ریشه های کودتای 28 مرداد؛ از شکل گیری صنعت نفت تا حصر مصدق
سایر منابع:
سایر خبرها
آقاجری: کودتای 28 مرداد همچنان مسأله امروز ما است/دکتر مصدق محافظه کاری کرد و مردم را به میدان فرانخواند!
مستعمره و نیمه مستعمره دنیا بعد از جنگ جهانی دوم است. اگر جنبش ملی شدن نفت در ایران بخواهد درست بحث شود، در بستر طبیعی و با بررسی همه نیروهای دخیل و همه شرایطی که موجب به وجود آمدن آن شد، صحبت کنند. زرافشان یادآور شد: بحث را به یک بحث حقوقی ساده تقلیل داده بودند که آیا به موجب قانون اساسی شاه می توانسته مصدق را معزول کند؟ گویی ما با خرید و فروش یک باغ طرف هستیم که رستاخیز یک ملت برای به دست ...
هنوز ابعاد زیادی از کودتای 28 مرداد پنهان است
، حزب توده است که بخشی از کودتا درباره حزب توده و فرجام حزب بعد از کودتای 28 مرداد است. معاون پژوهشی موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی با اشاره به اینکه بخشی از کتاب به یادداشت های دکتر حسین فاطمی پرداخته شده است، ادامه داد: یادداشت های سیاسی او توضیح وقایع روز است. کتاب افسران عملیات آژاکس، سند محور است اسلامی درباره عنوان کتاب افسران عملیات آژاکس توضیح داد: عنوان کتاب ...
مصدق از تابو تا ابزار!/ زیدآبادی
نهایت کوبنده و شدید بود. آیت الله نه فقط حکم ارتدادِ رهبران وقت جبهۀ ملی را صادر کرد، بلکه مسلم بودن دکتر مصدق را نیز به چالش کشید. گرچه حکم ارتداد رهبران جبهۀ ملی مشروط و برگشت پذیر اعلام شده بود، اما وقایع پس از این ماجرا، از جمله رأی مجلس اول به عدم کفایت سیاسی بنی صدر و اعلام جنگ مسلحانۀ سازمان مجاهدین و بمب گذاری آن ها در مقر حزب جمهوری اسلامی و دفتر ریاست جمهوری، اوضاع کشور را چنان ...
فارین پالیسی: کودتای 28 مرداد بدون دخالت و حمایت آمریکا ممکن نبود
دست یافت. پس از کشف نفت در ایران در سال 1908، شرکت نفت انگلیس و ایران (AIOC که بعداً بریتیش پترولیوم یا BP نامیده شد) متعلق به بریتانیا، صنعت نفت ایران را اداره می کرد و تقریباً از خودمختاری کامل برخوردار بود و اندکی از درآمد خود را با دولت ایران تقسیم می کرد. در آوریل 1951، مجلس ایران رهبر ملی گرایان را به عنوان نخست وزیر جدید کشور معرفی کرد و زمانی که مصدق به قدرت رسید، صنعت نفت کشور ...
دیگر قمه و غمزه بدکارگان به کار براندازی نمی آید!
وقتی شعبان جعفری، از اطرافیان آیت الله کاشانی کتک خورد! در آغاز سخن، مروری بر زندگینامه شعبان جعفری، از تولد تا کودتای 28 مرداد ضروری می نماید. او زندگی پرفراز و نشیبی را پشت سر نهاد. از حمایتِ دکتر مصدق و محافظت دکتر فاطمی و حضور در قیام 30 تیر گرفته، تا گرایش به دربار و دخالت فعال در غائله 9 اسفند 1331 و تجربه زندان از سربند آن و سپس برخورداری از منافع 28 مرداد و نهایتاً فرار به خارج و پی گیری یک زندگی یکنواخت تا مرگ! بر تارنمای پژوهشگاه تاریخ معاصر ایران، تک نگاشته ای وجود دارد که جامع می نماید: ...
بازوی نظامی کودتای 28 مرداد بدون رسانه به موفقیت نمی رسید
بسیار کم شدند. همچنین اختلاف مصدق با آیت الله کاشانی نیز در بروز این کودتا تاثیرگذار بود. تاسیس شبکه های معاند و خرید نمایندگان مجلس توسط آنها و اختلاف افکنی میان آنها و مصدق از عواملی بود که مجلس منحل شد و پازل ایجاد کودتا را تکمیل کرد. وی همچنین از تلاش مطبوعات آن دوره برای القای طرفداری مصدق از حزب توده یاد کرد و گفت: آیت الله کاشانی استعمار به خوبی می شناختند و دسیسه های آمریکایی ها در ...
محسن برهانی: واژه کودتا برای 28 مرداد درست نیست + واکنش روزنامه اصولگرا
نخست وزیر توسط شاه مشروط به رأی تمایل مجلس بود و از آنجا که مصدق در تاریخ 22 مرداد مجلس را منحل کرده بود، در نتیجه عزل مصدق توسط شاه نیازی به رأی تمایل مجلس نداشت؛ چراکه مجلس منحل شده بود و با انحلال مجلس رأی تمایل مجلس، سالبه به انتفای موضوع است و در نتیجه پیش شرطی برای عزل و نصب شاه وجود نداشت. در پاسخ به این استدلال می توان گفت اگر عزل و نصب براساس رویه شکل گرفته است، بنابر این بعد از اعلام ...
70 سال چالش خاندان پهلوی در برابر کودتای 28 مرداد/ سؤالی که پدر و پسر هیچ گاه پاسخ ندادند!
آمدن مجدد او با کودتا، صحبت از تغییر رژیم شاهنشاهی بود و اگر شاه آینده ایران را به مردم واگذار کرده بود، باید مردم درباره آینده حکومت نظر می دادند و چیزی شبیه رفراندوم برگزار می شد. دکتر حسین فاطمی وزیر امور خارجه دولت مصدق که بعد از 28 مرداد دستگیر و اعدام شد، روز 25 مرداد در میتینگ در میدان بهارستان خواستار الغای سلطنت و برقراری جمهوری شد. شاید یکی از دلایلی که مردم به مجسمه های رضاشاه ...
نقش آمریکا و انگلیس در کودتای 28 مرداد چه بود؟
... مشکلات مالی و فشار حزب توده این مولف و محقق در ادامه توضیحاتش می گوید: مصدق در همان سال اول نخست وزیری با مشکلات بسیاری روبرو شد. از یک طرف با توجه به حذف درآمد نفت از بودجه کشور مشکلات مالی به دولت فشار می آورد، از طرف دیگر حزب توده که مصدق را عامل امپریالیسم می دانست فضای عمومی جامعه را آشفته می کرد. این مشکلات ادامه داشت تا زمانی که دوره قانونی مجلس شانزدهم به سر رسید و مصدق ...
ننگ 70ساله
دیگر مصدق را نخست وزیر قانونی ایران نخواهد شناخت. مصدق بار ها بر سر سفیر آمریکا فریاد زد که حق دخالت در امور داخلی ایران را ندارد، اما او خودش هم خوب می دانست که آمریکایی ها و انگلیسی ها از مدت ها قبل به دنبال آن هستند که شاه جوان ایران را به تغییر نخست وزیر و تن دادن به خواسته های استعماری شان به خصوص بعد از زخم سختی که از ملی شدن صنعت نفت خورده اند، وادار کنند. نقشه سرنگونی دولت مصدق ...
وقتی امریکا در غیاب مردم آب رفته را به جوی بازگرداند!
پایگاه مخفی هندرسون در کوهستان های شمال تهران قرار داشت! کرمیت روزولت از سامان دهندگان امریکایی کودتای 28 مرداد 1332، بعد ها طی گفت وشنود هایی مطبوعاتی، به بازگویی خاطرات خود از فرایند این رویداد پرداخت. ترجمه یکی از مصاحبه های او در روزنامه کیهان مورخه 21 و 26 فروردین 1358 به چاپ رسید. او در این روایت - که شمه ای از آن در پی می آید- به نیکی نشان می دهد عوامل دولت امریکا، چگونه این حرکت را از آغازین مراحل آن راهبری کرده و به نتیجه مورد نظر رساند ...
شرم وابستگی و سایه سنگین مصدق
اسناد همچنین تاکید دارد که تحرکی از طرف روس ها در ماجرای نفت نبود و تهدیدی از جانب حزب توده وجود ندارد ولی چنین القا شد که خطر اصلی از طرف آنها متوجه منافع غرب است. (صص93-92) بنابراین برنامه ریزان کودتا گفتار خطر کمونیستم و جنگ سرد را غالب کردند تا قصد و نیت اصلی آنها یعنی حفظ نظم جهانی محفوظ بماند. گمراه شدن مصدق بخش سوم کتاب معرکه مجلس را مورد توجه قرار داده است و نشان می ...
مصدق اصلاح طلب بود، فاطمی برانداز!
...، روسیه و حزب توده است و در سوی دیگر دربار و شاه و همه عوامل آنها هستند. در این بین نهضت ملی شدن صنعت نفت شکل گرفته است و با وجود اینکه فضا خصمانه بود، توانسته قانون ملی شدن صنعت نفت را بگذارند. این قانون در 29 اسفند 1329 پس از تصویب، در مسیر اجرا قرار می گیرد و 14 اردیبهشت 1330 مصدق نخست وزیر می شود. ریشه این پیروزی به سال ها مبارزه مصدق در زمان اشغال ایران و جلوگیری از دادن امتیازات به خارجی ها ...
نقش موثر انگلیس در کودتای 28 مرداد
توسط اقدامات آمریکا و انگلیس به وجود آمد، حکومت شاه محمدرضا پهلوی بود که خبر از دوران استبداد و ظلمی می داد که تا سرنگونی او در سال 1357 ( 1979) ادامه داشت.محبوبیت مصدق در سال 1332- 1953 بر موج اختلافات با شرکت نفت انگلیس و ایران ( AIOC) که توسط انگلیسی ها برای بهره برداری از ذخایر عظیم نفت ایران تأسیس شده بود سوار گردید.مصدق طرحی را برای ملی شدن نفت به کمیسیون نفت مجلس پیشنهاد کرد.در اسفند 1329 ...
وابستگان شاه هم وقایع 28 مرداد را کودتا می دانند
مصدق تاکید مستمر داشت متن فرمان شاه را در صفحه اول خود منتشر کرد. عکس خود فرمان در شاهد روز بعد و حتی پس از کودتا در بقیه روزنامه های مخالف دولت ملی منتشر شد. جریان موافق مصدق عمدتا به جبهه ملی و بخشی از مردم و گروهی از مذهبی ها معطوف می شود. رسانه های منتسب به ایران مصدق را یک قهرمان ملی می دانند که عاری از هر گونه اشتباه و خطایی بوده است. از نظر آنها، وی نقش اصلی را در جریان ملی شدن صنعت ...
کودتایی که توجه پژوهشگران تاریخ را به خود جلب کرد/ کتاب ها درباره 28 مرداد چه می گویند؟
افسانه نقش سیا چگونه رشد کرد و جا افتاد، زمینه نفوذ بیگانه به عنوان عامل محرک در عرصه سیاست ایران، حزب توده، محمدرضا شاه پهلوی، رزم آرا: پیش درآمد بحران ملی شدن نفت، روی کار آمدن مصدق و بحران نفت، شکل گیری جبهه ملی، نامزدی مصدق برا نخست وزیری، دکتر محمد مصدق، نمای کلی، نخستین واکنش بریتانیا به ملی شدن صنعت نفت و... بحث و بررسی شده است. در مقدمه نویسنده می خوانیم: این کتاب کوششی است برا ...
کودتای 28 مرداد؛ درسی که 70 ساله شد
...> کودتاگران با انجام عملیاتی نظامی و شبه نظامی در ایران و خیابان های تهران دولت قانونی محمد مصدق را سرنگون کردند و دفتر نخست وزیری را به ویرانه مبدل ساختند. بخش هایی از ارتش و نیز اوباش در سطح شهر با هرگونه مقاومت برخورد خشنی داشتند تا آنچه را که بعد از 30 تیر 1331 و قیام یکپارچه ملت به رهبری رهبران نهضت ملی شدن صنعت نفت شکل گرفته بود به خاکستر تبدیل کنند. این کودتا مسیر تاریخ را در ...
28 مرداد به تاریخ پیوست؟
جبهه ملی از احزاب مختلف با ایدئولوژی های متفاوت تشکیل شده بود که نقطه اتصال و اشتراک آن ها تامین حداکثر منافع صنعت نفت با ملی کردن آن بود. به عبارت دیگر ماموریت دکتر مصدق سروسامان دادن سریع به فعال شدن صنعت نفت بود؛ اما وسواس های وجیه المله ماندن از یک طرف و مساله انتقام از رضاشاه و خانواده اش برای او نسبت به حل مساله نفت اولویت یافت. می توان 9 اسفند سال 1331 را که قرار بود شاه از ایران ...
آسیب شناسی کودتا پس از 70 سال
هایی علیه مصدق انجام شد. گفته شد کمونیست ها در ایران در حال به قدرت رسیدن هستند. در داخل و خارج گفته می شد مصدق به حزب توده و جریان چپ میدان داده و احتمال دارد ایران به دست کمونیست ها بیفتد. این موضوع در داخل روحانیون و در خارج آمریکا را نگران کرد. یکی از دلایل مخالفت آمریکا با مصدق این بود که ملی گراها در ایران شعار می دادند که شیرهای نفت را می بندیم. جنگ جهانی تازه تمام ...
کودتای 28 مرداد مانع دموکراتیزه شدن ایران شد
مردم پیش می برد. مصدق وقتی امکان حضور در مجلس را نداشت، در میدان بهارستان یک صندلی گذاشت و گفت هر جا که مردم باشند مجلس هم آنجاست. مصدق به پشتوانه مردم نفت را ملی کرد و دست انگلیسی ها را از ایران کوتاه کرد. کارهای مصدق برخاورمیانه و شبه قاره هند تأثیر داشت. مصدق که دانش آموخته حقوق بود دریافته بود که جامعه توده وار ، کم سواد و استبدادزده گرفتار جهل و نادانی است. به همین منظور در اقدامی ...
داستان کودتا بعد از 70 سال
برخی دیگر با مصدق و سیاست های او به مثابه یک اسطوره بی عیب و نقص برخورد می کنند و معتقدند مصدق با فشار آوردن به شاه قصد اجرای قانون اساسی مشروطه را داشت. این مساله در مورد واقعه 28مرداد نیز صادق است. عده ای معتقدند که صفر تا صد وقایع 28مرداد، برنامه ریزی سازمان های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس بود. انتشار خاطرات افرادی مانند کیم روزولت، رئیس شعبه خاورمیانه سازمان سیا، پس از انقلاب اسلامی نیز مهر تاییدی بر این نگاه می زند. با ...
اصفهان قیام کرد؛ مصدق نفهمید...
بر استقلال در برداشت منابع نفتی، مرام و گفتمان خاص و متمایزی ارائه نمی کرد و به همین دلیل پایدار و بادوام نیز نبود. دوم اینکه، هدف اصلی جبهه ملی، ملی کردن صنعت نفت بود و افق روشنی در ارتباط با ایران پس از ملی شدن نداشت؛ کما اینکه دکتر مصدق با درخواست اختیار قانون گذاری شش ماه از مجلس نشان داد که حاضر است برای ملی شدن نفت، اصول بالاتری همچون اصول تفکیک قوا مصوب مشروطه را نیز زیرپا ...
همراهی آمریکا با طرح ضد مصدقی انگیس/ ابقای دولت و انحلال مجلس
می دانست. دولت انگلیس تلاش زیادی برای تغییر نظر آیزنهاور انجام داد. انگلستان تلاش کرد تا خطر کمونیسم در ایران را برای آیزنهاور پررنگ کند و به او بقبولاند که تنها راه حل مسئله نفت، کنار گذاشتن دولت مصدق است. مصدق پیش تر اعلام کرده بود که هر نوع پیشنهادی که دولت های خارجی در چارچوب قانون ملی صنعت نفت ارائه دهند، از آن استقبال می کند؛ اما آمریکا و انگلیس حاضر به پذیرش نظر مصدق نبودند. با ...
مروری بر اتفاقات مشهد در کودتای 28 مرداد 1332 | فاصله چندساعته شعارهای زنده باد و مرده باد
نفت در ایران است. 2 خرداد میتینگ جمعیت های مؤتلفه در میدان شاه با سخنرانی امیرپور، مصباح الهدی و محمدتقی شریعتی، در حمایت از دولت دکتر مصدق برگزار می شود. هشت روز بعد، فتوای آیت ا... کلباسی درمورد ملی شدن صنعت نفت در مشهد منتشر می شود. او در این فتوا از همه مردم مسلمان می خواهد در این امر، تعجیل و در مبارزه با دشمن استعمارگر، شرکت کنند. 23 تیر 1330 مردم مشهد به مناسبت صدور قرار نخستین ...
ریشه جنایات شاه به کودتای 28 مرداد باز می گردد
انعقاد قراردادهای ننگین با دارسی و انگلیس و شِل و کنسرسیوم به جیب انگلیس ها می رفت و رضاخان به خاطر منافع خود مجدداً قرارداد را امضا می کرد که مرحوم آیت الله کاشانی(ره) در دوره شانزدهم مجلس برای ملی کردن صنعت نفت یکپارچه قیام کرد. نماینده ولی فقیه در استان مرکزی عنوان کرد: آیت الله کاشانی(ره) در زمانی که شاه حکم نخست وزیری احمد قوام را صادر کرد و مصدق را کنار گذاشت، قیام کرد و مردم نیز او ...
کودتای 28 مرداد نتیجه رفاقت مصدق با آمریکا+سند
ملی نفت، حمایت روحانیون به رهبری آیت الله کاشانی و حمایت جبهه ملی، دکتر مصدق به عنوان نخست وزیر انتخاب شد و برای اولین بار در تاریخ حکومت پهلوی، یک دولت ملی و برخاسته از رای مردم تشکیل شد. تصویری از دکتر محمد مصدق مصدق انتقال وزارت جنگ به دولت را به منظور پیشگیری از اقدامات دربار علیه نهضت ملی نفت، از شاه درخواست کرد. این درخواست از طرف پهلوی رد شد و به همین دلیل مصدق در 25 تیر ...
هفتاد سال پس از یک حسرت تاریخی
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین ، این کودتا که نتیجه همکاری استعمار خارجی با استبداد داخلی بود، سرمنشاء بسیاری از حوادث تلخ تاریخی ایران شد؛ اما مهمترین کارکرد آن محروم کردن ملت ایران از ثروت های داخلی بود که خود، منجر به از دست رفتن استقلال، آزادی و غرور ملی شد. ریشه کودتا چه بود؟ بعد از ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند 1329، دولت انگلیس در چند جبهه شکست خورد. نخست ا ...
فرجام کودتای شانسی
به گزارش ایسنا، امروز 28 مرداد هفتادمین سالگرد کودتای انگلیسی – آمریکایی علیه دولت محمد مصدق در سال 1332 است. قضیه از کجا شروع شد؟ آزاد شدن موقتی منابع استراتژیکِ نفت و گاز ایران به بهای ریخته شدن زهر انگلیس به حلقوم مردان دلسوز، وطن پرست و اخلاقگرا و کشیدن انتقامی سخت و خصمانه از آنان به دست آمد. مصدق و جریان فکری و سیاسی اش قبل از رفتن به دولت با اتحاد و همراهی با آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی و ...
مصدق باید هدفش را به مردم می گفت
...، مطبوعات جبهه ملی مطرح می کنند که کاشانی عامل انگلیس و ضد مصدق و ضد نهضت ملی شدن صنعت نفت است. اگر آیت الله کاشانی پذیرفته بود ما امروز او را نقد می کردیم. باید پرسید که چرا مصدق مجلس شورای ملی را تعطیل کرد و چه حقی داشت که دولت اجازه دهد که قانون تصویب کند. دولت مجری قانون است و تصویب قانون هم کار مجلس است. همین موضوع شقاق عظیمی در مجلس ایجاد کرد که بخشی از مجلسی ها علیه دکتر مصدق موضع گرفتند ...
اتحاد استعمار پیر و جدید در سقوط مصدق
به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، دولت انگلیس پس از ملی شدن صنعت نفت، به جهت از دست دادن یکی از منابع عمده ارزی خود، با همه توان خود به مبارزه علیه دولت مصدق برخواست. برای پیروزی بر مصدق و به شکست کشاندن صنعت ملی شدن نفت از هر وسیله سود جست. انگلیس در ابتدا به مصدق پیشنهاد های گوناگون ارائه کرد. اولین پیشنهاد موضوع غرامت شرکت نفت ایران و انگلیس بود که با رجوع به ...