خانهاندیشه در عسرت/ آناتومی مختصری از فلسفه و اندیشه در ایران امروز
سایر منابع:
با دوستان خود به اشتراک بگذارید
می پسندم
0
سایر خبرها
دین شناسی سروش در امتداد خاستگاه معرفتی و جهت گیری تاریخی اندیشۀ اوست
عنوان شِعار و پوشش خود استفاده کند، همچنان بی هویت و بی ریشه است. گرچه در ضمن دیدگاه ها و اظهارات عبدالکریم سروش برخی تذکرات و نقدهای صائب نسبت به نظر و عمل انسان و جامعۀ معاصر ایرانی وجود دارد لکن منظومۀ فکری او در موضوعات مورد بحثش، چه تبیین بنیان های فلسفۀ علمی و معرفت شناسانۀ معرفت دینی و روش شناسی آن و چه نظام ارزشی و اخلاقی حاکم بر اندیشه و کنش آن، نه از غنای مطالعاتی و تتبع کافی در منابع ...
سستیِ بنیان های معرفت شناسی در فلسفه اسلامی؛ آری یا خیر
شعار سال: گفتگو این گونه آغاز می شود که دکتر محمدرضایی در پاسخ به پیام یک از اساتید گروه بیان می دارند: دکتر محمد رضایی: اگر فلسفه غرب همان فلسفه نیچه و هیوم و سارتر فوئرباخ و مارکس و .... است، که نهایت به مادی گرایی و الحاد منتهی می شود، همان فلسفه بت پرستی عصر جاهلیت است در قالب اصطلاحات جدید، به تعبیری بت پرستی نوین، با احترام. دکتر پودینه: فلسفه غرب، فقط فلسفه نیچه، هیوم و.... نیست. فلسفه اسلامی هم، تنها فلسفه نیست. اساسا مهم نیست که مطالب فلسفی از سوی چه فردی بیان شده است، چه نیچه و چه ملاصدرا فرقی نمی کند. ارزش مطالب فلسفی به حمایت ادله از آن است، اگر استدلالات هیوم موجه باشد، باید استدلال وی را بپذیریم و اگر استدلال ملاصدرا موجه نباشد، نباید آن را بپذیریم. متاسفانه اکثر استدلال های ملاصدرا و ابن سینا از حیث معرفت شناختی ناموجه هستند و از این رو، فلسفه اسلامی بنیان های معرفت شناختی اش، سست است. بنده حاضرم اگر مایل به گفتگو باشید با شما در همین گروه در ضمن بحث و استدلال نشان دهم که از حیث معرفت شناختی فلسفه اسلامی سست و بی پایه است. البته من هیچ کدام از این فلسفه ها را نیز درست نمی دانم و پذیرش یک استدلال به معنای پذیرش قلبی به مدعای آن نیست. دکتر محمد رضایی: با سلام، با عرض پوزش، کسی که با فلسفه غرب و اسلامی آشنا باشد، چنین ادعایی نمی کند. دکتر پودینه: سلام. چه خو ...
متن و حاشیه؛ پژوهش تازه و خلاقانه
شناسی مناسبی برای مطالعات مربوط به بدن باشد. بدن آدمی نخستین و دم دست ترین پدیده در زندگی اوست. انسان و زندگی، بدون بدن تصورنشدنی است. از همین روی در درک و دریافت های آدمی هم همواره بدن نقشی محوری بازی می کند؛ با وجود تحقیقات گسترده در باب بدن در فلسفه، جامعه شناسی، روان شناسی و به طورکل علوم انسانی، مطالعات بدن در ایران هنوز نوپاست؛ خصوصا اینکه این مهم در فضا های آکادمیک هنوز جدی ...
اهمیت نهاد خانواده در نقش پرسشگری دانش آموزان
انواع یادگیری ها مفید واقع شود. بسیاری از صاحب نظران تعلیم و تربیت عقیده دارند پرسش خوب و درست، نصف پاسخ است و توانایی پرسشگری در انسان از چهارسالگی بروز می کند و شیوه هاییمواجهه با پرسش هایکودک روی شخصیت و آینده او تأثیری بسزا دارد. کودکان قبل از ورود به مدرسه بسیار کنجکاوند و والدین و اطرافیان را آماج پرسش های پی درپی درباره موضوعات گوناگون قرار می دهند. با ورود به مدرسه ممکن است فضا و ...
ترس از ویروس کرونا در حال تغییر طرز فکر ماست
الان عده زیادی گفته اند، این بمباران اطلاعاتی مداوم می تواند به افزایش سطح اضطراب منجر شود و به سرعت سلامت روان مان را تحت الشعاع قرار دهد. اما حس تهدید مداوم می تواند تاثیرات دیگری که به مراتب مخرب تر هستند هم بر روان با بگذارد. در نتیجه برخی واکنش های عمیقا تحول یافته نسبت به بیماری، ترس از همه گیری ما را بیشتر به سوی هماهنگی با جامعه و قبیله گرایی سوق می دهد و از پذیرفتن رفتار های ...
بایدها و نبایدهای گزارشگری درباره خودکشی/ با دقت گزارش کنید اما...
... در رشته های مختلف و موضوعات مختلف روزنامه نگاری امکان بروز آسیب های ناخواسته در اثر آن گزارش وجود دارد. برخی از روانشناسان و مددکاران اجتماعی در موضوع خودکشی با توجه به چنین آسیب های احتمالی توصیه می کنند که اصولاً درباره دلیل مرگ – اگر خودکشی – بود حرفی نزنید. سکوت کنید و بگذرید. چنین دیدگاهی از دید حرفه ای ژورنالیسم که بر اساس گزارش فکت و واقعیت آن گونه که هست به جامعه تأکید دارد قابل ...
توسعه علوم شناختی نیازمند راهبرد بومی است/ فاصله زیادی بین مطالبات رهبر انقلاب و اقدامات ستاد وجود دارد
اثرپذیری ذهن از اطلاعات، نیازمند دانش گسترده و عمیقی در مورد ذهن است؛ حوزه ای از علم که امروزه با عنوان علوم شناختی از آن یاد می شود. علوم شناختی، ذهن انسان و کارکردهای آن را موردمطالعه قرار می دهند. با این تعبیر، هر دانشی که به نوعی بتواند ویژگی ها یا کارکردهای ذهن انسان را تشریح کند، در این حوزه قرار می گیرد. ازاین رو با تقسیم بندی امروز علوم، علوم شناختی ماهیتی عمیقاً بین رشته ای دارد و رشته هایی ...
مصباح اندیشه و سیاست دینی
دولت اسلامی نباشد، ضمانت اجرایی برای مقررات اسلام در سطح جامعه وجود نخواهد داشت و این چیزی است که همه نظام های عالم پذیرفته اند... و وجود قوه قهریه را در اختیار دولت، لازم می دانند... . دولت اسلامی موظف است هم برای حفظ نظام و امنیت جامعه و هم برای اجرای احکام و حدود الهی و قوانین جزایی اسلام، در موارد لازم از این قوه استفاده کند؛ ازجمله مواردی که باید از قوه قهریه استفاده کرد، در مواردی است که ...
پرونده سپید درباره چهل و هشتمین آزمون دستیاری حاشیه های یک آزمون
بیماری کرونا و فشار های شبانه روزی وارده به جامعه پزشکان، اقدام به اعلام تاریخ آزمون به فاصله حدود 5 ماه به جای 9 ماه مصوبه قانونی از زمان اعلام رسمی منابع آزمون و نیز فاصله زمانی کمتر از یک سال از آزمون قبلی نموده است که این مهم مورد اعتراض قانونی جامعه پزشکی در مراجع ذی صلاح از قبیل دیوان عدالت اداری قرار گرفته است. البته در کنار این تخلفات اصلی، تخلفات متعدد دیگری از آئین نامه ها و ضوابط قانونی ...
شیخیه و یک رؤیا/تشخیص احادیث درست از نادرست با خواب
.... تعبیر رؤیای صادقه در برابر اصغاث و احلام، یعنی خواب های آشفته، قرار می گیرد و با کاربرد کلمه صادقه وجهی برای نوعی استدلال مشروع به آن فراهم می شود.گاهی در توجیه اقدام ابراهیم بر اساس خواب، گفتند حضرت ابراهیم به صرف خواب تمسک نکرده بلکه آن یقینی که برای او حاصل شده مهم است. به نظر می رسد، مثلاً اگر دیگران هم یقین کردند، یقین آنها مثل یقین انبیا است. آیا چنین است؟ به هر روی، پیگیری ...
ویژگی های آخرالزمان در ادیان مختلف
به پیروزی رسانید. چرا که اگر در آن زمان اسلحه روز فعال باشد و مورد استفاده قرار گیرد اینکه گروهی با شمشیر نبرد کنند بی معنا جلوه می کند. پیروان این فرضیه، آخرالزمان و فضایی را که مهدی عج در آن قیام می کند، فضایی جدید، عجیب و غیر عادی می دانند و آخرالزمان را پایان این دنیا و شروع تدریجی دنیایی جدید می پندارند. لذا معتقدند در فضایی که دنیا در حال دگرگونی است تعبیر وقایع مذکور در روایات به ...
فساد اقتصادی- سیاسی و مشکلات امنیتی کشورهای درحال توسعه
اجتماعی جدید و وظایف نوینی که در برابرش قرار گرفته هماهنگی نداشته باشد، بروز انواع فساد اجتناب ناپذیر است که برای پیشگیری و کنترل آن باید ابتدا اقدام به یک پژوهش ژرفایی کمّی وکیفی کرد تا ریشه ها و عوامل آسیب شناختی با توجه به سلسله مراتب تأثیرگذاری آنها در بروز اختلال و فساد شناسایی شود و سپس با برنامه ای مدون و با استفاده از انواع تکنیک ها و تکنولوژی متناسب به یک اقدام اجتماعی جامع و سیستمی دست ...
تاملی بر سخنان اخیر محمد قوچانی
بزنند و ابزارهایی هم برای انجام این کار بدون ترس از مجازات غیرمنطقی یا مجازات های اجتماعی شدید داشته باشند. چنین است که هانا آرنت هم معتقد است: قانون در مقابل آزادی قرار نمی گیرد، اما همین قانون مبنا و اساس آزادی است. قانون است که آزادی را می سازد.2 ب) رسیدن به آزادی فقط با وجود یک دولت قوی میسر نیست، بلکه آزادی و قانون در کنار یک جامعه قوی می تواند موجب تشکیل یک دولت قوی شود که زمینه ای ...
رهیافتی تاریخی؛ “تا راه گم نشود”
یکم . جناب استاد محمد مسجدجامعی را بسیاری با نام و نشان دیپلماتیک یا به عنوان یک روحانی آداب دان، فرهیخته ای زبان دان، استراتژیستی سخن دان و دانشوری در عرصه مطالعات ادیان می شناسند. طبیعی است که از زبان یا قلم ایشان، نوشتارها و گفتارهای تخصصی ای را در خصوص کشورهای عربِ جنوب خلیج فارس یا شمال افریقا و مغرب عربی یا در باب مناسبات اسلام و مسیحیت، یا به طورکلی، اندیشه و جغرافیای سیاسی بشنوند یا بخوانند. برای نمونه، ژئوپلیتیک خلیج فارس ، چاپ اطلاعات، 1395؛ از شم ...
گفت وگو با دیگری، نشان اصلی حضور مدنیت در جوامع است
آن پرداخته شود، بلکه بحث پیرامون آن در علومی ازجمله جامعه شناسی، روان شناسی و سیاست بسیار چالش برانگیز و حساس است. گفت وگوی بینادینی در ذهنیت و تجربه ایرانی عنوان طرح جامعی است که مدت سه سال توسط دکتر مجید جعفریان به سفارش میز تمدن اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و با نظارت پژوهشکده الهیات و خانواده وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم انجام شده است. این پژوهشگر، ترجمه کتاب ...
تیغ بی برنامگی حوزه مد و لباس بر گردن فرهنگ عفاف و حجاب
فرد در اختیار بیننده قرار می دهد. جامعه شناسان با عنوان اینکه اگر می خواهید این برداشت را از خود به وجود آورید که انسان موفق، قانونمند، منطقی و شادی هستید، لباسی بپوشید که کاملاً اندازه بدنتان باشد. آن ها معتقدند بهترین گزینه لباسی است که برای شخص و شخصیت شما دوخته شده باشد؛ زیرا دیگران به جزئیات توجه می کنند؛ و با توجه به این مؤلفه ها در مورد شما قضاوت می کنند. موضوع اینجاست که لباس ...
صِرف خواندن قرآن بدون تأمل و تدبّر، به شناخت قرآن نمی انجامد
...> قرآن حکیم حاوی مفاهیم کلیدی است که باید در تعامل با یکدیگر دیده و اندیشیده شوند. مفاهیم کلیدی قرآن در حوزه شناخت شناسی، جهان شناسی، خداشناسی، انسان شناسی، حکمت خالده، تاریخ، جامعه، اخلاق، شریعت و عرفان است. برای مثال نماز با انفاق و قیام و خلوص هم خانواده و در یک شبکه معنایی اند و باید در تعامل با همدیگر موضوع شناخت قرار گیرند. همچنین ایمان با عمل صالح، حق و صبر هم نشین است. چنان که عدالت ...
نواندیش دینی و نوآوری فقهی
شبکه اجتهاد: از یک منظر می توان نوپردازی و نوآوری فقهی را شاخه و فرعی از نواندیشیِ دینی به شمار آورد؛ چراکه در حقیقت، نوآوریِ فقهی ثمره بازاندیشی و نواندیشی در مسائل، مفاهیم، معارف و روش شناسی فقه، به عنوان دانشِ متکفّلِ استکشاف شریعت اسلامی و یکی از اجزاء رکنیّه دین است و در نتیجه باید گفت سخن از نوآوری فقهی، به نوعی سخن از نواندیشیِ دینی هم هست و بسیاری از مطالبی که درباره جزء (نوآوری فقهی) گفته شود شامل کل (نواندیشی دینی) نیز می شود. به بیان دیگر، بحث از نوآوری فقهی، تشکیل دهنده بخش مهمی از بحث در باب نواندیشی دینی هم است. نکته دوم ...
مناظره | سستیِ بنیان های معرفت شناسی در فلسفه اسلامی؛ آری یا خیر؟!
.... علاوه بر این انسان می تواند باور صادق به وجود چیزی داشته باشد، اما باورش به آن چیز ناموجه باشد. من در مورد علم به عالم خارج باور موجه دارم ولی معتقدم این باور خطاپذیر است و ما علم به عالم خارج به معنای مدنظر در فلسفه اسلامی نداریم. در نهایت از شما خواستارم به جای تکرار مدعیات و بیان مثال های تازه ای بر آن و یا طرح مطالب جدید، نخست به استدلال های پست قبلی ام پاسخ بدهید تا بعد به ...
نسبی انگاری به مثابه اقتصاد خشونت
انواع آن ارائه داد. نسبی انگاری دیدگاهی است که بر اساس آن، هنجارها و ارزش های شناختی، اخلاقی و زیبایی شناختی وابسته به سیستم های اجتماعی یا مفهومی که اساس آن ها را تشکیل می دهد هستند و در نتیجه داشتن موضعی بی طرف برای ارزیابی آن ها در دسترس ما قرار ندارد. ( Baghramian, 2004: p.1 ) اما با توجه به وجود انواع مختلفی از نسبی انگاری، مانند نسبی انگاری معرفتی، فرهنگی، مفهومی، اخلاقی، سمنتیکی و ساخت ...
آزادسازی ظرفیت بالای فرهنگی ایرانیان با ورود اسلام / ماموریت الهی امام رضا(ع) در ایران
تمدنی فراوان باعث می شد که مردمان این سرزمین قدرت درک و پذیرش معارف اهل بیت را داشته و بتوانند آن را گسترش دهند. وی مدعی شد: قبل از اسلام هم ایرانیان فرهنگ و تمدن ویژه و بالایی داشته اند، اما ساختار فاسد حکومت ساسانی اجازه شکوفایی و بروز این استعدادها را نمی داده است. وقتی ساختار حکومت ساسانی طبقاتی بوده، به طبع بخش زیادی از جامعه نمی توانسته اند رشد چندانی داشته باشند. دکتر ...
گوگل و پایان علم
، از زبان شناسی گرفته تا جامعه شناسی، را کنار بگذارید. دانش طبقه بندی، هستی شناسی و روان شناسی را فراموش کنید. چه کسی می داند که چرا افراد فلان کار را انجام می دهند؟ نکته این است که آن را انجام می دهند و ما می توانیم آن را با دقتی بی سابقه بررسی و اندازه گیری کنیم. با وجود داده های کافی، اعداد خودشان سخن می گویند. آندرسون مدعی است که این مسئله برای همه علوم صادق است – مدل های علم ذاتاً ...
گیشه فروش کتاب های جامعه شناسی در دست مترجمان
بارت با هدف برقراری گفت وگوی میان نشانه شناسی، انسان شناسی، جامعه شناسی و به طور کلی علوم اجتماعی تفکر چهار متفکر این حوزه گریماس ، لوتمان ، اکو و فوکو را مورد بررسی قرار می دهد. کتاب نمایش رسانه ای نوشته داگلاس کلنر با ترجمه گودرز میرانی از سوی شرکت انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد. نمایش رسانه ای نقد داگلاس کلنر، نویسنده آمریکایی درباره جامعه ای است که در آن رسانه ها نقش اصلی و محوری را ...
متن کامل مناظرات ایدئولوژیک 1360 (جلسه ششم)
اثبات کنیم. طی دو مبحث گذشته ابتدا حرکت تعریف شد و بگونه ای در اثبات آن در خارج سخن رفت. ما در فلسفه اسلامی با متُد تعقلی وجود حرکت را اثبات می کنیم ولی با متد حسّی و علمی و تجربی خالص نمی شود حرکت را اثبات کرد. بعد از این که حرکت اثبات شد البته ما معتقدیم فقط از راه تعقل قابل اثبات است بحث از این است که آیا حرکت عمومیّت دارد؟ یعنی هر پدیده ای که در طبیعت هست، حرکت دارد؟ و به قول بعضی از ...
تحلیف بایدن نمادی از فروپاشی آمریکا/ ترامپ رفت ترامپیسم اما هست
انقلاب تلاش کردند خشونت کلامی و فیزیکی را در فضای سیاسی گسترش دهند ولی به لحاظ قدرتمند بودن گفتمان فرهنگی و دینی مقابل به عقب رانده شدند، اما تصور نکنیم این نوع رفتارها فقط در قالب آن گروه ها بروز می کند، بلکه تا زمانی که ابزار دموکراسی و رفتارهای کسب قدرت به سامان سیاسی مطلوب خود نرسیده، هر آن امکان بازگشت آن بخش از رفتارها در قالب خشونت کلامی در قالب همه گروه ها وجود دارد. متأسفانه این نوع رفتارها ...
تعامل دین و جامعه مدنی
نقشی باید داشته باشد؟ جامعه شناسی دین بحث در مورد نقش دین و جامعه مدنی در گفتمان جامعه شناسی صورت می گیرد. سلیگمن (1992: 2) تصدیق می کند که ریشه های بحث در مورد جامعه مدنی تا حدودی در فلسفه اجتماعی نهفته است. دین ازنظر اجتماعی تعیین می شود، یعنی دین بر جامعه تأثیر می گذارد و تحت تأثیر آن قرار می گیرد. بحث درباره جایگاه دین و جامعه مدنی تداوم دارد. در بعضی مواقع، این بحث به ...
مردم عرب، خیام را بیشتر از حافظ و سعدی می شناسند
آفریقا به این سطح از آگاهی و تعاملات انسانی رسیده اند و این وجوه والای زندگی نکته ای است که باید در کتاب هایمان آن را منعکس کنیم. وی افزود: نقش زن در جامعه ایرانی باید حتما یکی از موضوعات کلیدی تالیفات و ترجمه ها به زبان های مختلف باشد تا به عنوان الگویی برای زنان مسلمان در جوامع دیگر مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین شاهد این هستیم که نقش بانوان عرب زبان در کشورهای عربی به طور چشمگیری در ...
میزگرد فارس|بررسی ابعاد فردی، اجتماعی و خانوادگی طلاق/خانواده هایی که فرزندانشان را به سمت جدایی سوق می ...
ذهنش است . خارج از اینکه آن همسر چگونه است، ذهن طرف مقابل یک سری ویژگی ها را تفسیر می کند و در زوجین متقاضی طلاق به وفور دیده می شود که این تصاویر از هم مخدوش است و عموما تغییر هم نمی کند و همین هم باعث طلاق می شود. عدم بلوغ فکری و بخشش در رابطه نیز از موارد دیگر زمینه ساز طلاق است. بخشش به معنی باختن و شکست خوردن در ذهن این زوجین است درحالیکه بخشش ویژگی است که ما با آن می توانیم اشتباهات ...
پاسخ محمد قوچانی به نقدها: حرف حجاریان بود
اندازه کافی در جامعه آزادی ها و حقوق اساسی را جا نیانداختیم یا این که ناکارآمد بودیم و نتوانستیم خدمات مناسبی را به جامعه ارائه کنیم؟ این باید یک مبنای نظری داشته باشد. از منظر من که علوم سیاسی خواندم و در حوزه علوم انسانی نشریه درآوردم، بحران اصلی و مساله اصلی ما چه به عنوان اصلاح طلب چه اصولگرایان حتی مساله اجرا نیست. قبل از اجرا، آن فکری است که وجود ندارد و آن [فقدان] ایده و اندیشه است ...
صراحتاً از اقتدارگرایی دفاع می کنم/ اگر رهبری پای دولت نمی ایستاد، دولت سقوط می کرد
بود که به اندازه کافی در جامعه آزادی ها و حقوق اساسی را جا نیانداختیم یا این که ناکارآمد بودیم و نتوانستیم خدمات مناسبی را به جامعه ارائه کنیم؟ این باید یک مبنای نظری داشته باشد. از منظر من که علوم سیاسی خواندم و در حوزه علوم انسانی نشریه درآوردم، بحران اصلی و مساله اصلی ما چه به عنوان اصلاح طلب چه اصولگرایان حتی مساله اجرا نیست. قبل از اجرا، آن فکری است که وجود ندارد و آن [فقدان] ایده و ...
