی پیش وی آمدند و گفتند: چکار داری و چه می خواهی؟ گفت: ای پسران خواهر ما، شما در امانید. گوید جوانان بدو گفتند: خدای تو را لعنت کند، امان تو را نیز لعنت کند. اگر دایی ما بودی در این حال که پسر پیمبر خدا امان ندارد به ما امان نمی دادی. (10) در نقل ذکر شده از تاریخ طبری ابلاغ امان نامه مجددا بدون ذکر حضور غلام عبد الله بن ابی محل ذکر می شود و شمر(لعنه الله علیه) امان نامه را به اطلاع حضرت عباس و برادران ایشان (علیهم السّلام) می رساند و از شمر ملعون به عنوان دایی ایشان یاد می شود. موضوع آوردن امان نامه برای فرزندان حضرت ام البنین(علیها السّلام) در منتهی الامال، الکامل، الفتوح، تذکره الخواص، لهوف، مقتل الحسین (علیه السّلام) مقرم و مقتل الحسین (علیه السّلام) خوارزمی ذکر شده است.(11) در مقتل الحسین (علیه السّلام) مقرم علاوه بر حوادث ذکر شده به این گفتگوی بین زهیر بن قین (رضوان الله علیه) و حضرت عباس (علیه السّلام) نیز اشاره شده است: و لما رجع العباس قام إلیه زهیر بن القین و قال احدثک بحدیث وعیته قال: بلی فقال: لما أراد أبوک أن یتزوج طلب من أخیه عقیل و کان عارفا بأنساب العرب أن یختار له امرأه ولدتها الفحوله من العرب لیتزوجه فتلد غلاما شجاعا ینصر الحسین بکربلا و قد ادخرک أبوک لمثل هذا الیوم فلا تقصر عن نصره أخیک و حمایه أخواتک. فقال العباس: أتشجعنی یا زهیر فی مثل هذا الیوم و اللّه لأرینک شیئا ما رأیته فجدل أبطالا و نکس رایات فی حاله لم یکن من همه القتال و لا مجالده الأبطال بل همه إیصال الماء إلی عیال أخیه مقتل الحسین(ع). (12) هنگامی که حضرت عباس (علیه السّلام) بازگشت زهیر بن قین برخاست و فرمود: آیا حدیثی برایت بگویم؟ فرمود: بلی. زهیر گفت: هنگامی که پدرت اراده ازدواج کرد از برادرش عقیل که نسب عرب را می دانست، درخواست کرد که همسری برای او اختیار کند که از شیران عرب متولّد شده باشد تا پسری به دنیا آورد که یاور حضرت امام حسین (علیه السّلام) در کربلا باشد. برای چنین روزی پدرت تو را ذخیره کرده است. از یاری برادرت و حمایت خواهرانت دست بر مدار. حضرت عباس (علیه السّلام) فرمود: ای زهیر، آیا مرا در چنین روزی به شجاعت می خوانی؟ به خدا قسم چنان شجاعتی نشان خواهم داد که پیش از این ندیده ای. پس با دلاوری جنگید و پرچمهایی را سرنگون کرد در حالی که هدف او قتال و جنگ نبود بلکه همّ او رساندن آب به خانواده برادرش بود.(13) در تذکره الخواص فردی را که علاوه بر شمر (لعنه الله) از ابن زیاد (لعنه الله) برای فرزندان حضرت ام البنین(علیه السّلام) درخواست امان کرد جریر بن عبد اللّه بن مخلد الکلابی نام می برد: و ذکر ابن جریر أیضا أن جریر بن عبد اللّه بن مخلد الکلابی کانت أم البنین عمته فأخذ لهم أمانا هو و شمر بن ذی الجوشن . (14) و نیز ابن جریر نقل کرده است که جریر بن عبد اللّه بن مخلّد کلابی که ام البنین عمه وی بود، برای پسران حضرت ام البنین هم او و هم شمر بن ذی الجوشن خط امان گرفته بودند. (15) در الفتوح شخص درخواست کننده امان نامه برای فرزندان حضرت ام البنین (علیه السّلام) نزد ابن زیاد (لعنه الله) عبید اللّه بن محلّ العامریّ ذکر شده است: و طوی الکتاب و أراد أن یسلمه إلی رجل یقال له عبد اللّه بن [أبی المحل بن ] حزام العامری، فقال: أصلح اللّه الأمیر، إن علی بن أبی طالب قد کان عندنا ههنا بالکوفه فخطب إلینا فزوّجناه بنتا یقال لها أم البنین بنت حزام فولدت له عبد اللّه و جعفرا و العباس فهم بنو أختنا و هم مع الحسین أخیهم فإن رسمت لنا أن نکتب إلیهم کتابا بأمان منک علیهم متفضلا فقال عبید اللّه بن زیاد: نعم و کرامه لکم اکتبوا إلیهم بما أحببتم و لهم عندی الأمان. (16) چون عبید اللّه نامه را طیّ کرد و خواست که بفرستد، مردی از میان قوم برخاست که به او عبیداللّه بن محلّ العامریّ می گفتند؛ گفت: أصلح اللّه الأمیر، علیّ بن ابی طالب (علیه السّلام) چون به کوفه آمد دختر عمّ ما را که او را امّ البنین دختر حزام نام بود از ما خواستگاری کرد و با او ازدواج کرد. علی (علیه السّلام) را از امّ البنین سه پسر در وجود آمد؛ عبّاس، جعفر و عبد اللّه. این سه پسران خواهر ما امروز با حسین بن علی (علیه السّلام) هستند اگر دستوری دهی برای هر سه ایشان امان نامه ای نویسیم احسان عظیم نموده اید. ابن زیاد گفت: این هر سه را امان دادم. (17) در ادامه الفتوح می نویسید عبید اللّه بن محلّ العامریّ طی نامه ای که به دست غلام خویش آن را به حضرت عباس و برادارنش (علیهم السّلام) می رساند. ایشان پس از اطلاع از مضمون نامه امان نامه را نمی پذیرند و پس از او شمر (لعنه الله علیه) این امان را به محضر حضرت عباس و برادرانش (علیهم السّلام) بیان می دارد. قال: فکتب عبد اللّه بن [أبی ] المحل بن حزام إلی عبد اللّه و العباس و جعفر بنی علی (رضوان الله علیهم) عنهم بالأمان من عبید اللّه بن زیاد و دفع الکتاب إلی غلام له یقال له عرفان فقال: سر بهذا الکتاب إلی بنی أختی بنی علی بن أبی طالب (رحمه اللّه علیهم) فإنهم فی عسکر الحسین (علیه السّلام) عنه فادفع إلیهم هذا الکتاب و انظر ما ذا یردون علیک. قال: فلما ورد کتاب عبد اللّه بن أبی المحل علی بنی علی و نظروا فیه أقبلوا به إلی الحسین فقرأه و قال له: لا حاجه لنا فی أمانک فإن أمان اللّه خیر من أمان ابن مرجانه. قال: فرجع الغلام إلی الکوفه فخبر عبد اللّه بن [أبی ] المحل بما کان من جواب القوم. قال: فعلم عبد اللّه بن [أبی ] المحل أن القوم مقتولون. قال: و أقبل شمر بن ذی الجوشن حتی وقف علی معسکر الحسین (علیه السّلام) عنه فنادی بأعلی صوته: أین بنو أختنا عبد اللّه و جعفر و العباس بنو علی بن أبی طالب؟ فقال الحسین لإخوته: أجیبوه و إن کان فاسقا فإنه من أخوالکم فنادوه فقالوا: ما شأنک و ما ترید؟ فقال: یا بنی أختی أنتم آمنون فلا تقتلوا أنفسکم مع أخیکم الحسین و الزموا طاعه أمیرالمؤمنین یزید بن معاویه فقال له العباس بن علی (علیه السّلام): تبا لک یا شمر و لعنک اللّه و لعن ما جئت به من أمانک هذا یا عدو اللّه أ تأمرنا أن ندخل فی طاعه العناد و نترک نصره أخینا الحسین (علیه السّلام) عنه. قال: فرجع الشمر إلی معسکره مغتاظا.(18) پس عبید اللّه بن محلّ نامه ای به عبّاس و جعفر و عبد اللّه نوشت و ایشان را از صورت احوال خبر داد. غلامی داشت نام او عرفان. نامه را به دست او بدیشان فرستاد و عرفان را حجّت گرفت که نامه را به دست خویش بدیشان رساند و جواب گرفته به زودی باز گردد. چون عرفان این نامه را به عبّاس و اخوان رسانید، ایشان مطالعه کردند غلام را گفتند. بازگرد و دایی ما را سلام برسان و بگوی ما را به امان شما حاجت نیست؛ چه امان خدای تعالی بهتر از امان پسر مرجانه است. غلام بازگشت و به نزد عبید اللّه بن محلّ آمد و جوابی که از ایشان شنیده بود؛ تقریر کرد. راوی گوید: عبدالله بن ابی محل دانست که این خویشاوندان او کشته می شوند. راوی گوید: شمر بن ذی الجوشن تا نزدیکی خیمگاه حضرت امام حسین (علیه السّلام) جلو آمد؛ ایستاد با صدای بلند فریاد زد: فرزندان خواهر ما عبدالله، جعفر، عباس پسران علی بن ابی طالب کجا هستند؟ حضرت امام حسین (علیه السّلام) به برادرانش گفت: جواب او را بدهید اگر چه او فاسق است اما یکی از دایی های شما است. او را مورد خطاب قرار دادند و گفتند: چه کار داری و چه می خواهی؟ گفت: ای پسران خواهرم شما در امان هستید. خودتان را به همراه برادرتان حسین (علیه السّلام) به کشتن ندهید و بر شما اطاعت از یزید بن معاویه لازم است. حضرت عباس (علیه السّلام) فرمودند: لعنت ما بر تو ای شمر و لعنت خدا بر تو و لعنت بر این امانی که برای ما آوردی ای دشمن خدا. آیا ما را به عناد و لجاجت و ترک یاری برادرمان حضرت امام حسین (علیه السّلام) امر می کنی؟ راوی گوید: شمر خشمگین نزد لشکریان خویش برگشت.(19) برخلاف تاریخ طبری و مقتل ابو مخنف که از غلامی که امان نامه را برای حضرت عباس و برادرانش (علیهم السّلام) برده است کزمان نامبرده اند الفتوح و در بعضی منابع نام این غلام عرفان ذکر شده است که طبق نظر برخی مقتل نویسان کزمان موثقتر است. در نفس المهموم درباره پاسخی که حضرت عباس (علیه السّلام) در جواب این امان نامه به شمر ملعون فرموده چنین آمده است: و جاء شمر حتی وقف علی أصحاب الحسین (علیه السّلام) فقال: أین بنو أختنا؟ فخرج إلیه العباس و جعفر و عبد اللّه و عثمان بنو علی بن أبی طالب (علیه السّلام) فقالوا: ما ترید. فقال: أنتم یا بنی أختی آمنون. فقالت له الفتیه: لعنک اللّه و لعن أمانک، أ تؤمننا و ابن رسول اللّه لا أمان له. و فی روایه: فناداه العباس (علیه السلام): تبت یداک و بئس ما جئتنا به من أمانک یا عدو اللّه، أتأمرنا أن نترک أخانا و سیدنا الحسین بن فاطمه (علیهما السلام) و ندخل فی طاعه اللعناء و أولاد اللعناء. (20) شمر آمد و برابر اصحاب حضرت امام حسین (علیه السّلام) ایستاد و فریاد زد: خواهرزادگان ما کجایند؟ عباس و جعفر و عبد الله و عثمان پسران علی بن ابی طالب(علیه السّلام) پیش او رفتند و گفتند: چه می خواهی؟ گفت: شما خواهرزادگان من در امان هستید، آن جوانان به او گفتند: لعنت بر تو و بر امان تو، ما را امان می دهی و زاده رسول اللَّه در امان نیست؟ در روایتی حضرت عباس (علیه السّلام) او را مورد خطاب قرار داد: دستانت بریده باد، ای دشمن خدا بد امانی برای ما آوردی، به ما دستور می دهی که برادر و آقای خود، حسین پسر فاطمه (علیهما السّلام) را ترک کنیم و از لعینان و لعین زادگان اطاعت کنیم؟ (21) برخی از مقتل نگاران یکی از دلایل امان دادن به حضرت ابوالفضل (علیه السّلام) را ترس از شجاعت و شهامت حضرت عباس(علیه السّلام) در کنار حضرت امام حسین (علیه السّلام) می دانند: شهامت و شجاعت حضرت أبو الفضل العباس(علیه السّلام) پشت دشمن را می لرزاند و با همه آمادگی و قشون فراوانی که در میدان کربلا گرد آمده بود باز هم شجاعت او پشت دشمن را می لرزانید و برای رفع این خطر از کوفه در نظر گرفته بودند به هر نحوی که شده حضرت ابا الفضل العباس(علیه السّلام) را از حضرت امام حسین(علیه السّلام) جدا کنند و به مناسبت نسبتی که شمر با مادر او داشت این مأموریت را بر عهده گرفت و نومید و خشمناک برگشت. (22) حمله به خیام حضرت اباعبدالله (علیه السّلام)در بعد از ظهر روز تاسوعا به اتفاق نظر مقاتل در بعد از ظهر پنج شنبه نهم محرم طبق دستور موکد ابن زیاد (لعنه الله علیه) به عمر بن سعد ملعون که توسط شمر (لعنه الله علیه) رسیده بود؛ هجومی به سمت خیمه های حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السّلام) صورت گرفت. در کتاب طبقات الکبری درباره حمله به خیام حضرت امام حسین (علیه السّلام) در عصر تاسوعا آمده است: و قدم شمر بن ذی الجوشن الضبابی علی عمر بن سعد بما أمره به عبید الله عشیه الخمیس لتسع خلون من المحرم سنه إحدی و ستین بعد العصر. فنودی فی العسکر فرکبوا. (23) شمر بن ذی الجوشن ضبابی بعد از ظهر روز پنجشنبه نهم محرم سال شصت و یکم هجرت پس از نماز عصر با فرمانی که عبید الله به او داده بود پیش عمر بن سعد رسید و همان هنگام فرمان داده شد که لشکر سوار شوند و همگان سوار شدند. (24) ابومخنف در این باره می نویسد: قال: ثم انّ عمر بن سعد نادی بعد صلاه العصر: یا خیل اللّه ارکبی و ابشری! فرکب الناس ثم زحف نحو [الحسین و اصحابه علیهم السّلام ] و [کان ] حسین (علیه السّلام) جالسا أمام بیته محتبیا بسیفه، اذ خفق برأسه علی رکبته. و سمعت اخته زینب الصیحه فدنت من أخیها فقالت: یا أخی أ ما تسمع الاصوات قد اقتربت. فرفع الحسین (علیه السّلام) رأسه فقال: انی رأیت رسول اللّه (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) فی المنام فقال لی: انک تروح إلینا فلطمت اخته وجهها و قالت: یا ویلتا فقال: لیس لک الویل یا اخیّه، اسکتی رحمک الرّحمن. و قال العبّاس بن علی [علیه السّلام ]: یا اخی: أتاک القوم، فنهض [الحسین علیه السّلام ] ثم قال: یا عبّاس: ارکب بنفسی أنت- یا أخی- حتی تلقاهم فتقول لهم: ما لکم؟ و ما بدا لکم؟ و تسألهم عمّا جاء بهم؟ فاستقبلهم العبّاس فی نحو من عشرین فارسا فیهم زهیر بن القین و حبیب بن مظاهر فقال لهم العبّاس: ما بدا لکم؟ و ما ذا تریدون؟ قالوا: جاء أمر الأمیر بأن نعرض علیکم ان تنزلوا علی حکمه أو ننازلکم. قال: فلا تعجلوا حتی ارجع الی أبی عبد اللّه فأعرض علیه ما ذکرتم. فوقفوا [و] قالوا: القه فاعلمه ذلک ثم القنا بما یقول. فانصرف العبّاس راجعا یرکض الی الحسین یخبره بالخبر و وقف أصحابه یخاطبون القوم ... فقال حبیب بن مظاهر لزهیر بن القین: کلّم القوم ان شئت و ان شئت کلّمتهم فقال له زهیر: أنت بدأت بهذا فکن أنت تکلّمهم. فقال له حبیب بن مظاهر: أما و اللّه لبئس القوم عند اللّه غدا قوم یقدمون علیه قد قتلوا ذریه نبیّه علیه السّلام و عترته و أهل بیته صلّی اللّه علیه [و آله ] و سلّم و عبّاد أهل هذا المصر المجتهدین بالأسحار و الذاکرین اللّه کثیرا.[قال هذا لزهیر بن القین بحیث یسمعه القوم فسمعه منهم عزره بن قیس. ] فقال له عزره بن القیس: انک لتزکّی نفسک ما استطعت فقال له زهیر: یا عزره: ان اللّه قد زکّاها و هداها، فاتق اللّه- یا عزره- فانی لک من الناصحین، انشدک اللّه یا عزره- أن تکون ممن یعین الضّلال علی قتل النفوس الزکیه. قال [عزره بن قیس ]: یا زهیر، ما کنت- عندنا- من شیعه أهل هذا البیت، إنّما کنت عثمانیا. قال: افلست تستدلّ بموقفی هذا أنّی منهم أما و اللّه ما کتبت إلیه کتابا قط و لا أرسلت إلیه رسولا قط، و لا وعدته نصرتی قط و لکنّ الطریق جمع بینی و بینه فلما رأیته ذکرت به رسول اللّه (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) و مکانه منه و عرفت ما یقدم علیه من عدوّه و حزبکم فرأیت أن انصره و أن اکون فی حزبه و ان أجعل نفسی دون نفسه، حفظا لما ضیّعتم من حقّ اللّه و حقّ رسوله علیه السّلام. (25) حارث بن حصیره از عبد الله بن شریک عامری از حضرت امام زین العابدین (علیه السّلام) نقل می کند که فرمودند: عمر بن سعد (لعنه الله) بعد از نماز عصر صدا زد: ای سواران خدا سوار شوید شما را به بهشت مژده باد! مردم سوار شدند و به طرف حضرت امام حسین (علیه السّلام) و یارانش حمله بردند. در آن هنگام حضرت امام حسین (علیه السّلام) جلوی خیمه خویش زانوها را به بغل گرفته بودند و به شمشیر خود تکیه داده به خواب رفته بودند. خواهرش زینب فریاد سپاه ابن سعد را شنید لذا به برادر خویش نزدیک شد و گفت: برادر آیا نمی شنوی که صداها نزدیک می شود؟ حضرت امام حسین (علیه السّلام) سر خویش را بلند کردند و فرمودند: رسول الله (صلّی اللّه علیه و آله) را در خواب دیدم به من فرمودند: شما به سوی ما می آیی. در این حین خواهرش به صورت خویش سیلی زد و گفت: ای وای بر من، حضرت فرمودند: خواهرم به مصیبت گرفتار نشوی خدا رحمتت کند آرام باش در این بین حضرت عباس بن علی (علیه السّلام) آمدند و فرمودند: برادرم لشکر به طرف شما آمده است. حضرت امام حسین (علیه السّلام) از جایش بلند شدند و فرمودند: عبّاس، جانم به فدایت برادرم سوار شو با آنها ملاقات کن بگو: چه شده است؟ چه اتفاقی افتاده است؟ و بپرس برای چه به اینجا آمده اند؟ حضرت عباس (علیه السّلام) تقریبا با بیست اسب سوار که زهیر بن قین و حبیب بن مظاهر در میانشان بودند، روبروی آنان ایستادند. گفتند: چه اتفاقی افتاده است؟ و چه می خواهید؟ گفتند: فرمان أمیر عبید الله رسیده که به شما حمله کنیم تا تحت فرمان او درآیید یا شما را تحت فرمان او درآوریم. حضرت عباس (علیه السّلام) فرمودند: عجله نکنید تا نزد حضرت ابا عبدالله (علیه السّلام) برگردم و آنچه را گفتید به ایشان گزارش دهم. آنها باز ایستادند و گفتند: نزد او برو، جریان را به او گزارش بده بعد با پاسخش نزد ما بیا. حضرت عباس (علیه السّلام) به سوی حضرت امام حسین (علیه السّلام) برگشت تا خبر را به او اطلاع دهد. [در این زمان ] همراهان حضرت عباس (علیه السّلام) ایستادند و برای سپاه عمر بن سعد خطبه خواندند ... حبیب بن مظاهر به زهیر بن قین گفت: اگر مایلی با سپاه عمر بن سعد سخن بگو و اگر می خواهی من با آنها سخن بگویم؛ زهیر گفت: چون شما ابتدا این پیشنهاد را داده ای شما با آنان سخن بگو. حبیب بن مظاهر گفت: فردای قیامت بدترین قوم در نزد خدا آن قومی هستند که در حالی نزد خدا می روند که فرزندان پیامبر خود و خاندان و اهل بیت ایشان (علیهم السّلام) و بندگان عابد این شهر را که در سحرگاهان به شب زنده داری می پردازند و بسیار خدا را یاد می کنند؛ کشته اند. حبیب این را به زهیر بن قین گفت به طوری که سپاه عمر بن سعد آن را می شنیدند، لذا عزره بن قیس از سپاه عمر بن سعد این سخن را شنید. عزره بن قیس به حبیب گفت: هر چه می توانی از خودت تعریف کن. زهیر گفت: خدا نفس او را پاکیزه گردانیده و او را هدایت کرده است، آی عزره از خدا بترس، من خیرخواه شما هستم، آی عزره تو را به خدا، مبادا از کسانی باشی که گمراهان را در کشتن نفوس پاک یاری می کنند. عزره بن قیس گفت: آی زهیر تو در نزد ما جزو پیروان أهل این بیت نبوده ای، تو عثمانی بودی .[حال چه شد که از حسین حمایت می کنی. ] زهیر گفت: مگر نه این است که شما با موضعگیری فعلی من فهمیدی من از آنان هستم. و الله من هرگز برای حسین (علیه السّلام) نامه ننوشته ام و هیچگاه فرستاده ای را به سویش نفرستاده ام و به او وعده یاری نداده ام ولی شما نامه نوشتید امّا مسیر راه، من و او را به هم رسانیده است. وقتی حسین را دیدم به یاد رسول خدا (صلّی اللّه علیه و آله) و منزلت حضرت امام حسین (علیه السّلام) نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) افتادم و فهمیدم او به طرف دشمنانش یعنی شماها می آید لذا عاقلانه تصمیم گرفتم که او را یاری کنم و در حزب او باشم و جانم را پای جان او قرار دهم تا بدین وسیله حق خدا و رسولش (صلّی اللّه علیه و آله) را که شما ضایع کرده اید؛ ادا کرده باشم. تاریخ طبری درباره وقایع پس از این می نویسد: قال: و کان العباس بن علی حین اتی حسینا بما عرض علیه عمر بن سعد قال: ارجع الیهم، فان استطعت ان تؤخرهم الی غدوه و تدفعهم عند العشیه لعلنا نصلی لربنا اللیله و ندعوه و نستغفره فهو یعلم انی قد کنت أحب الصلاه له و تلاوه کتابه و کثره الدعاء و الاستغفار. و اقبل العباس بن علی یرکض حتی انتهی الیهم فقال: یا هؤلاء، ان أبا عبد الله یسألکم ان تنصرفوا هذه العشیه حتی ینظر فی هذا الأمر فان هذا امر لم یجر بینکم و بینه فیه منطق فإذا أصبحنا التقینا ان شاء الله فاما رضیناه فأتینا بالأمر الذی تسالونه و تسومونه او کرهنا فرددناه و انما اراد بذلک ان یردهم عنه تلک العشیه حتی یأمر بامره و یوصی اهله فلما أتاهم العباس بن علی بذلک قال عمر بن سعد: ما تری یا شمر؟ قال: ما تری أنت، أنت الأمیر و الرأی رأیک، قال: قد اردت الا أکون، ثم اقبل علی الناس فقال: ما ذا ترون؟ فقال عمرو بن الحجاج بن سلمه الزبیدی: سبحان الله و الله لو کانوا من الدیلم ثم سالوک هذه المنزله لکان ینبغی لک ان تجیبهم إلیها و قال قیس بن الاشعث: اجبهم الی ما سالوک فلعمری لیصبحنک بالقتال غدوه فقال: و الله لو اعلم ان یفعلوا ما اخرجتهم العشیه. قال ابومخنف: حدثنی الحارث بن حصیره عن عبد الله بن شریک العامری عن علی بن الحسین قال: أتانا رسول من قبل عمر بن سعد فقام مثل حیث یسمع الصوت فقال: انا قد أجلناکم الی غد فان استسلمتم سرحنا بکم الی أمیرنا عبید الله بن زیاد و ان ابیتم فلسنا تارکیکم.(26) وقتی عباس بن علی (علیه السّلام) با پیشنهادی که عمر بن سعد کرده بود پیش حضرت امام حسین(علیه السّلام) آمد و بدو گفت: پیش آنها بازگرد و اگر توانستی تا صبحدم جنگ را عقب بینداز و امشب آنان را از ما دور کن، باشد که بتوانیم امشب به درگاه پروردگار خویش نماز بخوانیم و دعا و استغفار کنیم. خدا می داند که من نماز خواندن به درگاه او و قرآن خواندن و دعا و استغفار بسیار را دوست دارم. حضرت عباس بن علی (علیه السّلام) بتاخت بیامد و به آنها رسید و گفت: ای حاضران ابوعبدالله (علیه السّلام) از شما می خواهد که امشب بروید تا در این کار بنگریم که میان شما و او در این باب سخن نرفته بود و چون صبح شود ان شاء الله همدیگر را ببینیم یا رضایت می دهیم و کاری را که می خواهید و تحمیل می کنید انجام می دهیم و اگر نخواستم آن را رد می کنیم. گوید: حضرت امام حسین (علیه السّلام) می خواست آن شب آنها را به عقب برگرداند تا دستورات خویش را بیان فرماید و به خاندان خویش وصیت کند. و چون حضرت عباس بن علی(علیه السّلام) این پیام را آورد، عمر بن سعد گفت: ای شمر رأی تو چیست؟ گفت: رأی تو چیست؟ سالار تویی و رأی تو است. گفت: می خواهم نباشم. گوید: آنگاه رو به افراد کرد و گفت: چه رأی دارید؟ عمرو بن حجاج زبیدی گفت: سبحان الله، به خدا اگر از دیلمان بودند و این را از تو می خواستند، می باید بپذیری. قیس بن اشعث گفت: آنچه را خواسته اند بپذیر. به دینم قسم که صبحگاه با تو می جنگند. گفت: به خدا اگر بدانم می جنگند، امشب را مهلتشان نمی دهم. ابو مخنف از قول الحارث بن حصیره او از عبد الله بن شریک العامری نقل می کند که حضرت امام علی بن حسین(علیه السّلام) فرمودند: فرستاده ای از جانب عمر بن سعد پیش ما آمد و جایی ایستاد که صدا رس بود و گفت: به شما تا فردا مهلت دادیم اگر تسلیم شدید، شما را پیش امیر خود عبید الله بن زیاد می فرستیم و اگر نپذیرفتید رهایتان نمی کنیم. (27) در الکامل برخلاف تاریخ طبری ذکر شده است که قیس بن اشعث بن قیس شخصی بود که به عمر بن سعد (لعنه الله علیه) گفت که پیشنهاد حضرت امام حسین (علیه السّلام) را برای تأخیر جنگ بپذیرد.(28) طبق شواهد تاریخی در همین فرصت کوتاهی که برای شروع جنگ از عمر بن سعد (لعنه الله) گرفته شد گروهی از سپاه دشمن به حضرت سیدالشهدا (علیه السّلام) پیوستند و سبب هدایت برخی از افراد اگرچه به تعداد انگشت شمار گردید. کما اینکه حضرت امام حسین (علیه السّلام) طبق فرمایش مبارک خود دوست داشتند آخرین شب زندگیشان را با دعا و نماز در درگاه الهی سپری نمایند. از سوی دیگر حضرت کوشیدند تا آن رویدادهای فاجعه آمیز در روز روشن و نه در تاریکی شب جریان یابد تا گواهان بیشتری بر آن وقایع شاهد باشند و دشمن نتواند بر این وقایع دردناک پرده بیندازد و سرپوش بنهد. بنابراین ناگزیر باید وقوع این حادثه بزرگ در روز می بود که مردم در نیمروز گرد آیند تا بر جزئیات این جنایت گواه باشند و همه پیامها، فریادها و استدلالهای الهی را از زبان امام (علیه السّلام) و یاران بزرگوارش بشنوند سپس بنگرند که چگونه فریادهای امام به جایی نمی رسد و در روز روشن ببینند که چگونه چنگالهای پستی و رذیلت بر پیکر پاک فضیلت فرو رفته است و چگونه گنجینه اسرار الهی در زیر سم اسبان در هم می شکند و چگونه جمعیت نیکان کشته می شوند و سرها بریده می شود و کودکان کشته می شوند و چگونه تیرهای کینه جوی گمراهی حتی بر گلوی کودک شیرخوار می نشیند و چگونه خیمه ها آتش زده می شود و زنان غارت می شوند و بار و بنه به تاراج می رود و جزئیات جنایتکارانه و فاجعه آمیزی دیگری که مردم در نیمروز دیدند و گواهان ثبت نمودند و در تاریخ ماندگار شد. (29) پانوشتها (1) منتهی الآمال (عربی)، جلد 1، صفحه 623 (2)الامام الحسین و اصحابه، صفحه 249 (3)الطبقات الکبری، جلد 10، صفحه 466 (4) ترجمه الطبقات الکبری، جلد 5 ، صفحه 98 (5) الأخبارالطوال، صفحه 254 (6)ترجمه اخبارالطوال، صفحه 301 – 300 (7) الفتوح، جلد 5، صفحه 89 (8)ترجمه الفتوح، صفحه 891 (9) تاریخ الطبری، جلد 5، صفحه 416 – 415 (10) ترجمه تاریخ الطبری، جلد 7، صفحه 3011 (11) تذکره الخواص، صفحه 224 – 223 – الکامل، جلد 4، صفحه 57 – 56 – الفتوح، جلد 5، صفحه 94 – مقتل الحسین (علیه السّلام) مقرم، صفحه216 – مقتل الحسین(علیه السّلام) خوارزمی، جلد 1، صفحه 348 – نفس المهموم، صفحه201 – اللهوف علی قتلی الطفوف، صفحه 89 – 88 (12) المقرم، صفحه 217 – 216 (13) ترجمه مقتل مقرم، صفحه 127 – 126 (14) تذکره الخواص، صفحه 224 – 223 (15)شرح حال و فضائل خاندان نبوت، صفحه 334 (16) الفتوح، جلد 5، صفحه 94 – 93 (17) ترجمه الفتوح، صفحه 896 – 895 (18) الفتوح، جلد 5، صفحه 94 (19)ترجمه الفتوح، صفحه 896 (20) نفس المهموم، صفحه 202 (21)در کربلا چه گذشت، صفحه 276 (22)در کربلا چه گذشت، صفحه 277 (23) الطبقات الکبری، جلد 10، صفحه 466 – الأخبارالطوال، صفحه 256 (24) ترجمه الطبقات الکبری، جلد 5، صفحه 98 (25) وقعه الطف، صفحه 195 – 194 – تاریخ الطبری، جلد 5، صفحه 417 – الکامل، جلد 4، صفحه 57 – 56 – نفس المهموم، صفحه 203 (26)تاریخ الطبری، جلد 5، صفحه 418 – 417 – الکامل، جلد 4، صفحه 57 – 56 – اللهوف علی قتلی الطفوف، صفحه 89 – نفس المهموم، صفحه 204 (27) ترجمه تاریخ طبری، جلد 7، صفحه 3014 – 3013 – ترجمه الکامل، جلد 11، صفحه 163- 162 (28) الکامل، صفحه 4، صفحه 57 – ترجمه الکامل، جلد 11، صفحه 163 (29) با کاروان حسینی، جلد 4، صفحه 126 منابع – اخبار الطوال، ابو حنیفه احمد بن داود دینوری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نشر نی، 1371ش. – الأخبار الطوال، ابوحنیفه احمد بن داود الدینوری، تحقیق عبد المنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات الرضی، 1368ش. – الامام الحسین علیه السلام و اصحابه: عرض تاریخی معمق لواقعه الطف و استشهاد الامام الحسین علیه السلام و تراجم تحقیقیه لمن حضر الواقعه من الاصحاب رجالا و نساء، فضل علی قزوینی، قم، محمود شریعت المهدوی، 1415ق. – با کاروان حسینی از مدینه تا مدینه (ترجمه)، علی شاوی، قم، زمزم هدایت، 1386ش. – تاریخ الطبری (تاریخ الأمم و الملوک)، محمد بن جریر طبری، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، 1387/1967 – تاریخ طبری، محمد بن جریر طبری، ترجمه ابو القاسم پاینده، تهران، اساطیر، 1375 – تذکره الخواص من الأمه بذکر خصائص الأئمه، یوسف بن قزاوغلی ابن جوزی ، محقق: حسین تقی زاده، قم، المجمع العالمی لاهل البیت علیهم السلام، مرکز الطباعه و النشر، 1426 ق. -در کربلا چه گذشت (ترجمه نفس المهموم )، شیخ عباس قمی، مترجم محمد باقر کمره ای ، قم، مسجد جمکران ، 1381 ش . – شرح حال و فضائل خاندان نبوت ، سبط بن جوزی، مترجم محمدرضا عطائی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1379 ش . – طبقات الکبری، محمد ابن سعد، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، 1990 – طبقات کبری، ابن سعد کاتب واقدی، مترجم محمود مهدوی دامغانی، تهران ، 1374 – الفتوح، ابن اعثم کوفی، مترجم: محمد بن احمد مستوفی هروی، مصحح: غلامرضا طباطبایی مجد، تهران ، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی ، 1372 ش. – الفتوح، محمد بن علی ابن اعثم کوفی، بیروت، دار الأضواء، 1411 ه.ق. – کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، عز الدین علی بن اثیر، ترجمه ابو القاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، 1371 – الکامل فی التاریخ، عز الدین أبو الحسن علی بن ابی الکرم المعروف بابن الأثیر، بیروت، دار صادر، 1385/1965 – اللهوف علی قتلی الطفوف، علی بن موسی ابن طاووس، ترجمه احمد فهری زنجانی، تهران ، جهان ، 1348 ش . – مقتل الحسین (علیه السلام) مقرم، عبد الرزاق مقرّم، مترجم محمد مهدی عزیز الهی کرمانی ، قم ، نوید اسلام ، 1381ش . – مقتل الحسین (علیه السّلام)، عبدالرزاق مقرم، بیروت، موسسه الخرسان للمطبوعات، 1426ق. – مقتل الحسین علیه السلام خوارزمی، موفق بن احمد اخطب خوارزم، جلد 2، قم، أنوار الهدی، 1381ش. – منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل علیهم السلام (عربی)، حاج شیخ عباس قمی، قم، جامعه مدرسین (موسسه النشر الاسلامی)، 1422ق. – منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل علیهم السلام (فارسی)، حاج شیخ عباس قمی ، قم ، دلیل ، 1379ش. – نفس المهموم ، حاج شیخ عباس قمی، نجف، المکتبه الحیدریه ، 1421 ق./ 1379ش. – وقعه الطفّ، لوط بن یحیی ابو مخنف کوفی، قم، جامعه مدرسین، 1417ق. ...
