خانه
نقش کمرنگ حدیث و سیره در روش قرآن پژوهی مهندس مهدی بازرگان
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
محصول مطالعات میان رشته ای بدون روش شناسی تفسیر به رأی است
علم معناشناسی و تفسیر آیه را می فهمیم و امروز از آن با عنوان تفسیر عقلی یا اجتهادی نام می بریم. البته نمی خواهیم دوره متقدم را نقد کنیم و بگوییم آنها اخباری یا نقل گرا بودند. در آن زمان قرائن و شواهدی وجود داشت و فهم متن سهل تر بود اما الان فاصله گفتمانی وجود دارد. استخدام روش های نوین فهم معنای متن عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکهبه کار بردن این اصول و استخدام روش ...
بسته پیشنهادی ایبنا برای خرید کتاب های فلسفی/ از گادامر و مساله هرمنوتیک تا آیشمن در اورشلیم
معاصر است. بحث درباره مفاهیمی مانند کثرت گرایی، آزادی و جبر، نقد و امکان پذیری آن، میزان توانمندی منطق صوری و روش شناسی متعارف در فرایند کسب معرفت، جایگاه امر انضمامی در پژوهش های فلسفی معاصر، مفهوم پراکتیس و نسبت آن با تفکر انتزاعی، تقدم و تأخر تفکر جغرافیایی و تفکر تاریخی در برخورد با این مسائل که همچنان از مفاهیم مطرح در فلسفه معاصر محسوب می شوند، از جمله مباحث مطرح شده در این کتاب است و می توان ...
کنفرانس ولایت فقیه در هند برگزار شد
قرآن کریم آغاز و سپس شعراء و مداحان سرودهای خود را در زمینه ولایت و ولایت فقیه ارائه دادند و پس از آن مقاله خوانان و سخنران به اهمیت ولایت فقیه در زمان حاضر پرداختند. حجت الاسلام سبط حیدر آعظمی استاد حوزه علمیه آیت الله خامنه ای در سخنان خود به مطالعه و آشنائی هرچه بیشتر با ولایت فقیه تاکید کرد و گفت: ولایت فقیه ادامه راه ولایت ائمه است، و ولی فقیه توسط متخصصان و نخبگان فقه یعنی مجلس ...
پاسخ اساتید حوزه و دانشگاه به سروش/ وقتی خشت اول را کج نهاد
هیچ عنوان به دنبال این نبودند که دیگران را تحت کنترل و تسلط خود در بیاورند. وی می افزاید: ادعای دیگر ایشان این است، که قرآن کتاب خوف و خشیت است و در اسلام ما نقصان محبت داریم، این ادعای ایشان با سایر آموزه ها و تعالیم دینی که در رابطه با رحمت و محبت در قرآن و سیره پیامبر (ص) وجود دارد ناسازگار است، زیرا در آیات به مسئله محبت و محبت شدید اشاره شده است و عرفا محبت شدید را عشق می دانند، عشق ...
درباره نظام وفا آرانی
پرتو دانش است کمتر اندیشمند و شاعری است که در منظومه فکری تعلیمی خویش، به علم و دانش و گرانمایگی و فرهی آن اشاره نکرده باشد و سعادت جوامع بشری را بی نیاز از آن بداند از افرادی چون فردوسی، سنایی، مولانا و میرداماد فیض گرفته تا دکارت، گوته، کانت و نیچه. در میراث فکری و ادبی به جای مانده از نظام وفا نیز تاکید بسیاری پرشکوه دانش به عنوان یک فضیلت اخلاقی تعلیمی شده است تا بدانجا که وی مأمنی ...
مارکس می گوید، علم باید از زندگی روزمره انسان ها شروع شود
درک عمیق مفهوم آگاهی، ایدئولوژی، سرمایه داری و آموزش است. با شهرزاد مجاب و مهدی گنجوی درباره این کتاب گفت وگو کردیم. این کتاب چه دستاوردهایی برای کسانی که به اندیشه و آثار مارکس علاقه مندند دارد؟ کتاب درباره ی مارکس: درآمدی بر خرد انقلابی کارل مارکس خلاصه ی تفکر پالا آلمن است در زمینه یادگیری روش مارکس و آموزش مارکسیسم. آلمن به عنوان معلمی انقلابی نقد موشکافانه ای ...
عقل گرایی در علم و تقریب در رفتار؛ محور خدمات سیدمرتضی به اسلام
می گفتند؛ زیرا 80 پارچه آبادی جزء اموال او بود و از منافع آن در راه پرداخت شهریه، وقف کاغذ و ... صرف می کرد. نواب با بیان اینکه اوائل قرن 5 هجری که هنوز دولت آل بویه در اقتدار قرار داشت تا حدودی توانسته بود به ایجاد امنیت و آزادی نسبی برای شیعیان ایجاد کند، ادامه داد: تساهل و تسامح دولت آل بویه سبب شد تا عقاید مختلف زمینه لازم را برای طرح انظار خود بیان کنند؛ لذا جلسات مناظره و نقد و بحث ...
کاش قریب سیاسی نمی شد
اینها نوشته های روی سنگ مزار دکتر محمد قریب است در آرامستان شیخان قم. دکتر قریب که مدت ها از بیماری سرطان مثانه رنج می برد 46سال قبل در چنین روزی از دنیا رفت و بنا به وصیتش در کنار مزار پدرش به خاک سپرده شد. دکتر قریب، پزشک و روشنفکری بود که علاقه مند به فرهنگ بود و همه تلاشش را کرد تا سطح اطلاعات و سواد بهداشتی و سلامت مردم را بالا ببرد. در این مسیر به راه سیاست هم کشانده شد و با سیا ...
مفاهیم، موضوع اندیشه جامعه شناختی قرار گیرد/ با هم سرنوشت های خودمان ارتباط بگیریم
مقطع زمانی و مکان واحد هم جامعه شناسی علم چند پارادایمی بوده و چند تا ساحت و چند نوع جامعه شناسی عرضی داشته ایم. درواقع در ابتدای جامعه شناسی که کلاسیک های جامعه شناسی را داشته ایم، مانند کنت، جامعه شناسی را جایگزین دین می دانستند ولی بعدها ویژگی های جامعه شناسی آرام آرام تغییر کرد و حتی به تعبیری متواضع تر شد. وبر به عنوان نقد کنت و کلاسیک های جامعه شناسی مطرح کرد که وظیفه ما توصیف جهان است نه تغییر ...
درباره ضرورت بازخوانی بنیادهای معرفت شناسی اسلامی
بتوانیم مطرح سازیم. چون ابن سینا به طور روشن از بحث های فیزیولوژیکی برای توضیح ساختار ذهن کمک می گیرد. در طبیعیات، وی مباحث روشنی در این خصوص دارد. حتی ابن سینا از رفتارشناسی هم بحث می کند. البته بحث های فیزیکالیستی امروزی متفاوت است. علامه طباطبایی در مقاله دوم و مقاله سوم "اصول فلسفه و روش رئالیسم” آنجا که از علم گرایی بحث می کند و شیهد مطهری در مباحثش در خصوص ذهن "در معنای مایند و نه سول”، زمینه را برای طرح این نوع پرسش ها فراهم می کنند. البته می شود با واخوانش سنت معرفت شناسی اسلامی و فربه تر ساختن این مباحث، زمینه را برای طرح این نوع مباحث مهیاتر ساخت. ...
چهره ها
مهندس بازرگان، دکتر سحابی و دکتر نعمت الهی به دستور محمدرضا پهلوی از دانشگاه اخراج شد. از دیگر اقدامات او بنیانگذاری و تأسیس اولین بیمارستان تخصصی کودکان یعنی بیمارستان مرکز طبی کودکان به همراه دکتر حسن اهری بود که این اقدام را در زمان بازنشستگی خود انجام داد. دکتر قریب، به پاس خدمات علمی، نشان دانش از دانشگاه تهران و نشان درجه اول فرهنگ از وزارت آموزش و پرورش و نشان عالی لژیون دونور از دولت فرانسه ...
بالاخره علوم انسانی چه رسالت اجتماعی در جامعه ایفا می کند؟
معرفت شناسی مطرح نیست. در ادامه ی بحث سخنران اشاره کرد: برای فهم دقیق رابطه ی نظریه و عمل به منظور نزدیک شدن به ساحت و افقی روشن تر در این زمینه، تحقیق خود را بر پایه ی شناخت پیشینی و طرح بدیع و اولیه ای که حاصل سه دهه تدریس و پژوهش در حوزه ی فلسفه ی علوم اجتماعی است، به چهار بخش یا دفتر؛ 1. رابطه ی نظر و عمل از منظر حکمای باستان و اسلامی 2. نقد دوگانگی نظر و عمل در فلسفه ی علم پوزیتیویستی ...
بررسی تجربه های جهانی مدیریت پسماند
. نتایج حاصل از بررسی متون مرتبط نشان می دهد که در مدیریت پسماند نیاز است مواردی همچون ایجاد و توسعه سطل بازیافت در سطح شهر، فرهنگ سازی در خصوص بازیافت زباله ها، ملزم ساختن صنایع برای اختصاص بخشی از سود خود به مدیریت پسماند و بهره گیری از مشارکت شهروندان و بخش خصوصی در این حوزه مورد توجه قرار گیرد. البته دستیابی به اصول مدیریت پسماند نیازمند بررسی نمونه های موفق است چرا که زمینه ...
به عاریه گرفتن مفاهیم اروپایی پایان دهیم
اهمیت پرسش از این مواجهه است که می تواند آن را از بداهت درآورده و به مسئله ای پیچیده بدل کند. با پروفسور حمیدرضا یوسفی، استاد تاریخ تفکر و روان شناسی تعامل در دانشگاه پُتسدام آلمان و پژوهشگر فلسفه میان فرهنگی در این خصوص گفت وگویی داشته ایم که در ادامه می خوانید. غرب به سه حوزه هستی شناسی، معرفت شناسی و متدولوژی یا روش شناسی نگاه ساختارمندی کرده است. همه می دانیم فلسفه اسلامی تأکید ...
معرفی چند نکته برای یادگیری زبان از طریق فیلم و سریال
.... یادگیری یک زبان به این روش بسیار آسان تر است. ما مسلما بدون اینکه چیزی از فیلم و سریال یاد بگیریم، به آخرین قسمت می رسیم. بنابراین در ادامه چهار نکته آورده شده است که به شما کمک می کند تا از یادگیری زبان از طریق تلویزیون و فیلم بیشترین بهره را ببرید. پس در ادامه این مطلب با آی تی رسان همراه باشید. 1. به صوت های شنیداری و حرکات بدن توجه کنید شاید یکی از ...
ابن ابی الحدید کیست و چه مکتبی دارد؟ / او نهج البلاغه را به چه چیز تشبیه می کند؟
کتاب الذریعة فی اصول الشریعة، از سید مرتضی علم الهدی (د 436ق /1044م)؛ شرح مشکلات الغرر از ابوالحسن بصری؛ الوشاح اذهبی فی علم الابی (؟) و نیز دیوان او را می توان نام برد. وی همچنین المستصفی من علم الاصول غزالی را نقد کرده و آیات البینات زمخشری در علم کلام، منظومه ابن سینا در طب را شرح کرده است. درگذشت ابن ابی الحدید در حمله هلاکوخان به بغداد در 655ق /1285م محکوم به قتل شد و به شفاعت ابن علقمی و وساطت خواجه نصیرالدین طوسی از مرگ نجات یافت، ولی روزگارش نپایید و اندکی بعد در بغداد درگذشت. منبع:جماران انتهای پیام/ ...
تاثیر ترجمه نظریه های ماکس وبر بر دیدگاه مورخان ایرانی
پیش از توضیح آرا و اندیشه های وبر در این زمینه، ارائه مختصری در مورد روش شناسی وی پیرامون انگیزه کنش انسان ها در عرصه اجتماعی ضروری می نماید. هر پژوهشگر علوم اجتماعی، در فرآیند تحقیق خود، از یک اسلوب روش شناختی و منطق استدلالی پیروی می کند و برای اینکه بتواند از این منطق پیروی کند، به تدوین آن در چارچوب یک رشته روش ها و نظریه ها نیاز دارد. وبر در بررسی نظریه کنش و انواع سلطه، به این اصل اعتقاد داشت. او پیش ...
پایان روشنفکری دینی سروش
باقی نگذاشت تا آن جا که برخی مانند محسن آرمین و عبدالعلی بازرگان و ... زبان و قلم به نقد آن گشودند. باری روشنفکری دینی به اذعان خودِ سروش در شروع این پروژه در اولین مقالات قبض و بسط، مدعی جمع میان دین و مدرنیته بود و این مهم وابسته به پذیرش و اعتراف به واقعیتی به نام دین و نزول آن از طرف خدا برای هدایت آدمیان است. دکتر سروش در نظریه قبض و بسط دین را ثابت و الهی و معرفت دینی را متغیر و بشری ...
مدیر عامل بنیاد هدایت: باید به دانش تحقق تمدن اسلامی برسیم
پیدا کنیم. حجت الاسلام میرمحمدیان با اشاره به دو روش تولید علم و دانش یادآور شد: در یک روش حرکت از مبادی و مبانی به سمت اجرا و دیگری حرکت از اجرا به سمت مبانی و مبادی شروع می َشود و ما به هر دو مسیر در تولید علم تحقق تمدن اسلامی نیاز داریم. ضرورت تجربه نگاری دقیق از میدان وی ادامه داد: از این رو به تجربه نگاری دقیق از میدان احتیاج فراوان داریم، تجربه در میدان باید ...
شماره 10 فصلنامه سیره پژوهی اهل بیت(ع) منتشر شد
های موجود در مطالعات تاریخی زندگانی اهل بیت: مانند منبع شناسی، عدم توجه به اسناد و مدارک، عوام گرایی، تقدس گرایی، احساس گرایی، حدیث گرایی، اخباری گری، تحجّر، جزم گرایی، جمود و عصمت گرایی پرداخته و نشان داده است که در مطالعه زندگی اهل بیت: علاوه بر تبیین حقانیت دین اسلام و تشیع، باید با شناسایی و رفع آسیب های بالا، رویدادهای این دوره را با عقلانیت و روش علمی بررسی کرد تا به مطالعه جامع و عالمانه ...
کشوری که همزمان دو نخست وزیر داشت
انفس مشاهده می کرد با آیات قرآن تفسیر می کرد و در تفسیر سوره نور از تئوری اپتیک در فیزیک و علوم جدید بهره می برد و افکار بازرگان و رویکرد پوزیتیویستی او در تفسیر متون دینی به تاسی از ابوالحسن فروغی شکل گرفت. بازرگان تحت تاثیر فروغی با منجم فرانسوی کامیل فلاماریون که یک کاتولیک بود، آشنا شد و کتاب خدا در طبیعت او را مطالعه کرد. حضور فعال بازرگان جوان در محافل مذهبی فرانسه او را به این ...
فرایند فکری سروش از شخص محوری تا جریان محوری
گیری از کتاب حقیقت و روش گادامر احیا می کند و در کنار نظریه ابطال گرایی پوپری می نشاند؛ البته سروش هیچ گاه در کتاب قبض و بسط تئوریک شریعت، نام گادامر را نمی برد، اما از صامت دانستن دین و تأثیرگذاری معارف بیرون دینی بر فهم متون دینی کاملاً پیدا است که او از این مدرسه بهره فراوان برده است. فرایند فکری سروش با رویکرد جریان و موضوع محوری دکتر سروش در دومین توصیف و تحلیل بسط فکری اش ...
دین و مسئولیت اجتماعی در اندیشه سیاسی مهدی بازرگان
برخاست . اما تلاش های بازرگان در مقابله فکری با کمونیسم وماتریالیسم ونیز بهائیت نه صرفا از طریق پاسخگویی به مسایل آن نحله ها بلکه از راه تبیین نقطه نظرات اسلام و به ویژه تلاش برای همسویی علم ودین وتطبیق احکام ومسائل دینی با قواعد واصول علمی ودانش روز انجام می گرفت. وی چه در آن کتاب وچه در سایر آثار دیگر خود همچون عشق وپرستش، باد و باران در قرآن، ذره بی انتها ، بی نهایت کوچک ها، کار ...
کارنامه سروش در هفتاد و پنج سالگی
در دادوستد با سایر معارف بشری علی الخصوص معرفتِ علمی بیان می کند و همّ وغمّ خود را بر اصلاح و به تعبیر خود، عَصری کردن معرفت دینی می داند. اما به تدریج در بسط تجربه دینی، اصلِ خود دین را نیز بشری می داند و تجربه نبوی را بر همین اساس قابل بسط می داند. در رؤیای رسولانه با تأکید بر اینکه قرآن، کلامِ محمد است و نه خدا، جایگاه مهمتربن تکست دینی یعنی قرآن را متزلزل و در گفتار چهارمش یعنی دین و قدرت ...
در کتاب درآمدی بر دانش تفسیر بررسی شد؛ نگاه به علم تفسیر از دریچه تاریخ
به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ کتاب درآمدی بر دانش تفسیر به مباحث مقدماتی فلسفه دانش تفسیر می پردازد که بسیاری از مباحث به صورت پراکنده در کتاب های علوم قرآنی یا کتاب هایی که به صورت مستقل به اصول و قواعد، مبانی یا روش شناسی تفسیر پرداخته اند، وجود دارد. اما در برخی موارد مطالب با روش تحلیلی – تاریخی در این کتاب ها وجود ندارند. این موضوع نگارنده کتاب را بر این پژوهش تشویق کرد و به اعتقاد ...
اقتصاد اسلامی؛ امتناع یا ضرورت؟
مساله اقتصاد اسلامی در فضای علوم انسانی هرازچند گاهی در کانون توجهات قرار می گیرد که این بار بهانه توجه به این موضوع اظهارات نسبتا رادیکال آقای علوی بروجردی در زمینه عدم امکان عقلی اقتصاد اسلامی بود. پرسش از امکان یا امتناع اقتصاد اسلامی، در چهل سالگی انقلاب اسلامی که مدعی عرضه نگاهی نو به مقولات علوم انسانی است هرچند شاید در نگاه اول ساده انگارانه به نظر برسد و متضمن توقف در منزلگاه اولیه اقتصاد باشد، اما اگر عینک شناخت خود را برچشم بگذاریم و بپذیریم که فلسفه ...
انتشار یکی از مهمترین منابع تاریخ فلسفه
...> محبوب القلوب یکی از مهم ترین منابع در زمینه تاریخ فلسفه بوده و مشتمل است بر شرح احوال، اندیشه ها و اقوال و آثار انبیاء، ائمه معصومین علیهم السلام، فلاسفه، عرفا، متکلمان و به طور کلی حکمای یونانی و مسلمان. تصحیح جدیدی از این اثر به تازگی به کوشش علی اوجبی و از سوی نشر مولی منتشر شده است. گفت وگویی که در ادامه می آید درباره این اثر و ویژگی های تصحیح جدید آن است. به عنوان نخستین ...
